IV
DE TWEE VRIENDEN.
BUITENLAND.
4 e Jaargang
No. 1111.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
•n het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
oer post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 27j cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meet ISccat
Ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel moer 30 cent met gratis
fctwljsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertentiSngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiin) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent
DINSDAG
JUNI.
Stembusopening Stembussluiting
8 uur's morgens. 5 uur'savonds.
Houdt dezen dag der Ka mer-
verkiezingen vrij.
Door het financieel beleid
van minister Kolkman hebben
wij gehad „financieele uitkom
sten waarmede genoegen kan
worden genomen".
CN. R. Ct.)
bi
onze
•koel
ctuui
lever
ien
Kerk
-INGE
(2S5
en 4
(285
28
I (snoe
éhoudi
Aar.
rechts
h. LEI
2d
13 maa
een
lkhand
V* Waarom rechts stemmen
Om d« tariefwet.
i Dit antwoord is kort. Wij hebben eeni-
ge weken geleden eenzelfde antwoord
meer uitvoerig gegeven. Nu willen we
slechts dit zeggen
lo. De invoering van de tariefwet is
het e e n i g redelijk middel om aan de
benoocfigde gelden te komen. Een „ver-
hooging Van <Jé directe b e 1 a s'tii n-<
gen zal op alle standen veel Zwaar
der drukken. Dit is onmogelijk1 te pnt-
kënnen.
2o. De invoering der tariefwet zali in
ons land de industrie bevord(e-l
ren. Vo,or „ruim 450 mill iaën guMenj
wordt hier te lande ingevoerd .aan ge-^
heel en half-afgewerkte fabrikaten. Een
belangrijk deel van dat geld zullen on
ze arbeiders kunnen, verdienen. .Dat dit
geen overdrijving" is, blijkt yvel hieruitj
dat de agenten Van buitenlandsche hui
zen de voormannen zijn in de anti-tariefv
wetbewegingdat reeds verschillen-
d e buiteqlandsche fabrikanten hun voor
nemen hebben aangekondigd om, als de
tariefwet is aangenomen, hier ten lande
een fabriek te vestigen.
Dus ook 'om de heftig bestreden tarief
wet rechts stemmen. i
Hierbij nog een kleine bemerking.
7t Is waar, dat een katholiek' even;
goed katholiek' blijft, wanneer hij onzen
zoogenaamden vrijhandel voorstaat, want
vrijhandel noch bescherming hebben
iets met ons heilig geloof te maken,,
maar en hierop komt het neer
dat geeft hem1 nog volstrekt niet het
recht om op een liberaal of socialist te
stemmen, wijl dezen behalve vrijhandel
pok andere dingen wenschen, die geheëï
■en al pnvereenigbaar 'zijn met de KJathp-
lieke beginselen. I
V Schitterende voorlichting.
Ds. J. C. BI Eykman, kamer-candïdaat
der Christelijk-Sociale partij te dezer
stede, was gisteravond heelemaal uit Sit-
FEUILLETON.
204)
Hoe heet uw verdachte?
Hij is meer dan' een verdacht'e, een
samenzweerder, die allang vogelvrij ver
klaard is.
Zijn naam
Jean de Trémazan.
De commissaris raadpleegde een pa
pier, dat blijkbaar het signalement van
den man, dien hij gevangen moest ne-
1nen, bevatte en vervolgens keek hij alle
djschgenooten strak in het gelaat.
Geen dier gezichten scheen met het
signalement overeen te stemmen.
Hij mompelde, teleurgesteld en wan
trouwig
Zonderling! Men heeft hem toch
gevolgd en hier zien binnentreden.
Chalay merkte onnoozel op:
Er zijn nog meer zalen hier jn
huis, hij zal in een andere zitten.
Een der muscadins lachte en wendlde
zich tot d,e dames mtet de vraag
Trémazan, dien ken ik niet, hebt gij
ooit van hem gehoord, danfes?
En tegelijkertijd speelde hij met zijn
tard overgekomen om de vurig begeerde
kiezers voor te lichten. C
't Gebeurde in de Graanbeurs en idtiur-
de tot middernacht, wat een. gevolg was
van het feit, dat zes personen debatteer
den, onder wien de Leidsche dominé
Jansen (Ghrist. Gerei), die well ge-
wenscht had, dat spr. „veel positiev|er„
was opgetreden en dan ook ^teleurge
steld" bleek.
