Tweede Blad, behoorende
bij De Leidsche Courant van
Woensdag 4 Juni no. 1109.
Katholiekendag in het bisdom
Haarlem te Vlissingen.
Heden wordt te Vlissingen in tegen
woordigheid van Z. D:. H. MJgr. ~A. J»
Gallier de Katholiekendag gehouden voor
het bisdom Haarlem,
Wij Haften hier volgen een uittreksel
yan de ,redevioeringen gehouden op de
,aifdeelingsvergaderingen en de algemee
ns vergadering.
111 de le Afde,eHing
behandelde de Zeereerw. Pater fr. Ig
natius Si m e e t s O. E. M,., Woer
den Het Katholiek F a m i l i e 1 e-
v e li, beschouwd uit het o o.gj
punt van G od s d i e n 's t, Fe n vlo gd
en Zede! ijkh eid.
Het huwelijk' en het buisgezin, aldtte*
spr., zijn eene stichting van üodis ,Schepi
pende liefde. Ltioor de zonde aange
tast en verdorven, werden beide1 doon
Christus genezen en in \un oorsprojn-'
kei ijken staat h ersteld.
Die menschgeworden Zoon Gods, jWien
fcfe gansche wereld ter beschikking s'tond,
verborg zich dertig "jaren, in dem sdhoot
van een .huisgezin. Daar bracht Jiij 't
grootste gcde.elte Zijns tevens door in
"onderdanigheid aan .Maria en Joseph en
heiligde door Zijne onuitsprekelijke
deugden het huiselijk leven. Dat Hi.
Huisgezin van Nazareth werd liet ideale
toonbeeld, waarnaar elk christelijk ge
zin ziéli heeft te richten.
Het Huwelijk verhief Hiji tot een Sacra
ment en b'ralqht het over ip de bpt/ien-
natun'rlijke orde. Als dusdanig is helt
voor de ech'tgenooten een bron van ge
naden tot onderlinge heiliging en trou
we plichtsbetrachting en liet wezenlijk
en noodzakelijk fundament van hetiChris-
telijk huisgezin. Zijn doel iSj het ]bej
staan te geven aan men schel ijke wezens,
die voorbestejmd zijn om door het Doop
sel kinderen Gods, ledematen v'an Chris
tus' Kerk en erfgenamen des hemels
te worden.
De taak van het Christelijk! huisgezin
kan geen ander zijn, dan door onder
linge hulp en .ond-ersteuning en door
inspanning van alle lichamelijke 'en gees
telijke krachten het doel van 't aardsch'
bestaan te bereikenzich een pasisendé
mate van tijdelijke welvaart te verschaf
fen, Godi te dienen en liet eeuwig ziete-
heil te bewerken.
In het licht va-n deze fundateenteelé
waarheden hébben wij het Katholiek ge
zinsleven Te beschouwen uit het oog
punt van Godsdienst, Eenvloud en Ze
delijkheid, en na te gaan, hoedanig het on
der dit idrievoudlig opzicht behoort te
wezen, en aan welke eisphen het moe't
voldoen.
De godsdienst moet zich' met het
heele wezen van den Christen vereenzel
vigen en hem tot rjchtsnoer verstrek
ken in al zijn plannen^pn daden; hij
moet ook met zijn beginselen het ge
meenschappelijk leven van het huisgezin
doordringen en regelen.
