4e Jaargang
No. 1209.
Dinsdag
30
September
1913.
BUITENLAND.
"feuilleton.
DE TWEEJRIENDEN.
BINNENLAND.
Btsasom OSJDE 3INQBL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
8T BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
fest GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per weck
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, j 1.30 per kwartaal. Franco
post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2l/fl cent, met OeTIlustreerd Zondagsblad 5 cent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
'igezonden mededeeüngen van 1—5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
jtvijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertentiSngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 5 regels 50 cent Iedere regel meer 10 cent
Ouderplichten.
Een uitstekend denkbeeld is het van
„"Nederlandsche Vereeniging voor
rmenzorg en 'Weldadigheid" om in haar
arvergadering, 8 en ,9 October te hon
en, eens onder 'toog te zien de vraag:
-elke doeltreffende maatregelen zijn te
eramen tegen gezinshoofden, die door
oortdurend slecht gedrag, door ver-
-aarloozing hunner plichten, hun ''gezin
>t armoede brengen, of wier ontzetting
ran de ouderlijke macht of de voogdij)
unne kinderen, voor een belangrijk deel,
ai laste van den Staat doet komen.
Iedere medaille heeft zijln keerzijde en
pi die der uitstekend bedoelde en goed
'erkende Kinderwetten staat aan de keer-
ïjde geschreven, dat menige plichtver-
eten ouder het lang niet onwelkom vindt
-anneer via een Voogdijraad een of meer
ijner kinderen aan de zorgen van parti-
ulieren of van het Rijk worden toe
vertrouwd. 'tls makkelijk en goedk
oop.
Zeker, de ouders kunnen door den
echter tot een bijdrage in de kosten,
porden veroordeeld, maar van het innen
ier kosten komt in de practijk o" zoo
reinig terecht, voornamelijk doordat de
uders zich listig aan de betaling trachten
onttrekken.
Aan twee bevoegde personen heeft
ovengenoemde vereeniging praeadivies
evraagd over het te behandelen onder-
verp, de heeren: J. R. Snoeck Henko-
lans ,lid van den Voogdijraad te 'sGra-
enhage, en G. A. M. de Bruyn, te
Ëterdam, die mede sinds jaren prao-
h op het gebied van kinderbesaher-
g en reclasseering werkzaam is.
Beiden achten tegen de plichtvergeten
uders wettelijke maatregelen noodig. De
eer Henkemans wil hen plaatsen in een
(ijkswerkinrichting voor ten hoogste vijf
iren; de heer de Bruyn spreekt alleen
„executie van den inboedel, zij deze
»ok nog zoo schamel, en van strafrechter-
ijke vervolging bij gebreken onwiili van
etaling". l
Ook deze maatregelen gullen wel hun
oor en tegen hebben, 'gelijk alles in
nze samenleving, maar zulks zal ter
ergadering wel worden onderzocht,
ioge dan uit de dlseussiën een beslissing
oortspruiten, welke 't meeste voordeel
an 't geringste nadeel paart, opdat een
ichtsnoer ontsta voor den wetgever. Tot
e Vereeniging bovengenoemd behooren
list de personen, die met de practijk
er kinderwetgeving bekend zijn en dit
in dit geval van bijzondere waarde,
't Treft, dat de vader der kinderwetten,
e heer Cort van der Linden, nu minister
l Hij kan zijn collega van Justitie licht
ens een wenk geven en met deze ter
olmaking zijner wetten samenwerken.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De Serviërs werpen nu de Albaneezen
de bedreigde streken ffUn'k terug nu !de
ersterkingen zijn aangekomlen.
De Albaneezen
eerden, naar d,e ,,Politika" uit Uiskub
199)
verneemt, den 24en dezer door de Ser
viërs voor Gostiwae verdreven.
Ook v.oor Wroetoka leden de Albanee
zen, hoewel zij overmacht hadden, een
gevoelige nederlaag. ,De uitwerking van
de Servische artillerie was verschrikke
lijk. De Albaneezen werden 10 K.M, in
de richtingi van Dibra teruggeworpen.
Plunderende en .brandstichtende beugen,
zijn in het gevolg der Albaneezen, die
voortdurend versterking ontvangen var»
Elbassan. i
,De Serviërs zijn er in geslaagd om; „bij
Batsam een domui eer ende hoogtekam te
bezetten, die hen in staat at omj 4gn
opmarsch van Ljoema uit, te stuiten.
