31
BUITENLAND.
DE TWEE VRIENDEN.
BINNENLAND.
4ê Jaargang
No. 1175.
3e SeicUofie Cou/ws/nt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
loterc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG. UITGEZONDERD ZON- EN PEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIIS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
fl.10 per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 11-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Donderdag
Augustus
1913.
De ADVEK TEN 11EPPIJS bedraagt van 1—5 regels Ql75, elke regel meer 15 ceel
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote lettert naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, buur en verhaar, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent. Iedere regel meer 5 cei
betrekkingen 1regels 50 cent, iedere regel meer 10 eest.
Een krachtige actie.
't Is natuurlijk, dat er door ons met
belangstelling wordt gekeken naar het
eindeloos gehaspel aan de linkerzijde,
't Is natuurlijk, want nog nooit is het
Nederlandsche volk op zulk een schouw
spel vergast als we hier tenminste van
(vergasten" mogen spreken, daar dat al-
,$_'toch ten slotte meer van een droeve
{ragedie dan van een kluchtige comedie
weg heeft.
Mat zien we dan toch voor onze oogen
afspelen? Een oppositie trekt op om de
regeeringsmeerder'heid te 'biéhalen, be
haalt die. en juidht, alsof nu heel het land
uit de slavernij gebracht is tot de vrij
heid —i in 1813, bij de herovering onzer
onafhankelijkheid, kan er bij onze voor
vaderen geen grootere vreugde geweest
rijn dan h.v. bij de op klompendansende
Leidsche vrijzinnigen voor het huis van
het nieuw-gekozen Kamerlid prof. Heeres
en nu zucht heel die juichende bent
onder het drukkende gewicht harer ver-
tntwoofdelijkheid. Week na week fen
maand na maand laten zij verloopen zon
der een ministerie te kunnen vormen.'En.
behalve dat hoopeloos gesukkel van de
concentratie, „genieten" wé nog van "het
gemier en geharrewar in de gelederen
der geconcentreerde broeders zelf van
de verdeeldheid onder de socialisten, van
de mislukte „leiding?' van Troelstra.
Onze belangstelling voor dat alles is.,
zooals we zeiden, heel begrijpelijk, maar
we mogen daarbij niet vergeten, dat er
in fleze dagen ook ilog iets anders van
ons vereischt wordt, iets positiefs, n.L
ernstige arbeid om de kiezers voor
te lichten, om het misleide volk weer op
hef rëdhte pad te" brengén. En die arbei/d
mag geen dag worden uitgesteld. Zij,
die in de dagen voor de verkiezingen heb
ben getoond zoo j u i s t te begrijpen, hoe
het volk moet word en "Bijgebracht een
principieel politiek inzicht, zij omgorden
zich ook nu met de wapenen en ver
dringen overal de „neutrale" lectuur voor
de Katholieke, de „neutrale" dagbladpers
voor de Katholieke. Dat is dè roeping
van hen, die doorschouwen den huldigen
politieken toestand en mede willen wer
ken om dien te verbeteren, om dien weer
normaal te maken, fWle mogen lachen om
het komische gescharrel der linkerzijde,
maar doordringen we ons; ,wel, dat de
tijden ernstig zijn. Al zou de komende
regeering geen enkele positieve daad "tot
stand brengen, 't is toch zeker, "dat zij'
zal trachten af te breken, alles wat het
ministerie-Heemskerk heeft opgebouwd.
Stop zal worden gezet dat heerljjke werk,
dat een Talrna, een Colijn, een Idenburg
ondernomen hebben. Stop zal worden
gezet de machine, die ons naar "de vrij
heid van onderwijs moest trekken. "Die
gedachte moét opwekken ónder de onzen
een krachtige actie.
ALGIHME' N OVF.RZICH1
Tusschen dé kabinetten der groote rno-
FEUILLETON.
