DE TWEE VRIENDEN.
BUITENLAND.
4e Jaargang
No. 1124.
Bureau OUDE SIIMGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
1.10 per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, 1 30 per kwartaal. Franco
per post /1.50 per kwartaal.
Afzoiiueriijke nummers 2' cvni. met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Maandag
33
Juni
1913
De ADVEK I EN riEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en.verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
WOENSDAG
JUNI.
Stembusopening
8 uur's morgens.
Stembussluiting
5 uur 's avonds.
„Een meerderheid van vrij
zinnigen komt er niet; daartoe
is rechts te veel voor. De
vraag is hoeveel soc.-democra-
ten er in zullen komen".
Mr. P. J. Troelstra op 12 Juni
te Amsterdam.
Aan de Katholieke
vrouwen.
Nog eens in het bijizonder ons "ge
richt tot de Katholieke vrouwen. In hare
handen toch ligt niemand ontveiinze
zich dit voor een goedi deell de uitslag
van den a.s. stembusstrijd.
Nog zullen er Katholieke mannen zijin,
die óf uit onverschilligheid ófl opgezweept
en verdwaasd door socialistische vrien
den, niet willen meevechten in den strijd
voor rechts.. Aan de Katholieke vrouwen
de heilige taak- die mannen te bewegten
hun plicht te doen..
Ook zullen er Katholieke mannen zijn,
in wie h.v. het gif van anti-Christelijke
of neutrale lectuur zoo verstappend heeft
gewerkt, dat zijl meenen niet verplicht
te zijn binnen zülk een korten tijd voor
de vierde maal naar de stembus te
gaan. Wederom: Aan de Katholieke
vrouwen de verheven roeping die man
nen aan te sip o ren tot de vervulling van
hun plicht.
Ten slotte: de man kan vergeten om
te gaan stemmen of tenminste om vroeg
te gaan stemmen (wat zeer gewepsCht
is voor de propagandisten)hijf kan zijn
kaart kwijt geraakt zijn en er niet aan
denken, dat hij op het stembureau een
andere kan krijigen, enz. enz. T>e vrouw
heeft bij' dit alles ëen mooie taak te
vervullen.
Dat de vrouwen er ziCh) diep van door
dringen, waarom het bijl de verkiezingen
gaat. Niet allereerst óm de Tarief wet.
Zeker, al ging 'het daar allereerst om,
dan nog zouden wij 'den strijd met de
grootste toewijding strijden, want de
'Tariefwet zal bles-list ons Nederland-
sche volk ten goede komen in al zij'n
geledingen. Maar daar gaat het niet al
lereerst om, ook niet fr.v. om algemeen
stemrecht of staatspensioen.
iHet gaat over het al of niet doorvoeren
van de Christelijke beginselen. Het gaat
er om, of [God of de menscheMj'ke rede
FEUILLETON.
218)
Hij besloot:
Barones, er -zijhi nog, brave men-
^chen in de wereld en ik wil gelooven,
dat de anderen slechts afgedwaald zijn.
Dank zij dien mensChen uit Argonne keert
mijn gezondheid langzamerhand terug.
Op het oogenblik dat ik getroffen werd,
had ik een beurs en gordel bijl mij,
die ruim van goudstukken waren voor
zien, waardoor ik in staat was die brave
menschen voor hun moeite te beloonen
en hun de kosten te vergoeden, welke
zij voor mij gemaakt hadden. Getrouw
aan de overeenkomst, die hij met mijn
vader had gemaakt, had Devaux, onze
zaakgelastigde te Parijs, een som gelds,
die voor al onze behoeften toereikend
was, opgezonden aan een bank te Frank
fort en dank zij zijn voorzichtigheid en
zijn goéden raad, heeft mijn ongelukkige
vader nog een deel van zijh vermogen
kunnen redden en aan mij nalaten.
Wie is die Devaux?
De beheerder der goederen van een
aantal familiën. Hij woont in de rue de
de heerschersmaciht heeft in1 het politieke
leven. iH.et gaat er om, of wederom in
den vervolge de 'geloovigen als minder
waardigen zullen worden beschouwd en
aan hunne kinderen het onderwijs zal
geweigerd Worden, waarop zijl recht heb
ben. Het gaat dus om de zielen der kin
deren, wat hetzelfde zeggen wil, als om
den wasdom van het Christelijk geloof in
ons vaderland,.
Vrouwen en moeders begrijpt dat!
