BUITENLAND.
DE TWEE VRIENDEN.
BINNENLAND.
4e Jaargang
No. 1135.
Bureau OlIDB 0lfw0 .iL oi-iiwLÏBB.X.
Interc. Telefoon 935. Postbus
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per w«.ek, 1 30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonnen'j se nu.-i.ners 21/* cent, met OéïMus.rcerd Zondagsblad 5 cent.
De - VI: i :NfibtVlJ5 bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeeling^n van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Vurige kolen.
De heer Troelstra is alzoo ten Hove
genoodigd om door de Koningin in zake
de .hangende kabinetscrisis be worden
gehoord en natuurlijk zal hi| gaan.
iDie uitnoodigiing ligt volkomen in. de
lijn der jongste politieke en constitu-
ti'oneeÜe gebeurtenissen en kwam dus
geenszins onverwacht, maar toch mag
even gewezen op de woigende tegen
stelling,. i
De socialisten jdachtten demonstratief
ih|Un minachting voor het jroniingschap
te toonen, zeilfa waar eenvo,udige parle
mentaire welvoegelijkheid ih.un anders
voorschreef. Zoo vonden zij! (het „kranig"
om weg te 'blijven/ 'b'ij de openingszit
ting der Statengeneraa'J als H,. M. daarin
verscheen, terwijl! ooki bij gewone zit
tingen door de roode afgevaardigden
igeen gelegenheid werd ve,rzuiimd,om door
repuiblikeinsche uitlatingen en' voor het
koningschap krenkende gedragingen te
specu'.eeren op de toejuiching en bewon
dering van „bet"' volk.,
Maar ziet: nauwelijks brengt de groei
zijner .parlementaire fractie den' "heer
Troeistra ver genoeg naar voren, of. de
(Koningin zegt ook tot hemgelieve Mij:
van advies te dienen;.
Nog eens: deze invitatie sluit eenvou
dig volkomen aan bijf den heersdhenden
toestand en bij onze staatkundige op
vattingen, maar to,chl steekt) deze hande
ling der Kroon gunstig aff bijl de be
jegening, welke diezelfde Kroon van mn
Troelstra moest ondervinden, zelfsi waar
deze ads volksvertegenwoordiger betere
opvattingen had moeten doen huldigen.
.Inderdaad: deze noodiging! ten' Hove
stapelt vurige kolen op het hoofd van
den Jeider der „S. D. A. P„". Hij be
hoeft er zijd gevoelen® niet om te wij
zigen, maar wel moge hij er door tot
het inzicht komen,! 'dat minstens in het
parlement de houding. van( hemt en de
zijnen jegens de Kroon, een andere be
hoort te zijn dan, tot dusverre werd in
acht genomen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Bijzonderheden zijn er vandaag niet
ontvangen van de 'gevechten tussdhen
Serviers en Bulgaren
ofschoon er op het oogenbliik een ver
woed gevecht aan den gang moet zijfn,
dat reeds vier dagen duurt en zeer bloe
dig heet te zijn. In den eersten dag wan
dien strijd had het derde Servische leger
corps 1000 dooden en 3500 gewonden.
In Belgrado zijn reeds vier treinen met
2000 gewonden aangekomen, terwijl men
er nog drie verwachtte.
Uit telegrammen, ontvangen uit'Uskub,
blijkt, dat de Bulgaren bij het gevecht
op den tweeden dag 600 dooden en
1800 gewonden hadden, die door de Ser
viërs op het slagveld zijl ngevonden. Ook
de Serviërs hadden het hardi te verant
woorden. Het derde Servische leger, dat
FEUILLETON.
228)
'Met het rijtuig?
J.a, gij' reedt met mejuffrouw Lange
weg.
Hebt ge ons bespied?
Och neen, ik zat hier en keek toe
vallig naar buiten. Zjj. houdt heel veel
yan u.
Heeft zij' dat gezegd?
Zij is niet gewoon "haar gevoelens
te verbergen. Trouwens, waarom zou
zfj ook?
De tgraaf leunde in zijn stoel achter
over en keek naar het plafond.
J,a, zeide hij', alsof ihij tot zichzelf
sprak, zij' heeft ons groote diensten be
wezen en ons een goedheid betoond, die
ik nooit zal vergeten. Wanneer ik over
twintig j.aar nog leef, dan zal ik ze nog
juist zoo vereeren ,als op dit oogenblik.
Zij is een edele vrouw.
