BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
5e Jaargang
No. 1305.
Bureau OUuti SINUEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week. 1.30 per kwartaal. Franco
p.er post f 1-50 per kwartrtl.
Afzonderlijke nummer» T/„ cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Woensdag
Januari
1914.
De \OVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50. elke regel meer 30 cenL met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Croote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop »n verkoop
(geen handels-advertentiën) I5 regels 25 cent. Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regelt 50 cent, iedere regel meer 10 cenl
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Arme heer Brummelkamp.
De afgevaardigde voor Loosduinen
heeft indertijd zoo warm geijverd voor
de uitgifte van het analytisch verslag en
nu beeft hij er waarachtig nog niet eens
ten volle profijt van.
Midden in zijn vlijtig betoog over het
Hooger Onderwijs ging het gisteren als
volgt
De Voorzitter merkt pp, dat de tijd
\\v\ den heer Brummelkamp bijna om is.
De heer Brumimelkamp: Ik zal
vlug lezen.
De Voorzitter: hebt nog een
halve minuut
De heer Brummelkamp: Dan zaï
ik morgen voortgaan.
De Voorzitter: Het spijt mij, maar
ik ben gebonden aan het reglement U
kunt uw zinsnede afmaken, maar moet
dan afbreken.
De heer Brummelkimp breekt dan
maar zijn rede af.
En zoo zullen we 't vervolg niet
hooren! Zelfs het beloofde „vlug lezen"
Y: aarna 'men zijn rede aan de officieel®
verslaggevers ter inzage kan geven r—
hielp niet.
Nu behoort de heer Brummelkamp
geenszins tot de veellezers, zoodat hij
allicht een en ander op te schrijven had
en nu de juiste maat niet wist
'ils wel pechl
De twee pop.
Niet alleen dat de socialisten - maar
dit onnatuurlijke relletje ging natuurlijk
niet op zich het vaderschap der uit-
keering aan de 7Ö-jarigen hebben willen
toeëigenen, de heer Spiekman trachtte
gisteren in de 'Kamer ook nog den royalen
meneer te spelen van andermans leer
enz. door hoogelijk af te keuren, dat
de oudjes in de Armhuizen en bij dc
bedeeling van hun 2 pop zooveel moeten
missen.
Terecht kwam de heer v. Vuuren i
met wien minister Cort van der Linden
zich ten deze homogeen verklaarde
tegen dat vredsoortig riemensnijden op.
Een vooï eiander van rationeele armen
zorg moet juist toejuichen als de arm
besturen rekening houden met ©en zoo
vast bestanddeel van het inkomen. Im
mers dc ondersteuning dient bepaald naar
behoeften. Wiel moet men niet automa
tisch van de ondersteuning f2 aftrekken;
memmoet 'individualiseeren. Maar als men
met die f 2 in het geheel geen rekening
hield, dan was men onbillijk tegenover
andere armen, die deze f2 niet ontvangen,
't Lijkt ons nuttig,, op deze juiste rede
neering goed de aandacht te vestigen.
Ontevredenheid zaaien is gemakkelijk ge
noeg, vooral als men daarbij zelf met een
mimbus van vrijgevigheid wordt om*
slraaid. Ook :wij gunnen den armen graag
een goeden ouden dag, maar de billijk
heid moet worden in 'toog gehouden,
niet alleen ten aanzien der armen onder
ling, maar evenzeer wat betreft de ge
meenscha pi En deze kan geenszins be
doelen, den een nog maar eens extra
2 pop te geven en den ander irnet de
schrale bedeeling af te schepen, hoewel
het extratje misschien even welkom en
even verdiend ware. Met de vaste rijks-
uitkeering mag zeker rekening worden
gehouden, vooral ook in de gestichten,
waar immers in alle behoeften der ver
pleegden wordt voorzien.
Nog eens: royaal zijn met andermans
duiten is makkelijk .genoeg, terwijl een
betoog als 'tbovenstaande licht schriel
en koud wordt geacht Boven onverstan
dige vrijgevigheid staat echter het juiste
inzicht in de belangen der samenleving
en deze meenden we met dit stukje te
dienen.
V Het parlement en de pers.
't Is nog niet zoo heel veel jaren
geleden, dat het in onze volksvertegen
woordiging zoo iets als adat.was, bij
redevoeringen en besprekingen geen blijk
te geven, dat men notitie had genomen
van uitingen in de pers. De heeren wis
ten f i et zelf wel en Vonden niet, Üat
het kleedde, wanneer zij! zich beriepen
op e en krant of er voor uitkwamen, dat
hun opinie toevallig overeen stemde met
die van 'een of ander idagblad.