Zich terugtrekkende van Mawrpwo*
hebben de Albaneezen bijna alle dorpen
in bfand gestoken en er .alle christenen,
alsmede d;e Albaneezen, die zich niet
bij hen wilden aansluiten, vermoord,
Ook op andere punten, mag men al
thans de Servische berichten gelooven^
begaan de Albaneezen ernstige gruwel
daden.
Die Albaneezen, nu aan de verliezende
hand, spelen nu nog een^-laatste troef
uit, om de grens naar hun ain veranderd
te hebben.
Riza bei heeft Servië en Montenegro,
gesommeerd om binnen 10 dagen de
grens van Albanië vast te stellen. Wan
neer zij daaraan voldoen, zal hij1 de Vijan
delijkheden doen staken, maar anders
zal hij de gebeurtenissen hun loop laten.
Nu tusschen Turkije en Bulgarije de
vrede eindelijk gister gesloten is, gaat.
zooals men reeds verwachtte, te Turk-
sche blik weer vijandig in eten richting
van Griekenland. De Turksche pers; slaat
een buitengewoon dreigende toon^aan
tgen de Grieken.
Zoo zegt h et Tasvir-Efkiar, het orgaan
van de extremisten in het Jong-Turksch|è
Comitéindien de Grieksche regeering
in gebreke blijft een logische staatkunde
te volgen, dan staat het vast, dait de
Grieken uit Saloniki en gehel Epirus
worden verjaagd,. Griekenland moet zich
daar tijdig rekenschap van geven, \^ant
het staat op den rand van een ramp-
Het blad Terdzjoeman Hokkikat zegt,
dat Griekenland in de kwestie der eilan
den Pipet toegeven. Tegenover de yer-
eenigde legers van Turkije en Bulgarije
staan Griekenland en Servië miachteloos.
Men moet alleen rekening houden met
Roëmlenië en Turkije en Bulgarije zijln
volkomen berekend voor die taak.
In aansluiting met het bovenstaande,
verdient een bericht uit Saloniki ver
melding, waarin wordt gezegd, dat al
daar reeds geruchten loopen omtrent eien
aanval van het Turksche leger aan de
Grieksche grens. De gouverneur-generaal
van Macedonië heeft verklaard, dat alle
door de omtstwnd»ghert geboden voor
zorgsmaatregelen getroffen zijn.
Van andere zijde echter wordt uitKon-
stantinopel gemeld, dat wanneer Grie
kenland niet vasthoudt aan de eisdheni in
zake het nationaldteitsvraagstuik, de Porte
harerzijds geenszins het eilanden-vraag
stuk zal opwerpen, waarvpn de definitie-
Hubert No 11 an te Lamballe, maar op
geheel anderen toon fluisterde die ge
stalte haar toe: i
Morgen. i
Zij voegdie. er bij:
Vrees niets, wij zijn er.
Toen zij trachtte dje gestalte te her
kennen, was deze alweer in de duister
nis verdwenen,
XXII. 1
DE BRUIDSNACHT.
Het huwelijk van dpkter Nollan werd
bijna in het geheim1 gesloten.
Alles wat de aandacht kon trekken
was er bij vermledien.
Men had kunnen Meenen, dat bet
bruidspaar het licht schuwde, dat zij"1 zich
schaamden (oyer hjet hiirvvelijk en zich vpor
het oog der wereld wilden verbergen.
Toch verwonderde tdat niemand.
Er (mbet gezegd wonden, dat het in
dezen tijd van groote woelingen 'moeilijk
was zich nog over iets te verwonderen.
iDe (gebeurtenissen, idie zoowel in de
familie der bruid als in die .van dien
bruidegóm1 waren voorgevallen, verklaar
den voldoende, dat zij alles watvopzien
baren kon bij hun huwelijk vermeden.
Toch kon de plechtigheid niet geheel
onopgemerkt voorbijgaan.
Van Plancoët tot Lamballe was het
huwelijk van mlejuffrouw de Xrémazan
ve ppJossing aan de mogendheden staat
GEMENGD.
