3
de Leidsche Vroedschap.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
4e Jaargang
No. 1186.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
UT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
10 per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
er post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/8 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
e Cciddclve SouAomt
Woensdag
September
1013.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
'-"■^zonden mededeellngen van 15 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
rijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Pikant.
Zoo krasse tegenstellingen als ditmaal
ïllen nog wel weinig bij, een minis terie-
irwisseling! zijn voorgekomen.
Niet alleen maakte de eene politie-
richting plaats voor de andere, maar
}k zakelijk ontstond groot verschil.
Minister Talma zag zich opvol geit
oor een bestrijder van zijn sociaajl
'steemminister Co,lijn zag binnentret-
a den uitvinder v,an hief. door hem bij
legerorganisatie niet toegejuichte
rerdubbelstelsel"bij Koloniën, Bin-
tnlandsche Zaken en Financiën krijgen
e vierkant het tegenovergestelde van
at cr tot du:verie werd voorgestaan
zelfs bij Waterstaat, bet meest po-
tieklooze departement, liggen een paar
Mitrasten voor 't grijpen.*.J>e heeren
egout en Lely toch zaten elkaar, toen
e eerste nog minister, de tweede nog
fethouder van Dien Haag was, voortdu-
sid in 't vaarwater over de terreinen,
voor de nieuwe straat Buitenhof-
pui, terwijl naar nu verluidt mr.
egbut kort vóór zijn aftreden aan het
laagsche gemeentebestuur bericht hjeeft,
at hij op grond van verschillende be
varen, het door den Raad vastgestelde
esprekkentarief voor de telefoon niet
:r goedkeuring ,aan den Kroon heeft
linnen voordragen.
Dit varkentje is dus juist nog gewas
dien vóór i(lr. Lely kwam.
Dit al is waarlijk wel pikant en doet
en levendige politieke aera verwachten,
oodat ;t tte meer opvalt, hoe stil de vxij-
bladen altijd nog zijtn. Wlaar zij
eigenlijk blijde moesten juichen zij:
lebben immers hun zin. Daar zitten
ij zich te verdiepen In sombere kan's1-
ierekeningen en trekken zij de horos-
pop der nieuwe ministers.
Gelukkig, dat reeds over 14 dagen de
roonrede nieuwe stof tot spreken komt
teugen, anders zou de vrijzinnigheid
iet al haar tasten en zoeken het spoor
g bijster raken, want ieder politiek't
nu iop eigen houtje.
Slechts bij de links,dhe Iheeren schuilt
et intellect, de technische kennis, het
nanciëel doorzicht; zij alleen, bezitten
'Pkort de bekwaamheid, om de ge
wichtige posten, welke in onze diverse
ïadscommissiën te bekleeden vallen, naar
ehooren te vervullen.
Dat de linksche raadsleden van hetgeen
te hierboven, schreven hartgrondig over-
ligd zijn, is Li den looj? der schier ein-
elooze stemmingen dn de zitting van
isteren wel duidelijk naar voren, gekj-
en.
Dat bleek allereerst bijl de benoeming
an leden der commissie van Financiën.
Het aftredend lid Vergouwen moes't
aarin zijn plaats ruimen voor den heer
■an der Pot.
'Dat bleek verder overduidelijk blij de
enoeming van leden der commissie voor
e stedelijke fabrieken van Gas en Elec-
ficiteit.
Het aftredend lid Aalberse werd hier
edwongen te ruimen voor den. heer
okker. Deze zat een oogenblik zelfs met
ijn figuur verlegen, wist niet, wat te
oen, en hield zijn benoeming daarom,
beraad.
.We kunnen ons de moeilijke positie
an den heer Fokker voorstellen.
Veel doen is gewoonlijk moeilijker dan
eel praten.
Dat bleek nog eens bijl de stemming
ai een lid der commissie van Beheer
'ver Endegeest, Voorgeest en Rhijngeest
de vacature-Pera.
