DE TWEE VRIENDEN.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
4e Jaargang
No. 1132.
Bureau OUDE SINGEL 34, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2Va cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De I .in i I /IJS b draagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden medcdeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Maar dat is ook zoo!
Van vrijzinnige ^ijde wordt nu niets
minder verzekerd dan het volgende: Alp
de sociaal-democraten 'niet zitting wÜlefl
nemen in het ministerie, beschouwen wij
het program, waarmede wiji de kiezers
hebben lekker gemaakt, als een waar
deloos vod, dat wijl in1 eeni hoek smijten.
Men zegt "het well niet in zulke ronde
woorden, maar het komt er todh. op
neer dat kan niet worden ontkend.
Het sociaal-democratisdu orgaan het
„Volk" merkt naar aanleiding van, deze
waardige houding van de concentratie
het volgen-de op:
„Als dit zoo ware, zou vóór alles
moeten worden gekonstateerd een
dubbel bedrog der kiezers door de
vrijzinnigen. Ten eerste zouden zij,
door de socialisten te dwingen in te
gaan in hun ministerie, vóór 17 Juni
hunne kiezers, met name de kleurlooze
middenstof, den aanhang der Ned.
Herv. Kerk, de oranjelievende burgerij,
die zij voor "de roode republ.keinen
bevreesd maakten, op de schandelijk
ste wijze om den Jxdn hebben geleid.
En ten tweede "zouden zijl woord
breuk plegen tegenover hun eigen de-
mokratische kiezers en onze Partij,
■wi^r stem en steun zij 'hebben ver
kregen op programpunten, waarvan de
uitvoering door hen'nooit afhankelijk
is gesteld van de voorwaarde, dat de
socialisten in hun kabinet zouden plaats
nemen. Integendeel hebben zijl juist
steeds beweerd, dat program te willen
Uitvoeren zonder de medewerking
der socialisten, wat door ons steeds als
een onmogelijkheid is gekenschetst."
Maar dat is ook zoo! De Vrijzinnigen
hebben de goegemeente om dien tuin
geleid, en zij zijn op het oogenb'lik bezig
woordbreuk te plegen. Dat is 'ns .heel
goed opgemerkt door het „Volk".
'tIs toch maar al te waar: van "je
vrienden moet je het hebben!
Gemeenteraadsverkiezing te
Lisse,
Ofschoon wiji er van overtuigd zijn,
dat ook bij! een gemeenteraadsverkiezing
eensgezindheid onder _de Katho
lieke kiezers yan het hoogste belang is
en er daarom moeielijk te duidelijk op
de noodzakelijkheid daarvan kan, ge
wezen worden meenen wij toch in
onze twee voorafgaande artikelen duide
lijk genoeg te zijn geweest.
Met 'n enkel woord willen we nu
echter speciaal de Katholieke kiezers van
Lisse op dien plicht van eensgezindheid
wijzen. Zij houden hoog het parool: de
candidaten van de Katholieke Kiesver-
eeniging zijn de onze!
Dc personen van andere caindidaten
kunnen nog zoo voortreffelijk, nog zoq
respectabel zijin, willen wij de eenheid
onder de Katholieke kiezers bewaren,
dan wij'ke men op ,-geeni enkele plaats
FEUILLETON.
225)
Zij riep zijn naam op smeekenden toon,
maar hij deed alsof hij het niet hoordfe
en mompelde half voor zich
Dat is een mannenhand.
Hij zag dadelijk naar de onderteeke-
'ning
„Hubert".
Toen keek hij Rose aan'.
Zij was naar de barones gegaan, aap
haar voeten neergezonken en riep
1 O! mevrouw.
Daarna verborg zij haar .gelaat jn den
schoot van haar oude vriendin.
Jean naderde zacht zijn zuster, nam
haar in zijn armen ,en zeide met een
stem vol teederheid tegen hair:
Vrees niets, arme martelares, Jk
weet alles en ,ik h,eb er u des te mieeir
om lief.
Toen richtte zij zi<Jh op .en zeide zacht
Lees.
Sedert 'hij door bemiddeling van Sicarcf
had vernomen waar Rose de Trémazan
woonde, had Hubert Nollan slechts één
begeerte gehad: haar weer te zien.
Zijn pogingen om haar te ontmoeten
waren vruchteloos gebleven.
Toen besloot hij haar te schrijven.
dus ook niet te Lisse af van dezen
stelregel:
De candidaten van de R. K.
Kiesvereeniging moeten onzen
steun heb.ben!
