DE TWEE VRIENDEN.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving
4 e Jaargang
No. 1098.
- r- r t Ml) SI\GEL 54, LEIDEN
hitcrc Telefoon 935 Postbus 6.
DI T BLAD VERSCHIJN I ELKEN DAG. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
Der post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2V9 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Dp ADVERTEN riEPRI|S bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
.^L/unden mededeeüngen van 1—5 regels l.od, elke regel 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contiact aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Waarom rectits stemmen
Opdat niet langer bevoor-
erch t wordedeopenbare sch ooll
die, zooals ze lts prof. Eerd-
gians erkent, Eet vertrouwen
an een groot deel der ouders
iet meer heeft.
Gisteravond heeft prof. Eerdmans
we hebben £r op een andere pla&ts in
dit nummer meer van gezegd te Lei
den een rede gehouden ter vefdediging
van de openbare school.
Maar deze verdediger van de openbare)
school heeft daarbij, een b ijz' onder
groote onhandigheid begaan I in het de
bat toch verklaarde hij, dat het vertrou
wen van „een groot deel der oud/erts"
n de openbare school ïs geschokt, om
dat zij zien, dat vele onderwijizéris, b|ip
ia alle onderwijzers,, die lid zijn van
den Bond, in hun particulier leven zich
anten tegen het gezag, tegen de be;-
itaande staatsinrichting. Zullen deze on
derwijzers niet zoo vragen die oudiersi
rich ,af ook op school propagandja ma-
;en voor hunne beginselen
Juist, prof. Eerdmans, „Een groot?
deel der ouders" heeft geen vertrouwen
meer in de openbare school» Dlat feit
onstateert gij zelf. En daarom willen
ivij die ouders niet dwingen hun kinde
en toch naar die openbare school te
(enden. Wij willen aan hen, wij willen)
ian allen geven de vrije §chool, d.
iv. z. die school, waarheen zij: hunne kin
leren zenden, niet omdat er geen anr
lere of even goedkoope is, maar om
dat het onderwijs op die school word't
fegeven volgens hunne beginselen,
h daarom zuilen wij onze stem uitbren
gen op degene die willen strijidlen voor
lie v r iji e ?chool.
Vreemdsoortige argumenten.
De „Nationale Bond van Protestant-
iche kiezers" hield gisteren te Amster-
iam een ajgemeene vergadering, waarin
le voorzitter, de heer H» G. Diifereej een
ironsveldiaansche openingsrede hield»
We zouden deze herhaling van afge-
:aagde dingen stilzwijgend kunnen voor-
lijgaan, indien de redenaar, beseffend dat
lij' ook wel wat nieuws mocht verkon-
ligen, zich in deze richting niet bijzonder
lad uitgesloofd»
'Wiat zegt men b»v» van de volgende
irgumentatie
„De Tariefwet, in verband met Inva
liditeitswet, .Ouderdomspensioen enz.,
waarvoor al in 1897 door een der
heeren Regout propaganda werd ge
maakt, heeft een door -en door
Roomsch-Katholieken ondergrond, en
hare aanneming is, zonder verlooche
ning van het historisch standpunt der
'Nederlandsche Protestanten, niet mo
gelijk,"
'Nu snappen we ipas waarom het geens-
rins Katholieke Diuitschland met zijn ver-
lekeringswetten en de ook alles behalve
Katholieke Vereenigde Staten bescher
mende Tarieven bezitten. Men heeft daar
envoudig het Pirotestantsche standpunt
rerloochend om Rome ter wille te zijn»...
FEUILLETON.
191)
Inderdaad, er was een scheidingsmuur
tusschen hen gerezen, ondanks de liefde
volle ontvangst, die Rose haar had bereid.
£ij beiden gevoelden dat. Geen vriend
schap, geen medelijden .vermocht dien
muur te sloopen.
Het was voor beiden een uitkomst,
(oen er aan de deur geklopt werd en
een vriendelijke stem vroeg:
Mag ik binnenkom en
Het was °de barones de Frévent.
Zéker! antwoordde Rose.
Die oude dame trad met een glimlach
op het gelaat binnen.
Zij zette zich bijl de twee vriendinnen
neer en wist haar beiden op haar gemak
te brengen.
Zoo bleef zij' totdat het uur van ver
trek voor Thérèse daar was.
Met haar groote menschenkennis had
rij dadejijik opgemerkt, dat het meisje
febukt ging onder leed en daarom deed
haar best om haar op te beuren.
