Eigen gebouw.
83) MAGNA.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
5e Jaargang
No. 1318.
Bureau OUDE SINGEL, <54, EE ID EN.
luiere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIIS bedraad met ORALIS POLIS Onggvallen-VOTekerlng
en het OHILLUSTRERRD ZONDAOSBLAD voor Lelden 0 cent per week
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco
per post /1.50 per kwarti 4
Afzonderlijke nnmmers 27„ cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
S Ir i.Ttt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ik'"1 li iii'dedeellngen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
jcwijsiiuiiiiner Hij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertentiSngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertetitlën) l5 regels 25 cent. Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regel* 50 cent, iedere rsj*e! meer t0 cent
De N. V. „De Leidsche Courant"
heeft aangekocht het perceel
STEEN SCHUUR IS,
alwaar met OCTOBER a.s. de
Bureaux en de Drukkerij gevestigd
worden. DE DIRECTIE.
Vrijkaarten.
De leden der Tweede Kamer hebben
nu ieder hun vrijkaart voor de spoor
kunnen die tenminste bekomen zoo
dat zij kosteloos kunnen reizen niet alleen
als de kiezers en dezer belangen hen
roepen, maar ook iwant de kaarten
worden „onvoorwaardelijk" verstrekt t*
als b.v. hun tante jarig is.
Er is in de pers druk over geschreven
of door het vragen en verkrijgen van
deze gunst het prestige der Hoogedel
gestrenge heeren niet is gedaald.
|W|e willen .geenszins ontkennen, dat
voor deze vrees wel eenige grond' be
staat, wat wellicht menig Kamerlid zal
kunnen lezen uit de blikken van mede
passagiers, als deze gewaar worden met
welken bevoorrechte fci|{in |de (coupé zitten*
,,'tls makkelijk zoo", .zullen zij ook
moeten hooren, zoo niet rechtstreeks
dan toch uit gesprekken der passagiens
onderling»
't IWient echter twel, zoodat over eenigen
tijd die prestige-quaestie uitgesloten zal
zijn en alleen rest, naast het gemak voor
de afgevaardigden, ook het algemeen
belang.
Inderdaad kan ook dit met de vrij
kaarten worden gediend., Er is nK ttoch
voor de afgevaardigden een prikkel te
minder om zich in Dien H|aag te gaan
vestigen ter uitsparing van spoorkosten,
die vaak voor hen toch groot genoeg zijin,
wijl immers de belangen van district en
kiezers steeds meer hun _persoonlijkie be
moeiingen eischen. Vroeger, toen de
schadevergoeding op f 2000 werd gesteld,
had men er nog geen idee van, hoeveel
drukte het Kamerlidmaatschap later zou
gaan geven. En als nu die twee mille
het prestige blijkbaar niet hebben aan
getast, waarom zouden dan de vrij
kaarten het wel doen?
W,at we intusschen verkeerd vinden in
de zaak is ditde kaarten blijven een
gunst—al zal bij (de eerstvolgende WJater-
staatsbegrooting wel, vaak opzettelijk,
blijken, dat de heeren zich daardoor den
mond niet laten snoeren terwijl ze
een recht behooren te zijn. Er zit iets
scheefs in die regeling, dat hoe eer hoe
liever recht moet worden gezet. En hier
toe ga dan het initiatief uit van de re-
geeringdoor aan de spoorwegmaat
schappijen (Je verplichting ,op te leggen,
zooveel vrijkaarten beschikbaar te stellen
als voor het .Parlement en het Kabinet
noodig zijn.
FEUILLETON.
iMoedig en vastberaden als een belijd
ster had tante Clazina met haar trouwe
gezellin aan het feest deelgenomen. Met
haar beste kleeren aan "zat zij in de voor
ste rij en haar gansche houding scheen
te bewijzen, dat niejts haar kon weer
houden, den 'H Vader den cijns harer
vereering te brengen, "Rechts en links
betuigde zij daarbij haar leedwezen er
over, dat haar nicht Magna, die alles
had uitgedacht en geregeld, het schoome
feest niet kon bijwonen.
Magna's hoofdpijn was dien dag geen
verbeelding. Het gelaat in haar kussen
gedrukt weende zij heete tranen en was
zij aan heftigen strijd tusschen plicht en
trots ten prooi»
Eer het avond geworden was, had zij
toch haar gemaal op zijn brief geant
woord. Rustig en vastbesloten had zij
geschreven, dat zij, ofschoon een andere
meening toegedaan, zich naar zijn wil ge
voegd had, ondanks den smartelijken in
druk, die zijn woorden op haar gemaakt
hadden. Noch zij,, noch de kleine had aan
het feest deel genomen; de overige be-
ALGEMEEN OVERZICHT.
