Aan de Leidsche Kiezeis!
4 e Jaargang No. 1117.
Bureau OUDE SliMOEE S4, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt mei GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1 30 per kwartaal. Franco
per pus; I 1 5 v. -i
Ai Si .r I Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regol meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote leners naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
DINSDAG
U IM I.
Stembus)pening Stembussluiting
8 uur's rrorgens. 5 uur's avonds.
Houdt (lezen dag der Kamer
verkiezingen vrij.
„Laat de concentratie niet
verget«i, dat zij straks, na den
17en ejn beroep zal moeten
doen <p de soc -democraten.
Laat sij vooraf zijn gewaar
schuwd De soc.-dem zullen
niet gtmakkelijk voor 1 aar
zijn." Mr P. J. TROELSTRA,
ol 12 Juni te Amsterdam.
[Wij staanaan den vooravond van een
veel beteeknenden ;.dagden dag der
stemming vor de Tweede Kamer der
(Stat en-Gene aal.
Deze dag noge al van beteekenis zijn
Ivoor hen, di, als candidaten voor een
[Kamerzetel, jich in meerdere of mindere
Imate aan ,ee proeve van de volksgunst
[onderwerpen Het mag voor sommigen,
'eerZuchtigen-een dag zijn van hooge
spanning, va een spanning die tot het
onhoudbare aijna stijgt, naarmate h/et
uur nadert, ,'aarop de vurigste wensch
[huns harten vervulling zal gaan, of in
rook vervlieen het mag voor anderen
een dag zijn 'aarop een nieuwe 4 jarige
iperiode begit van veel arbeid en veel
dulden, van lsten die men alleen draagt
omdat men «et, zóó slechts Gods wil
te kunnen vojrengen en tevens aan het
heil des volk het best. of het meest,)
'te kunnen ar'eiden, het is ook een dag
van groote, ver-strekkende beteekenis,
voor geheel lit Nederlandsche volk.
I Voor het gheele volk. Om h.et even,
[of het rechtsstaat of links.
Voor het gieele Nederlandsche Volk
beteekent deï dag, wanneer Rechts
wint, de voorletting van de nu gevolg
de Christelijk politiek. Beteekent het:
de voltobiinig m den Schoolstrijd, betee
kent het i doo Grondwetsherziening, de
bevrediging, vor zeer lange jaren, van
de allerwege evoelde noodzakelijkheid
van een meei uitgebreid, doch vooral
beter, op steger, principieele gron
den, b e rust en cki es recht,
j Beteekent ht vooral ooW: de voort
zetting van doiu gevolgde Christelijk-
Soci£& pollAie. Egn politiek, die niet
alleen beaacihtis op de vervulling van
.de reohtmatigcverlangens, welke leven
i in den boezender arbeiders, dpgh die
ook er op beccht is, evenzeer de be
langen te behiigen en te bevorderen
van de andere aatsahappelijke standen.
Met name var Middenstand en Land
bouw.
Het rijke, tg bij lange niet afge
werkte Regeergs-program is daar om
di.t aan \e toom.-
Dat dit progm geen ijdele beloften
inhoudt, maar [daden omigezet zal wor
den, getuigen c achter ons Eggende ja
ren van Qhristok regeeringsbeleid.
Het is waar,ie meerderheid der tot
stand gekomen roote wetten komen in
de eerste plaats en arbeiders ten goede.
Doch de vraamag toch ook gesteld:
wie h,et meest in de eerste plaats de
hulp van den &at noodig hadden.
Dat waren to ook wel de arbeiders.
En h.et blijft en onuitv.-Laare glorie
van dez- Regeeng en van deze Rech.t-
sche Ka nermee.erheid, dat Zij in nau
welijks vijf jan iheeft weten le doen,
wat liberale Reeringen in geen viüf-
t i g jaren fconci klaarspelen.
Integendeelóndanks hun macht
steeds hebben rzuimd.
Dat feit is o klemmend, dat d'öt
liberale „N. R.lrt." voor eenige we
ken, ondanks ha Zelve, tot de verkla
ring geprest wd, „dat in geen enkel
land ter wereld, in Zoo'korten tjjd, ooit
zoovele sociale wetten zijn tot stand
gebracht, dan door deze Regeering" en
met name door Minister Talma!
Dat feit voorspelt „alle goedsook
aan Middenstand en Landbouw.