Toch treft ge. huisgezinnen aan,
diesis Katholiek od het bevolkingsre-
6 gister opgeteekend zijn en wier namen:
jaarlijks op1 de Paaschlijst voorkomen,
doch die verder alle vriendschap met
de onzen minachtend afwijzen, In zulke
huisgezinnen, in wier kaniers jgeen en
kel teeken verraadt dat zij Katholiek
zijndie liberale couranten en zeer peu-'
traal geïllustreerde tijdschriften en spo-rt-
3 bladen lezén en waarvan ;de kinderen
wei lïtd zijn van, een of andere ten
nis of golfdlub, d'och niet van een I-Con
gregatie of Katholieke vereeniging.
in zulke gezinnen is de onver^chi'llig-l
heid binnengeslopen, welk'e het hart be
vriest, de energie Verlamt en de geest
drift voor het goede uitdooft. Daar heeft
men zich ontwend, 3en Heer te belijden!
voor de menschen de lamp des geloofs,
is bijna uitgegaan, omdlat je niét ge-^
•voed wordt met de olie der goedle 'wer-,
9|'ken. 1
In een echt Katholiek huishoudéh be
hoort het anders te wezen. Het bjeèlld,
van den gekruisten Verlosser moet er
een eereplaats, innemen. Het beeldi dier
Madonna, een voorstelling uit het leven1
gilles Zaligmakers, een heiligenbeeld ge
tuigen niet ^Jleen van den" .godsdienst!-'
gen geest der bewoners ,maar spreken1
ook tot hun hart. 1 M
In onze Katholieke huizen ïpogen uit-
sluitend Katholieke bladen en'goede
2'boeken ter tafel komen. Het bestel
eutrfa 1 e blad 't h dikwijls' ge-!
noeg door de kerkelijke overheid yefk'on-
5j|dïgd is s'dh ad el ijk het stemt.tot
onverschilligheid ,en onthoudt aan uw
gezin het gezonde geestelijk voedsel, dat
gallen broodnoodig hebben. Het hoort
in een Roomslch gezin niet thuis het
liberale en socialistische blad; nog veel
minder. Door te luisteren, naar de onge-
loovige taal welk.e de ^ijanden yan hét
Christendom in hun bladen zond,er
houden uitslaan, stelt ge uw geloof vrij
willig aan 't gevaar der besmetting
'bloot en door uw abonnement steunt ge
)nl het goddeloos apostolaat dier slechte pers,
01 In een godjsdienstig gezin worden in,
e^|den regel slechts eigen gelóofsgenooten
-e''tot het vriendschappelijk verkeer met de
kinderen toegelaten. De vertrouwelijke
igH met andersdenkenden is voor
'dezen zelden een voordeel, voor de pn-
zen meestal een gevaar. Denkt er slechts
aan, dat daardoor de weg to,t hef (ge
mengde huwelijk wordt gebaand.
Daar gelcft dezelfde regel voor de
keuze der dienstboden, die als ledlen yan
gezin beschouwd en behandeld wor
lden. Zij leven mét ulmee ,zij moeten ook
met u bidden, uwe vastendagen houd'en^
uwe kerk bezoeken, te meer, dewijl aan
haar de zorg van uwe kinderen grooten-
deels wordt overgelaten.
De godsdienstige overtuiging moet ook
blijken uit de belangstelling welke uw
huisgezin betoont voor onze Katholieke
vereenigingen en instellingen. Met op-
oprechte w,a,ardeering moet te huis ge
sproken worden over alles, wat door
.uw-e geloof sgenooten ondernomen en
(do,or de geestelijke overheid wordt aan
bevolen om het geloof en ;de goede-zeden
van ons volk te bewaren, den ppblooi
van 't godsdienstig leven te bevorderen
en den triomf der Christelijke beginselen
te bespo(ed|igen.
Ouders en kinderen moeten er eene
eer in stellen lid te zijni van een Ka
tholieke vereeniging, zich persoonlijk te
(wijden aan het heil van anderen en alle
goede werken zooveel mogelijk .finan
cieel te steunen. "Wanneer uwe geldelijke
'bijdrage voor onze v.ele goede werken
niet groot kan zijn, toont uwe sympathie1
dloor aan het liefdewerk „Oud Papier"
te cfenk.en en ,,tot ondersteuning onzleil
buitenlandfsche missips, allerlei schijn
waard-el oo ze dingen, welke anders wor
den weggegooid, zorgvuldig te bewa
ren, .als oude postzegels, staniool en
'zilverpapier; toont uwe warme .belang
stelling in elk geval door uwe .aanmoe
diging en uw gebed.
