BUITENLAND.
DE TWEE_VRIENDEN.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
4e Jaargang
No. 1187.
Bureau
OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
dit blad verschijnt elken dag, uitgezonderd zon- en feestdagen
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Donderdag
4
September
1013.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent
'•"«■zonden mededelingen van 15 regels f 1.5'), elke regel meer 30 cent. met gratis
/ijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel moor 10 cent.
V Nog een getuigenis.
Die maritieme medewerker van 't
Handelsblad, die over minister
Wentholt nog altijd niet best te spreken
roemt daarentegen minister Colijn,
pjn. zeggende:
„het marine-personeel, dat aan het
landsbelang in de eerste plaats denkt,
zal hem dankbaar blijven voor de wijze
waarop Ji ij het roer hieeft omgegooid,
en met erkenninfg der adviezen uit
fret korps marine-officieren en wat
fret person eel-vraagstuk aangaat, ook
van hiet mindere personeel het ma
rinevaartuig onder zjjn waarnemend
commando in de nieuwe rich,tins met
tact heeft .gestuurd."
Dje heer Colijn moet wel dégelijk
Rebben gearbeid gedurende den korten
l, dat hij minister van marine ad in
terim was, om 'in deskundige kringen
dergelijke overtuiging te vestigen.
Omtrent minister Rambonnet koestert
de schr. in 't H b 1 d. de beste verwach
tingen. Diens denkbeelden moeten, vol-
s hem, niet sterk afwijken van die
van minister Colijn, terwijl, mede vol
gens schr., „een ieder begrijpt, dat Zijne
Excellentie deze portefeuille niet zoii
lyebben aanvaard, wanneep niet de nieu
we Regeering met zijn denkbeelden hare
instemming had betuigd en dus het
„Dread,npught''i-Vraagstuk op haar pro
gram frad gebracht' 'en blijk Wad gege
ven „de urgentie van groote offers op
militair-koJoniaal-ftwiti,eni gebied in te
en."1
Voor wie zoo gaarne de rechterzijde
verweten, pp militair gebied duur te
zijn, wprdt hier geen aangenaam ver
giet geopend. Als de Troonrede den
schr. 'in 't H b 1 d. gelijk lcornt geven
zullen in de linker rangen nog Wefl'
eens harde nootjes gekraakt worden'i
We hporen de heeren yan _,,geen man
en geen cent" al 1
Minister Rambonnet zal in dat geval
steun van rechts niet kunnen ontberen.
D,e maritieme medewerker gevoelt dit
al en schrijft, dat hij „gelooft _en yer-
touwt dat dan ook ofp dit sp.eciale
d dp politieke leiders van rechits
hun steun zullen willen verleenen aan
dit overigens Iinksch.e ministerie."
Wees gerust, mijnheer: de rechterzijde
.1 's lands belangen niet aan de .poli
tiek opofferen. Zij laat 't aan hiet blauw-
roode blok over, die belangen in 'de
waagschaal te stellen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
We h'ebbCn reeds medegedeeld hoe de
Turken zich
de nieuwe grenslijn
denken, door Idle komende Onderhandelin
gen te verschijnen Konstantiftopelsche
daden weten nu ook de tegenvoorstel
len van Bulgarije te vertellen.
Bulgarije zou de grenslijn Enos
AdrianppelAjosStefano eischen, zoo-
FEUILLETON.
279)
iDe andere had den ring in ,den bree-
den zak van zijn vest gestoken.
Die is alweer binnen, mompelde
hij, hij maakt deel uit van den buit, die
toij eerlijk toekomt.
Hij dacht daarbij aan de wijze, waarop
Hubert Nollan hem had misleid en, op
straat gekomen, keek hij nog eens om
boog naar de verlichte vensters en van
zijn gelaat was alle gemoedelijkheid,' Ver
dwenen, toen hij mompelde:
Mogen zij, die gij zoo laag verraden
Jebt, u ^daarginds den hals omdraaien^
handiet.
£n dreigend hief hij zijfi .vuist naar
- verlichte vensters op.
Hubert Nollan sliep dien nacht eehigs-
Jns onrustig door de gebeurtenissen van
den voorafgaanden avond.
Voor dag en dauw was hij al qp, maak
te zich reisvaardig en begaf zidi op weg
naar Bretagne.
Het was een verre reïs.
Pnder weg had hij den tijd om na te
denken.
dat Kirk Kilisse Bulgaarsch, zou worden,
terwijl Bulgarije aanspraak maakt qp een
breede strook aan den rechteroever van
de Maritza met Goemoeldsjina en Orta-
keui ter beveiliging yan de spoorlijn naar
Adrianopel.
