veede Blad, behoorende
De Leidsche Courant van
terdag 11 Oct. no. 1218.
De Weck
i het builenland.
'aarschijnlijk zal in de laatste dagen
de Balkankwesties belangstellende
r (ik hoop, dat er nog zullen zijn)
hebben afgevraagd: Komt er nog
og tussehen Turkije en Griekenland
net, en daar alle berichten tot heden
niet veei wijzer maakten, heeft hij
ichien met verwachting naar mijn
;elijksoh verschijnen uitgezien om van
pLaats uit de oplossing van 'dit
ileem te krijgen. In dat geval moet
ianken voor de goede gedachte, die
van miji had, Joch met de hand
het hart tevens verklaren, dat ik al
wijs ben als de vrager. Doch laten
óns dah beiden troosten; 'tis heeLe-
geen schande, want de menschein,.
het uit den aard hunner positie wel
den moeten weten, de Balkan-diplo-
en, hebben er ook niet het flauwste
van, wat het worden zaL Het
e wat wijf weten is, dat erTujna
ral een onverwoestbaar pessimisme
rscht, waarover men tich echter ook
r "niet ongerust hoeft te maken, om-
de Balkan het oord is van de meest
'ouderlijke evoluties jop het Slappe
rd der diplomatie en er als bij toover-
aLles veranderen kanofschoon
istal de zaken akelig lang slapende
den gehouden.
et is altijd het kenmerk in de Turkr
diplomatie geweest, dat men er op
was maar uitstel te zoeken 'tot
uitvinden van nieuwe omwegen om
het beoogde doel te geraken of om
krachten zoo geducht mogelijk saam
trekken en op sterkte te brengen
het desnoods afdwingen der laatste
cessies, Daarenboven trekt het zich
bestaande verdragen eenvoudigweg
s aan. 1 i 1
de nu nog hangende Grieksche
erhandelingen is dit standpunt weder-
ingenomen. Turkije heeft aan de
ferentie te Boekarest niet deelgeno-
en bekommert zich dus niet om
daar genomen besluiten, en de Lon-
sche conferentie is, meen en de Turk-
diplomaten heelemaal van geen
:ekenis.
n de eilandenkwestie, waarvan de mo-
a'heden zichzelf de oplossing voorbe
den hadden, is Griekenland] dus op
zelf aangewezen.
u heeft echter voorloopig de Porte
kwestie bij de onderhandelingen mog
ter sprake gebracht; dat wordt eer?
1 van later zorg, waarbij men tegen
mogelijkheden opgewassen moet zijn.
u' waarschijnlijk, -dat een com-
sie, waarvan o.a. de bekende ,,vlie-
de Turk", de bevelhebber van de
imidié", Lid is, uitgezonden is naar
opa, om er oud roest, d. w. z. ver
leide, maar voor den Turk nog 'zeer
ikbare oorlogsschepen te 'kooipen,
irmee men ter zee Griekenland de
kan blijven,
lehalve deze, is er nog een "andere
en voor het heerschende pessimisme
gen jra de geheime protocollen, die
echt zijn aan het pasgesloten TurksCh-
gaarsch vredesverdrag, die zoo ge
il niet zijn of er is tot schrikaanjaging
Griekenland misschien wel het een
ander over uitgelekt, dat door BuK
rsche diplomaten nog wat wordt aan-
ikt. De Bulgaarsche regeeringzal nl.
de eerste driejaar haar nieuw gebied
de Egeïsche Zee onbezet laten. Men
dus (met duidelijker woorden) den
'k toestaan op een gemakkelijke wijze
300.000 man uit Jhracië in het
eksche gebied te brengen, als- het tot
oorlog komt. Te Sofia knijpt men
een oog dicht, weet er niets van
lacht in zijn vuistje om den poets,
i men zijn Griekschen „vriend" ge-
ken heeft. s
•en der Bulgaarsche diplomaten, waar-
ijnlijk generaal Sawof, die ha afloop
onderhandelingen nog wat in Kon-
itinopel blijft en er zeer gefêteerd
rit, heeft dit niet onder stoelen of
'ken gestoken en tevens verklaard,
Bulgarije Servië wel zoolang bezig
houden en ingeval yan hulpbetoon
Griekenland zal aanvallen, waarmee
een nieuwe BaLkankrijg ontketend is.