Zouden wij dien liever geven aan anr
dere personen wij hebben dat kunr
nen bepleiten vóór de candidaatstelliing,
maar nu is onze handelwijze door het
besluit der Kiesvereeniging bepaal d.
Wij' 'hebben het bovenstaande geschre
ven naar aanleiding van verschillende
klachten, die ons bereikten over een
tweespalt onder de Katholieke kiezers
te Lisse. Moge deze bijtijds worden
overbrugd
ALGEMEEN OVERZICHT.
Uit de berichten, die waarschijnlijk!
nog al wat overdreven zijn, valt hef
niet geheel op te maken ofsdhpon ze
wel doen vermoeden, dat
de oorlog uitgebroken
is tusschen de vroegere hondjgenooten.
Het bericht van hernieuwde ernstige
gevechten, bereikte Servië juist op 't mo
ment dat de Skoeptsjina vergaderd was
om de uiteenzetting yan Pasjits te aan-
hoo.ren. Wat deze betreft valt te v'ermel-
den, dat hiermede, zooals verwacht werd)
.een stap terug gedaan werd op den, weg
der toegevendheid. De Servische rer
geering wil n.l. arbitrage van Rusland
aanvaarden onder handhaving der reso
luties vroeger door de Skoeptsjina aan
genomen, dus niet op grond van 't be
staand verdrag.
Wat de berichten over de gevechten
aangaat d.ient opgemerkt dat men van
beide kanten elkaar de schuld van de
vijandelijkheden geeft. De Bulgaarsche
regeering gaat reeds zoover dat zij haar
vertegenwoordigers te Belgrado en Athe
ne heeft opgedragen te protesteeren te
gen de aanvallen der Seryische en Griek-
sche troepen en tegen Let samentrekken
van troepen tegen de Bulgaarsche stel
lingen met het kennelijke doel gevech
ten uit te lokken. De regeering werpt
alle verantwoordlelijkheid voor 4e ge
volgen, die, nog voor eem minnelijke
schikking over de gebiedsyerdeeling is
bereikt, uit dergelijk optredenkunnen
ontstaan, van zich.
Ook de Grieksche ministerraad heeft
gisteravond besloten een krachtig pro
test nftai* Sofia te jenden tegen deze nieu
we schending van het protocol, waarbij
de demarcatielijn tusschen Grieken en
Bulgaren is vastgesteld.
De openbare meening is hoogelijk ver
ontwaardigd.
Officieele berichten
van de verschillende strijdende partijen
luiden ,als volgt. Te Belgrado werd gis^
ter bekend gemaakt dat de Bulgarem
gisternacht de Serviërs langs: de linie
De brief, door Jean de Trémazan ver-
meesterd om zoo te zeggen, drukte .dui
delijk zijn gemoedstoestand uit.
Hij schreef:
„Mejufvrouw Rose!
Sedert den nadrt dat ik u in mijn huis
gezien heb, een nacht diejaij mij denzoet
ste en de droevigste herinneringen heeft
nagelaten, omdat ik er het doel niet
mee bereikt heb dat ik er mij van had
voorgesteld, sedert dien nacht zijt gij mij
schooner dan ooit voorgekomen, zoodat
geen andere vrouw mijn oog meer kan
bekoren en ik onophoudelijk aan u moet
denken.
Dc gebeurtenissen die daarop gevolgd
z;jn, de troebelen die wij allen hebben
aanschouwd,, de schrik' over het bloed dat
weer in zoo weinig dagen is verboten
en de opzienbarende val der machtigen,
die van een hoogte Zijn neergestort .die
hen verpletterd (heeft, dat alles heeft mijn
gedachten geen oogenblik kunnen aflei
den.
Toen gij mij verlaten hadt, verbitterd
en Zwijgend, zonder mij een enkel woordl
van vergiffenis toe te voegen, zou een
wenk van u voldoende geweest zijn om
mij aan uw voeten te werpen, toen die
echter niet kwam heb ik begrepen daft ik
u nooit zou kunnen verteed'eren.
Het heeft niet mogen zijn.
De schijn is tegen mij en toch heb ik
slechts één doel gehadhen te redden,1
die zichzelf in bet verderf stortten en die
IstipZletowo hebben aangevallen. Het
gevecht duurt voort. De artillerie heeft
er deel aan genomen. Bij 't eerste mor
genkrieken werden Reckar en Zletowo
aangevallen. De gtrijd luurt voort. Bo
vendien hebben de Bulgaren de Ser
viërs aangevallen bij Wallandowo.
