Ter stembus. BUITENLAND. BINNENLAND. Uit Stad en Omgeving. Bureau OUDE SINGEL 54 e r 310EIN. In tere. Telefoon 935. Postbi* en- k\^e sau x DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, UITQEZONDI °P dl vJaê^VieWESTDAOEN DE ABONNEMENTSPRIIS bedraagt met GRATIS'we|r verzekering ve kom en is. het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per vtakprt jer post 1.50 per kwartaal. Of Per week Y^ooV-rtaal. Franco A Afzonderlijke nummers 2V8 cent, met Geïllustreerd ZondagsL eereb cent Zaterdag 37 September 1913. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeellngen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis lewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentlën) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit DRIE BLADEN en een GEILLUS- TREERD ZONDAGSBLAD. Daar moet wederom in onze stad een stembusstrijd gestreden worden. Dinsdag staan de kiezers van Tiet derde district voor de keuze tussahen .een Liberaal, een sociaal-democraat en een Christelijk man. Maar wij twijfelen er riiet aan, of de Christelijke kiezers zullen hun stem uit brengen op' den kandidaat der drie rechtsche kiesvereenigingenden heer W. iPERA. En als ze allen ails één man opkomen, dan is de overwinning zeker aan ons, dan wordt onze strijd zeker bekroond met succes. Dat succes zal des te schooner zijn, omdat het nu niet gaat om het behoud van een reaht- schen zetel, maar om de herovering van een zetel, dig, ofschoon vroeger rechtsdh, den laatsten tijd in handen was van de linkerzijde. 'Daarom Christelijke kiezers van dise- trict III toont u mannen van beginsel. Wat in een van de laatste raadsvergar deringen hier ter stede is voorgevallen', moet zelfs bij den halfsladhtigen, wanke lenden kiezer hebben wakker geschud diepe verontwaardiging over de toer leediging, zijln beginsel aangedaan, ion! een krachtig verlangen om ziich over die beleediging op waardige wijlze te wreken. Onze trouwe lezers staan ongetwijfeld nog de feiten, waarop we doelen, helr ter voor den geest Wij hebben er net nadruk op gewezen maar zij boeten -ze ook bekend maken bij hen, die ons blad niet zoo trouw lezen, en die misschien juist het meest behoefte hebben aan principieele voorlichting. Die feiten zijn: rechtsche mannen, die i r e n 1 a n g zitting hadden in 'raads^ commissies en zich bij hunnen arbeid voor de gemeente groote verdien sten hadden verworven, zijn uit die commissies, «die louter technische comr missies, geworpen om uitsluitend polir tieke redenen, om plaats te maken voor mannen der linkerzijde, die toch reeds een groot, een zeer groot percentage in raadscommissies vormen. Mr. Aalberse werd gewipt uit de com missie voor de lichtfabrieken, het gemeen teraadslid de heer Vergouwen uit de financieele commissie, en de heer J. P, Greyghton uit de commissie van aanslag. Zoo worden onze mannen behandeld, alleen omdat zij hoog houden hun Christelijk beginsel; omdat zij, zon der iemands overtuiging te krenken, zon der ooit een bewijs te hebben gegeven partijdig te zijn in den slechten zin van het woord, er voor uitkomen ook in het openbare leven rekening te willen hou den met Gods wil en wét (Wje niet in zich voelt kroppen de vurige begeerte om dien hoon, zijn be ginsel aangedaan, op eerlijke wijze te wreken hij siere zich niet langer met den eere-titel van Christelijk man, Katho* liek-van-dewdaadl (Die Christelijke kiezers in district III Zorgen er voor, met vereende krachten om aan den candidaat der drie rechtsche partijen, den heer W. PERA een zoo schitterend mogelijke overwin ning te bezorgen en hem reeds tyjl de eerste stemming zegevierend uit de stem bus te brengen. Het k an Het moet. V Een neutraal overzicht. 