2
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
5e Jaargang
No. 1260.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2VS cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Dinsdag
December
1013.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelmgen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaa*«n«"mtp,
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent iedere regel meer 10 cent.
KAMEROVERZICHT.
TWEEDE KAMER.
Het politieke tournooi heeft een aan-
v,ang genomen. De Veteraan onder de
rechtsche afgevaardigden, die heer de Sa-
vornin JLohman, heeft dit geopend met
een waardigen aanval op de linksche
verkiezingstactiek, vooral met ieen warm
pleidooi voor de bijzondere school en
een 'geharnast protest 'tegen het zooveel
jaren lang op onderwijsgebied geledien
onrecht.
Die heer van 'Wlijnbergen is nog slechts
zJijln rede begonnen. 'Spr. heeft gewezen
op het verband tusschen de concentratie
en de loge, en toonde glashelder aan de
onoprechtheid van de politiek der vrij
zinnigen. Spr .wees Cr op, hoe door de
vrijzinnigen met veeï vertoon de strijd
werd aangebonden tegen die S. D. A. P.,
welke de grondslagen der maatschappij
ondermijnt, zooals het con centra tiepro^
gram verkondigt, terwijl ze tegelijk aan
stuurde o(p een samenwerking met*-de
S, D. A. P., zoowel bijl de stembus, als
bij de eventueele regeering.
D,aar is geen ontkomen aan, tenzij! de
vrijzinnigen verwacht hadden, alleen 51
zetels te veroveren, door welk een ver
wachting zijl zich '„het brevet van politiek
onnoozeieii" zouden uitgereikt hebben.
W|ijf raden den lezer aan het betrekke
lijk uitgebreid verslag van beide rede
voeringen in ons numimer van heden na
te lezen.
Avondziititig,
- ^4ndrittlgg i? de- be groe
ting van Buitenlandsche 'Zaken begonl-
nen. Vermelden wij alleen, dat de parle
mentaire nieuweling, de saaiaal-demo
craat KleerekOiOper, deze gelegenheid
aangreep om een pleidooi te houden
voor 'de S. Dt A. P'in verband met
de gruwelen in de Russische gevangenis.
H'ij ^durfde zoo* iets- buitensporigs wel
wagen, want Mr. Troelstra bekleedde
het voorzitterschap!
ALGEMEEN OVERZICHT.
De Norddeutsche Allgem. Zeitung
schrijft ieen zeer Wjaardeerend hoOffd-
artikel over
Keizer Frans Jozef.
IWlij ontkenen daaraan het volgende:
.Heden zijin 65 Jaar "vervlogen sedert
keizer Frans jozef den troon besteeg.
Die algemeene dankbaarheid over zijtn
wijis bestuur is den eerwaardigen heer-
scher door tallooze betuigingen bijf zijn
60-jarig regeeringsjubileum en op zijn
80sten verjiaardag gebleken. :S,edert dien
heeft opnieuw het zoo vaak beproefde
sjaatsmansbeleid van Frans Jozef te
genover ernstige vraagstukken gestaan.
Ook |op de laatste gebeurtenissen kan de
Oostenrijksch-Hongaarsche monarchie
terugzien in het bewustzijn dat hare be
langen met kracht en nadruk zijn behar
tigd. In onverbrekelijk bondgenootschap
met Duitschland en Italië bekleedt de
Oostenrijksch-Hiongaarsche Monarchie
in den raad 'der volkeren een belangrijke
plaats.
,Wat de laatste gebeurtenissen betreft
waarbij Frans Jozef (nauw betrokken is
n.I. de toestand op den Balkan en het
bezoek van Koning Ferdinand Vani Bul
garije aan den Keizer wordt gemeld dat
de koning voor zijn tegen Oostenrijk ge
richt verdrag met Servië vergiffenis ver
kregen heeft. Hieruit volgt nu niet dat
Koning Ferdinand in Staat zal rijlnl de
Slavische sympathieën van de meerder
heid der bevolking te keeren en deze te
germaniseeren, want Rusland blijft in
Bulgarije agiteeren, Vooral nu er verkie
zingen zijn ui tge schreven.