De Serviërs zien in deze a^nVallen het
bewijs ,dat de Bulgaren de vijandelijkhe
den zijn begonnen zonder oorlogsver
klaring.
Te Sofia wordt echter een geheel te
genovergestelde lezing y|a|n het geval ge
geven. Evenzoo wordt er va,n den strijd
die ook tegen de Grieken begonnen is
een bijzondere voorstelling gegev|en.
Volgens inlichtingen uit het hoofd
kwartier ontvangen, heet het daar, Zijn
de Bulgaarsche troepen te Pravisjta gisL
terenavond om 8 uur, op het geluid van
hevig geweervuur van dm 'kant van Toi-
la, hun broeders te hulp gesnelrd. De
voorste afdeelingen stelden zich -aan
stonds in gevechtsorde op en „tafeïttein
de Grieken aan. Deze, die de aanvallers
waren geweest, sloegen in wanorde op
de vlucht, Eleuthera in brand stekende.
De Bulgaren vervolgden ze tot Kaletsji-
f lik-
De aanvaller» tier Grieken waren he
viger aan den kant van 'Mochtian en Sje-
maltos. Ze hadden vermoedelijk ten
doel de spoorwegverbinding van 5eres
naar Drama te verstoren. De Bulgaren
beschikten in 'die buurt over genoeg man
schappen. Zoodra het gevecht begon'
werden de vooruitgeschoven posten ver
sterkt. De uitslag van dit gevecht is nog
onbekend.
Officieel wordt ech^M- het volgende
van Grieksche kant bekend gemaakt: Het
Bulgaarsche leger is een algemeenen,
aanval begonnen op de Grieksche en Ser
vische troepen. Het Bulgaarsche leger,
d|at de met de Serviërs overeengekOr!
men demarcatielijn heeft overschreden,
is naar Metzikowo opgerukt en heeft)
naar men yermoedt, Gevgheli bezet.
Ook de met Griekenland overeengeko
men demarcatielijn hebben de Bulgaren
overschreden zij rukken thans op Eleu
thera aan, waar een compagnie Griek
sche troepen van de hoofdmacht is af
gesneden. Een Grieksche afdeeling in
het dal van Moesteri is voor de Bulgaar
sche overmacht naar Tsagesi terugge
trokken.
Omtrent de Qriëksche compagnie, die
te Eleuthera is ingesloten weet men al
leen, dat de Bulgaren gisteravond 20 'ka
nonschoten op Eleuthera hebben, gélost.
Gisterochtend om 4 uur werd kanon
vuur gehoord ten noorden .van Bog-
dantsa (op den linkeroever van den
Wardar).
Drie Bulgaarsche regimenten, die te
Doiran stonden, hebben de Servisqhle
voorposten op den linkeroever van de
rivier vermeesterd. Bulgaarsche artillerie
beschiet de versterkingen van Metziko
wo, op den linkeroever van de Drin.
Gistermorgen om vijf uur is een Griek-
geen menschelijke macljt meer aan hun
droevig noodlot 'kon ontrukken.
'W|at ik gedaan heb, Rose, 'toen jk'
zag dat alle worsteling en elk verZeti
onmogelijk geworden w^aren, was niet
meer dan ,mijn eigen leven te verdedi
gen, maar waarom zal ik trachten u te
te overtuigen, waar ik weet, dat ik toch
bij voorbaat ben veroordeeld?
Rose, gij haat mij en ik bemin in1
die enkele woorden ligt alles opgesloten.
Welnu, ik wil u een bewijs geven jan
mijn liefde.
De domeinen uwer familie zijn mijn
eigendom geworden.
Ik heb u gezegd dat ik die alleen,
gekocht heb om te beletten dat ze ,in;
andere handen zouden vallen.
Schrijf mij een woord van vergiffenis
sta mij een onderhoud toe, waarin ik
zal trachten voor de laatste maal mijn'
zaak te bepleiten en zij zullen, de uwe
zijn. Hoe uw besluit ook zijn zal, ik zal
mij er aan onderwerpen. Wanneer gij
volhardt in uw afkeer, die mij in h,et'
verderf heeft gestort, die mijl wegen heeft
doen inslaan, waarvan één woord van it
mij had kunnen terug houden, dan zal.
ik tenminste de bittere vreugde hebben
te weten, dat ik haar heb verrijkt, van!
wie ik zelfs geen vriendelijk woord,
geen glimlach, geen aanmoediging heb
kunnen verkrijgen, terwijl zij met dat
woord, met dien glimlach, die haar zoo
weinig kostte, van mij een ander mensch
sche post op 12 K.M. van Karassoeli
aangevallen. Om kwart voor acht 4eed
een Bulgaarsch bataljon een aanval op
den Griekschen post te Nigrita.