Want Minister Talma beheerscht ook
de vraagstukken die in den boezem van
Middenstand en Land/bouw om oplossing
vragen.
Met deze feiten voor oogen staan wij,
vol vertrouwen op het gezond verstand
van de Nederlandsche kiezers, aan de
stembus van Dinsdag.
Vol vertrouwen, ook op het gezond
verstand van hen, die in politicis niet
aan onze zijde, doch links staan.
Want wij komen ziiet tot hen met
schimp- en smaadtaaL W|ij hoonen hen
niet en tergen niet. Wijl toonen geen
haat en geen bitterheid. Wij hebben dat
ook niet noodig, want wij hebben bet
ter. Wij kunnen aan het Nederlandsche
volk toonen een rijken oogst van heer
lijk Sociaal werk, tot stand gebracht
ondanks de tegenwerking van
hen. die thans meenen met praatjes en
met beloften, de kiezers te kunnen be
wegen mannen weg te jagen aan wie
datzelfde volk, zoo ontzaglijk veel heeft
te danken.
Want wie brachten tot stand om maar
iets te noemen
De wet ter bestrijding der zede-1
loosheid {tegen vuile teekeningen en
vuile boeken, tegen verleiding van min
derjarigen, koppelarij enz.).
De Armenwet.
Het Bouwwetje (tot verhooging
der Rijksbijdrage voor de schoolgebou
wen der bijzondere scholen, vooral in
de grüote steden i.
Subsidieering der bijzondere mid
delbare scholen.
Wet tot regeling der zoogen. M. U.
L. O. scholen.
Pension ne ering van weduwen en
weezen van militairen.
Nieuwe pensioenregeling voor
het spoorwegpersoneel.
Stichting eener heogere land-, tu i n-
en boschbouwschool.
Octrooi wet voor uitvindingen.
Nieuwe Arbeidswet.
De Steenhouwers wet.
De Ziektewet.
De Raden w e t
De Invaliditeitswet.
Wie anders dan de Christelijke Regee-
rmg
Wat kan links daartegenover stellen?
Wat het verleden betreft, toen
men de macht had iets te doen, weinig
anders dan beloften.
Wat het heden betreft, niets anders
dan deloyale oppositie, obstructie en te
genwerking. Denk slechts aan het feit:
dat de socialisten tegen de Inva-
ljdteits- en Ouderdomsverze ke-
ring stemden.
En wat belooft links voor de naaste
toekomst?
Intrekking van de met zooveel
moeite tot stand gekomen Invalidi -
teits- en Ouderdomsverze ke
Ting.
En intrekking daarmede te
vens van Weduwe n- en Weezen-
pensioen van de arbeiders.
In ruil daarvoor belooft jmen-Staats
pensioen.
Wat nooit komt, omdat het niet kan.
En ook nooit komt: omdat de concen
tratie onmachtig zal blijken, door onder
linge verdeeldheid, ooit iets van h,Tee
kenis te doen.
Wij eindigen met de waarschuwing
van den Amsterdamschen socialist Ger
hard in een der jongste nummers van
„Het Volk": „het zal een verwarring
Worden als de concentratie wint."
De rechtsche en linksche kiezers
mogen het zich voor gezegd houden.
En het gezond verstand van de Leid
sche kiezers vooral moge 'zegepralen over
alle kleine politiek. Men zette ter zijde
alle vooroordeel, alle geraaktheid, alle
kleinzielige gevoeligheid. Men houde
voor oogen het groote algemeene belang
en stemme als één man op Mr. Briët.
Want niemand kan de verantwoor
delijkheid voor een nieuwe periode van
parlementaire machteloosheid dragen.
En niemand wille het. E-
Verdeel en heersch.
'Dat is de taktiek, wellke de vrijzinni
gen, reeds sinds jaren, toepassen, om de
coal.tie der Rechterzijde te doen springen,,.
Eerst was 't de verlokkende leuze:
n'ieuwe partijlgroepeering: democraten te
gen conservatieven.
,Hoe mooi weiid 't ons niet voorge
steld! De Rechterzijde kon, vastgeketend
aan de conservatieve "elementen, nooit
tot een flinke sociale wetgeving komen.
Daarom moesten de democraten van
Rechts zich aansluiten bij de democraten
van Links, en dan zou je eris wat
beleven! Sociale wetgeving, né maar,
fameus!
