74) MAGNA.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
5e Jaargang
No. 1309.
Eeicbdie SouAomt
Bureau OUDE 81NQBL 54, LEIDEN.
Inters. Telefoon 935. Poetira* 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, UITQEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIIS bedraagt met GRATIS POLK Ongevallen-Teraekeriiig
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, 1.20 per kwartaal. Franco
per post /I.50 per kwartnL
Afaonderltjke innen 2'/, cent, met Oelllnstreerd Zondagsblad 5 cent
Maandag
2
Februari
1914.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertenti6ngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 23 cent, iedere regel meer 5 cent;
betrekkingen 1—5 regels 50 cent iedere regel moer 10 eeat
V Hoe breeder, hoe minder diep.
Hoe breeder een stroom zich een weg
baart, hoje minder diep hij den bodem-
uitschuurt. Met zijn breedte maakt hij
dan op den toeschouwer wel indruk,
maar aan innerlijke kracht verloor hiji
Zoo gaat het nu ook met den socialis-i
tischen stroom. Hoe breeder hij zich een
weg baant ,door de partijen, hoe minder
last deze er van ondervinden, want aan
de boorden kabbelt het roode water
dan o zoo zoetjes en het dieplood be
hoeft geen lange lijn.
Op treffende wijze kwam een en ander
tot uiting op een afscheidsmeeting, bur
gemeester Ter Laan in Den Haag door
zijn partijgenooten bereid.
't Was stampvol in de Haagsche Die
rentuinzaal. En die kan wat menschen
bevattenNog heel wat meer dan onze
Stadsgehoorzaal.
De roode stroom was dus breed ge
noeg, maar de diepte
Waar is bij de heeren socialisten ge?
bleven de fiere opstandigheid van den
ouden tijd, toen zij knarssetandden als
't gezag ter sprake kwam
Deze vergadering was zóó maky dat zij
niet alleen blij was met het verwerven
in Zaandams burgemeester immers
van een deel van dat vroeger zoo ven
maledijde gezag, maar ook juichtte toen
haar verzocht werd zich niet te stooten
aan het eeren van het hoogste gezag
in den lande.
Feestredenaar Troelstra eindigde toch
zijn sterk „revisionistische'', dat wil zeg
gen voorzichtig uitkijlkende sjpeech al
dus;
„Als er moeilijkheden voor Ter Laan
komen, laten we dan zorgen, dat ze
niet komen van ons. Als daar straks
Koninklijk bezoek komt en Ter Laan
verplicht zal zijn de honneurs waar
te nemen, wees dan breeds Wees
dan overtuigd, dat onder den keten
van den burgemeester klopt het vurig
hart van den sociaal-democraat.
(Onbedaarlijk applaus).
Dit is nu wel heel handig gezegd,,
maar vroeger moest zoo'n socialistisch
hart zich hardnekkig "verzetten tegen al
wat des Konings was, terwijl nu met
„onbedaarlijk applaus" werd goedge
keurd dat het wegschuilt onder een bur
gemeesterlijken keten.
O wat kabbelen de boorden van den
rooden stroom zoetjes.
V Niet ondanks, maar omdat.
Stel nu intusschen eens, dat bovenbe
doelde huldebetooging een Roomschen
burgemeester had gegolden, hoe geheel
anders zouden dan de slotwoorden heb
ben geluid van den feestredenaar, indien
deze in denzelfden geest had willen
eindigen als de heer Troelstra.
Een spreker onzerzijds zou. San ge
zegd hebben, dat de eerbied voor het
gezag veilig was bij den nieuwen burge
meester, omdat hem onder den ambte
lijken keten een Katholiek hart klopt.,
En wat zouden deze woorden een harte-
FEUILLETON.
Tiny's blik rustte lang op het hup-
sche schrift. Zij herinnerde zich plotse-'
ling, dat Bernard de jonge dame vroe
ger meermalen sprak en haar ten jare
1866 als een vroolijk; interessant kind
afschilderde. Edith hoe aangenaam
klonk die naam. Tiny zocht zich onwille
keurig een beeld van de schrijfster te
ontwerpen. Behrenberg verkeerde er
blijkbaar nog veel in huis. De jonge da
me besprak hem geheel als een oude
bekende en vriend en uit de wijze, waar
op zij zijn bemoeiingen op den voor
grond stelde, sprak een niet te ontken
nen bewondering van zijn persoon.
Ondanks de gelukkige oplossing was
het Tiny toch niet aangenaam, dat de
zaak nu toch Behrenberg weder in her
innering gebracht was. Hij kon nu over
zijn juist oordeel triumfeeren en toch
zij had indertijd toch zoo oprecht
geloofd, het goede en groote te be
trachten. Hoe zwaar viel het toch in de
wereldsche verhoudingen het juiste te
erkennen.