Hij schoof zijn stoel nog dichter bdj
dien van Jeanne, wier vaardige vingers
het werk weer voortzetten, en wendde
zich nu geheel tot haar:
Ik heb in mijn ongeluk, zeide hij,
twee vrouwen gevonden, die op mijn
den aanval der Bulgaren op de linie
Retki-Boekwi te doorstaan had, heeft
meer dan 3000 man verloren aan dooden
en gekwetsten.
Naar luid van berichten uit particuliere
bron hebben de Serviërs bij Retki en
Boekwi 70 Bulgaarsche officieren en 4000
soldaten gevangen genomen, terwijl zij
tevens 30 kanonnen veroverden.
De Servische regeering heeft verklaard
zeer voldaan te zijn over den loop der
krijgsverrichtingen.
Bulgarije
spreekt officieus tegen, dat het Biulgaar-
sche leger voor het Servisdhe terugtrekt,
en voegt ér bif, dat gistermiddag alle
aanvallen der Serviërs met groote ver
liezen aan Servische zijde zijn afgeslagen.
De leiders der oppositie hebben zich
voor onverwijld krachtig optreden ver
klaard. De regeering schijnt te hebben
afgezien van Danefs voorgenomen reis
naar ,§t. Petersburg.
Intusschen doet Bulgarije voorstellen,
die werkelijk, gezien zijn houding der
laatste tijden, concessies.' mogen genoemd
worden. De Bulgaarsche gezant heeft nl.
minister Sasanof voorgesteld aan Servië
en Griekenland de volgende voorwaarden
aan te bieden tot beslechting der han
gende geschillenonmiddellijke staking
der vijandelijkheden, demobilisatie door
Bulgarije, Servië en Griekenland, gemeen
schappelijke bezetting van de betwiste
gebieden, gelijktijdig vertrek van 'Danef
en Pasjits naar St. Peters burg.
Over de actie der
Grieksche troepen
geeft de chef van den ,generalen staf
het volgend overzicht.
De Grieksche troepen gingen 's mor
gens over 'tg eheele front tot den aanval
over en verdreven den vijand achtereen
volgens lilt hun stellingen te Soelof en
op de hellingen van het Wertisco-ge-
bergte. Na verbitterden tegenstand vlucht
ten 'de Bulgaren .paar Nigrita. 'Zij moes
ten Wyssoko, Tasowo en Borowo prijs
geven en op1 Lahana terugtrekken. De
Grieken hebben ook de stellingen ten
noorden van Gioewesna vermeesterd,
vanwaar de vijand op Ligowani terugtrok,
Verder hebben zij de Bulgaren voor
Kilkitsj uit hun versterkte stellingen ver
dreven en vervolgd.,
Op den linkervleugel zijln de Bulgaren
na een' hevigen strijd gedwongen zich
ten nooj-den van het Arda-meer terug te
trekken. De Grieken hebben vier snelr
vuurkanonnen buit gemaakt.
Roemenie
mobiliseert ook. Op de vraag van Roe
menië aan de Balkanstaten, of zij het
gebeurde als een begin van oorlog be-
schouwen.aiviwoordde Servië bevestigend
en deelde daa,rbij. mede, dat Griekenland
en Montenegro over een oorlogsverkla
ring onderhandelen. Griekenland ant
woordde hetzelfde en verwachtte deze
week een grooten, slag. Het antwoord
van Bulgarije was ontwijkend. Een later
bericht meldt echter, dat ook Bulgarije
eeuwige dankbaarheid aanspraak hébben:
mejuffrouw Lange en gij.
O!
De een evenveel als de andere.
Hij werd ^veer even vertrouwelijk als
bij 'hun eerste ontmoeting, toen. hij in haar
een landgenoote aantrof.
Ja, Jeanne, hernami hij, zoowel aan
u als aan haar ben 'ik oneindig verplicht.
Herinnert ge u de revolutionnaire recht
bank nog? Wanneer gij daar niet ge
weest waart, dan had ik zeker het lot
van mijn vader en mijn moeder gedeeld.
Ik zou geen weerstand hebben kunnen
Heden aan ipijn begeerte om dien zoo-
genaamden rechters, dien beulen, mijin
verachting in het gelaat te slingeren.,
'hetgeen mij zeker op het schavot ge
bracht zou hebben. Gij 'hebt mij daar
van teruggehouden, gij! hebt mij gesteund,
gij zijt mijn goede fee geweest en gij
zij't dat nog. Een innige genegenheid
trekt mij toe u aan. Ik weet niet welk
voorgevoel mij zegt, dat wij nog nauwer
aan elkaar verbonden zullen, worden door
een band, die bijna even sterk is als de
liefde. Toen ik u na onze eerste ontmoe
ting verliet, heb ik tot u ^gezegd, dat
mijn 'hart mij niet meer toebehoorde,
dat het alleen nog vriendschap "schenken
kon en dat Ik u die schonk;. Wanneer
ge mij thans zoo vroolijk ziet, dan is
dat omdat ik u verblijdend nieuws heb
bevestigend geantwoord heeft, waarom
tot mobilisatie besloten iis.