!We zijn er niet ingevlogen. En ge
lukkig!
We hebben de laatste jaren die de
mocraten van Links leeren kennen!
Ze stemden tegen de bakkerswet
Ze stemden tegen de Invaliditeits-
en Ouderdomsverzekering.
Ze stemden tegen de Ziekteverze
kering,.
Niet waar, rmet 'die vrijfzinnig-de-
mocraten en vooruitstrevende Unie-Libe
ralen, merk-Roodhuyzen, daar zouden^we
een prachtige sociale wetgeving meege
maakt hebben!
Men ziet het: het was dien heeren
volstrekt niet om de sociale wet
geving te doen, toen ze ons van Rechts
trachtten af te lokken.
'Het eenige doel was: de coalitie
uit elkaar te halen. Verdeel en
heersch!
En nu zien we weer een heel ander
spel, f— nog weerzinwekkender. -
Speelden de Iheerea eerst met de
ti o o d e n der arbeiders, thans
drijven ze hun spel met den Gods
dienst
Nu tre|kiken de vrijZiim/jjgen als do minés
ihiet land rond, 1 O wee, o
jvee, o ,wee, de Nedéhliandsoh Hiervon«u0
Kerlki is in gevaar!
'Dat versahiClende van die heeren zelf
nooit in een ikerlk komen, belet hun niet
in dit klagend koor zelfs solo's te
ikweeien.I
Nu gaan ze 't land rond, en hitsen
de Protestanten op tegen de Katholieken.
De Paus wil Koning van Nederland wor
den De Jezuïeten ovenheerschen het
NederJandsidhe voijk. Processies willen ze
houden in onze loud-Hp lil and sche steden.
De Roomsdhen de ibaas in het Land der
Geuzen! Onze ProtestantsChe Koningin,
o gruwel der gruwelen, omringd door
Roomsöhe Ministers, Enz.
Men kent dit gekrijsch der Drions,
Ter Spills,, Van Hioutena, Tidemams, Can-
negieters. E,erdmansen en hun soort.
Gelooven ze 't zelf, dat de Nederl.
Hervormde Kerik door de Roomschen
wordt belaagd, en nu gered moet worden
met de hulp van Israëlieten- Vrijdenkers,
Chineezen en Vrijmetselaars?
Natuurlijk niet.
Maar de Protestanten moeten van 'de
Coalitie worden afgetrokken: Verdeel
en heersch!
Maar 't is nog walgelijker.
Terwijl men zóó spreekt tot de geloo-
viige Protestanten, vult men 't Vrijzinnig
Propagandaboek aan met lange citaten
van Pr. Kuyper, waarin deze uitpakt
tegen de Roomschen. 'tZijn citaten van
20, 30 jaren terug; maar dat zetten- ze
er niet bijl. Eerlijkheidshalve.
Daar zouden ze hun doel niet mee be
reiken.
Dat doel, dat nobele doel, is: de Ka
tholieken op te hitsen tegen de geloovige
Protestanten-.
Waarom? Verdeed en'heers oh';
Zóó moet de Coalitie springen.
En terwijl ze zoo doen, terwijl ze
eenerzijds de Protestanten opruien tegen
de Roomsdhent, rterwijl ze anderzijds
de Roomschen opzetten tegen de Protes
tanten^ - - draaien ze met hun oogen, en
lam enteerenOch Heere, Heene, wat een
verdeeldheid in ons laïid, hoe neemt
de godsdiensthaat overal' toe, wék
haast zal er een godsdienstoorlog uit
breken
O, als je dit schandelijk volksbedrog
gadeslaat, dan kookt je 't bloed in 't lijf,
iWlij zouden het den- gelbovigem Protes-
testanten en Katholieken wei willen toe
schreeuwen, zóó dat het hun drong door
merg en been
[Weest op uw hoede! Doorschouwt
het valsahe spel, dat de vrijzinnigen
tegen U spelen. Ze zetten u 'tegen
elkaar op, niet uit liefde voor uw
geloof, maar om uw bondgenootschap te
verbreken, opdat zij, door uw ver
deeldheid, zelf weer kunnen heersch-en!