Diit zij evenwel terloops vermeld, want
we wilden wijzen, op een leuk staal
tje van ds. Eykmans manier van spre
ken. Hij zeide n.l. omtrent den Minister
van Oorlog:
„Van Colijn, hoewel ik zijn werk
kracht prijs, wil ik alleen zeggen* dat
hij een dure Minister is."
Klaar! Dit is waarlijk schitterende
voorlichting. Op zoo'n manier kan men
heel wat onderwerpen afhandelen, maar
verdient men dan ook het vefiwijt wei
nig „positief" *te zijn. En ook weinlig
degelijk.
Daar gaat hij!
Het Vrijzinnig Verkiezings-Comité te
Utrecht hield gisteravond eene openbare
vergadering* waarin als spreker optrad
de heer mr. dr. J. H. W, Q. ter Spilt,
de vrijzinnige candidaat in Utrecht.
Op het podium hadden plaats geno
men de besturen der Liberale, Vrijzin
nig-Democratische en Oud-Christelijk
Historische kiesvereenigingen. Naast den
voorzitter der vergadering, mr. B.oers*
was op het podium gezeten de beken
de Utrechtsche predikant en redacteur
van „Stemmen voor Waarheid en Yre-
de", ds. A. iWj. Bronsveld).
Zulk een bezienswaardigheid had van
te voren aangekondigd moeten worden.
Wat zbu 't dan stamp,vol geweest zijn
't Is immers zeer de moeite waard, den
heer Bronsveld openlijk en onomwon
den te zien aantoonen, dat hij de eerei
der Hervormde kerk links zoekt; bij de
menschen, die om met minister Kolk
man te spreken voor ;t meerendeel
een Hervormde keric niet anders dan vain
buiten kennen.
We zijn intusschen dr. Bronsveld er
kentelijk voor deze vertooning, want ze
draagt er veel toe bij om het standpunt
van hem en de zijnen de „Oud-ChrisV
tel ijk Historischen" juist te doen ken
nen.
- Geen erg nieuwe vondst anders, die
naam ^Oud-Christelijk-Historischen".
Hij doet ons denken aan de „Oud-Room-
schen", die ook steun moesten zoeken
bij onze tegenstanders.
Domme bestrijding.
De vindingrijkheid van de „yN. R. Crt."
in het bekampen van de Katholieke!
Kerk raakt langzamerhand uitgeput 't
wordt zoo langzamerhand voor het blad
een heele toer iets nieuws te iontd|ekken,
Nu heeft echter een „journalist" te Bter-
Jlijn het vrijzinnige blad een nieuw wa
pen in de hand gegeven. En een van!
deugdelijk gehalte! Luister maar: De
iKjatholieke Kerk zint er op met haart
,/millioenen" Zoiets in het leven te roe
stevigen knuppel, dien hij voorzichtig
heidshalve in zijn biereik gehouden had.
Chalay en de anderen hadden pistolen
in hun gordel, gereed zich daarvan te
bedienen, voor het geval men hen mocht
Willen aanvallen.
De commissaris merkte een en ander
zeer goed op en het temde herrn tot die
noodige voorzichtigheid, maai niettemin
opende hij alle deuren, die in de Zaal
uitkwamen en keek in de aangrenzende
vertrekken, welke moeite evenwel .geen
uitslag opleverde.
Chalay gaf een Jeeken aan dep be
diende.
Deze schonk eeniige glazen champagne
in en deel'de die rond ,aan de nationale
garden, die de wacht hielden bij dfëni
ingang.
De muscadin noodigde hen uit te drin
ken met de woorden
Komaan, militairen, laten wij drin
ken op de republiek. Leve vde Onom
koopbare I
De garden lieten zich niet lang noo
den, maar ledigden met zichtbaar welge
vallen hun glais met schuimend vochft
De muscadin hief ten tweede male
zijn glas op en riep den commissaris
spottend toe:
Op uw gezondheid, burger com
missaris!