)och we zijn zoover nog niet. Als
rkije eenigszins kans oip een be-
ckelijk goeden afloop der onderL
'delingen ziet, zal het niet licht
kosten van een nieuwen oorlog
zich nemen. Het eenige doel van
die dreigementen (nog ipas werd
icht dat aan alle Turksahe officieren
s bevolen zich ten spoedigste naam
1 'regimenten in Thracië te begeven)
wel zijn, nog zooveel mogelijk bij*1
onderhandelingen te redden, en ge-
het met de Bulgaren deed, op de
:est oirigineele manier eischen tegen
'den te ruilen, zoodat het er geldelijk
10 goed als zonder kleerscheuren af-
De kwestie der eilanden, die feii-
''ik de eenige mogelijkheid voor een
uwen oorlog verschaft, raakt te veel
belangen der groote mogendheden,
dat ze niet op dat ipunt hun ge-
in de schaal; zullen leggen.
Wen moet zich dus de nog restende
kanzaken niet te zeer door een zwar-
brii aankijken, ofschoon men toch
Voor oogen moet houden, dat daar,
gelijk in Amerika, de meest onmogelijk
geachte dingen toch mogelhk zijn.
V.
Weekpraatje.
Wie hebben allen door vrienden en
bekenden hooren bemerken en ook zelf
herhaaldelijk geconstateerd, „ó,at de
avonden weer lang beginnen te wor
den". De wintercampagne staat voor de
deur zeggen de werkers onder de
onzen. De wintertijd toch is bij voorkeur
de Werktijd. Aan twqe djngen moet daar
bij vooral worden gedacht. Vooreerst om
eens rustig, in alle kalmte en overleg,)
daar, waiar het noodig is, onze organisa
ties te herzien om er in te brengen
nieuw en frisch leven eoi te verkrijgen
een flinke uitbrei'djing en, een duchtige
versterking van het ledental. Gewoon
lijk mioet bij zulk een plaatselijke actie
het initiatief worden, gjenomleri door een
of twee personen, dje langzamerjLaud
een keurcorps van werkers om' zich hleen
verzamelen. Maar dat dan deze personep
dien tijd niet ongebruikt laten voorbijl-
gaan Op de tweede plaats moet in
den komenden tijd studie word;en ge
maakt (yan onze beginselen, In d^gen \an,
politieken strijd, ontbreekt daartoe de
gelegenheid, doch een rustige wintertijd)
zooals wij nu tegemoet gaan, is daar
voor bij uitnemendheid geschikt. En met
blijdschap maken wij er hier melding^
van, dvat gedurende dezen winter in on
ze sleutelstad de katholieken, meer dan
vorige jaren, aan hunne ontwikkeling
zullen werken. Reedjs heeft de pas opge
richte debatingclub van de Hanze drie
succesvolle debatingavpnden georgani
seerd en de volgende week zal de! Jonge
Garde in verbinding miet de St. Jozefs
gezellen met haar debatingavonden be
ginnen. Zoo zullen wij', in dezen winter
door ontwikkeling innerlijk gesterkt,
met nieuwe krachten het strijdperk van
het leven kunnen ..intreden.
Het strijdiperk van het leven.... en we
dienken daarbij allereerst pan het poli
tieke leven. Wie weet, hoe spoedig wij
voor nieuwe verkiezingen staan. We
moeten er ons in ied,er geval op voor
bereid houden. De regeering gjaat nog
maar steeds door met het intrekken van
wetsontwerpennu weer dat van minis
ter Regout z. g., waarbij d.e echitsclvei-
scheid.ing minder gemakkelijk wordt ge
maakt. 't Moet ook wel een gruwel zijn
voor een vrijzinnig lm!en|sch, het chris
telijk huwelijk dpor den Staat geëerd
te zien! Je zoudt er kjppenvel yan krijV
gen, zoo,als wij, Leid;enaars,v allemaal
kippenvel zullen krijgen bij' het vieren
van het o naf hp,n k e 1 ij khei d,,sf e est op'
Woensdag 19 November. Voor het
grootste gedeelte van de Leid,sche bur
gers zal tocli de feestviering voorname
lijk bestaan in het bijwonen van con
certen op verschillende plaatsen der
stad, daar de mieeste andere festiviteiten
alleen voor geld toegankelijk zullen zijn.
