DE TWEE VRIENDEN.
4e Jaargang
4
No. 1129.
bureau OLJlïE S lï E L 34. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJN 1 ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt mei GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 130 pei kwuudl. Fidiiêö
per post 11.50 per kwartaai.
Afzun.ici se iiiun ners, l' 8 een met 'jiïUi .eerJ Z tnd ieshlad 5 u;.
Vrijdag
3^
Juni
1913.
Dr 'V Nil R'|S draagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
in rez inden mede.Relingen van 1—5 regels elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Terugkrabbelen.
In een polemiek met de Residen
tie bode, die hem bad verweten, te
zwijgen over het samengaan van 'blauw
met rood, zegt de Haagsche redacteur
van 't Hbld.
„Ja, collega, dat zwijgen heeft zijn
goeden grond, echter een anderen dan
gij vermoedt. Wanneer de antwoorden
eens zullen worden nagegaan, die de
vrijzinnige hierstemmingscandiiidaten aan
de Si. D. A. hebben gezonden, zal
blijken, dat daaronder,, naast wezenr
l'i/ke afwijkingen van, het concentratie-
advies die wijl betreuren en afkeu
ren ook schijnbare zijn, waarmee
de S|. 'D. A. P. zich! wijselijk maar
Iheeft vergenoegd."
Alzoo: de socialisten zouden zich wdl-,
lens en wetens in. de luren hebben laten
leggen.
Natuurlijk zullen de rooden, die graag
voor de slimsten aller slimmen doorgaan,
zulks nooit erkennen, zoodat hiermede
een bron van linker twist te meer is
aangeboord.
Zoodra een oif ander blauw Kamerlid,
met roodè hulp gekozen, gaat terugkrabr
beien, omdat hij o eerlijke politiek!
slechts een „schijn bare" belofte deed,
zullen de rooden hem aan zijln woord
willen houden.
't Zal een aardig spektakel worden
als de 18 socialisten tegen zoo'n aan
hanger van den schijn te keer gaan.
En waar nu reeds o,p dien schijn wordt
gebaseerd, kunnen we links heel wat
buitelingen en kronkelingen verwachten
zóóveel, dat ook de Haagsche redac
teur van 't „Hbld.", die immers ;jue
rechte lijn" in de politiek aanprijst, er
wel beu van zal worden.
Uit de Leidsche Vroedschao.
Verschillende Leidsche middenstan
ders hebben gisterenmiddag geruimen
tijd op de publieke tribune van onze)
Raadszaal zitten wachten, of htet wellicht
onzen stedelijken vertegenwoordigers
zou behagen, eindelijk de verordening op
de winkelsluiting in behandeling te ne
men. 1
De voor- en tegenstanders, die er eien
middag aan gewaagd hebben om te hpo-
ren, hoe de vroede vaderen over h|et
lot van het bewuste reeds veelmalen be
sproken ontwerp zouden beslissen, zijn
ditmaal nog teleurgesteld.
Maar over veertien dagen, als wanneer
andermaal de Raad bijeen komt, kunnen
de heeren er zeker van zijn, dat er aan
de debatten te smullen valt.
Het Was gisteren op verschillende mo
menten merkbaar, dat tengevolge van de
verkiezingsdagen in defce week er iets
haperde aan de voorbereiding van de
verschillende onderwerpen. De Raads
leden hadden allen functies vervuld in de
stembureaux, en ten gevolge daarvan
hadden zij minder gelegenheid gevondien
om de stukken, welke aan 't eind der vo
rige week inkwamen, ernstig a tête
FEUILLETON.
222)
Op droevigen, toon1 zeide d'Argouiges
ges
Ja, maar in welk een toestanld!
Zie mij eens aan.
Arme vriend.
Een gebroken been en een kogel
in de borst. Gelukkig is die er uit.
En het been?
Is nog kreupel.
Wie trof u?
Ik weet het niet. Het was in den
nacht.
Een kameraad misschien?
Best mogelijk. Het gebeurde in
een ontzettende verwarring. Wij hebben
een smadelijke nederlaag geleden.
Jean de Trémazan .vertelde van zijn
reis naar Londen, van de teleurstellin!-
gen die hij daar ondervonden Rad, h'oe?
de prinsen daar slechts leefden voor Run
vermaak en zich niet bekommerden om
hun getrouwen, die b;un leven voor hen
waagden, hem zelfs niet eens te woord
wilden staan.
De markies d'Argouges schudde ireu-
reposée zouden B. en Wi. zeggen te
bestudeeren.
