De Herstemming. BUITENLAND. BINNENLAND. 4e Jaargang No. 1142. Bureau OUDE 8 11\ L 54, LElOEi^l. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt me' GRATIS POMS Ongevallen-verzekering het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSUL\D voor Leiden 9 cent per week 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 13b per kwartaal. Franco per post f 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2", cent, mei Geïllus reerd Zondagsblad 5 cent. De v vi i ...n mo draagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden rrred'-deelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiön gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentign) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Dit nummer bestaat uit TWEE BLADEN en een GEÏLLUS TREERD ZONDAGSBLAD. De geh ee 1 e linkerzijde gaat bij de herstemming voor den gemeenteraad samen, ofschoon de twee verbondenen concentratie en sociaal-demoCratie bij elkaar Jiooren als water en yuur, op elkaar gelijken als wit en zwart. (Wat zegt ons dan dit samengaan met overgroote duidelijkheid? Dat het er hier de linkerzijde eerst en vóór alles en bijna alleen om te doen Ts: de man** hen der rechterzijde te wippen, de mam nen van Christelijke beginselen uit den Raad te weren. Wie hunne plaatsen moe ten innemen, wie e'r dan wel in dein Raad moeten komen dat is een kwes tie, die van minde'r of zelfs van geen! belang wordt geacht. Wat moet van zulk .een handelwijze het gevolg zijn bij de onzen?- Dat in ben wordt opgewekt een krach tig en werkdadig verlangen om te wrei- ken de minachting en den smaad, hunne partij, hunnen beginselen aangedaan. Naast den afkeer van de Christelijke be ginselen moet staan onze toewijding,! naast den haat onze liefde. teder katholieke 'kiezer zijl een pro pagandist, een vurig propagandist voor de candidate» Ider rechtsiühe partijen. Deze zijn in district I de jieeren: HUURMAN en PERA in district II de heeren DUFFELS en PERA in district III de heer VAN TOL. D;e uitslag van de gisteren te Haarlem gehouden herstemming heeft bewezen op hoe weinig slommen het kan aankor nien. In bet derde district werd| de so ciaal-democraat gekozen met een meer derheid van zstemmen op den Cihrist.- Historisclie. Dat zijl ons een les om alle krachten in te spannen.; alle zei len bij te zetten l Dr. Bos. Nu 't geval er eenmaal toe ligt, dat we een linkschi ministerie krijgen, kun nen we niet anders dan de keuze der Koningin, die dr. Bos als kabinetsfor mateur aanwees, een golukKige achten, 'De afgevaardigde voor Winschoten, die thans ook voor Groningen gekozen is, maakie in de Kamer steeds'den indruk van een eerlijk politicus., die niet schroom de voor zijn opinie uit te komen, ook al week deze wel eens af van de ge voelens, welke men linlks bijl voorkeur jegens rechts'koesterde,. Met dat al staat hij 'stevig links, wat ook bleek bij1 de jongste verkiezingscam pagne, toen hij immers behoorde tot de rondreizende concentratie-propagandisten hier trad hij in de'Gehoorzaal op, waar zijn betoog een goeden, zijn rejdiek ech ter een slappen indruk maakte wat on -'..lil zins verwonderde. In zijn rede kon dr. Bos zichzelf geven en zulks doet hij dan mot openhartigheid, maar bij debat komen handigheidjes te pas, waar mede deze redenaar niet vertrouwd' is,. ZSch met een Franschen slag van een tegenwerping afmaken, ligt ni.et in zijn aard, hij beredeneert de zaken liever» Maar e» vielen 'hij' den politieken strijd onzerzijds vele aanmerkingen te maken, Welke eenvoudig niet weg te redeneeren Waren en dit zal dr,. 