Zij liet beide meisjes vertellen van
haar jeugd, van de gelukkige jaren, die
In trouwe: is een argumentatie als
van den heer Diiferee niet treurig? Wat
moet men in zijn kring om houtsnijdende
redenen verlegen zijn, om "tot dergelijke
dingen zijn toevlucht te nemenv
'Van deze verlegenheid getuigt ook 'de
Diifereesche aansporing tot bestrijding
der coalitie:
„Om de rechteloosheid, die ons volk
staat te wachten, wanneer het steeds
meer veld winnend gerucht waarheid
bevat, dat door de leiders der coalitie
de geheime afspraak is gemaakt, om,
zoolang de coalitie het regeerings-
'kasteel bezet, de .portefeuille van Jus
titie steeds in Jianden te geven van
een katholiek. (Sipr. herinnerde hierbij
aan den moord te Leiden en aan wat
daaraan vast zit.)"
Een en ander vormt een minne aan
tijging, waarvoor we geen enkel bewijs
duchten. Er is trouwens op 't oogenblik
geen Katholieke minister van Justitie,
zoodat de redenaar de recente recht
spraak al heel moeilijk tegen ons kan
uitspelen» Doch al ware mr. *R. Regout
nog in leven, ook dan zouden we tegen
het scherpste onderzoek niet opzien.
'Heusch meneer Diiferee, ge bewijst
uw eigen standpunt geen dienst door der
gelijke abnormaliteiten te verkondigen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De afgevaardigden van Griekenland en
Servië, die, naar men weel niet zoo
direct zich konden neerleggen bij1 de door
de mogendheden voorgestelde vredes
voorwaarden, hebben gister vergaderd
om
wijzigingen in de vredes-preliminairen
op te stellen, welke zij noodzakelijk
achtten voor de aanneming!, Hjierna zijn
deze aan minister Grey overhandigd, die
ze bij de ambassadeurs-conferentie ter
bespreking zal indienen. Naar 'Reuter
verneemt, zijn de bondgenooten van oor
deel, dat de voorgestelde wijzigingen
in het vredesverdrag geen aanleiding be
hoeven te geven tot bezwaren. En als
zij gorden geaoc^pteerd, zijn de dele
gaties bereid, het verdrag te teekenen»
'Tot de voorgestelde wij'zigingen be
hoort, zooals wij gisteren op gezag van
de „Matih" mededeelden, de inlassching
van een zinsnede, die aan de gedele-
geerdep der Bialkanstaten in de finan-
cieele conferentie te Piarij's dezelfde
rechten toekent als aan de gedelegeerden
der groote mogendheden.
Ook ter conferentie 'is de ontstemming
van Bulgarije, waarvan wijleerder kennis
gaven, door Danef kenbaar jremaakt. Bul
garije i,s niet van plan langer te wachten
met het ondefteekenen vap.den voor-
loopigen vrede,, waartegen ook Turkije
geen bezwaar heeft. Turkije moet even
eens zelfs te kennen hebben gegeven,
dat het bereid was een afzonderlijken
vrede te sluiten met 'Bulgarijë, als de
andere bondgenooten niet spoedig tot
een be.sluit konden 'komen.
zij in vreugde en onbezorgdheid hadden
doorgebracht, toen zij meenden dat niets
ter wereld haar zou kunnen schel' n
■of zelfs maar een verkoeling tusschen
haar teweeg brengen.
Die barones kende cTe geschiedenis van
haar beschermelinge of liever haar pleeg
dochter en met fijne tact wist zijl ,uit het
gesprek alles te vermijden, wat treurige
herinneringen zou kunnen verwekken^
'Zelf goed bekend in Bretagne en met
de levenswijze daar, wist zijl het gesprek
op gang te houden en zoo spirak men
over tal van plekken, die Rose dierbaar
waren, over La Guyonnière, waar zij
zulke zonnige tijden had beleefd, over 'de
bosschen, die het^ kasteel 'omringden en
de pachthoeven, 'die er toe behoorden.
"Rose, niet in staat langer haar geluk
te verbergen, viel de barones om den
hals en riep haar toe:
O! mevrouw, hij leeft, mijtn broeder
leeft. Thérèse is mij dat k'omen zeggen.
'Om 5 uur, na een aangenaam onder
houd, waarin men zorgvuldig vermeden
had den naam van Hubert 'Nollan uit te
spreken, was de tijd van scheiden daar.