De stroom der adressen ten deele van
voorstanders, ten deele van tegenstanders
der winkelsluiting, kabbelde ook gisteren
weer lustig voort.
Onder de voorstellen, welke door de
vroede vaderen belangrijk genoeg geacht
werden om er een bespreking han te wij
den, behoorde dat, waarbij aan een nieu
we straat den naam van „Pieter de la
Court-straat" zou gegeven worden. De
heer Bosch heeft daarbij een juiste op'-
merking gemaakt. Biif het kiezen van
straatnamen moet wel degelijk naar kort-
/heid gestreefd worden. De naam, waar
over ihet hjier gaat, draagt echter gelukkig!
een aanleiding tot 'kortheid in zich'. Het
volk zal vermoedelijk spoedig spreken
van de Courtstraat.
Over de klok, die de meerderheid van
Bj. en W. uft de Lakenhal wilde h.alenl
om ze op te hangen in een torentje van
het invalidenhuis, waar ze dan nog eens
een zwak geluid zou mogen geven, is
zoowaar een half uur gedebatteerd! En
dat op een middag, waarop 'zooveel ern
stiger zaken te behandelen stonden. De
jninderheid in biet Dag. Biestuur h|ad ten
slotte 22 leden op 'haar 'hiand en du^
blijft de 'klok rustig in de Lakenhal, waar
ze nu de jaren door een zwijgend be
staan zal leiden.
Het gewijzigd amendement van den
'heer Sytsma, die voorgesteld bfad om
de mini mum-loon en in bestekken van ge
meentewerken nog een paar centen hoo-
ger te brengen, dan in het verworpen
amendement-van Tol was voorgesteld!,
had in de vorige vergadering 14 voor- en
14 tegenstanders gevonden.
Thlans werd Ret verworpen met 15 te
gen 13 stemmen. De heer Reimeringer,
die de eerste maal vóór stemde, was
thans afwezigen de heer Briët, die aan
de vorige stemming niet deelnam, heeft
ditmaal tegengestemd.
Het voorstel van B>. en Wi. om "thans
alleen tot verhooging van het minimum
loon der opperlieden en sjouwers over
\te gaan, is toen zonder verdere stemming
den hamer gepasseerd, zoodat dit laag
ste loon thans op 18 'centen staat.
Intusschen is deze kwestie niet van de
baan.
De minimum-loonen Zullen andermaal
aan de orde 'komen, en 't is te hopen,i
!dat ze er dan wat beter afköm;en daji
dezen keer.
De geduldige heer v. d. Eist heeft dan
'eindelijk gelegenheid gevonden, zijn
foorstellen te verdedigen, welke strekten
om het ledental der Commissie van Be
heer voor de Stedelijke Fabrieken van
Gas en Electrieiteit in den Commissid
van Fabricage uit te breiden.
Een breed debat is ontsponnen en
in de volgende vergadering zal het nog
eens dunnetjes worden overgedaan
over de kwestie, of hier ter stede ver-
volg'k 1 ,a s s e n dan Wel een verviölg-
school zal worden gesticht.
De zaak, waarover het h.ier gaat, is
van niet geringe importantie.
De nieuwe Arbeidswet schrijft thans
rig het bpofd toen hij dat vernam.
Hoe hebt gij u kunnen redden'?
vroeg hij.
Door een toevel.
In korte woorden vertelde de graaf de
Trémazan hoe hjj in Frankrijk was terug
gekeerd en wat verder gebeurd; was.
Daarna vroeg hij:
Weet gij welke gevaren gij te Pa
rijs loopt?
i Ja.
Als uitgewekene zijt gij ter dood
veroordeeld.
Dat is zoo.
Gij hadt beter nog wat kunnen
wachten.
De markies glimlachte bitter.
Wachten herhaalde hij. Gij spreekt
er licht over. Ik wilde naar Parijs te-
rugkeeren, al had het mij ook het leven
moeten kosten. Ik kende het gevaar en
dat schrikte mij niet meer af.
Het was dus een gewichtige reden,
die u naar Parijs terugverlangen deed!.
Ja.
Zeg het mij, als ik hjet weten mag,
maai zoo ge haar liever verborgen houdt,
dan dring ik er niet op aan.
d'Argouges maakte een afwerend ge
baar.
Integendeel, het is mij een vreugde,
een verlichting, u ipjjn geschiedenis te
voor, dat een kind beneden dertien jaar,
of nog leerplichtig,- geen arbeid mag
verrichten, wanneer er, op de sChpol, wel
ke het kind bezoekt, gelegenheid is om
nog verder onderwijs te ontvangen. Is
dat laatste niet het geval, dan mag men
het kind van twaalf jr.ar wel laten wer
ken.