'Boa in de Gehoor zaal wel gevoeld hebben,. Als linksch strijder kon. hij zulks natuurlijk niet toe geven, maar zijn repliek werd er mat door,. i Groote gaven als redenaar bezit de heer Bos niet. Zijn gebaren zijin stijf, zijn luid gesproken woorden min óf meer eentonig. Maar wat hij zegt, pleegt lo gisch in elkaar te zitten en met overtui ging te worden voorgedragen. We zijn nu benieuwd, welke ambt- genooten hij zal vinden en hopen, dat hij steed !en eerlijken indruk zal blijven maken, welke zijn optreden in de Kamer placht te wekken. Een onvoorzichtige. De redacteur van het socialistische „Friesch Volksblad" schreef Zaterdag j.L: „De krisis, welke, nauwkeuriger om schreven, genoemd wordt met de(n.) na,am Kabinetskrisis, dreigt welhaast een krisis te worden voor onze partij." Van deze naïeve erkenning is Het Volk zoodanig geschrokken, dat het pas Donderdag genoeg bij adem was om dien redacteur er even tusscheni te ne men, Hij wordt eenvoudig ongeschikt voor zijn taak geoordeeld. O gij onvoorzichtige „Volksblad"- schrijver! Al ziet ge straks voor uw eigen oogen, dat uw voorspelling waar was, dan nóg moet ge de oorzaak cf 't gevolg niet zoeken bij '.„de" partij, doch bij de „boerswasie" en het „kappe- taiisme", Pas wanneer ge de zaken al dus opvat;, zijt ge waardig een rood krantje vol te schrijven. Al te goed. Ten aanzien der onlangs gevoerde rechtsdhe herstemmingstactiek vraagt prof, Struycken in Van Onzen T ij d, „of men, achteraf bezien^ toch niet beter zoude heblben gedaan, zich over het ge voel heen te zetten, de eisdhen der oogen- blikkelijike partijpolitiek met te doen overwegen, maar, in tegenstelling met de vrijzinnige partijen, den afkeer van het socialisme positief ook bij de herstemmin gen uit te drukken? Op het oog en blik zelf kon zoo iets als eene belachelijke zwakheid schijnen, voor de toekomst ware misschien, juist door de in deze ten'einde toe gehandhaafde tegenstelling met de vrijzinnige partijen, grootere ze delijke kracht tegenover het aangroeiend socialistisch streven er uit voortgevloeid. Eene meerderheid der vrijzinnigen ware toch, zoo beredeneert de heer Struycken, ook al had de rechterzijde hen bij de herstemmingen gesteund, niet bereikt; ja zelfs zouden zij, niettegenstaande dien steun, toch bij de rechterzijde in de min derheid zijn gebleven: de Kamer zoude dan waarschijnlijk zijn samengesteld ge weest uit 45 der rechterzijde, 43 vrij zinnigen en 12 sociaEsten, eene samen stelling voor de vrijzinnige partijen al even zwak en dubbelzinnig, als die, wel ke thans is bereikt;. Men had dus, zoo •concludeert schr„, wel zonder vgroote schade den ouden strijdi tegen het so cialisme 1kunnen voortzetten," jW|ij zijn het, ook „achteraf bezien", met deze beschouwingen niet eens, Zeker, er zouden, indien rechts de vrijzinnigheid geholpen had, wat minder socialisten in de Kamer zijn. gekomen, Misschien ware zelfs, indien we van de blauwen we'derzijrischen steun bedongen hadden, hier of daar wel een rechts,chen •candidaat meer vgekozen. Vooreerst echter zou een en ander ons weinig gebaat hebben en tweedens zou de strijd er döor vertroebeld; zijn. Zooals 't nu ging en hierbij heb ben we 't oog op het Roomsche ont- ho.udingsadvies bileefl de rechte' lijn gehandhaafd: rood en blauw gingen te gen ons samen, ze moesten 't nu ook maar ten einde toe samen uitvechten,. (Wiat de heer Struycken daar aan 't eind zegt over „voortzetten van den ouden strijd tegen het socialisme", lijkt ons in 't gegeven verband ook slechts ten deele juist. Door blauw te gaan steunen, zouden we wel is waar som mige roode candidaten bevochten heb ben, maar het socialisme wordt eigenlijk juist door zijn groot aantal vertegen woordigers in de Kamer niet weinig in de benauwdheid gebracht. Hoe meer roo de afgevaardigden, hoe meer kans, dat de voosheid der socialistische beloften en voorspiegelingen duidelijk zal blijken. Rechtstreeks zouden we natuurlijk nooit de verkiezing van socialisten be vorderen, maar nu het linker komikelspel onwillekeurig toe leidde, nu hebben we van harte het onthoudingsadvies toege juicht: de heeren-aan de overzijde moes ten maar "heblben wat er bijl