1 In het Katholiek familieteven moet
<Je eenvoud beoefend en .bevorderd*
worden. Biij het vaststellen Van deze ver
plichting is het van belang, dat Aye olis
een juist denkbeeld van de christelijke
deugd van eenvoud vormen.
Met den eenvoud in strijd handelt ;wie
zich aan weelde overgeeft, d. >v. z. wie
van kostbare zaken /nisbruik pnaakt omi
zijn zucht naar uiterlijke pracht of yer-
f)ijnd zingenot te voIdo,enzoo po'kj ,wie
zijn geld verkWisf door nuttejooze Ver
teringen te maken.
Naar een ander uiterste wijkt van ,d'en
eenvoud de gierigaard af. DeZe koestert
een onverza.djgbare begeerte paar geld
en hecht er aan om het geld zelf, als
ware het z'ijn eenig doel.
Beide ondeugden worden in -dfe «H.
6chrift veroordeeld. Tusschen beidé ex-
Cessen houdt de eenvoud den .Christen-
op den goeden middenweg.
Wat de eenvoud vordert van £lk Ka
tholiek gezin, ,'is dijt,, !dat voor huisVpsting^
voor inrichting en meubileering der wo
ning, voor kleeding en ppschik1,, ^vfoor
levensonderhoud en uitspanning die uit
gaven vermeden wordpn, welke het ge
zond verstand en het christelijk geweten
niet kunnen billijken.
In dit verband wijst spr. op-'de Diete
de Orde, wier zegenrijke werking zoo
veel doet tot vereenvoudiging der zeden.-
Leo XIII en Pius X hejbben niet pp-
gehouden de geloovigen te viermanen tot
de Derde Orde toe te treden, d'aa|rdfoor
'zich zelf te heiligen, de ,Chri(siteIijkb
•deugden in hunne huisgezinnen te her
stellen en aldus aan de hervorming on
zer hebzuchtige, genotziek'e en ontevre
den maatschappij mee te werken.
De hooge zedelijke waard'e en het be
houd yan het Christelijke huisgezin ligt
in de'reinheid van zedeh.
Het Katholiek gezin moet voor het
kind de school der reinheid wezen. Daar
wijst de moeder te gepaster ure .haafr
kind op de alomtegenwoordigheid van
deinalzienden God en prent het eerbied
in voor het eigen lichaam^ cfat een tem
pel des H. Gees'tes fs en met het Fe-l
zoek van Jezus in de H. Cömmunie Izoo
(Ikvvijis wordt vereerd.
Hiervoor kunnen dé ouders de Voor
zienigheid niet genoegzaam danken, dat
in onzen tijd de Plaatsbekleeder vaW
Christus de deur \^an 't tabernakel voor
de kleinen ontsloten en hun in dé veel
vuldige Communie (je Goddelijke spijs
geboden he^ft om te midden van fyet ze
denbederf op te groeien als; -een Tarci-
sius en een Cicilia in het hepdlens-dhlé
Rome.
Het huisgezin moet zijn de schoioiH
der reinheid. "Op de ouders rust dfe ver
plichting om van de kinderen alles Ver
wijderd te houden, wat voor de reine
zeden aanstootelijk is en de ^eerbaarheid
kwetsen kan.
La-ten ook de ouders den raad yam
hiertoe bevoegde mannen ter harte np-
rnen, om hunne kinderen alkoholvrij op
te voeden.
De wereld wordt pverstroomd tlopr
zedelooze boeken -en geschriften. Op het
hedendaagsch tooneel wordt 't reinste,
het heiligste maar al te dikwijls neer
gehaald in de mocfder der ontucht, öéeri
'boek worde iii huis geduld, geen too-
neel-voorstelling bijgewoondwaarvan
gij niet voldoende zekerheid hebt, dat
ze ten minste onschadelijk zijn.
