3 BUITENLAND. BINNENLAND. 5e Jaargang No. 1261. Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post ƒ1,50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2Vg cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent Woensdag December 1013. De \OVERTEN .MS h dnagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ngez.niden mededelingen van 1 -5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. inet gratis oevvijsn timmer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaa^rnïmte, Kleine Adverientiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 15 regeis 50 cent, iedere regel meer 10 cent Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. Ferm zoo I De heeren Lolhman, van [Wftjlnbergen en v, d. Voort v. Ziijlp hebben het de linkerzijde nog eens flink iingewreveni, dat zij op zoo unfaire wijze den ver kiezingsstrijd heeft gevoerd. Naar den indruk der verslagen te oor- deelen, moet vooral) de afgevaardigde voor Eist den spijlker stevig op den kop hebben getikt wait dezen afgevaardigde dan ook goed is toevertrouwd. Natuurlijk hoort links Zicfhi zijfn zonden niet gaarne verwijten, zoodat 15e vrij zinnige bladen met hun gewone breed heid van opvatting betoogen, dajt de stem busstrijd nu toch eigenlijk moest blijven rusten, maar terzelfder tijd smullen zij van de speech van mr. Troelstra, die ook dien strijd nog eens naging. Dit onderscheid spruit hieruit voort, dait de vice-president waardiger motieven op zoekt voor de gevoerde actie, waarop het koor der linker pers invalt met bat refrein: Juist,-zoo is het. Natuurlijk krijgt de heer Troelstra weer ongelijk, zoo dra ook bij de zonden der vrijzinnigheid gaat uitmeten, maar :oolang het tegen rechts blijft gaan, oogst hij alle vrijzinnige lauweren. Met genot hebben we daarom gelezen, Hoe onzerzijds der vrijzinnigheid bet masker werd afgerukt. „Noem namen", durfde de heer Roodhuyzen iinterum- peeren, toen mr. van iW|ijlnbergein 't had over de verdachtmaking en verguizing, waaraan speciaal de Roomschen bloot 'hebben gestaan. Dat brak den afgevaar digde voor Brielle evenwel leeJiijk op. want hij kreeg toen een reeks namen' te hooren, waartegen niets in te jpren- gen vieL Ferm zooi! De onzen moeten In de Kamer maar geen blad voor den mond nemen* Zachte heelmeesters maken stin kende wonden. V De Roomsche eenheid. De. C. E Hooijkaas, die sinds 3 jaar het HblcL van beschouwingen over .Godsdienstig leven in Nederland" voor ziet, zucht in zijn honderdste artikel over da verdeeldheid van het Protestantisme. 't L wel merkwaardig, dat zulke ver achting openlijk wordt uitgesproken, want de meeuing is immers ook bekend, dat d e veelheid van opinies onder de pro testanten juist getuigen zou van opge wekt godsdienstig leven Van dit opti misme naar het pessimisme van den heer Hooijkaas js een beele stap, die wet doet vermoeden, hoezeer het persoonlijk ele ment er langzamerhand wat al te groote afmetingen gaat aannemen. Ook de ingenomenheid met eigen rich ting is er niet gering, naar we lezen* „Dei Gereformeerden zoo jn als bui ten de Hervormde Kerk voelen zich cterk, machtig als ze zijln in hun greep op het grootste deel van het Protestantsche volk. De Ethisdhen voelen Zich sterk, al zijn en komen ze al rreer iin den druik; zij hopen de mannen te zullen zip, diie verzoening brengen tussdhèn het Chris tendom der overlevering en de cultuur van onze eeuw. De Modernen, immer