stond. .De vrijzinnigheid zou begrijpelijker wijze wel gaarne gezien hebben, dat we haar tegen rood gesteund hadden. Zij ware er dan beter afgekomen dan met haar povere 37, Zulke ongevraagde hulp zou echter voor de heeren wel wat al te gemakkelijk geewest zijn. Indien zij 't alleen niet langer af kunnen, moeten zij maar met billijke motieven tot ons komen,, dan 'kunnen we nog zien, wat we doen zullen. Maar Hen uit eigen be weging bijspringen, neen hoor! Al te goedenz. En daar passen we voor. ALGEMEI N OVERZICHT. Officieele bevestiging is gekomen van het reeds vermelde bericht dat ook' - Roemenië den oorlog verklaard heeft aan Bulgarije. De Roemeensohe ge zant deelde de Bulgaarsche regeering mede dat het Roemeensohe leger de gren zen oVertrok en hij' Sofia zou verlaten) met het gezantschap. Het gezantschaps archief heeft hij overgedragen aan het Italiaansclie gezantschap, dat ook vbor den Roemeensclie onderdanen zal zorg dragen. Gistermorgen zijn derhalve de eerste Roemeensclie troepen Bulgarije binnen gevallen. Officieel wordt nu medege deeld dat Silistria zondfer .verzet is ge nomen. 2 a 300 Bulgaarsche soldaten! Verlieten de stad, de achtergebleven or debewaarders werden zonder tegenstand' ontwapend. Het Roemeensche leger drong 10 tot 15 K.M. op het Bulgaarsch grondgebied door. De Roemeensche en Muzelmansche bevolking is zeer uitgelaten. De Bulgaarsche regeerinig heeft Ver klaard, dat zij besloten heeft, geen mili tair Verzet te bieden tegen den inlyal van Roemenië, welken Bulgarije, in de gege- Ven omstandigheden, als vol'tóomen tzon- der wedergade beschouwt. De Bulgaarsche regee ing -protesteert echter ter. sterkste cieze in dringing ophaar grondgebied. Intus- schen heeft zij een paar dagen geleden een formeel verzoek om bemiddeling gedaan. Zij heeft zich tot Rusland ge wend met de verklaring dat zij bereidt is met Servië en Griekenland een schik king te treffen. Zij verzocht Rusland zich met de regeling daarVan te vrille» belasten. De Russische regeering Verklaarde zich* bereid haar goede diensten ond'er zeke re Voorwaarden te verleenen en na zichj met Sofia in verbinding te hebben ge steld, richtte zij tot Servië en Grieken land het verzoek' de vijandelijkheden te staken om door bemiddeling van Ruslantf met Bulgarije tot een minnelijke schik king te komen. Het antwoord van Servië en Grieken land is nog niet ontvangen. Het voorstel door Rusland gedaan luidt aldus 1. De oorlogvoerenden sluiten onmid dellijk een wapenstilstand. 2. De vier minister-presidenten bege ven zich naar St. Petersburg om er te beraadslagen over het met Turkije ge sloten vredesverdrag. 3; Tijdens de besprekingen zal Rusj- land alles in het werk stellen pm een' toenadering tot stand te brengen. Vrij algemeen wordt hieruit afgeleid', dat bij deze besprekingen het tusfe|c|herf Servië en Bulgarije in 1912 gesloten; verdrag geen rol meer zal spelen. Helt is door den veldtocht in Macedonië van de baan. Deze meening wordt ook'.-gehuldigd door de „Neue Freie Pressed die naar aanleiding van inlichtingen van betrouwv- bare.^Servische zijde meldt: Wanneer Bulgarije bereid is de vijandelijkheden te beëindigen dan zal ook' _Serviip elk oogenblik gereed staan om aan dfczen vvensch gehoor te geven. Maar Servië is van oordeel dat het verdrag^ waarover voor het uitbreken van den oorlog zoo- Veel gesproken werd, thans van nul en geener waarde is. Het verdrag is vei\-K scheurd. Servië was in elk Jg'eval van plan, niet meer gebied op te eis dien dan liet aan Turkije ontnomen heeft en na den oorlog tegen de Turken biezct hi&ld. Daarentegen zal SerVië voor Griekenland een grooter stuk van het achterland van Saloniki opeischen. De berichten^ welke van het hoofd*- kwartier in Belgrado ontvangen worden,; zijn zeer gunstig. De Bulgaren zijn ujitj Servië teruggeworpen en in Macedonië' hebben Serviërs en Grieken