Uit Boecharest wordt aan de „Voss.
Ztg." geseind: „De minister van oorlog
en de chef van den generalen staf zijn
hedenmiddag bij iden koning ontboden.
Het besluit is genomen om het géheele
Roemeensche leger te mobiliseeren.
Welke legercorpsen Bulgarije moeten
binnenrukken, is reeds bepaald."
GEMENGD.
Gisteravond tegen achten begaven
de Diuitsche keizer en de keizerin zich
met hun gevolg aan boord der Trinacria,
waar ^ij door den jtaliaanschen
koning en koningin werden ont
vangen. Aan boord vön het jacht werd
het avondmaal,, waaraan ook de prinsen
met hun gevolg, de rijkskanselier, de
staatslieden en de stedelijke autoriteiten
deelnamen, gebruikt. Na het avondmaal
bleven de vorstelijke dames in het dames
salon, terwijll de keizer en de koning ge-
ruimen tijd aan dek vertoefden.
Om half elf keerden de keizer en de
keizerin naar de Hohenzollenn terugj de
keizer ging dadelijk naar het promenade
dek om de Tnria ria te zien vertrekken.
Om elf .uur de Trinacria zee
naar Stockholm.
Het F >iwe 1 ij 1c van Dom Ma
nuel van Portugal n.et prinses
Auguste Victoria van Hohenzollern zal
op 3 September u Sigmaringen voltrok
ken worden,
Na terugkeer van den regent van
P e r z i te Teheran zal hij den j o ng e n
Sjah een jaar lang int' de geheimen der
regeer-kunst inwijden. Na afloop daar
van zal de Sjah, die 'au 18 jaar xoud
is, worden gekroond en zelf gaain re-
geeren.
Naar de Nieuwe Gazet meldt, is
de Belgische regeering voornermens een
belasting te heffen op de safelo
ketten in d^ banken. De belasting zal
de helft van den jaarlijksdhen huurprijs
en ten minste 5 franken bedragen.
In verband met berichten over da
den van sabotage aan den O o stel ijl
ken Rand (Zuid-Afrika) heeft de re-
geering de militaire overheid te Potohef-
stroom gelast, noig 800 tot 1000 man
cavaleristen naar den Rand te zenden,
Daardoor wordt het géheele aantal troe
pen ongeveer 2000.
Men geloofde, dat heden de staking
vrijwel algemeen zou zijn.
Twee k i est e cht v r ou w en, Cla
ra Giveen en Kitty Marion, zijn veroor
deeld tot driejaar dwangarbeid
wegens de brandstichting in de tribune
der renbaan In Hurst Park.
In een dynamietm aga zijn van
den spoorweg te Gorytiba is een ont
ploffing voorgekomen. In de geheele
stad werd de schok gevoeld. Er volgde
een onbeschrijfelijke paniek. Men vreest,
dat er ongeveer yijftig menschen zijn
omgekomen
mee te deélen.
Mij?
j,a-
Ik begrijp u niet.
Waarom hebt ge mij geen deelge
noot gemaakt van uw verdriet? Waarom
hebt ge mij' het geheim niet toever
trouwd, dat dat edele hartje verbergt?
Zij zag hem ongerust aan. Waar wilde
hij heen?
Hij hernam
Wlaarom hebt ge mij nooit ge
sproken over uw roman te Pllancoët?
Gij wist?
Alles
Wie heeft h.et u gezegd
'Wacht. Bereid u voor op1 een groo
te vreugde.
Jean!
Er is er nog een die dien naaiml
draagt.
Jean d'Argouges.
Gij' bemint hem?
Boven alles ter wereld.
Terwijl zij haar borduurwerk op een
tafeltje neerlegde en opstond, .ging zij
(vloort:
Ja, ik beken het. Het is waar. Ik!
had hem lief, ik behoorde hem toe met
hart en ziel, maar ik zal hem niet weer
zien.
Waarom niet?
Omdat hij dood is. I
Kardinaal van Rossum
in ons land.
