v Waakt.
72) MAGNA.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
5e Jaargang
No. 1307.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartflL
Afzonderlijke nummers 2Vfl cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Janüari
10 S 4.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiöngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent
iDe heer Patijn, gisteren ter Tweede
Kamer pleitend voor een Rijks-H. Bi S.
op Goeree-Overflakkee en daarbij de ge
schiedenis dezer zaak in herinnering
brengend, verklaarde op een gegeven
moment het nog niet aanwezig zijn dier
inrichting aldus„En toen kwam Min
nister Heemskerk aan 't bewindCom
mentaar overbodig".
„C'est le ton qui fait la musique"
't ligt er maar aan hoe 't gezegd wordtj
En nu kunnen we ons zoo voorstellen!,
dat de afgevaardigde voor Zierikzee, die
toch nog al scherp uit zijn hoek kan ko
men, het overbodig zal gevonden heb
ben het air van zich-beter-achten, dat
de linkerzijde tegenover rechts gaarne
toont, bij dat oordeel over Minister
Heemskerk af te leggen, zoodat men
kon verstaan: „Wat valt ook van zoo'n
man te verwachten, hè?"
Den voorzitter, den heer Goeman B|or-
gesius, van wien trouwens zelf al een
min-gelukkige uiting jegens een lid der
rechterzijde te boeken viel, ontging zulks
maar bij rechts zijn de ooren gespitstj
Toon en muziek mishaagden er, zoodat
de heer Nolens op den president af
stevende om dezen te beduiden dat het
niet aanging zich aldus over een *af-
wezig zijnd oud-bewindsman te uiten..
Zoodra de heer Patijn gereed was, ont
spon zich toen deze discussie:
Die VOORZITTER merkt op, dat de
heer Patijn te ver is gegaan in zijn be
oordeeling van een afgetreden ministerie.
De heer PATIJNMag ik dan het
woord voor een persoonlijk feit?
De VOORZITTER: Het is nooit een
persoonlijk feit als een voorzitter een
opmerking maakt. I
De heer PATIJN: Ik ben mij niet be
wust een beleediging te hebben geuit,
De VOORZITTER: U hebt gezegd:
Toen kwam minister Heemskerk. .Com
mentaar overbodig. Dat is beleedigend.
De heer PATIJN: Ik heb daarmede
niets beleedigends bedoeld. Ik bedoelde
alleen, dat het standpunt van minister
Heemskerk ten opzichte van hoogere
burgerscholen bekend was.
De VOORZITTER: Ik verneem dit
met genoegen. Doch anderen hebben in
uw uitdrukking wel degelijk iets beleen
digends gehoord. i
De heer PATIJN herhaalt dat bij hem
geen zweem van bedoeling aanwezig is
geweest om iets beleedigends te zeggjejn
tegenover minister Heemskerk.
De VOORZITTER verklaart dat het
hem verheugt dat hij den heer Patijn
in de gelegenheid heeft gesteld zijn be
doeling te verduidelijken. ,r i
Zoo waren aldus de ongelukkige
woorden in een onschuldig verband ge
zet, dank zij het optreden van mgr.
Nolens. De vrijzinnige pers laakt na
tuurlijk diens optreden, tracht het zelfs
in een belachelijk licht te plaatsen. ;t
Is dan ook een stout bestaan, nietwaar,
een linksch voorzitter te noodzaken een
FEUILLETON."^
D:e berichten zullen hem een beetje
hebben aangegrepen, meende d!e pa
stoor, terwijl Magna zich al vol zorg
,over haar vader boog. Geef uw papa
een glas wijn, freuleh mevrouw de
gravinwil ik zeggen, een glas van
den besten Dan zullen wij eens klinken
op het welzijn van Duitschland en een
hoch uitbrengen op ons dapper leger
en zijn aanvoerders't Is een onge
hoorde zege.
Een dienaar bracht spoedig wijn en
glazen. De oude Vrijheer wees echter
het glas af.
Ik heb sinds de ongeluksdagen,
waarin wij, studenten van Jena, voor de
laatste maal op Duitschland's heil dron
ken, geen hoch meer uitgebracht.')
Duitschland is een vaag denkbeeld ge
worden. Drinkt op uw Pruisen, als gij
wilt. W|ij zongen toenDeutschland,
Deutschland, über alles.
Dat zingen wij nu ook weer, mijn
waarde baron ging de pastoor onver
moeid voort.