De „Petit Parisien", die in nauwe
relatie staat met het Fransche ministerie
van buitenlandsche zaken, weet uit goede
bron te melden, dat tusschen Grieken
land, Roemenië en Servië nog
geen formeele overeenkomst
gesloten is, zoodat alle berichten daar
omtrent minstens voorbarig zijn» Toch
zijn de betrekkingen tusschen deze drie
staten veel intiemer„geworden, wat voor
al hieruit blijkt, dat de Roemeensche
regeering aan de Grieksche bewijzen van
sympathie en gemeenschap van belangen
gegeven heeft.
Roemenië heeft namelijk enkele dagen
geleden aan de Porte den goeden raad
gegeven, zich te matigen en een vredt-
lievende politiek te volgen, y/ijl voor het
geval, dat Turkije het tot een conflict
met Griekenland aanstuurt, Roemenië niet
werkloos kan toezien.
Ongeveer hetzelfde bericht vindt men in
de „Echo de Paris". Dit blad weet te
melden, dat Roemenië eergisteren aan
de .Tiurksche regeering heeft meegedeeld,
dat het bij een gewapend Turksch-
Grieksch conflict over de eilandenkwestie
niet onverschillig kon toezien, maar ten
gunste van Griekenland zou ingrijpen.
Deze vastberaden stap der Roeiueensche
regeering zal, zoo zegt het blad, veel
bijdragen tot handhaving van den Vrede
op den Balkan.
iDie groote strijd om
de Home-rule-kwestie
is dus gisteren dadelijk na 'het heropenen
van het Engelsche parlement ingezet en
zal, naar uit de verklaringen van Asquith
op te maken valt, ook spoedig vol-
streden, worden,. (D|q premier immers jspirak
van voorstellen, die onverwijld zouden
worden ingediend, en die „(door alle wel
denkende lieden beschouwd zoudien wor
den als een ernstige poging om tot over
eenstemming te komen". Welke echter
die voorstellen zijn, liet Asquith nog niet
doorschemeren, zoodat ook nog niet uit
te maken valt, of zij van dien aard zijn,
dat ook de onverzoenlijke unionisten als
„weldenkende menschen" er tegenover
kunnen staan en ze accepteereny
|\V|aarschijnlijk zullen die voorstellen
echter niet in behandeling komen bij de
debatten over het adres van antwoord
op de troonrede en het daarop door de
unionisten ingediend amendement, waar-
Sn aangedrongen wordt.op *het (Uitschrijven
van algemeene verkiezingen vóór het ne
men van een beslissing over Home-ruile.
Het debat .over het adres van antwoord
zal vermoedelijk eerst afgehandeld en het
unionistische amendement worden ver
worpen, voor men tot de verdere behan
deling van de [Hpme-rule-kwestie over
zal gaan, en vóór Asquith met zijn ver
rassing voor den dag zal komen»
Nog dient opgemerkt, dat in de troon
rede geen maatregelen werden aangekon
digd tot hervorming .van het Lagerhuis,
schikkingen, door haar genomen, had zij
echter gelaten voor wat zij waren om
de ontstemming over haar wegblijven te
verzwakken. Al het overige, dat hij in
zijn brief haar toegevoegd had, wilde
zij als ongeschreven beschouwen en zij
hoopte, dat islechts een voorbijgaande ont
stemming hem dat ingegeven had.
De ware beteekenis zijner ontstemming
had Magna nog dienzeifden avond kun
nen opmaken uit een gesprek van den
rentmeester Bilse, die zich niet beijverde,
o.in den waren toedracht der zaak voor
de gemeente verborgen te houden. Sinds
het huwelijk van zijn heer had hij den
invloed der gravin ten zeerste gevreesd.
Hoewel Katholiek, was hij voor het ge
loof onverschillig en bovendien zeer li
beraal gezind; hij legde nu een geweldig
patriotisme aan 'den dag. Iedere uiting
van Katholiek of godsdienstig leven hin
derde hem in de hoogste mate. Hij kende
de zwakke zijde van zijn heer en wist
in zijn brieven de inzichten, tegenover
gesteld aan die der gravin, maar al te
goed op den voorgrond te stellen.
Het wegblijven dér gravin bij het Paus-
feest schreef hij aan zijln brieven toe en
hij verheugde zich niet weinig over deze
zegepraal.