Maai laten we er niet te pes«imisWsl(ch
tegen aankijkenwie weet hoe mooi
'tnog wordt! Wat ook mooi zal worden
'tzij ine geoorloofd me even uitslui
tend te keeren tot de Leidsche lezers
de propagandistische feestviering van
den Ned. R. K. Volksbond op' a.s. Maan
dag jn ide groote $tad;sgjehoorzaal. Dat is
het, waarop ook andere evreenigingen
meer dienen te letten, dat zij ni. bij
hare feestvieringen tevens trachten, pro
paganda te maken. „Twee vliegen in, één
klap" dit spreekwoord klinkt in dezen
samenhang wel wat banaal, maar hei
geeft toch een wijze gedragslijn aan. Nu
ik toch aan het babbelen ben geraakt
over vereenigingen, wil ik noig dit zeg
gen: Een goed vereenigingsman moet
zich kunnen neerleggen bij het besluit
van de meerderheid zijner vereeniging
en niet vóór alles eigen zui trachten door
te drijven.
Als men van dezen stelregel in Voor
hout wat dieper pvertuigd was, ge
weest, waren de zaken wel anders gel,oo
ipen dan Woensdagavond, helaas, het ge
val is geweest. Wat is nu te doen Ons,
dunkt, dat als het afgetreden be
stuur bij zijn besluit blijft omi zich niet
herkiesbaar te stellen, npch in zij'n ge
heel noch individueel de kiezers in
een kalmle en zakelijke stemming op
nieuw moeten vergaderen oim een, ander
bestuur te kiezen, imaar dan moet ook
niemand zich, tenzij om zeer wet
tige redenen, aan een hem! door de kie
zers toegewezen bestuursfunctie onttrek
ken. Doch wij zouden alsnog in Mie
bescheidenheid het afgetreden bestuur
in overweging willen geven zich i n z ijn
geheel wederom herkiesbaar te stel
len. Willen de leden dat bestuur niet in
zijn geheel herkiezen, eerst dan stelle
uit collegialiteit geen enkel der be-
stuurderen zich individueel herkiesbaar.
Men moet weten te vergeten en te ver
geven ook in een yereenigingj. Laat
er een informaliteit, een groote infor
maliteit zijn begaan zich daarop te
wreken zou voor de goede zaak te Voor
hout imissichien nadeeliger gevolgen heb
ben dan wanineer men deze daadi nu eens
ongewroken liet. Dit laatste.is, dunkt oris,
wroken liet. Dit laatste is, dunkt ons,,
in dit geval ook voor het prestige van
Vnorhouf s Kiesvereeniging 'beslist
beter. Men overwege eens dezen be>-
scileiden raad v,an
JAN.
Leger en Vloot.
Bij Kon. besluit is bepaald, dal^ ter
herinnering aan bijzondere gebeui te-
nissen, waarvoor 3e medaille voor be- i
Langrijke diensten in of jegens de ven-
eeniging „het NederL Roode Kruis" be- i
wezen wordt verleend, een op het lint te
bevestigen gesp van zilver aan het eere-
teeken zal worden toegevoegd. Het op
dien gesp aan te brengen opschrift zal
telkenmale door de Koningin worden
vastgesteld.
Door den Minister van Oorlog zijn be
palingen vastgesteld, waarbij het houden
van vrijwillige oefeningen in luchtvaart
en met auto..ïobielen, indien deze plaats
hebben buiten de uren volgens de dlenst-
tableaux of de dagelijksche orders, vo<»r
die oefeningen bestemd, als dienstverrich
ting worden beschouwd.
Rechtzaken.
1 .ilers.
.De kantonrechter te Medem'blik ver
oordeelde H. J. Eilers teOegstgeesIt
(thans te Kleef) wegens het onbevoegd
uitoefenen ider geneeskunde, tot vier
maal f 200 boete, subs, vier maal veer
tig dagen hechtenis.
Inbraak in 't groot.