pen yan een Oil Company of een Staal-
trust. Het bedoelde stukje in de „N,
R .Crt." is te vermakelijk, getuigt van
een te domme en doorzichtige bestrij
ding van de Katholieke Kerk, dan dat
wij onze lezers het genoegen zoudjen
willen laten derven het in zijn geheel
te lezen. Hier volgt 't dan:
.„Wijlen Pierpont Morgan (een Ame»
rikaansch millionair) had zich in het
laatst van zijn leven tot taak gesteld,
de financiën van de Roomsch-[Katholie
ke kerk te reorganiseeren. Hij beschouw
de dat, naar een Arnerikaansch kapita
list, die thans te Berlijn Vertoeft* ^ian
een journalist mededeelt, als de kroon
van zijn levenswerk. Morgan, door den-
Paus jcfaartoe aangezocht, had reeds plan
nen ontworpen, om de millioenen der
kerk productief te maken. Welke die
plannen waren, wist de Amerikaan niet,
doch hij vermoedde dat Morgan een on
derneming als de Standard Oil Compa
ny of de Staaltrust voor ooigen had.v)
Is bet niet dom om op zulk een door
zichtige manier tegen de Katholieke* Kerk
op te zweepen, en een baker-praatje fce
'lanceeren van een onbekend „journa
list" in Berlijn betreffende die „millioe
nen" van, de Katholieke Kerk?
O, die verkiezingen. 1
Uit de Leidsche Vroedschao.
Het Dagelijksichi Bestuur dezer ge
meente zal wel met voldoening op de
Raadsvergadering van gisterenmiddag
terugzien.
'De voorstellen in zake den "bouw der
nieuwe Hocgere -Burgerschool) voor
Jongens werden er met vlag en wimpel
doorgehaald,
'Die oppositie tegen deze pflannen was
ten slotte geslonken tot slechts acht leden.
Merkwaardig was deze uitslag weL
Want bij de gehouden debatten waren,
behoudens de voorstellers, louter tegen
standers aan Tiet woord geweest. Onwille
keurig zou men nu onder den indruk
gekomen zijn, dat de overige raadsleden
het met de bestrijders tamelijk eens
waren. Het resultaat der stemming heeft
evenwel bewezen, dat deze indruk een
verkeerde was. 'Zoodat we well moeten
veronderstellen, dat de meerderheid de
verdediging van het plan van f245.000
Vij B. en ,W|. in goede handen wist, wat
goed gezien was.
We stappen van. dit onderwerp af; de
nieuwe H. Bi. Sj. komt er en 'tzal een
gebouw zijn, dat onze gemeente waardig
is, terwijl het onderwijs er uitstekend
in verzorgd1 zali kunnen worden.
Er its verder nog een tweede zeer be
langrijke kwestie ter sprake gekomen,
waarvan we hier de korte geschiedenis
willen releveeren.
Naar aanleiding van het besprokene in
de raadszitting op 21 Maart van het
vorig jaar Tïadden B. en Wl. een prae-
advies beloofd omtrent minimum-loon en
maximum-arbeidsduur in bestekken van
gemeentewerken.
Meer dan een jaar verliep, alvorens
Maar deze keerde zich woed|end om.
't Is goed, mompelde hij, gij zijtt
ons voor ditmaal te slim' af gewefesj:,
maar ik.kom terug.
Hij ging heen, terwijl hijl alle aan
wezigen een blik Vol haat toewierp.
Tallien keek hem na en vol gramschap
bij de gedachte aan zijn beminde Thérèse,
die gevangen zat, zeide hijl:
Gij komt terug, bandiet? Als gijl er
den fjj;d toe hebt. K
En Chalay zeide van zijin kant, zoodra
de commissaris weg was
Wjij hebben geen oogenblik meer te
verliezen. Er moet gehandeld worden.
Jea,n en zijln vriend wisten waar zij
een schuilplaats moesten zoekèn.
Snel daalden Zij!, na de geheime deur
te zijn "doorgegaan, een trap af, die hen
in den tuin van het paleis Egalité brachl(,
met den vinger aan 'den trekker van hun
pistoleii, gereed .om hun leven duur te
.verkoopen, Wanneer iemand hen in den
weg mocht treden.
De aangifte, die Hubert Nollan had
gedaan aan Saint-Just en die zijl hadden
afgeluisterd, verborgen in het kreupel
hout van de avenue Marigny, scheen
toch gevolg te hebben gehad; de presi
dent van de Nationale Conventie had
het oor geleend aan het verzoek van den
dit praeadvies bij den Raad inkwam.
Allerlei omstandigheden werkten die ver
traging in de hand. !We zullen ze'hier
niet ppsommen.