:Bij de rede, die hij een paar dagen 'la
ter bij het Vredefeest namens zijn heer
maar wel van het Hpogerhuis. Bedoelde
maatregelen staan reeds lang op het
program der regeeriug en zullen >een aan
vulling vormen van de reeds in werking
getreden parliament-act
Het „H v. A." schrijft:
„De leden der Vlaamsche groep in
de kamer, en de onderteekenaren van 't
amendement-Nobels hebben gisteren
lang en druk onderhandeld en wij zijn
uiterst gelukkig te kunnen mededeelen
dat de door het Vlaamsche land zoo
vurig gewenschte verstandhouding
is bereikt.
De onderhandelaars zijn het eens ge
worden over een tekst, die de tweetali
ge gemeenten, waar afwijkingen van de
wet zullen geduid worden, beperkt tot
Brussel en voorsteden en gemeenten, aan
de taalgrens gelegen.
Afwijkingen zouden enkel bij ministe
rieel besluit in het Staatsblad verschij
nend, kunnen toegestaan worden.
In Brussel en in de tweetalige ge
meenten zou, in de scholen voor de
Vlaamsche kinderen, het Vlaamsen de
voertaal van het onderwijs zijn, de twee
eerste jaren.
In de volgende jaren zou 't Fransch
de voertaal mogen zijn voor de Vlaam
sche kinderen, in sommige vakken, doch
zonder dat het aanleeren der moedertaal
er door gehinderd worde; daarom zou
nooit minder dan de helft der vakken
in het Vlaamsch mogen onderwezen wor
den.
Donderdag of Vrijdag zullen de leden
der Vlaamsche groep en de voorstel
lers van het amendement Nobels hun
bepaald gemeenschappelijk voorstel aan
minister Poullet onderwerpen.
We mogen nu zeker zijn van de over
winning, want wij zijn overtuigd, dat
de groep Nobels, thans aangesloten bij
de Vlaamsche groep, bij de tweede le
zing even pal zal staan als de Vlaamsche
groep."
Tegen het wetsontwerp van de Itali-
aansche regeering, om
het burgerlijk huwelijk
aan het kerkelijk te doen voorafgaan,
hebben twee socialistische afgevaardig
den, Labriola en Marchesano, een te-
tegenonhverp ingediend, hetwelk den
knoop aldus wil doorhakken, dat de ker
kelijke echtverbintenis en ook die, wel
ke voor een notaris is aangegaan, zon
der meer dezelfde gevolgen en dezelf
de rechten zullen hebben als het bur
gerlijk huwelijk. De geestelijken en no
tarissen moeten echter binnen de 24 uur
aan het bureau van den Burgerlijken
Stand van de door hen bekrachtigde echt
verbintenis kennis geven.
De geestelijkheid, die op last der bis
schoppen van den preekstoel af de stem
tegen het ontwerp van Giolitti doet hoo
ren, daar het een aanslag is op het Sa
crament der Kerk, en een profaneering
van dat genademiddel ten doel heeft,
wordt in haar protest gesteund door al
le Italiaansche Katholieken, die als tol
ken van hun misnoegen de voorzitters
uitsprak, gaf hij met bijlzonderen nadruk
de hoop te kennen,, dat het aan het glo
rievolle keizerrijk gelukken mocht, alle
vijanden van het nieuwe Duitsche rijik
te vernietigen, zij .mochten dan over dei?
Rijn of over de bergen wonen.
XXVL
Magna zag "het antwoord van haar man
vol kommer tegemoet. Daar dit op zich
wachten liet, kwam vaak de pijnigende
gedachte bij haar op, hem. trots haar
meegaandheid beleedigd te hebben.
Toen het antwoord eindelijk kwam,
verraste het haar des te meer»
,(,'Ik dank u zeer", zoo luidde het, „voor
het verstandig beleid, waarmede gij iede
re opspraak vermeden hebt, nog meer
dan voor het offer, dat gij gebracht hebt
door u naar mijn wenschen te voegen. Ik
zou ruwer gehandeld hebben, dan mij
achteraf zou blijken aangenaam gewees't
te zijn. Tante Clarisse schijnt mij sinds
tot de Nero's en Caracalle's te rekenen
en bereid te zijn, vol "heldenmoed den
verbanning en den dood tegemoet te
gaan. Haar gewis verpletterende straf-
predicatie was tot mijn geluk zoo roe
rend geschreven, dat deze, totaal onlees
baar, ook ongelezen bleef. Stel de goede
oude gerust; ik laat haar geheel vrijl
„Mijn verblijif hier en het leven, dat
ik hier heb, vallen mijl zeer zwaar, en
der vijf afdeelingen van de Katholieke
actie in Italië hebben bekomen. In een
eergisteren gehouden vergadering n.l.
hebben deze voormannen zich met het
protest belast.