De onbekende deed al zijni best om de
beide vrienden, met wie het toeval hem
in aanraking had gebracht en van wie
hij wist dat zij van beproefde trouw en
eerlijkheid waren, voor zijn zaak te winnen,
'Met warmte bepleitte hij de zaak des
prinsen, die bjji diende en op wier wel
slagen hij hoopte.
lederen dag won de partij! der konings
gezind en nieuwe aanhangers.
iHij was ruimschoots van goud voor
zien, waarmee hij de handlangers betaal
de, die hij; niet uit overtuiging voor zijn
zaak kon winnen.
Dveral werden hulptroepen gevormd,
zöowel te Parijs al's in de provincie.
Frankrijk zou zijn koningen terugzien
fn de troon ;zou in zijn rechten worden
hersteld.
Dat was zeker.
De onbekende voorspelde het en in
derdaad heeft de toekomst zijn voor
spelling doen uitkomen, zij het dan ook
slechts voor korten
In werkelijkheid heeft dé devolutie in
Frankrijk het koningschap voor goed on-
gendheden heeft nog steeds een levendi
ge gedachtenwisseling plaats over de
middelen om de Porte te dwiijglen het
Londemsche verdrag te eerbiedigen e® de
Turken uit Thracië
.te krijgen.
De besprekingen hebben echter, zoo-
lal s de „Reichspost" van diplomatieke
zijde verneemt, vporloiopig nog tot niets
geleid en er bestaat ook weinig hoop,
dat zi'i alsnog eenig resultaat zullen op
leveren. Te Konstantinopel weet men
zeer goed, dat twee mogendheden beslist
weigeren cfe quaestie-Ad'rianopel evejn-
ttueel door gewei d'dad.ige maatregelen op
te lossendat fie Poirte dus goedwillig
zal toegeven, valt niet te 'dénken.
Tusschen Wieenen eij Petersburg
pchijnt ,in zake de quaestie-Adrianopel
een zekere toenadering te komen, maar,
dat de Russen te Midia zullen landen
en de Oostenrijkers te Enos of te De-
djeagatsj, zooals werd gezegd, is beslislt
onjuist, daar zulks om militair-techpisiChe
redenen onmogelijk is.
Rusland schijnt intusSdhfen niet onge
negen op dé een of'andere wijze pressie
op Turkije uit te oefenen, maar zal ($t,
volgens een yerfdaring van het kabinet
te Petersburg slechts dloen als manda
taris van alle mogendheden of alth,ans
met haar stilzwijgencüe toestemming.
In tegenstelling hiermede echtersednt
de Petersburgsche correspondent van de
Matin" aan zijn blad': Herschijnt dat
in de houding van de .RussisjciHe regee
ring betreffende de Adrianopiélkwestie
een verad(erin|g 'is ingetreden, Aan de
Newa verzekert men dat Rusland, wan
neer het d'e ontruiming van' Ad'rianopel
door de Turken blijft éischen, ten slotte
alleen zal staan. Dat zou een gevaar
kunnen worden voor 'het Russische rijk,
dat thans in een stadium van guns|tige
ontwikkeling verkeert Bovendien is men
te St Petersburg van .oordeel, d Rus
land voor de Balkanvolkeren reeds ge
noeg heeft gedaan.
Als eenig dwangmiddel Blijft nog over
de financieele boyoot van Turkije, maar
in Russische kringen is men van mee
ning, dat ook dit middel weinfrg hel
pen zal, wijl dé Porte van het half mil-
lioen T. P. welke zij eerstdaags van de
Tabakregie zal ontvangen, weer eenigen
tijd' zfal kunnen leven.
Uit diit alles besluit de correspondent
van de „Matin", dat Rusland ten slotte
zal goed,vinden dat Adrianppel in het
bezit van Turkije blijft. Rusland^ zal on<-
verbididiellijk eischen dat de kusten van
de Aegeïsche zee, voor zoover zij bij
het vredesverdrag van Boekarest aan Bul
garije werden toegewezen en de rechter
oever der iviaritza aan Bulgarije zullen
blijjven.
