No. 1158.
31
FEUILLETON.
DE TWEE_VRIENPEN.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
4e Jaargang
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
10 per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/9 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Donderdag
Juli
1013.
De AOVEK I EN l IbPRiJ i> 1 raagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Mei aantal zelfmoorden.
enige weken geleden is een Haagsch
dikant, dr. M. M. den Hartog gepro-
eerd tot doctor in de Godjgeleerd-
op een proefschrift handelende over
zelfmoord.
)e schrijver constateert hierin, dat er
lijks niet minder dan gemiddeld;
)00 of 44.000 menschen de hand
zichzelf slaan. Ofschoon Nederland
ukkig niet tot de landen behoort*
ir dat aantal het grootst is, bedraagt
toch nog volgens de crimineel© .sta-
iek 502 personen per jaar. In de
ote steden is het belangrijk hooger
op het platteland. Het hoogst in
Haag (160 per millioen inwoners).
)r. den Hertog beschouwt den zelf-
>rd ais een begeleidend verschijnsel
er beschaving, doch legt er den na-
k op, dat de beschaving op zichzelve
als de rechtstreeksche oorzaak mag
den aangewezen. Men mag, zegt hij,
vergeten, dat ook in de bescha-
de giftige uitwerking der .zonde
doet gelden, waardoor het modjër-
leven met ernstige ziektev,erschijrtse-
gepaard gaat. Als zoodanig noemt hij
ermenigVuldigde weelde en de zucht
r zich steeds verfijnend genot.
/leer afzonderlijk de verschillende oor-
en besprekend, die tot den zelfmoord}
en, wijst de schrijver op drankzucht,
edelijkheid en prikkellectuur, o>p de
satie-pers en de bioscoopfilms, deze
ustrators v,an vunzige oneerbaarheid
bedekte sociaabdemocratie".
ian het einde van zijn werk wijdt de
rijver uit ever de oorzaken van
treurige verschijnsel van het ont-
tend groot aantal zelfmoorden. En hij
t dan o.m.
iet godsdienstig leven is verzwakt,
ardoor noodzakelijkerwijs een psy-
ch-onnatuurlijke levensconditie is
staan. „Een geestelijk leven, dat zich
eeuwige dingen strekt,; behoort nu
imaal tot de gezonde natuur des men
en." Als diepste oorzaak van den
derzelfmoord neemt de schrijver aan,'
it met de diepste religieuse behoeften
het kinderhart weinig of vaak in 't
en rekening wordt gehouden." Het
derwijs is te veel op de verstandelijke
•ming en te weinig op de godsdienst^
en zedelijke ontwikkeling gericht,
uist zoo. In die woorden ligt een
chuldiging tegen de godsdjienstloosr-
d/die van uit het openbaar leven neer-
ippelt in het particuliere.de gods-
nstloosheid, gepredikt en .gepropa-
:rd door een liberale en socialistisch!©
atkunÖe. In die woorden ligt ook "een
ichuldjging tegen het neutrale, het
jen b a r e onderwijs, hetwelk onge-
ijfeld niet voldoende rekening houdt
t ,,de diepste religieuse behoeften van
kinderhart"^ De godsidienstloosheid, 't
Isdienstlooze onderwijs is de oorzaak
i het groot aantal zelfmoorden.
)e cijfers, door den schrijver genoemd,
'atten een aanklacht, e„en ontzettende
ïklacht tegen onze beschaving,, die on-
k greep het geweer van een gewond©
zich niet bij de anderen kon voegen
schaarde mij bij de grenadiers van d'en
>itein. die mij den vorigen avond hier
>racht had.
Ie vijand was een afdeeling Oosteïirij-
s die in het gebergte verdwaald was
trachtte zich een weg te banen,
'k vernam nu dat wij de voorhoede wa-
en dat de troepen van Brasséna en
opperbevelhebber al waren terug
rokken, omdat zij huh succes niet
tfer wilden voortzetten.
"let gevecht duurde omstreeks 2 uren.
Zoowel de aanval als de verdediging
ren krachtig en werden met veel hef-
ieid gevoerd.
-erst beschoot men elkaar en verVol-
!s drong men met de bajonet op el-
'der in. f
vijand werd met glans teruggesla-
en eenige kanonschoten werden hen
de vlucht achterna gezonden.
|k had de vuurdoop ontvangen en alle
ronen verbruikt, die ik in de taschi
bonden had.
der hare glansen zooveel ellende en Wan
hoop verborgen houdt; omdat zij zich
heeft afgekeerd tenminste ten deele
van de Bron van Levenskracht en
Levensvreugd.