Nog grooter gevaar yoor de reine z?e-.
den dreigt van den kant eter biois'copen.
Is het niet God geklaagd, dat ouders
hun kinderen meenem-eii of ze a-IIeen
naar voorstellingen laten gaan waarbij
lage intriges, immoreel bedrog,, "echt
breuk en echtscheiding schering en in
slag zijn
Het bioscoop-vermaak is niet te kee-
ren, doch wel onschadelijk te maken als
maar voor goede films gezorgd wordt
Pit is een gebied, waarop alle vereeni
gingen vruchtbaren arbeid kunnen ver
richten door hun films te betrekken van
dé „Lelie-BiosCoop", gevestigd in hét
Centraal Bureau der K. S. A. te Lei
den. Zoodoende kan ze worden wat z!e
wezen moet: Een Reuzen-centrale, die
vreugde uitstraalt over 'heel Katholiek
Nederland.
Voor het meérendeel der menschen
ïs het huwelijk de levensstaat, welken
de Goddelijke Voorzienigheid voor hen
heeft bestemd. Zoo komt er voor .den
jongeling een tijd, dat hij naar eene le
vensgezellin uitziet. De verkeerii^g1, düe
Ina een kennismaking volgt, is volgens
Christelijke opvatting de tijd, "dat de
jongelui elkaar nader leeren kennen en
er zich op voorbereiden om waardig een
groot^ sacrament te ontvangen.
Zóó moest 'hét zijn. Maar de werkelijk
heid is vaak heel' anders-de .verkeering
is maar al te vaak dé aanleiding "tol/
schandelijke verkeerdheden en zonden.
Ouders, wilt toch' de wacht betrekken
op den drempel uwer woning, opdat de
Schande van zulke verkeering nimmer
do-ordringe jot uw Jfiuiselijken haard.
Doordringt u wel van den plicht om ook
in den tijd der verkeering oVer hetize'dle-J
lijk gedrag uwer kinaeren te waken. G-jjl
moogt hun de onbeperkte vrijheid niet
toestaan, welke de moderne mode voor
hen opeis'cht om zonder toezicht te ga-an
en te reizen, waarheen ze jnaar Willen.
Het geldt hier de eer jen den !go,e|d|en>
naam van uw huis, het geluk en 'de toeJ
komst uwer kinderen.
Spr. wijst verder op de ontheiliging
van het huwelijk en de afsdhuwelijke
practijken, 'die daartoe worden aange
wend, en besluit:
Om de Christelijke beginselen ]£p ,de
reinheid! van zéden te l7ewar-en en te
beschermen, heeft de jeugdige vereeni-
ging „Voor Eer en Dieugd" den strijd
tegen de openbare onzedelijkheid opge
lat; en zij voert dien met al de toewiJJ
ding en de geestdrift der jeug(d. Bij
haar willen wij ons aansluiten en ondeii
jhet'wit blauwe vaandel der Onbevlekte)
Maagd in vaste gelederen optrekken)
„(pro aris -et focis", „Voor huis ,-eni
Haard"^ voor het behoud Van het ec(ht)
Katholiek Familieleven in onze huisge-|
zinnen tot jji verre geslachten. t
In de
II de Af de el ing
behandelde de heer C. A. L. Rade
maker, arts te AmsterdamDe op
voeding der kinderen in het
huisgezin. j
Alvorens t(ot de bespreking van. ^net
eigenlijk onderwerp over te gaan, rust op
mij, aldus s'p-r., de plicht te voldoen aam den
wensch, door den Doorl. Beschermheer
dezer Katholiekendagen, onzen beminden
Bisschop, te kennen gegeven, om hL de
behandeling van de opvoeding der kin
deren te doen voorafgaan door eene be
schouwing van de voornaamste oorzaak
der groote zuigelinjgeiisterfte, dat is van
die van kinderen beneden het jaar.