De correspondent van de „Voss. Ztg."
J meldt echter: Sasonof heeft den TurkJ-
I schen gezant hier ter stede medegedeeld',
dat Rusland tegen den opmarsch van de
Turken op den rechter oever van de
Maritsa zeer beslissendemaatregelen ne
men zal, daar het hét pptredien wan de
mogelijk gemaakt, dat is d'oor het korte
herstel van den troon hjet duidelijkst be
wezen.
Destijds evenwel kon pog niemand
zeggen uit welkert hoek de wind' woei
en naar welke zijde d'e balans zou over
hellen.
Men verwachtte een verandering
Velen wenschten die.
Wanneer zou hij komen, en hoe?
Dat was de vraag.
Jean de Trémazan bood' weerstand.
De woorden van d'en onbekende met
hoeveel geestdrift zij: ook gesproken wer
den en hoe welsprekend zij waren, kon
den hem niet overtuigen.
In zijn hart.behield hüji en dat ver
borg hij: niet de herinnering aan zijh
reis naar Londen, waar cfe prinsen zich
vermaakten, terwijl het land in ellende
verkeerdewaar hij niet eens toeglanig,
tot hen- Tiiad kunnen krijgen, hoeveel
moeite hij er ook voor had; geldaan en
waar hij had' ervaren, d'at.al het bloed,
voor deze zaak vergoten, nutteloos was
geweest
Die Lond'ensche reis had alle liefde
voor het koningschap in Jean dé Tréma
zan gedood, hij geloofde niet meer in de
mogelijkheid van een herstel daaarvnn
en hoopte dat niet eens.
Hij verklaarde aan zijn vriend en diens
aanvoerder, dat voor het oogenblik al
Pojrte als een uitdaging van de mogend
heden beschouwt Het bericht, dat het
afbreken van de diplomatieke betrekkin
gen tusschen Rusland en Turkije voor
de deur staat, wordt aan hef ministerie
van b uiten lands che zaken voorbarig ge
noemd, maar me nbeschouwt er den toe
stand als zeer ernstig.
En ook dé „Nowoje Wremja"; de ge
ruchten over een mogelijk afbreken der
diplomatieke betrekkingen besprekend, j|
zegt dat deze geenszins- ongegrond zijn. j
Mexico j!
heeft het in dé laatste t'ijjd met de Ver
een igde Staten aan dén ,£tok. Hef gaat
over de erkenning va® Mexico, die door
,dén nu teruggeroepen gezant Wilson zou
zijn geschied, zonder goedkeuring der
regeering.
in tegenstelling echter der opzienba
rende berichten, dat de „president" van
Mexico Huerta, een ultimatum zou heb
ben gezonden aan de V. S. waarin nog
slechts een paar dagen gelaten werden
om tot erkenning over te gaan, niet ech
ter vermeldende vwat Mexico zou doen
als het niet gebeurde, luiden de berichj-
ten thans veel gunstiger.
Zoo wordt o. m. gemeld, dat John
L'ind, de particuliere afgezant van Wil
son, den president der ,Vereenifgde Stai-
ten, gisteren een langdurig onderhoud
heeft gehad met „president" Huerta, dat
volgens die verklaring van Lin'd een zeer
hartelijk verloop had'. Lind zou Huerta
er op gewezen "hebben, dat de verwen-
ping van het voorstel dér Vereenigde
Staten betreffende de bemiddeling der
wapenstilstand, het uiiSdh,rijyen van een
presidents verkiezing (r< het afzien van
een candidatuur door Huerta, zeer ern
stige gevolgen zou kunnen hebben. Wat
Huerta daarop geantwoord heeft js niet
bekend, maar in hooge kringen te Was
hington gelooft men, dat h'et' gevolg van
deze besprekingen zal jijpeen verande
ring in de houding van Huerta.
GEiVltNGD.
