DE TWEE VRIENDEN.
Jaargang
No. 1082.
r '-IVCËL S4, i/EIDEN
Intcrc Teletoon 935 Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJN 1 ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco
oer post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/9 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Vrijdag
éZ*
Mei
1013.
(geen
betre.
'VER PFN ni>lRi|S ivdraagt van 1— 5 regels 0.75, elke regel meer 15cent
ai ïiedtdeelingefl van l —5 regels i elke regel 3G cent. met gratis
immer. Bij contiaci aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte,
ne Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
ïandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regei meer 5 cent; aangeboden
ngen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Waarom rechts stemmen
Omdat ons volk niet zal toe
laten, dat de réchten der va-
ers en moeders op de vorming
en opvoeding van hun kroost
tin worden ontweldigd.
Mogen ook voor ons land ten volle,
waar blijken 'de boven aangehaalde woor
den, welkte Kardinaal Manning, schreef
voor Engeland, doordat men zal zor
gen, dat de rechterzijde blij de a.s. ver-
löezirgen de meerderheid* blijive behou
den. Alleen dan toch zullen de rechten
der ouders niet langer geschonden wor
den, omdat zij: dan alleen hunne kin
deren zullen kunnen toevertrouwen aan
die scholen, welke zij! wensohen, zonder
te worden gedrukt door ongeëvenre-
digd zware kosten; alleen dan toch
er aan den schreeuwend-onreclhtvaar-
digen toestand, welke er nu bestaat, een
einde komen»
Het onduldjb'aar-onredhtvaardige van de
huidige onderwijl-wetgeving zullen we
nader gaan a an toon en.
Er moet een geestdrift komen onder
ille Christelijke kiezers om o,p te komen
voor de heiligste rechten der Christen
ouders, om af te schudden het orgeëven-
gd zware juk, hun opgelegd
Open briefje aan ds. A. G. H.
van Hoogenhuyze.
IWiaarom zouden we ook niet eens
too'n episteltje schrijVen? 't Is in de
node tegenwoordige
Zoo richtte ds. van Hoogenhuyze
f\Q is dat? Hoe durft u 't vragen. ;Hiiji
de vader der in de Christelijk-Histo-
ische Unie niet aangenomen afsoheidings-
aqtie en daardoor een evenknie van dr.
duyper. Ieder kind ,weet dat.
Ds. van Hoogenhuyze dan richtte in
|t;H|andelslbilad*) een open brief tot
J. JTh. de Visser, om dezen nog
;ens recht duidelijk te makei^ waarom hij
lot zijn leedwezen de ChrisfelijkiHistori-
sche Unie door zijn uittreden moest ver-
wakken. ,Hij wensidhte zich nl. niet door
loomsdhen en Ku,yperianen te laten ver
tikken. Hij trad dies fier naar Tbiuiten,
waar hij echter onmiddellijk de linker
:oncentratie tegenkwam, die in hem al
jen bondgenoot zag.
Maar neen, riep toen de dappere uit:
,,'Hlet ongeloof wensdh ik niet ,op
den troon te brengen, en daarom be
veel i'k de concentratie niet aan."
Deze afwerende beweging bezorgde
hemzelf in 't H,ihl d. reeds twee open
hrieven: een van prof. R 1W|. Kohnstam
in een van ds. Kruseman Aretz., die
heide betoogen, dat de concentratie heek-
niet ongeloovig is. Eerstgenoemde
heroept zich daarbij! zelfs op het Volk,
welks weekblad hem al sinds 18 Maart
ferwij't „met de witte das te werken".
Er kunnen nog Jbest meer van die
hrieven komen, want er zijn. inderdaad
vele mensdhen, die, vergetend het
Bijbelwoord: „Wie niet met Mij is, is
FEUILLETON.
115)
Toen het eerste bedrijf geëindigd was„
gaf hij zich naar de kleedkamer van
Lydie.
Zij zat ondej de handen van haar kap
per.
Op een stoel lag het costuum, dat zij
boeven had uitgetrokken en pen kleed
ster was bezig het icoisjtuum gereed te liég-
dat zij in het tweede bedrijf moest
dragen.
Een groote bouquet van yersche rozen,!
die in een vaas op de tafel stond, 'VervtuM
de het geheele vertrek met haiar liefelïjH
a geur. i
Lydie Manon zag Hubert Nollan dooft
den spiegel en, zonder het hoofd onrï /txj
keren, zegde £ij:
Zoo, zijt gij daar, dokter?
Ik kom u gel uk wen sch en.
Waarmee?
Met uw succes.
Waart ge in ,de zaal
Ja, het publiek is opgetogen.
£ij 1 achtte spottend.
Och kom, stelt gij daar nog belang
ia?
tegen Mij; wie niet met Mijj vergadert
verstrooid", op eigen houtje het geloof
wel meenen te kunnen bevorderen.
Ds. van "Hoogenhuyze kan het druk
krijgen, als hij' al die brieven beant
woorden moet. Om hem nu bij dien
aibeid, welken hij „innig! droef" vervult,
ook een aangenaam oogeniblik te be
zorgen, wensidhten wij hem insgelijks een
briefje te sahrijVen, en wel een van/ dank-
be tuiging.