Alleen een zich krachtig uitend, prin-
cipiëel, innerlijk en uiterlijk godsdienstig
leven kan een dam opwerpen tegen de
vernietiging van zooveel menschenlevfëns
en het ongeluk van zooveel ïpenschenr
zielen.
ALGEA1ELN OVERZICHT.
Volgens berichten, gisteren door de
„Köln. ,Ztg." uit Boekarest ontvangen,was
men daar, op grond van den stand der
onderhandelingen, vol goeden moedi op
den uitslag der
vredesonderhandelingen
Alleen meende men, dat de kwestie van
den wapenstilstand nog moeilijkheden
zou 'bereiden. Echter komt nu de tijding
binnen, dat Servië en Griekenland zich
bereid hebben verklaard, voor eenige
dagen de vijandelijkheden te staken. Dit
toestaan van een vijfdaags ch en wapen
stilstand is wel een groote toenadering
van de vijanden der Bulgaren, gezien
toch ;het feit, dat dezen, die om den
vrede 'bidden, toch- in de laatste" dagen
op de meest uittartepde wijize de Serviërs
en Grieken aan de'grenzen aanvallen;.
Uit iWieenen verneemt de „Daily Tele
graph", dat de Servische regeering aan
graaf Berchtold heeft te kennen gegeven,
dat zij Bulgarije een kans 'wil laten on
zijn oprechtheid te toonen. Het Servische
leger zal daarom voorloopig tenmins e
zijn opmarsch in de richting van So-' a
staken. Voorts zal Servië alleen aanspra; k
maken op het grond/gebied, dat het vó'»r
den oorlog van Bulgarije vroeg. Ziin
eischen zijn alleen vermeerderd met di' n
nopens de vergoeding van oorlogskoste i.
Uit Boekarest seint dr„ Dillon aan he t-
zelfde blad, dat Servië bovendien nog ei n
wijziging van de oude grens zal vordere i,
hoewel Oostenrijk-jHongarije zich daar
tegen zeer sterk verzet.
Griekenland 'stelt, naar men weet. zin
aanspraken veel Jiooger,. Wjenizelos hee ft
aan dr*. Dillon verklaard, dat hij! daarv n
niets zal laten afdingen en zich aan - e
vredesconferentie zal onttrekken, wanne ;r
Bulgarije ze niet inwilligt.
Te Sofia doet men alle moeite om Ro
menië te bewegen de spoorlijn Warn a -
Sofia weer voor den aanvoer van leven <-
middelen open 'te stellen.
De Ruigaarsche hoofdstad ligt tha; s
geheel geïsoleerd en moet reeds gebn k
aan leeftocht hebben.
Wat de onderhandelingen, aangaat,Jh.e >-
ben de gevolmachtigden der Balkaustat» n
besloten aan de pers geeri mededeelu g
te doen van hetgeen ter vredesconfereni e
besproken wordt.
Men ,rëkent erop, dat de conference
binnen JlO tot 15 dagen haar doel zil
hebben bereikt;.
Voor het eerst heb ik gezien, wat i e
oorlog iseen strijd zonder vijandschap
zonder hartstocht met tegenstanders, d- e
men het eere-saluut brengt, .als zij zi;n
gevallen op het veld van eer.
Welk een verschil met de gevoelen i
die die ellendeling Nollan bij mij opwel t.
Om 10 uur 's morgens stond ik1, zwat
van den kruitdamp, te kijken naar ce
laatste vluchtende Oostenrijkers, di«
langs de berghelling afdaalden in ce
richting van twee groote dorpen, asrt
den voet van den berg gebouwd en d e
zooals men mij verteld heeft -r ^o^\-
tenotte en Sayona heeten, toen ik een
stem achter mij hoorde, die sprak:
Zoo, zijt gij daar
Ik keerde mij om.
:Bon,aparte 'sltond voor jnij-
Ik geloof ,niet, d,at hij dikwijls glim
lacht. zijn oogen staan daartoe te som
ber en zijn gel.aat drukt slechts min
achting uit. f
Het gevecht,dat ik' zoo even had b j-
gewoond, was niet meer dan een sche*-
mutseling geweest, zooals er in den oor
log telkens voorkomen, wanneer twre
vijandige legers tegenover elkaar ligjgtenj
maar dat neemt niet weg, dat het er ook
bij zulke kleine ontmoetingen warm k; n
toegaan. i f f I
Ook nu was dat het geval geweest en
het voordeel was geheel aan onzen kant
In Adrianopel
waaruit de mogendheden geen kans zien
blijkbaar de Turken, ce verdrijven, be
schouwen dezen zioh. weer volkomen
heer en meester. Op bevel van den vali
van Adrianopel zullen alle Turksche in
woners, die de Stad na de bezetting
door de Bulgaren verlaten hadden, weder
teruggebracht- worden. Dag, en nacht
wordt aan de vestingwerken gearbeid.