de voornaam ste punten bezet. Toch verlangt SerVië geen nieuwe krijgslauweren en hlèt wensch.t dat aan den broedertwist zoo- spoedig mogelijk een einde wordt go- maakt. De toestand wordt thans ,echter beh.eerscht door Roemenië, dat als sterk ste staat op den Balkan het beslissende woord zal spreken. Uit Boekarest wordt nog aan het *Berl. Tageblatt" geseind: Van goed ingelichte Servische zijde verneem ik, dat Servië zal voorstellen om in Boekarest een conferentie te houden van alle Bal- kanstaten (waaronder ook Roemenië),, om over de nieuwe regëling op den Bal kan te beslissen. Van de oorlogsgruwelen waarvan hij zelf ooggetuige was, heeft Pater Michel van de Fransche missie te Kilkitsj aan den, correspondent van de „Secoio" bijzonderheden meegedeeld. In Kilkitsj zelf en de omliggende dorpen werd de mannelijke bevolking door 'de Bulgaren in de moskeeën te zamen ge dreven. Daarna wierpen de comitten bommen naar binnen en toen de ont ploffing daarvan nog niet gruwelijk ge noeg was, werden ze in brand gestoken. In één dorp bij Kilkitsj kwamen op die wijze 700 mannen*ini de vlammen om, terwijl h-un vrouwen gedwongen werden het ontzettende schouwspel aan te zien. In een ander dorp werden de vrouwen in de open lucht levend verbrand, nadat zij eerst den vlammen-dood van hun mannen hadden moeten bijwonen. De Fransche consul in Saloniki. aan wien de pater om bescherming van de be dreigde bevolking" had verzocht, ver klaarde niets te kunnen doen. De vrees e- tijjkste gruweldaden werden door de bende onder Doneof bedreven. Pater Michel, die enkele hoofden, armen en beenen van de slachtoffers had opgeraapt, werd bedreigd, omdat hij blijkbaar voornemens was die lichaams-" deelen als stukken van overtuiging te gebruiken. Te Nigrita zijn 1400 huizen in brand gestoken en 470 inwoners zijn er levend verbrand. Pater Michel zegt, dat vele beschaafde Bulgaren aan dergelijke wreedheden deel nemen.- GEMENGD. De Spaansch,e koning heeft een bef- sluit geteekend omtrent de aanneming van vrijwilligers voor den dienst in Afri ka. De minister van oorlog is th,ans\, bezig om plannen te beramen voor de instelling van een Spaans ch vreem delingenlegioen in Marokko. Er wordt aan de Belgische bladen gemeld, dat er een overeenkomst geslo ten is tusschen gravin Lonyay (prinses Stephanie) en den Belgischen Staat, over de nalatenschap van koninig Leopold II. Prinses Louise i£ dus nu ddeenige die haar proces tegen den staat doorzet. Een rijke Amerikaansch,e, die op liet oogenblik in een Parijs hotel verblijft kwam, na van kamer verwisseld te zijn, tot de ontdekking dat h,are juweel efn ter waarde van 25 0.000 frs. gesto len waren.-Van de dieven is geen spoor te ontdekken Er zijn in verscheiden hospitalen' te Bielgrado gevallen van cholera ge constateerd. Uit Wieenen wo,rdt aan h,et „Ber liner Tageb'l." geseind: In de oorlqgs- h,aven Pola is een omvangrijke spionnagezaak gntdekt. Tot nu toe werden 15 personen gevangen genomen^ waaronder eenige onderofficieren van marine en leger. Leider schjjnt te zijn sergeant-majoor Schmitz. Een huizoe- king bracht aan het licht, dat deze tal rijke militaire geheimen jian het buiten land heeft verraden. Tevens blee'k,i dat Sch.mutz in den loop der laatste .drie jaren van een medeplichtige, een hotel houder, 30.000 kronen uitbetaald heeft gekregen. Bovendien is per postkantoor Pola door een onbekenden afzender een bedrag van 40 a 50.000 'kr. aan het adres van den hotelhouder verzonden. Z. Em. Kardinaal van Rossum in Nederland. Gisteren heeft Z.Em. Kardinaal Van Rossum in de hoofdkerk van Amsterdam een pontificale Hoogmis opgedragen. De kenk was schitterend met groen, bloe men en vlaggedock versierd. Nadat de Kardinaal van den ingang der kerk was ingehaald, zong het koor een huldigingscantate. Bij het H. Misoffer werd Z.Em. ge assisteerd door Mgr. L. Jansen als pres byter