Uit Belgrado wordt gemeld, dat
de Servische .regeering besloten is
in het verov er de gebi ed vijf nieuwe
divisies op te richten, n.L de Tsar-divjsie
in Novi-B|azar, dé KossoiwoHdjiyisie in
Pristina en cfe Wiardar-, Bjenegalnitza'-
en Monastir-dïvüisies in Usfcub, iéltip en
Monastir. Biehalve genoemde plaatsen
willen Egri Palanka, Kotsjiama, Radbvis-
ta, Diore, Geugheli, Dpiran, KupruRui,
Prilep, Kumanovo, Prisrend) en Sjenitza
garnizoen krijgen. Om d'e.noodigeman
schappen voor deze garnizoenen te krip-
gen, is de minister van oorlojg gemach
tigd afwisselend het noodige aantal of
ficieren en soldaten van de eerste klas
sen telkens voor zes weken op te roepen.
Verder zal onmiddellijk na de demobi
lisatie de recruteerings-commissie Jiare
werkzaamheden in Nieuw-Servië begin
nen.
Naar de Tim es" uit Sofia ver
neemt, is de d e m o' b i 1 i s a t i e van het
Bulgaarsche leger afgeloopen.
De F r a n' s c h e minister van bin-
nenland'sche zaken heeft de vorming van
een zoogenaamde gemeentel ij k e
garde gelast. Zij zal bestaan uit niet-
dienstplichtige, maar weerbare mannen.
Zij gullen geen uniform dragen en in
tijd' van oorlog tot taak hebben de spoor
wegen te bewaken en de openbare orde
te bewaren. Zij worden niet tot de oor
logvoerenden gerekend en him werk
houdt op, zoodra de vijand hun gemeen
te betreedt
Het Spaansche paviljoen op de
tentjopnstel 1 injg te Gent jS door
brand geheel en al vernield.
zijn gedachten zich samentrokken opdat
eene punt: zijn ouders en zijin vrienden
te wreken op den ellendeling, die hun
hoofden aan den beul h,ad overgelelvérd
en dat, zoolang die verrader ongestraft
was hij zichi met niets anders zou kunnen
bezig houdien.
Uit de naburige zaal waar Biarras zijn
feest vierde, drong onophoudelijk dq
muziek tot hen door.
Soms klonk, boven dé muziek uit, het
knallen der champagjiekurken en het
uitgelaten lachen der disdhgenooten, zoo
vroolijk ging het er toe.
Terwijl dé onbekende van Bagnolet
daarnaar luisterde, plooide een weemoe
dig lachje zijine lippen.
Hij dacht aan het verleden.
k— Ik heb ini dezelfde zaal ook schit
terende feesten bijgewoond', maar dan
was het de koningiln, die voorzat De
laatste 'keer had zij de prinses Lamballe
aan haar zijde. Arme vrouwen 1 Beiden
gecFpod! En hoe! Oi! die monsters).
Zijn oogen fonkelde van haat, een h'aat
d!ie hem blind maakte voor cfe fouten
van het koningsahap, waaraan het ten
glronde was gegaan.
Het cfiner was 'geëindigd, men was
aan. 't dessert en Binet, die niet meer
had .te bedienen, zat als een. wach(ter
aan de deur.
Brutus trad binnen, ging naar den mar-
Z. Em. Kardinaal Van Rossum
in Nederland.
Gehéél, onverwacht bezocht Kar
dinaal Van Rossum Woensdagmiddag
Rolduc.
Om half vier arriveerde plotseling de
auto, met den Kardinaal en den secre
taris.
Tengevolge der vacantie waren de stu
denten en de meeste professoren, afwezig.
'In allerijll werden de weinige vacantie-
bewoners bijeen geroepen. In die oude
Abdijkerk schonlk Z.Em. aan- de aanwe
zigen 'den Pauselijken zegen.
Daarop begaf zich Z.Em. naar de Bisr
schopszaal, waar zicih Z.Em. allermin-
zaams.t met de professoren onderhield.