De heer JHoogenboom nam de plaats
van den vertrekkenden anti-revolutio-
lair in.
't Zijn merkwaardige feiten, die we
'aar opsomden.
De heer Vergouwen, wiens kennis op
inanciëel gebied toch overbekend is,
'oort niet meer in de finanoiëele c'om-
nissie thuis.
De heer Aalberse, die meer dan 10
fren in de commissie voor de stedelijke
jchtfabrieken zat en daar, gelijk bij meer
lan één gelegenheid bleek, bij' uitstek
111 de zaken was ingewerkt, wordt met
eei* roekeloos gebaar daaruit gestooten!
De linksche heeren hebben- ziich wel
prachtig in hun kaart laten kijken, gis
termiddag.
Divide et impera: verdeel en heersCh,
die leuze hadden ze wel goed voor oogen,
toen het er op aankwam, de comimissiën.
samen te stellen.
De rechtsche kiezers mogen het ziich
voor gezegd houden. Hun mannen wordt
het stempel van onbekwaamheid op 't
voorhoofd gedrukt. Er uit er mee! Weg
met hen! i
iWie zullen deze feiten natuurlijk ter
dege in ons geheugen prenten.
Er zullen nog wei eens momenten ko
men, waarin ze ons. uitnemend te pas
zullen komen.
Over de rest van het behandelde kun»-
nen we gevoeglijk het zwijgen doen. 't
was een eindelooze reeks benoemingen.
De lezer kan ze in ons verslag vin,dcn.
ALGEMEi N OVERZICHT.
Turkije h.eeft op de vraag yan Bul
garije medegedeeld toe te stemmen in
rech.tstreeksche
onderhandelingen
Voor Bulgarije zullen deze gevoerd
worden door Natsjewitsj, generaal Sar
wof en Tontsjef, gew ezen Bul gaar sch',
gezant te Belgrado, Deze dieliga tie zal
Heden te KonstantÜnopel aankomen,
waarna de onderhandelingen waarschijn
lijk Zaterdag na afloop van het Bairam-
feest zullen beginnen. D|e Ott'omaarisChje
gedelegeerden moeten nog benoemd
worden.
Van den uitslag der onderhandelingen
hebben de Bulgaren nog al goede ver
wachtingen. Natsjewitsj verklaarde aan
den correspondent van het „Berl. Ta-
gjebl."' te Konstantinopel
De Bulgaarsche .regeering, die reke
ning moet houde nmet de stemming on
der het volk, was langen tijd tegen di
recte onderhandelingen met de /Porte,
daar ze (hoopte, dat de groote nloge!nc&-
heden tusschenbeide zouden komen.
Daar deze interventie evietnwel uitbl.eef
en het land -behoefte h£d aan rust en
'orde, besloot de regeering, zonder zich
aan de bevolking te storen, directe on
derhandelingen .met dbs Porte aan te
knoop en. Wiant, zeide Natsjevitsj, ze is
overtuigd, dat de Porte, die zelf misi-
sdhieii nog in sterker mate naar een 'de
finitieve oplossing der hangende kwes
ties verlangt haar deze taak vergemak
kelijken zal, daar zij zich, waarschijnlijk
meer denkend aan de toekomst der bei
de volken, dan wel aan het tegenwoor
dige, zeer tegdmoetkomend 'toont.
Nat&jevilhj toont zich, dus pver de
onderhandelingen Yïij ^ptimUl'sch, we
gfelooven ech.ter dat hij van zijn opti
misme niet veel pleizier zal1 beleVen.