BL en W. stellen nu den toe te juï->
chen maatregel voor, dat aan de open
bare scholen derde en vierde klas een
vervolgklasse "Zal Worden v'erbonden, zoo
dat de gelegenheid ?om niet-dertienja^-
rigc 'kinderen te exploiteeren, Zou komen
te vervallen.
Merkwaardig was hiér de b/oud'ing van
het liberale raadslid, den heer Carpentier
Alting. Deze redeneerde alduswordt
Bit voorstel aangenomen, dan zullen al-
]le leerlingen van openbare scholen tot
hun dertiende jaar op scRool moeten blij
den, omdat de hoofden der scholen niet
de verklaring Zullen kunnen afleggen,
dat aan h.unne schpleu geen verder on
derwijs wordt gegeven. Hier nu, meende
genoemde heer, zou aan de bijzondere
isohplen een voorsprong worden gege
ven op de openbare, cn dat mocht niet.
Hel 'kwam nu wiel goed te pas, dat wq
in onzen Raad een redits.dh Kamerlid be
zitten. De 'heer 'Wuérse wees namelijk
op het verschil ::,n opvatting, dat be
staat tusscRen de liberale leden der
Tweede Kamer en de gelijkgezinde Leid
sche Raadsleden. Daar was niets tegen
te zeggen, en er werd ook nliets te
gen gezegd, tenminste niets steekhou
dends. De heer Fokker heeft wel met
overmoedig stemgeluid geroepen over de
„fictie van minister Ta!ma", maar het wil
'oïfs voorkomen, dat uit raadslid tegen
over de verwerping van deze „fictie'*
|door mr. Aalberse weinig meer in 't
■midden zal weten te brengen.
En toch. vreezen wij voor 'h.et voor^
stel van B'. en W., vooral, omdat men(
van Tinks nu den nadruk gelegd heeïf
op de „bevoorrechting" der bijzondere
scholen boven de openbare. Al h.ebben
nu twee rechtsöhe raadsleden aange
toond, dat hier toch wezenlijk' van geen
bevoorrechting mag gesproken worden,
is moeilijk aan te nemen, rdat de andieren
daardoor wezenlijk zullen bekeerd, zijn.
Trouwens iedere stemming geeft ver
rassingen, en zoo kan 't ook hier gaan
Twee voorstellen, die van belang zijn
voor gemeenten in onze omgeving, zijln
zonder tegenstand aangenomen, n.l. dat
tot wijziging van de overeenkomsten met
Sassenheim en Voorschoten:
aangaande de levering van gas, en dat tot
het aangaan van een overeenkomst met
Zo eterwoud e in zake de uitbreiding
van de electriciteitslevering in die ge
meente.
BUITENLAND.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Ondanks alles blijft in diplomatieke
kringen te Sf. Petersburg een groot op
timisme heerschen in zake de
Balkancrisis
Men blijft er hopen dat het hangende
vertellen. Zii is eenvoudig en al.le-
daagsch.
Ik luister.
Het kasteel Argouges ligt in de
nabijheid van een dorp.
- Plancoët.
En in dat dorp was een herblerg.
De Moor.
Juist. Die herberg was van steen
gebouwd, met witte zonneblinden. De
kastelein, die tevens tuinman was, Rad
tegen de muren van zijn huis slingerplan
ten en bloemstruiken geplant.
Ik ken dat h,uis 'zeer goed.
Het was een soort van paviljoen,
met een spits dak. Op de eerste ver
dieping was een venster, dat met bloe
men was omlijst, die bijna het geheele
seizoen bloeiden.
En voor dat venster was een houten
balkon, versierd met bloemvazen, waar-
anjelieren en hortensia's groeiden.
Gij hebt een goed geheugen. Wan
neer ik te paard voorbijreed zag ik bijna
steeds aan dat venster een lief blondf
kopje, met aangename trekken en blau
we oogen, die mij onweerstaanbaar aan
trokken. Dat kopje was van een meis
je dat destijds het is nu ongeveer
3 jaren geleden 20 jaar geweest kan
zijn, dat een natuurlijke bevalligheid be
zat, frisch en blozend, kortom een meis
conflict nog vreedzaam zal worden op
gelost.
Beide partijen, wordt vandaar gemeld,
hebben de arbitrage van den tsaar op den
grondslag van het bondsverdrag aan
vaard. Of de minister-presidenten voor
'de conferentie te St. Petersburg nog zul
len samenkomen, is tot dusverre niet
beslist
De „Retsj" die tot dusverre weinig
hoop koesterde, spreekt nu reeds van
„de beste vredeswaarborgen" welke in
de twee laatste dagen gevonden zijln.