tehuis onder de „beschaafden en ver lichten", hebben meer dpi ooit te voren vat gekregen op de breèdere gemeente- kringen, wonnen' aam zelfvertrouwen on derling, en aan krediet buitenaf, en voelen zich sterk. De kleine groep der nvangehischen klaagt wel) over verWaar- loozing, maar schijnt todhi niet al te on tevreden, zij zij medegaat miet de Ethi sche keurbende, 't zij met de Moderne strijderswant haar getrouwen gaan naar twee zijden uiteen. Slechts de Confessio- neelen toonen zich ontrust over den toe stand van het kerkelijk) leven, eenerzijds door een haast kluchtige benauwdheid „voor de opwakiing (van het 'modernisme", anderzijds door bewogenheid over de on- tnaciit van de Hervormde Kerk ten op zicht evan het volksleven. Zij zoeken her stel in middelen, waarvan zij alles ver wachten, maar die aan anderen onbedui dend en reactionnair voorkomenhet kan echter zijn dat niemand hen begrijpt." Aldus ds. Hooijlkaas, die dit al met be zorgdheid aanschouwt, en de verschil lende „confessies" liever eendrachtiglijk zag samenwerken. „De strijd der ver schillende richtingen in de Hervormde kerk acht sdhr. wel zeer belangrijk, maar hij kost te veel kracht en beperkt op i i,N I J I I i noodlottige wijize den arbeid der kerk en scheidt, ook buiten de kringen dezer kerk, de Protestanten van verschillende richting al meer en meer. Maar deze strijd doet de [Hervormde kerk Zelve voor- ajlhaar taak onverjantWoordeljijk verzuimen „Er zou eens een optocht passeeren er waren veel menschen voor in ,huis bijeen allen goede bekenden; de kin deren zouden bloemetjes strooien. Toen onverwacht de stoet kwam, ver schilde men van meening, waar men Ze 't'best zien kon; buiten of in huis,, be neden of boven. Maar de stoet wachtte niet tot men 't eens [zou [zijn. Toen de kin deren naar boven stormden, konden zij van 't balkon hun mandje leegsdhudden over 7t vendqj, dat den stoet sloot iWianneer ds. H|. leest over den strijd bij de kerkelijke stembus, is 't hem of er zoo gekibbeld wordt, terwijl 's le vens optocht ongezien voorbij trekt. O, wel diep kunnen we beseffen, met hoeveel begrijpelijke ijverzucht de beer Hooijkaas, van zoo 'hardnekkigen strijd in eigen boezem getuigen zijnde, 'schrijft over „de hechte organisatie der Kathoi- Eeke Kerk, wel aangepast aan het so ciale leven onzer dagen." Ziet: deze indruk maakt onze aloude Moederkerk op ben, die haar indertijd verlieten. Zij' wilden het kerkelijk leven anders en. be ter organiseeren, maar men hoorde bo ven, wat daarvan geworden is. iW]e meenden op deze dingen wel even te mogen wijzen om de onzen een keer te meer te doen inzien, hoeveej redein tot verheugenis wij!, Rooms chen, hebben over onze eenheid, welke ons in staat stelt den optocht des levens niet alleen rustig te aanschouwen, maar daarbij ook gade te s laan, wat in de richting en den samenhang van den stoet ontbreekt En eendrachtig kunnen wij dam arbeiden ter verbetering. ALGEMEEN OVERZICHT. Gisteren hebben wlijl, schrijvende over het leeningsontwierp van 1300 millioen in Frankrijk, naar aanleiding der stem ming over artikel I„ opgemerkt, dat deze niet erg fortuinlijk was voor de regee ring, heden kunnen wij melden, dait het Franscbe ministerie gevallen is, en wel over artikel 2 van hetzelfde ontwerp. De kwestie zit zoo dit artikel bepaalt, dat op de obliigaitiën der 3 per cents leening alle voorrechten en vrij stellingen aan