Maaniag
V2
Noverriber
1013
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
5e Jaargang
No. 1248.
Bass-eass OÜDË 54, I^ESOERL
in tere. Telefoon 935. Postbus 6.
IT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 eent per week
1.10 per kwartaal j bt| onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco
tr poet 1.S0 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/, cent, met OeTlluatreerd Zondagsblad 5 cent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
'ngezonden mededeelingen van 15 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
/ewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertentiSngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 centaangeboden
betrekkingen 1—5 regels 80 oent, Iedere regel meer 10 eent
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Nederlands Onafhankelijk
heid.
Dien 17 de n November 1813 jub'eldle'n
nze voorvaderen om1 hun herwonnen1
aafhjanlcelijkhieid. Nadat zij! een tiijld; lang
:n wingewest baidd[en gevormd van hiet
roote Franscbe rijk en h,unne zonen
addon moeten afstaan vo,or de mlach-
ge legers van keizer Napoleon, wis tem'
voelden zij zich weer feet vrjjte Ne
er lan'dische volk.
£n het is begrijpelijk idaft w'iji, hunne
akomelingen, Reden, een eeuw later,
ien heugelijken diajg hendenken m;et een
echtmatiigen trots en een geplat gevoel)
in eigenwaarde.
Nederland onafhankelijk.
)at het zoo blijve; dat he(t Nedjerl'anidJJ
clie volk uitviere zijn kracht en1 ^zijm
terkte, in volle vrijheid, naar eigenaard!
n eigen karakter, dat het zijn ideinlheid
itstrale in vollen glans.
N e d e r 1 a n d, o n a f h ,a n k e 1 ij k.
fear niet dan in bewuste afhtamke-
ijkheid van Hem, Wiens wil en wet'
feldt zoowel voor dfen enkeling als voor
ten geheel volk, Die biet Do,el moet zijn'
toovvel van de verlangens vara den af-
onderlijken mensch als v,an .die streVin-
jen van de gezamenlijke m'enschfeeijdj.
Nederland onafhankelijk.
laar zóó dat voor d(e oogen van ^ge-i
el het Nederlandlsche volk ini het volle
ht sch|ittere de souvereine leuze van
nu regeerend'e Vorstin uit het HuiJ
'an Oranj eChrist a v a n t t o> u ^r,;
Christus voor alles. Wlant in'.Zijln'
(lenst al leem zal ons volk ^yindpn zün
are vrijheid, zijin w ,a r e oinaffeanklelijtkl-
leid.
De schatkist.
Tot de linker verkiezingspraatjes be
hoorde ook, dat minister 'Kolkman de
schatkist in desolaten toestand had
ichtergelaten en dat de linkerzijde zulks
nu, maar in orde moest maken.
Nu zie in en echter de cijffers eens
r dejge aan.
De maandelijiksche staat der Rijks
middelen toont voor October jd. bijl
totaal-cijfer van f 18.118.462 een vooruit
gang aan van f324.000 tegenover de
ielf de maand van 1912. Dit resultaat is
buitengewoon gunstig, aangezien de ont
vangsten 'Verleden jaar iira 'één woord
ph en omen aal waren geweest. Zijl over
troffen die van 1911 mét niet miirader
dan f 1.648.000 en vormden verreweg het
o ;te bedrag, dat ooit in de overeen
komstige maand geboekt was.. Dlat Octo
ber 1913 hier nog boven ging,, ipleit voor
het bestendig welvaren der natie.
Bij 10/12 der raming ?ijn de middelen
voor 1913 reeds f3.404.000 vooruit, hoe
wel de beste maanden voor de schatkist
nog moeten komen. ,H|Oe exceptioneel
gunstig dit verloop van zaken is, bJijlkt
hieruit, dat verleden jaar de raming van
10 maanden slechts met f256.000 werd
overschreden, in 1911 met f282.000, ter
wijl. in vroegere jaren de eerste tien
maanden vaak niiliioenem guildens achter
stand gaven, die dan edhter jra de beide
laatste maanden des jaars geheel werd
ingehaald. In 1910 leverden November
en December te zamen' f6,33 millioen
boven de raming opy'^n 1911 f8,08 mil
lioen, in 1912 f7,47 mMiioen.