!W,ij hebben ook gerequireerd in
181$ en 1815, morde de oude. In den
nood zoeken zij elkander. Als ;t vrede
linkschen afgevaardigde op een fout te
wijzen
Moge intusschen de rechterzijde steeds
blijven waken, opdat men zich links
Ieere inbinden. Men zou er anders van
kwaad tot erger komen, want men is
er ons alles behalve genegen en geeft
aan deze gevoelens gaarne uiting.
KAMEROVERZICHT.
TWEEDE KAMER.
Praatziekte. Geen geld.
De Kamer of beter gezegd de linker
zijde heeft gisteren weer den geheeliefri
dag opgeofferd aan haar praatziekte^
Van rechts heeft alleen de heer Kooien
een kwartier en de heer Nolens eenige
minuten gesproken.
De debatten, waarin over alles en nog
wat werd gesproken, weergeven, is niet
zoo gemakkelijk. Gemakkelijker is het
den grondtoon aan te duiden, die alle
beheerschte. 'Het is de klacht van den
minister over de leege schatkist.
Zoo verging het bijvoorbeeld den heer
Tydeman, die te Utrecht een leerstoel
wenschte voor ziekten der planten. GroJ
ningen en Leiden willen dat ook wel,
zoo ongeveer de Minister. Maar waartoe
die aandrang? Wiant er is toch geen
geld.
Evenzoo ging het bij de nog veel ge-
Wichtiger aangelegenheid der leeraars
salarissen bij het Middelbaar Onderwijs.,
Het was absoluut overbodig, dat de
heer Ketelaar, Alberda en Roodhuyzen
den toestand schilderden als onhoudbaar.
Absoluut overbodig, want de Minister
Ivas het met hen wel eens.
Dochde schatkist laat verbetering
in dezen verkeerden toestand niet toe.'
Dat verklaarde de heer Cort van der
Linden met de hem eigen oprechtheids
Hier dient wel de vraag te worden
gesteld: Wat baten de linksche belof
ten, bij de stembus den kiezers gedaan
ALGEMEEN OVERZICHT.
De controle-commissie heeft gisteren
de nieuwe centrale regeering in
Albanfë
die in de plaats van het voorloopig be
wind van Kemal Bey gekomen is, ge
ïnstalleerd. De ministeries van landbouw
en openbare werken zijn afgeschaft. Ge
handhaafd bleven de ministeries vap
justitie, financiën, onderwijs en post en
telegrafie. Hoofd der nieuwe voorloopige
regeering wordt Ferzi Bey, die bijgestaan
wordt door twee secretarissen vooirTurk-
sche en Europeesche talen en een archi
varis. Ook aan de ministers is een secre
taris toegevoegd. Twaalf ambtenaren
zullen dus het bewind voeren, de overige
beambten zijn ontslagen-
De ministeries voor justitie, financiën,
onderwijs en postwezen worden dus even
als vroeger beheerd door dr. Poga, dr-
Czako, Gurakuqui en Lef Nosi met den
titel van directeur»
is, is het toch weer het oude liedje.
Dan gaan ze weer zien, hoe zij eikaars
macht kunnen beknibbelen» Wiat gaat
het mij aan.
Wiat! Wat? riep de pastoor. Zult
gij aan dergelijke dingen denken bij
berichten, die iemand het hart feller doen
kloppen ,hoe oud hij ook zij?
Dan moest ge maar eerst beleefd
hebben, wat ik ondervonden heb, ant
woordde de baron met zekeren trots.
Laat mij over zulke dingen denken zooals
ik wil. i 1
Niet zoo geheel en al geeerd#
vriend. 't Is onnatuurlijk, als het kind
opstaat tegen de moeder, zelfs wanneer
de moeder het eens onrecht mocht heb
ben aangedaan. Zoo gaat het ook met
het vaderland. Aan het vaderland be-
hooren van Gods- en rechtswege onze
liefde en daarmede onze wenschen voor
zijn geluk en zijn eer. Wij mogen trots
op Duitschland wezen ,dat het sterk en
onwrikbaar pal staat tegenover den vij
and en dezen en zijn eigen land ver.-*
slaat. Wat later nog gebeuren kan is in
Gods hand; dat kunnen wij, arme men4
schenkinderen, nooit vooruit zien. Wij
hebben echter geen reden mistroostig
te zijn. Wij klinken nu, mevrouw de
gravinwij klinken nu op de vic-;
torie, op onzen koning, op de groote
mannen die hem ter zijde staan, op het
De controle-commissie heeft zich de
benoeming van alle hooge ambtenaren,
directeuren, mutessarifs, hoofden der san-
djaks, kaimakams en rechters voorbe
houden. De ontslagen ambtenaren zullen
elders in functie wdrdén gesteld.