De hoogeerw. directeur sprak 'n warm
woord van hulde en dank voor de hooge
onverwachte eer, Rolduc bewezen.
Z.Em. dankte zeer vriendelijk, en zeide
Gods zegen af te smeeken over het oude,
eerbiedwaardige huis, en al zijne bewo
ners leeraren en studenten. Z.Em. hoop
te, dlat Rolduc zijn verieden zou 'trouw
blijven en nog veel doen én voor het
Katholiek onderwijs én voor de Katho
lieke jeugd. ZEm. verklaarde gaarne Tiet
prachtig gedenkboek „Rolduc in woord
en beefd", dat de directeur aanbood', te
aanvaarden en beloofde, als blijk van
bijzondere sympathie voor Rolduc, Z.Em.
photographiscihe beeltenis.
Om half zeven werd de terugtodht
naar Wittem aanvaard.
Het staat vast, dat Z.Em. Kardinaal
Van Rossum vertrekt uit Wüttemi op Za
terdagmorgen a.s. om half negen uur,
om over België naar Rome terug te
keeren.
Tn België zal Z.Em. de kloosters der
Eerw. paters Redemptoristen bezoeken,
beginnende met dat te Luik.
Naar de Msbd. verneemt, "heeft Z.Em,
Kardinaal Van Rossum het Ihem aange
boden beschermheerschap aanvaard van
de Ned. R. K. Vereeniging tot bevorde
ring van den weréldvrede.
Koninklijke besluiten.
Bij Ken. besluit is tijdelijk benoemd
tot lector in 'de faculteit der letteren
en wijsbegeerte aan de rijksuniversiteit te
Groningen, tot het geven, van onderwijs
Ln de Engelsche taalr en letterkunde,
John A. Falconer, te Hamburg;
is aan jhr. F. E. F. Z. van Asdh van
kies de Chalay en fluilsterdé hpn ,to e
Het bal zal zoo aanstond^ begin
nen. Wanneer gij eens zi(en wilt-
Juist Sloeg het elf uur.
De eetzaal van het paviljoen was als
dbor een too vers lag in een balzaal her
schapen.
Barras wand,el<fe overt den gladge
wreven parketvloer, die gedurende het
ontbijt door een tapijt gedekt was ge
weest, dkt men nu had weggenomen.
Hij was omringd door een drom van
schoone vrouwen.
Telkens kwamen er nieuwe genoodilg-
den, die den Burger-Directeur hun op
wachting maakten.
De aangrenzen die salons waren op en
gezet en vormden .lieflijke hoekjes, waar
dé gasten konden uitrusten als zijl ver
moeid waren van het dansen.
Het orkest voerde een menuet uit.
In een der salons zaten dokter,Nollan
en Sicard zeer vriédschappelijk te praten
met Annette Lange en Lydïe Manoiu
Pierre Lasson zegdfe tegen zijin vriend
Jean de Trémazan:
Blijf hier en sluit dfe.deur, ik ga
naar de balzaal, wij moeten weten wat
daar gebeurt
Hij was met veel zorg gekleed; een
lichte blos bedekte zijn gelaat, een glim
lach speeldé om zijn mond; en in zijn
haren, cFe met leen breed zwart lint waren
Wijck eervol ontslag verleend als burge- -
meester te Oldebroek;
'is M. J. van Alphen de Veer, laatstelijk
inspecteur van scheepvaart in NecL-Indië
oud-luit. ter zee le ki, benoemd tot in
specteur van het Middelbaar Onderwijs;
zijn benoemd tot burgemeester te Bre
da mr. E. P. van Lanschot, te Roermond
J. L. Th. Sanders;
is tijdelijk benoemd lot leeraar aan de
R. H, Bi. S^ te Alkmaar K. Wj. Walstra
te Amsterdam;
is C. .J Ha&selman, lid van den Raad
van State, aangewezen als vertegenwoor
diger der Nederla!h)dsche regeering og,
het van "2430 Augustus a.s. te Gent
te houden' IÏIe Internationaal Koloniaal
Congres1
is bij het leger in Nederland voor den
tijd van drie jaren gedetacheerd de el
luit. der infanterie van het leger in Ned.-
Indië j. M. de J.£nge, thans net verlof
in Europa.