de Fransche rente verze kerd, ook voor deze obligatiën zullen gelden. De afgevaardigde Jules Roche verde digde een amendement om de door de comlm'ssie voorgestelde bepaling te ver vangen 'door de Volgende: „De uit te ge- Ven obligaties zullen evenals de thans bestaande jSfaatsrentle vrijgesteld zijn van eiken aftrek of heffing en van elke ver mindering van het bedrag der coupons, anders dan door con versie. Zij zuilieni alle voorrechten genieten, verbonden aan de tegenwoordige staatsleeningen. Uit voerig verdedigde de voorsteller zijn amendement, dat echter door Théodore Rüiinach bestreden werd, 'die een amende ment Vain tegenovergestelde Strekking in diende, waardoor de nieuwe obligaties evenals de oude zullen Zijfn vrijgesteld' van zegelrecht en nooit getroffen zullen worden 'door 'n aoupoinbelaistiing hiooger dan die op andere Fransche fondsen op naami. Gedurende de leerste tien jaar zul len zij niet ;aan een dergelijke heffing onderworpen Zijln. De gewezen minister president Caillaux bestreed bij de ver dere .besprekingen in de Kamer heftig het Vporstel (D|mi Van |d|e!ze leening vrijjdom van belasting te Verkenen, daar zulks in strij|d zou 'zijn met de wet ofp de be lasting ofp hei inkomen. (Toejuichingen bij de linkerzijde fen de uiterste linker zijde). Minister Bupont drong laan bpi vrij stelling -en verklaarde, dat hij de ver antwoordelijkheid voor de leening niet kom aanvaarden, wanneer die vrijstelling niet uitdrukkelijk verleend Werd. De afgevaardigde Delpi-erre verdedig de een amendement, bepalende dat op de extracten van inschrijving der cou pons vemteld zal (Worden, 'dat de huidige vrijdom van belasting voor deze in volu ien omvang zal blijven gelden. Barthou aanvaardde het amendement en voegde er -aan toe, dat de nieuwe waarden de- aselfde fiscale en civiele immuniteiten zullen genieten als de staatsrente en thans en in 'de toekomst vrij zullen zijn vjan de algemeene belasting op het in komen uit roerende [goederen. De minist'erHpiresident telde de quaes- tie Van vertrouw-en 'en verzocht aanne ming van het amendement, waaraan hij toevoegde 'dat, ingeval het amendement wordt verworpen, hij laan anderen de zorg zou overlaten ont^de totstandko ming Van de leening te verzekeren. Het amendöm'emt Werd verworpen imet 290 tegen 265 stemmen. De ministers verlieten daarop de Ka mer en begaven zich naar het Elysée om hun pnt'slag in te dieneti. President Poincjaré heeft het ontslag van het kabinet aangenomen. De Kamer werd Werd verdaagd tot Maandag. Het heengaan van het kabinet heeft tot ge volg dat de leening voor onbepaalden tijd 'moet worden uitgesteld, hoewel het noodzakelijk is de buitengewone uitga ven voor de landsverdediging te kunnen; bestrijden. De val Van het ministerie- Barthou heeft meer 'n politiek en finam- tiëel 'karakter, de oplossing zal daardoor niet gemakkelijk te vinden zijn en met zeer groote moeilijkheden gepaard gaan. President Wilson's Boodschap aan het Congres handelt in de eerste plaats over de crisis in Mexioo. Deze donkere wolk aan den hemel geeft geen zekerheid van vredelievende oplossing, voordat Huerta de geüsurpeerde macht in Mexico zal hebben neergelegd. Men is het er algemeen over eens, dat Ame rika met dergelijke Zoogenaamde regee ringen niet kan Onderhandelen, Wilson herinnert er dan aan hoé het constitutio neel e gouvernement van Mexico werd omvergeworpen en Hluerta, zich niet