»i| i ii i 1 1 j
lijke instemming hebben gevonden bii de
vergadering.
En ziet: toch meesmuilt nog steeds de
vrijzinnige pers als er ergens een R,oomJ
sche burgemeester wordt benoemd, ter
wijl de benoeming van Ter Laan volko
men in orde wordt bevonden..
Het bloed kruipt waar het niet gaan
kan.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Van verschillende zijden komen berich
ten, die bevestigen, dat Turkije met Bul-
garije
een geheime overeenkomst
heeft gesloten, die vooral tegen Grieken
land en Servië is gericht
In Athene hechtte men eerst aan dit
bericht geen geloof. Maar geleidelijk ko
men bevestigingen, die de aanvankelijke
meening wijzigen: Thans wordt gezegd,
dat de overeenkomst op 12 Januari is
onderteekend. In het verdrag komt een
bepaling voor, waarin Bulgarije zich ver
plicht, geheel Tracië aan Turkije af te
staan; Bjulgarije zal dan geheel Mace
donië krijgen, ook de gebieden, die thans
aan Griekenland en Servië zijn toege
vallen, met uitzondering van Ochrida, Di-
bra, Prizrend en Pirisjtina.
De „Daily Telegraph" bevat een tele
gram uit Athene, waarin dit wordt be
vestigd.
Wanneer de strijd',, waarvoor die over
eenkomst is aangegaan,, zou moéten uit
breken, is niet na te gaan. Voor het
oogenblik, na de zware verliezen, die de
beide bondgenooten in de twee Veldtoch-
ten hebben geledeny is er geen sprake
van, een nieuwen oorlog te beginnen^
die nog veel moeilijker zal zijn,," dan de
vorige. Ook de groote mogendheden zul
len £lles doen, om een nieuwen strijd
in den Bialkan ïe voorkomen.
Van Biulgaarsche zijde worden alle
plannen voor een nieuwen strijd ontkend.
De correspondent van de „Neue freie
Presse" te Petersburg schrijft aan zijn
blad: dat een B|ulgaarsch_staatsman hem
verzekerd heeft, dat alle geruchten over
een nieuwen É|alkan.bQnd, of over een
Turksch-Bjulgaarsche overeenkomst on
juist zijn.
Na de zware offers van den jongs ten
tijd, zeide de Bulgaarsche staatsman,
denkt Biulgarije uitsluitend aan de econo
mische en militaire verbetering van het
land. Het wil den vrede handhaven,,ren
mét alle mogendheden vriendschappelijke
betrekkingen onderhouden. Het Bulgaar
sche volk heeft veel geleden en heeft dit
moeten dulden; maar het is spaarzaam,
krachtig en energiek* ,H,et land heeft na
tuurlijke hulpbronnen en over 'drie of
vier jaar zullen wij weer krachtig en
op alle eventualiteiten gewapend zijln.
Voor het oogenblik echter denkt Bul
garije niet aan nieuwen strijd.
De „Croix" publiceert een schrijlven van
den Paus aan den aartsbisschop
van Parijs
kardinaal Amette, in antwoord op een
XXIII.
Op de groote gebeurtenis van den
2en September 1870 was de vrede niet
gevolgd, zooals men algemeen gedacht
had. Integendeel: het tooneel van den
krijg had zich steeds meer uitgebreid.1
Frankrijk was een republiek geworden
en het gansche volk was er door wraak-i
gevoel jegens den machtigen vijand be
zield. i l 1
Niets hield evenwel den marsch der
overwinnaars tegen en de Duitschers
drongen met hun hoofdwacht voort als
een niet te keeren stroom. In het vader
land verwachtte men reeds ongeduldig
het groote feit van den intocht in de
trotsche hoofdstad van den vijand. Er
zouden intusschen nog maanden verloo-
pen, eer de enge omsluiting door het
leger de stad er toe deed besluiten
zich over te geven.
Het hoofdkwartier van den koning
was in het begin van November naar
Versailles verlegd en gelijk aan de Seine
woedde de krijg ook aan de Loire, in
het Noorden en 't Zuiden van Frankrijk.
De nu en dan aangevangen vredesonder
handelingen stuitten tot dusverre nog
immer af op het vaste besluit van
Duitschland, om de provinciën, die vroe
ger Duitsch geweest waren, zich weder
toe te eigenen.
brief, door den aartsbisschop bij gele
genheid van het Kerstfeest aan den Paus
gezonden, waarin hij den HL Vader o.m.
mededeelt, dat hij in den loop van 1914
de basiliek van het Hj. Hart plechtig
hoopt te consacreeren.