Rose en de kamenier der barones
brachten Thérèse Nollan naar het "hotel
des Fermes, in de rue du Bouloi, waar
de postwagen afreed, waarin zij reeds
een plaats besproken had.
Het officieuse Biulgaarsche blad „Mir"
zegt, dat Bulgarijë dit ook stellig zal
doen» Alleen zal het nog driemaal zijn
bondgenooten sommepren het voorloo-
pige verdrag te aanvaarden.
In Oostenrijk is me>n ontstemd over
het geval, dat men in Londen niet zoo
dadelijk de oplossing der
Albaneesche kwestie
door Oostenrijk en Itajië aan de hand
gedaan, wil aanvaarden» Diit voorstel toch,
dat de gezantencon.ferentie vaag en on
volledig vindt% ondervindt voornamelijk
tegenstand van de zij'de der Drievou
dige Entente, die, volgens de „Echo de
Paris", van oordeel 'is, dat de nieuwe
staat eerst zal moeten bewijzen opeigen
beenen te kunnen staan, voor men hem
onafhankelijkheid verleent. Albanië zal
in den beginne hulp noodig hebben en
om te verhinderen, dat 'die hulp van
één kant komt en de nieuwe staal daar
door in den kring van een der tritsen
van mogendheden wordt getrokken, §cht
de Drievoudige Entente het verkieslijk,
een voorloopige regeering in te stellen
onder presidentschap van een hoogen
commissaris, blenoemd door de mogend
heden en hun verantwoording verschul
digd.
Naar het zich laat aanzien, zal het nog
heel wat in hebben, eer ook deze kwes
tie geheel zal gëregeld zijn.
De soldaten-mainifestatien
tegen den driejarigen diensttijd blijven óp
verschillende plaatsen in Frankrijk aan
houden. Biij! sommige daarvan komt duir
delijk het karakter en de oorsprong dier
manifestaties ,uit.
Zoo zijln in Boulogne sur Sieine, dicht
bij Parijs, gisteren ernstige straatgevech
ten voorgevallen tengevolge der pogingen
van de sodalisten om de indeeling der
recruten te verstoren. Gedurende den
geheelen dag hadden twee roode auto's,
waarin bekende socialistenleiders zaten,
door de stad gereden, om anti-militai-
ristische vlugschriften te verspreiden» Een
dezer auto's werd na een wilde jacht
door de politie in beslag genomen. Om
zes ,uur verscheen een stoet recruten,
die door de hoofdstraten trok. 'Voorop
werd de driekleurige vlag gedragen, dan
volgden een trompetter en een tamboer,
die militaire signalen deden hooren. Toen
nu de stoet langs een socialistische her
berg trok, kwamen plotseling vijftig met
stokken en knuppels gewapende socia
listen te voorschijn, die op de 'recruïjen
lossloegen; een van hen poogde zelfs
de vlag aan de handen van clen vaan
drig te ontrukken. Nu ontstond een
hevige strijd, waarbij vier recruten zoo
ernstig gewond werden, dat zij naar het
hospitaal moesten vervoerd worden; de
vlag werd door de socialisten in stukken
gescheurd.
'Op dit oogenblik verscheen 'een com
missaris van politie, aan liet hoofd van
een afdeeling. dragonders» Zij omsingel
den de socialisten en moesten zelfs van
de blanke sabel gebruik maken, 42 so
cialisten werden in hechtenis genomen.
'Hier werd een hartelijk afscheid ge
nomen.
Thérèse, wier hart verlicht "was door
de vriendelijke ontvangst, had tranen in
de oogen toen Rose haar omhelsde en
even aangedaan als zij1,haar toefluisterde:
Wlees er van verzekerd, dat ik u
nog steeds liefheb* Wiij zullen elkaar
weerzien. Wellicht zal ik spoedig bij1 u
kunnen komen.
Langen tijd keek zij den zwaren wagen
na, die hobbelend wegreed over de on
gelijke bestrating, getrokken door vijtf
paarden.
Een witte zakdoek wuifde haar toe
uit het portier van 'den wagen, totdat
deze den 'hoek van de nie du Plelican
omsloeg en verdween.
Rose en Victoire keerden langzaam
terug naar de rue du Bac.
Slechts één gedachte bezielde het meisje:
H!ij' leeft..
Zij1 keek oplettend de voofbijfgangers
aan als hoopte 'zijp hem daaronder 'te
zullen aantreffen.
Dan vroeg zij' zich af:
Waar zou hijf'zijn?