De Albaneeschekwestie
die de mogejndhed'eln al heel wat last be
zorgd heeft, zal hen nog wel meer
hoofdbrekens koste,n. In Grieksdien krin
gen toch, is men in het gehföel niet te-
ver den met [de samenstel ling dér interna
tionale commissie voor de begrenzing
van Zuid-Albanië. Te Janina hebben de
bewoners een protestmeeting gehouden
tegen de benoeming v,an een Oostenrijk-
schen en Italiaansohen afgevaardigde in
de Internationale commissie. Die politie
aldaar h.eeft de grootste moeite om de
bevolking in bedwang te houden en de
consulaten van Oostenrijk en Iitjalië staan
onder bescherming van een sterke po
litiemacht
Vooral de Grieken in het betwiste ge
bied protesteeren zeer heftig, wijl zij
dezen twee afgevaardigden Bilinski en
Labia vooringenomenheid voor Albanië
verwijten. Om h,un protest meer kracht
bij te zetten hebben zij uit Janina aam
versdi.illende bladen een groot protest
telegram verzonden.
Ook de Grieksch-e bladen vallen de
samenstelling der comimissie heftig aan
en geven den inwoners Van Epirus den
raad om desnoods mei wapengeweld
zich te yerzetten tegen hun inlijVJing
bij Albanië.
Naar uit Wieenen gemeld wordt, blijft
Oostenrijk bij zijn besluit om Aifgyro-
castro bij Albanië in te lijven, en graaf
von Bierchtold heeft dezer dagen nog
aan de Albaneesche ministers Musid Bey
en Po-ga verklaard, dat het al zijn in
vloed hiertoe zal aanwenden.
De troebelen te Dublin
blijven Voortduren, -en haar uit het aantal
gewonden blijkt, in nogal ernstige mate.
in hetgteheel zijn ongeveer 750 perso
nen, onder welke 45 politieagenten, ge
kwetst .Gister begonnew de troebelen
Weer, maar niet op zoo groote schaal als
de vorige dagen. Het is een punt Van
aanmerking dat totdusver geen Vuur
wapenen zijn gebruikt Die stakers wer
pen met keien, baksteenen en andere
werptuigen, terwijl de poiitlijQagienten hun
stokken gebruikten.
Het congres v,an yakvcreen'igingen, te
Manchester vergaderd heeft een besluit
aangenomen waarin ,den minister van
Ierland wordt verzocht onmiddellijk te
Dublin, het recht van Vergadering te
herstellen en een onderzoek te-houden
naar het gedrag der politie. Die redevoe
ringen over deze zaak waren heftig. Een
spreker verweet de nationalistische Par
lementsleden dat zij als aandeelhouders
van cfe Dublinsche trams en gasfabriek
aan de zijde der kapitalisten tegenover
het volk stonden. Een ander Vond een
algfemeene staking wen schel ijk.
GE/VU NGD.
Uit Berlijn komt bericht, dat Kei
zer Willem zich bij de brftilof t van
prins Arthur van Connaught
met de hertogin van Fife in October zal
laten vertegenwoordigen 'door prins'
Hendrik van Pruisen. Ook zijn dochter
en haar man zullen van de partij zijn,
Waarna zij bij koningin Alexandra o|p
Sandingham gaan logeeren. Er is kans
dat keizer Wilhelm wel in November in
Engeland Ikomt. Hij zou dan bij Wind
sor op de jach.t gaan.
De stakende n d e n s c h e
huisschilders hebben het voorstel
van do/bazen, Vain een stuiver loonopslag
per uur, met groote meerderheid ver
worpen.
Naar de „Evening News'"} uit
Nieuw-York verneemt zal daar aan het
Times-plein het grootste hotel
ter wereld verrijzen. Het zal 1S00
kamers bevatten en 24 verdiepingen tel
len. De grond, tusschen de 44e en de
45e «Straat, heeft 3,750,000 dollar ge
kost. Het gebouw zal 12,500,000 dollar
kosten.