De Arr. Re htbank te Breda veroor
deelde L. van Gelder, die twee jaar lang
verscheidene inbraken pleegde in kloos
ters en fabrieken, tot 2Jaar geyajigenjsr
straf. De eisch was drie jaar.
Een protestauisch blad ovet deo Paus.
Bij gelegenheid v,an (Jen iloodt van
Kardinaal Vives y Tuto hebben, zegt de
„Nieuwe Tilb. Crt.", door de vrijzinnige
pers weer de meest dwaze vertelsels
over Paus Pi us X de rondte gedaan. Of
eigenlijk wel niet zoozeer vertelsels als
wel kleineerende verdachtmakingen.
Kardinaal Vivcs y Tuto was de biecht
vader van den Paus em behoorde tot djs
orde der Capucijnui, was eenj .klooster
ling dus.
Met deze twee gegevens was de antK
clericale fantaisie zeer geholpen era had
zij dra haar van weinig waardeering voor
het hoofd der katholieke kerk getuK
gende fantasterijen gereed.
Het is daarentegen wel van beLang
te weten hoe Jean Carrère in de „Temps"
het groote Franscheprotestantscihe
blad, een beter en verstandiger oordeeil
velt over Z. H. Pius X.
,/t Was wel te verwachtejn, schlrijft
h'ij o.a., dat in de heele) Europeesctlue
pers bij deze gelegenheid die onverd[raagf-
zaamheid van dezen „raadsman" yan dfen
Paus zou worden ter sprake gebracht,
in Frankrijk nog meer dan jn Italië en
in vrij sterke mate in de verder.gelegen'
landen wil men nu eenmaal -den 'Paus
omringd zien door een1 reeks van raadj-
gevers, die een allernadeeligstera invloed
op hem uitoefenen en hem gedurende
heel zijn regeering heböen gedreven tot
strenge maatregelen, die hij uit zichzelf
nooit zou genomen' hebben, daar zijn
gemoed goedhartig en verdraagzaam is.
De legende, die zich in de wereldi heeft
verspreid, dat de Paus is een goede hen
der, een braaf boeren pastoor, die liefst
met iedereen in vrede zou leven, maar
die nu verplicht is een grooteni m]o(iiid
op te zetten en eeni onbuigzame houding
aan te nemen) om te gehoorza]raen aan
de ruwe inblazingen van zijn zwartte
raadgevers. En onder de sombere raadfci-
Iieden was Vives y Tuto de verschrikker
Iijkste.
Deze legende van den boerenpastopir
is ontstaan tegelijk met de verkiezing
van Paus Pius X naar de meeningen die
men zich in Italië en in heel de wereldi
had gevormd van den nieuwen Paus; en
toen men daden zag die anders waren
dan men dach't, kwam men1 tot de conclu
sie, dat zij door anderen moestem zijn
ingegeven.
Men was begonnen met te zeggen»
dat de kardinaal Sarto, de patriarch van
Venetië, zich in tegenstelling met zijn
voorganger Leo XIII alleen zou be
moeien imet iden godsdienst 'en niet m et'de
politiek en dat hij dus de politiek zo|u
overlaten aan zijn ministers en raadsr
lieden. Alsof het mogelijk was jdat een
Paus, hoe vroom hij ook moge zijn, ziclh
geheel en al zou kunnen houden buiten
de algemeene politiek, daar toch de his
torie v^an den Heiligen Stoel met dui
zenden onverbrekelijke draden is verbon
den aan de politiek van heel de wereld 1
Maar dit kwatn er niet op aan. De
menigte redeneert niet. lEn de pers,
wie het dikwijls doen is om de nieuwsf-
gierigheid van de groote menigte te be>-
vredigen, redeneert meermalen evenmin.
Reeds het eerste optreden in 'topen
baar van Paus Pius X gaf tot deze ver
halen aanleiding. Men verwachtte Idat
de goede vrome Paus wel op het bab
kon zou komen oin het volk te zegenen.
Toen hij niet op *t balkon kwam, werd
er onmiddellijk verteld, dat hij 't had
willen doen, maar dat zijn raadslieden
het hadden belet en dat ide kardinaaP
kamerling Oregli di San Stefano bdm
bij den ,arm had vastgegrepen en1 in naalm!
van al zijn collega's'den Paus binnen de
basiliek had gehouden. Er was natuurlijk1
niets van waar en de meest getrouwe
historieschrijver van het Conclave, kar
dinaal Mathieu, heft in een' prochure, die
dadelijk na de plechtigheid verscheen, al
die dwaasheden tot niets teruggebracht.