Maar zij1 was er voor zich van over
tuigd, dat zij hem nu spoedig zien zou;
te weten dat hij leefde was voor haar
als een lichtstraal, die tot haar was door
gedrongen op een oogenblik, dat 2ijr dit
12 van hen werden naar de gevangenis
overgebracht, terwijl de overigen opvnijle
voeten werden gesteld.
Uit dit alles blijkt duidelijk Jioe de
soldatendemonstraties weer het gevolg
zijn van de drijverijen der socialistische
en anarchistische leiders,
De overheid tracht nu jnet gestreng
heid de beweging te fnuiken. Zoo zullen
tengevolge der gebeurtenissen te Toul
16 soldaten voor den krijgsdaad worden
gebracht, 15 worden voorgedragen vooi
plaatsing bij het depot van discipline,
40 worden gestraft met 30 tot 60 dagen
hechtenis, en 13 gegradueerden zijn te
ruggezet.
GEMENGD.
Uit Konstantinopel wordt gemeld,
dat men den heldhaftigen verdediger van
Adrianopel, Sjukri Pias jia, een pi 1 e c h-
t:i g e n intocht in 'Stamboel voorbe
reid. Verder wil men hem tot inspecteur
van de artillerie benoemen,
In officieele kringen der Piorte wordt
verzekerd,, dat het verdrag tusschen
Engeland en Turkije over Koweit
en de Perzische Golf definitief tot stand
gekomen is.
Uit Innsbruck wordt gemeld, dat
daar gisterochtend om 8 uur 28 een he
vige aardbeving is waargenomen,
die drie seconden aanhield.
In een der zalen van het paleis
te Potsdam liggen de tallooze 'huwe
lijksgeschenken uitgestald, die 's
Jceizers dochter en de prins van Cumber
land hébben en nog ontvangen^ Van het
Engelsche koningspaar heeft het bruidje
een tiara van schitterende diamanten ge-
kiegen, een parasoigreep met juweelen
voorzien, een marmeren pendule, en een
bijouterie-doosje met paarlen 'bezet.
'Van het hertogdom Brunswijk, dat In
zoo nauwe connectie staat met den brui
gom, heeft het bruidje een diamanten
diadeem gekregen. Een "kostbaar porce-
leinen eetservies en een aantal vazen
werden gezonden door Engelsche familie
beden, Die Engelsche koning schonk den
bruigom een auto. Voorts gaf Me s'tad
Berlijn een rijk Perzisch tapijt, 'de hu
zaren van de lijfgarde der prinses schon
ken een zilvere^p stuk met de wapens van
het regiment, terwijl de huzaren., waar
over de bruigom het bevel Voerde, een
triptiek cadeau deden met goud en edel
gesteenten.
En met den dag groeit nog de uitstal
ling van cadeaux en, geschenken aan en
nog menige verrassing staat het prinselijk
paar ongetwijfeld te wachten,
De Tweede Kamerverkiezingen.
Jhr. dr. Sandberg heeft bedankt <-yoor
een candidatuur in het ..district Haar
lem, hem aangeboden door de Christe-
lijk-historische kiesvereeniging aldaar.
De candidatuur is hierop aangeboden
aan jhr. mr. D. E. van Lennep, burge
meester van Heemstede, die haar heeft
a an waard'.
In een vergadering van de katholieke
fiet allerminst verwachtte.
'Zij ging de Ront-Royal over en begaf
zich in een doolhof van smalle straten,
die zich tusschen de Tuillerieën en het
Louvre bevonden en die nu meerendeels
zijn verdwenen»
:Op den hoek van de rue Sainte Nicaise
én de rue des Orties liep zij1, in gedach
ten verdiept, 'tegen een jongen man, die
uit de „tegenovergestelde richting kwam
en die beleefd terugweek, terwijl hij
zeide
Neem me niet kwalijk, burgeres.
jZJjn stem trof haar»
Zijl zag hem aan»
°Bij" .eveneens vestigde zijn oogen op
haar en riep nu eensklaps uit:
Gij'!
Ze herkende hem.
Mijnheer P|ierre!
Ja, ik ben het. O! wij zoeken
u al zoolang. Als ge eens wist...4
Mijh broeder.»...
Stil, noem zijn naam niet.
En hij fluisterde:
Hij heet tegenwoordig Jean Rocher
en is bij1 mij.
Wielk een vreugde.
Voor ons allen. Hoe gelukkig zal
hij zijn als ik hera de goede tijding
jbreng, dat ik u gevonden heb.