Volgens een telegram uit New-
haven is op de Newhjavenspoorwëg bij
Wialllingford de volgtrein Van den snel
trein van Barhiaspor naar New-York op
den sneltrein geloop en. Beide
treinen zaten vol met lieden die vlan bun
vacantieverblijf huiswaarts 'keerden. Met
spoorwegbes tuur geeft op dat ^r 8 doo-
den en 50 gewond en zijn.
Op den Midi andspoorweg is gis
terochtend bij Aisgill, tusschen Hawes
Junction en Kikby Stephen, een snel
trein een anderen sneltrein, beiden uit
Carlisle komende en met groote vaart
rijdende, achterop gereden. Volgens het
officieel verslag zijn er 20 dooden en'
14 gewonden. Eenigen zijn er omgeko
men door het in brand raken van d;e
verbrijzelde wagens.
Bij het spoorwegongeluk bij Aisgill
speelden zich veeselijke tooneelen af.
De nacht was donker en het rdgeind|e!,
toen de botsing om drie uur in den
ochtend gebeurde. Het geluid van den
schok weergalmde door Dale, dat nog
geen 600 M. van de plaiatsi af ligt. Het
gebergte verrijst er plotseling aan weers
kanten tot een hpogte yan 2700 Engel-
sche voet Het is een Van de griezeligste
en verlatenste plaatsen Van hiet land'.,
Er liggen geen woningen, op enkele
Verspreide boerenhoeven na. De loco
motief van den achterop rijdenden trein
stiet recht door het laatste rijltuig van
den anderen trein heen. Eeh schrikke
lijk tooneel volgde. Zes menschen schjt
nen op slag gedood te zijn, onder wie;
de machinist en de stoker van den trein
uit Edinburg. Twee rijtuigen in Vlammen
o-'pigegaan. 'Een bijzondere trein heeft
enkele gewonde reizigers naar het zie
kenhuis van Cumberland overgebracht.
Zij kwamen er om zeven uur aan.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is benoemd tot leeraar
aan de Rijks Hoogere Land-, Tuin- en
Boschbouvvschool te Wageningen B. van
der Burg te Zufphen;
is benoemd tot amanuensis-concierge
aan de Rijkslandbouwwinterschool te
Goes P. J. A. Dootjes, aldaar;
is aan den commies der telegrafie le
kl B. van Krimpen, op zijn verzoek,
al9 zoodanig eervol ontslag verleend;
is benoemd in de orde van Oranje-
Nassau, tot ridder (met de zwaarden),
de kapitein op nonactiviteit P. J. P. van
der Steur, van het wapen 'der genie.
Geen partijbenoemingen.
Het valt ons qp, zegt de „N, Tilb.
Ct." dat bij de juichtonen, waarmede
de vrijzinnige pers het nieuwe ministerie
begroet, een paar liberale bladen met
bijzonder veel genoegen melding maken,
dat nu voortaan de „partij-benoemingen"
zullen ophouden.
Wij, Katholieken, weten wat dat wil
zeggen
Liberale overheden doen nooit partij
benoemingen, zij benoemen alleen zoo
veel mogelijk liberalen en zoo weinig
mogelijk Katholieken. De Graag-op-baan-
tjes-statistiek heeft er de schande van
geopenbaard en al houden de liberalen
zich van den domme, de schande dezer
moderne en verfijnde kerkvervolging is
er niet minder groot om.
Er komen dus geen „partijbenoemin
gen" meer, d.w.z. dat de kansen voor
de christelijken zijn gedaald, dat het nu
voortaan weer zal zijnzooveel mogelijk
liberalen, zoo weinig mogelijk christelij
ken, en vooral ook zoo weinig mogelijk
Katholieken.
'Gelukkig is het ministerie niet zeker
van een groote meerderheid; dubibel ge
lukkig mag het beeten, dat de Eerste
Kamer beslist rechtsdh is en blijft, zoo
dat het lot van het liberaal ministerie
in haar handen, ligt.
iW,at wij dan ook van de onzen mogen
verwachten, zoowel in de Tweede als in
'de Eerste Kamer, is, dat zij de beiangen
van het christelijk volksdeel ook bdj de
benoemingen zullen weten te verdedigen.