Om 8 uur 50 trok heit Bulgaarschie le
ger naar het meer Ragolitsa op.
Naar beridhlen uit Athene luiden heeft
de Grieksche vloot, die bij Chios kruiste
bevel gekregen onmidjdelijk naar Tseg-
hesi te stoomen.
De Duitsche legerwetten
zijn gister aangenomen. Eerst Jjad de
Rijksd}ag nog zonder beraadslaging bij de
laatste stemming over de legerwet een
voorstel aangenomen tot herstel yan de
zes regimenten ruiterij in het regeerings-
ontwerp. Enkele Polen, vrijzinnigen en
de sociaal-democraten stemden tegen.
De begrotingscommissie had, zooal'af
men weet, drie van de zes regimenten
geschrapt.
Vervolgens werd de legerwet zelve, met
de stemmen yan enkele Polen en de so
ciaal-democraten tegen, onder stormach
tige toejuichingen, aangenomen.
De dekkingswetten werden vervolgens
in derde lezing behandeld.
De Rijksdag heeft daarbij! de in de
tweede lezing daarin opgenomen bepa
ling, dat ook de bondsvorsten belas1-
tingplioh.tig zullen zijn, bij hoofdelijke
stemming met 195 tjegen il69 stemmen en
8 onthoudingen geschrapt.
Te voren had de rijkskanselier her
haaldelijk en dringend verzocht deze be
paling in het belang van de totstandko
ming der wet eruit te lichten.
De Rijksdag heeft daarna definitief al
le voorstellen tot dekking yan de jaar
lijks terugkeerende kosten der legerver-
sterking aangenomen.
Nadat hiermede de agenda was afge
handeld, hield de voorzitter van den
Rijksdag, dr. Kampf, een rede.
'De sociaal-democraten verlieten de
zaal.
Wij zijn zeide de voorzitter nu
aan het einde van een zittingsperiode
gekomen, die in de geschiedenis van dén
Rijksdag een der gedenkwaardigste mag)
worden genoemd.
buitengewoon h;oog en dicht bij de
grenzen der draagkracht van de beyól-
king vyaren de gestelde eischen.
De Rijksdag heeft aan de totstandko
ming yan het geheele complex van wet
ten deelgenomen op hoogst doeltreffen
de wijze. De offers, die het Puitsdbe
rijk zal brengen, zijn zwaarder dan ooit
te voren. Het groote werk is thans vol
tooid en daardoor zijn de krachten van
het geheele volk en h.et gevoel van rust
en veiligheid versterkt, hetgeen voor de
ontwikkeling van het rijk onontbeerlijk
is, en ertoe zal bijdragen den wereld
vrede te bewaren, dien het gehjeele Duit
sche volk' eerlijk wenscht.
De rijkskanselier sprak, in aansfluiting
bij de woorden van den voorzitter, de,
overtuiging uit, dat dank Zij den gemeen-
schappelijken »arbeid, de verbonden re-
had kunnen maken emi mijl afhouden van
den afgrond, waar mijn wanhoop mij
heentrekt, waarin ik mij blindelings zal
werpen en mi) misschien verzwelgen zal.
Men heeft mij meegedeeld, dat uw
broeder Jean dien men verdronken
waande bij zijn terugkeer uit Engeland,
te Parijs is, nadat hij ontkwam bij hiet,
vergaan van het schip, waarmee hij de»
terugreis maakte.
Ik heb hem niet gezien en heb vol-#
strekt geen zekerheid omtrent dit feit,
ofschoon ik alles beproefd heb om die
te verkrijgen.
Wanneer het waar is» dan zal dat
een groot geluk voor u zijn, want
gij zult in hem een ^teum en een betf
schermer hebben weergevonden.
Ongetwijfeld zal ook hij mij haten en
gelooven d,at ik de misdaden heb ge{-
pleegd, waarvan men niet schroomt mij'
te beschuldigen, maar wat bekommer ik
mij om de meening van anderen UW
meening, Rose, is de eenige die voor mij
geldt.
Denk eens na.
Heb ik de v rees el ijk e wetten uitgevaar
digd, waarbij de burgers' tot verdachten
werden verklaard e pdie hen ter dood
veroordeelen met verbeurdverklaring van
hun goederen
Heb ik de Bretagners opgestookt te
gen de regeering ten gunste van baat
zuchtige prinsen, die slechts aan zich
zelf dachten en denkt gij dat een zoo
geeringen en de Rijksdag een groot werk
hebben verricht.
