BUITENLAND.
65) MAGNA.
BINNENLAND.
5e Jaargang
No. 1301.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 0 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartf^i
Afzonderlijke nummers 2Va cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote Utters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent
KAMEROVERZICHT.
TWEEDE KAMER.
Marine. Tepneelcensuur.
Plaatselijk# Keuze. Vleesch gebruik.
In den midd>gVörgad,eri n g is d|e Mi-»
nister van Marine aan het woord ge
feest. Op zeer veel wat door de spre
kers in het midden was gebracht, is door
den Minister nauwelijks of niet geant
woord. .Niets verklaarde de Minister om
trent zij definitieve plannen. Hjj liet zich
echter weer sciherp uit over den Marine-
bond.
„De schepelingen op zichzelf zijn over
het geheel 'gewillig genoegt Maar helaas
leven zij onder een machtige collectieve
suggestie".
En die collectieve suggestie komt
voort uit de ophitsende actie van den
Marinebond.
In de avondzitting is de .begrooting
van binnenlandsche vzaken aan de orde
geweest
Aan de tooneelcensuur van de burge
meesters zal deze minister van binnen
landsche zaken zeker geen eir.d maken.
Dat is een verblijdende conclusie, die
wij met recht uit Ministers woorden mo
gen trekken.
Knap was ministers kort betoog, aan-
toonende, dat local optio'n niet met de
Gróndwet veréenigbaar zou zijn, ook
zelfs niet, als de plaatselijke keuze den
vorm aannam van een (den gemeeteraad
uitschakelend) verzoek aan de Kroon,
om den drankhandel in een bepaalde ge
meente te verbieden. Overigens heeft
biinister Cort van der Linden even
als de heer Rink, die Dinsdagavond, een
zeer goede speech over dit onderwierp
heeft gehouden ook bezwaren van
anderen aard. Men richt zich klaagt
h'ij (fcegen het gebruik in plaats van
tegen het misbruik^ en randt de persoon
lijke vrijheid aan.
Laat in den avond kwam de beer De
Wyckersloot de Weerdesteyn met een
sympathiek pleidooi voor de vermeer
dering van het vleeschverbruik. In
Duitschland en Engeland wordt per
"hoofd der bevolking veel meer vleesch
"gegeten dan in ons land. Intusschen is
het niet zoo gemakkelijk, den gewensch--
'ten toestand ook tot werkelijkheid te
maken. Daarbij komt dan nog, dat de
pfglevaardigde voor Wijk bij Duurstede
van het bevroren Argentijnsch vleesch
niets moet hebben en bezwaren van hy-
gfiënisehen en anderen aard daartegéri
aanvoert.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Tot dusver had Izzet pasja gewei
gerd om openlijk uit te komen voor 2ijn
plannen ten opzichte vau
Albanië
en had hij de geruchten welke omtrent
deze iplannen liepen, doen tegenspreken.
Thans echter heeft hij tegenover den
Constantinppelschen correspondent van
FEUILLETON.^
1Doe wat gij niet laten kunt!
Bernard; zag, dat het wellicht het
beste was, de algemeene opgewonden
heid eenige afleiding te schenken.
Bega echter geen Unfug, ging hij
voort Die geldige redenen heeft om hier
te blijvenbrenge die spoedig ter
kennis. Ik denk echter niet, dat er velen
achter zullen willen blijven, als het
tegen de Franschen gaat!
Bernard wendde zich af en schreed
naar de pastorie.
De mannen gingen opgewonden naar
huis en spoedig klonk de trom door het
dorp gevolgd door een groote schaar
kinderen en grootere knapen. „Li eb
Vaterland magst ruhig sein,
klonk het onvermoeid, hoewel niet zeer
jharmonisch langs velden en wegen,
nu en dan onderbroken door krachtig^
uitvallen tegen de Franschen en storm
achtige Hochs voor den koning, voor
Bismarck en Moltke.
Heer Baron, er zijn twee telegrami-
men gekomen, berichtte de bediendq,
de „Temps" deze terughouding laten
voren.