Doet uw plicht en brengt uwe mannen
en zonen er toe om a,s. Wloensdag te
stemmen op
Mr. BRIËT.
V Ook daarom.
Ten volle kunnen we ons vereenigen
met het advies van den Bond van R. K.
Kiesvereenigingen om in districten, waar
blauw met rood in herstemming komt',
den heeren lib'eralisten en socialisten 'dat
zaakje maar stilletjes onder elkander te
laten uitvechten.
't Is zoo wel een amusant schouwspel.
Hier werken blauw en rood hartstoch|-
telijk samen om zwart te wippen, ginds
bevechten ze elkaar te vuur en te zwaard,
weer elders wordt een der blauwe candji-
daten wreedaardig opgeofferd om van
rood toch maar behoorlijk steun te kun
nen krijgen.
En al dat gedoe moet dan straks een
meerderheid opleveren
't Zou waarlijk zonde en jammer we
ien als we ons er 'mee bemoeiden.
En ook hierom vonden we onthouding
zöo uitstekend wijl een advies om- in een
gegeven geval rood of blauw te steunen
op den eenvoiidigen kiezer allicht ver
bijsterend zou tcunn en werken. -
Hoe zit dat, zoo zou hij zicih, afvragen
de vorige maal werd ik ernstig tegen
dien candicjaat gewaarschuwd en nou
moet ik hem stemmen Ik zal 't doen',
maar ik snap er niets van.
We moeten waarlijk niet denken, dat
alle kiezers thuis zijn in de doolhjovein
der politiek. Er zijn er o zooveel, die wél
snappen, dat zij den candidfaat hunner
partij moeten steunen, maar wien 't niet
duidelijk zou wezen, waarom zij nu op
eens zouden moeten zwart maken het
vakje van een candidaat, dat zij den vo-
rigen 'keer zorgvuldig moesten overslaan.
Bij dergelijke eenvoudigen zou boven
dien een advies in dezen geest den weg
banen voor allerlei drogredenen, waar
mede propagandisten, der tegenpartij hun
bij een volgende gelegenheid hjet spoor
bijster zouden kunnen maken.
Ook daarom juichen wij 't toe, dat
ons Bondsb'estuur maar dadelijk duidelijk
heeft geZegdstemt blauw noch rood!.
V Als twee hetzelfde doen
't Heeft een oogenblik den schijn ge
had, alsof van Anti-revolutionaire en
Christelijk-Historischfe zijde het parool
zou worden uitgegeven, aan rood boven
blauw voofkeur te schenken.
Van links was men er aanstonds bij,
om zoo iets jhoogelijlk af te keuren en 't
zelfs te bestempelen als: gebrék aan of
verkeerd begrip van vaderlandsliefde.
Niet alleen heet geblakerde schrijvers
van ingezonden stukken deden zulks, in
't H b 1 d. b.v., maar ook redacteuren1,
van wien men moest aannemen dat zij in
kalmte schreven.
Bij 't lezen van dergelijke ontboeze
mingen wrijft men zich toch] waarlijk de
oogen uit! Terwijl men van liberale Zijde
zelf op meerdere plaatsen rood in de ar
men valt, durft men daar verwijten rich
ten tot anderen, van wien men denkt),
dat zij zich ook tot zoo iets zouden kun
nen leenen.
Als twee hetzelfde Idoen is dit dlpor eejn
liberale bril gezien nog lang niet het
zelfde.
Hadden we ongelijk, boven van drei
gende drogredenen te gewagen
V 't Gaat niet tegen de tarief-
wet.
Gelooft toch' niet, middenstanders en
arbeiders, d,at de linkerzijde zoo heftig
agiteert tegen de tariefwet, omdat zij'
die zoo verschrikkelijk aCh.t. Heusch, hieft).
Waarom de sociaal-democraten tegen
de Tariefwet ijveren, verklaarde de so-
ciaal-demociaat Schippel op den, Parti j1-
dag te Stuttgart. De „Voorhoede" van
1.1. Zaterdag herinnerde aan deze tref-
fend-ware woorden
„Wanneer de Regeering is voor vrij
handel, dan wordt er (dtoor ons, so
ciaal-democraten) tegen een vrijhandel
geagiteerd is de Regeering voor pro
tectie, dan wordt er tegen de protec
tie geagiteerd. Hoofdzaak is, dat
er duchtig geagiteerd wordt"
(Stuttgarter Protokoll, blz. 182).