De ministers van het voorloopig bewind
ontvingen per maand 2500 piaster (f 250),
Ferzi Rey krijgt echter 6000 piaster en
de directeuren 350C piaster per maand.
Het is voor de nieuwe centrale regee
ring van veel belang den steun van Essad
Pacha te verwerven. Naar verluidt, zou
hij de 'Katholieke Mirdieten en Malisoren
hebben overgehaald om den prins Von
Wied als koning te erkennen.
Ook unionistische bladen toonen wei
nig ingenomenheid met de verbanning
van de arbeidersleiders
in Zuid-Afrika.
Naar de „Times" uit Durban verneemt,
had men het daar algemeen beter ge
vonden, als de regeering het gerecht in
de zaak had gekend.
De „Daily Mail" verneemt uit Jo
hannesburg, dat het publiek neiging heeft
aan de wijsheid van de drastische maat
regelen der regeering te twijfelen.
De „Daily Telegraph" verneemt uit
Kaapstad, dat een invloedrijke unionist,
die tot nog toe de regeering heeft ge
steund, van oordeel is, dat zij met de
verbanning een zware verantwoordelijk
heid op zich heeft geladen en een ge
vaarlijk voorbeeld heeft gesteld'.
De woorden van rechter Wlessels heb
ben algemeen indruk gemaakt Niettemiti
dringen fle unionistische bladen er op
aan, het oordeel opf te schorten.
Volgens „Central News" komt Lord
Gladstone in Engeland om opheldering
te geven-
Op het te Glasgow gehouden congres
der labour-,partij heeft de partijleider
Ramsay Mac Donald op heftige wijze
geprotesteerd tegen de actie der Zuid-
Afrikaansche regeering tegenover de sta
kersleiders. Het gouvernement van gene
raal Rotha laat dan ook blijkbaar niet
met zich [Spotten. De deportatie van de
tien voornaamste kopstukken onder de
werkliedenleiders is daarvan opnieuw het
bewijs.
De regeering heeft van de bevoegd
heden, haar door de krijgswet, die nog
in Transvaal en Natal van kracht is, ge
schonken, gebruik gemaakt niet alleen
om de deportatie uit te voeren, maar
ook thans nog, nu deze een feit is, blijft
ze de strengste censuur handhaven, om
de verbreiding van alle geruchten,, die
agitatie kunnen wekken, te voorkomen.
De arbeidersleiders zullen naar Engeland
overgebracht worden en alle middelen
zullen genomen worden 'om hun terug
keer te beletten.
Intusschen neemt Tde staking zelf voort
durend in omvang af» Alleen in Bienoni
is de toestand nog tamelijk ernstig, maar
elders keeren de normale verhoudingen
weer terug. Ook in Johannesburg wordt
de arbeid meer en meer hervat en het
zakenleven weer in de oude banen geleid.
dappere Dfuitsche legeren ook op
de vrijwilligen, die gewis dapper hebben
meegeholpen, sprak hij lachend, terwijl
hij zijn glas flink tegen de andere deed
klinken. Biij de dames moet men altijd
persoonlijk worden, baron. .Als nu na
het groote nieuws die bekende vrijwiU
liger maar niet al te spoedig terugkomt
en het beste van ons wegneemt, voegde
hij er, met een blik op [Magna, aan toe*
Het groote nieuws, zooals de pastoor
het noemde, was naar alle richtingen
verspreid en had overal waar het door
drong, de machtigste geestdrift en be
wondering gewekt.
Hebt gij het gehoord, Tiny? riep
Ferdi Landskron, thans een slanke ze
ventienjarige knaap, terwijl hij te Ti-
schenick de kamer zijner zuster binnen
stormde. Gij zult je natuurlijk zeer ver
heugen. Alweer een zegepraal van de
Pruisen. Zij hebben Napoleon met zijn
gansche leger gevangen genomen. 'Zeg
nu nog eens, dat alles maar toeval eri
geluk is. Als wij het in '59 tegen Na
poleon maar half zoo goed waren ge
slaagd als thans de Pruisen, dan was
de heele geschiedenis anders geloopen
en de vrede van Solferno vergeef ik hem
nog het minst Dat was onze onder
gang. Ik ben blij, dat de Pruisen het
hem nu eens betaald zetten, ging de
In de „Difesa" heeft de 91-jarige
Italiaansche senator Pastro dezer dagen
verteld, waarom hij in 1866
de vrijmetselarij
verlaten heeft, na er ongeveer één jaar
lid van te zijn geweest. Ofschoon zijn
uittreden destijds veel opspraak ver
wekte, beschouwde de loge hem nog
steeds als een „slapend" lid, en aan deze
meening wilde Pastro nu een einde
maken.