Twee redenen, zei hij ongeveer, heb
ben inij doen besluiten pm af te treden
als Minister van Oorlog. Vooreerst was
ik het niet eens met de Regeering over
de jongste maatregelen ter „verjonging"
van het leger. Wel keurde ik het plan
goed, maar de uitvoering had ik in veel
langzamer tempo gewenscht. En in de
tweede plaats wilden de Regeering en
het Comité, door mijn uittreden uit het
Ministerie het aanbod dat mij van Alba-
neesche zijde werd gedaan, steunen.
Op de vraag of hij eventueel, het be
wind van Albanië op zich zou nemen,
antwoordde Izzet:
„Ik heb absoluut mets gedaan om "het
aanbod uit te lokken. Ik heb geen en
kele relatie met Ismail Kemal. Ik heb
in betrekking gestaan toet Essad maar
niet ten opzichte van deze zaak. Maar
een groot aantal Albaneezen beeft mij
het aanbod gedaan en ik zou het aanne
men op de volgende voorwaarden: lo.
wanneer alle Albaneesche partijen mij
als hun Vorst wilden aanvaardenen 2a.
wanneer alle 'Mogendheden zich vóór
mijn candidatuur zouden uitspreken.
Ik zou dan het aanbod aannemen, ten
einde het land te bevredigen; want ik
ben geen avonturier, en ik wensch niet,
dat er bloed wordt vergoten. Ik heb
geen enkel Albanees op eenige "wijZe
(aangemoedigd. Ik ben in geen enkel
opzicht betrokken bij de betreurens
waardige gebeurtenissen te Valona en
Durazzo. Want ik heb Albanië lief als
m'ijln land, waar mijn familie sedert vijf
eeuwen te Nassilitsj een leengoed bezit,
haar geschonken door Sultan Moham
med d-en Veroveraar.
Ik ben overtuigd, dat Albanië een on-
afhankelijken staat kan vormen, wan
ner een verstandig staatshoofd door de
groote meerderheid van het land wordt
aanvaard."
Omtrent den prins Von Wied oordeel
de Izzet aldus:
„De prins v. Wied stelt zich mis
schien aan groot gevaar bloot wanneer
hij te Albanië landt, gezien de opwin
ding onder het 'Mohammedaansche ele
ment."
De „Köln. Volksztg." verneemt uit
Rome, dat met het opmaken der inven
taris van
kardinaal Rampolla
een aanvang gemaakt is. Een gedeelte
der 'erfgenamen houdt vol, dat er na
1889 geen nieuw testament gemaakt is.
Algemeen is men echter van gevoelen,
dat, gezien de pijnlijke nauwkeurigheid
van den overleden kardinaal, het briefje
aan den sleutel wel op een nieuw testa
ment moet wijzen.
Een nieuw feit heeft nu we'd erom de
groote 'nauwkeurigheid bewezen, waar
mede de kardinaal in alles, wat hem van
eenig gewicht toescheen, te werk ging.
Zoo vond men in het kastje, waarin de
voorwerpen van waarde bewaard wer
den, ongeveer 3500 lire aan goudstuk
ken en een eigenhandig geschreven.
toen de Landraad op; het slot terujgP
keerde.
Bernard opiende de telegrammen, 't
Eene bevatte de mededeelingen oorlogsJ
verklaring, het andere bevatte een op
roep voor een vergadering van den
Rijksdag van den Noordduitsehen bon dj
welke vergadering tegen een der eerst
volgende aagen, 19 Juli, belegd was*
Bernard moest alzoo nog denzelfden
nacht afreizen.
Hij ging naar boven bij zijn vader;
Magna zat nog bij hem.
Hebt gij vader al iets medegedeeld,
vroeg Bernard.
Magna schudde ontkennend het hoofd.
Ik kom voor eenige dagen afscheid
van u nemen, sprak Bernard. Ik heb
zoo juist een oproeping voor den Rijks
dag te Berlijn ontvangen.
Al weer? vroeg de oude. Kunt ge
nooit met dat wetten maken uitscheiden.
Frankrijk heeft ons den oorlog ver
klaard, antwoordde Bernard ernstig. Het
heeft op onverantwoordelijke wijze een
voorwendsel* gezocht. Duitschland zal,
zoo God het wil, zijn kracht bewaren.
