DE TWEE VRIENDEN.
Uit de Leidsche Vroedschap.
BUITENLAND.
4e Jaargang
No. 1153.
Bureau OU OB SiiMGSI. 54,
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
IT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekéring
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSUL\D vooi Leiden 0 «ent per woel.
.1U per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1 3^ .wm.ial. naucu
r post 1.50 per kwanial.
Afzonaeriijke nimnneis 2''M cent. mei Geïllustreerd Zonrïngshi
De ADVEK l'EN I ItiPRlJ -> <i,t vin I -5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
SnS( De eenheid vliegt.
In het met H et Vo l k saamgegroeide
:ha Larxistische W e e k b' 1 a d schreef Wi-
P.aut over het j.l. Zondjag met instem-
ing der minderheid van de roodie confe-
:ntie afgelasten van het buitengewone S„
A. P."-congres
,j,De overeenstemming tussch'en
meerderheid p\ minderheid in het be-
sjuit dat het congres niet moest wor
den gehouden, versterkt de beteekenis
van het besluit om de deelneming in
de regeering te weigeren. Dit meer
derheidsbesluit verkrijgt door deze
overeenstemming het karakter v,an een
leenhieidjsbesluit."'
,Met den meestien nadruk komt Vliegen
Het Volk hiertegenop. Hij achtte
envpndig de kans dat het congres, tegen
rgj e meerderheid van deze conferentie in,
)t „aanpakken" zou besluiten, nihil en
at is een der redenen geweest, waarom
ij voor zich op een buitengewoon con-
res niet verder gesteld was.
Maar daaruit nu te distilleeren dat
et meerderheidsbesluit een eenheidsbe-
uit is, dat gaat niet aan,\ zegt Vliegen.
ji hij handhaaft elk woord van zijn arti-
ei van Vrijdag dat, naar wij vermeldden,!
ok de instemming van v. Kol geniet.
We zien de klove tusscheln de broie-
eren al wijder en wijder gapen, vooral
ok wijll Vliegen van de gelegenheid ge-
!e|iruiik maakt om nog eens uit te pakken
c gen het .artikel, door de meerderheid
er redactie aan de gevlallen beslissing
[ewijid. Hij vindt; het o.a. „best dat de
reigeraars zich verbeelden den tegen-
30 tanders te glad af te zijn, doch is er niet
eker van dat het ook maar iets meer is
verbeelding."
Vliegen zet dit ongegeneerd uiteen en
jesluit dan
jHet beroerdste in de heele situatie
is dat wij ze niet meer in eigen hand
hebben. De Nederlandsche sociaal-de
mocratie, de ïiere S. D. A. P. staat
thans, in plaats van de hervormings-
taak voor zich op te eischen in angst
en vreeze te hopen pp de.... vrijzinni
gen Dat die hun plicht zullen doen.
Die plicht bestaat in het doen van wat
Wij tot nu toe ons werk achtten. Geluk
kig weten de vrijzinnigen dat', als zij
,iüen plicht" niet doen, niet alleen
wij, maar zij ook een vernietigend oor
deel van de geschiedenis hebben af te
wachten. Maar zij hebben hun toe
komst ten minste in eigen handWijf
gaven ze aan anderen te beredderen
over.
j,(H>et is niet anders. Maar wie ,zich
in zulk een situatie voelt als ip zuivere
lucht, stelt andere eischen dan ik."
'n Ben tegenstander der .„S. D. A. P."
i-kon het waarlijk niet beter schrijven.
In do redactie-kamers van H et y o l k
zal het nu wel erg prettig z;ijn.
En uit de partij gaan .al stemmen op
—om te beginnen van de afdeelingen
Fran eker en Leeuwarden die -alles
behalve gesticht zijm over het afgelasten
Man th'et congres Idpor de hooge heeren.
>5U
;ctjdai
FEUILLETON.
