DE TWEE VRIENPÊT' BUITENLAND. 4e Jaargang Bureau OliüE SINGBL, 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT fit.AD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt mei GRATIS POl.IS Ongevallen-verzekering en het U .iLLUS i'KÊGRI) ZONDAGSE!\i) voor Leiden 9 cent per week /ISU per kwari ialbi] onze agenten 10 eent per w^ek, t 130 per kw-uUal. Franco per pa-, I I 5" per kiv.r ,V AEzun.iejte riiiiiiitjets 21 cent, mei Geïllus ieerd Zondagsblad 5 cent. De AijVizni EN UttPRlJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden ntededeelingen van 1—5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent ieaid^E8ssi' MAANDAG JUNI. Stembnsopening Stembussluiting S uur'smorgens. 5 uur 's avonds. Houdt dezen dag der herstem ming voor de Provinciale Staten vrij. De samenstelling der Staten beslist die der Eerste Kamer. Daarom is de stemming van a.s. Maandag van het aller grootste belang. V Met vlag en wimpel. Daar gwenkt de con centra cle al! Over haar gausehe linie !t [Het CentraahQomité der Vrijzinnigen immersi .„overwegende, dat onder de omstan digheden van het oogenblik het lands belang medebrengt» 'vdat bij "de herstem mingen voor de Tweede Kamer over de geheel,e linie de tegenstandiers dier rech terzijde worden gesteund, „adviseert met volledige handhaving van eigen beginselen aan.-de,..vrijzinnige. Verkiezingscomités in de verschillende districten de verkiezing van aliie canclir daten, die met coalitie-candidaten 'm her stemming zijn^ 2oo krachtig mogelijk te bevorderen." Van meet af aan', dat de concentratie in haar manifest het tafellaken tusschen zichzelf en de kiassenstrij'derige socia listen doorsneed, is onzerzijds steeds gezegd: die snede" was niet door endoor; ze kan gemakkelijk genoeg Tiersteld worden. En ziet: alom waar het rood tqgen zwart staat, wordt nu de naalid vlijtig gehanteerd, z^p het dan.,... „met voh ledige handhaving van eigen beginsel,en",. Dit is zoo'n frase om nog wit tier ver toon te maken bij de gedwongen positie van huilen en 'de lamp vasthouden. ieder rechtgeaard vrijzinnige moet toch wel knarsetanden, als hij gadeslaat, hoe de concentratie all lager en lager zonk en nu alleen en dan nog maar halver wege boven water kan blijven door zich vast te klampen aanT'de roode biall$, Vv'^arvv-h mea eerst niet weteh wilde. V* De soclanS-democratle voelt zich. Het .„Volk" van gisteravond slaat een zeer hoogen toon aan naar aanleiding van den uitslag der verkiezingen en in het vooruitzicht der door 'de sociaal-de mocraten te behalen overwinningen. Voor FEUILLETON. 215) Zij viel hem snel in de rede: Nooit. Ik zou' een ai te treurige le vensgezellin zijn. V,aja,rwel mijnheer Pierre. Zij verliet hein .plotseling» met een vluchtigen handdruk en bijl hoordfe, ter wijl zij de deur achter hlem sloot, een snik, die uit haar ftart opwelde. IX, i EEN TERUGGEKEERDE BALLING. Hét was één uur in den namiddag. Een man, gekleed als een klein-grond- bezitter uit de provincie en wiens uiter lijk er op berekend scheen om zoo min mogelijk de aandacht te trekken, stapte uit een boerenwagen voor de deur van het huis der barones de \Frévent aan de rue du Bac. De wagen reedi weg, terwijl) de man naar binnen ging. Hij was zeer mager en liep gebogen; aan zijn trekken was merkbaar, dat hij veel geleden moest hebben óf 'lang ziek geweest was. Op een stok geleund strompelde hij 'n deel we moeten het toegeven ten rechte. .