Rasistsj heeft zijn vredelievende politiek
hveten door te drijven daarenboven heeft
[de mogelijkheid van Europeesohe inter-
'ventie het hare gedaan. Ook Bulgarije
schijnt meer geneigd te zijn om aan d'e
onderhandelingen onder voorzitterschap
van Rusland deel te nemen.
In officieele kringen is men van mee
ning dat de spanning over haar hoogte
punt heen is, en reeds aanmerkelijk ver-
jnindert. De onderhandelingen gaan nu
over concessies die beide partijen zou
den willen doen.
Naar de Servische „Trib'una"( ver
neemt, heeft de Russische regeering den
lbondgenooten verzocht, om' binnen vier
dagen een schriftelijke uiteenzetting van
hun eiseRen te overhandigen, om 'den
Tsaar te dienen tot grondslag van zijn
uitspraak. De „Tribuna" verklaart voorts
alle berichten, volgens welke Rusland
zou hebben te kennen gegeven de bepa
lingen van het verdrag van bondgenoot
schap tot grondslag van zijn uitspraak
te zullen maken, voor boosaardige ver
zinsels.
Uit 'nadere bijzonderheden over het
gevecht tusschen Bulgaren en Serviërs
bij het riviertje Zletowska blijkt, dat de
Bulgaren in den vroegen ochtend van
Woensdag met 12.000 man de Servisch^
stellingen hebben aangevallen. De Ser
viërs die eerst tegen een overmacht te
vech,ten hadden, kregen tegen vijf uur
's ochtends versterkingen en gingen om
zes uur over tot een bajonefaanval,
waardoor Zij de Bulgaren over de rivier
terugdreven. Tot een vervolging zijn Zij
niet overgegaan. De gezamenlijke ver
liezen worden op meer dan 500 man ge
schat.
Naar de „Daily Telegraph" van vol
komen betrouwbare zijde uit Athene ver
neemt, zijn Zaterdag te Sofia de procla
maties gedrukt, waarin de oorlogsverkla
ring van Bulgarije aan Servië en Grie
kenland den volke zou worden verkon-
|digd.
De Russische en de FranscRe gezant
Rebben zich echter zoo beslist tegen dien
stap verzet, dat de regeering besloot er
mee te wach/ten. Sedert dien is naar men
weet de spanning aanmerkelijk vermin
derd, en kan de oorlogsverklaring hope
lijk wel in portefeuille blijVen,.
Vóór de beslissing van den Tsaar is
gevallen en ten uitvoer gelegd, kan ech
ter Bulgarije, naar het in een memorie
uiteenzet, niet denken aan demobilisatie.
Het wenscRt zijn leger op volle sterkte
te ihpuden om zoo noodig Servië te dwin
gen, de beslissing ten uitvoer te leggen.
je waaraan ik steeds moest denken, van
het eerste oogenblik af dat ik haar zag.
Jean de Trémazan luisterde aandach-
Zij was een wees, de nicht van den
kastelein. Ik had de gewoonte aangeno
men om steeds langs dat venster te rij
den. Hoe meer ik haar Zag, hoe meer ik
haar zien wilde, en wéldra was, ik het er
met mijzelf over eens, dat ik Raar bemin
de, dat hset geen gril, geen voorbijgaandre
neiging was, die ik voor haar voelde.,
maar liefde, oprechte liefde. Daarom*
trach'tte ik het hart van dat meisje te win
nen en mijn liefde wakkerde nog meer
aan, toen ik ontdekte, welk een edel
karakter zij had, een hartje van goud),
eenvoudig, ongëknutseld en daarbij een
helder verstand. Zij ging vrijmoedig met
mij om, als een goede vriendin, maar
wanneer ik haar van liefde wilde spre
ken, dan legde zij mij het zwijgen op.
Toch hield ik aan, een jaar lang. Mijn
vader maakte plannen om mij met een
adellijk meisje te doen huwen, ik wei
gerde beslist, ofschoon ik de ware reden
van mijn weigering nog voor mij hield.