Ofschoon, zooals straks zal blijken, dit
sterftecijfer aan 't afnemen is, is het niet
minder waar, dat de toestand nog gun
stiger behoort te worden, en het jnleu
zeker yoor de vaderlijke bezorgdheid van
onzen DioorL Kerkyoogd ook voor zijine
jongste onderho-origen., dat "iHjij verzodh-t
heeft te dezer plaatse de ouders er óp
te wijzenjj waaraan deze inog s'teeds te
groote zuigelingensterfte in zeer vele ge
vallen is toe te schrijlvem
Een niet te ontkennen feit, aldus spr,.,
dat overal zijne bevestiging vindij is, dat
de meest voorkomende oorzaak van den
dood in -het eerste levensjaar gelegen is
in stoornissen in -het spijsyerterimgis-
apparaat en djat deze in overgroote meer
derheid juist ontstaan bij kunstmatig ge
voede kinderen, 'Gelij|kern tred -hiermede
ho.udt het aantal ziektegevallen van
anderen aard; zoo 3e bekende Engel-sche
ziekté, welke, wanneer geen erfelijke aan
leg aanwezig i-s, veel minder voorkomt
bij borst- dan bij flesschenkinderen; de
zoo gevreesde kinder-cholera komt bijna
uitsluitend- bij de laatsten voor, terwijl ten
slotte bewezen is., dat dezen, ook minder
gemakkelijk dan borstkinderen van eenige
andere ziekte herstellen.
Deze gegevens alleen reeds leiden tot
de gevolgtrekking, dat de voeding 'door
de moeder de meest geschikte is. met het
oog op het belhoud van het-kind. Maar
dan is het ook de plicht van iedere
moede^ die -hiertoe in, staat is, deze
wijze van voeding toe te passen. "Elke
brave, elke echt Christelijke móeder moet
de overtuiging, aan haar eersten moeder
plicht te kunnen voldoen, tot vreugde en
dankbaarheid stemmem Bovendien zal zij,
door het vervullen van dien plicht, hare
dankbaarheid toonen aan" God voor het
teere plantje,, door Zijn e goedheid in
haar huwelijlkstuim geplant, met moeder
lijke liefde zal zijl -het verzorgen en op-
kweékep, omdat het naar Zijn bééld eri
gelijkenis is geschapen.
Wanneer ik, aldus spr.j ten slotte 'nog
heb opgemenkt, dat de verzorging van 3e
zuigeling en niet minder de woningtoe
stand van liet gezin een groeten invloed
irtcefenen op de zuigelingensterfte, dan
zal uit deze behandeling van de eerste
conclusie wel duidelijk zijn, dat de licha
melijke opvoeding van het kind ons zeer
ter harte moet gaan en- 'dat wijl (haar vol
strekt niet gering -mogen achten. Er is
bij ons geen sprake van vrije keuze, van
voorkeur, van „liever wel" of vliever
niet", \vijl houden het voor plicht, dat
die lichamelijke opvoeding zoo goed
mogelijk en daarom door de moeder
zelve worde verricht.
Evenwel, -met de lichamelijke opvoeding
van hét kind1 is slechts een gedeelte, en
nog maar hét minst belangrijke gedeelte,
aangegeyen van den ^plicht der Katho
lieke ouders» Voorgelicht door 'onzen
heiligen (gfodsdiensit, zien wijl in het kind
nog een andér leven dan dat des lichaams;
wij erkennen daarin een hooger, een
edeler, een meer kostbaar leven, nl. het
leven der ziel. En dit leven eischt even
eens 'teedere en aanhoudende en ems-tige
verzorging. De inspanning, welke zich de
ouders hiervoor moeten getroosten, over
treft verre, onuitsprekelijk verre, alle
zorgen, aan het lichamelijk welzijin be
steed, Het leven van 't lichaam js- kort
en vergankelijk, is als een damp, als
een pijl in de lucht; de ziel is onsterfe
lijk, vergaat nooit, Jjaar leven is het
voornaamste, „eeuwig gaat voor oogen-
hlik" .(Vondel),
Dat zieleleven in zijne ontwikkeling te
steunen en te leiden, ziedaar de plicht
der ouders, ,eu well hun voornaam
ste plicht.