♦.et blad is ook lang niet malschi in hét stellen van eischen aan cle candidaten der vrijzinnigen, die, in herstemming ko mend met een rechtsch. man, de stem der sociaal-democraten willen hebben. Hot schrijft lij. Laten alle openlijke en verdekte vij anden van het Aigemeen Kiesrecht, van de democratie het weten: het doei der sociaal-democraten, gesteld bij den aan vang van dezen strijd, blijft ook 'in de lierstemmingsdagen onverzwakt gehand haafd. iWjij! strijken' niet de roode kies- rechtvlag, om 3e blauwe vaan van het anti-clericalisme of welke andere ook er voor in de plaats te hij'schen. Wie met ons wil strijden voor,het Algemeen Kiesrecht, onvervaTsdit» kan bij deze her stemmingen rekenen op onzen steun; wie daartoe niet is it vinden* speculeere niet op den verkiezingshartstocht, telle de roode stemmen niet naar z'ich toe. (Wiant de zaak staat thans zoo, dat veel meer dan voor of tegen Tiet A. K., de stembus van Woensdag een uitspraak zal doen voor of tegen de vervalschiiig van het Algemeen Kiesrecht, voor of tegen versterking der lEerste Kamer." Z,oo dus bi.v. prof. Heer es in Leiden de stemmen der sociaal-democraten zou willen hebben, zou hijl moeten beloven te zijn voor 'het „onvervalschte" Alge meen Kiesrecht én» tegen het regres-rechi van de Eerste Kamer. Hij heeft echter reeds gezegd, dat niet te zullen doen, 't Is trouwens dit willen we nog even qpmerken voor prof. Heeres te hopen, dat hijl niet een Kamerzetel zal hebben te danken aan stemmen, af gebedeld bij hen, die ZijnHooggeL niets meer waardig achtten dan*..,. Hun ge fluit, V Een vrijzinnig-democraat in het „Handelsblad". Het „Handelsblad" wijdt een beschou wing aan den toestand in Leiden. Het blad noemt heel eerlijk den vader van dit geestesproduct,ni. haar Leidschen berichtgever. Een ieder nu weet, dat die „berichtgever" is een vritónnig-democra- tisch raadslid, een verslaggever aan een „neutraal" blad hier ter stede. De schrij ver van dit stuikje stelt natuurlijk den politiöken toestand in Leiden voor als zeer gunstig voor de concentratie en voorspelt aan. prof, Heeres een over winning, Dat is natuurlijk zijn recht. En ook de middelen, die hij aanwendt om zijn meening, als pp redelijke gronden rustend, bij zijn lezers ingang te doen vinden, zijn tén deele gerechtvaardigd. Hij rekent voor,'dat de concentratie nog 200 thuisblijvers kan optrommelen, dat er een 300 stemmen van sdr Van der Waerdcn op mr. Heeres zulkn. Overgaan, en een 50 van dr.. Knuttel. Hij maakt verder een handig gebruik van een zeker niet door de Tariefwet belast zoef cn kleverig goedjé om dat T*rof, Heeres om den mond te smeren en hem zoo den kiezers voor te stellen. Prof. Heeres is zoon van 'een Hervormd predikant langzaam voort, De portierster was niet in haar loge en toen hij daar kwam, sette hijl zich neer op een s toel. Zijn gelaat duidde den man van ge boorte aan, ;Hij keek in de loge rond en mompelde met een zucht van verlichting: Eindelijk ben ik" uan in een .goede haven en bjj' vrienden. Het heeft moeite gekost. Hier is niets veranderd. Hij scheen zich zeer behaaglijk te voe len, maar tevens doodmoe te zijn. •Ofschoon hij niet ouder dan 30 jaar was, zou men hem pi- cp het eerste gezicht wel 40 gegeven hebben. Die man scheen zware beproevingen beproevingen te doorstaan gehad te heb ben, die hem zooveel verouderd hadden,. Onbeweeglijk bleef hij daar zitten, zijn hoofd zonk langzaam op zijnf "borst, "en hij scheen in te slapen. Eenige oogenblikken had hij zoo ge sluimerd, toen Louise »de portierster van de barones de Frévent, binnen trad. ,Toen zij den onverwachter! bezoeker zag, slaakte zij een kreet van verrassing, die hem deed ontwaken en opspringen. Dadelijk herkende zij hem en riep: Mijnheer de markies! Stil. Zij fluisterde: (is dat mr,. Briët niet?), is een religieus inensch (is dat lm. Briët niet?). Zijln optreden aan den vooravond van de ver kiezingen heeft een uitnemenden indruk gemaakt hij voor- en tegenstanders (Feit is, dat tegenstanders hem door fluiten het spreken