,Aan het schrijven van den Paus, dat
voor de gezindheid van den H. Vader
ten opzichte van Frankrijk zeer teeke
nend is, ontleenen wij het volgende:
,jW|ij hebben uw brief met groote
vreugde des harten gelezen, wijl hij Ons
een nieuw bewijs bracht van uw groote
aanhankelijkheid jegens Ons, en Ons
nieuwe en verblijdende teek-enen aankon
digde van de geleidelijke herleving van
den Katholieken geest in Frankrijk.
Niets inderdaad is Ons dierbaarder dan
het heil van de Kerk van Frankrijk, en
sinds lang stellen Wïr met vaderlijke zorg
en teedere toegenegenTieid alle pogingen
ïn het werk om haar kwalen te genezen.
Moge, zoo bidden ,Wjij, het veel bemin
nend Hart van Onzen Verlosser en Za
ligmaker, aan hetwelk geheel Katholiek
Franrkijk in het beroemde heiligdom van
Parijs is toegewijd,, weldra de ware ge
neesmiddelen aan brengen.
Van ganscher harte hopen Wij, dat de
wenschen, Ons bij het geboortefeest van
Jezus toegezonden, en getuigend van uwe
groote genegenheid voor Ons, zich door
deze goddelijke weldaad spoedig mogen
verwezenlijken. Met dezen wensch ver-
leenen JWjij aan U) Onzen dierbaren Zpcm,
aan uwe geestelijkheid en aan uw Volk
den apostolischen zegen,, als onderpand
der hemelsche genaden en als bewijs
van Onze vaderlijke welwillendheid."
Een bekend 'En^elsch schrijver,, 'EL
Wells, geeft in zijln voor eenigen tijd ver
schenen ivverk ^Anticipations" een oordeel
over de
toekomst van den godsdienst
in Engeland.
*Bjij de verschillende Rrotestantsche
kerken, zoo teekent hij oJmii aan, valt
een toenemende verkwijjning waar "te ne
men. De rijken en tallooze menschenuit
het volk, voor zoover dezen dan nog tot
een kerkgenootschap behooren, worden
onweerstaanbaar aangetrokken door de
kracht der organisatie en de eerbiedwaar
dige (traditie van de Katholieke Kerk.
Alles wijst er op, dat wij aan het begin
van een groote Katholieke wedergeboorte
staan. Ik betwijfel, of er buiten een paar
heethoofden, die zich met allerlei anti-
clericale pornografie (de heer gegeven
titels laten wij maar weg) voeden, onder
de rijken nog wel één echte Protestant
is. "Natuurlijk neemt het atheïsme en de
vijandschap tegen eiken godsdienst on
der hen toe, maar velen nemen hun toe
vlucht tot de Katholieke Kerk"*,..,
GEMENGD.
I—-- Aan de „B.erL Ztg. am Mittag"
wordt uit Koltbus geméld, dat daar de
zer dagen de echtgenoot van den Staats-
anwalt van het landsgerecht te Kottbus,
mevrouw Siegfried Ahrens, onder ven-
denking van bedrog, valschheid in ge
schrifte en meineed is gearresteerd.
Mevrouw Ahrens was vóór en na de
Een andere overweging,) waarover
Duitschland alleen te beslissen had',: zette
hoe langer hoe ,meer voet. Het doo,r de
Bondsvorsten geopperde denkbeeld,) dat
den vorst, die zoo zegenrijk het zwaard
van Duitschland voerde, die, meer dan
dat, vermocht had alle Duitsche belangen
te vereenigen, dat dezen heerscher met
volle recht den titel en dc waardigheid
van hoofd des Duitschen rijks,] van keizer
behoorde, dat denkbeeld vervulde gans.ch
Duitschland met jubel en gaf voedsel aan
het nog nooit geheel verdwenen verlan
gen naar het oude keizerrijk.
„Slechts op het slagveld kan de kroon
veroverd worden", had Friedrich Wil
helm I V eens geantwoord, toen de volks
gunst hem die aanbood, en wat zijn
zacht bestuur in dagen van vréde had
voorbereid, voltooide met vaste hand de
broeder.