Tot de eerste opvoeding heeft een goe
de moeder talenten, die verré overtreffen
wat studie en ondervinding kunnen aan
brengen. iDlie heerlijke talenten en ge
schiktheid heeft God ze-lf der moeder
geschonken, en in (het gebruiken dier ta
lenten, in het vervullen dier taak'biehooirt
zij haar grootste 'geluk te vinden, dat
weldra door den vader wordt gqdeelid.
iDiit geluk nu, deze ouderweekle wordt
door vele ouders niet genóten, omdat
zij zich aan de taak der opvoeding ont
trekken, deze aap vreemde handen toe
vertrouwen. Kon ik toch krachtig genoeg
laken en veroordeelen de onverantwoor
delijke handelwijze ,van vele moeders, die
hunne kinderen,in (hunpe prilste jeugd
reeds, geheel en al aan yreemde handen
toevertrouwen; zijl zijn als vreemden voor
hunne kinderen, zij leeren hen niet "ken
nen ncchi lieineblöen.
De geheele opvoeding van [het kind
omvat beide vormen, én de zedelijke èn
de wetenschappelijke.
W-ij, Katholieken,, kennen maar ééne
zedelijkheid. Voor ons bestaat de zede
lijkheid onzer (handelingen hierin, dat de
vrije daad van het redelijke wezen, den
mensch, overeenkomt met 'de wet van
God. Ik herinner hier, dat godsdienst en
zedelijkheid niet onafhankelijk van el
kaar zijn.
Hieruit volgt overduidelijk, dat een ze
delijke vorming onmogelijk is zoiïder
godsdienst
Bij het vormen van het karakter, het
gewennen van den wil om naar Gods
wet te handelen, zullen de ouders al
heel spoedig stuiten oip verkeerde neigin
gen en hartstochten; deze moeten wor
den tegengewerkt, zooveel mogèlijjk uit
geroeid. De ouders mogen tochl niet ver
geten, -dat hun -kinderen belast zijn met
de gevolgen der erfzonde, dat zij in zich
dragen de kiemen van ondeugden en
fouten, die, Z0(> zij niet verdelgd worden,
den ondergang der kinderen zullen ver
oorzaken. Vele ouders zijn in- dit op-zicht
verblind'; zij scheppen zich hersenschim
men omtrent het karakter hunner kinde
ren, die ver vau de werkelijkheid verwij
derd zijin,
!Straffen is dusi een noodzakelijke
maatregel bij de opvoeding, In onze da
gen heersdht eühter in, de opvoeding der
kinderen een zeer groote weelcelijkhléid
en deze behéerscht zoozeer de mieeningen
en opvattingen de: ouders, dat dezen
iedere kastijding mishandeling noemen
en de ouders, die haar toepassen,, heulen
he eten.
IHpevele ouders zijin zélven de oorzaak
van het wangedrag hunner kinderen,
door hunne weekelijjkheid en gebrek aan
gestrengheid!