't Feit dat de Paus tot zijn secretaris
koos een jeugdig prelaat, mr. Merrv del
Val, toevallig uit Spanje afkomstig, en er
ook te Rome wis een Sjpaansche kardi
naal, Vives y Tuto, gaf aan Tiding tot de
meening, dat deze beide rr"fr~. biko
men uit het land der inqu. til der
autodafes, de politiek in duistere
leidden.
Carrère maakte nog nnélding Van een
dwaas verhaal, volgens 'twelk de Paus
na de ramp van Messina derwaarts i.ad
willen gaan, maar door zijni omgeving
ter wille van de traditie, is weerhoudtiu
Het was weer als van ouds, de Paus
wilde het goede, maar zijn raadsleden
beletten het.
't Zij mij veroorloofd te zeggen, ver
volgt Carrère, dat de waarheid juist het
tegenovergestelde leert. Ais het oogen-
blik is gekomen om onpartijdig de ge
schiedenis te schrijven vani de regeering
van Puas Pius X, zal men bespeuren', dat
de zoogenaamde boerenpastoor, integen
deel een der krachtigste, een der meest
energieke, in één woord een der rneejst
autoritaire personen is, die de.Kerk ooit
heeft gehad.
Er is tijdens liet pontificaat yan dezen
Paus op het vaticaan geenenkel oogen-
blik ^trijd gevoerd' tussehen het liiberaal
en het onverdraagbaar element, om de
eenvoudige reden dat die Paus nooit den
invloed van een persoon heeft ondergaan
en dal hij aan geen mensch veroorlooft
hem te leiden of voor te gaan. Of hij het
schip van St. Pieter goed of verkeerd
heeft gestuurd zal de geschieaenisfzeg^
g^n. Maarzeker is het of hij, en hij aiieen1
het roer heeft gevoerd. Als h,ij nu en dan
den indruk heeft gemaakt vani „onver
draagzaam" te zijn, dan is dit niet ge
schied om te voldoen aan 'die eischeni of
wenschen van1 zijn omgeving, maar otn te
voldoen aan het beginsel van zijn regee
ring „Omnia instaurare in Christo". En
diezelfde geschiedenis Zal leeren, dat hij
niet geleid werd maar dat hij aan zijn
omgeving die strenge maatregelen voor
schreef, die men aan huni „drijven" toe
schreef, om kort te gaan, alles wat in
het Vaticaan is geschied sedert de'laatste
10 jaar is door Paus Pius X gedaan en
gewild, 'tzij goede of kwade maatree-
gelen. Men kan zijn werk .waardeeren,
men kan het afkeuren, maar a}Js men hem
goed kent kan men aan Paus Pius X niet
weigeren een oprechte bewondering voor
de schoonheid en fierheid vani zijn karak
ter. Daarop lettende weet men wat mem
heeft te denken van' de legende d]er ver
schrikkelijke raadgevers. De kardinaal
Vives y Tuto, die als een dezer beschouwd
werd, vervulde dus niet d(e rol die men
hem wilde toeschrijven. Medewerker vol
toewijding en onderworpen aan den Hei-
ligen Stoel, beeft hij als alle anderen' zijn
taak vervuld zoo goed het hem mogelijk
was, op de plaats door hem ingenomen!.
Zijn dood zal niets veranderen in d(e ge
dragslijn van het Vaticaan' ,want Pius X
is er altijd en alleen de meester in
geweest en zal het blijven1/'
De tegenwoordige duurte.
Over dit actueele onderwerp ontlee-
nen wij aan de „Oprechte Haarl. Cou
rant" de volgende beschouwing:
Het is geen nieuw onderwerp. De
duurte der levensmiddelen heeft al ve
len tot schrijven gebracht. De stijging
der prijzen in de laatste vijftien jaar is
een van de meest ingrijpende verschijn
selen in de geheel e beschaafde wereld.