Duitschland? herhaalde de oude en
keek met moeden blik naar zijn zoon
op. Ik dacht, dat gij geen Duitschland
meer kendet
Duitschland onder Pruisen's leiding,
briefje van 13 November 1913, bepa
lend, dat men dit geld na ?ijn dood
als misstipendiumi voor onbemiddelde
priesters zou gebruiken. Dit briefje
wordt voor het verdere bnderzoek van
groote Waarde geacht
Alle sloten konden zonder de minste
moeite geopend wordenhet zwarte
kistje, waarin het testament rich zou
bevinden, is evenwel; nog niet gevon
den.
D-e staking in
Zuid-Afrika
is Voorbij.
Te Johannesburg is de krijgswet in
zooverre verzacht, dat het uur waarop
elk, die niet in het bezit is van een
bijzondere vergunningj binnenshuis moet
blijven, van 8 uur to? 10 uur 's avonds
verzet is. De beperking van het han
delsverkeer per as is Opgeheven. Indien
de toestand blijft verbeteren, zullen de
koffiehuizen "Maandag weer open mo
gen zijn.
De maatregelen zijn geldig voor den
geheelen Rand behalve voor Benoni en
Boksburg. Y
Een vergadering Van patroons en
werklieden in de bouyó'akken heeft van
daag de staking onvoorwaardelijk voor
geëindigd verklaard.
Zeventien mannen,;- die de lijfwacht
vormden, welke zich verleden week te
gen de gevangenneming van leiders der
staking heeft verzet, gullen tot den 27-
sten dezer in voorloop'ige hechtenis blij
ven. Vrijstelling tegen borgtocht is ge
weigerd.
gemengd.
In den Parijschen Gemeenteraad'
wordt sedert eenige dagen de quaestië
van de approviandeering van Pa
rijs in geval van mobilisatie met groote
opmerkzaamheid bestudeerd. De rap
porteur der approviand'eeringscoïTimis-
sie uit den Gemeenteraad heeft in Zijïn
rapport medegedeeld, dat in geval van
mobilisatie Parijs voor hoogstens vier'
dagen van levensmiddelen voorzien is,
daar alle spoorwegtreinen door het troe
pentransport in beslag genomen zullen
zijn.
Een 7000 kolendragers en voer
lieden in verschillende deelen van Lon
den, hebben, gelijk wij reeds meldden,
het werk gestaakd. Zij vragen een
loonsverhooging van 1 penny per
ton, doch de werkgevers verklaren dat
verdiensten zoo gering zijn, dat zij dezen
eisch onmogelijk kunnen inwilligen. Wel
willen zij onderhanden openen,
doch, men vreest, dat de stakers aan hun
eisch en zullen vasthouden, zoodat er
voorloopig nog geen overeenkomst te
wachten is.
Het directe gevolg van de staking zal
zijneen groote stijging in den steenko-
lenprijs, welke in de eerstvolgende da
gen zeker van 1 sh. 6 cL tot 2 shilling
per ton zal stijgen.
De opstandelingen te Haiti
hebben zich van Cap HaiUen meester ge
maakt en er een comité ter handhaving
der orde ingesteld.
antwoordde Bernard met vaste stemi Be
driegen niet alle voorteekenen, dan gaat
er een hooge geestdrift door het gan-
sche Duitsche land, een gevoel der een
heid, zooals wij dat in lang niet gekend
hebben. Men heeft vertrouwen in Prui
sen's opperste leiding en de zekerheid,
dat een arm het zwaard voor allen
voert, zal aan alle oneenigheid een eind
maken en de beste dam tegen den vij
andelijken ovenmoed zijn.
De oude hoorde rijn zoon als droo-
mend aan.
Pruisen zal slechts voor zich rech
ten, sprak hij nog tegenHeeft de Na
poleontische adelaar zijn klauwen weer
uitgestrekt?
Zijn hoofd zonk nadenkend op de
borst.
Vergeef mij, vadertje, dat ik het
u niet verder uiteen zetten kan. Ik heb
nog veel te doen en in orde te brengen,
daar ik nog dezen nacht afreizen moet....
Magna, hebt gij ook eenige oogenblikken
voor mij.
Toen Magna na eenigen tijd weder
binnen trad, zat de oude nog altijd op
dezelfde wijze na te denken.
Oorlog met Frankrijk! mompelde hij.