In de gisteren te Goerlitz gehouden
algemeene vergadering van den Evangeli
sch en Bond werd, besloten een betooging
te houden tegen de opheffing of
verzachting van de j"ezueten wet
In een motie werd verklaard, dat men
in bet feit; dat men op den Katholieken
dag te Metz een volledige vrijheid van
handelen geëischt weid, voor de Jezuïe
ten in Duitschland, een nieuwe ver
scherpte oorlogsverklaring en uitdaging
tot den godsdienstkiijg zag. Daarna
wordt in de motie het vertrouwen uit
gesproken, dat de bondsraad met het
oog o.pf iden „godsdienstvrede"! de Je-
zuietenwet noch geheel noch gedeeltelijk
zal afschaffen.
-Blijkens een telegram uit T ri po
lis zijn de Italianen op 26 en 27 dezer
zegevierend van Cyrene over Talcoza
nyaar Sidirafa opgerukt, een groot aantal
opstandelingen voor zich uit jagend.
De verliezen der Italianen bedragen
4 dooden en 24 gewonden. De verlie-
der opstandelingen zijn groot; op 26 de
zer zijn meer dan 200 lijken gevonden.
-Uit Gmunden meldt men de ver
loving van prinses Olga, de jongste
dochter van den hertog van
Cumberland, met prins Maurits
George van Schaumburg-Lippe, een
broer van den regeerenden vorst.
De prins is 11 Maart, de prinses 11
Juli 1884 geboren.
Uit Algeciras vernemen de dag
bladen het gerucht, dat Ra i so el i aan
het hoofd van een steice strijdmacht de
stellingen van Guesta Colorada heeft
aangevallen. Na een bloedig gevecht,
dat verscheidene uren duurde, zijn de
aanvallers afgeslagen. Generaal Sylves*
tre vervolgt zijn opmarsch naar "de ver
maarde stelling Sinat, die in handen der
Spanjaarden moet zijn gevallen. De ver
liezen moeten aanzienlijk Zijn.
B|ij 'het station Sosyka van de Wla-
dikaukas-spoorweg is een trein van Ba
koe naar Batoem ontspoord, Zes wa
gons Zijn tot splinters geslagen, 40 men-
schen Zijn gedood en meer dan 100 ge
wond.
De ramp is veroorzaakt 'door misdadi
gers, 'die de rails hadden losgeschroefd.
Zij wilden blijkbaar treinroof plegen.
De Koningin te Utrecht.
H. AL de Koningin heeft gisternamicU
dag een kort bezoek aan Utrecht ge
bracht. Ruim twee uur (kwam H- M.
aan de grens der gemeente op den Bilt-
schen straatweg per auto aan, waar zij
verwelkomd werd door den burgemees
ter, mr, A. F„ baron Van Lyndem die
haar \ferder op haar toclht door de stad
vergezelde. f
In de straten, door welke de Konink
lijke stoet trok, hadden tal van bewoners
gevlagd. Bij tie ontvangst aan de grens
der gemeente was veel publiek; hij haar
'komst o pi fde Mariaplaats, om het aan-
•met dokter Nollan in de laatste dagen
het onderwerp van alle gesprekken.
Een ieder kende die tragische geschie
denis van de bruki
De herberg „De .Moriaan" was te
Plancoët het verzamielpunt van de be
woners.
Om 6 uur 's avonds van den dag na
dien, waarop het huwelijkscontract was
geteekend ten overstaan van den no
taris Sénécan, zat een 12-tal stamgasten
in de gelagkamer van de herberg, toen
men het gerinkel van paardebellenjhoor
de op den weg, die vpn Lamballe naar
Plabcoët leiefde.
De (kastelein, een grijsaard Imiet een
blozend gelaat, Zegde tegen zijn gasten,,
die gelijktijdig zijn vriendien waren,, want
hij was een braaf man, gedienstig en
oprecht:
Ha, tiaar isl de dokter, 4ie rijn
bruid komt halen. Morgen zal er geen
Trémazan meer bestaan en zal zij Nof-
lan heeten.
Hij drukte zich met een zekere bit
terheid uit, die nog duidelijker sprak
uit zijn toon dan uit zijn woorden.
Den naam' van den dokter spraje hij
mët eenigen weerzin uit.
Een der gasten,die juist zijn glas
1 andwijn had uitgedtonken en zich be
haaglijk over die inlaag streek als om
gékondigde bezoek aan de tentoonstelling
van vroeg Noord-Nederiandsche kunst te
brengen, werd zij door de talrijke daar
verzamelde menigte herhaaldelijk Leven
dig toegejuicht
Ten drie uur vertrok Ft AL weder
van het tentoonstellingsgebouw, herhaal
delijk toegejuicht door de steiik aange
groeide menigte, om een tocht door een
gedeelte der stad te doen, waarbij o.a.
een bezoek gébracht werd aan de zoo
genaamde Lombokwijlk.