Het resultaat van dit lange onderzoek
in de icommissie van fabricage was nu
juist niet overvloedigM ,De heer Sytsma,
die blijkbaar de „Ars Poetiica" van den
ouden Horatius ijverig bestudeerd had,
sprak zelfs van een muis, ja het staartje
van een muis, dat door een berg was
voortgebracht.
B. en Wj. kwamen slechts met het
voorstel tot verhooging van het mini
mum-loon van opperlieden en sjouwers
met één cent per uur, zoodat het
werd het voorstel) aangenomen 18 ets.
per uur zou bedragen.
Ook ons kwam het voor, dat het
Dagelijksichi Bestuur zich wel wat heel
gemakkelijk van de kwestie had afge
maakt Zoodat we er 'heel goed in
kunnen komen, dat de heer Van Tol
een poging waagde om enkele meerdere
verbeteringen ten gunste van de arbeiders
in de bestekken van gemeentewerken op
genomen te krijgen. Dlit raadslid heeft
daarmede zijn naam van arbeider-raads
lid eer aangedaan.: Dat zijn poging niet
gelukt is, lag werkelijk niet aan hem.
Met krachtige argumenten, die gead
strueerd werden door die van den heer
Aalberse, heeft hij de redelijkheid van
zijn voorstel bepleit. We kunnen maar
niet begrijpen, hoe de mededeeling, dat
de normale loonen, tengevolge van de
verduring der levensmiddelen in de laat
ste jaren, bijkans overat ver beneden den
grens van 'het rechtmatig 3en arbeider
toekomende loon zijn gekomen, zoo wei
nig indruk op den Raad heeft gemaakt,
dat geen der beide voorstellen een meer
derheid heeft kunnen erlangen. Want,
zooals onze lezers ziich zullen herinneren,
hebben eenige raadsleden, met den heer
Sytsma aan het hoofd, veertien dagen
na het indienen van het voorstet-y. ,Tol
ook een voorstel ingediend, eveneens om
de loonen in meerdere vakken op te
voeren. En nu had het voorsteUv.Tol wel
onze voorkeur, niet alleen omdat wijzelf
ervan overtuigd waren, dat het gerecht
vaardigde eisichen stelde, maar vooral ook
wijl het raadslid, hetwelk wij in deze
wel het meest competent achtten, met
faE van overtuigende gronden ons in onze
meening is komen versterken; maar n,u
het wie weet, of 'tniet mede ge
schiedde om redenen, buiten de eigen
lijke kwestie gelegen He meerderheid
van onze vroede vaderen tegen ziichi vond,
nu hopen we toch maar, dat bij een
volgende s'temming het andere voorstel
er kome.
De Leidsche elect?riciteitsfabriek, die
langzamerhand de icentrale wordt voor
levering van electrisch licht en electrisohe
kracht in wijden omtrek, gaat nu 'ook
weer stroom leveren aan 'Se gemeente
Aalsmeer. De Raad heeft zonder
eenigen tegenstand de desbetreffende
voorstellen aangenomen.
'Het voorstel van den geduldigen heer
Van der Eist, om de commissie van
afschuwelijk en dokter ien zijn bevelen ger
geven.
Saint-Just, oud-leerling van een kloos
terschool te TSioisso<ns, meer bekend door
zijn 'dolzinnigheden dan door zijn talenten
of bekwaamheid, was op zijln 27e jaar
een der machthebbers in Frankrijk. Dien
4 September 1792 gekozen tot afgevaar
digde in de Nationale Conventie, zag hij
zich, 18 maanden later, tot haar voorzitter
benoemd, hetgeen 'hein een groote macht
verleende. Hlet Iwas een van die toevallen!,
zooals slechts in tij'den van verwarring
kunnen voorkomen.
Zijn heerschappij liep nu ten einde.
Kort als een stroovuur was zij geweest,
maar een vuur, dat velen verteerd had,
alvorens het hemzelf verteren zou. Het
had weinig gescheeld of ook Jean de
Trémazan zou er in zijn ondergegaan;
slechts de zorgvuldige maatregelen, door
Chalay genomen voor de Veiligheid van
zijn aanhangers, hadden hem het; gevaar
doen ontloopen.
Een paar minuten nadat hij uit het
restaurant Véry gevlucht was, stond Jean
met zijn vriend aan de deur der woning
van Barras, die in een anderen vleugel
van 't paleis 'gevestigd was. Hij belde aan.
Catilina deed dadelijk open. Hiij was
eveneens gewaarschuwd.