Een Nederlandsche Kardinaal in
Ned er 1 an d...
't Is een Jang-ongekend voorrecht, een
reeds Iang-wergeten geluk. Onze laatste
Nederlandsebe Kardinaal w.ajs Z Em. Wil
lem- van Enckevoirt, die in 1534 'isi over
leden. I
Na dien tijd hjeeft de ICa^iOheke Kerk
in Nederland blange en angstige jaren
doorworsteld. Na den storm v(an de Re
formatie kwam het Jansenisme Verwoes
ting brengen in Neerland® Kerk.
En nu, na bijna, vierhonderd jaren
komt weer een Nederlandsch,e Kardinaal
in ons Nederland, waar nu de Katho
lieke Kerk staat in de volle heerlijkheid
Van haar uiterlijk:en groei en haar inner
lijke kracht. Zij, die zooveel stdrmenl
heeft getrotseerd, zjal ook trotseeren de
kleingeestige, laffe en minne bestrijding,
waarmede hare hedendaagsche Vijanden
haar trachten te bekampen.
Een Ned er lands che Kardinaal
Raadsman te Zijn iVan den plaatsbeklee-
der yan Christus op aarde in hét,zoo om-
Van erj^k en moeilijk werk van het be
stuur dar JCejkLjis od 'de eerste D'laatstde
hooge roeping die vpor een kardinaal'
i:s weggelegd
Is het dan w'onder, dat Katholiékl Ne
derland bii de ontvangst van een'Kardi
naal vol blijdschap staat en Jubel
De eer en de waardigheid Van een kar
dinaal wordt door d.e „Msbd."1" Van he
denochtend als volgt besohreVen
„De „coadjutores Papae", de mede
helpers van den Paus, waartoe op de eer
ste plaats de kardinalen behooren, die
zooals kardinaal van Rossum te Rome
resideeren, de 'kardinalen „in curia", in
tegenstelling met de kardinalen „extra
curiam", die buiten. Rome hun residentie
hebben, belast met de zorg yoor een
bisdom of met een legatie-zending, oefe
nen hun hooge en zoo. zwaar-verantwoori-
delijke taak op verschillende manieren
uit.
Vooreerst hebben zij Vrijen toegang
tot den Paus „habent aurem1 pontificis"j
om hem persoonlijk van raadgeving te
dienen,.
Verder verleen en zij hun medewer
king „in pleno", a.ls college. Een der
voornaamste vormen van deze jnedewér-
king is het houden van geheime en open
bare consistories, in, welke consistories
de Paus gewoonlijk gewichtige mededee-
lingen doet op kërkelijk-politiek ge
bied, kardinalen creëert, bisschoppen
preconiseert, en waarin ook de causae
consistoriales behandeld worden,, zooals
P. Albers die opsomt: beslissingen om
trent geloofspunten, heiligverklaringen,
goedkeuring van, reliigieuse orden, het
samenroepen v,an algemeene kerkverga
deringen en de stichting van universi
teiten.
De meest moeizame en dé meeste in
spanning eischende wijze van medewer-
Denkt ge dat?
Zij wendde haar gelaat tot 'hem, Zag
hem aan met starende oogen en sta
melde:
Bedrieg mij niet. Ja, ik denk heil
nog en ongelukkigerwijs heb Ik gelijk.
Onafgebroken denk ik aan hem, maar
hopeloos. Ik beween 'hem in het geheim.
Wanneer hij nog leefde, dan zou hiïj
mij wel geschreven hebben.
Dat kon hij niet.
Leeft hij dan nog?
Ja.
"Waar?
Te Parijs.
Hij is onder vermomming, onder een
anderen naam hier gekomen. Vanavond
zult gij hem zien, dan zal ik hem hi om
brengen. 1
O!
Dat heb' ik met mejuffrouw Lan
ge afgesproken.
En hij bemint mij1?
Meer dan Zijn leven, dat hij geV
waagd heeft om bij u te 'komen.
Zij viel terug op haar stoel, bedenkte
het gelaat met de handen en vergooit
een stroom van tranen, maar ditmaal wa
ren het vreqgdetranen. 1
Toen het avond was geworden, zat
Jeanne Legner in het boudoir, waar een
maal Sicard aan de dames Annette Lan-
k'ing aan het bestuur der H. Kerk ia
echter die, welke de. kardinalen uitoefe
nen als lid van verschillende Congre
gaties en kardinale .ambten. .Zoo maakt
kardinaal-van Rossum deel uit van de H.