Gij, Katholieken, vooral! Ziet uit uw
oogen, Laat U n-iet misleiden. Maar
doet Dinsdag a^s, allen, allen zon
der uitzondering, uw heiligen
pi i ebt:
Bezorgt de overwinning aan de candi
daten der DRIE verbonden C H R 1 Sr
TELIJKE PARTIJEN!
In 'tbijzonder Wij, Katholieken van
Leiden, moeten tot den laatsten man
onze stem uitbrengen op onzen, carididaat
Mr. BRIËT.
Nu geldt 't niet meer voofkeur voor
personen, nu géldt 't niet, zich door
enkel stoffelijke overwegingenC te laten
leiden, nu geldt het de hoogste, en
'heiligste belangen:
strijden voor ons -bijzonder onderwijs,
strijden voor het behoud van ons- Chris
telijk Ministerie,
strijden, in laatste instantie, voor 'de
erkenning van den Christus ooik in, het
bestuur van den Nederian-d-schen Staat!
Mr. AALBiERSiE.
KIEZERS.
Dinsdag staat aan u ter "beslissing
de vraag, of gij1 wenscht deze C h r i s t e-
lijk e regeeringsmeerderheid te behou
den.
STEMT
in het district Leiden op mr. Briët;
in het district Bodegraven op mr. v.
I d si n ga
in het district Breukelen op den heer
De Monté Verloren;
in het district Gouda op .mr. De
Wilde;
ix%,t oioi. Haarlemmermeer od
den heer v. W i c h e n
in het district Katwijk op mr. baron
v. Wassenaer v. Catwijck;
in het district Loosduinen op ds.
Brummelkamp.
Gebed voor de i
kiezingen.
Door Z,. D. ,H' den Bisschop van Haar
lem is voorgeschreven, dat op de dagen
der Tweede Kamerverkiezingen, '17 en
25 Juni, na iedere H. Mis de litanie
van Lorette zal worden gebeden.
Dit bericht moet toch wel een diepen
indruk maken op de Katholieke kiezers!
Zooals bekend, is reeds eenigen tijd
geleden door Mgr,. onzen Bisschop aan
de priesters de opdracht gegeven onder
de H„ Mis een gebed te bidden voor het
welslagen der verkiezingen. Diit acht Mgr.
blijkbaar nog niet voldoende. Met nog
grooteren aandrang moet tot den „Gever
alles goeds" gebeden en gesmeekt wor
den, de voorspraak der H. Maagd moet
worden afgebeden en ingeroepen.
Als het hoogste kerkelijk gezag zóó
oordeelt over de belangrijkheid der ver
kiezingen, kan het dan nog mogelijk
zijn, dat een goed Katholiek niet alle
krachten in zich voelt kroppen, met alle
geestdrift in zich voelt oplaaien, niet alle
verlangens in zich voelt gloeien om te
doen wat hij kan voor den gewenscliten
uitslag der verkiezingen? Dat voorschrift
van onzen Bisschop is ons als een roep
stem, die ons in deze laatste dager met
de kracht van een hoog-priesterlijk ver
maan, vol' vaderlijke wijsheid, oproept
ten strijde, omgord met de wapenrusting
van een- Christen gebed en arbeid.
Dat het Bisschoppelijk voorschrift dan
ook dit geyolg hebben bij1 ons allen dat
het n,.li. ons allen opwekke orn -nog irn
deze laatste dagen alles te tl oen wat
we kunn en voor den goeden uitslag
der verkiezingen! En wij allen kunnen
veel,als wij handelen krachtens en
volgens onze beginselen.
V Het doel voorbijgeschoten.
Het Anti-Tariefwet-Comité werkt sterk
met pCaten. Inderdaad mooie platen, groot
en gekleurd, die nog al aardig geld zul
len kosten-, 't Zit er daar aan!
De teekenaar heeft intussch-en een beet
je verlegen gezeten met zij'n onderwerpen.
-Hij wist natuurlijk wel, dat we al lang
een Tariefwet hebben en "dat er dus
geen sprake is van de invoering eener
nieuwigheid.
Ook wist hij' natuurlijk wel, dat mi
nister Kolkman zorgvuldig heeft nage
gaan, hoe hij de inkomende rechten zou
kunnen verhoogen zonder daarmee schade
te berokkenen.
En ook wist hij natuurlijk wel, dat
de vrijzinnigheid-zelf niet alleen nog nooit
heeft gedacht over afschaffing van het
Tarief, maar het notabene ook al Meens
heeft verhoogd.