Die Balkan en Turkije zullen Europa
nog heel wat onaangenaamheden bezor
gen. Nu begint het in
Armenië
weder te spannen. De gedelegeerdlen van
BuitsChiand, Oostenrijk, Frankrijk, En
geland, Italiië, Rusland en Zwitserland
hebben den tegenwoordigen stand van!
de Armeensehe kwestie onderzocht en
den wensch uitgesproken dat jde mo
gendheden de financieele belangeni van
Turkije niet zullen inwilligen, voor de
Porte formeel haar 'goedkeuring heeft
gehecht aan het hervormdngsontwerpi,
Waarbij aan Europees che [ambtenaren het
recht van toezicht wordt verleend op
de uitvoerende markt.
De „Tanin" verklaart, dat dit voor
de Turksche regeering onaannemelijk is,
daar het de onafhankelijkheid van Tur
kije (aantast. Bovendien 'is jhet onduldbaar
dat de buitenlandSsche raadgevers bui
ten de regeering - van Turkije om be
noemde en bezoldigde Turksche beamb
ten zullen zijin. De officieuse .Jeune"
Turc" legt er eveneens den nadruk oip,
diat het toelaten Van vreemde controle-
agenten voor Turkijfe iets onmogelijks
is. Het blad ikomt heftig op tegen den
twijfel door Fransche bladen geopperd
jegens Turkije's ernstigen wil aangaan
de de hervormingen en eisdht van die mo
gendheden Idlat' zij Turkije vrij laten om
te handelen, in plaats van door ver
dachtmakingen en lasterlijke aantijgin
gen, het voor het weirijn van Turkije
noodige 'werkelijke hervormingswerk te
verhinderen.
Ook in Turksche politieke kringen
heersCht algemeen de overtuiging, dat
Turkije het hervormingsplan onmogelijk
kan aannemen 'daar het een buitenland
sche inmenging en controle medebrengt
bij zuiver binnenlandsche aangelegenhe
den, en dat een uitzonderingsmaatregel
voor Armenië, de eenheid van het Turk
sche rijk zal verstaren. In toonaangeven
de kringen hoopt men, dat een rechts-
st'reeksche schikking met de Armeniërs
mogelijk zal zijn; zijl verklaren zich be
reid aan de Armeniërs dezelfde tege
moetkomingen in te Willigen als aan de
Arabieren.
- Andcre- fmarrfi-eelT: belangen worden
bepleit in de Fransche Kamer. Daar is
aanhangig een
leenings-ontwerp van 1300 millioe11
De algemeene beschouwingen rijn ge
houden, de begrotingscommissie Wil die
uitgifte tot 900 'millioen beperken, ter-
Wijl er verschillende amendementen Zijn
ingediendook een o*m het bedrag te
verhoogen tot 1500 millioen. Het regee-
ringsvoorstel is echter aangenomen met
291 tegen 270 'stemmen, wat niet erg
fortuinlijk is voor de regeering, want zij
had de vertrouwenskwestie gesteld1.
Hoe het staat [met de verhouding tus
schen
de Ver.-Staten en Mexico
is moeilijk iia 'te gaan. Een telegram'
uit Mexico zegt, dat Huerta gisteroch
tend heimelijk de hoofdstad heeft ver
laten en per 'spoor naar Vera Cruz is ge
gaan. Het bericht is afkomstig van
spoorwegambtenaren, die beweren dat
Huerta om vier uur per extra-trein is
Vertrokken.
Vanmiddag is Huerta 'te Mexicoi te
ruggekeerd. Hij zou, naar officieele in
lichting, een bezoek hebben gebracht
aan leen boerderij in de nabijheid.