De revolutionnaire sociaal-democraten
.en de vrijmetselaars zijn echter met de
"inbreuk, die Giolitti op de rechten der
Kerk wil maken, nog niet tevreden. Im
mers, zeggen zij, de Kerk en haar Sa
cramenten worden hierdoor indirect er
kend, en deze moeten niet eens worden
genoemd in een leekenstaat als Italië.
In liberale kringen oordeelt men er
anders over. De afgevaardigde Valvas-
sori acht de wet niet noodig, terwijl
de senator Molmenti, eveneens liberaal,
het ontwerp niet alleen als „anti-clerf-
caal", maar ook „anti-godsdienstig"
noemt. In den senaat is de strooming
tegen üiolitti's ontwerp nog sterker dan
in de Kamer,
Het ziet er dus voor Qiolittl niet zoo
heel best uit
GEMENGD.
Uit Rome wordt aan de „Koln.
Volksz." geseind: Op het laatste mo
ment is om tot nu toe nog onbekende
redenen de audiëntie van den prins von
Wied bij den Paus niet doorgegaan.
Dinsdagmiddag is over het gehee-
le gedeelte van de Vereenigde Staten
een aardschok gevoeld, die 28 se
conden duurde, doch van zeer lichten
aard was, zoodat geen ongelukken voor
kwamen of schade werd veroorzaakt.
Het centrum van de aardbeving is de
stad New-York geweest. De seismogra-
fische instrumenten van het Brooklijn
Collége van Crownhilï, van de Ford
ham-universiteit en hétpatuurkundid mu
seum werden ernstig verstoord en on
bruikbaar gemaakt. Pater Torndorf van
het universiteits observatorium George
town in Washington registreerde reeds
om 11 uur 41 minuten lichte schokken.
De heftigste schok werd om half twee
waargenomen.
In de Fordhillwijk van Auburn, ver
oorzaakte de aardbeving een paniek.
De schok is vrij sterk geweest in Sy
racuse, Rome en Elmira (staat New-
York), New-Haven en Worchester, in
New-England.
Van verschillende stations werd ge
meld dat de uurwerken om twee uur
plotseling bleven staan.
In de scycrapers van New-York heeft
men van de aardbeving niets bemerkt.
In Albany echter vielen schilderijen
van den wand.
Ook te Montreal, Ottawa, Toronto,
Prescott, Brockville en andere plaatsen
in Canada zijn aardschakken waargeno
men.
De president der Chineesche repu
bliek, zegt in een edict, dat het Hemel-
o f f er, tereere van Confucius, gehand
haafd zal blijven, waarb.ij de president
als vertegenwoordiger des volks de ge
bruikelijke ceremoniën in de hoofdstad
zal voltrekken. In het edict wordt uit
drukkelijk verklaard, datihiermede geens
zins een staatsgodsdienst wordt inge-
zoo lang ik in militairen dienst ben,, laat
men mij niet van hier gaan, zij[ het ook
voor een paar weken, om 'een bezoek te
brengen aan het vaderland. De tijd is
ook nog te onrustig oim aan eigen be
langen te denken. Intusschen zou er in
den eersten tijd toch wel een geval kun
nen komen, dat mij bewoog, het militaire
leven voor den parlementairen loopbaan
te verwisselen. Het was mij daarom 'dub
bel aangenaam, dat gij bijl de lieden alle
opspraak vermeedt en het zal mij even
eens zeer aangenaam wezen, als gij zorg
draagt, dat de zaak in de gemeente en
omliggende dorpen niet verder ter sp/rake
komt.
„Den jongen Hellbrinck gaat het uit
stekend. H.ij is in de laatste weken veel
vooruit gegaan; van rechtswege had hij
al lang naar zijn vaderland moeten gaan,
,maar de directrice yanihet lazaret iwil (hem
niet laten gaan, voor hij geheel genezen
is. Zjj vindt ook, dat hij veel talent voor
schilderen heeft ,W|ij moeten 'dus zien,
wat wij verder nog voor hem doen "kun
nen»
„Die directrice, mrs. Ahrens, is een
hoogst interessante vrouw, die u in wils
kracht zeer gelijkt Ik ga van tijd tot
tijd gaarne met haar om, want het gees
tesleven, de politiek daar gelaten, laat
hier-veel te wenschen over en gij weet
voerd en dat volledige godsdienstvrij
heid zal blijven bestaan.