Wiant allen, en vooral de overgroote
meerderheid, die van vaste inkomsten
moeten leven, en dit zijn niet alleen de
loonarbeiders, die hoofdzakelijk met hun
lichaamsarbeid hun brood verdienen,
maar ook zij, die zooals het heet gees-
tes-arbeid verrichten, hoogere en lagere
beambten in openbaren en particulieren
dienst, voelen de prijsverhooging aan
den lijve. 'In Frankrijk, Duitschland,
Oostenrijk en Italië heeft de verhooging
van de prijzen der voedingsmiddelen tot
onlusten aanleiding gegeven en zelfs in
landen als Argentinië, die voedingsmid
delen op groote schaal uitvoeren, is dit
het geval.
In het Septem'ber-nummer van de
„Contemporary Review" 'bespreekt L. G.
Chiozza Money M. P. eveneens dit on
derwerp in de October-aflevering van
„Wetenschappelijke Bladen" vinden wij
er een bewerking van en hij meent,
dat de fout van zoovelen, die tot nu toe
de oorzaken der duurte hebben nage
speurd, hierin ligt dat zij een v,an de bor-
za en isoleeren en de andere op Jjde
schuiven, om dan die oorzaak als de oor
zaak te beschouwen. En bij deze hoofd
fout komt dan soms nog dit, dat zij de
oorzaak nog niet eens met juistheid in
rekening brengen. Een van deze geïso
leerde oorzaken is de stijging der goud-
productie.
Goud is het standaardmetaal voor
geld en dus de waardemeter. Als alle
andere omstandigheden dezelfde blijven
zal vermeerdering van goud tot verla
ging van de waarde er van en dus tot
verhooging van prijzen leiden. Dat ver
meerderde productie van het standaard-
metaal invloed kan hebben, staat dan
ook historisch vast.
In het eind der 16e eeuw, toen zilver
het standaardmetaal was, leidde het toe-
stroomen van groote hoeveelheden zil
ver uit Amerika tot verhooging van prij
zen in Europa, en evenzoo leidde in het
midden der 19e eeuw de aanvoer van
goud uit Californië en Australië tót bet
zelfde resultaat.
En evenals we boven zeiden, het op
houden van de stijging van goud-op-
brengsi na eenigen fijd tot daling van
de prijzen moet leiden, zoo is dat ook
met ophouden der stijging van het be
drijf s-kapitaal het geval.
Wij komen dus tof de gevolgtrek
king, zegt Money, da* als de goudop-
brengst de eenige factor ware ter rege
ling der prijzen, de prijzen ongetwijfeld
nog wel zouden kunnen stijgen, maar dat
na eenigen tijd die stijging door een da
ling zou moeten worden ^gevolgd. De lie
den die hunjjeheele leven door geroeplen
hebben, ^at alles maar steeds duurder
v. ru'dt, hebben zich blind getuurd op en
kele prijzen, dikwijls van plaatselijke
producten, die vroeger geen handelsar-
■elen waren. Ze zouden, meen ik, mee-
nen dat men hun iets Op de tnouw speld-
cie, als men hun vertelt, dat de tarwe,
die op dit oogenblik f 6.50 per hectoliter
kost, veertig jaar geleden f 10.00 deed.
(In 1866 was de prijs f 4.75). Maar zelfs
in de laatste 15 jaar, in de periode van
algemeene stijging der prijzen is het er
ver van af, dat alle (prijzen gestegen Zijn.
Naast de .versnelde stij!gin;gl der tarwe
en nog grootere stijgingen van vleesch
enz., naast eene stijging van 20 pCt. van
suiker en zelfs van 133 pCt. v. palm
olie, vindt men dalingen van 20 a 30
pCt. van zijden, lood, koper, ijzer, ca
cao, Engelsche kolen enz. AI is het dan
ook het algemeene resultaat dat de
groothandelprijzen door elkander geno
men ongeveer 20 pCt. gestegen zijn, zoo
blijkt toch hier uit, dat van een alge
meene stijging van algemeene oorzaken
geen sprake is. Wij moeten dus voor elk
artikel, of tenminste voor elke groep;
van artikelen, den invloed der factoren
van stijging of daling nagaan.