Deze struisvogelpolitiek was wel eens
comisdh, want' waar begroetingen en
wetsontwerpen ah de pers besproken ple
gen te worden vóór zij in de Kamer-
afdeelingen onder het mes komen, kon
het niet anders, of menige opimerkin'g
in de stukken en in de redevoeringen
klonk als oud nieuws voor menigen kran
tenlezer.
Deze parlementaire minachting voor
de pers, nog overgebleven uit. den tijd,
toen de afgevaardigden des volks zich
a l'dnstar van de oude regenten
een apart soort menschen. waanden, is
echter langzamerhand verdwenen wat
ieder rechtgeaard journalist natuurlijk ge
noegen doet en het aanzien der Kamers
geenszins 6ch&a<ii
't Is begon.ierj niet hei citecfen van
tijdschriftartikelen, welke zoowaar -
kwam daar in den ouden tijd eens om!
soms uit parlpmentarre kringen af
komstig waren, wat tfoor velen een be
tere aanbeveling leek dan dat ze af
komstig waren van specialiteiten of ge
leerden. En toen 't ijs want de stem-
ming jegens de pers was eertijds o zoo
koud eenmaal gebroken was, volgden
ook de krantenartikels, zoodat thans in
Tweede en Eerste Kamer als 't zoo te
pas komt naar een o! ander dagblad
wordt verwezen, zonder dat hief of daar
een regent den neus ophaalt voor „zoo
iets".
De pers mag ziek zulks ongetwijfeld
tot een eer aanrekenen, niet zoozeer om
dat ze blij behoeft ié wezen In et Het
binnen dringen ia den parlementairen
kring, waarvan immers door de kies-
rechtuitbreidung de dgjircn al wagenwijd
open zijln gez'.t maar wijl er uit blijkt,
hoezeer zijl zich door eigen verdiensten
gezag hleeft verschaft.
fWje zeggen een en ander natuurlijk
zonder zelfingenomenheid. Louter liatoi.
welbegrepen vakbelang meenden we even
op het verschijnsel te mogen wijzen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De
ürieksche Minister-president
is op zijn reis door Europa te Berlijn
aangekomen en werd daar met een ze
kere ingenomenheid begroet. Venizelos
heeft in de laatste jaren in de Grieksche
[politiek niet alleen, maar in geheel de
Balkanpolitiek een te belangrijke rol ge
speeld, om niet als een der voornaam
ste factoren van den gewijzigden toe
stand in Oost-Europa te worden aan
gezien. Nog is de positie tusschen TurJ
kije en Griekenland wel met volkomen
geregeldvooral de eihndenquaestie
geeft nog aanleiding tot besprekingen.'
Maar sedert de Grieksche regeering zich
bereid heeft verklaard om in direct*
onderhandelingen met de Porté te tre^
'den, is de mogelijkheid ontstaan, dat
een regeling tot stand komt. Daarvoor
moet echter allereerst samenwerking
heerschen tusschen de groote mogend
heden. En het schijnt dat Venizelos bij
zijn bezoeken aan de Europcesche ho
ven, die poogt tot stand te brengen.;
Wjant de zaak staat zoo: Griekenland
wil wel onderhandelen met Turkije, doch
piet onder dwang. En tegenover de
Porte, vooral tegenover Enver-Pasja, die
door Venizelos klaarblijkelijk niet recht
vertrouwd wordt, heeft de Grieksche re
geering een nieuw en krachtig wapen in
de hand, een nieuwen Balkanbond na
melijk, bestaande ,uit .Griekenland, Ser
vië en Roemenië.
Het is echter beter en voor de toe
komst verstandiger, zoo de beslissing
tusschen Griekenland en Turkije niet
wordt verkregen door de wapens, maar
door de beslissing uer groote mogend
heden. En daarvandaan het bezoek van
Venizelos aan de verschillende hoven,
ten einde te pogen overeenstemming te
verkrijgen bij de staatslieden, over de
Grieksche belangen. 1
Na de aanneming van het door Sir
Edward Grey voorgestelde program door
de mogendheden van het Drievoudig
Verbond, kon Venizelos er zeker van
zijn, voor zijn denkbeelden instemming
te vinden bij de Djuitsche regeering.
De geruchten over de
crisis in Portugal
nemen steeds va'steren vorm aan.