Ik heb het altijd wel gedacht. Zij zullen
ons weder vaneen rijten als toen.... Wat
is /dat buiten vroeg hij plotseling [WaaN
De deken van het diplomatieke corps
heeft van den president der republiek
Haïti de verzekering ontvangen, dat alle
mogelijke maatregelen zullen worden
genomen om de openbare veiligheid te
waarborgen.
De nieuwe Kamers zullen op 25 Ja
nuari in buitengewone zitting bijeen
komen.
De kapitein van het stoomschip
„Makambo", dat te Melbourne is aange
komen, heeft nadere bijzonderheden
meegebracht omtrent devulcanische
uitbarsting op het eiland Ambryn
(Nieuwe Hebriden). De toestand en de
ligging van het eiland is tengevolge van
de eruptie geheel veranderd. De gebou
wen der missie en het hospitaal staan 13
voet onder water, terwijl op andere
plaatsen, waar vroeger zee was, nu een
heuvelachtig terrein te zien 'is. Tijdens
de uitbarsting was het geheele eiland
één massa van sissende lava; het water
was kokend heet en schildpadden en
visschen dreven gekookt aan de opper
vlakte der zee.
Bij de uitbarsting zijn 400 personen
omgekomen.
Volgens een telegram .uit Vera(Cruz
hebben de Mexicaansche rebellen aan
de internationale Ocean Railway Com
pany medegedeeld, dat zij alle bruggen
dezer (maatschappij met dyn ami et in
de lucht zullen laten springen, wanneer
niet de levering van petroleum voor de
regeeringstróepen gestaakt wordt.
Volgens een telegram uit Mexico aan
het ministerie van oorlog zijn de opstan
delingen bij den aanval op Cuernavaca
teruggesfagen door de regeeringstróe
pen, {en verloren de laps tandelingen idaar-
bij 2000 man.
Groepen stakers trekken vdoor
Lissabon verzoeken de winkeliers hun
zaken te sluiten en het personeel der
tram om te staken. Zij strooien zaagsel
op de rails. De republikeinsche gardIe
jaagt hen uiteen.
De staking in de kopermijnen van
Rio Tinto zal vermoedelijk binnenkort
geëindigd zijn. De maatschappij heeft
zich bereid verklaard de punten van ge
schil aan een scheidsgerecht te onder
werpen en de ontslagen werklieden weer
$n dienst "te nemen.
De vertegenwoordigers der mijnwer
kers hebben daar genoegen mee geno^
fnen.
Het vertrek van de Groothertogin.
H. M. de Koningin bracht gisteren
Haar Vorstelijke gast, de Groothertogin
van Luxemburg, naar het HolL Spoor
station, "bij het vertrek van het Baleis
en op weg naar het spoor begroet door
een talrijke menigte.
De rit naar den trein geschiedde in
open gala-rijtuig, bespannen met vier
door postillons bereden paarden.
Rechts van het Koninklijk rijtuig reed
te paard de adjudant en stalmeester rit-
om trommelen die lui en wat vragen ze?
Dé onvermoeide oud-militair was met
zijn roffelenden trom en zijn zingend ge
volg juist in den tuin gekomen en had
er voor den Landraad een H,och uit
gebracht. Het gezang klonk duidelijk
door de stilte van den zomernacht: „Das
Vaterland kannst ruhig sein".
De oude ,B,aron luisterde aandachtig.
Dat is een goed lied, sprak hij.
Dat hadden wij in onzen fijd ook kunnen
zingeq. Maar ik geloof niet meer aan
de Duitsche kracht, de Diuitsche eenheid.
Ik geloof er niet .meer aan, herhaalde
hij moede en moedeloos achterover leu
nend.
XXL
Sinds den vrijheidsoorlog had men er
niet zulk een geestdrift gezien als in die
dagen van 1870, welke bij de Duitsche
jeugd nog een historische herinnering
zijn. De meesten der mannen, welke in
die grootsche beweging op den voor
grond traden, zijn niet meer. Die echter
dien tijd medegeleefd heeft, zal nooit
vergeten, hoe in 't vooruitzicht van den
oorlog alle imeeningsverschil verstomde,
alle partijhaat verdween en het gevoel
der trouwste samenwerking tot uitdruk
king kwam. Alle, alle stammen van de
bergen tot de zee voelden zich Duit-
schers en niet anders dan Duitschers.
meester Van Reigersberg Versluys, links
de ordonnance-officier le luit. jhr* jWjit-
tert van Hooglandt
Op het Stationsplein waren de trot
toirs over de geheele breedte ingenomen
door rijen van toeschouwers, die 't niet
aan juichkreten lieten ontbreken.