In het hooggestemde zegelied, dat aan
de oevers van Seine en Loire weerklonk,
verdwenen alle wanklanken, die tot dus
verre de Duitsche stammen gescheiden
hadden. De aanbieding en het aannemen
van den keizerstitel was een daad, die
tot eere verstrekte niet alleen aan "den
drager van het oppergezag, maar ook
aan de vorsten, die hem dit boden. Het
sloot voor dezen veel vergeten en ver
geven van wat vroeger geschiedde in
sluiting van haar huwelijk onder den
naam van mejuffrouw Frankel als pro
curatiehoudster der firma Leo Schiff-
mann werkzaam'. jZiij moet één der hoofd
personen geweest zijn bij de talrijke be
driegerijen, waaraan Schiffmann, die zich
thans in Moabit in hechtenis bevindt^ zich
heeft schuldig gemaakt
Na de vlucht van Schiffqiann verdween
ook de procuratiehoudster, die, zooals
thans blijkt, dezelfde is als de echtge-
noote van Ahrens. Deze werd in Moabit
in voorloopige hechtenis gesteld, terwijl
tegelijkertijd voor hetzelfde feit bij. ver
scheidene Bierlijnsche rechtsbeambten en
artsen en bij twee Bjerlijnsche banken
huiszoekingen werden gedaan.
De toestand op Haïti is be
trekkelijk kalm. Naast de regeering is
een comité voor het algemeen wélzijn ge
constitueerd en tracht de orde te hand
haven. Niettemin trekken de revolutio
nairen tegen de hoofdstad op.
Omtrent de bedoelingen van de leiders
van den opstand is nog niets met zéker
heid bekend. Een Engelsch oorlogsschip
wordt in de haven verwacht.
De Fransche kruiser ^,Condé", een
Duitsche kruiser en verschillende Ameri-
kaansche schepen liggen reeds in deih avenr
Omtrent den toestand in Albanië
wordt uit Durazzo bericht, dat Essad
verklaarde, binnen drie dagen zijn ont
slag te zullen indienen.
iTelegrammen uit den staat Blahiai
melden, dat de overstroomiingen
ongehoorde afmetingen aannemen* De
stad Villa Novalago is van den "aardbo
dem verdwenen en verscheidene andere
plaatsen zijn totaal verwoest,; terwijl an
dere ernstig bedreigd worden.
Talrijke lijken worden door den stroom
medegevoerd en de materieels verliezen
2yjn onmetelijk groot.
ii Kardinaal Gennari is Zater
dag te Rome overleden. iHjj was sinds
twee dagen lichtelijk ongesteld, maar Za
terdagmorgen werd zijn toestand plotse
ling zoo ernstig, dat de geneesheer een
biechtvader en de familie waarschuwde.
Te half twee overleed de kardinaal Zijn
lijk zal in het paleis Blorghese, waar de
kardinaal woonde, op een praalbed wor
den gelegd.
Kardinaal Casimiro Gennari werd 27
December 1S39 te Maratea geboren. In
1863 werd hij priester getfijd en in 1888
tot bisschop van Cossuersano benoemd.
Paus Leo XIII riep hem in 1897 naar
Rome en benoemde hem tot tit.-aarts-
bisschop van Lepanto en assessor van
het H. Offisie.
In 1901 werd mgr. Gennari tot kardi
naal gecreëerd.
Kardinaal Gennari is schrijven van ver
schillende werken, o.a. van den apologe-
tischen catechismus, welke in verschillen
de talen is vertaald, en oprichter van het
tijdschrift „II Monitore Ecclesio"*
Z.E. Kardinaal van Rossum.
Zijne Eminentie |W|. M- Kardinaal Van
zich en zij stonden er 'n deel van hun
recht mede af, Hun volken echter dank
ten hen met dubbele liefde voor die
daad, yyelke in echt vaderlandslievende
gezindheid slechts de grootheid van het
geheel op 'toog had. En de bescheiden
gezindheid van den heerscher met den
grijzen baard wilde ook niets meer "dan
het opperhoofd van den Bond zijn,
om Duitschland de eenheid te geven,
die het noodig had, en „daarmede de
kracht
„Eins naph auszen, schwer gewaltig,
Eins nach innen, viel gestaltig!"
Zoo had het Duitsche volk zich altijd
gedroomd te zijn, en de vervulling van
dezen droom te Versailles begroette het
met een geestdrift, die nog zelden in
Duitschland zoo algemeen gezien werd.
Dat die daad volbracht werd in Frank
rijk zelf, in het trotsche koninkrijk, gaf
er nog een bijzondere wijding aan.
De blijde jubel, die door gansch
Duitschland schalde en in iedere hut
weerklonk, vond ook zijn echo in de
stille rekenkamer van „Feldhaus".