Hoofdzaak is, dat er duch.tig geagi
teerd UtotcTFDat" ïs~~5bk""hboTïzaak
bij den strijd van de vrijzinnigen tegen Idle
Tariefwet: 't is er hpn om te doen deze
regeering te wippen en de anti-tarief-
actie is hun weikóm als een midicJell
om1 daartoe te komen. Zelf toch, ont
houdt dat goed zelf hebben zij dik
wijls het tarief verhoogd!
Midden standers en arb'eidfersont
houdt dat goed: 't gaat niet tegen die
tariefwet, doch tegen de Christelijke be
ginselen,. 't Gaat tegen onze bij'zondere
scholen, onze 'kerken, onze kloosters, in
één woord tegen de erkenning van
Christus in het openbare leven.
V* Om der waarheids wille.
In een circulaire onder bovenstaand
opschrift maakt de Bond van NederlancH-
sche onderwijzers, afdeeling Leiden, pro
paganda voor de openbare school. In die
circulaire lezen wij o. m.
,>Die o pen bare sch ooi is juist
de Icjrf stel ike school van ""de
daad. Door het opvoeden van kinde
ren van rechtzinnig en vrijzinnig, van
rooms-katholiek en israeliet predikt zij
verdraagzaamheid, waaruit naastenlief
de, die allerkristelikste deugd!, gebo
ren wordt."
De openbare school predikt de ver
draagzaamheid!
Is "het niet een lid geweest van den
bond, welke deze circulaire verspreid,
die op een openbare vergadering hier
l'Univers en hijl heeft verscheidene van
onze vrienden zeer belangrijke diensten
bewezen.
Vreest gij niet....
O! barones, hiji is nog een man
van den ouden stempel, eerlijk en ver
trouwbaar. Als gij hem ziet, zult gij
hem uw vertrouwen schenken, wat hij'
ten volle waard is. 'Had ik bij u geen
gastvrijheid kunnen vinden, dan zou ik
mij tot hem gewend hebben.
Neen, mijn vriend, gij blijft hier,,
Er beersChte geruimen tijd stilte.
De oude vrouw was ernstig geworden
en zij zat in gepeins verdiept.
Haar gedachten dwaalden terug naar
den tijd van 10 jaren geleden.
Zij zag de familei d'Argouges rijk en
gelukkig, algemeen bemind, goed voor
haar omgeving, haar pachters en haar
bedienden. i
In de omgeving van Creil, waar zij
woonde, waren de Frévents hun buren.
De 'beide fam'itiën waren nauw ver
bonden aan elkaar; haar zoon, René de
Frévent, was de boezemvriend van Jean
d'Argouges, die eenige jaren jonger was.
Daar deden de eerste verschijhselen
zich voor van de revolutie, die den troon
had omvergeworpen.
In de hofkringen kwamen schandalen
voor, die door geheimzinnige handen
onder het volk werden uitgestrooid en
die het volk in opstand deden komen
tegen zijn koning, die, met de zijnen,
scheen voorbeschikt door het noodlot
om te vallen als het slachtoffer der zón
den van zijn voorouders en van rijn om
geving.
De geschiedenis van het halssieraad
der koningin had haar naam bijl het
volk geschandvlekt.
Men verhaalde ook van avonturen, in
'het hertenpark en den geheimzinnig en
salon in 'het paleis te Versailles, waarin
een klein rond venster was, oeili de boeuf
(ossenoog) genaamd en die verhalen
wekten de volkswoede op tegen 'het ge
heel e hof,.
Telkens nam men verschijnselen waar,
die den naderenden storm aankondigden.
De markies d'Argouges woonde te Pa
rijs en was daar getuige van de eerste
troebelen, die hem reeds van angst ver
vulden. v v
Het volk in de voorsteden, dat hon
ger leed, trok naar Versailles, waar het
hof zich in weelde baadde en schreeuwde
daar om brood. t
De igramsdhap, niet alleen tegen den
koning en het hof, maar tegen den ge-
heeien adel, nam hand over hand toe
en de markies d'Argouges, die al meer
malen in de straten bedreigingen tegen
ter stede enkele wekene geleden het
om zijn onverdraagzaamheid door alle
vrijzinnige partijen gedesavoueerde
blaadje de Balans verdedigde?
Wij herinnerde er slechjs aap „om dér
waarheids wille".