Ter aanvulling van de berichten in
ons blad van gisteren deelen wij nog
het volgende mede.
Die personen die deelnamen aan de
manifestatie ten gunste van den minis
ter-president, werden even nadat ze bij
eengekomen waren, door een vijandige
groep verstrooid* Er werden eenige scho
ten gewisseld; verscheidene arrestaties
werden uitgevoerd.
Verschillende andere incidenten van
minder ernstigen aard deden zich bij de
tegenpartij voor, maar de rust werd
spoedig hersteld.
,De republikeinsche garde zond pa
trouilles uit naar het centrum der stad.
Men bevestigt, dat het kabinet feite
lijk sinds 24 dezer demissionair is, ten
gevolge van een besluit, den 24sten door
den ministerraad genomen, om overeen
komstig den wensch van Arriaga de
vorming van een concentratie-ministerie
te bewerken, ten einde ae rust te ver
krijgen, noodig om van de kamers de
aanneming te verkrijgen van de herzie
ning der wetten en een uitgebreide po
litieke amnestie. Voorts had Costa be
merkt, dat het vertrouwen van den pre
sident in het kabinet verminderd was*
De president deed de noodig© stap
pen om tot de „vorming van een nieuw
ministerie te komen. De ministers be
houden hun portefeuilles voor de af
doening der loopende zaken.
Nader wordt gemeld, dat het Congres
een motie heeft goedgekeurd, waarin
wordt verklaard, dat er geen geschil
tusschen de wetgevende en de uitvoeren
de macht bestaat.
,D;e iRomeinsche correspondent van de
„Temps" geeft als den oorsprong van
de geruchten in sommige bladen over
den ongunstiger, -
gezondheidstoestand van den Paus
verspreid, aan, dat de geneesheeren den
Paus aangeraden zouden hebben het
eerstvolgende consistorie, waar een aan
tal nieuwe kardinalen zal worden ge
creëerd, tot het begin der lente uit te
stellen. Dit advies werd echter gegeven
zonder dat er overigens iets in den toe
stand van den Paus was, wat tot onJ
gerustheid aanleiding zou kunnen geven.
Alleen heeft de Paus, zegt de corres
pondent, minder weerstandsvermogen,
tengevolge van de crisis van het vorige
jaar en de strengheid van den winter
maakt daarom des te meer alle voorzor
gen noodzakelijk.
Wij laten deze berichten verder ge
heel voor rekening van de „Temps" na
tuurlijk.
GEMENOD.
De revolutie op Ha iti heeft
zich, blijkens een bericht ujt New York
aan Hc Kölnische Zeitung, over het ge-
heele noordelijk deel der republiek uit
gebreid, Te Port a Paix is de gcheele
bevolking in opstand.
- Te Konstartinopel zijn aan aanM
officieren, verdacht van samenzwe
ring tegen de regeering, gevangen ge
nomen.
Een vergadering van kolendra-
gers te Londen, die gistermorgen
werd gehouden nam een motie aan waar
bij de arbeiders zich verplichten het
werk heden te hervatten bij de firma's,
die loonsverhooging van een penny per
ton aannemen. De arbeiders, die het
werk hervatten, zullen een shilling moe
ten bijdragen voor de stakende voerlie
den, en twee shilling voor de laders.
iDe verjaardag van den kei
zer werd gisteren op de gebruikelijke
wijze gevierd. Verschillende bondsvors-
ten kwamen den keizer persoonlijk com
plimenteeren, terwijl anderen hun ver
tegenwoordigers hadden .gezonden.- In de
slotkapel had een godsdienstplechtigheid
plaats. Daarna had de groote ontvangst
ten hove plaats.
Het weder was regenachtig en win-
flerig.
Overal in het rijk werd 's keizers ge
boortedag plechtig gevierd. Ook door
de Duitsche koloniën in het buitenland
waren feesten georganiseerd, waaraan
de diplomatieke vertegenwoordigers van
Duitschland deelnamen.
Tengevolge der definitieve rege
ling tusschen den staat en de BI e 1 g i-
sche prinsessen, zal men eindelijk
ook een bestemming kunnen geven aan
de talrijke "kunstvoorwerpen, behoorend
tot de nalatenschap van wijlen Leopold
II. Daaronder is er een prachtige schil
derij van Rubens, voorstellend de „Mi
rakel» van den H. Benedictu»'7 en die
Voor 25 jaar te iRijssel gekocht werd
voor 200.000 fr. Er zijn nog vele andere
schilderijen, doch van mindere waarde.