De vali heeft een bezoek gebracht aan
de vreemde consuls en vertelaard, dat hij
het leven en eigendom der vreemdelingen
onder zijn bescherming nam..
Voor de aankomst van den 'Turkschen
troonopvolger prins Joessoef Izzedin, en
een anderen prins 'waren buitengewone
voorbereidingen getroffen. Alle Turksche
bewoners hebben gevlagd. De vreemde
gezanten hebben evenwel aan de ont
vangst niet deelgenomen.
De Turksche kroonprins heeft na zijn
aankomst te Adrianopel aan den corres
pondent van de „Matin" verklaard, dat
Turkije onder geen beding vrjjiwillig
Adrianopel weer zal ontruimen, Het bezit
dezer stad is voor het Ottomansche rijk
een belofte van wedergeboorte, en het
geheele volk ziet in den loop der dingen
de rechtvaardigheid des hemels,. De prins
'kon niet gelooven, dat de mogendheden,
die geen vinger hebben uitgestoken om
de overeenkomst, te St. Petersburg tus-
schen iRoemenië en Bulgarije gesloten,
te hahdjhaven, wèl het vredesverdrag van
Lon,den, idat nog niet bekrachtigd was,
zullen doorzetten.
Eniver bei zeide tot denzelfden journa
list met het woord Mac Mahon:
„Wij zijn er, wij blijvD.* tri Wij^zullcii
ons zoo noodig tot den laatsten man
laten dooden. Het geheele leger is daar
toe vastbesloten. Europa moet daarmede
rekening houden."
De Turksche kroonprins zou gisteren
naar Moestapha Pasja en heden naar
Kirk Kilisse gaan. Vanavond keert hij
naar Konstantinopel terug.
Volgens de berichten uit 'Adrianojpel
zijn de bewoners dier stad zeer ingeno
men met den terugkeer der Turtcen. Hiet
Bulgaarsche leger moet n.l. op schande
lijke wijze in de stad hebben' huisgehou
den. Een voornaam, Franschman verhaal
de aan den correspondent van de „.Matin"
dat hij had gezien, dat zelfs Bulgaars clhe
officieren met geweld de woningen dei-
burgers binnendrongen en daar tapijten
en meubelen stalen en tevens was hij' ge
tuige geweest van wreedheden,, die de
Bulgaren hadden gepleegd.
In een meeting, waar 30.000 personen
bijeen waren, spraken Grieksche, Arme
nische en Israëlietisdhe redenaars dan
oo'k om strijd hunne vreugde er over uit,
dat de Halve Maan weder boven de
stad wappert.
GEMENGD.
Volgens de Figaro zal prins Ka-
rel, de oudste zoon, van den kroonprins
van Roemenië, zich verloven met
grootvorstin Óljga, de oudste doch
ter van den Tsaar van Rusiland.
Eergisteren i® prelaat "F r a n z
en de vijand was op de vlucht gedreven.
Nog nu en dan werden hem enk'eil©
schoten als afscheidsgroeten nagezonden.
De generaal mompelde terwijl hij mei
den vinger wees naar de ;plaats, waar
hij het laatst slag geleverd had
Niet alleen uit het gebergte van
Bormida zou ik hen willen verdrijven
maar uit geheel Italië.
Weer keerde hij zioh tot mij en hernam:
Het schijnt dat gij u als een dappe
re hebt .gedragen.
Zooals de anderen, generaal.
Ik hoop, dat wjj van u nog wel
iets zullen maken.
Hij wendde zich tot een officier van
zijn geleide en beval1
Gij zult hem bij u houden, het a,
b, c„ van het vak leeren en mij op; dfej
hoogte stellen omtrent zijn vorderingen.
Hij stelde zich daarop* aan mij voor:
Fran?ois Duvallier, Picardiër^ kapitein
der artillerie. f i
AI dadelijk kwamen wij* op1 vriend-
schappel ijken voet met elkaar.
Ik geloof, zeide hij, dat de veldb
tocht .hiermee zal eindigen, tot groot mis
noegen van den Corsikaan. die niets lie
ver wenschen zou, dan er weer op in te
gaan „maar de veldtochtplannen,! die hij
ontworpen en uitgewerkt heeft, zijn door
den opperbevelhebber ter zijde gelegd',
waar generaal Bonaparte kwaad over is.