Het wereldcongres voor de vrede.
Bovengenoemd congres is gisteroch
tend in de Ridderzaal te 'sGravemhagè
geopend. De zaal was geheel gevuld.
Op de tribune zat een dameszangkoor
onder leiding van den heer 'Bolle. Pad
vinders vormden aan den ingang der zaal
een eerewacht.
Leden van het Eerecomité, van het
corps diplomatique, zoomede de Bur
gemeester en enkele wethouders, woon
den de openingsplechtigheid bijl
Onder het zingen van het Wilhelmus
waarbij alle aanwezigen opstonden," trad
het congresbureau binnen. Vervolgens
werd de Vredeshymne uitgevoerd.
Mr. de Pinto, begroette het congres
namens Vrede door Recht en stelde voor
Prof. de Louter te Utrecht \te benoemen
tot president van het Congres, welk
voorstel bij acclamatie werd aangenomen.
Prof. de Louter sprak daarop het con
gres toe.
Minister Heemskerk heette daarna, na
mens 'de Regeering, het Congres wel
kom in dit klassieke land van het Vol
kenrecht; het land van iHugo de Groot,
waar weldra het Vredespaleis zal wor
den geopend. De Minister wees er op
dat het internationaal recht dient vervol-
tnaakt te worden en regelen dienen ge
troffen waaraan men zich onderwerpt'.
Dat daarbij vele moeilijkheden zijn te
overwinnen, bewijst het feit dat dit het
twintigste congres is. Maar juist de her
haalde congressen bewijzen het geloof
dat bestaat in de overwinning.
De Minister verklaarde daarna het
congres geopend.
Plechtig Honk daarna het „nun daniket
alle Gott." Vervolgens sprak Mr. Goe
man Borgesius in het Duitsch het Con-
(gres toe namens het Eere-comité. Op'
zijn verzoek verhieven de aanwezigen
zich van hun zetels, als hulde aan Mr.
Asser, den grooten strijder voor den vre
de, dat zich ondanks de oorlogen en het
toenemend militairisme het geloof in de
toekomst niet mag verliezen, maar dan
nuoet het leger der Vredesvrienden zich
nog vertienvoudigen.
o)pg!ebonden, haid fti'jj oen weinig poeder
gestrooid}.
Na, zijp kanten dlas wat verschikt #e
hiebben den kraag van zijp hiaéan/zia-
kleurigen rok te hebben gladgestreken,
nam hij zijn tweekanten hjoed onder dep
arm en trad de balzaal binnen.
Jean de Termazan sloot d!e deur achter
hem en schpof er den grendel op1.
De onbekende van Bagtnolet had zich
terstond na afloop van het ontbijt'verwij
derd.
Tot afscheid Tipd h|ij met de beide Bre-
taghers een hartelijk en hppddpuk "ge-
wisseldj.
Al sloten zij zich niet bijl,zijn partij1aan,
zeker was hij todh dat zij hem niet
zouden verraden.
Ch,alay bleef allen met Jean d)e Tré-
Jtnazan.
I De Bretagner zegde:
Wieet ige wat |gij doen moet
Wat cfan?
'Mét me meegaan.
Waarheen?
Dienst nemen als ^oldTaati
Hij vertelde hem daarop alles: zijn
verzoek aan .Barras, zijn zending naar
Nice, de reis daarheen en van daar nrar
de grenzen van Piëmont, zijn ontéa;^ ,t
in het bivak, het gevéclyt in de berg
passen van Bonnidja, de nederlaag der
Oostenrijkers. (Wordt ver/.)