De troebelen die mijn vader reeds Parijs
Jiadden doen verlaten, werden ernstiger,
ook in Bretagne werd 't onrustig en
onveilig. Mijn vader, die angstig werd,
wilde vertrekken, Frankrijk verlaten,
Volgens de „Daily Telegraph zijn
12.000 JMontenegrijnen te Mitrowitsa
aangekomen om ingeval van oorlog Ser
vië te steunen. Woekotits, de Montene-
(grijnsche minister-president, heeft in een
persgesprek, in de „Politika" afgedrukt,
gezegd dat Montenegro geen offers zal
ontzien, als het noodzakelijk wordt de
Servische belangen te verdedigen. Hij
\hoopt ech,ter dat het niet tot een oorlog
zal komen omdat bij het beh,oud van Ret
Bal'kanverhond alle betrokken staten ge
baat zijn.
President Poincaré
heeft gister de internationale paarden-
tentoonstelling en concours hippique te
Tonden bijgewoond, zat aan het banket
iaan door minister Grey op het ministerie*
van Buitenlandsche zaken gegeven en
Rezocht vervolgens het hofbal. Bij het
hierop volgende souper geleidde hjj de
koningin naar tafel.
Over de politieke beteekenis van het
bezoek verneemt Reuter, dat minister1
'Pichon en de ambassadeur Cambon een
langdurig onderhoud hadden met sir
Grey en sir Arthur Nicholson, perma
nent secretaris van buitenlandsche Zaken1,
waarin gesproken werd over den toe
stand op den Balkan en in Turkij'e en
verder over alle 'kwesties, waarbij!
FransCh-Engelsch.e belangen betrokken
zijn. Er werd geen formeele akte getee-
kend, maar de Britsche en Fransch.e re
geeringen bleken op alle punten de
zelfde inzichten te h.ebben.
Minister Pichon wijdde in een inter
view met Reuteris vertegenwoordiger uit
over den uitnemenden indruk, dien pre
sident Pajiijcaré va-n zijn bezoek gekregen -
heeft en zeide dat hij slechts kon herha-
len, dat dat bezoek de entente zeer had!
versterkt.
GEMENGD.
De in meerderheid rood-blauwe sta*
ten der provincie Henegouwen hebben
volgens de „G. v. A." besloten uit de
provinciale :kas aan deongeloovigö
liberale en roode particuliere
scholen de volgende subsidies toe-
te staan.
20.000 fr. [aa'n |het vrije iberale) Athe
neum van het Centrum2000 fr. aan de
vrije wereldlijke scholen van BinGhe
1000 fr. aan het Handelsgesticht van d'e
nijveraars van Henegouwen3000 fr.
aan het rationalistisch socialistisch
weeshuis van Vorst-bij-Brussel.
-,En die heeren, die hun eigen scho
len ten overvloede begunstigen met offi-
ciëele toelagen, diezelfde heeren roepen
oord en brand als wij voor onze ka
tholieke volksscholen ook eenige tege
moetkoming vragen^ schrijft de „G. v. A."
Zoud't ge niet zeggen, dat de cartel-
manqen hier volop baas willen' spelen
en dat ze de katholieken, zij .die nochtans
aan hel bewind Zijln, als onmondigen op
'op den achtergrond zouden willen schui
ven Doch, h'ét zjaj Riet gaan 1
T e S a 1 o n i k' i is een sterke .afd'ee-
ling Grieksche mariniers aangekomen om
met de Kretenzer gendarmes d'en politie
dienst waar 'te nemen. Daardoor komen
maar ik verzette mij daartegen, totdat
ik den toestand duidelijker ging inzien
en ook ik begreep, dat wij niet langer
blijven konden. Wij werden omringd!
door spionnen, die slech.ts een gunstige
gelegenhieid afwacb.tten om ons gevangen
te nemen en een aristocraat, die gevan
gen werd genomen, was bij voorbaat
reeds ter dood veroordeeld. Er moet
zelfs een aanklacht tegen ons zijn inge
diend. Door'wien? Men heeft h;et mij te
verstaan gegeven, maar alle bewijzen
ontbreken mij. Het moet een dokter zijn
te Lamballe geboren, maar die te Parijs
woonde en die druk d'eelnam aan de re-
volutionnaire beweging.
Nollan
De markies raadpleegde zijn geheugen.
Misschien wel, zeide hij!, ik her
inner mij den naam niet goed meer, maar
als Ret noodig mooRt zijn zal ik er wel
op "komen.. Er 'is sedert zooveel ge
beurd? Kortom, ik liet mij overtuigen,
dat de vlucht noodzakelijk was, ik wildle
niet vertrekken alvorens afscheid geno
men te hebben van Jeanne Legner zoo
heette mijn vriendin. Op een avond sprak
ik haar in den tuin van de herberg, ik
zeide haar, dat ik weg moest, ver weg,
maar ciat ik h^ar nooit zou vergeten!
(Wordt vervolgd.)