V Wat zei baron v. Wijnbergen
ook weer?
Eindelijk,IHet dagelijksch bestuur
van den vrijzimnig-democratisiChen bond
heeft zidh verpliidht gezien te verklaren,
dat het voor den inhoud van het demo
cratisch orgaan de „Balans" geen ver
antwoordelijkheid kan aanvaarden
en toon en sirekkimg van het door
ons gesignaleerde verkiezingsnummer a f-
k u r t.
Eindelijk is men in dien bond tot be
zinning gekomen,! Den persoon, die tot
nu toe de verantwoordelijkheid droeg,
is deze beslissing blijkbaar zoo omver-
w a ch t s op het lijf gevallen, dat hij
het noodig heeft geoordeeld de eerste
weken zich in afzondering terug te trek
ken en niet als verantwoordelijk redacteur
op te treden. De man meende zeker,
zijn Pappenheimers beter te kennen! Zje
hadden hem al zoo lang op een erger
lijke manier laten doordraven en, raas
kallen, en nu komen ze zoo 'Ln-eens hem
desavoueeren. 't Is ook wel zonderling!
Door ervaring wordt men \Vijb, verzucht
de „Balans" in zijh laatste nummer zeer
terecht.
Doch ter zake. iWjijl hebben nu een
blaadje, waarvoor geen der drie vrijzin
nige partijen de verantwoordelijkheid! wil
dragen, omdat „toon en strekicing" zcxx,.,
zeg maar: zoo fraai zijn. £n datzelfde
blaadje recommandeert uit alle macht en
met alle kracht voor de Tweede Kamer
verkiezingen prof. Heeres aan
Wat zei baron Van Wijnbergen ook
weer?
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het is op het oogenblik nog niet te
voorzien schrijft de „Nordd. Alg. Ztg."
of hiet i I J
geschil der Balkanstaten
door scheidsrechterlijke bemidd'eling of
door wapengeweld zal worden beslecht.
De eensgezinde volharding der Euro-
peesoh,e mogendheden bij h,un op vredé
gerichte staatkunde, waartoe ook de er
kenning behoort, dat bij de B|a lk an sta
ten zelf de beslissing ligt over de wijze
van beslechting hunner geschillen, heeft
tot nu toe gunstig gewerict en zal dat,
naar wij hopen» ook! voortaan blijven
doen.
Met spanning wacht men ech,ter in
Servië af wat Bulgarije zal doen als de
termijn van vijf dagen, die het Servië
heeft gesteld om te voldoen aan den eisch;
tot handhaving van het verdrag, verstre
ken zal zijn.
Te Ween en verwadhf men, dat na dien
tijd de oorlog zal worden verklaard. Bul
garije heeft dan zijn militaire maatrege-
zic'b had hooren uiten, was naar zijn land
goed in Bretagne teruggekeerd, om daar
rust en vrede te zoeken, maar ook in
Bretagne was het volk ontevreden en
voelde hij zich ook daar, te midden van
zijn trouwe pachters en bedienden, niet
veilig meer, zoodat hij, met zijn zoon,
naar den vreemde was getrokken.
Die reis was voor hem spoedig ge
volgd door een nog grootere, door de
reis, die allen eenmaal moeten maken
en waarvan niemand wederkeert.
.Wanhopig, verbitterd gelijk zooveel
anderen, 'had zijn zoon zich daarop aan
gesloten bij! 'hen, die naar Frankrijk wil
den teruigkeeren, met de wapens in de
hand als vijanden het eigen vaderland
binnenvallend, om er de gevangen ko-
ninkljjke familie uit den Temple te be
vrijden of jiaar te wreken.
Ook de barones had veel geleden.
,Was het nu geëindigd?
Jean d'Argouges zeide:
Zoo dan ben ik teruggekeerd, maar
wat zal er thans van mij' worden, nu ik
mijn schuilplaats heb verlaten?
De barones glimlachte.
'Stel u gerust, zeide zij.
Zij wees met den vinger uit het venster
een huis aan, dat tegen haar hotel was
gebouwd, en voegde er bij:
Daar kunt gij een nieuwe sdhuil-
len voltooid en zal niet langer will'en
wachten.
Op het oogenblik heeft het 160 tot
180,000 man tusschen Sofia en Kustendil
onder generaal Sawof. Een andere groote
strijdmacht staat in de buurt van Istip.