En aangezien de liberalen gewoon zijn
te schreeuwen als speenvarkens, wan
neer door het recht dat aan de onzen
onder christelijk bewind geschiedde, zij
zelf minder bevoorrecht waren, mogen
onze menschen in geheel het land trouw
toezien en "in de pers ieder geval van
bevoorrechting der vrijzinnigen en ach
teruitzetting der christelijken signaleeren.
Er zal werk genoeg zijn; want een li
beraal is immers volgens de Duitsche
spreekwijze iemand die „lieber Alles
hat".
Aubade.
Gisterochtend hebben 16 muziek- en
fanfarecorpsen, allen aangesloten bijl den
Bond van Christelijke Harmonie- enTan-
farevereenigingen in Zuid-Holland, o.a.
Arti et Religion! uit Alfen, een 250
a 300-tal excecutanten, met 14 banieren,
onder leiding van den bondsvoorzitter
den heer j. H. Wassink, een aubade
gebracht op het Voorplein van het Paleis
in 't Bosch aan H. M. de Koningin,
die deze muzikale hulde aanhoorde op
het bordes van het Paleis, met den Prins
en het Prinsesje en groot gevolg.
Er werden onberispelijk! vijf nummers
uitgevoerd, onder ademlooze stilte, waar
onder het oude Wilhelmus en een lied
van Valerius. Duizenden waren getuige
van deze hulde. Na afloop daalden Ko
ningin en Prins met het Prinsesje in
hun midden het hooge bordes af en lie
pen buigende vlak langs den zangers-
groep, onder eeh ongekend enthousias
me van de eenvoudige jongelingen. Daar
na bewezen Koningin en Prins hun de
groote eer, door de leden van 't hoofdr
bestuur en ieder der 16 voorzitters van
de vereenigingen, ten aanschouwe van
de geheele menschehmenigte bij' zich te
laten komen op "het bordes van. het Pa
leis en ieder hunner in 't bijzonder mi
nuten lang toe te spreken en te danken
voor deze hulde der christelijke jonge
lingschap in de provincie Zuid-Holland.
Daarna, werden alle genoemde heeren
binnen het Paleis genoodigd, waar hun
verfrisschingen werden aangeboden.
Toen de bondsvoorzitter weer buiten
kwam, sprak hij van de estrade, van
welke hij de uitvoering had geleid, be
wogen de executanten toe, zich uitput
tende in lof over de ongekend harte
lijke wijze, waarop het Koninklijk gezin
dankbaarheid betoonde voor deze aubade.
KORTE KRONIEK.-
Z. K- H|. de Prins heeft heden
ochtend ten 10 uur ten Paleize in het
Noordeinde in audiëntie ontvangen het
Hoofdcomité van de Interparlementaire
Unie.
Maandagavond is te'sGravenhage tij1-
dens de feestviering een lauwerkrans,
met oranjelinten gehecht aan het Rui-
ter-standbeeld van Prins Willem den
Eersten.
- De gemeenteraad van Amsterdam
heeft gisteren de aftredende wethouders
Delprat en Josephus Jitta herkozen. Bij
beide stemmingen werden 20 stemmen
uitgebracht op Wibaut (S. D. A. P.).
In Rotterdam werden herkozen D. Ha-
velaar, mr. A. v. d. Hoeven en mr. 'A.
de Jong, allen aftredende^. In Den Haag
werd tot wethouder van financiën, va
cature Simons, geTcozen mr. P. Droog-
leever Fortuijn.
De gewone audiëntie van den mir
nister van Marine op Vrijdag 5 Septem
ber en die van den minister van Biiinnen-
landsche Zaken op Zaterdag 6 September
zullen niet plaats hebben.
LEIDEN, 3 Septemper.