2461
Hoe jammer dat hij .zijn talenten be
steedde om kwaad te doenhad hij er
een nuttig gebruik van gemaakt, dan zou
hij zeker zijn evenmenschen tot een ze
gen zijn geweest.
Hij besloot met Rose te bezweren ein
delijk het woord van vergiffenis uit te
spreken, waarom hij haar op de knieën
smeekte.
.,Gij weet, dat ik nog slechts één.
droom, één verlangen heb: mijn leven
te wijden aan uw geluk, u te dienen, |U
met alles te omgeven dat u tot de meest
benijdenswaardige vrouw ter wereld zal
maken.
„Wij zullen leven daar, waar het u
behaagt, te Parijs waar gij. met volle
teugen alles zult kunnen genieten, wat
het leven in deze stad biedt;, in Bre-
tagne, wanneer gij de voorkeur geeft
aan de plaatsen, waaraan 'voor u zooveel
dierbare herinneringen verbonden zijn,
maar mocht de bewolkte hemel van Bre-
tagne u te somber stemmen, dan zou-
deh wij naar het zonnige Zuiden kun
nen gaan, naar het land der eeuwige
De eenheid der „S. D|. A. P." zien we
vfliegen.
Verschrikkelijk?
Onder de verschrikkelijke mogelijkhe
den, welke Het Vol'k zijn lezers voor
spiegelt om de weigering der ministe-
rieele portefeuilles goed te praten, be
hoort ook deze:
,/Bij de begrooting, als de socialis-
„Itislche kamerleden bitter klaagden
„over de stakingsjustitie, zou onze mi
nister hun moeten vertellen, dat,...
„Imen, alvorens een vonnis te critisee-
,j,ren, de bijzonderheden der zaak .moet
„'kennen in alle onderdeeLen."
Aldus in een sofistisjch hoofdartikel
Het Volk van Dinsdagavond. Waar
wij puntjes plaatsten, stonden nog een
paar andere schrikbeelden vermeld,, ech
ter van minder verbluffenden aard.
Want metterdaad verbluffend is .het,
dat den „bewusten" arbeiders hier wordt
voorgehoudenwij moeten mogen criti-
seeren zonder onderzoek en een minis
ter, die zulks niet toegeeft^ kan onze
man nooit zijn.
Zouden de socialisten bij geschillen
onderling, zouden socialistische ^advbca-
\ten bjj pleidooien ook maar oordeelen
zonder alle bijzonderheden eener zaak te
kennen
Niemand die zulks aanneemt .of voor
staat, want goede rechtspraak eischt juisit
grondig onderzoek.
Maar waarom mag dan een minister
den critici van vonnissen dien eisch niet
insgelijks voorhouden.
Critiek is waarlijk toch al makkelijk
genoeg.
Het Volk moet wel om argumenten
verlegen zitten, dat het tot zoo iets on
deugdelijks zijn toevlucht neemt.
Tijdens de debatten, welke gistermid
dag in onzen Raad zijn voortgezet ove
het voorstel van B. en W). pm een ver
volgklasse tie verbinden aan. de schoo
in de Medusastraat, heeft de heer Ver
gouwen een fier woord gesproken. Win
de besprekingen, welke eenige wekei.
geleden en ook ^thans weer door di;
tegenstanders van dit voorstel zijn ge
houden, iheeft gevolgd, zal 'weten, cla;
die tegenstanders vooral als aigunnen
hebben gebruikt: de bijzondere schoo
zal er door bevoorrecht worden bovei
de openbare. De voornaamste bestrij
der, .prof. Carpentier Alting, beweerd'
wel, dat 'hij dit niet als Jiet gewich
tigste argument beschouwde, maar he
grootste deel van zijn contra-betoog were,
toch maar door de ontwikkeling van di
argument ingenomen en de heer Sytsm;
heeft eigenlijk niets andèrs gedaan, dai
de redeneering van den professor dik t»
onderstreepen. En toen kwam de 'hee
Vergouwen eens vierkant verklaren, da
'bij; de menschep die bijzonder onder
wijs als het ideaal beschouwen, de ener
gie nog niet verflauwd is, en dat zij
die ten koste van onnoemelijke opoffe^
lente. Gij zult slechts te bevelen hebbei
om onvoorwaardelijk gehoorzaamd te
worden. Ons beider lot berust in uwr
handen, ik zweer u, dat ik u alleen be
min en nooit een ander meer zal kunnei
beminnen.