Verder zijn er schoone Egyptische oud
heden, geschenken van den Khedief. De
ze zullen heel waarschijnlijk naar het
museum van het jubelpark gaan, terwijl
de schilderij van Rubens in het museum
van Brussel zal geplaatst worden.
Onderwijzers-salarissen.
Het comité voor gemeenschappelijke
actie ter verbetering van de onderwij
zers-salarissen heeft, aldus de „N. R.
Ct", in den loop der laatste weken ge
confereerd met de voorzitters en andere
leden van verschillende Kamerfracties.
Het heeft bij die besprekingen den in
druk gekregen, dat men aan alle zijden
van rechts en links genegen is mede
te werken aan het nemen van een zooge-
naamden noodmaatregel, in afwachting
van de meer definitieve herziening van
de salaris-regeling, die hoogstwaar
schijnlijk deel zal Hitmaken van de te ver
wachten reorganisatie van het lager on
derwijs. Het comité heeft bij deze con
ferenties betoogd, dat van de door het
comité ontworpen grondslagen voor een
herziening van de salarissen, als nood
maatregel in de eerste plaats in aanmer
king zou moeten komen een verhooging
van de wettelijke minima.
Invaliditeitswet.
Aaii Zijne Excellentie den Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel is
door den Bond van Staatspensioneering
een adres gezonden, 'dat zeer vele klach
ten worden vernomen van ouden van da
gen, die op hunne rente aanvragen van
vóór 9 December 1913, bedoeld bij art.
369 der Invaliditeitswet, van het bestuur
der Rijksverzekeringsbank geenerlei ant
woord hebben ontvangen;
dat de toestand, 'waarin deze menschen
de beslissing der Rijksverzekeringsbank
afwachten, zooveel te slechter wordt,
sinds blijkt, dat aan andere aanvragen
onder volkomen gelijke omstandigheden
bereids is voldaan, en deze aanvragers
wekelijks de rente in ontvangst nemen;
dringt er bij Uwe 'Excellentie op aan,
wel te willen bevorderen, dat de beslis
sing op eerstgenoemde aanvragen worde
bevorderd.
Militaire mutaties.
Bij Kon. besluit zijn Ibenoemd: bij het
wapen der infanterie tot generaal-maojor
de kolonels J. G. Jfcft A. Quack en P. P.
C. Collette, beiden van het wapen, leden
van "het iHoog Militair Gerechtshof, laatst
genoemde met ingang van 1 Februari;
bij [den staf tot generaal-majoor de ko
lonel P. D. Buijze^ van dien staf, 'in
specteur van het wapen; bij het wapen
der artillerie tot generaal-majoor, com
mandant der lie divisie, de kolonel |Wj.
F. 'Pop, sous-chef van den gcneralen
staf, belast met het ibevel over genoemde
divisie, zulks onder eervolle ontheffing
uit zijn functie van sous-chef van dien
staf; bij den staf, tot generaal-majoor
de kolonel |HT Kemper, van dien staf,
gouverneur' der Kon. Mil. Academie; bij
het 3e reg, veld-art. tot kolonel, com
mandant van het korps, de luitenant-ko
lonel E. J. de Bock, van het wapen, thans
op pon-activiteit, ter zake van tijdelijke
ongesteldheid; en is belast met de waar
neming van de functie van sous-chef van
den generalen staf, de luit-.kolonel R.
Dufour, van dien staf, toegevoegd aan
den chef van den generalen staf.
R.K. Leergangen.
We onleenen het volgende aan het
verslag over het studiejaar September
1912September 1913:
Daar het Katholiek onderwijs op al
zijn trappen geheel en al en onmiddellijk
staat onder de leiding van de Kerk, is
allereerst, voordat ook maar iets naar
buiten werd medegedeeld, de goedkeu-1
ring gevraagd van Haarlem's Bisschop,
Mgr. A. J. Callier, in wiens bisdom het
eerste werk gedaan is.
Aan Z. Dl H. werd voorgelegd het ge-j
heele uitgewerkte plan, alsmede de na
men der docenten, die de eerste leer
gangen zouden beginnen. .Bij schrijven
van den 4en Juni 1912 werd op dit
alles de hooge goedkejujring van Z. D. Hl.
ontvangen, zoodat yu met kracht en ver
trouwen aan de verdere ontwikkeling
kon worden gearbeid.