oninogeLijk hebben gemaakt!) Maar de schrijver wendt ook minder gerechtvaardigde middelen aan. Eerstens noem't hij de rede wn prof, Heeres aan den vooravond van de verkiezingen hoog en waardig en zeg*, dat dit van mr,. Brièt's politieke rede, „die trouwens ge flankeerd werd door dr, Slchokking",veel ginder het geval was. Dat is een onware beschuldiging tegen ce hoog-staande per soonlijkheid van mi'. Briët, waarvoor diens mede raadslid zich schamen moest. Maar waarop wij nu nog willen wijzen is p rig e r 1 ij K e r, De schrijver tracht de christen-socialisten te winnen voor prof. Heeres door te beweren _,,De kerkelijken hebben het er niet naar gemaakt om voor dezen gunstig gestemd te zijit. Het kleine groepje is door de anti-revolutionnairen belasterd en belaagd, op ergerlijke wijze. Eén der voormannen zeT.de ons, dat zij in de laatste verkiezingsvergadering, waar mr. Briët sprak, niet durfden komen debatteeren, uit vrees, Gat er geweldig tumult tegen hen zou worden gemaakt." [Wij begrijpen niet, hoe de schrijver van het bovenstaande, lid van de vrijlz.- democr, partij, welker orgaan de Bja- Iari9 is, den „moed" heeft anderen te 'beschuldigen van belasteren en, belagen! Zoo hij er zin eni lust en roeping toe voelt om de politiek vhn onwaardigheden en onwaarheden en vuiligheden te zui veren, dat hij dan beginne bij zijn partij orgaan. Dlat lijkt in dit 'opzicht wel een Augias-stali 'Wij raden den schrijver echter aan om in deze omstandigheden af te blijven van anderer eer en goeden naam. Men wij'st hem anders met tien vinger na en roept hem toe: Zie naar uw eigen partij. V De neutraliteit van het„L.D."l .Vóór de verkiezingen, heeft het „neu trale" dagblad hier ter stede reeds stem ming trachten te maken door zijln reken sommetjes over de kansen'der verschil lende partijen, en gisteravond juichte het „neutrale" blad: „Voor de coalitie was de 'dag van gisteren niet fortuinlijk." En met onver holen vreugde constateert het blad ver volgens, dat de dag van 'de eerste stem ming nog slechter afliep dan in V19Q5'. Luister maar naar Hie juichtonen vap onze „neutrale" collega: „We hebben bij oogenblikken on willekeurig gedacht aan 1905. "Toen even wei kreeg rechts bijl het eersta treffen 44 zetels, waaronder geen enkele tegen het electoraal aöcoord in ver kozen was," Zulk een optreden van een „neutraal," blad stuit iedereen, tegen "de borst. Wil het Leidsch Dlagblad kleur bekennen, openlijk p'artij kiezen voor de concen tratie, wij zullen de eerste zijn om dat ijWat zal mevrouw de barones ver heugd zijin u weder te zien. Op straat was het rustig en "in het huis deed zich geen gerucht hooren. Het huis., dat toegang verleende tot het daarachter gebouwde hotel van de barones, werd bewoond door vreedzame renteniers en naast de koetspoort waren twee winkels, gehouden door menschen, die er volstrekt geen belang bij hadden zich in de politieke gebeurtenissen te mengen. - Zij maakten geen .uitzondering op den regel, dat alle winkeliers klaagden. Louise werd niet moede den bezoe ker, dien zij „mijnheer de markies" had genoemd, jpin j:e staren. Mevrouw de barones zal zeer ver heugd zijn, herhaalde zij. Hij vroeg; Is zij hier? fa. Dlan tophl zeker kort? IWii'St gij! dat zij gevangen wasv? Ik heb het toevallig gelezen in een dagblad, dat miji in handen kwam. Dots heeft men, haar vrij gelaten? Wist gif dat niet? Ik weet bijna niets van hetgeen er te Parijs is voorgevallen. Waar waart gif dan? Midden in de bosschen van Ar te respecteeren, m'aar zulk een ge n i e- pi g p'artij kiezen voor de vrijzinnigheid verfoeien wij. Zoolang hiet „L. D." zich wil dekken met de vlag der neutraliteit, moe! ook zijn lading neutraal zijn, d. w. z. kleur loos, beginselloos^ futloos,. Zuilke neutrale kost is wel niets voor overtuigde, prin- cipieele Katholieken, maar nog veel,min der kunnen Katholieken zich tevreden stellen door zulke propaganda-stukjes voor de vrijzinnigen, gestempeld met een etiquet van neutraliteit. Alleen bijl heel domme menschen kan onze „neutrale" collega dat weer goed maken door bl.v. een verslagje te plaatsen van een perste ;H„ Mis. Dat voor die enkele Ka tholieken, die er nog anders over schijnen te denken! Nogmaalsin een partijblad zouden wij zinnetjes als bovcnslaande niet gewraakt hebben. Wij vincUii rt ook heel be grijpelijk, dai betrokken redacteur, die het stukje samenstelde, de feiten bekeek door een partij-brik Zoo iets is zelfs in hem, als partij-man, te respecteeren,! Maar wij moeten er tegen .protesteeren, dat het bladj waarin, dat stukje voorkwam, zich als neutraal aandient. ALGEMEEN OVERZICHT. Fransche bladen weten nu mede te deelen den inhoud van Ifyet geheime ver drag tusschen Servië en Bulgarije dat in Maart 1912 werd gesloten. Daar in wordt o.a. bepaald, d?.+ heide staten gemeenschappelijk zullen optreden, zoo dra van. b'uitenlandsche zijde een poging wordt gedaan om eenig deel van het (toen nog tot Turkije behoorend) B|al- kangebied, al ware het ook' slech.ts tij delijk, te bezetten. Verder wordt de onafhankelijkheid' en integriteit van. de beide landen gewaar borgd en in bijzonderheden vastgesteld,! welk deel van het Turksch.e gebied na een zegevierenden oorlog aan elk der b'eide staten zal komen. Wanneer te de zer zal.e eenig geschil mocht ontstaan, zou de Tsaar van Rusland als arbiter op treden, Aan het verdrag is toegevoegd een militaire conventie, waarin o.a. wordt bepaald dat Bulgarije onmiddellijk aan Oostenrijk-Hongarije den oorlog moet verklaren en een leger van minsten's 200.000 man naar Servië zal moeten zen den, wanneer Oostenrijk Servië mocht aanvallen. Dezelfde bepaling zou gel den voor het geval .Oostenrijk-Honga,- rije onder wel'k voorwendsel ook met zijn troepen den sardjak Noviblazar mocht binnenrukken.. Wat de 'kwestie der Russische bemidL deling aangaat, blijkt Bulgarije daar voor hoe langer hpe minder te voelen. Voorts verneemt de correspondent van de Neue Freie Presse te Sofia uit de bes te bron, dat de Bulgaarsche regeering besloten heeft, niet aan de conferentie van de minister-presidenten te St. Pe- gonne, waar ik was opgenomen door brave menschen, die mij gedurende 18 maanden hebben verpleegd met een toe wijding, die ik nooit zal vergeten. Ik was zwaar gewond, met een kogel in de borst,'en een gebroken been, achter ge bleven. i En ,uw vader? rHij was al dood toen wij verslagen werden,; Gelukkig heeft hijl niet behoe ven te zien hoe onze hoop vervloog, onze plannen verijdeld werden. De tijding dat Robespierre gevallen en 'het schrikbe wind opgeheven is, heeft' mijl weer wat moed gegeven. Ik hebi tot mijzelf gezegd dat wij misschien nu weer een tijdperk van vrede tegemoet gaan, dat er wél- licht weer eendracht zal komen tus schen kinderen van hetzelfde vaderland, die bestemd zijn, niet om elkaar "te ver scheuren, maar om elkaar te helpen en te steunen. Met die gedachte ben ik op weg gegaan, voorzien van papieren op naam van den zoon van den braven man, aan wien ik het leven heb| te danken. ;Hij stond, met moeite op en mompelde Als ge eens wist, Louise, hoe on gelukkig men zich gevoelt, ver van zij'n .huis, zijn vrienden en zijn land. 