Hubert Notlan."
Terwijl Pierre Lasson den brief las
las, bespiedde Rose de Trémazan de
uitdrukking van zijn gelaat.
Zij zag daarop eerst vreugde, toer
hij las, dat de dokter zich waagde ii
den val die voor hem opgezet was, daar
na woede en haat bij het lezen van d<:
beloften, welke hij het waagde haar te.
doen;, de haat van den medeminnaar,
ook al weet hij, dat die liefdesbetuigin
gen vruchteloos zullen blijven.
Het denkbeeld alleen^ dat sjit met mis
daden bezoedelde wezen het waagde de
oogen op te slaarn tot haar,, die 'hij alm
een 'heilige vereerde, bracht het bloed
van "P'ierre aan het 'koken.
(Hij had zijn gemoedsaandoening even
wel spoedig weer onderdrukt en, toeu
fïijf haar den brief Teruggaf, zeide lyjl
eenvoudig
Goed. ,Wlij zullen hem antwoorden.
Wij viel geheel in de rol van den
broeder, geleidde haar naar (haar schrijf
tafel en zeide:
Ge weet wat Jean wenscht?
Ja.
ringen hun sdho:en hebben gesticht en
onderhouden, ook niet voor nog meer
dere lasten zullen terugdeinzen, wanneer
het geldt, die godsdienstige scholen te
brengen op hetzelfde peil, .waarop de
openbare zou komen te staan, wanneer
deze laatste een inrichting kreeg, waar
op nog verder lager onderwijs zou wor
den gedoceerd.
Aan deze fiere woorden hebben de
vrienden van het openbaar onderwijs niet
geraakt. Ze hebben er zelfs niet naar
gewezen, want ze voelden er de onte
gensprekelijke waarheid van.
'Het debat heeft overigens, geen nieuwe
gezichtspunten geopend. Alleen heeft de
wethouder van onderwijs Jiet resultaat
van zijn onderzoek ter'beoordeeling in
de vergadering neergelegd, en het eind
is geweest, dat 'het voorstel van B.
en W. met een meerderheid van veer
tien stemmen er 'gekomen is.
De subsidie-verleening aan de vereenL-
ging „Zuigelingenzorg" heeft ditmaal
eenige moeite gekost. Het wil ons voor
komen, dat de hee.- Bosch, die trouwens
een vrijwel eenzaam standpunt innam,
wel wat overdreven bevreesd is voor
verslapping van het particulier initiatief.
Met alle respect voor de verdediging
ten uiterste van een princiep, dat ook
het onze is, wil he: ons toch voorkomen,
dat hier in geenen deele dat beginsel
in het gedrang dreigde te komen. Door
een subsidie toe te staan van f 400 kan
men toch waarlijk niet geacht worden
afbreuk te doen aan het particulier ini
tiatief, hetwelk in een zoo nuttige ver-
eeniging zoovele dnizenden te hulp wist
te koinen. Niet "het overbodige moeten
we geven, maar het onontbeerlijke, zei
de Voorzitter, en Giet onontbeerlijke be
stond in een som van f 400, die de ver-
eeniging te kort komt. De raad heeft
de "billijkheid van bet gevraagde inge
zien en bijna eenparig de ,heeren
Bosch en Vergouwen slechts stemden
tegen rde subsidie-verleening goed
gekeurd.
Onder 'de ingekomen stukken was er
een, dat juist veertien dagen te laat kwam
aansukkelen.