Het bestrijden der verkeerde neigingen,
het uitroeien der gebreken, is evenwel
het negatieve gedeelte der opvoeding,
het positieye, d.i. de vorming van geest
en hart, het uitstrooien vani de zaden
van deugd en godsdienstzin is daarnaast
gebiedend noodzakelijk. ,Waar de ouders
derhalve de taak moeten vervullen van
de zedelijke vorming hunner kinderen,
daar is godsdienst;onontbeerlijk; zonder
invloed, van den godsdienst is ware op
voeding eene onmogelijkheid,
Op één onderdeel 'dier zedelijke vor
ming wensdb ik hier te wijzen, hetwelk
van zoo grooten invloed is op den lateren
leeftijd en dat in onze dagen van de ven-
vroegde eerste ;H„ Communie meer de
aandacht vraagt. Zoo langzamerhand was
de verkeerde meening "ingedrongen, dat
het onderricht in de grond-waarheden
van onzen H, Godsdienst veilig kon wor
den uitgesteld tot den leeftijd, waarop
de hulp der geestelijke onderwijzers werd
ingeroepen. De kinderen, die thuis reeTls
de voornaamste grondwaarheden van den
H» godsdienst leerden, zjjjni zeldzaam,. Nu
door de beschikking van Z. H|. den Paus
de kinderen op jeugdigen leeftijd tot dé
eersjte K, Communie worden toegelaten,
en op dien jeugdigen leéftijdi eenige
godsdienstige kennis althans vereischt
wordt, volgt daaruit, dat de ouders reeds
vroegtijdig moeten beginnen met eenig
godsdienstig onderricht. Die ouders moe
ten dus beginnen; met geduld, drupipelsi-
gewijze moeten zij de eerste beginselen
van den godsdienst aan de vijf- tot zes
jarigen reeds leeren; niemand, die hier
voor beter geschikt is, van wie de kinr-
deren het beter aannemen dan de moe
der. De eerste beginselen van den- Cate
chismus moeten de ouders aan htmne
kinderen leeren en dezen alzoo voorbe
reiden en in staat stellen om naar 's
Pausen beschikking reeds op zeven- of
achtjarigen leeftijd de eerste H- Com
munie te ontvangen.
W|ij kunnen Z,. ,H| onzen regeerenden
Paus niet genoegzaam bedanken, dat Hjj
de hi-rfderpalen heeft omvergehaald die
de kleine lievelingen van Jezus' H»
Hart beletten gehoor te gev-en aan Diens
uitnoodiging: „Laat de kleinen tot Mjj
komen." l
Zooals ik reeds aangaf, vervolgt spr.,
omdat de geheele opvoeding, van, het kind
ook zijn wetenschappelijke vorming. ,W!ij,
Katholieken,- zijn voor een degïel'ijke, uitge
breide wetenschappelijke vorming onzer
kinderen; wij willen niet achterstaan bij
anderen, van- welke richting ook, maar
wat wij eischen is, dat die wetenschap*
pclijke ontwikkeling in overeenstemming
zij met onze godsdienstige bpginseLen,
,Wij houden Ihet voor eene onomstoote-
lijke waarheid, dat er geen- strijd be
staan kan tusschen geloof en wetenschap^
Geen strijd, maar heerlijk sdhoonc over
eenstemming heersdht tussdhen beide*
IWiat ook zij, die in 3e rede gelooven^,
de rationalisten, blijven beweren omtrent
ons |Hh Geloof, als zou dit eeni beletsel zijn
voor iden vooruitgang] en den bloeii der
wetenschap, wij stellen, daartegenover en
bewijzen, dat juist het geloof de ware
wetenschap steunt en bevordert.