En toch moest hijl teekenen, dat mi
nister Kolkman extra gevaarlijk is voor
ons land.
Een werkelijk moeilijk gegeven, waar
van de man zich toen met een Franschen
slag heeft afgemaakt. Moet ik ondanks
alles afschrikwekkende prenten maken,
vooruit dan maar, za(o dacht hij, en hij
stelde het regeeringsbeleid o.a. voor als
een roofvogel en een bloedhond.
IHet anti-Tariefwetcomité vond dat
prachtig, betaalde grinnekend het hono
rarium, maar de teekenaar dacht onder-
dehand: zijn die heeren dan blind ge
worden?
Er is reden voor 'die vraag, want als
de platen een juiste voorstelling geven
van feiten en toestanden wat w ij
almeermalen ernstig bestreden
hebben wel, dan zijn de vrijzinnigen
nooit anders opgetreden dan, als roof
vogels en bloedhonden, want zij zijn met
't opstrijken der Tariefcenten altijd lekker
tjes tevreden geweest
Onze artist vond het intusschen wel
gemakkelijk voor 'blinden te werken, en
ontwierp nu een plaat, de Tariefwet
voorstellend als een woedende reuzin,
die gaat zitten 'boven op wat fabrieken,
welke onder -haar gewicht instorten. Pa
pier is geduldig en, per meter verkrijg
baar, zoodat de proporties van het vrouw-
mensch aan geen maat gebonden waren,
't Resultaat werd dan ook iuidschreeu-
vvend. Alleen' was de teekeriaar beducht
of de heeren van het anti-Tariefwet-
zïjnT'dat hij hun"faBrt!wiied—
hun eigen woorden hecht en sterk ge
worden onder het bestaande Tarief
als zoo wrak had voorgesteld.
De heeren vonden 't echter weer prach
tig, betaalden dankbaar het honorarium,
terwijl de teekenaar dacht: Ze zien niet
eens, dat ze hun- doel voorbij schieten.
JHe artist is nu heelemaal niet bezorgd
meer-. Zóó onzinnig kan hij "geen plaat
ontwerpen of zijn lastgevers, door poli-
tieken haat verblind, zullen 't wel mooi
vinden.
V Een vuil en vunzig pamflet.
Dat Woord is te zwak, die betiteling
is te schoon voor het in deze dagen ver
spreide verkiezingsnummer van het vrij
zinnig-democratisch weekblad „De Ba
lans."
Wij achten onze lezers en onszelven na
tuurlijk te ver verheven boven de minne
straat-taal en lage scheldmanier van dat
blaadje, om er op in te gaan.
Een staaltje willen wij echter onzen
lezers even voorleggen, omdat er uit
blijkt, hoe juist het is, dat, als de vrij
zinnigen aan het bewind komen, het be
staan onzer 'kerken in groot gevaar komt,
dat wij dan bedreigd worden met een
toestand, zooals in Frankrijk en Portu
gal. Luister maar 'ns naar wat de „Ba
lans", een partijblad van de vrijzin-
ni'g-democraten, een deel van de concen
tratie, schrijft:
Ge zult ten slotte toch bespeuren
dat de aan de zee door het voorge
slacht ontworstelde bodem van Ne
derland, geen geschikt terrein is voor
het zaad dat gij uitstrooit en wei
gert op den duur de kerken te dra
gen, die we als venijn centralen kun
nen beschouwen en die we gelijk kun
nen stellen' met jeneverbranderijen en
andere fabrieken, waarvoor in de toe
komst niet langer bestaans-vergunning
door de gemeenschap zal worden ver
leend.
Een vrijzinnig-democraat, die zich bij
eenig nadenken over déze taal van zijn
partijblad niet schaamt, mist alle fat
soen.
Wat zou het worden als geestverwan
ten van „mannen", die zoo iets schrij
ven, aan het bewind komen.
En dat durft te protesteeren tegen
de uitdrukking, dat het canaille links
stemt. Armelijk gebrek aan zelfkennis.
V Een Leidsch advocaat tegen
de katholieken.
Eergisteravond heeft mr. ,Hl.W. C. J. de
Jong, een Leidsch advocaat, een spreek
beurt vervuld op uitnoodiging van de