be kommerend otmi teenig wettig voorwend sel, zich tot dictator opwierp* De tegen woordige omstandigheden maken 't twij felachtig in hoeverre de meest funda ment eel'e rechten van heit eigen volk in Mexioo en Van de burgers van an dere landen, die in Mexico verblijf hou den, met welslagen kunnen worden ver dedigd'. Sprekende Van de belangen, die ook de Republiek' heeft bijl een vreedzamen toestand in het land ten Zuiden van ons, geeft de boodschap te kennen ,dat waar Huerta langzamerhand geheel geïsoleerd komt te staan en Zijn macht en prestige geleidelijk verdwijnen, zijn val niet ver is .Amerika zal iniet verplicht worden haar houding te Wijzigen en wacht zorgvuldig totdat het einde komt. Het hoopt de constitution eel e orde hersteld! te zien in het verwarde Mexico. Wilson bepleit kort (en ernstig een Wijziging £n het (bestaande bank- en geld stelsel. De aanhangige Wet deed aan de farmers in het land een grooten dienst. Overgaand op de „big business", zei- de Wilson: den onmidti el lijken dienst, dien wij verschuldigd zijti aan de zaken wereld, ,iis het particuliere monopolie krachtiger dan tot heden te voorkomen. De Sherman antitrustwet, blijft onver anderd van kracht, met een discutabele omgeving, die door verdere wetgeving zooveel mogelijk moet worden beperkt. Wilson besprak de verkiezingslmachinie en zette uiteen dat de verkiezing tot het presidentschap! moet geschieden bij rëchtstreekscbe verkiezing door geheel het land. Sprekende van de beschermende ge bieden, Porto rieo, Hawaï -en de Pihilip- pijlnen, meende Wilson, dat deze niet langer ten eigen Voordeele mochten wor den geëxploiteerd, doch 'moesten wor den beheerd ten bate van het 'daar leven de volk. Ten (opzichte van de Philippijl- nen in het bijzonder adviseerde de bood schap om steeds de eens te schenken on afhankelijkheid in 7t oog te houden. Ten slotte beveelt Wilson aan de macht der mijnenbureau's uit te brei den, de verplichtingen der werkgevers Wettelijk te regelen, tot bescherming Van spoorwegpersoneel en Zeelieden. Volgens de Londensche Times is het gebeurde te Zabern het pijnlijkste Incident geweest, sedent het DuitsChe rijk El zas-Lothari ngen in- gelijlft heeft. Het ministerie te Straats burg heeft den geheimen regeeringsraad Pauli naar Zabern gezonden om een on derzoek in te stellenmaar de bevolking beschouwt dien ambtenaar niet als den geschikten man voor een onpartijdig on derzoek. Te Straatsburg Verluidt dan ook, dat het Centrum in den Rijksdag -de instelling van een parlementair onder zoek zal verlangen. De maatregel waarom iedereen roept, is intusschen nog niet genomen. Luite nant von rorstner, de „burger- en boe ren schrik", loopt nog altijd vrij rond, doet dienst en heeft nu gisteren in zijlni gevaarlijke opgewondenheid zelfs te Dettvveiler van zijn sabel gebruik ge maakt, om een burger, die zich niet door zijn ondergeschikten wilde laten gevan gen nemen, een gevaarlijken sabelhouw toe te brengen. Te Berlijh twijfelt men er niet aan of de keizer zal de militaire overheid iij het ongelijk stellen; mocht de keizer echter tegen alle verwachtingen in toch partij kiezen voor de militaire overheid, dan zou het aftreden van den rijkskanse lier niet onwaarschijnlijk zijd. Wat een jong luitenantje in het Duit- sche leger al niet bewerken kan: de val van een 'rijkskanselierZoo iets is alléén mogelijk in een (militair land als Diuitsch- Land. GEMENGD. Men