De 'bijzondere factoren, die de prijzen
betreffen van artikelen, die uit speciale
streken komen, buiten bespreking la
tend, vinden wij als oorzaken van prijs
verhooging de stijging der arbeidsloo-
nen, den invloed van tarieven, en die yan
kartels, trust's en monopolies, en als
oorzaak van prijsverlaging de uitvindin
gen enlwerken vanJden (ingenieur.
Als blijvende reden van prijsverhoo
ging kan eigenlijk alleen verhooging van
arbeidsloonen beschouwd worden, en
daartegenover heeft men den prijsver-
lagenden invloed van de werken en uit
vindingen van de mannen der technische
wetenschappen, van de verschillende in
genieurs: civiele ingenieurs, sèheeps-
bouw-kundigen, werktuigkundigen, elec-
trotechnici of scheikundigen enz. Aan
hen is 't te danken, dat 't vervoer van
'n hectoliter tarwe van New York naar
Liverpool, dat 40 jaar geleden f 1 kostte,
nu voor minder dan een zesde van die
som geschiedt, dat de opbrengst van
den bodem door kunstmest enz., kan
worden verhoogd, dat door spoorwegen
en laad- en losinrichtingen aanvoer van
mest en afvoer van producten goedkoo-
per geworden is, dat vleesch en an
dere voedingsmiddelen over groote af
standen versch kunnen worden vervoerd,
Mat mechanische kracht mei minder kolen-
verbruik kan worden verkregen, dat een
tonige en voor de arbeiders schadelijke
weiktuigelijkc handenarbeid in fabriekc.
steeds meer =n mee.- door goedl.'^^v.'
werkende machines verricht wordt, dat
producten goedkooper worden, omdat
men ontdekt heeft, dat ze ook uit andere
grondstoffen, dan tot dusver vervaardigd'
kunnen worden enz., en waar de weten
schap niet of nog niet in staat is, prijs
verlaging van sommige stoffen tot voe
ding, kleeding enz. te weeg te brenge",
daar wijst zij dikwijls den weg, hoe
deze zonder bezwaar door andere te ver
vangen.
De geschiedenis van den tijd die ach
ter ons ligt, leert ons dat schommeling
van prijzen, onmiddellijk moet worden
geacht. De hooge prijzen een veertig
jaar geleden leidden tot de vermeldie
koortsachtige en on-economische exploi
tatie van de natuurlijke hulpbronnen en
tot overprbductie, en die overproductie
leidde weder tot de groote daling dz:
prijzen van voor vijftien jaar. Maar d»e
vermeerderde exploitatie met de daar
mede gepaard gaande loonsverhooging,
lokie millioenen menschen, die in ar
moedige omstandigheden leefden en zoo
hun lot konden verbeteren. En deze lie
den 'die tot dusver van Igoedlkoope graan
soorten, in schamele kleeding, bijna on
bekend met alles wat !het'lieven veraange
naamt, geleefd hadden, traden nu als
me r beschaafde verbruikers op, waar-
dor r de overproductie verdween en er
intc jendeel een te kort aan levensbenoo-
dig Jheden ontstond, dat wederom tot
ver!looging van prijzen leidde voor zoo
ver nu het oude spelletje van het ver
kwisten van natuurlijke hulpbronnen niet
kon worden herhaald, moest de weten
schap worden te hulp geroepen om de
pro luctiekosten te verminderen en op
het bestaan van vroeger onbekende hulp
bronnen te wijzen, waardoor weder over-
exp'oitatie met lage prijzen wordt mo
gelijk gemaakt. En zoo gaat het door.
Maar door de steeds beter wordende ge
meenschap tussehen de verschillende dee-
ïen der aarde en de verdringing van
ruwe exploitatie door wetenschappelij
ke, waardoor de laatste steeds meer ge-
ken l en daardoor steeds meer gewaar
deerd wordt, zullen die schommelingen
steeds zwakker worden en verdwijnt
meer en meer de mogelijkheid van ab
normale prijsverhooging.
De mogelijkheid dat onze aarde niet
genoeg zou kunnen opleveren voor "t
ste ds stijgend aantal bewoners, kan ge
rust tot een zeer verre toekomst worden
verschoven, want het 'gedeelte de; aa-de,
waaraan de zon ha r rijkste i