Naar gemeld wordt, onderhandelen
de Mexicaansche opstandelin
gen met Frankrijk over den aankoop
van twee gepantserde kruisers.
Volgens een bericht zal de firma
Krupp te Essen ongeveer 6 m i 11 i o e n
belasting moeten betalen voor de uit
voering van de legerwet. Dit bedrag is
juist gelijk aan de winst, -die zij op
de nieuwe kanonnen, welke volgens die
wet noodig zijn, zal maken.
In Venezulaansche kringen te New-
York wordt verklaard dat er spoedig
weer een felle opstand in Vene
zuela te verwachten is. In den staat
Guyana, op de grens van Engelsch Guy-
na, alsmede op de Columbiaansche grens
zijn groote troepen rebellen reeds hun
operaties begonnen.
Het Duitsche stoomschip „Im-
p er ia tor" vervoerde bij een zijner
jongste reizen 491 personen 8over den
Atlantischen Oceaan, dat is ;t grootste
aantal menschen, dat ooit door een zee
schip vervoerd werd.
De Bioscoop.
Ook van Christelijke zijde wordt voor
bereid de oprichting van een Centraal-
bureau voor goede films, dat vooral zich
wil toeleggen op eigen filmfabricage,
zoo mogelijk in samenwerking met an
dere op dit gebied werkzame personen
of vereenigingen, waarbij men zich het
ontwerpen en aanmaken van historische
natuurkundige, etiinologische, reis-, zen-
dings- en industrieele films ten doel zou
moeten stellen. Deze films zouden door
een op te richten Bureau kunnen worden
geëxploiteerd; hetzij met, hetzij zonder
toelichtingen worden verhuurd, subsi
diair verkocht, hetzij vertoond in eigen
gelegenheid (wagen, schip, gehuurde lo
kaliteiten).
De heeren K. Brants, Diistricts-school-
opziener, GoesH. Gordeau, Directeur
van „Kinderzorg", Amersfoort; J. W.
Gunning, e.i. Secr. van den Zandings-
Studieraad, Utrecht; W» H. Verhoeff,
Lid v. h. ,'Hoofdbestuur Necj Midd. Zend.
Vereeniging, te Utrecht; Mr. J. J. de
Waal Malefijt, Utrecht, en G. G. van
As, Lid der Hoofdredactie van „De Ne
derlander", 's-Gravenhage, doen een op
roep om hen in hun voornemen te steu
nen.
Buurtspoorweg
Gouda-Montfoort-Utrecht.
Het comité voor bovengenoemde
spoorwegverbinding mag met groote
voldoening op de nu reeds verkregen
resultaten van zijn arbeid neerzien. De
totstandkoming der ontworpen lijn kan
met vrij groote zekerheid als vaststaand
worden beschouwd.
Niet alleen kreeg het comité den ge-
wenschten financieelen steun uit de be
langhebbende gemeenten en werden de
plannen bij de autoriteiten goedgunstig
ontvangen, maar ook verklaarde zich de
hoezeer ik dat mis. Het aangeduide geval
zal daarin verbetering brengen en stelt
voor ons ook eerlang een hereeniging
in 't vooruitzicht. |W|iji moeten maar af
wachten, dat de naaste toekomst ons alles
goeds brenge.
Uw getrouwe echtgenoot."
De brief bevrijdde Magna van een
groote bezorgdheid en de ongewoon har
telijke toon verheugde haar» Slechts was
het haar niet duidelijk, wat bijl met het
ontzien van de gevoelens der inwoners
in verband met zijn parlementairen loop
baan beoogde, daar dit kiesdistrict al ver
tegenwoordigd was. De hoop echter,
spoedigweder |m.et hemlVereenigd te Kvor-
den, had de boventoon en zij legde daar
op in haar brief van antwoord den le-
vendigsten nadruk. Kwam haar scheiding,
zoo lang de vrede heerschte ondraaglijk
voor, zij vleide zich nu, dien tijd zoo
mogelijk te verkorten.
In de door Dornick bedoelde moge
lijkheid zou de tijd al spoedig klaarheid
brengen. De Rijksdag-afgevaardigde van
het district, waartoe het dorp Dornick
behoorde, is reeds geruimen tijd zwaar
ziek! Plotseling verscheen het bericht,
dat hij zijn mandaat had neergelegd.
(Wordt vervolgd»!