,Dit is 'heel anders dan desolaat, zou
den we zoo zeggen. (W|e zitten er waar
achtig goed bij. Die vijf jaren cleriicaal
bewind blijken de natie heelemaal geen
kwaad' te hebben gedaan. Integendeel:
'tging de schatkist nog,, zelden zooi voor
den wind. i
Het iHibld. moet 'dan ook conclu-
deeren: „In het Licjht der Cijfers is het
vrijwel zeker, dat het geraamde tekort
ook ditmaal' door de inkomsten zal wor
den gedekt."
Inderdaadjwe kunnen tevreden weziem
Minister Kolkmans ministerieel beleid
Wordt door de feiten geprezen.
Nu zegt genoemd orgaan wel, om. de
soliditeit van den toestand alvasït wat te
vertroebelen: „Voor het volgend jaar zijn
de vooruitzichten der schatkist edhter
minder fraai, nu de finaracieelie tegen
valler bij de ouderdomsrente bet ge
raamde tekort voor 1914 aanzienlijk zal
doen aanzwellen", maar ziet: daarvan
behoeven we ons niet al te veel aam 'te
trekken, want als minister Talma ge
luisterd had naar den aandrang Ader
Staatspensionneerders era was hiertoe
niet schier de gansidhe linkerzijde „be
keerd"? fdan zouden we nog eera
ander „aanzwellen" gezien hebben* Bo
vendien de vorige regeerllng is geens
zins in gebreke gebleven den weg te
wijzen voor de noodige versterking der
middelen. Minister Berthing behoeft dien
weg slechts te volgen en de zaak is
gezond.
iW.e weten 't echter: Z. Exd. zoekt den
anderen weg. Moge hij niet verdwalen.
V Bij den kraag gepakt.
Het is opmerkelijk, dat dje partijjen,
die in Juni zoo eensgezind/ te zamen
optrokken de concentratie en .sociaal-
democratie nog nooit zoo vijandig
tegenover elkaar hebben gestaan als
juist nu, vooral nadat Oud,egeest het in
Amsterdam III heeft moeten afleggen
tegen Otto.
Hert is opmerkelijk. /Luister b.vf
eens hoe de „Sociaal-Democraat" (week
blad voor Leiden en \pmstreken) zich
uitlaat over de vrijzinnigen.
„Z,ij (d'e arbeidjers) zullen ondervinden
wat zij hebben aan alle burgerlijke par
tijen, niamelijik niets, tenzij... Wijl soc.~
djemocr. ze bij dien kraag plakken1, zoo-
als wij dezen zomer dié vrijzinnigen ha.dl-
Iden".
Prachtig, niet waar? De eene bondge
noot zegt den anqjere bij den kpaaig te
'Hebben geh;ad.
't Is echter juist. Prof. Heeres b.tvl
zou geen Kamerlid voor Leidjeh zijn ge
worden, als hijl niet diep gebogen had
-vioor de S. '13. A. P. en flïcT owCierTrejT
juk van hun eiscfeen was doorgegaan1,
als 'hij zich niet „bijl den kraag" h'afd^
laten pakken.
't 'Is juist, miaar voor hdm1, wien nog
de Juni-'gebeurtenissen versch in helt ge
heugen liggen, is het erg vreemd Van
deze zijde nu zóó d'e waarheid te hoo,-
ren zeggen', zóó de eene bondgenoot
tegen den ander te hoopen uitvaren.
ALGEMEEN OVERZICHT.
(Het is de vraag, of de vrede tusschen
Turkije en Griekenland
van Tangen duur zal zijn. In haar be
schouwingen over het herstel der vriend
schapsbetrekkingen tusschen Turkije en
Griekenland toont de Turksche pers ze
kere twijfelmoedigheid. Zij doet uitko
men, dat de duurzaamheid dier betrek
kingen zal1 afhangen van de houding die
Griekenland tegenover de Mohammeda
nen zal aannemen en' vam het gedrag
der in Turkije gevestigde Grieken.