Die wetenschappelijke vorming even
wel kunnen de ouders zeiven met aan
hun kinderen schenken., B.ij| den vooruit
gang van wetenschap en "kunst is Ihet
voor de ouders noodzakelijk, zich hulp
te verschaffen door ,de séhock
Op den voorgrond zij hierbij gesteld,
dat de opvoeding op school' moet aan
sluiten iaan die ingiet huisgezin, en. hier
uit volgt van zelf, dat een kind, opgevoed
in een Katholiek gezin, ook op de Katho
lieke school onderwijl behoort te ont
vangen, althans waar'dit maar eenigszins
mogelijk is. Het onderwijs aan die scho
len behoeft niet onder te doen voor dat
aan de openbare; alle onderwijzers, toch
leggen dezelfde examens af voor "dezelfde
commissies. Alleen beschikt de openbare
school in .enkele gevallen over meer en
betere leermiddelen, omdat zij onbeperkt
put uit die groote bron, de Staatskas,
waar ook wij', Katholieken., onze dubbel
tjes tot goudstukken toe storten, terwijl
aan idfei bijzondere school slechts matig
iets ,uit die kas wordt 'toegewezen, en
het ontbrekende met milde hand vrijV
willig door on® zeiven wordt geschonken»
Gij, die zoo minachtend neerziet o^i de
bijzondere school, vraagt het u zelven
eens af, of glij ook geen schuld hebt
aan haar werkelijk of vermeend' tekort
Ffe'bt gij buy. ,uw stembiljet wel altijd
en steeds goed gebruikt? Bedenkt dit
vooral goed in deze dagen, nu ons tegen
woordig Ministerie, blijft het aan de re
geering, in zijne voorstellen tot grond
wetsherziening ook de 'financieele jgelijk-
stelling van openbaar en bijzonder onder
wijs zal 'trachten door te voeren.
Is hét niet een uitkomst, vraagt spr.
verder, dat er inrichtingen bestaan, waar
de taak der ouders door vertrouwde en
bekwame personen wordt overgenomen?
Er wordt dikwijls zoo ges,maald op de
kostscholen, de pensionaten, de colleges^
internaten en hoetimen die inrichtingen
verder ook noemen rftoge^ Di.fc geschiedt
ten onrechte. Naast enkele hóógs taan die
leeken zijn het in 't bijzonder priesters
en God gewijde personen en kloosters-
zusters, die zich aan deze verheven taaie
wijden;dat zijn de edelste zonen encloch-
ters der Katholieke Kerk, die zich ont
zaglijke offers hebben getroost om zich
voor die taak te bekwamen en die zóó
zekere waarborgen bieden voor het web
slagen daarvan. Zijl hebben in p'laats van
ouderliefde in hun hart de liefde voor
de zielen der kinderen, die aan ben wor
den toevertrouwd, aan het Goddelijk |H,art
•ontstoken. Doch ook de kostscholen bie
den slechts |hulp aan de ouders, en dezen-
blijven steeds de verantwoordelijkheid
dragen.
Daarom heb ik in mijne conclusie nog
maals .opgenomen de verklaring, dat de
ouders verantwoordelijk zijn ook dan,
als zij! hunne kinderen naar kostscholen,
college's, pensionaten en dergelijke in
richtingen zenden. Maar daarnevens ge
loof iik, zal niemandi bezwaar hebben
tegen mijn 5e conclusie, luidend:
„,D|e opvoeding in het huisgezin ver
dient de yoorkeur 'boven die op een
kostschool; toch kan de opvoeding óp
een kostschool niet alleen nuttig en aan-
bevelenswaardigj maar ook noodzakelijk
zijn,"
[Wlarme, groote liefde, aldus besluit
spr», alleen stelt ons in staat om de taak
der opvoeding van de kinderen te ver
vullen. 1
Aan ons, hun de keur te geven. en. diiep
in t-e drukken, waarnaar God hen zal
schatten en waardeeren. „Zjjl zullen [haar
niet hebben de sdhoone ziel van 't
kind", zij onze leuze. Wordt die leuze
gehuldigd, dan- vormen wij een gesladht»
dat een heilzamen invloed zal uitoefe
nen op de bedorven maaTschappij1, dat
der Katholieke Kerk tot steun zal zijn,
dat ons, ouders,, een bron van het reinste
geluk zal wezen en onze kroon der eere
gedurende ons IevénH Hebben wij fleze
leuze gehuldigd, dan zullen, wij eenmaal
zonder schroom voor God durven ver
schijnen, om rekenschap te geven van
de vervulling onzer gewichtigste, verhe*
venste en heiligste taak,
In de
lilde Afdeeling
behandelde Mr. B. Tepe, Leiden: Hlet
D i e n s tb o den-V ra agsf uk.