'De dood is nog niet zoo erg als de ballingschap. Breng mij nu naar uw meesters. Het tersburg deel te nemen en nog sleohts '5 dagen te wachten. Vervult Servië binnen dien tijd de eiscihen van Bulgarije niet, blijft het een sohjeidsgerecht op den grondslag van het verdrag weigeren, dan wordt de toestand in h.ooge mate kritiek. Wiij deelden reeds méde djat eergister aan Keizer Wilhelm het geschenk der bondsvorsten en dei vrije hauZesteden is overhandigd. De Duitsche bladen geven daarvan de volgende beschrijving. Het voetstuk wordt gevormd door een Zwart marmeren plaat, die vier zwarte marineren zuilen draagt, waarop een onyxplaat rust. Op de hpeken is in edel- steenen en email de opdracht aange-: bracht luidend: „Aan Zijne Majesteit den Duitschien Keizer Wilhjelm II, 'kö- ning van Pruisen, opgedragen bij ge legenheid van ziijn 25-jarig regeerings- jubilé, duor de Duitsche bondsvorsten en de senaten der vrije steden." Langs de lange en breede zijde van' de onyxplaat zijn, tusschen gouden ka- ryatiden, geëmailleerde eiken- en lauwer kransen aangebracht. Deze kransen om sluiten in robijnen gevatte letters,, op noemend de verschillende factoren in h|et staats- en volksleven, die de keizer on- 'der medewerking dér 'bondjsvorsten gedu rende Zijn regeering heeft beschermd,; godsdienst, rechtspraak, hjandel, nijver heid, sociale voorzorg, kunst, wétenschap, landbouw, leger en marine. Op gouden achtergrond zijn de portretten der schjen- kers bóven déZe symbolen aangebracht. De bekroning wordt gevormd door een lapislazuil-plaat met gestyleerde golven, waarin een verguid zilveren sohip Het sahip is niet van een bepaalden tijd ,maar symboliseert islech.ts door de in emaille aangebrachte wapens de samen- hoorighieid der vorsten en de eenheid d(es rijk. De zeilen, die bol isltaan, dragen den rijksadelaar. Op het stuurrad is d'e keizerskroon van gedegen goud, rijk met edelsteenen versierd bevestigd omge ven van in emaille uitgevperde guirlan- den als teeken van den jubilé-vrede. De vervaardiger van het 1.25 Meter hooge kunstwerk is professor Fritz von Miller, die den keizer de symböliek heeft verklaard. De Duitsche legerwetten zijn gister door den Rijksdag in tweedie lezing behandeld.. Een voorstel der sociaal-democraten1 (ongeveer Zooals we ook hebben zien verwerpen in Frankrijk) tot algemeene invoering van den éénjarigen diensttijd,, is met algemeene stemmen, beh.alve die der soc.-dem. verworpen, evenals 'n soü.- dem, voorstel tot afschaffing der voor rechten van de vrijwilligers, die één jaar dienen Verder werd verworpen een soc.-dem. Voorstel, om de bepalingen, waardoor zich, h|et gardecorps v,an andere troepen- deelingen onderscheidt ,te schrappen. De voorstellen, om het plaatsen van adellijke officieren in "bevoorrechte aorp- sen te voorkomen door wis'seling van officieren uit de corpsen der grens-regi- zal nu zoo gevaarlijk niet meer zijn een voortvluchtige, een uitgewekene in ZTjh huis te ontvangen. Zi| houdt zooveel van u, want gij waart de boezemvriend van,'haar zoon. Louise ondersteunde hem, terwijl hij de binnenplaats overstak en de trap op klom, die naar de eerste verdieping van het hotel geleidde. Bij de kamer van de barones geko men, klopte zij aan en ging alleen naar binnen, terwijl zij den bezoeker achterliet. Mevrouw, zeide zij zacht tegen haar meesteres, daar iis een onverwacht be zoek? C 1 J r- Wie dan? iMijnheer cFArgouges! De barones sprong; op. Een blos van vreugde kwam op haar gelaat en zij strekte haar armen uit naar de deur,waar door de bezoeker binnentrad. Zij! kon haar oogen niet gélooven,. De markies d'Argouges wierp zich in de armen der oude vrouw, die henTaan haar hart drukte eri op Tiet gelaat kustej alsof hijl haar zoon was. En dat was hij bijna. Hij was de boezemvriend, de schoolmakker geweest van haar zoon, aan wien zijl nog onafge broken dacht, hij was het petekind van haar echtgenoot, dien 'zijl zoo afgodisch had bemind,. (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1913 | | pagina 1