Lender te Sasbach op 83-jarigen leef
tijd overleden. Prelaat Lender was het
oudste lid van den Duitschen rijksdag
en trad vooral tjjdens den Kulturkampf
op den voorgrond.
7— Volgens berichten aan Tiet „Jour
nal" zou in Portugal spoedig een op
stand der monarchisten te wach
ten zijn. De konirigsgezinden, die vooral
in het district Orense zeer talrijk zijn,
zouden bericht hebben ontvangen zich
gereed te houden. De voorbereidende
maatregelen in Lissabon en Oporto zou
den zoo ver gevorderd zijn, dat het
oogenbliik daar is om handelend op te
treden.
Volgens berichten in de New-York-
sche bladen hebben de aanhangers van
Ca stro van Columbia uit een inval
in Venezuela ondernomen. Zij heb
ben Coro in den staat Falcon bezet en
den gouverneur gevangen genomen.
Castro zelf zou, na een landing op de
kust, zich bij hen hebben gevoegd.
De Columbiaansche bladen zeggen, dat
de regeering volkomen onzijdigheid in
acht zal nemen.
De Marokkanen hebben Tetoe-
an nu van alle zijden ingesloten,. Aan de
Matin Wordt geseind, dat de Sp a n jiaar
den, hoewel zij er over 32,-000 man
beschikken, tegenover de belegeraars niet
veel (Uitrichten, Zelfs zou hun 'een brief
zijn gezonden om vredesonderhandelin
gen aan Te knoopen^
Het gerucht dienaangaande heeft in
Tetoean een zeer slechten indruk ge
maakt, omdat de Marokkanen uit een
dergelijk voorstel zullen afleiden, dat zij
WaTfli.
(N e'w-Y o r k zucht weer onder b u i-
tengewone hitte. Hevige onweders
hebben niet de minste koelte aangebracht.
Wjèl enorme schade. De halve stad stond
Dinsdag onder water en Tal van huizen
zijn door den bliksem getroffen, die ook
in het telegraaf- en telefoon-verkeer groo
te storing bracht.
Z. Em. Kardinaal van Rossum
in Nederland.
Gistermorgen droeg Z. Em. het H.
Misoffer .op in de Kapel van het .Juve
naat te Roermond.
Daarna reed Z. Em. uit tot een be
zoek aan de Kathedraal.
Aan de Zuid-Oostelijke zijde de;
Markt trad een groote schare van gees
telijken en seminaristen iin supenplii Z.Em.
tegemoet ter plechtige ontvangst. Het
rijtuig van Z.Em. werd omstuwd door
de eerewacht te paard, een; tapijt werd
op de Markt neergelegd en omgeven van
de Kanunniken van het Kapittel weid de
Kardinaal door Mgr. Drehm&nna ontvan
gen.
Mgr. heette Z.Em. in eenige bartel^
ke woorden welkom. De Kardinaal en de
Bisschop schreden vervolgens onder het
baldakijn voort naar de Kathedraal. Hier
werd vooreerst in het linkerkoor ©en
groet gebracht aan het H. Sacrament.
Er zl/n nu acht dagen verloopen se
dert hetgeen ik u hierboven heb verteld
en wij zijn nog geen sta.pi verder .geko
men.
Wij liggen nog altijd in het gebergjta
en waarschijnlijk zal het leger hier den
geheelen winter moeten blijven, wat geen
aangenaam vooruitzicht is.
Van Duvallier ondervind ik veel
vriendschap!
Hij maakt gebruik van de werkeloos
heid waartoe wij nu gedwongen zijn om
mijn militaire opvoeding in zoo kort mo
gelijken tijd te voltooien, stopt mij vbl
met -theorieën, die ik als een naarstig©
leerling jn 'mijn hoofd prent en oefent mij
ook in de practijk'.
Toch is mijn gedachte ver van hier.
Zij is bij u,
Wanneer ik uitrust van de studie dan
'dwalen mijn gedachten naar de rue du
Bac, naar Rose en mevrouw 'de Frévent,'
naar de rue de Suresnes', waar onzleJ
vriendinnen Annette Lange en Jeanne
Legner \yonenv naar het theater Fey-
deau, waar onze schoone Lydie Manon
haar triomfen viert.
Wie had dat ooit kunnen denken, toert
wij Vitré verlieten met de papieren, wel
ke uw peet, vader Canteleu, ons verschaf
te ^dat wij de vrienden zouden worden!
van twee door heel Parijs vereerde too-
neelspeelsters en de vertrouwelingen van
Na het zingen van het „Fidelis nam-
que" en andere liturgische zangen,
schreedt Z.Em. naar het hoofdaltaar om
vervolgens staande voor den troon cL
talrijke geloovigen toe te spreken.