Het bestuur der Leidsche Vereeniging
van Sigarenwinkeliers wilde thans nog
een poging 'wagen, om. :dem verkoop 'van
sigaren na het winkelsluitingsuur ook te
verbieden in café's.. 't Had van weinig
ernst bij den Raad getuigd, wanneer
nog over dit adres gediscussiëerd
was. Aanneming yoor kennisgeving was
de eenïg juiste manier, om zich van
Üeze zaak af te maken.
Maar de betrokken sigarenwinkeliers
hadden het bij dit thans onmogelijke
adres niet gelaten.
Ze hadden blijkbaar ook bij meerdere
raadsleden bezoeken afgelegd, om als
nog een wijziging dn de verordening op
genomen te krijgen, waardoor aan hun
bezwaren zou worden tegemoet gekomen.
Dat bleek namelijk'bij de debatten
over een amendement, hetwelk; de heer
,Pera bjj1 de „Verordening op Vergun-
.nings- en Verlofslocaliteiten en Logemen
Schrijf dan een antwoord op dezen
brief, zooals het uln den geest komt.
Zij nam een vel papier, van een rouw
rand voorzien^ dacht even na en s'chreefl
toen langzaam het volgende:
„Mijnheer I
Jk had (U verzocht mij althans eenige
dagen "tijd tot bedenken te laten. Begrijpt
gij niet wat mijn gewonde ziel te lijden
heefl;, welke gevoelens mij, mijns on
danks, beheerschen, wélk een weerzin ikj
te overwinnen heb, alvorens ik er toe
kan overgaan met u in gedachtenwisse-
Iing te treden. Ik wenschte, dat ik den
haat niet kendeik wenschte dat ik de
gevoelens van mijn hart kon onderdruk
ken, ik wenschte... ja^ ik wenschte dat
ik u gelooven kon, maar ik kan het niet.
Wanneer liw liefde oprecht was, zoudt
gij. dan gehandeld, hebben, zooals gij
deedt? Verviolgt men haar, die men be
mint, dreigt men haar, lokt men haar in
een vastrik? Hoe het ook zij, ik tracht
mijn weerzin te overwinnen en de stem
van mijn geweten te smoren, die mij zegt
dat het mijn plicjht is, u terug; te stooten.
W,acht.
Mijn weldoenster beeft, uit goedheid
jegens mij, om nu terug te keeren naar
het land, dat ik betreur en waaruit ik
ben weggerukt, een kasteel gehuurd in
den omtrek van Plancoët en stelt zich
voor dat te koopen.
ten" voorstelde, om dien verkoop van
sigaren in café's na het wankelsluitings-
uur alsnog te fnuiken.
Maar ae heer Pera heeft rvan deze
laatste poging weinig pleizier beleefd.
De Burgemeester gaf aan dit geesteskind
van den heer Pera den lieflijken naam
van „juridisch wangedrocht" en de Raad
verwees het met 16 tegen 7 stemmen
naar den kelder.. <-
Naar onze bescheiden meening kon
de Raad onmogelijk anders handelen. De
benaming van „juridisch wangedrocht"
moge minder aangenaam geklonken héb
ben, als men de kwestie juist beoor
deelt, zal men die betiteling „ad rem"
moeten inoemen. 'Die verkoop van si
garen na het sluitingsuur behoorde ver
boden te zijn in de verordening, op de
winkelsluiting; in de onderhavige ver
ordening was ze onmogelijk onder te
brengen. Dat de heer Pera dat niet ver
mocht in te zieij, dat hij er zijn „koude
kleeren" zelfs 'bij haalde, is ons ejg
vreemd "toegeschenen.
•Onder de ingekomen stukken was er
nog een', dat de moeite loont om er
een oogenblik bij stil te staan.
'Het was de brief van den heer C.