De eischen beginnen nu elkaar af
eenigszins te naderen. Men heeft dan ook
in W.eensche diplomatieke kringen er
veel moed op dat de thans beginnende
directe onderhandelingen tus§chen .Bul
garije en Turkije tpt het gewenschte re
sultaat zullen leiden.
Men gelooft echter dat de "kwesties
van Ortakeui, D'emotika en den spoor
weg van Adrianopel naar Diede Agatsj
bij de onderhandelingen met Bulgarije
de voornaamste struikelblokken zullen
zijn.
Men gelooft, dat de Bulgaren er niet]
op zullen aandringen Kirk Kilisse te
behouden. De JTurken zullen trouwens
Op het stuk van Kirk Kilisse onwrikbaar
zijndaarentegen zyn zijl niet ongeneigd
om een wijziging toe te ^staan \^n de
grens van Moes taf a Pasja tot de Zwarte
Zee.
Naar de „Köln. Ztg." verneemt, heeft
Turkije het voorspel om Adrianopel in
een lurkscfie en een Bufgaarsche stads
wijk te verdeelten, geheel afgfewezen.\
Zulks ware wellicht moigjelijk geweest
voor het binnenrukken van het' Jurksdh£
leger in Thracië, na dit fait-aCcOjmpfi
echter, is er niemand meerv die hieraan
denkt. Het is ook' niet waarschijnlijk, dat
de mogendheden |h,ieropl bij de Porte zul
len aandringen. De mogendheden zullen
Bulgarije ,in verschillende kwesties on
dersteunen om Adrianopel evenwel niet
in zijn geheel aan Turkije te laten, kutf-
nen de mogendheden na de houding, die
zij aangehouden hebben, niet meer den
ken.
Het Sandsjak Novibasar
zal, naar uit Ween en gemeld wordt, tus-
schen Servië en Montenegro verdeeld
worden, en wel zoo, dat de grenzen
dwars door het Sands jak-gebied loopen.
De steden Djakova, Bjelopolje en Plevl-
je, in welke laatste plaats vroeger het
hoofdgarnizoen van Oostenrijk-Honga-
rije in deze streken lag, zullen aan Mon
tenegro komen. Bovendien verkrijgt
Montenegro nog een strook land in de
nabijheid .van net meer van Sko.etari,
en langs de Albanieesche grens. De stad
Prizrend wil Servië (echter behouden, dit
in verband met de vroegere incidenten
met den Oostenrijkschen consul Pa-
schaska.
Om Montenegro economisch tegemoet
te komen, zal Servië alle tol- en douano-
grenzen aan de Montenegrijnsche gVens
afschaffentevens zal het jVlontejnegro
behulpzaam zijn in de reorganisatie van
hcf leger, doordat h-ï .Montcnegrljnsblye
cadetten in de Servische mil/taire acar
demies zal opnemen. Ten slotte zal er
een spoorwegverbinding tusschen Servië
en Antivari aangelegd worden.
Ex-koning Manuel
van Portugal trouwt heden 'te Sigmarin-
;Wielk een verandering was er in zijn
toestand gekomen, sedert (den. nacht,
waarin hij in het bosch nabij 'La Guyon-
nière den baron de Guern Jiad bespied,
die, gewond en op de vlucht, reen schuil
plaats ging zoeken bij zijn neef, den
graaf de Trémazan, om dezen met zijn
geheele gezin in het verderf te storten.
Hoe was zijn fortuin gekeerd.
Toen ging hij gebukt onder schulden,
wist hij niet hoe hij aan Wet geld zoul
komen om zijn leven van weelde en ver
maak voort te zetten, dat zijn yader had
geruïneerd en den grijsaard op den rand
van ondergang en schande gebracht.
Met zijn vindingrijke geest, zijn ber
kendheid met ,de gebeurtenissen, die zich
afspeelden en zijn helder inzicht in den
toestand.. had hij z,ijn plannen berekend.
iD|ie berekening was juist geweest en
nu plukte hij er de vrudhten van'.
Alles was gegaan, zooals hij het had
voorzien.
Een prachtig resultaat
Hij had den grondslag gelegd voor
een groot vermogen, dat in den loop
der tijden nog aanzienlijk grooter kon.
worden en waarvan zijn nakomelingen
nog over honderden jaren zouden kun
nen genieten.