Gaat gij' naar hem toe?
kiesvereeniging te Middelburg! is beslo
ten, de candidatuur van het aftredendie
lid, den heer J. H. Blum, krachtig .te
steunen.
De antirev. kiesvereeniging te Gro
ningen heeft besloten, den door de chr.-
historische kiesvereeniging te stellen
léandjdaat (hoogstwaarschijnlijk jhr. mr.
A. f. de Savornin Lohman) over te ne
men.
Scheuring.
In het district Kampen is, gelijk men
aan de „N. R. Crt." schreef, een deelj
der vrijzinnigen riiet tevreden met den
door de vrijzinnige concentratie gestel-
(den candid'aat, tie heer J. C. de Gast,,
uit Sommelsd'ijk'. Dit deel ziet de eenige
kans van succes in een .candjdatulur van
mr. P. Tideman, uit Biloemendaal. Aam
mr. Tideman is van verschillende zijden
verzocht, zich voor een candidatuur be
schikbaar te stellen_ en door jmddel vaml
ladressen zal aan den' heer De Gast wor
den verzocht, (n het belang Van deiï
strijd tegen de coalitie zich als can'dl-
djaat terug te trékken. Mr. Tideman heeft;
reeds op enkele plaatsen in he.t district!
zich als spreker doen hooren. I
In het „H|bld." wordt dit bericht te
gengesproken. Die candidatuur van den
heer De Gast zou de algemeene instem
ming der vrijzinnigen hebben.
Intussohen wijzen deze berichten lyel
op een scheuring in cfe concentratie Jn
het district Kampen en het treurigste
is nog, dat de vrienden van den fellleu
anti-papist mr. Tideman een afgevallen
priester laten optreden om voor diens
clahdjdatuur propaganda Je maken.
k6rte kroniek.
Aan „De Hope", een Amerikaansch
blad; voor Nederlanders^ ontleent het
„jHib'ld."Onder léiding van den be
kenden Amerikaanschen Jiistoricus Wm.
Elliot Griffis zal bij gelegenheid van
de Onafhankelijkheidsfeesten in dezen
zomer, een gedenksteen in Den Jiaag
aangebracht worden als bewijs v,an een
'300-jarige vriendschap, welke er tus*
schen Holland ep Amerika bestaan
heeft. I i
iWegens zeer aanzienlijke en in
grijpende technische moeilijkheden, wel
ke de voltooiing van de havenlwerken
te S.emarang onmogelijk maken, hebben
de aannemers, de heeren Ten T3okkel<
Huinink, Korthals Altes en Van Thic:
de Vries aan de Nederlandsch-Ind'jsell
regeering medegedeeld, dat zij1 genood
zaak't zijn dezë werken stop te zetten
„|N. R. Crt"
Naar de „Msb." verneemt, zal doo
het oud-Kamerlid den heer JStaalman,.i
Etten-Leur een onderzoek worden ingi
steld naar heerschende toestanden o
het gebied van gedwongen winkelnerin
aldaar. 1
LEIDEN, 22 Mei.
Een rede van prof. Eerdmans.
Ui'tgenoodjgd 'door het hier ter stel
opgerichte „Comité voor de „Openbai
Ja.
,W>aar is hijl?
In het paleis Egalité, dat vroeg
het P|alais-Royal heette.
Pierre Lasson, keerde op zjjlfi schred
terug»
Dij liep naast "tie beide vrouwen la$
de kade van, het Louvre.
Met een vreugdekreet riep hij u
Eindelijk dan hebben wij u ten
gevonden.
Wlas Jean pngerust?
Dat kunt gijl wel begrijpen en
niet minder» ,Wlaar ^ijt gij?
iBlij "'een vriendin, die ik im de
vangenis heb leeren kennen en die
in mijn verlatenheid een schuilplar
heeft aangeboden» Blij haar ben ik v
komen veilig» Als ge eens wist, hoe go
zij is! Ik weet niet wat er zonder h
van mij! geworden 'zou zjjn»
En waar woont gij?
Hier dicht bij', rue du BaC, 30»
Een adres dat hier gegrift st
En hij tikte met den vinger tegen
voorhoofd.
'Daarna hernam hij:
O! mij'n lieve Rose, wat al mc
hebben wij niet gedaan om u te viri
en zie .daar móet ik u nu zoo toev;>'
tegen het lijf Toopen 'in den letterll
zin van he' wnord. (Wordt verv.