Het gerucht liep (eerst, dat Huerta van
plan was het land te verlaten. Daarmede
werd ook het Verblijf te Vera Cruz van
minister Moheno in Verband gebracht,
jerw'ijl anderen beweren dat Hiuerta in
't 'geheim met 'de Unie onderhandelt.
De rebellen zetten onder leiding der
generaals Pablo Gonzales ien Carranza
hun verwoestenden tocht door de provin
cie Tamiaulipas voort. In de afgeloopien
week hebben rij Ciudad Victoria inge
nomen en deze Mad met den grond ge-
Jijik gemaakt. Zoodat geen enkele steen
op den anderen is bl'ijyen staan. Hiet gar
nizoen onder bevel van generaal Rabago
trok zich terug naar Tula. Bij de plun
dering en verwoesting van Victoria zijin
volgens te Mexico City aangekomen
Vluchtelingen, de Spaansche consul en
een aantal Spaabsche onderdanen) ver
moord.
Thans wordt de 'stad' Tampica be
dreigd.
Het militair terrorism'e duurt nog
voort te
Zabern.
De dwaasheden van den kapitein' van
Köpenick worden langzamerhand over
troffen! Hiet stadje heeft in korten tijd
een niet benijdenswaardige vermaard'-
heid gekregen.
Die burgemeester had maatregelen ge
nomen om de orde te handhaven en
had bovendien een oproep gericht aan
de burgerij, Waarin hij deze ried zich
zonder noodzaak niet op straat te bege
ven en alles te vermijden waf aanstoot
kon geven.
Maar de militaire autoriteit had blijk
baar geen vertrouwen in de burgerlijke
LU LiiüUfiil Uil El I Lkl I I I
overheid, want den geaeelen dag trok
ken militaire patrouilles onder comman
do van een sergeant door de stad.
Hetgeen tot dusverre gebeurd is,
schijnt den overmoed der militairen nog
niet te hebben igeknakt, zooals blijken
kjan uit het volgende: Een buitenman
ontmoette op straat een jeugdigen of
ficier en vroeg Zijjn metgezel toen of
dit nu von Forstner was. De officier
hoorde de Vraag, Werkte een patrouille
ien liet den man inrekenen). De burge
meester, op de hoogte gebracht van het
gebeurde, eischte onmiddellijke invrij
heidstelling van den gearresteerd^.
Maar hij klopte aan een doovemans deur.
'sAvonds bracht eeri Jongen van 14
jaar een broertje naar huis. De jongens
praatten met elkander én een sergeant,
blijkbaar in de meening, dat de oudste
jongen iets onbehoorlijks had gezegd,
nam hem in hechtenis. if
Een kwartier later fverd een bewo
ner van Zabern 'gearresteerd die gela
chen had toen 'een patrouille voorbij
kwam. Ook al een belediging van het
Duitsche leger!
GEMENGD.
ZL H. 'den Raus heeft gisteren
a u d i n ti e verleend aan 350 Argentij
nen met 5 Bisschappen.
In een boodschap aan de vloot-
comimissie uit den Senaat beveelt Da
niels, de minister van marine der Ver.
Staten het congres aan van staatswe
ge petro l eumbroiin en te gaan ex-
ploiteeren ien raffinaderijen op te rich
ten, teneinde de vlop^ onafhankelijk te
maken van de petroleumtrust, die de
prijzen voortdurend opdrijft.
Volgens een 'officieel telegram uit
Geuta heeft de kolonne van Arraiz een
strijdmacht Marokkanen na een vuurge
vecht op de vlucht gedreven. De ver
liezen van den Vijand zijn aanzienlijk, aan)
Spaansche zijde zijn 20 man buiten ge
vecht gesteld.
Een heftige zeewind stuwt sedert
eergisteren groote watermassa's de Ne-
w|a op, welker waterstand vanochtend
61/2 voet boven het gewone peil was
gestegen. Eenige laaggelegen gedeelten
van Petersb urg zijn o v e r s t r 01 o. m d.