'Wat bezat hij?
Het uitgestrekte domein van de familie
de Trémazan, waarmee men alleen reeds
gen met prinses Augusta Victoria van
Hohenzollern.
Vier en twintig prinsen en prinsessen
zullen bij het huweli;k tegenwoordig
zijn; de Engelsche souvereinen zullen
vertegenwoordigd worden door den
prins van Walesde Duitsche keizer,
die door de manoeuvres verhjnderdl is,
het huwelijk bij te wonen, door een zij
ner zonen. De hertog van Genua zal;
den koning van Italië vertegenwoordi
gen, de infant Doft Carlos den koning
van Spanje.
Naar de „Gaulois^' meldt ,zal de ge
malin v,an Manuel den titel en den staat
eener koningin voeren. Bij het huwelijk
zullen Portugeesche staatsuniformen
worden gedragen. De voornaamste Por
tugeesche royalisten zijn te Sigmaringen
gekomen, met Ayres 'd,e Ornellos aan het
hoofd. De markiezin do Fayal word't
grootmeesteres van het hof 'der konin
gin, en tot hofdames zijn uitverkoren
de markiezin de Lavradio, de gravin de
Seisal en de burggravin d'Asseca.
Verschillende vorstelijke personen heb-r
ben kostbare geschenken gegeven. Of
de huwelijksgeschenken, die in Portugal
vervaardigd zijn, hunne bestemming heb
ben bereikt, is allesbehalve zeker. De
Carbonaria's hebben nl. gedreigd, iidat
't prachtige diadeem, dat dom ,Manuel
voor 'zijn bruid had besteld, nooit in haar
handen zou komen en zij bewaken sinds
eenigen tijd reeds angstvallig de juwe-
lierswinkels, waar dit diadeem en de
geschenken van de royalisten zijn ge
kocht. De Lissabonsche berichtgever van
de „Daily Mail" seinde Zondag jl., dat
er pogingen zijn gedaan, om de geschen
ken door bemiddeling van een buiten-
landsche legatie te/doen.verzenden, maar
dat de Portugeesche regeering, zich daar
tegen zou hebben verzet.
De juweliers hebben daarop tot de
politie het verzoek gericht hjen te ber
schermen en het mogelijk te maken, dat
de geschenken veilig kunnen word eft
verzonden,
Of de politie aan dit verzoek heeft
kunnen voldoen, wordt niet gemeld.
GEMENGD.
Uit Derna wordt aan de Romein-
sche bladen gemeld: Vijf hooge perso
nages, behoorende tot de Se noes sijs,
zijn den 24sten Augustus te Derna aan
gekomen, en vandaar in Westelijke rich
ting vertrokken. Men zegt, dat zij een
door den Sultan zelf geschreven brief
bij zich hebben voor den Sjeicjh', der
Senoessi's, waarin de Sultan hen aan
spoort de pacificatie van Barka niet
meer te vertragen.
De Romeinsche correspondent van
de „Köln. Volksztg." meldt het volgen
de: Voor eenigen tijd werd reeds,' mel
ding gemaakt van de geestdrift, waar
mede de Jacobieten van Syrië en
Mesopotomië zich aan de Katholie
ke J<erk aansloten. Het jongste geval,
waarvan nu wordt bericht, betreft de be
keering van den Jacobitischen bisschop
Efrem van h;et klooster Abdin. Drie
rijk was, het kasteel La Fosse, een cller
schoonste uit het geheele district Saint-
Malo, met pachthoeven en prachtige bos-
schen en dan nog 'de goederen van Ké-
roual en Balazé.
Aan niemand was hij een penning
meer schuldig.
Alleen reeds wanneer hij zijn bosschen
liet kappen, wat eik jaar gebeuren modsf,
wilde men niet, dat zij zouden verwilde
ren, dan leverde het daarmee verkre
gen hout hem al aanzienlijke sommen op.
Van Rennes tot Saiftt-Brieuc en nog|
verder was er geen landeigenaar, die zich
in rijkdom met hem zou kunnen meten.
Later, wanneer de adel hersteld mocht
worden, dan zou hij zich ook wel een'
titel kunnen verschaffen, heer van La
Guyonnière en La Fosse bij voorbeeld,
of misschien zou hij den titel van zijin
vrouw kunnen aannemen
Graaf de Trémazan.
{Waarom niet?
Reeds waren er vele kenteekenen waar
te nemen, die er op wezen, d,at de ,ten
genwoordige regee rings vorm slechts een
overgangsvorm was_, in alle haast opge
bouwd, als een huis van kalk zonder fun
deeringen, dat bij het piinste windstoot-
je moet instorten.