Hier waren een paar eerepoorten op
gericht en werden H M- bloemen aan
geboden door 'de buurtbewoners. Meisjes
strooiden bloemen voor H,. M- pp de
straat, en schoolkinderen en leden van
zangverenigingen zongen H. M. de na
tionale liederen toe. Overal werd' JH, M.
door de groote menigte langs den Weg
levënddg toegejuicht
Gereden werd daarna naar de woning
van den burgemeester in de Maliebaan,
waar de thee gj ébruikt werd, en de wet
houders der gemeente Utrecht en de
•gemeentesecretaris aan HL M. werden
voorgesteld. H„ M. deed hun 'tal van be
langstellende vragen aangaande de be
langen der gemeente. Voorts werden
vele o,p het gebied van handel en nif
verheid te Utrecht op den voorgrond
tredende personen aan da Koningin voor-
gestekt
Met de verschillende hieeren onder
hield H. AL ziicli en vroeg belangstellend
naar een ea ander, hun bedrijf of werk
zaamheid betreffende.
H. M. kwam .een paar malen op het
'balkon, wat de menigte buiten telkens,
-een Tidd aarittefférr 1
Bij het vertrek sprak de Koningin en
kele oogenbiikken met een hulpbehoe
vend meisje. Van der Horst, dat in een
wagentje, van H. AL ten geschenke ont
vangen, voor de woning van den burge
meester gereden was om Ft AV voor
dit geschenk 'te bedanken.
Luide toegejuicht, vertrok de Koningin
daarop naar de Ambachtsschool. Op den
weg daarheen Werd Ff,. M- in de Malie
straat nog door de kinderen van de
WJlhelminasdiool toegezongen.
iBij het verlaten van het sichoolgebouiw
stonden ide leerlingen in twee gropte
dijem geslchaardi,
•Onder Luid en aanhoudend gejubel ver
trok H. Mm om dioor de Maliebaan, over
het 'SeevaarboJwerk, door Agnietenstraat
en Twijnstraat de gemeente over den
Bunnikschenweg te verlaten, overal geest
driftig toegejuicht door de dichte menigte
langs de straat Bij ide Tolsteegbrug
stonden alle diaconessen geschaard.
Even vóór de fortbrpg op den Bun-
milkschen weg nam de Koningin afscheid
van den burgemeester, waarbij H. M.
aan dezen de verzekering gaf, getroffen
te zijn door de hartelijke ontvangst der
Utrechtsche burger!L Te half zes vertrok
Hf. AL weer hajar ^tLao^
Vrije uitoefening der geneeskunst.
Mrs. S. vnn Houten Ihr. R. O, van
Holthe tot Echten en prof. J. A. van Ha
mel hebben een adres gericht tot dc
te toonen, hoe goed' het h,emj had ge
smaakt, antwoordde:
Gij zegt daar, dat er geen Tréma
zan meer zal zijn, vader Legner,, maar
daarin kunt ge u wel vergissen. Men
vertelt wel, dat mijnheer Jean, een bra
ve jongen, bij Saint-Cast is verdronken,
maar men heeft zijn lijk nooit opgehaald
en toch wordf er Lu die buurt veel ge-
vischt i
Wat denkt gij dan
Niets, maar ik twijfel. Ik ben als
wijlen St Thomas, die moest ook eerst
zien om te kunnen gelooven.
Het rijtuig van d,en dokter, het prach
tige rijtuig, d-at zoozeer de bewondering
van tije bewoners dezer streken opwekte,'
ofschoon sommigen mompelden, dat hij
beter dpen zou met niet zooveel weelde
ten toon te Spreidien, bleef staan voor
dje deur van die herberg,! die op 'dpn
weg uitkwamt
De stamgast, tile zoo even Zijn twij'-
fel aan den dood van Jean de Tréma
zan had uitgedrukt, zegde:
Dat rijtuig gelijkt weinig op den
wagen, waarin vader Nollan gewoon was
uit te rijden, evenals de ouje man zelf
weinig op zijn zoon geleek. Ik h'ald
meer op met dien ouden man en geloof
dat hij' beter was aan zijn pink dan de
dokter aan zijn geheele lichaam1.