Congregatie van het Concilie, van de
Regulieren, van de Propaganda, voor de
zaken van den Latij'nschen en Ooster-
schen Ritus en van den Index. Zijn Emi
nentie is voorts lid van de Pauselijke
Bijbelcommissie en promotor van tal van
orden en instellingen.
Men begrijpt, welk een grenzenlooze
toewijding, welk een weggeven van heel
zijn hooge persoonlijkheid zulk een veel-
vattende werkzaamheid van den kardi
naal ei scht.
'n Zeer gewichtige plicht hebben ten
slotte de kardinalen uit te oefenen door
na den dood van den Paus', onder bijzon
dere voorlichting van den H. Geest, een
n: n Opperherder uit hun midden
"i ren. Op de alles-beheersobende,
beteekenis van deze verplichting en de
verstrekkende gevolgen, die zij hebben
kan, behoeven wij hier waarlijk niet te
wijzen.
Aan de vele en Zware verplidhtingen„
die het kardinalaat oplegt, paren ziclf
ook Verschillende voorrechten. De waar
digheid gaat met de eer samen.
Zoo bék'leeden de kardinalen, krach
tens positief recht, na den Paus 'den eer
sten rang in de ihierardhje, in jurisdicties!
en eer. Hun titel luidt: Eminentlissiimusi
princeps, hun politieke rang is, die van
niet-souvereine vorsten gelijk', hun on-
dersdheidingsteekjenen Zijn de roode hoedl
de roode baret, de ring met saphier, de
purperen mantel, behalve de ordens-kan-
dipalen, die hun ordekleed öehoudfen,,
een baldakijn in hun titelkerk, een om-
brellino, een Zijden scherm, hun wapen
gekroond met den kardinaalshoed. Ver
der genieten Zij een groot aantal, eetn
driehonderd verschillende, privileges,
zooals onschendbaarheid, uitsluitende
verantwoordelijkheid alleen aan den Paus
en alle bisschoppelijke voorrechten, ook
wanneer de 'kjairdinaal zelf geen bisschop
is."
Men meldt aan het „Ctr.",i dat Z.E.
kardinaal y. Rossum' ihedenavbnd'x te 6
uur 2 minuten aan [het station W.P. te
Amsterdam plechtig ontvangen zal worden
door het eere-comité, vjoor dez'e gel ei
genheid gevormd. Daar wordt Z.E. be
groet in een der Zalen van het station
door de hoogere geestelijkheid en door
andere autoriteiten, terwijl ook' aanwe
zig zullen zijn de R. K. Studenten Vain
de Universiteit van de H. B. S. en van
het Gymnasium. Onmiddellijk, begeeft
Z.E. zich naar de pastorie aan de Kei
zersgracht, waar hij volgens ceremonieel
zal ontvangen worden.
Koninklijke besluiten.
'Bij Kon,, besluit is voor den tijd van
vijf jaar benoemd tot lid van, het hoofd
bestuur der vereeniging, Het Nederland-
sche Roode 'Kruis jhr;. mr. dr» A. J.
van Citters te 's-Gravenhage;
'zijp de klerken bijl het departement
ge en Lydie Manon de Ljge intriges van
dokter Nollan had onthpld.
Hoe was hij veranderd, doch sllechts
van uiterlijk, hetzelfde hart klopte in'dat
gesloopte lichaam en Jeanne joelde ^at
zij hem nu nog meer beminde, dan toen
hij een schoone, fiere ruiter wa'sc
De beide gelieven vielen elkaar in de
armen en sdireiden vreugdetranen.
Toen hij daarop zijn geschiedenis vers
telde, begreep zij aanstonds; door welk
noodlot hij stom had moeten bljjven en
dat het hem onmogelijk geweest wa'sj
haar bericht te zenden, zonder 'de plaats
te verraden waar hjj zich Verborgen h'ield
en de brave menschen in het verderf te
storten, die hem hadden opgenomen met
gevaar voor hun leven.
laten zij naast elkaar op de sjofa,
i hand en het scheen dat Jeajü
d'Argouges Zijn blik niet kon verzaden
aan de schoonheid van Jeanne, wie het
geluk uit de schitterende oogen sprak.
Annette Lange die het weerzien desr
minnenden bijwoonde en zich mede ver
heugde in hun geluk, beloofde nu, dat
zij al haar invloed op haar jnachtige
vrienden zou aanwenden om te verkrij
gen, dat de naam van tien markies d'Ar
gouges van de lijkt der uitgewekenen
zou geschrapt worden.
(Wordt vervolgd.)