In
Bulgarije
is besloten de Sobranje te ontbinden,
teneinde het volk gelegenheid te geven
door nieuwe verkiezingen 'de regeerings-
keuze aan te wijzen.
In den loop vara een redevoering in
de Sobranje schreef de minister van Fi
nanciën het onheil' van Bulgarije toe aan
het bondgenootschap1 met Servië. De mi
nister van Buitenlandsche Zaken consta
teerde, 'dat Bulgarije 'den oorlog met on
voldoende materiaal begon, hoewel de
generaals een overwinning verzekerden
als de oorlog van korten duur was. De
regeering lette niet op dit advies en
heeld geen rekening met de waarschu
wingen omtrent de oneerlijke bedoelin
gen der bondgenooten. Zij had spoedig
vrede moeten sluiten op basis van de
onderhandelingen, waarover de minister
in den breede ,uitweid|de.
Daar in den Balkan blijft het maar al
door (gisten. Niet- beter gesteld is het
echter in
Mexico
Om1 de rust in het land terug te bren
gen, zou men, o zoo graag, af zijn vara
president Huerta, maar deze schijnt er
geen lust in te hebben af te treden.
Volgens de „Daily Mail"' zouden
Duitschland, Engeland en Frankrijk
reeds aan de Vereenigdje Staten ver
klaard hebben, 'dat het hun onverschil
lig is, wie president wordt in Mexico,
als daar slechts rust en orde heerscht.,
In Mexico zelf zijn de rebellen nog
steeds zeer woelig; zoo meldde de.com
mandant van het Amerikaansche slag
schip „Loisiana", dat ziidh te Tuixpan
bevindt, dat een sterke troep rebellen er
in geslaagd is, om in de olie-districten
een algemeene werkstiring te doen uit
breken; in de geheel streek tusschen
Tuxpan en Tampico heft de bevolking
zich aan de zijde der oproerlingen ge
schaard.
Na een gevecht van drie dagen heb
ben de conlstitütipnahskn zich van Culia-
can, de hoofdstad var den staat Sina-
16a, meester 'gem'aakt. Hierdoor hebben
zij een haven aan den Atliantisdhera Oce
aan ,en kunnen zij 'ook fen groot gedeelte
der spoorwegen naar de stad Mexico
bestrijken.
Standbeeld Vfin Pius X
Aan de „Umivers" wordt het volgende
uit Rome gemeld:
Gelijk 'men zich herijueren zal, was de
jaarlijksche Jh eri n n e rings m ed aille door
den Paus tlep feestfag van St. Pi eter
en van den Apostel der heidenen aan
de leden van het kardinalencollege uit
gedeeld, dat jaar gewijd aan de oprich
ting van het centrale seminarie v,an Ca-
tanzaro.
,Diit seminarie werd op last van Pius
X gebouwd voor zestien verschillende
diocesen van Callabria.
Catanzaro is de grootste industrie
stad van Ca'liajbrië en is gelegen op 16
K.M. afstand van de golf di Squillace.
De stad is beroemd om haar fluweel- en
Zijde-nijverheid, haar lakens, de zooge
naamde „Arrazzi" Imiaakten in de middel
eeuwen de glorie van Atrecht, de hoofd
stad van Artois, uit.
De aartsbisschoppen en bisschoppen
van Calabrië hebben nu, het wijze initia
tief van Pius X tot oprichting van dat
vn n r.. lie C r.i abri
lijkheid willen huldigt door een stanx
beeld van den Paus te doen oprichten
voor het seminarie. De Romieinsche
beeldhouwer Caesar Aurelie 'is met de
uitvoering ervan belast. De kunstenaar
zal den Paus uitbeelden niet in zijn pon
tificale gewaden, maar in den eenvoud^
van zïjn toga, die hijl gewoonlijk draagt.