weet, aldus schrijft het „H. V. A.", dat de kamer heden de bespre king begint der [artikelen van het s c h o o 1 w e t s o n t w e r p. Er zijn reeds talrijke sprekers ingeschreven en reeds meer dan 40 wijzigingen ingediend of gereed om ingediend1 te worden. De lin kerzijden zullen de bespreking weer zoo lang mogelijk zien 'te rekken, 't Zal haar evenwel niet baten, Voegt het blad erbij, de schoolwet zal ten moet er door. Te Mialet, in het Fransche departe ment Garel, iis de kerk, een gebouw uit de veertiende eeuw, ingestort. H,et prachtige altaar en verschillende oude beelden van groote Waarde, werden on der de puin en verni el d'. Sinds de scheidüngswet had de Fran sche staat al het geroofde geld „opge slokt", ien was de kerk van Mialet, even als zoo vele andere, niet voldoende on derhouden.... Die Rijksdoema heeft met 130 tegen 109 stemmen en 5 onthoudingen het re- geeringsontwerp tot verhooging der be lasting op onroerende goederen in de steden verworpen. De „Davnik", het regeeringsblad^ meldt, dat koning Ferdinand van Bulgarije binnenkort bezoeken te Parijs en te St. 'Petersburg bij president Poin- caré en bij Tsaar Nicolaas zal afleggen. De Éngelsche kapitein der marine Lushington is gisterenmiddag te Eeast- church door een Val met een vlieg tuig (tweedekker) gedood. De offi cier 'die hem [vergezelde [liep lichte kwets uren op. Het Vliegtuig is vernield. Lushington had den vorigen dag met minister Churchill als passagier gevlogen. Turksche troepen, gesteund door geschut, hebben het dorp Ratoena, toe- behoorende aan den Koefd'ischen sjeich Tawa, aangevallen. 40 Koerden zijp gedood. Koninklijke Besluiten. Blij Kon. besluit zijn benoemd tot re serve 2e luitenant bij; het reserye pierso- peel der landm|acht bij het wapen diep infanterie, bijl het 4de regjmtent d'e vaan drigs P. R. Blok, F. M. baron van As- beck, H. W, d!e Vinks J. C. Van dien', Bosch, L. Leopold en L. B. GruipStra^ allein van het korps'; bij het wapen der artiHe"'^ bij het 3^. reg. vel dart. d'e kornetten A Miethöfer, D. R. J. baron Van Lyndepl, W]. A. Don ker, P. W|. van Elleij^wijk Ris, allen Van het 2e reg. veld-art.; bij het 4e reg. veld-arl. ide^kornetten J'. L. Pierson, H. P. Rahjusen# M. Ver- rijjn iStuaPt, allein yap (hiet le reg. yeld-artj J. P. Tollenaar, F. E'. ID. Enschiede, L> van den Honert, allteh Van het 2e peg. Veld-art. 1 Blauw en rood. Luistert nu eenSj mlet welk een mini- achtend dédain, liberalisti(schen hoog- moedlswaanzin ien.... onbeschaamde bru taliteit, dpi e u koken do et van Vefront- waaiid|iging, een KamerOverzichtschrijlVer van', dei „N. Rott. Crt." over1 de recht- sche Kamterleden schrijft, terwijl hij1 in Vereering neerknielt Voor,Mr. Troelsfra., „Als een politieke Prikkebeen heeft d|e heer Van Wijnbergen zijp willdte jacht op aard&ge citaatjes Ippachtkapelletjes voor zijn etnomologjische verzaimeliijpg Voortgezet. Met verholen snikken epkan- seLdroefenis heeft d;e heen Van ider Voort van Zijp een weemoedig relaas gegievfen Van de verkiezingsactie der verdorvfen Vrijzinnigen. Met gem'en|g|d© 'gevoelens h!eeft de heer Kooien de finanrieele Specialiteit d^r rechterzijde den ver eerden minister Kolkman herdacht Maar tot laat in den middag wachtten wij vruchteloos op de ZedeVoering, waarvan elk wist, dat zij niet Mocht uitblij ven, het heldere ien welgeordende be toog van den kenper der situatie, di'e mtet