In het stationspaviljoen bevonden zich
ter afscheidsbegroeting de burgemeester,
de generaal-majoor Klerk de Reus, gou
verneur der residentiej versierd met het
grootkruis, de hem geschonken orde van
de Eikenkroon, de plaatselijke comman
dant kolonel Vigelius.
De jonge Vorstin sprak alle autoritei
ten toe en complimenteerde nogmaals den
burgemeester met den schoonen kunst
avond van het gemeentebestuur.
Hier was 't, dat jhr. De Ranitz de
tuil van witte seringen namens H. M. de
Koningin-Moeder ten afscheid overhan
digde.
De [.Groothertogelijke salonwagen stond
reeds voor de wachtkamer gereed tot
vertrek.
Alvorens in den trein plaats te nemen,
schreed de Groothertogin, die een blauw
satijnen reistoilet met hermelijnen boa
en wit bonten ronden hoed droeg, ver
gezeld van H. M- de Koningin, die in
een donker blauw fluweelen wintercos-
tuum was, met gevolg langs de eere-
wacht der jagers, welker muziek het Lu-
xemburgsche .Wjilhelmus liet weerklinken.
Na de inspectie nam de Koningin af
scheid van haar jeugdige gast, door deze
tweemaal het gelaat te kussen.
Op de tafel in haar reissalon vond de
(Groothertogin pen bouquet van rose bloe
men en een korfje gevuld met tulpen.
H. K. H. opende het venster, ten einde
met H. M. n°g enkele hartelijke woorden
te wisselen.
En precies halfvier vertrok te trein,
terwijl H. K. H. haar Koninklijke nicht
met de hand nawuifde, langzaam Tiet sta
tion uit langs de eerewacht en onder de
tonen van het volkslied van haar land,
De commandant der eerewacht was
heden de kapitein Van Bel, van het re
giment jagers. Aan het hoofd der eere
compagnie stond weder kolonel Habbe-
ma, commandant der brigade, met luit-
kol. Von Schmid, commandant van het
jager-regiment, ieder vergezeld van hunne
adjudanten.
Koninklijk bezoek.
Naar de „,N. R. Crt" verneemt, heeft
de heer De Grevenkop Castenskjold, de
Deensche gezant bij ons hof, aan H. M.
de Koningin meegedeeld, dat HH. MM,
de Koning en de Koningin van Dene
marken haar een bezoek wenschen te
brengen, en heeft H. M. zich gaarne
bereid verklaard hen te ontvangen. Het
bezoek zal in de tweede helft van Mei
worden afgelegd, vermoedelijk omtrent
den 19den.
De Koning en de Koningin van Dene
marken gaan over zee en door een
paar oorlogsschepen begeleid eerst
naar Engeland, en dan naar België. Van
Brussel komen zij in Den Haag.
Men miskende den ernst van het stre
ven en de macht des vijands over 't
algemeen niet, ja, men overschatte deze
zelfs. Maar niemand had toch een
schrede terug willen gaaniedereen juich
te de beslistheid en de wilskracht, waar
mede de 'Pruisische Regeering voor ging,
met vroolijken bijval toe. Zelden werd
wel een monarch den tol van 't vertrou
wen en den trouw zoo warm, zoo on
verdeeld gebracht, als den grijzen koning
Wilhelm van Pruisen in die dagen. De
ernst en de vrome overgeving aan den
H. Wil Góds, 'dien hij zelf toonde, maakte
den besten indruk in 't gansche laad
en de eerste daad: de in zoo grootsche
samenwerking verrichtte mobilisatie van
het leger, bewees duidelijk,, welk een
zegen het was, dat de hoofdleiding in
één hand rustte. De Duitsche- vorsten
gaven een schoon voorbeeld van onder
geschiktheid door zich eensgezind en zon
der zelfzucht naar de opperleiding te
voegen.
De werkkracht, die in dezen tijd werd
aan den dag gelegd, was werkelijk be
wonderenswaardig: dag en nacht werd
er gewerkt, alles kwam als welvoorbe-
reid en doelmatig verordend tot stand.
(Wordt vervolgd.)