't Is onzen lezers bekend, dat mir. Aal berse, gewipt tuit de commissie voor de 1. Fabr. van gasi en electricitait, daar na bedankt heett voor het lidmaatschap der commissie van het oud-archief. De schrijver van het gemeenteraadsoverzich't in het „ne.utrale" iLeidsch {dagblad meent, dat de fveer Aalberse aldus gehandeld heeft luit „verbolgenheid." En wij geloo- ven dat hij het niet zoo ve(r mis heeft. Voor „verbolgenheid" (bestond ei^qf. i. bij ror. A. alle reden, zooals wij dat reeds meermalen, o.a. in een hieraan vooraf gaand artikel, hebben aangetoond. Niet zoo denkt de „neutrale" overzichtschrij-1 ver er over. Hij meent gerechtigd te zijn aan mr. A. de volgende bestraffing *e mogen geven „Iemand, die er niet tegen kam, dat hem 'te eeniger tijd het mandaat eener commissie zal worden ontnomen, (moet) nooit een bestuursfunctie ac cepteeren." (Wie zien in onze verbeelding! de op pervlakkige lezers van dat „neutrale" fraais het ja-knikkend bevestigen. Die schrijver heeft groot gelijk; wat zijn die rechtsche leden toch bekrompen (en kleinf- geestig, om over zoo iets „verbolgen heid" te toonen i—[het oordeel over Se houding van mr. Aalberse staat na de ;lezing van dit neutrale blad bij hen' vast Toch, wie even wil nadenken, bemerkt, dat in de boven geciteerde woorden een oppervlakkigheid wordt 'ten toon gespreid welke doof hemi, die stemming wil maken tegen de houding van rechitsi, waarlijk handig is geformuleerd Men ]>an worden gewipt als lid van 'n commissie om de een of andere voor eenieder aannemelijke reden, b.v. om een principieel verschil van zienswijze, om een conflict met de overi ge leden of met het lichaam (in dit ge- Val den Raad) waarvan die commissie een onderdeel is zulk een behandeling moet een ieder commissie-lid kunnen, billijken. Maar in dit geval is er heel iets anders geschied. Mr. A. en de twee andere rechtsche leden zijn uit de raads commissie geworpen, ofschoon er noodt sprake van is geweest, dat er eenigj principieel meenimgsverschil bestond tus- schen hen en de linker leden van die commissies of de linker leden van den Raad, en er zeer waarschijnlijk nooit sprake van zal zijh, omdat die commissies een zuiver-technische strekking hebben). Daarenboven om ons te bepaleni tot mr. A. niet minder dan elf jaar heeft hij (zitting- gehad in genoemde com missie, en aan dien arbeid steeds zijn beste krachten gewijd, Maar nog iets anders. Toen het schrijven van mr. A. was voorgelegd, vroeg iniemand van links het 'woord om deze handelwijze te verdedi gen. Dat maakte op 7n ieder den indruk, dat de heeren niet wisten boe er züdh 'uit te redden. T Was echter niet zoo, volgens den overzichtschrijver van het L. D. Neen aldus het L. D. „De 'heeren keken elkander eens aan alsof zij wilden zeggen: „Wat zeg je daar nu wel van?" m. a. w. ze vonden) het schrijven te laten we maar zeggen wat de overzichtschrijver bedoelt te dwaas om er op in te gaan. Ziet, zoo igaat het ook met school jongens, die poes-stil zitten als ze van] den meester een gerechtvaardigde af straffing krijgen, ^aar o zoo groo'ten mond opzetten als meester zijn hielen heeft gelicht. Waarom om tot de wer kelijkheid terug te keeren heeft de overzichtschrijver ,die, naar algemeen ge zegd wordt, (een gemeenteraadslid is, zijn mond niet geroerd in Iden gemeenteraad? Daar behoefde hij bovendien niet neu traal te zijn! Als jongens zoo'n afstraffing hebben gehad, voor wat ze gezamenlijk hebben gedaan, gebeurt het ook dikwijls dat ze elkaar de 'schuld er van geven. Zoo ook weer de Overzichtschrijver. Hij zegt n.l., dat „vele vrijzinnigen het wel onaan genaam1 hebben gevonden), iemand, die 11 jaar in deze Commissie zat, niet weer te benoemen". Begrijpt u het nu: degenen, die het niet onaangenaam vonden dragen er eigenlijk de schuld: zij hebben de „ve len" die het wel onaangenaam vonden, meegetrokken. Intusschen: onze nleutrale collega houdt wel hoog zjjlne neutraliteit Dat moet gezegd V Geloof en Wetenschap. „Geloof en wetenschap zij'n in strijd met elkaar" die opweiping, nog tel kens weer in anderen vorm opduikend, iis( ia)! wel honderd: maal weerlegd. De geschiedenis is daar om te bewij'zen, dat er tal van mannen zijln geweest, uit schitterend Idoor