A. van Dongen.
•A1 waren, volgens de op nauwkeurig
onderzoek gegronde verklaringen van den
'burgemeester, de grieven, welke de heer
G. A. van Dongen in een^ adres aan den
Raad heeft gemeend te moeten uiten
paar aanleiding van het noodlottig onge
val, waaraan Zondagmiddag een oude
man van 76 jaren ten slachtoffer viel,
niet allen juist, doch gelooven we, dat
de heer Van Diongen met het inzenden
van jjfezën wiet een go'ecTwerk""heeft
gedaan. Want daardoor 'is nu eens ter
dege de aandacht gevestigd op den ge
vaarlijken toestand op de Hoogewoerd.
De tram gaat in die weinig 'breede straat
rakelings langs het trottoir, zoodat zelfs
een 'breedgeschouderd man zich op dat
smalle voetgangerspad niet veilig gevoelt.
Sommige winkeliers waren 'dan ook zoo
menschlieve'nd, voor hunne deur den ver-
trekkenden 'bezoekers te waarschuwen
voor de voorbij snellende tram. 't Is te
hopen, dat 'het onderzoek, door B. en
Wi. toegezegd, goede resultaten mogie op
leveren.
't Wiordt tijd, dat de Raad, die de
laatste maanden zoo actief is, dat ze
om de veertien dagen vergadert, vacantie
gaat nemen.
Er ontbraken gisteren reeds acht leden
op het appèl..,
't Begint nu eindelijk zomer te wor
den en 3e warme raadszaal heeft in
deze dagen waarlijk weinig aanlokkelijks.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het begint er hoe langer hoe treuri
ger uit te zien voor Bulgarije. Na hun
vluggen opmarsch in Thracië en de be
zetting van Adrianopel zijn
de Turken over de grenzen
getrokken en staan reeds jn Oud-Biul-
Over eenigen tijd vertrekken wij daan-
he^rj, i
lk heb stilte, rust en vergetelheid nooi-
dig.
Daarginds, in die eenzaamheid,, zal ik
overwegen wat mijn plicht en de zorg
voor mijn geluk mij voorschrijven en dan
zal ik u mijn besluit meedeelen, maar
laat mij in afwachting daarvan aan mijn
eigen gedachten over.
Alles wat ik u voor het oogenblik kan
zeggen, is dat ik zeer ongelukkig, ben,
dat ik onbeschrijfelijk lijd en dat mijn
hart bloedt. Het verwondert-mij zelfs
dat ik, na alles wat er gebeurd is^ nog
in> leven ben. Voor het oogenblik wil ik
mij geen woord yan uw betuigingen her
inneren. Soms wischt het berouw alles
uit, maar hoe zal ik aan de qpreclftheid
vian uw berouw gelooven ROSE."'
;Na den brief te hdblbeni voltooid, gaf
zij hem aan Pierre en terwijl deze las,
keëk zij hem met 'haar schoone zwarte
oogen aan. i
,Toen hij had uitgelezen, vroeg zij!:
i— Is het zoo goed?
ja-
I— Moet ik den brief verzenden?
Nog niet, eerst wanneer gij tot het
vertrek gereed zijt.
r— Gaat gij met ons mee?
Neen, ik zal u over eenigen tijd
volgen. Men mag niet weten, dat ik bij
garije. Volgens een bericht uit Sofia aan
het „Berl. Tageblatt" vreest jnen dat zij
zich te ötanimaka bij Philippopel met de
Grieken zullen vereenigen wanneer de
mogendheden niet onmiddellijk met een
Vlootbetooging optreden. De stemming
is te Sofia zeer gedrukt4 daarpiiemand
weet, waarmee men de Bulgaarsche!
\tluchtelingen voeden moet. De Turken
moeten ovleral waar zij komen brandstich
ten en moorden. De regeering ontviangt
wel verzekeringen, dat de mogendheden
de schending, van het vredesverdrag dloor
Turkije niet zullen dulden, doch de diplo
maten zijn het er niet over eens, op1 wel
ke" wijze zijde Turken zullen dwingen om
terug te keeren, te minder nu de, groot
vizier naar hier heeft geseind, dat hij er
de macht niet toe had.