ruimten blik de dingen ziet, zich hie# blind staart op bijzonderheidjes, opr-i zakelijk verband .aantoont, zonder aar zeling zijn prognose stelt Toen] kwam1 de heer Tiloelstra aan hef Woords Is het niet, ajs leefden wij nog hi Juni, toen het bondfeenjootscbap: tu&scheji blauw en rood op zrn innigst was. Maar ook nu gevoelden zij zich weer eensge zind, omldat heft nu (pok weer teglen Rome ging* Prov. Staten van Zuid-Holland. De najaarszitting van de Provinciale Sitaten van Zuid-Holland, gehouden) in heit Hotel „den 'Ouden Doelen" werd gisteren door den Commissaris der Ko ningin geopend met een rede ter herinne ring aan de herstelling van ons onaf hankelijk volksbestaan in 181^. Gesfteld zijn in han d en) een er Comr missie, bestaande uiit de leden De Jonghi, Bos, v. Gijn, v. [Wiidhen en De Geer (lid van GecL Staten) de voorstellen betref fende de verhoogingl van liet rentedra gend voorscholt voor den lijnaanle'g NieuwveehPapenveer;" de leden de Wil d'e Brief, Dolk, Ger- rittson ,de Kruyff, van' Leefland1, Pera, van de VijVer, W|ichers en Vegftel (lid van Ged, Staten) de voorstellen betreffen de provinciaal subsidie aan ambachts scholen, ambadhtsteekensdholen, vakjeur- cussen, vakscholen e.d.; de "leden Zaayer, Van Dobbien de Biruyn ,van Gils, Oyeiw^fer, de Geer (lid van 'Ged .S/taten) de ontwerpubet- sluiften betreffende polder en water- pchapsregl emenljen. Die volgende vergadering wondf: ge- houden J6 December y.m. 11 uur. Prov. Staten. Ter voorziening in dte door het over lijden van jden heer Ne[deriiorst open'ge- vallen plaats Van lid der Provinciale Staten van Zuicf-Holland yjoior het di strict Gouda zal gehouden worden: de verkiezing op 18 December, de stem ming op 3(0 December en dia herstem ming zoo noodjg, op' 8 J anu;ari. Die R. K. Kiesvereemiging te Gouda hleeft 'besloten, dat hare afgevaardigde zich op de vergadering der Centrale R. K. Kiesvtereeniging zal verklaren vóór overnam'e den eye|ntuieel d[oor de anti-rev. kiesVereeinigjing tejstelleinl can did a;at voor het lidlmlaatschlapi d'er ProvL Staten. i Hetzelfde heeft de R. K. Kiiesvereeni- ging te Schoonhoven beslotenL De anti-rev. ki esVereenigin g te Ouder kerk a/d. IJssel heeft den heer H. A. Schreuder, Wethouder te SchoonhjoVen,, vooirloolpig candidaat gesteld Voor die Provinciale iStateii. Ned. R. K. Bond van Spoor- en Tramwegpersoneel „St. Raphael". Bovengenoemde Bond ia ,naar men ons mededeelt reeds die 5000 leden ge passeerd. Zijn ledental bedraagt thans B042. Diaiarmtede is deze [Bpinjd niet alleen de sterkste van de Katholieke organisa ties, idoch behoort hij tot de vier sterkste organisaties in het geheele land. Ter gelegenheid'.van dit heugjelijk feit gaf d'e Bond het numlmer van Woenlsidag, j.l. van zijjn orgaan „Het Rechte Spoori", dat idpor d)e Redlactie mlet behplpl van dte vaste medewerkers speciaal werd ver zorgd voor de propaganda, uit in een oplaag van 1[3[.000 ex. Wje had dit succes kunnen verwachtepj in Februari 19034, toen bij de geboor te dioor neutrale en „mbderne" pro feten werd gesproken van „peni dood ge boren kindje!" jSem'pre avanti 1" blijive ook in de toekomst het wachtwoord van den Biondi KORTE KRONIEK. De uitslag van d[e uitgifte Van prom'essen d(oor de provincie Zuid-Hol land tot tijdelijke versterking van de provinciale kasmiddelen is geweest, dat

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1913 | | pagina 1