In zijn hand draagt hij de encycliek „de
Seminariis".
,Het beeld zal gehouwen worden uit
Carrarisch marmer, het voetstuk uit
Zandsteen uit de steengroeven van Ciam-
po uit de 'mark van Vicenza, niet ver
van Ricsi, de geboorteplaats des Pau
sen.
'Op, het voetstuk worden de wapen
schilden der betrokken bisschoppen en
de woorden „Grati initni caussa Gala-
bri' 'gegrift.
De plechtige onthulling zal 8 Decem
ber op Maria Onbevlekt Ontvangen
plaats hebben.
GEMENGD.
Gistermorgen is om half elf door
kardinaal Merry del Vial ter gelegenheid
van den tienden Iverjaardiag van 's P au
sen kroning, eera plechtige H. Mis Sin
de Sixtijnsche kaipel opgedragen, waar
bij de FL Vader tegenwoordig- was.
Aan het slot der heilige handeling gaf
Z. H:. den ipléchtigen apostolischen ze
gen.
Bij het station Sjachtnaja in Rus
land is tengevolge Ven verkeerden
Wi s s el' s ta n d een goederentrein op
een personentrein igeloopien, Er z'ijh twee
dooden, 12 min of meer z^vaar gekwet
sten.
Tijdens den overtocht van de post
boot Medejrda is tusschen Port Ven-
dres en Algiers onder militaire gevan
genen, die van het eiland iVladame naar
Algerië Werden overgebracht, muite-
r ij uitgebroken. Zes gevangenen ver
braken hun ketenen tn bedreigden de
passagiers en de bemanning. Na 'n hevig
gevecht zijn de muiters overmeesterd en
verder dag en nacht bewaakt. Bij aan
komst te Algiers zijlij de muiters aa,n
de militaire overheid uitgeleverd.
De censuur te Sosnowice hee'ft den
invoer van alle Düitscle couran
ten verboden en voor Duitsche tijd
schriften een strenge keuring ingesteld.
Echt Russisch.
Nog een echt Russisch staal
tje In £en trein tisschen Krasnoca-
flafsk .en Gerdemano^ki hebben 8 roe
vers een kaslooper Van 60.000 Rbl.
beroofd. Zij' bra cite n den trein ver
volgens tot stilstand en vluchtten de
steppen in.
De Duitsche maatschappij tot red
ding van schipbreukelingen heeft onder
de matrozen van 'de lloydbooten Grosser
Kurfürst en Seydlitt die deelgenomen
hebben aan het van btiord halen van de
opvarenden van de Volturno, 8000
Mk. en een aantal penningeni verdeeld.
Wleer wordt melding gem'aakt van
een ongeluk, dat echter nog goed is af-
geïoopen. In het Noorden van de Atlan
tische Ociaan i,s namelijlk (het Spaansdhe'
stoomschip Balmes in brand gevlo
gen. De passagiers (103 in getal) zijh
overgebracht (aan (bjooird fvam (de iPannonia.
De bemanning is aan boord v,an het
brandende schipi gebleven, dat, door de
Pannonia 'begeleid, (najair IBermuda koerst
De 'Balmes was 6 dezer met lading
van Havana naar Cadix en Barcelona
vertrokken.
De „Pannonia", is, naar gemeld wordt
te Hamilton aangekomen. Die „Panno
nia" is om 'tien uur 's mórgens naar
New-Yobk vertrokken met alle passa
giers en de bagage aan boord. De „Bal
mes" Werd in de haven geméerd, waar
de Vlammen werden gebluscht Het
schip vertrekt morgen 'naar St. Georges.
De staking te IJmuiden.
Zaterdag hebben te IJmuiden ongeveer
300 werklieden op de verschillende sme
derijen, nettenmakerijera en andere werk
plaatsen hun ontslag gekregen, omdat .er
gebrek aan yverk is.
Zaterdagmiddag 'zijn oip verzoek Van de
af deeling IJmuiden van den Alg. Ned.