Z.Em. voelt zich gedrongen de bevol
king van Roermond te prijzen voor hac.
innige gehechtheid aan het geloofeet.
bijzonder genoegen is het hem daarvan
den H. Vader getuigenis te kunnen ge
ven. Daarin zal de Paus troost vinden te
midden zijner zorgen. Z.Em, zal Z. H.
zeggen, dat allen hier trouw vasthouden
aan het geloof, hier beleden door zoo
vele heiligen en martelaren; dat allen
groote bewijzen van hun geloof hebben
gegeven, toen zij! in hun midden ont
vingen een Kardinaal, dje den Paus in
het bestuur der K<*rk heeft bij te staan.
Door de voorspraak van de _H. Maagd,
hier met zooveel devotie in het Zand
vereerd, den H. Clmstofrel en (Je Roer-
mondsche martelaren bidt Z.Em. God;
dat Roermond behouden blijve voor hei;
geloof, opdat het Roermond van het he
den gelijk blijve aan het Roermond van
het verleden. Ter verkrijging dezer gunU
schenkt Z„Em. den pauselijken zegen mr
vollen aflaat
Vervolgens bracht Z.Em. een bezoek
aan het hospitaal en I.ouisahuis, bestuurd
door de Eerw. Zusters van Tilburg.
Van hier vertrok Z.Ein.na.ar het Ser
minarie. Z.Em» werd aan den ingang ver
welkomd door Mgr. Mannens, pi esidaT
em Ü4e Zeereerw. Hoeren professoren".
Tegenwoordig waren hierbij o.m. oo':
Mgr. DrehmannsJ Mgr. Menten, var.
Maastricht, de Hoogeerw. heer Ter,
van Roermond.
Ook hier gold het eerste bezoek hef
Allerheiligste in de Kerk.
De Seminaristen begeleidden Z.Em.
onder het zingen van den psalm „Quauc
dilecta tabernacule tua; Dornine, yirtu-
tum". De kostelijke tooi van ta i;ic:
en planten verhoogde de stemmin, i.;
deze mooie kerk. Nadai ce zegen w
gegeven .schreed de atoet öaor .tic ver
sierde gangen naar de ret-r d"'-
Seminaristen.
Nadat hier de Kardinaal door den pre
sident en een der theologanten was toe
gesproken en eenige gezangen waren ten
uitvoer gebracht; nam ZEm zelf h
woord. J
Het is voor Z.Em. een oprecht £«too
geny tegenover het Kapittel, de o;- :>■-
soren en toekomstige geesteÜfkliei -i t
kunnen herhalen wat Z.Em aan Mgi.
Drehmanns mededeelde; dat n.l de 1'.
Vader in een afscheidsaudiëntic h en c
droeg met Zijn vaderlijken greet de vei
zekering over te brengen van dl
tevredenheid v,an Z. H. over het bestuur
van het Diocees. Z.Em. is overtuigd/dat
dit Voor Mgr. een kostbare troost i:
en wenseht er d. geestelijkheid, er. pre
fessoren geluk mede. Gedurende zijn ver
blijf in haar midden in verscheiden© ja
ren heeft /.Em. de geestelijkheid van
het diocees leeren hoogachten om b<aa
echt priesterlijken geest. Z.Lm, 6
allen voor de gevoelens hein geopen
Barras, den rnam,! die op1 het oogenblik
de hoogste macht in handen bfeeft.
Ik zie met verlangen tiaar een schrijven
(vart u uit ten c,inde te vernemen hoe hef
bij u gesteld is en ook eens wat over
uzelf te hooren.
Als uw brief onderweg maar niet zoek
raakt
lederen dag zie ik generaal Bonaparte,
wiens gast ik beu om zoo te zeggen.
Ik eet in het kamp aan de tafel van
zijn officieren, maar gij moet u van die
^tafel" niet te veel voorstellen,-wij eten
hier niet zoo goed als bij Méot of Véry
maar niemand beklaagt zich er over
Er heerscht hier een aangename en
kameraadschappelijke geest, die alle ont
beringen leert verdragen.
De generale staf bestaat uit jonge of
ficieren, even jong als de göaeraai zelf
is. even vurig als liij,, even ongeduldig
om voorwaarts te gaan naar „de Oder-
winning en den roem.
Bonaparte oefent od .allen», die hem
omringen een overweldigenden invloed
uit en ik ook voel een grenzenlooze vcr-
eering voor hem, het is me of ik,: wan
neer hij het beval, hem door water en
vuur zou volgen.
Nu eindig Sc, want hij Iaat mij roepen.
Groet allen van mij.
JEAN.
(Wordt vervolgd.)