Magna was sinds den dag van Sedan
er mede voortgegaan haar vader van
de gebeurtenissen op de hoogte te hou
den en zijn belangstelling was zichtbaar
toegenomen. D'e naar alle richtingen zich
openbarende eenheid, het steeds onnoo-
Rossum heeft het protectoraat aanvaard
van het Genootschap „Ons Brabant", het
welk bij gelegenheid van Zijner Emi
nence's bezoek te Tilburg werd opge
richt
Bakkerslooneti.
Volgens de voorstellen van de bakkers-
patroons te 's-Gravenhage (waarover nog
onderhandeld wordt), zal voor het groot
bedrijf het minimum-loon worden ver
hoogd met f 1.25, terwijl de arbeidsduur
wordt gesteld op 63 uren per week. In
de bedrijven met vijf en minder gezellen
wordt het minimum-loon verhoogd met
f 1, terwijl de arbeidsduur met 4 uren
per week wordt verkort Althans voorzoo-
Krer het in (de verschillende ondernemingen
betaalde weekloon minder was dan het
nu vastgestelde.
Bij de nieuwe regeling is het aantal
vacantiedagen gebracht op vier. Bij ziekte
of ongeval zal de werkgever uitkeeren
gedurende Idertien (Wekten 2/s van bet Hoon.
Indien evenwel de arbeider van een vak-
vereeniging of ziekenfonds een uitkeering
ontvangt van meer dan i/3 van het loon,
wordt de uitkeering door den werkgever
te doen, zoodanig verminderd, dat de
uitkeeringen te zamen niet moer dan het
loon bedragen.
Gevolgen van de staking te IJmuiden.
Men schrijft aan het „„Vad.":
De vischprijizen te IJmuiden zijn zeer
laag. Toen tijdens de staking de IJmui-
densche handelaren niet konden leveren
aan hun voornamelijk buiteiilandsche af
nemers, hebben dezen zich gcwiend tot
andere leveranciers in Duitschland^ voor
namelijk in Elsfleth. Nu de staking voor
bij is, zouden de vischhandelaren gaarne
weder leveren,, doch de verlogen afnemiers
hebben geen reden tot klagen over de
Duitsche leveranciers en blijven daarbij.
Onze Hollandsche handelaren, vooral in
het buitenland hun afzetgebied vermin
derd ziende, koopen geen >Hsch eri ten
slotte zijn de visschers de dupe, omdat
hun besommingen aanmerkelijk lager zijn
dan ze anders zouden wezen. De visch
heeft bijna geen waarde, verzekerde
men ons.
Sigarenindustrie.
In eenige spoedvergaderingen, belegd
door de hoofdbesturen van de vier werk
liedenorganisaties in de tabaksindustrie,
werd het op 17 Jan. van het Verbond
van Verecnigingen van Sigarenfabrikan
ten in Nederland ontvangen ontwerp-
loonregeling voor sigarensarteerders, het
welk volgens de overeenkomst van 19 Mei
op 1 Juli van dat jaar in werking zal
treden, behandeld. Het eenstemmig oor
deel van de hoofdbesturen der yverk-
liedenorganisaties is, dat de voorgestelde
regeling verre beneden de bescheidenste
verwachtingen blijft. Zij hebben dan ook
een regeling ontworpen, waarin tevens
loonbepalingen voor het overige vaste
personeel zijn getroffen wat in het
Zuiden des lands reeds geregeld is
welk ontwerp aan het Verbond is toe
gezonden.
dig blijven van alle vreemde hulp, ver
vulde den oude met steeds meerdere!
vreugde en bewondering.
Het klinkt als een sprookje, mom
pelde hij vaak zacht, het sprookje van
de Duitsche grootheid en kracht, waar
van ik in mijn jeugd gedroomd heb en
dat ik nu verwezenlijkt zie.
En toen de dag kwam, waaróp Ber
nard met klankvolle stem de keizerlijke
proclamatie voorlas, vloeide plotseling
een tranenstroom uit de oogen van den
grijsaard en de kracht van de geestdrift
der jeugd bezielde hem weder.
Een Duitsche keizer! herhaalde hij
steeds. En de Duitsche vorsten hebben
hem zelf gekozen, hebben hem zonder
lafgunst het voorrecht geschonken. Dat
is schooner, dan wij het toen gedacht
hebben. Een Duitsche keizer, die den
welfschen overmoed heeft gebroken, die
het overoude, van oorsprong Duitsche
•land, weder veroverd heeftOod ze-
gene hem! Ood zegene heml Moge
Duitschland steeds in eenheid en dapper
heid en christelijke gezindheid bloeien,
als het in dezen tijd doet.
De oude sprak in korte, afgebroken
zinnen, met tusschenpoozen, als ontbrak
hein de kracht en als moest, als wilde
hij zich toch uiten.
(Wordt vervolgd.)