Alle nieuw rijk gewordenen en er
waren er velen zooals Hubert Nollan,
zij het dan, dat zij hun rijkdom niet door
geestelijken zijn het voorbeeld, door hun
herder gegeven, gevolgd. In Mesopo-
tamië hebben de inwoners van meer
dan 33 dorpen om Katholieke geestelij
ken gevraagd.
Aan de Malabarkusten in Indië komt
onder de Jacobieten eenzelfde streven
tot uiting. Het grootste deel wil zich
bij de Katholieke Kerk, een ander deel
bij de Anglicaansche Kerk aansluiten.
Van het oogenblik af, dat be if
kostbare paarlensnoer, dat op
15 Juli j.I, door den Parijschen juwelier
Salomons naar Londen werd gezonden
zoek raakte, is de Londensche jiolitie
in de weer geweest om hieit spoor der'
dieven te vinden. Haar volharding schijnt
ten slotte met succes bekroond te zijn,
want volgens qen telegram uit de En
gelsche hoofdstad zijn vjjf personen, die
betrokken zouden zijn bij den diefstal,
gearresteerd en zijn ook enkele jDaarlen
teruggevonden.
Koninklijke besluiten.
De Voorzitter der Eerste Kamer.
B(ij Kon. besluit is benoemd tot voor
zitter van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal, gedurende de zitting, die zal
aanvangen op den 3den Dinsdag in Sept.,
J. E. N. baron Schimmelpenninck van
der Oye van [Hoevelaken, lid van die
Kamer.
Blij Kon. besluit is aan mr. B,. Ort
op zijn daartoe te kennen gegeven ver
langen, eervol onfsïag verleend uit zijn
betrekking van advocaat-generaal bij den
Hoogen Raad der Nederlanden;
is mr. J. K. ,H. de Bjeaufort benoemd
tot burgemeester der gemeenten Leusden
en Stoutenburg;
is tot buitengewoon hoogleeraar in 'de
faculteit der letteren en wijsbegeerte aan
de rijksuniversiteit te Utrecht tot het ge
ven van onderwijs in de ethnologie be
noemd: dr. J. |H|. F. Kohlbrugge te
Utrecht;
zijn benoemd tot burgemeester te
Nieuwkuij'k P. J. van den Broek, secre
taris dier gemeente; tot burgemeester
te ;Hillegersberg1 jhr. V. Hj. de Villeneuve;
is aan dr. L. J. Slicking op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend als school
opziener in het arrondissement 's-Her-
togenbosch
Zijn benoemd tot inspecteur der re-
gistratei en domeinen: te Groningen J.
Kylstra; te Winschoten G. J. Lysen;
zijn benoemd tot ontvangers der reg.
en dom. te IJsselstein M. A. Schouten
te Druten; te Hoogeveen G. H. A. Kolff
te Oldeberkoop R. Gerritsen; te Druten
O. Verhagen;
is benoemd tot adjunct-inspecteur (Ier
visscherijen W. j. Janssens, gepensio
neerd luit. t z. Ie kt. te Den Helder.
Verkiezing Eerste Kamer.
Bij Kon. "besluit van 3 September is
aan den Commissaris in de provincie
Friesland machtiging verleend tot het bij
misdaad haidden verkregen mia;ar alleen
door behendige speculatie vonden dat
de .revolutie .nu lang genoeg geduurd)
had en dat het tijd werd, 'dat een krachti
ge hand de teugels van het bewind' op
nam om den staat te bevrijden uit den
toestand van anarchie, van regeering-
loosheid, waarin hij zou ten onder gaan.
De legerleveranciers, die reusachtige
winsten maakten, zoowel door de kwali
teit der goederen, die zij leverden, als
door de prijzen, die zij berekenden, de
opkoopers van de goederen, die aan de
geestelijkheid en den adel hadden be
hoord en die van de kunstvoorwerpen,
welke uit paleizen, kasteel en en kerken
waren geplunderd, de speculanten en fi
nanciers onder allerlei vorm en uiterlijk,
die allen verlangden naar rust om te kunr
nen genieten yan hun rijkdom', dien zij
onder het Schrikbewind niet hadden dur
ven viertoonen.
Terwijl zijn reiskoets zich voortbe
woog op den weg, dien men nog den
koninklijken iweg noemde, 'en dokter Nol
lan zich behaaglijk wiegde in de kussens,
overdacht en overwoog hij de kansen,
die de toekomst hem bood.