hun vast en onwrikbaar geloof, maar teven® door alle tijden heen stralend als lichtende sterren aan den hemel der wetenschap, verlichtend allen, die de wetenschap beoefenen, zoowel geloovigen als ongel oovigen. Bij het lezen der bladen viel nu echter onze aandacht op een aHtueel bewijs een bewijs tevens uit onverdachte en voor een ieder waarneembare bronnen. De Apologetische Vereeniging „Petrus Canisius" is onder Katholieken en uiet- Katholieken bekend als een vereeniging, die werkt voor de verdediging en uit breiding van ons 'heilig' geloof, onder de uitdrukkelijke goedkeu; ;ng en aanmoedi ging van ons Üioorlu htig Episcopaat Deze vereeniging nu heeft op haar een- gisteren gehouden vergadering een tele gram van hulde gezonden aan den Kar thoüeken Utredhtsidhen hoogleeraar in de pathologie (ziektekunde), prof. dir. C. Hl. H. S p r o n c k, wegens1 diens 25-jarig pro fessoraat. Dit telegram luidt als volgt: „De Apologetische Vereeniging „Pe trus Canisius", in algemeene jaarvergar dering bijeen zijnde,brengt aan profes sor Spronck hulde en dank yoor bet prachtige stuk apologie, door zijn 25- jarig professoraat geleverd en biedt hem de meest oprechte weuschen." Door tot oordeelen bevoegde perso nen wordt in dit telegram van professor Spronck beweerd, dat hij gedurende zijn 25-jarig professoraat een „prachtig stuk apologie" heeft geleverd, m.a.w. krach tig heeft gewerkt voor de verdediging van ons Katholiek geloot Nu wordt over dezen verdediger van ons geloof, deZen apologeet, echter ook een oordeel geveld als g e- 1 ee r d e en wel door niemand minder dan 'door zijn collega, prof. dr. Th. M. v. Leeuwen een professor, die een naam te verliezen heeft, en Wiens getuigenis in deze dus wel van waarde is in het Utrechtsdh Dagbladi". In bedoeld arti kel, eveneens geschreven naar aanleiding van het 25-jarig professoraat van dr. Spronck, lezen we o.nu „Met bijlzondere veelzijdigheid wist Spronck zijn gaven i ontplooien en de eischen, die hij zidhi voor een goede ver vulling van zijn ambt stelde, waren niet gering." *En vetder Spronck is docent als weinigen: zijn onderwerp steeds volkomen beheersqhen- de, weet hij zijn lessen te maken over zichtelijk en glashelder; en dat op een wijze, alsof het hem steeds een genot is, aan zijn toehoorders dit mee te kun nen deel en. Spronck is dan ook 'docent met/Wart en ziel: en nooit zal men in zijn goedverzorgde en vlotte voordrachten iets Tiooren, dat verouiderd is óf niet aangevuld met wat He nieuwste opvat tingen over het behandelde onderwerp leeren," i En ten slotte „Dat Spronck zijn kennis en ervaring ook op velerlei andere wijlze ten 'dienste gesteld heeft van de maatschappij, moge blijken uit zijn werkzaamheid in de tal rijke vereenigingen, waaraan zijn naam als bestuurslid is verbonden; in de Tal rijke commissies, wier voorlichting door regeering of anderszins gevraagd werd." Deze man dus wordt geëerd, "zoowel eis geloovige en geleerde in hem vinden wij bewaarheid, dat geloof en wetenschap niet met elkaar in strijd zijln. Dat zelfde zou nog van zoovfle andere Katholieke geleerden kunnen wor den getuigd imaar behalve mannen als prof. dr. Van Leeuwen, zijh er ook nog Eerdmansen, die, het land doortrek ken, als vooropgezette stelling verkon digend, dat een goed geloo-vigegeen goed geleerde kan zijn. ALGEMEEN OVERZICHT. Onrustbarend blijven de berichten over den voortgang, dien de Albaneesche opstand maakt Het verzet tegen Servië blijkt toch niet plaatselijk te zijn, doch overal langs de grens uit zich de vijandelijk heid en het is duidelijk, dat men hier met goéd georganiseerden opzet Tieeft te doen. De Serviërs'hebben daarenboven met ernstige moeilijkheden te Lampen. Een groot aantal van de onder de wapens geroepen soldaten wil aan deze oproe ping geen gevolg geven. "Zij hebben genoeg in twee oorlogen ondervonden. „Nu moeten anderen maar gaan", ant woordden de weigeraars, j,en waarom heeft men de tfroepen van de Albanee