Pastro trad in de loge, wijl hij daar
een streven naar zuiver patriotisme meen
de te vinden. Op zekeren dag nu werd
over de opneming van een nieuwen
„broeder", een of.fcier, gesproken. Pastro
wilde hem het lidmaatschap weigeren,
wijl de candidaat verschillende daden,
onvereenigbaar met de militaire eer, be
dreven had. Zoo had hij een meisje uit
het volk bedrogen door haar een christe
lijk huwelijk voor te spiegelen, „wat na
derhand puur bedrog bleek te zijn. Met
zulke eerlooze mannen wilde Pastro niet'
te doen hebben. Maar niettegenstaande
de bewijzen, welke de senator voor deze
feiten aanhaalde, werd de officier toch
eenstemmig in de loge opgenomen.
Toen begreep Pastro, dat hij bij de
vrijmetselarij geen ware vaderlandsliefde
zou vinden en hij trok zich openlijk terug.
GEMENGD.
t—. De Jriaïtiaansche opstande
lingen hebben, naar 't heet, een voor
loopig bewind ingesteld onder Davilmar
Theodore, die zich het „opperhoofd der
omwenteling" noemt. jHij rukt met 2000
aanhangers op de hoofdstad aan; zijn
soldaten zijn slecht uitgerust.
Deze omwenteling is voor de Vereen,
Staten hoogst .schadelijk, daar zij betee-
kent,„dat de in Februari betaalbare inte
rest op staatsobligaties niet zal worden
betaald. Bovendien komt president |Wiil-
son, als de revolutie slaagt, voor de
moeilijke vraag te staan, of hij een regee
ring, die met geweld zich van het gezag
heelt meester gemaakt, wel zal erkennen.
De „Tagl. Rundschau" meldt, dat
Dinsdag voor het eerst een rechtstreek-
sche radio-telegrafische verbin
ding tusschen Duitschland en Amerika
tot stand is gekomen. Op bevel van den
keizer was op dien dag aan de naam-
looze vennootschap voor machines vap
hooge frequentie een boodschap des
keizers aan president W|ilson ter over
seining naar Amerika opgegeven. Het
station van die vennootschap te Eilvese
bij Hannover heeft die boodschap door
geseind naar het Amerikaansche station
Tuckerton en daarop van dit station be
richt ontvangen, dat zij zonder fout over
gekomen was. De afstand tusschen de
twee stations bedraagt 6500 K.M.
De Amerikaansche bladen publi-
ceeren beschouwingen, waarin zij ver
klaren, dat de toestand in Mexico
uiterst ernstig en een optreden der V«r.
Staten dringend noodzakelijk is. »Heftig
vallen zij uit tegen Japan, dat JH,uerta
met geld en wapens zou steunen. Vol
gens de bladen zou de Japansche regee-
jonge politicus ijverig voort, terwijl hij
tegen zijn zusters meubelen aanbonste,
zoodat deze op al hun voegen kraakten.
Tiny, die aan haar schrijftafel gezeten
was, stond op.
|W,ij zijn aan de zegepralen der Prui
sen gewoon, sprak zij' ietwat koeL Zij
hebben ons aan 't ongelooflijkste gewoon
gemaakt; maar dit klinkt toch zoo onge
hoord, dat ik het voor overdrijving houd.
Houdt het waarvoor ge wilt, riep
Ferdi uit, terwijl hij in een stoel plaats
nam en zijn lange beenen met de 'ge
wichtigste ernst uitstak. Tot dusverre
hebben zij toch niet overdreven; inte-
gendeeL
Als het bericht juist is, hoop ik dat
er nu een einde is gekomen aan den
bloedigen krijg.
Nu spreekt gij van een bloedigen
krijg, merkte Ferdi ongeduldig op, en
't is nog zoo lang niet geleden, dat gij
wel alles in 't werk hadt willen steilep
om zoo'n bloedigen krijg in 't leven te
roepen. Gij dacht aan niets anders dan
wraak jegens Pruisen en zoo nu waar
schijnlijk het liefst gezien hebben, dat
de Franschen het wonnen.