De beide Bretagners traden binnen.
beheer voor de Stedelijke Fabrieken van
gas en electriciteit en der commissie van
fabricage uit te breiden, is alweer uit
gesteld. Als van dit uitstel maar 'geen
afstel komt-r W,e zijin, na "het praeadvies
van Bi. en iW]., wel wat pessimistisch
omtrent de aanneming^
De Raad heeft nog veel werk te doen^
Over drie wekeni komt hij alweer bijeen»,
Misschien hooren we dan ook iets van
de verordening op de Winkelsluiting.
Het regent in iedere vergadering adres
sen van voor- en tegenstanders.
De Raad is dus wel 4n de gelegen
heid, het voor en tegen goed te over
wegen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Over de a.s. bijeenkomst 'der vier
minister-presidenten, om tot een oplos
sing der
onderlinge geschillen
te kunnen komen, doen de meest uiteen-
loopende geruchten de ronde. Een voor
malig Servisch minister, die eveneens wist
te vertellen, dat bij het laatste onderhoud
Pasjits en Gesjof het erover eens waren
geworden, dat het verdrag tusschen beide
landen herzicniijg behoeft, zeide aan een
correspondent van He ^Matin", overtuigd
te r.ijn, dat bij de bespreking tusschen de
vier minister-presidenten drie het op alLe
punten eens zullen blijken.,, Bulgarije zal
er „cavalier seul" zijn. Daaruit zal Europa
zien, dat Bulgarije de rustverstoorder is,
Servië heeft een doorslaand bewijs van
goeden wil gegeven, Hoor Bulgarije het
grootste deel van het gebied op den
linkeroever van de ,Wardar af te staan;
het heeft de steden Kotsjana, Doiran en
Stroemitsa vrijwillig ontruimd.
Pasjits en Gesjof zijn overeengekomen
aldus ging de zegsman van de „Matin"
voort dat den Tsaar de onaangename
taak, van scheidsrechter te zijn in 'het
pijnlijke geschil, moet worden bespaard
(De conferentie-van-vier zal maar kort
durenals zij het niet spoedig eens wordt,
zullen de bondgenooten een beroep doen
c>p de scheidsrechterlijke beslissing van
'de Drievoudige Entente. Sasonof, de
Russische minister van buitenlandsche
zaken, Delcassé, de Fransche, en sir Bu
chanan, de Engelsche gezant te St. Peters
burg, zullen scheidsrechters zijn en wij
zullen ons allen aan hun beslissing
onderwerpen.
In Turkije
begint men, met het oog op 'de demobili
satie van de troepen bij Tsjataldsja, de
noodige maatregelen te nemen oSn orde
en rust in Konstantiuopel te verzèkeren.
Men wil voorkomen, dat de oppositie
partijen een aanslag zouden plegen t'egen
het kabinet, of bij den terugkeer der
troepen onlusten zouden uitlokken. De
wachten zjjn verdubbeld en betrouwbare
troepen naar Stamboel! overgebracht,waar
de hodscha's en de studenten in de
Islamitische theologie nog altijd bezig zij'n
te stoken tegen de comité-partij. Offi
cieren van verschillenden graad, die in
Met vreugde werden zij' door den knecht
van Barras ontvangen. Zjij stelden hem
met een paar woorden van het gebeurde
op de hoogfe: hoe men hen had willen
gevangennemen bij .Véry en hoe zij nog
juist intijds hadden kunnen vluohten om
,hier een schuilplaats te zoeken.
Daarna vroeg Jean:
Is uw meester thuis?
i Neen, ihiij is in de Nationale Conventie.
Catilina bad 'zijn orders. Beter dan
iemand wist de Proven^aal de gebeurte
nissen te voorzien. Men kon zelfs zeg
gen, dat hij ze bestuurde; dat hij, even
goed als de onbekende uit het jachthuis
van Bagnolet, er'de draden van in handen
)nad en, zoodra hij' vermoedde, dat het
onweer zou uitbreken, brachit Jiij zijin
getrouwen bijeen en stelde hien in staat
van verdediging.
De twee Bretagners vonden alles voor
bun ontvangst gereed.
tCatilina brachit hen naar een "kamer
en zeide:
Hier zijt gij thuis, het zal u aan
niets ontbreken en niemand kan u hier
lastig vallen. Men heeft u toch niet
gevolgd
Neen.
Dan is alles goed.
T^Wordt yervjolgd.)