sche grens laten terugkomen, waardoor de opstand mogelijk was?" Voorloopig heeft de regeering, om desertie op groote schaal te verhinderen, last gegeven, dat geen minnelijke personen onder de 45 jaar over de landsgrenzen mogen gaan. Daar hierdoor het reizen naar 'het bui tenland zeer beperkt wsordt, lijdt de han del groote schade. De regeering wil thans andere divisies dan zij eerst van plan was naar Albanië zenden. Over de hou ding van de opgekomen soldaten in den troep wordt het stilzwijgen bewaard. De bladen in Belgrado mogen daarover niets berichten. Om echter toch weer een gunstig be richt van het tooneel van den strijd! te hebben, zoo lijkt het ons, en vooral be doeld om indruk op het volk te maken, wordt het volgende uit Belgrado geseind De Albaneezen hebben bij nadering van Servische versterkingen Mawrowo ont ruimd. Gilitsjnik is in handen der Ser viërs, De Albaneezen beginnen terug te trekken. De v«oi1öopige Albaneesche regeering Wil de schuld der gebeurtenissen niet op zich nemen. Van welingelichte zijde wordt toch uit Valona aan de „Albanische Kor- respondenz" het volgende gemeld: Metj beslistheid moeten wij protesteeren tegen dep pogingen der Servische pers om] het autonome Albanië verantwoordelijk te maken voor den opstand tegen Servië. Er zij opgemerkt, dat het hier gevechten betreft van Albaneezen, die in het aan Servië afgestane gebied wonen. Zeker, er hebben ook botsingen plaats gehad tussohen enkele Albaneesche stammen en Servische detachementen, maar de Servi sche regeering keeft het recht niet daar omtrent klachten in te dienen, want drie botsingen vonden hun oorzaak! hierin, dat Servische troepenafdeelingen weder rechtelijk het Albaneesdhe gebied binnen drongen, de door de mogendheden ge garandeerde marktvrijheid schonden en zonder eenigen vorm van proces markt- bezoekers hebben neergesdhoten. Naar aanleiding van Leze botsingen behoeft Servië waarlijk niet een heel leger te mobiliseeren. De reden daartoe zal wel zijn, dat bijna de helft van het nieuwe Servië dn oproer is en dat de Servische regeering groote troepenafdee lingen mobiliseert om den opstand snel te onderdrukken. 'De nieuwe Albanee sche staat heeft niets fe majjen met de binnenlandsche moeilijkheden van Servië. Wij laten deze verklaringen natuurlijk voor rekening van de „Albi. Korr." en willen er alleen maar op wijzen, 'dat Issa Bolatinats, een lid der voorloopige Alba neesche regeering, een der leiders is van den opstand I De toestand in Lissabon begint weer gespannen te worden, naar de „Daily Mail" vertelt Voor de zoo- veelste maal heersaht er een periode van opwinding en onveiligheid. Republikeinsche bladen, vooral de j,Se- culo" en de „Muodo", publiceeren lange artikels, waarin gemeld wordt dat er door de royalisten een revolutie wordt voorbereid, die volgens Zékere aanwij zingen de volgende week zou uitbreken, of anders in elk gevat vóór de feesten ter eere van den verjaardag der repu bliek op 5 October a.s. Om deze revolutie te voorkomen, heeft men zeer scherpe maatregelen getroffen; enkele regimenten worden 's nachts in de kazernes ,voor alle gebeurlijkheden ge reed gehouden. De bladen melden verder, dat er be sprekingen hebben plaats gehad tussdhen de hoofden der cafibonarb en de politie. In de jongste nachten trokken troepen, carbonarii door de straten, met geweren gewapend, daar men troebelen ver wachtte. Dr. Alfonso Costa vertoeft op het oogenblik te' Cintra, een der mooiste plaatsen van Portugal; daar bewaakt hem, behalve de politie, nog een hem verknochte bende van zijn aanhangers. GEMENGD. De Q T i e k s c h e minister van oor log jieeft het bevel herhaald, aan de o f ficieren met verlof of met bijzonder verlof tot herstel van krachten gegeven, omi tot hun korpsen in Macedo nië terug te keeren. 