Wederom met bisschoppelijke "goed-
keuring werd de leiding der R. K. LeerJ
gangen toevertrouwd aan 'n Curatorium,
waarin elk der Nederlandsche bisdom
men is vertegenwoordigdMr. p. J.
M. Aalberse, Lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal te Leiden. Wl H.
Bogaardt, Lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal te Breda. Dr. Ch. A.
M. van Dam, Hoogleeraar aan het Groot
Seminarie te Hoeven. Mgr. A. F. Die
pen, Direkteur der R. K. Kweekschool te
Den Bosch. Dr. P. J. M. van Gils, Col
lege Rolduc, te Kerkrade. Mgr. Dr. J.
Andr. H. G. Jansen, Pastoor te Jutfaas.
Mgr. L. E. Jansen, Deken van Amster
dam. W. J. H. Prinzen, oud-lid van de
Eersten Kamer der Statern-Generaal, te
Helmond. Jhr. Mr. Ch. J. M. Ruys de
Berenbrouck, Lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal ,te Maastricht. Jhr.
Mr, Th. Smits van Oyen, Lid der Gede-
puterde Staten van N.-Brabant, te Eind
hoven. Mr. A. M. J. Baron van Wijn
bergen, Lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, te Arnhem.;
Het Sekretariaat werd voorloopig ge
vestigd in het gebouw der St. Jozefsge
zellen aan de Stadhouderskade te Am
sterdam.
Op Zaterdag 14 September 1912 wer
den de R. K. Leergangen geopend te
Amsterdam met een H. Mis, opgedra
gen in de kapel der St. Jozefsgezellen,
terwijl in den namiddag door de docen
ten openbare lessen werden gehouden.
Op 21 September werden op dezelfde
wijze de Leergangen ook in Den Bosch
'geopend. Op beide openingsdagen bleek
[allerduidelijkst de groote belangstelling,
die de 'nieuwe Stichting had opgewekt^
Een korte herinnering aan de bedoeling
der iR. K. Leergangen moge hier nog vol
gen.
Art. 2 der Statuten omschrijft die al
dus „Het doel der Stichting is, aan stu-
deerende eene grondige studievorming
te geven volgens den geest der Roomsch-
Katholieke Kerk, meer bizonder als voor
bereiding tot de middelbare akte-exa
mens en de wetenschappelijke graden
in de verschillende vakken".
Ook is het de bedoeling, gelegenheid
te geven ,tot het bijwonen der lessen, aan
hen, die zonder een of anderen graad
of akte te begeeren, om welke reden dan
ook, zich toch in dit of dat onderdeel'
verder wenschen te bekwamen of te ont
wikkelen, op dezelfde wijze als ook aan
de hoogescnolen de zoogenaamde toe
hoorders een of andere lessenreeks bij
wonen. Zoo kunnen ook aan de R. K.
Leergangen toehoorders de lessen volgen
'in 'n dergelijk onderdeel ,naar ieders
vrije verkiezing.
In het loopende tweede studiejaar
1913/1914 bestaan nu devolgende leer-J
gangen
Amsterdam: Nederlandsche Taal
en LetterenEngelsche taal en Letteren.
Den Bosch: Nederlandsche, Fran-
sche, Duitsche en Engelsche taal en LeD
teren; Geschiedenis; Teekenen; Boek
houden.
Den Haag: Nederlandsche Taal en
Letteren.!
Rotterdam: Fransch taal en Let
teren. 1 j
Sittard: Nederlandsche en Duit
sche Taal en Letteren; Staatsweten
schappen Boekhouden.
KORTE KRONIEK.
Naar we vernemen is te Amsterdam
eene collectieve overeenkomst afgesloten
tusschen de werkgevers- en werklieden
organisaties in het litho-, foto- en che-
migrafisch bedrijf. Gisteravond is deze
overeenkomst geteekend.
De heer K. ter Laan heeft in ver
band met zijne benoeming tot burge
meester der gemeente Zaandam aan den
gemeenteraad van 's-Gravenhage bericht,
dat hij heeft opgehouden lid van dien
raad te zijn.
LEIDEN, 28 Januari.
Arti et Religioni.
Wie nu eens een genotvollen avond
wil bijwonen tijdens den Vastenavondtijd
onthoude goed dien van Donderdag 12
Februari. Dan geeft de R.K. gemengde
Zangvereeniging „Arti et Religioni" des
avonds om half acht in de groote Stads
gehoorzaal het beroamde oratorium wdie