T wecue Kamer, waaric zij aandringen op
wijziging in beginsel van onze tegen
woordige wetgeving op 'tie uitoefening
der geneeskunst, welke een onbeperkt
monopolie van den artsenstand mede
brengt en beoogt het den burgers prak
tisch onmogelijk te maken, daarbuiten
hulp voor genezing te zoeken.
De jurisprodentie heeft aan het mo
nopolie-stelsel der wet nog een gestren
ge uitlegging gegeven waardoor ook
alle onderzoekingen behandelingen, me
thoden, buiten het gebied van de dooi;
den arts onderwezen wetenschap lig
gende ,door (de ^nedische (wetenschap niet
erkend, of waarmede zij zich niet inlaat,
of die buiten haar gebied liggen ,door
anderen evenmin in toepassing mogen
worden gebracht
Aldus komt de werking onzer wet niet
alleen in theorie, doch ook in de
praktijk, jn strijd met tegenwoordige
opvattingen en behoeften).
Een uitwerking in de ontierdeelen van
de regeling, die gewenscht zou zijn, ach
ten adr. thans niet aam de orde. De
volgende beginselen mogen daarbij even
wel o.a. ter overweging worden gege
ven j
1. niemand (zal zich voor arts mo
gen (uitgeven pf als arts optreden, die
daarvoor niet van staatswege de be
voegdheid heeft behaaldhetzelfde geldt
voor de andere van staatswege geregelde
speciale vakken, als tandarts, vroed
vrouw enz., wier aantal misschien is uit
te breiden (b.v. masseurs),.
Niemand zal ook chirurgie enz. mo
gen iiütoefenen, dam 4e als arts bevoegde
2. tie werkzaamheid Van wït daarbui
ten in de beroepsmatige uitoefening van
geneeskunst optreedt, zal natuurlijk
evenals die (der artsen onder overheids
toezicht staan;
3. optreden onder listige voorwend
sels, bedriegelijke aanbevelingen, val-
sche voorgeven, jnoet onder straf zijn
gesteld,; -
4. „Eunstfouten", domme behandelin
gen, gevolgen van zorgeloosheid, onver
stand, overmoed of lichtvaardigheid van
dein behandelende, zullen, wanneer zij het
veroorzaken van dood of lichamelijk let
sel door drove schuld opleveren, als zoo
danig worden gestraft;
5. bij rechterlijk vonnis kan bepaal
den personen het recht tot uitpefe/ung
van geneeskunst worden ontzegd.
Ten slotte meenen zij, dat de stel
ling 'der artsen tegenover „kwakzalvers'*
en „kwakzalverij", door afschaffing van
het monopolie zal winneni.
Adr. Verzoeken regeering en volksver
tegenwoordiging een wijziging van de
betrokken wettelijke bepalingen tot
stand je Willen brengen .die, naar de in
dit verzoekschrift omschreven wijze,
grootere vrijheid in de uitoefening der
geneeskunst, onüer bepaalde waarbor
gen, tot Stand brengt
Propaganda.
In een katholieke Duitsclie arbeiders-
courant wordt verhaald, dat een katho
lieke organisatie 2000 brieven richtte aan
Er waren er (nog verscheiden en Jn
Bretagne dik? er z;k> over dachten als
d.cze stamgast, ofschpon Hubert Nollan
in de laatste «lagen wel w.a.t sympathie
voor zich gewonnen had.
Het portier weiti geopend.
Een reiziger stapte uit
Het was Gouray, dfc kastelein uit „De
Goujden Leeuw" te Lamballe, die zeer
bevriend was met den kastelein uit „De
Moriaan",
Hij had gebruik gemaakt van het rij
tuig, dat ledig naar Plancoët reedj.
De postiljon, die op een der paardjen
voor de reiskoets z^t* drukte hem de
hand en vroeg: A
i Wil ik u in het terugkeeren weer
komen afhalen?
Gouray antwoordde:
Neen, ti,ank u, gijl 'moet de dames
naar Lamballe brengen* r
i Zij zijn vriendinnen vari li en zul
len er niets op tegen hebben dat gij
meerijdt.
Gouray bleef weigeren.
1 Het is waar, maar ik heb hieil
nog eenige zaken af te doen en Legner
zal mij zijn paard wel leen en.
De postiljon klapte miet zijn zweep
en reed in draf voort.
'(Wordt vervolgd.),