Met kanonschoten /an (de Petrus en Pau-
lusvesting heeft men de Jbevolking (kiennjs
gegeven van het [gevaar voor overs troor-
ming.
In Noordelijk Tirol, in het bizonder
in den omtrek vail Innsbruck, is Vrijldag
een aardbeving gevoeld.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besluit is aan den kolonel
van den staf der genie M. Onnen, com
mandant van het 1 e geimecamimandement,
eervol ontslag uit den militairen dienst
verleend en den kolonel Onnen voor
noemd de rang van gen,-majoor verleend;
zijin bevorderd tot hoofdcommies der
posterijen G. Hl. Mulder, P|. van Zuiden
en Hi. Brouwer, allen thans commies der
posterijlen le kli.;
is benoemd blij jbet dienstvak der mili
taire administratie, bij 'het personeel der
kwartiermeesters, tot luitenant-kolonel-
kwartiermeester, de majL-kwartiermeester
E. J. van Ebbenhorst Tenglbergen;
zijn benoemd tot ridder in de orde van
Oranjie-Nassau de ontvanger .der in-en
uitvoerrechten en accijnzen te Idi .„(Atjelh
en onderhooiriiglheden) L. Grevelink en
H. Tiedeman, vertegenwoordiger van de
„N. Rott. Cri" te Londen.
Pensioenen gemeente-ambtenaren
Bij Kon. besluit zijn aangewezen voor
'het geneeskundig) onderzoeken van ge
meente-ambtenaren em oud-gemeente
ambtenaren, van burgerlijke ambtenaren
en oud-burgerlijke ambtenaren, vain on
derwijzers en oud-onderwijzers bij 'het
openbaar en bij het bijzonder lager onder
wijs en van leeraren en oud-lieeraren bij
bijlzondere gymnasia en bijzondere hoo-
gere burgerscholen, die wegens door in
validiteit veroorzaakte ongeschiktheid
voor het verder vervullen van hun be
trekking aanspraak] maken op pensioen,
de volgende geneeskundigen: in de prov»
Zuid-Holland: C, Fh Th. von Ziegen-
weidt, P. Fockens, dr. R. van Oordt,
dr. -A. Binnerts, D. J. Blok, L. M. de
Buy (Wlenniger, allen arts te Rotterdam;
D. Stigter, P. C. Dijkgraaf, jlhr. N,. J. E.
Pompe van Meerdervoort, dr. G. J. E.
Ruysch, dr. E. A. fWL Kroner, P|. H|.
I 1 J i IJ LU ÜJJW! UB&i
Schoonheid, G. HL van Dissel, allen arts
te 's Gravenhage.
Hofbericht.
Hi. M- de Koningin en Z> K. H|. Prins
Hendrik stellen zich voor, Maandag .8
dezer te ll uur van het Loo 111 de
Residentie aan te komen ien zich kort
daarna naar Scheveningen te begeven,
ter bijwoning van de aankomst van Pronk,
het planten van den Oranjeboom, en op
het strand nabij de gedenknaald plaats
te nemen, teneinde getuigen te zijin van
de landing van Pritns Wiililem V.
De koninklijfk^ familie zal' de feeste
lijkheden Jn v'ijtwig volgen.
Veertig jaar journalist.
De heer J. ,Wl. Helm er -redacteur van
de „Tijd", heeft gisteren onder vele
blijken van belangstelling den dag her
dacht, waarop hij veertig jaren geleden
zijn loopbaan als journalist 'begon.
De „Tijld" deelt mede, dat door direc
tie, redactie, administratie en zetterij den
jubilaris hartelijke gelukwenschen en be
wijzen van belangstelling werden aan
geboden.
KORTE KRONIEK.
Gistermiddag heeft een commissie
uit de Tilburgsohe oiganisaties aan oud-
minister Talma te zijnen huize het hulde
blijk aangeboden.
De imitatiewerkers in -5 of minder
vormen in de sigarennijfverheid^te Eind
hoven zijn reeds in staking gegaan.