'De minister van marine heeft bij de creet verscheiden groepen reservisten, die onlangs ware noritslagen, opgecomman deerd om zich binnen drie dagen te mel den. De Koning vervroegt den datum van zijn terugkeer en zijn aankomst te Athe ne ,is 'eerstdaags te verwachten. Een staking van enkele Werklie den 'bij de expediteursfirma Carter en Patterson te Londe n heeft zich giste ren snel uitgebreid en bedreigt nu het geheele «xpedrtie-bedrijf te Londen. De expediteurs sohijuen geneigd opslag van loon en verkorting van den arbeidsdag toe te staan, doch zij weigeren Be vak- vereeniging van het personeel te erken nen. Koninklijke besluiten. Bij kon. besluit is aan C. WL J. Bouw meester eervol ontslag verleend gis bur gemeester van Dalen, en is hij benoemd 'tot ridder jn(d'|e orde van Oranje-Nassau'; is benoemd tot directeur van het tele graafkantoor te Amsterdam O. Kjverom is aan den directeur van het spoor wegpostkantoor no. 1 te Amsterdam P. IJ. Fabius eervol ontslag verleend; is benoemd tot directeur van het tele graafkantoor te Utrecht F. AUen, thans' directeur van het post- en telegraafkan toor te Enschedé; is benoemd tot directeur van het post kantoor te Rotterdam A. Burkens; is benoemd tot ridder in de orde van Oranje-Nassau dr. A. Rutgers, voorzit ter van den Nederlandschen Coöperatie ven Bond te Utrecht Onderscheidingen S.S. Bij gelegenheid Van het 50-jarig be staan der S.S. Zijn o.a. de volgende on derscheidingen toegekend. Tot comman deur jn de orde van den Nederlandschen leeuw is bevorderd mr. H. P. O. Quack, voorzitter van den Raad van Commissa rissen van de Maatschappij tot Exploi tatie van Staatsspoorwegen, tevens vanl dien van de Ned. Centraal Spoorweg- Mij. tot commandeur in de orde van Oranje-Nassau zijn bevorderd jlir. J. A. van Kretschmar van Veen directeur-ge neraal van de Mij. t. expl. v. S. S., te vens directeur van de Ned. Centr. Sp.- Mij. en E. J. B. H. M. Engeringh, di- recteur-generaal-plaatsvervanger van de Mij. t expl. v. S. S., is bevorderd tot officier in de orde van Oranje-Nassau E. v. Burkom, afdeelingschef bij de Ned. Centr. Sp.-Mij, is benoemd tot officier in de orde van Oranje-Nassau R. Th. Mi Dufour, afdeelingschef bij de Mij. t. expl'. v. S. S.; tot ridder in 'de orde van Oranje-Nassau is benoemd Th. Wer- ningh Cöster, inspecteur bij de cewtra- len 'dienst van de Mij. t. expl. v. Gt S. Z- E. W. M. Kardinaal Van Rossum. Donderdagmiddag bracht Zijne Emi nentie Kardinaal van Rossum een tegen bezoek aan Z. D. H, den Aartsbisschop van Keulen, waarvan Z. Em. des avonds wederom te Gelstingen terugkeerde. Ver leden Zondag celebreerde de Kardinaal het pontificaal Lof in de geheel gevulde kloosterkerk aldaar. Het was een indruk wekkende plechtigheid, waarbij Z.Em, in dc Duitsche taal eenige woorden tot de geloovigen richtte en aan de talrijke 'schare den fPauselijken (zegen gaf. Kardinaal Van Rossum heeft zijn op onthoud eenige dagen verlengd en bleef daar nog tot heden (Zaterdag). „Tijd",. KORTE KRONIEK. Het Vredespaleis werd in He af- geloopen week bezocht door 5561 per sonen. Zaterdags en tZortdags is het ge bouw voor het publiek gesloten. Van 1 October af tot 30 April i9 hét Paleis te bezichtigen op de gewone da gen des namiddags van 24. iNaar aanleiding van eeni, ook door ons overgenomen bericht van het „Utrechtsdh Dagblad", waarin werd me degedeeld, dat de Fabrikantenvereeni- ging voor de Tabaksindustrie te Utrecht en omstreken, met algemeene stemmen] den heer G. L. M. Hagen als lid harer, vereeniging had geroyeerd, schrijft ge noemde heer in het „U. D." dat, waar hij bij schrijven van 11 April 1.1. wit Wiesbaden aan den secretaris der bo vengenoemde vereeniginig zijn lidmaat schap heeft opgezegd, van een royement absoluut geen sprake kan zijn. LEIDEN, 27 September. De Jonge Garde. Gisteravond vergaderde in het gebouw der St Jozefgezellenvereeniging de R. K. Propagandaclub „Be Jonge Garde". Als eerste punt op ,de agenda stond de installatie van den nieuw-benoemden geestelijken adviseur, den \Veieerw. heer A. J. M. van Meeuwen,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1913 | | pagina 1