Zeemansbond, haar 'bestuur en de com
missie uit de reederijen hijeen, geweest,
Toen hert bestuur de vraag stelde, of de
reederijen thans geneigd waren de vrije
.voeding—te verstrekken, werden de ver
dere b esp rekingen opgeneveriir
KORTE KRONIEK.
Naar de „N. Sch. Cfc." verneemt,
zullen de branderijen van de fa. Kranen,
Kethelstraat, Velilevest, 'sjGr.avenland en
Noordvestsingel te Schiedam, te zamen
een 6-tal fabrieken, stopgezet worden.
Die minister van Justitie heeft een
commissie ingesteld, die zal hebben na
te gaan, of, en zoo ja, welke wijzigingen
dienen te worden aangebracht in (het re
glement op het onderzoek, bedoeld bijl
art. 24 van Reglement IV op de organi
satie en den dienst der deurwaarders ei?
verdere rechtsbedienden. In deze com
missie heeft o.a. zitting mr. J. J,. Neui-
man de Loos, griffier van het kantonge
recht te Leiden.
Die Propagandacommissie van den
Alg* Ned. Bond „Vrede door Recht" en
de Ned. R. K. Vereeniging tot bevorde
ring van den [Wereldvrede hebben be
sloten ook voor 1914 weder gezamen
lijk een vredesprijs voor de jeugd uit te
schrijven.
Een aanmaning tot grpote voorzich(tig|-
hied willeu wij onzen lezers dus niet
onthouden. Sljuit goed uw huizen; laat
ze niet ïang onbewaakt, vooral als ge min
of meer eenzaam woont. Legt aan uw
ijdelheid dien dag 'n offertje op; draagt
geen te kostbare sieraden en ook gleeirite
royaal gevulde beurzen.
Op den M.aresingeli is men al druk
bezig geweest met versieren. In den om
trek van de schooi aldaar staan reeds
drie mooie eerepoorten en de straten
zijn versierd imet viaggedoek. Ook el
ders zien we toebereidselen .maken voor
den
Leidsche IJsclub.
Zatcrda gavom.d, om negen ,uur vergja-
iderde in café „Neuf" pp dje Breestraat
IdiQ Leidsche IJsclub opdlcr voorzitter
schap van professor dr. P> jllh. L. Kan,,
;D;Q secretaris moest i,n zijin jaarvier
slag de in ,d,e laatste jaren stereotype!
klacht herhalen over het ontbreken van
jijis. Slechts :ee:n, keer wiajs dje ba.an d/t jaar
,open geweest, nl. den 2te Fiebruari van
10 tot ,2 upr. Melding werd, ckau gemaakt
vain de saiuen stel ling van een baan- ein
controle-comim'issievan de toetredjngl
tot ide Leidsche Sportorganisaftie, en van
de oprichting van een nieuwe restaurar
tia-tent. Tevens vernamen we, dat dp
Vereeniging dit jaar in alle stilte haar
25-jarig bestaan heeft herdacht. Helt le
dental is djt jaar geklomnfeü van 310
op 336.
i De voorzitter bracht den secretaris, den
heer Oh. v.. §pall, dank voor diens keu-
LEIDEN, 17 November.
Hoofdopzichter Universiteits
gebouwen.
In verband met het aan d;en heer J.
Roem verleend eervpl oinfslag, is dp
Hoofdopzichter der oniderwijsgebouwenl
P. M. J. van Oerle, met ingang Van hq-l
den, belast m'et het toezicht opi dp Un!i-
viersiteitsgebouwen alhier.
„Vondel".
In de .gehouden wedstrijd in' Bi ij- en
Kluchtspelen ter (gelegenheid yan het 10-
jarige bestaan van de „St. Jozefgezelleh
Vereeniging" te Rotterdam, behaal dp
„Vondel", on dp r, af d. Ned. R. K. Volks
bond alhier, miet het stukje Circus Me-
drano, d|en 3e prijs, groot zilveren me
daille en 25 guldpn. Aan dezen Wiedj-
strijd kon alleen wprdpn deelgenomen
door vereenigingen, die mjinstens oen 2e
prijs hadden behaald. De kapper was
de heer A- Kouwenberg.