De Maastrichtscihe Raad heeft een
bioscoop-verordening voor de jeugd vast
gesteld.
LEIDEN, 2 December.
De Jonge Garde.
Bovenstaande vereeniiging vergadert
niet, zooals eerst bepaald is, op WjOens-
dag, doch op Donderdagavond.
Kleermakersgilde „St. Ger. Majella".
Gisteravond hield bovengenoemde af-
deeling eene verplichte vergadering in
die St. Jozephgezellen-vereeniging die
zeer goed was bezocht. De voorz., de
heer J, A, ,W|armerdam, heette allen wel
kom, en installeerde 1 nieuw lid en 1
adspirant-lid. 'Als eerste punt werd be
handeld de beschrijvingsbrief voor de
Jaarvergadering a.s. Zondag in Arnhemi
Over verschillende punten Ontstond een
zeer geanimeerde gedachtenwisseling.
De Vergadering sprak zich in het bij
zonder uit voor Contributieverhooging,
en om de jaarverg. in het vervolg niet
meer op Zondag, doch.' op Maandag te
doen plaats 'hebben.
Daarna kwam aan 'de orde het in een
voorgaande verg. door een Ider leden
voorgestelde, om nl. f2.50 uit te keeren
voor 'n ziiek lid der afd. A'dam. Be
stuur adviseerde, idaar {niet op in te gaan,
daar de kas binnenkort zeer gevoelige
slagen kan krijgen, vooral daar er toch
al reeds steun lijsten in omloop waren,
die op deze Verg. met een zeer aardflg
bedrag werden afgedragen. Daarna stel
de het lid '(voorsteller) voor, dit bedrag
te Wijzigen tot 1.00 gld. Dat werd door
liet 'bestuur overgenomen. Als afgevaar
digde bij het Plaatselijk Comité der K-
Si. A. werd bij eerste stemming benoemd
de heer [Warmerdam, en bijl herstemming
tusschen de H|H|. B,ertels en Kolhlbeck, de
laatstgenoemde. Een schrijven van het
PI. C. was ingekomen om steun voor
een op te richten bureau v^or Arbeids
recht. De Voorz. deelde iti_ mede over
de gehouden verg. Van het PL C. en
achtte het na de daar gehouden bespre
kingen fgewenscht hier(n'iet pip' in fe gaani,
ten eerste om financieele redenen en ten
tweede omdat langs een anderen weg
zulk een bureau met minder kosten kan
worden in stand gehouden. Aldus werd!
besloten. Een schrijven van het Bestuur
der N. R. K- Volksbond afd. Leiden
was ingekomen, Voor een te houden ge
combineerde bestuursverg. in Januari.
Als punt werd lop! die agenda geplaatst,
in het belang der afd. van d'en Volks
bond en tot bloei der vakafd. geen ver
goeding te rekenen voor de vergadjeriin-
gen, mits de Gezellenafd. dit ook niet
doet. Daarna kwam |aan de orde het punt
actie, waarop de Voorz. mededeelde dat
deze in vollen gang was, ien zeer wel
van stapel kan loopen, en Wij binnenkort
zullen staan voor ëene groote Openbare
Vergadering. Tevens dat aan den Voorz.
van St Ger. Majella de leiding der art::
was opgedragen. Daar er verder niets
meer aan de orde was sloot de Voorz.
na een opwekkend Woord om trouwe
Propagandisten, vooral in de komende
dagen te rijn ien te blijven, deze geani
meerde vergadering iaet den Chr. Groet
Verslag van de vergaderingder Kamer
vau Koophandel en Fabrieken.