Generaal Iwanof voert te Seres het be
vel over ongeveer 60,000 man infante
rie, die tot taak hébben zich- van Salo-
ni'ki meester te maken en de Servische
>en Griéksche legers, wier vleugels elkaar
Jbij Gevgeli raken, van elkaar te scheiden.
De Bulgaren beschikken in Ti.et geheel
over 85,000 man, een divisie kavallerie
en vijf latterijen snelvuurgeschut meer
dan de Serviërs.
Aan Griekenland heeft Bulgarije in-
tusschen over de kwestie der gelijktijdige
demobilisatie in gelijken zin, d. w. z. fei
telijk! afwijzend geantwoord.
De !B|ulgaarsehe regeering verklaart
zioh n.l. in de nota, die allerlei grieven
tegen Griekenland opsomt, in beginsel
bereid om het voorstel van Griékenlancf
te aanvaarden, mits Griekenland er eerst
in toestemt, dat onverwijld de Grieksche
en de Bulgaarsche troepen gezamenlijk
het gebied bezetten, dat oorspronkelijk
door de Bulgaarsche troepen was bezet,
alsmede het gedeelte van Zuid-Westelijk
Macedonië, dat door d'e Grieksche troe
pen is bezet.
Bulgarije zal voor het overige nieSt
langer verdragen, dat zijn landgenooten
met geweld van hun haardsteden word|en
weggevoerd in hét gebied, dat tot hiet ge
meenschappelijk gebied der bondgenoo-
ten behoort.
Bulgarije stelt Griekenland verant
woordelijk voor de gevolgen, die d'at ge
welddadig optreden zou kunnen hebben^
In Roemenië
volgt men met groote spanning de ,ont-
knooping van het geschil. Koning Carol
'heeft daarom zijn reis naaf Dinaja uitge
steld.
De openbare meening is sympathiek
voor Servië gestemd op grond van de
overweging, dat Oostenrijk-Hongarije de
Roemeengche belangen op de conferentie
te St. Petersburg niet heeft gesteund
ten einde Bulgarije te bevoordeel en. In
officieele kringen, die een nederlaag van
Servië, gevolgd door de vorming van
een machtig groot-Bulgarije als ;een
voortdurende bedreiging voor Roemenië
duchten, heersóh.t dezelfde stemming.
Het is nog niet duidelijk' welke rol het
Roemeensche leger zal spelen bij een
oorlog tusschen de bondgenooten. M,'ep
vraagt zich af of het„alleen het destijds
door Roemenië van Bulgarije verlangde
gebied (bij Silistrië) zal bezetten,, dan
wel een werkzaam 'aandeel in den strijd
zal nemen.
Waarschijnlijk zal de regeering h,aar
houding van den loop der d'ipgen laten
afhangen.
Volgens te Boekarest verspreide ge
ruchten zal Rusland dadelijk na 't uitbre
ken van een oorlog ten nadeele van Bul
garije ingrijpen en beginnen met een
vlootbetooging voor Wiarna,
GEMENGD.
BJj het uiteengaan van ;n meeting tfe
plaats vinden. Men zal daar vertrekken
voor u in gereedheid brengen. 'Een ge
heime doorgang loopt uit het hotel naar
dat huis, waar gij veilig kunt wonen zoo
lang gij wilt, onder een aangenomen
naam? Wij hebben machtige vrienden,
door wie wij zullen trachten eenige gun
sten voor u te verkrijgen. 'Misschien
kunnen wij verkrijgen, dat uw naam van
'de lijst der -uitgewekenen wordt ge
schrapt. Wjj zullen al het mogelijke doen
om uw veiligheid te waarborgen.
Wanneer dat eens waar wasWan
neer ik nog mocht hopen,
i H'ijl dacht aan Jeanne Legner, zijn
vriendin, die niets meer van hem had
vernomen, maar aan wie hij onophoude
lijk had gedacht. Wat deed zij? Waar
was zij Nooit had hij haar vergeten, en
nu voelde hij een onstuimig verlangen
naar haar.
Hij loosde een zucht. O, als hij vrij
geweest was! Wanneer de wegen voor
hem open geweest waren. Dan zou hij
teruggekeerd zijn naar rijn kasteel Ar-
gouges, .nabij Plancoët, en zou hij het
venster hebben weergezien, waaraan zij
}hem verscheen, zoo bekoorlijk te midden
van Jiet groen en de bfoemen, die dit
venster omlij's'tten.
(Wordt vervolgd.)