Neen, dat wensch ik niet, antwoord
de Tiny ernstig. Zoodra de oorlog ont
brandde, gevoelde ik al het onnatuurlijke
van zulk een wensch. ;Wjij zijn ook Duit-
schers en wie maar een "druppel Duitscb
ring hier uit wraak handelen, wijl de
regeering in [Washington geen acht heeft
geslagen op de Japansche protesten tegen
de wetgeving in Californië. De heele pers
eischt, dat men Japan duidelijk zal maken,
van dergelijke handelingen niet gediend
te zijn.
Rij Praag heeft een botsing
plaats gehad tusschen een personentrein
en een goederentrein» Er werden 22 per
sonen gewond, waaronder vijf doodelijk.
Tien wagons werden versplinterd'.
Het c.onflict tusschen patroons
en werklieden in de bouwbedrijven is
Londen is weer verscherpt
Het aantal stakers neemt toe.
De auto voor Z. Em. Kardinaal
van Rossum.
De auto voor Kardinaal van Rossum,
vervaardigd bij de Gebr. Kimmen te
Haarlem is gereed.
Zooals men zich zal herinneren, is deze
auto een geschenk, den Kardinaal bij
gelegenheid van zijn bezoek aan het va
derland aangeboden door een comité dat
zich tot dit doel te Amsterdam gevormd
had.
Ruim drie maanden, aldus de „N. H.
Crt", is op de werkplaatsen van de firma
Kimman aan deze automobiel gewerkt,
die een prachtstuk geworden is.
De chassis het onderstel en de ma
chine is geleverd en vervaardigd door
de maatschappij „Simplex" te Amster
dam, waarop door de firma Kimman het
koetswerk gebouwd is.
Deze carosserie is een prachtvolle
„Landaulette Limousine Torpedo", met
zes zitplaatsen, waarvan twee verplaats
bare strapontins met armleuningen, de
overige plaatsen demi-fauteuil. Plaats -
genomen kan worden in de richting van
voortbeweging, dus twee aan twee ach
ter elkander zittend, i}Vh'l3$ a vis" en „en
carré" (twee zitplaatsen met den rug
naar de portieren).
De bekleeding is uitgevoerd in muis
grijs laken en geeft een zeer stemmig ef
fect. Tegen het plafond bevindt zich een
hoedennet en terzijde een cantine met
aschbakje, armhangers, een spreekbuis
met signaalfluit welke de inzittenden in
staat stelt den chauffeur hunne aanwij
zingen te geven en portefeuille-tasschen
op de portieren.
De eiectrische binnenverlichting be
staat uit drie bloemvormige plafond
lampjes welke zelfstandig en in combi
natie geschakeld kunnen worden.
Het binnenvoorraam (zonder houten
omlijsting) zakt automatisch naar bene
den, de zijramen kunnen eveneens ge
opend worden en zijn gevat in mahonie-
omlijsting. De portieren zijn voorzien van
veiligheidssloten met sleutels, ook de
portierramen kunnen zakken.
Zeer doelmatig is, dat, om met open
kap te kunnen rijden, alleen de lederen
achterkap naar achter wordt neder ge
slagen zoodat de geheele bovenkap met
bloed in de aderen heeft, kan dat niet
wenschen. 't Is mij lief, dat de Duit-
schers gezegevierd hebben. God heeft
het voor ons bestwil zooi 'beschikt.
iNu spreekt gij weer als de koning
van Pruisen zelf, schertste haar broeder.
Die heeft ook zoo iets getelegrafeerd.
Jammer anders, dat Dornick je niet ge
hoord heeft. Die is een vreeselijke Pruis
geworden, 't Is anders fameus van hem;
dat hij als gewoon soldaat ten oorlog
is getogen. (Wiat ik je echter nog vragen
wou, Tiny: wat is er van 't Hannover-
sche legioen 'geworden, dat voor een paar
jaren over de Fransche grenzen trok. Zijn
die lieden nu nog in Frankrijk en vechten
zij tegen de Duitschers?
Ik weet niets van hen, antwoordde
Tiny gedrukt, terwijl zij een brief ter
zijde schoof, die zij juist bezig was ge
weest te lezen. De koning van Hannover
heeft die troepen reeds den laatsten 'Fè-
bruari ontbonden. De krijgers waren naar
Zwitserland overgegaan. "Velen zullen ook
wel naar Amerika getrokken zijn. De
zaak had een treurig verloop; hoewel
zij uit een schoon gevoel van trouw je
gens den koning ontsproot. Ik hoop, dat
de koning die lieden zal ter hulp komen.
(Wordt vervolgd.)