De Leidsche Processie naar Heilo.
Gisterenmjotrgen om zev.en uur vertrok
van lijer een extra-trein met 439 pdl-
girims uit Leiden en omstreken naar de
bedevaartplaats .yan O. L. Vrofuw ter
Nood te Heilo. De pelgrimstocht werd
medegemaakt door een -elftal geestelij
ken, waaronder de hqogeerw. beer Mgr.
N. J. Smeulders, D|eken en Pastoor te
Warmioind en de Zeerejerw. heer P. Lj
Diessens, Deken qn P^tjopr te L eli
de n
Na aanko|mst in de 'P'elgrimskerk werd
de Hioogjmis opgedragen door den Z.eer-
eerw. Heer P. L. Diessens, waarna dei
Weleerw. heer J. C. Vijverberg, kape-
iaar; te- W a s s en,a a r, een treffende
predicatie hjeld.
Alsnu had de processie plaats met
h/et Allerhei 1 igiste, bjétweik gedragen
werd door den Hoogeerw. Heer Deken
Smeulders.
In den loop van den middag weijd
de Kruisweg gebeden, waarbij de wel
eerw. heer A. A. J. Leusen, kapelaan
te Leiden, op den Kruisberg een pre
dicatie hjeld.
Om 'hjalf vier predikte de wefleferW.-'
heer Th. L. Westgeest, kapelaan te
Rijp wetering, bii St. Willitriojrd.
Djaarna werden de oefeningen besloten
met een plechtt!i!g lof i!n dei Pellgrimls-
keric.
;s Avonds hfalf acht arriy'eerden ëe
Leidsch(e pelgrims wederolm hier ter
stede.
De lieer J. Roem, hoofdopzichlter
van 's-Rijks on de rwi jsgjebo uwen, heeft
met ingang van 1 Januari 1914 wegens
'g|é^)ndh;eidsredenen eeryol ontslag uit
;s Rijks dienst aangevraagd.
Op h,'et Coincours-Hippique te As
sen kreeg luit. R. Wilson van h.ier met
Buffalo Bill en Soliman bestuursprijzen
in het concours best,gaand rijpaard.
In h,et sprinconcours kreeg luit'. Wil
son met Soliman den derdén prijs. Luit
J. J. Trapman van hier won den» vijfden
prijs met Fox. Aan luit. J. M. Krujyfffl
van hjer werd met La Croiquctte een be-
sltuursprijs toegekend.
Do'nd^erdagfayond om htalf acht vler-
jglad:ert de Leidsche afdeeling van die
Holl. M,aatsch|appij van Landbouw in ca
fé Zomierzorg.
HlILLEGOM. Maandag is alhier in
den ouderdom van 71 jaar overleden de
heer P. Hi. van Waveren Hzn., lid van
den gemeenteraad en eere-voorzitter van
de vooruitstrevende kiesvereeniging.
HOOFDDORP. Gistermiddag is het
nieuwe polderhuis van den Haarlemmer-
meerpolder geopend. Tot nu toe zetelde
het bestuur te Haarlem, in een tuinhuis
aan den Jansweg, totdat in 1912 de
groote vergadering besloot, op voorstel
van den heer Everwijh Lange, een eigen
polderhuis te stichten in den polder zelf.
Men stelde zich in verbinding met den
Amsterdamschen architect Focke Kuij-
pers, die opdracht kreeg plannen te ont
werpen. Hetzelfde jaar nog "had de aan
besteding plaats en werd het werk ge
gund aan J. de Vos, te Haarlem. Direct
werd door dezen laatste het werk aan
gevangen, doch de ibouw ondervond nog
al eenige vertraging door de natheid van
den vorigen zomer.
Gistermiddag echter werd het gebouw,
een juweeltje in zij'ri soort, geopend in
tegenwoordigheid van den Commissaris
der Koningin in Noord-Holland, mr. dr.