Naar wij reeds meldden heeft Rusland
besloten in overleg met /de andere mo
gendheden
krachtige pressie op Turkije
uit te (^gfenen en de Porte te dwingen
haar troepen binnen de lijn "Enos-Midia
terug te trekken.
Deze krachtige maatregelen zouden,
violgens nadere berichten, hieruit bestaan,
dat de gezanten der mogendheden ip
Konstantinopel bij de Turksche regeering
gezamenlijke stappen zouden doen fen
einde de kwestie langs diplomatiekiën
weg op te lossen. Faalt: dit middel dan
zal Rusland aan de .mogendheden voor
stellen een vloot'deinonstratie voor Kon-
stantinopel te houden. Helpt ook dit
middel niet dan zou Rusland ovérgaaA
tot dat bezetting van Armenië.
Met dit laatste en krachtigste middel
ïullen wel niet alle mogendheden instem
men. Men vreest n.l. c^j.t de bezetting van
Armenië door Rusland de Klein-AziatL
sche kwestie zal doen oplaaien en het be
gin van het einde van Aziatisch Turkije
zijn zou. Wel wordt van Russische zijde
deze meening weersproken, door de ver
klaring dat de actie van Rusland slechts
een dwangmaatregel zijn zou en Rusland
daarmee geen vergrooting 'van gebied
beoogt, maar een officieele verklaring
is dienaangaande nog niet gegevena zoo-
dat wantrouwen ,nqg altijd niet onge
motiveerd is.
Uit Petersburg wordTnu aan de Temps
geseind dat de Russische ZwartezeeVloot
zee heeft gekozen, zoogenaamd om oefe
ningen te houden, maar waarschijnlijk om
pressie op Turkije uit te oefenen. De
Tsaar, die zijn reis heeft onderbroken,
zal Vrijdag den minister van buitenland-
sche zaken en naar het heet, ook de mi
nisters van oorlog en marine raadplegen.
Officieus wordt voorts verklaard, dat
een gezamenlijke stap van de mogendhe
den heden of uiterlijk morgen bij de Por
te volgen zal.
De vredesonderhandelingen
zullen, naar nu vaststaat^ in Roemenië
worden gehouden. Uit Belgrado wordt
dienaangaande aan de „Berl. Ztg. a. M's.
geseind: De conferentie van de militaire
vertegenwoordigers der oorlogvoerenden
die te Nisj zou plaats hebben, is afge-
u ben, en moet veronderstellen, daGgij!
met de barones alleen op Argouges zijt.
Daar zult gij' vernemen wat gij te doen
(hebt. ,Wij «uilen u leiden.
Goed. v
De markies keerde in (het vertrek' terug
met een 'brief in de Ihand.
Deze brief was geadresseerd aan Jeanne
Legner.
(Hij vroeg:
Wilt gij dezen brief voor mij be
zorgen?
I iTerstond.
Weet gij wat Tuij behelst?
Ju.
I iDe barones zeide:
Ga, gij zult nog een gelukkige
maken. v
Toen Piierre Lasson in de rue de
Suresnes kwam, vond (hlijl daar Jeanne
Legner alleen. ZJjlix gelaat stond zeer
opgewekt. Daar waar .hij gemeend (had
tegenstand te zullen ontmoeten, Jbiijl de
barones en Rose "de Trémazan, vond ihij
nu een volmaakte medewerking, die het
Welslagen van zijn wraakplannen ,zoo
goed als verzekerde, de ^traf van 'den
ellendeling, dien hij met al zijn krachten
haatte en verfoeide, de bevrijding der
Trémazan'» van den boozen genius, die
Ihen steeds had omgeven ,en het drama
van La Guyonnière veroorzaakt.
(Wordt vervolgd.)