In de laatst gehouden vergadering der
Kamer van Koophandel en Fabrieken
kwam o. m. aan de orde een missive van
B. en Wl., houdende verzoek haar van
advies te dienen omtrent de vraag, of
men de door de vereeni'ging „de Proef
tuin" te Lisse gevraagde subsidie ao
100 zou verleenen. De Kamer was een
stemmig van oordeel, dat, hoe lief en
aardig de pogingen ook mochten zijn de
kennis omtrent de bloembollencultuur Je
vermeerderen, handel en industrie van
Leiden zóó weinig daarbij betrokken zijn,
dat er voor de gemeente geen aanleiding
kan bestaan die bijdrage te verleenen.
Bij de bespreking omtrent de door
sommige leden van den Raad op het
verslag der Kamer uitgeoefende critiek
werd door den voorzitter met nadruk
er nog eens op (gewezen, dat door de
Kamer niets onbeproefd wordt gelateh
om, zij het geheel onverplicht, den Raad
een zoo volledig mogelijk overzicht te
verschaffen, dat zij, die er buiten staan,
ternauwernood zich, een denkbeeld kun
nen vormen, hoeveei moeite 'het kost zich
de noodige gegevens te verscnarfenv die
men jn andere Meden hiet vermag te
verkrijgen.
Voor kennisgeving werden aangenomen:
le. De circulaire der Kamer van Koop
handel en Fabrieken te Deventer, uit
sprekende de wenschielijlkheid van een
zoodanige wetswijziging, dat voortaan
ook beleedigingen van rechtspersonen
strafrechterlijk zouden 'kunnen worden
vervolgd.
2e. De circulaire van de Ver. van gros
siers in rijwiel- en automobielonderdeelen
over het vervoer van bestelgoederen, die
uitsluitend worden aangenomen ten ver
voer inet adreskaarten de Kamer
meende, dat de bezwaren niet over
wegend zijn, terwijl aan een en ander
belangrijke voordeelen verbonden zijn.
3e. De circulaire van de Kamer van
K. en E. te Vlaardingen omtrent het
zelfde onderwerp als sub 2.
4e. Circulaire van den NederL Juin-
bouwraad, uitsprekende de wenschelijjk-
heid eener veilhooging van het maximum
gewicht en de maximufm afmetingen der
postpakketten de Kamer, ofschoon de
wenschelijkheid daarvan erkennende
meende, dat vooralsnog de daartoe aan
te wenden pogingen in verband met de
postwet tevergeefs zouden blijken te zijn.
In handen van een commissie, bestaande
uit de heeren Hoogenstraten, v. Rossum
du Chattel' en Verthey van iW|ijk, werd
gesteld ter fine van praeadvies het wets
ontwerp op de „handelswaren", een wet,
die reeds voorshands algemeene instem
ming uitlokte.
Op het einde der vergadering gaf de
heer v. Rossum du Chattel, die zitting
had in de daarvoor benoemde commissie,
een uitvoerig exposé over het wetsont
werp op den waarborg van gouden en
zilveren voorwerpen en toonde aan, hoe
bij het samenstellen dier wet met de
groote moeilijkheid, die daarin gelegen
was, dat er een buitengewone coalitie
van belangen bestaat tusschen de indus
trie op dat gebied, die steeds achteruit
en den handel, die steeds vooruitgaat
Op een volgende vergadering zat dit
wetsontwerp opnieuw aan de orde komen,
Tot co mimi es-redacteur alhier is be-
.noetnid; Mr. J. Draaijer„ thansi commies-
red,acteur te Deventer.
Alhier is in d,en oudeiidonil van
70 jaren overleden de heer A. J. Bin
nendijk, oudndirecteur yan idle stedelijke
werkinrichting.
Maandagavond 8 December a.s. zal
prof. dh F. M. Jaeger, uit Groningen,
in het organisch-chemïsch laboratorium
te Leiden, voor de Philoslo'phische Fa
culteit d,er Leidsche Studenten een le
zing houden over: „Chemische onder
zoekingen bij hoogere temperaturen en
kele miethoden en resultaten,,.
Hedenavond spelen te .Utrecht jde
Leid,sche en Utrechtsche Studenten-
schaak-vereenigingen Morphy en Lasken
tegen elkander.