De rijkskanselier las daarna het kei
zerlijk besluit voor, waarbij de Rijksdag
tot 20 November verdaagd wordt.
De voorzitter, dr. Kampf, bracht een
Hoch voor den Keizer uit, waarmede de
Rijksdag en de tribunes met geestdrift
instemden.
GEMENGD.
De kloosterzusters terug.
De gemeenteraad van Diijon heeft met
bijna algemeene stemmen slechts drie
stemden tegen besloten, weer kloos
terzusters aan te stellen in de arm en-
kliniek, ter vervanging der leéken-ver-
pleegsters. Vóór stemden talrijke radicale
leden en ook de radicale burgemeester.
Een drietal -Belgische Katholieke
afgevaardigden hebben bi) de Kamer een
voorstel ingediend tot wetteLjj'ke in
voering van den n eg e n-u r i g e n \y e r k-
dag in de diamantnijverheid. Vermeld
dient intusschen, dat te Antwerpen tus
schen arbeiders en patroons in de dia
mantslijperijen reeds een overeenkomst
omtrent den arbeidsduur ge'troffeu is en
dat men daar spoedig den acht-urigen
arbeidsdag hoopt in te voeren.
Gisterochtend is het station Leu-
chars (Schotland) door brand ver-
ni eld. In de nabijheid vond men j>ro-
paganda-ipap'ieren voor het vrouwenkies
recht. Naar uit Glasgow wordt gemeLd,
is ook het kasteel Ballikinrain bij! Balfron
afgebrand. Men vermoedt, dat kies
recht vrouwen 'den brand hebben
gesticht. Het kasteel, dat onbewoond was,
was meer dan 100.000 pond' waard.
Ir» het afgeloopen etmaal is te Lis
sabon tengevolge van de groote
hitt e op elf verschillende plaatsen brand
uitgebroken, met. name in het entrepot
van de dokken. De schade beloopt ette
lijke millioenen. Er begint gebrek aan
water te heerschen bij de gemeentelijke
diensten.
Te Ondal in Bengalen is een trein
in de rivier gestort. De spoorbrug
was door een stortvloed weggeslagen,
doch de machinist schijnt het niet of
te laat gezien te hebben. Het verlies
aan menschenlevens moet zeer groot zijin,.
'Het is vreemd weer in de V,. St
Te Chicago zijn 60 menschen, van de
hitte bezweken, in Utaih en Minnesota
sneeuwt en vriest het.
Tengevolge van de aardbeving
is van een school te Roggiana Gravina
het dak neergestort. Een twintigtal kin
deren werden gewond.
De Kabinetscrisis.
Naar het,„Voik" van gisteravond mee
deelt, is mr, Troelstra door H. M. dc
Koningin uitgenoodligd tot een, "in het
laatst van deze week plaats hebbend
onderhoud in verband met de kabinets-
wijdvertakte samenzwering, die een ge-
heele landstreek omvatte, onopgemerkt
Lad kunnen blijven en dat geen a.nder
dan ik de eedgenooten, en hun bedoelinr
gen hiad kunnen verraden?
Lag het in mijn machlt de vonnissen van
de revolutionnajre rechtbank te vernie
tigen
Wanneer ik de goederen gekocht heb,
die in het openbaar te koop gesteld
werden, heb ik daarmee dan geen ger
bruik gemaakt van ,het recht, dat iedere
burger heeft en moest ik die goederen
in andere handen laten vallen, waaraan
zij nooit meer te ontrukken geweest zou
den zijn.
Rose, mijn lieve Rose, de burgers van
Frankrijk waren nu eenmaal verdeeld in'
twee kampen en ik was in een anider
kamp dan uw ouders en uw vrienden,;
dat heb ik u bekend, ik heb er geen ge
heim v,an gemaakt. Ik stond aan de zijde
der verdrukten, tegenover de verdrukkers
ik w,as voor de gelijkheid tegenover de
bevoorrechting, voor de vrijheid tegen
de tirannie. Hoeveel anderen denken er
niet over zooals jk! Waar twee mee
ningen met elkaar in strijd zijn, valt 't
moeilijk te zeggen, welke de juiste is
en wie zal, tusschen verwoede tegen
standers zeggen, aan welke zijde het ge
lijk, aan welke het ongelijk is? De toe
komst alleen zal ons dat leeren.
(Wordt vervolgd.)