Alles bijeengenomen verklaarde hij
zich zeer voldaan over zijn omstandig
heden.
Hij zag zijn horizon rose en blauw voor
zich.
eenroepen van de Staten dier provincie
in buitengewone zitting op Vrijdag 1,0
September 1913, teneinde alsdan aan de
orde te stellen de verkiezing ,van een lid
van de Eerste Kamer der Staten-Gene-
raal, ter voorziening in de vacature, ont
staan door de benoeming van dr. Q.
Lely tot minisfer van Wiaterstaat.
Internationaal Middenstandsinstituut.
Zondag, Maandag en Dinsdag heeft
het Internationale Middenstandsinsitituu/t
te Stuttgart zijn jaarlijksche vergadering
gehouden. Ditmaal droeg de vergadering
een eenigszins feestelijk karakter, wegens
het feit, dat juist tien jaren geleden,
ook te Stuttgart, het instituut werd ge
sticht.
De regeeringen van Duitschland, Prui
sen ,Bieieren, Wurtemberg, Oostenrijk,
Frankrijk, België, Z,weden en Nederland
hadden vertegenwoordigers gezonden.
De besprekingen waren voornamelijk
gewijd aan de voorbereiding van het 4de
Internationale Middenstandscongres, dat
in September 1914 te Hannover zal wor
gden gehouden. Met andere heeren hebben
mr. Aalberse, J. S. Meuwsen en Dr. Nou-
wens referaten toegezegd.
Ook werd behandeld een voorstel, dat
het Instituut enquetes zon organiseeren
naar den toestand van den handeldrijven-
den middenstand. Dit voorstel werd
krachtig, als onuitvoerbaar, bestreden
door dr. Nouwens, die, onder luide in
stemming van de vergadering mededeel
de, dat de Nederlandsche regeering reeds
zulk een enquete had doen houden; jhet
verslag van deze enquete zal binnen en
kele maanden worden gepubliceerd. Hij
stelde als tegen-voorstel voor, dat het
Instituut al deze aldus verkregen gege
vens zou verzamelen en verwerken, en
er bij de andere regeeringen op zou aan
dringen, het Nederlandsche voorbeeld te
volgen. Dit voorstel werd bij acclamatie
aangenomen.
Namens de Nederlandsche regeering
srpak mr. Aalberse, die sinds de oprich
ting de officieele vertegenwoordiger van
onze regeering in het centraal-comité van
{het Internationale Instituut is geweest.
(N. R. Crt.),.,
Generaal De Meester.
Reuter seint uit Bierlijn:
Luitenant-generaal De Meester is door
den Diuitsqhen keizer benoemd tot ridder
le kl. in de orde van 'den Rooden
Adelaar.
KORTE KRONIEK.
Te Rotterdam wordt aan den lin-
ker-Maasvoer 'een tuinstad gesticht-
Te 's-Gravenhage is gistermiddag
in 'het park Zorgvliet een Van Karne-
beek-bron onthuld en aan de gemeente
overgedragen.
LEIDEN, 4 Septemper.
Geboorten en sterfte.
Aan de bij Stct. noi. 206 gevoegde
statistiek der .geboiorten en der sterfte
Die geruststellende woorden van Si-
card, hadden hun uitwerking niet ge
mist.
Reeds was zijn twist met Lydie Manon
Vergeten. i
(wanneer er eenige moeilijkheden te
overwinnen bleven, dan rekende hij op
zijn goed gesternte.
Dat zou hem niet verraten.
net ergste was gedaan.
Op den weg was liet volmaakt rustig.
(Wanneer men '20 mijlen van Parijs'
was verwijderd, zou men niet vermoed
hebben dat er jn Frankrijk iets veran
derd was.
Er was minder verkeer opi den weg),
de reizigers waren zeldzaam.
De reiskoets van den dokter herinner
de eenigermate aan de vroegere pracht.
Nu zag men geen voetgangers1 in eer
op; 'den weg, ftiet Iden reiszak op den rug,
den knoestigen stok! in de h'and en ook
geen rijtuigen.
Soms evenwel ontmoette de reiskoets
een weelderig rijtuig, dat afkomstig
moest zijn uit de .stallen yan h'et hor,
maar dat rijtuig bracht nu naar zijn be-
stemlming een ambtenaar, die naar zijn
post terugfkeerde of er zich' voor het
eerst heen begaf.
(Wordt vervolgd).