assistens, door Mgr. M. A. van £anten en den Zeereerw^ heer A. J. Holiërhoek als troondiakens, de Zeer- eerw. heeren pastoors L. Stolk en J. C. Serbrock, resp. als diaken en subdiaken Missae. Verder waren ceremoniarius pa ter P, Welling, en pastoor G. C. van Noort, cantores kapelaan G. jjj. Meysing en kapelaan P. J. v. d. Pavoordt. De functies ad baculum werden ver richt door den Eerw,. pater Q. J. Wi- A. de iWjildtad gremiale door kapelaan, Van Beuzekom; ad librum door pater (De Bie, O. R, ad candelam pastoor C. H|. Bramlage. Aan het einde van de^leühtighekl hield de Kardinaal een korte toespraak, waarin (Z.Em. zeide, deze H;. Mis te 'hebben opgedragen voor de geestelijkheid van Amsterdam en Jiare familie en verder voor geheel Amsterdam. Z.Em. sprak de verwachting uit, dat Amsterdam in de toekomst zal blijven, wat het tot heden geweest is. Daarna verhaalde.Z.Em. van zijn laat ste particuliere audiëntie bij den Paus, en hoe de H. Vader aan Z.Em. den zegen heeft meegegeven voor Holland, waar zoovele Katholieken in oprechte trouw aan den Hi. Stoel leven, hetwelk Z. 'H|. Pius X ziilk een troost is te midden van vele smarten, die Z. H,. moet verduren. Z.Em. gaf daarop den P'auselijken zegen. Ten slotte werd een Pius-hymne uit gevoerd. Vervolgens hield Z.Em. in de pastorie der kerk audiëntie voor de geestelijkheid Uer, Hoofdstad. Om half vijf bracht de Kardinaal een bezoek aan het R. K. Jongensweeshuis op de Lauriergracht, om de hulde van de Amsterdamsche weeskinderen in ont vangst te nemen. Op de binnenplaats waren in een halven cirkel opgesteld! de jongens van het R. K. Jongenswees huis, de meisjes van het St. Nicolaas- 'gesticht op de Heerengraoht, en de weesjes van het gesticht „de Voorzienig heid", benevens de jongens van het St. Aloysius-gesticht. Nadat Z.Em. de hulde van de regenten en van de kinderen in ontvangst had genomen, sprak Z.Em.: „Dierbare kinderen, ik dank u van harte voor de hulde, mij gebracht. Ik ben hierheen niet slechts gekomen, ge dreven doordat ik mijn kinderen bemin, maar ook omdat ik, evenals gij, wees kind ben geweest. Gij hebt mij mijnen zegen gevraagd, dien wil ik u gaarne schenken, opdat gij al uwe schoone beloften zult gestand .kunnen "doen. Nadert dikwijls, zoo mo gelijk dagelijks, tot de H. Tafel, tot den Heiland, Die gezegd heeft: „Laat de kleinen tot Mij komen en weert ze niet af"w Daardoor zult gij onderdanigheid leeren om aan de Eerw. Broeders en, Zusters, die u leiden, te gehoorzamen. Daardoor zult gij worden nuttige, flinke hurgers der maatschappij, maar vooral ook aanliankeljjke kinderen van Z. H;. den Paus en trouwe zonen der H. Kerk. Ik zal den H. Vader over u spreken en van ,u vertellen, dat er hier zoovele kinderen zijn, die dagelijks voor hem bidden om troost en steun bij het vele lijden, hetwelk hij voor de vervolgingen, Gods Kerk aangedaan, te verduren heeft." Daarna reed Z.Em. naar het Maag denhuis op het Spui, waar Z.Em. even eens een treffende hulde van regenten en weesmeisjes had in ontvangst te nemen, en waar Z.Em. tot zeven ,uur vertoefde. Maandag verlaat Z.Em. te half negen uur Amsterdam. Op de reis naar Den Haag wordt het retraitehuis te Noord- wijkerhout aangedaan. Te vier uur ver trekt Z.Em. uit Den Haag, en zal op zijn reis naar Rotterdam, voor een kwar tier Delft aandoen. In de kerk van den Hoogeerw. deken De Graaf zal Z.Em. dan den Pauselijiken zegen geven. Audiëntie bij H. M. Koningin-Moeder Wij vernemen, dat Z.Em. Kardinaal van Rossum odk door H. M. de Ko ningin-Moeder in audiëntie zal ontvan gen worden. Deze audiëntie zal vermoe delijk nog Tijdens het verblijf van den Kardinaal te Amsterdam plaats hebben. De kabinetscrisis. Men bericht aan het „Utr. DgbL"(dat in de Donderdag gehouden vergadering^ der vrijzinnige concentratie besl- ^cn

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1913 | | pagina 1