„St. Hubrecht".
Men verzoekt ons de leden van hef
bakkersgi'lde „St. Hubrecht" ei) attent
op te maken, dat cfe vergadering niet
heden-, dodli 'm or g e navond wordt go-
houden..
Onafhankelijkheidsfeest.
't Is te begrijpen dat die poHffcie a.sl
Woensdag dje handen vol .werk' heeift,
regeling van den optocht enz. enz!.
't Is ook te begrijpen^ 'dat heft acijievie
gilde-djer inbrekers en der zakkenrollers
voorail ide ledpn vjan' feet laatstedien
'diag zijp best zal [dfoen bij zoo veel moge
lijk Leidsche burgers de feeststemming
wat te temperen.
clie hij zich |had getroosd bij de oprichr
ti'njg van ide restauratie-jtent[.
|D|e rekening en verantwoording vain
den penningmeester vermeldde een batig
saldo v,an 167.72i/2. ,Die schuldenlast be^
draagt 1025 gld. De nieuwe restauratie-
tent heeft 2137 gulden gekostt. Dooi
de heeren Tilbry en Los was de reke
ning en verantwoording nagezien en in
orde bevonden.
In de vacature van dje heeren Makking!
en Bruine Groenevleld werden tot be-
stuurslédein gekozen d|e heeren C. L.
vlain! BpureU ien [H. !H|. Tjelcmian.
Het bestuursvoorstel om het vergun
ningsrecht in de restauratieterat te ver-
koopen wordt aangenomen.
Biiji de rondvraag zegt id:e Voorzitter
toe dit jaar een of andiere we|d|strijd té!
organiseeren en spreekt als' zijn ver-'
wachting uit, dat heft volgend jaar hier
Zal gehouden wordjen !de heereriwedstrijd!
in het schoönrijden van de Alg. Npdf.
Schaatsenfijders'bondi. 1
Te Breda is geslaagd voor het
examen .apothekersassistent Mjej. J. A.
J. den H.o'llander alhier^
Voor [d'e tweede m|a|a:l twerid gistereinl
in de zaal d,er St. Jozefs gezel led' het
drama „Dp Triomf djes Kruises" voor
een talrijk opgekomen menigte op zeer
correcte wijze opgevoerd. D(e, kundjge
régisseur, den lieer L. Baijer werd, door
den ;W|etEerw. heer president, lcaieplaan
Th. v. d. Laiar, gehuldigd voor Zijn toe
wijding en durf. j/lpm werd een mooie
bloémpnimland werd aanlgebbidpn. 1
iEen van de 2 verdachten, die waren)
gearresteerd in verband; met dp doode-
lijke verwonding van Frans v. dj. Mark
een zekere H. v. C. is ontslagen, terwijl
steeds waarschijnlijker word(t, djat de an
dere d,e d,ader is.
De Minister van Oorlog heeft be
paald dat het Muziekkorps van het 4e
Regiment-Infanterie op Woensdag 19
November a.s. aanwezig zal Zijn bij het
15e Reg.-Infanterie te Delft voor de op
dien dag aldaar te houden groote para
de, ter gelegenheid van het feit dat het
nieuwe vaandel aan de troepen van dat
Korps zal worden gepresenteerd.
[Dat fmuziékkorpsi (is (ook verder op 'dien
dag ter beschikking van den Comman
dant van het 15e Regiment-Infanterie,
doch moet uiterlijk op 20 November we
der naar Leiden terugkeeren.
B;. en W|. van Haarlem hebben den
heer Knappert alhier als nummer één
gpplaatst op de aanbevelingslijst voor
adjunct-archivaris. Nummer twee is jonk-
vrouwe J. v. Spongier te Heemstede.
Een zeer talrijke menigte woondëf
gister wederom de bidstonde bij, die ge
houden werd vanwege de S,t. Barbara-
vereeniging. v i i I i