In zijn missive aan dr. 'de Visser
drukte hij nl. ook deze zinsnede af:
„Hebt u kunnen verhinderen, dat
Nederland steeds meer Roomsdhi wordt,
dat het leger, de posterijen, de justitie
steeds meer verroomschen? Zijt u zeLf
niet gepasseerd toen het gold de keuze
van Voorzitter der Tweede Kamer, tot
welke waardigheid de gezamenlijke
rechtscjhe p>artij,en een Roomsch Kamer
lid hebben veiheven? Een Roomsche
in ons Rrotestants-dh vaderland op dien
zetel 1"
Zie, ds.. A. G. H|. van Hioogenhuiyzq,
voor deze openhartigheid zijjn we UEerw»
zeer dankbaar. W|ij|, Roomsdhen, mo.cbten
eens gaan meenen, dat we al een aardig
eind op weg waren naar de algemeen©
erkenning onzer gelijke rechten alls Neder
landers, Velen het zij met lof ver
meld zijh inderdaad reeds tot 'de over-
tuiging gekomen, dat wij blij niemand
bdhoeven achter te staan, maar een uiting
als de uwe bodemloos en ongemoti
veerd als zij is behoedt ons voor
insluimeren en doet ons gevoelen, dat
wij moeten blijden strijden om vooroor
deel en achterklap het hoofd te 'bieden,
Inmiddels verheugen wjf ons, Weleervv.
Heer, over uw vertrek uit de Ghristeljjk-
Historisdhe Unie, want met personen),
die zoo bekrompen denken als u, is het
inderdaad moeilijk samenwerken,
P. S,
Door omstandigheden, W.elEerw. Heer,
werd de verzending van bovenstaand
briefje vertraagd, zoodat we nu in een
post-scriptum ooic nog even kunnen wij
zen op u. w antwoord in 't Hl bi ld. aan
de heeren Kolhnstamm en Kruseman. U
verklaart daarin nader uw opinie omtrent
de linker concentratie, o,m. zeggende:
slechts te hebben bedoeld, dat „al de
ongeloovige elementen in ons volksle
ven zich aan de linkerzijde scharen en
daar den toon aangeven", wat U een re
den is, om ook van de-'Concentratie verre
te blijven,
'Wie zouden U wel met De Genestet
willen vragen: Zoo'n middenman, wat
helb-je d'r an? 't Is immers duidelijk,
dat Ge reeds door uw treden uit de
coalitie versterkt de concentratie, waarvan
ge zegt ook niets te willen weten. U
zoudt waarlijk beter doen Uw ongemoti
veerde vrees voor 'Rome en het Knype-
rianisme wat te overwinnen dan zij
't indirect het ongeloof te steunen»
Want daarin ^lieeft U gelijk: alle onge-
loovigen staan links en overschreeuwen
er pièt het straatpubliek, dat ook al
tijd liiiksdh is diegenen, welke eigen
lijk v/el heter wilden.
Waarom niet
Ik dacht dat gij u alleen nog maar
bezig hield met het berekenen van uw
rente, van de pachtgelden, welke gij voor
'uw uitgestrekte landgoederen zult on't-
yangen. Ja, ja, gij hebt het ver gebracht,
Uw spot doet mij pijn.
Ik verzeker u, dat ik mij oprecht
derheug in uw jgeluk.
Om het gesprek pp een ander onckr-1
werp te brengen zegde hij
Een prachtig bouquet theerozen.
Mijn lievelingsbloemen.
Van wien?
Een onbekende, .maar die zich zeker
weldra bekend zal maken.
De kapper was met zijn werk gereed.
Hubert Nollan boog zich tot het oor
Van Lydie en fluisterde:
Soupeeren wij vanavond samen?
Neen.
Morgen
Ook niet.
O 1 Lydie, gij. zijt Zonder- reden ver
stoord op mij. Het zou mij een vreugde
zijn geweest u later alles te vertelled/
wanneer ik van het succes verzekerd
was.
Hij had die woorden op een verliefdjen
toon gesproken, die haar deed' schater
lachen.
Fleury, mijn waarde! riep ze uity
de grootte Fleury, de eenige Fleury, de
Aan de Nederlander is even
eens deze open brief toegezonden, dodh
deze weigerde het stuk zeer terecht, aan
voerend, dat de heer Hoogenhuyze ter
veigadering der Ohristelijlk-Historisdhe
Unie ruimschoots gelegenheid heeft ge
had al maakte hij daarvan weinig of
geen gebruik om zijn opinie te zeg
gen, zoodat er geen enkele reden is om
aan zijn afbrekend geschrijf gastvrijheid
in een redhtsdh blad te verleenetn»
KAMEROVERZICHT.
TVS EEDE KAMER.
K]tisê\terd\éd$girtg\.
Men begint aan het einde te komen
van de beraadslagingen. Dinsdag zal de
eindstemming plaats hebben.
Nieuws is er Woensdag bij de re
plieken niet los gekomen. Men was nu
eenmaal met de politiek begonnen en nu
'kwam ze aanhoudend weer aan het
woord. Zoo is de vrijzinnig-democrati
sche afgevaardigde, de 'heer Marchant
komen aandragen met de beschuldiging,
dat men van rechts, voor zoover men het
met de defensie-uitgaven niet eens was,
todh maar voor stemde en wel uit over
wegingen van laag „politiek" allooL Minis
ter Colijn stelde tegenover deze grievende
beschuldiging de simpele stelling, dat het
heel gewoon en heel redelijk is, dat een
regeering op een meerderheid steunt
'We zullen Woensdag naar aanleiding
van cle stemming daar meer over zeggen
en dan ook nog eens precies uiteen
zetten, waarom het gaat
lsui i uiNLAND.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De mogendheden blijken van plan
'krachtdadig in te grijpen om te komen
tot een spoediger sluiten van.den
vrede op den Balkan
en derhalve te hebben besloten om aan
/de Balkanstaten een uitgewerkt ontwerp
ter teekening voor te stellen. Zij hebben
Ier dus van afgezien de oorlogvoerende
(partijen uit te noodigen afgevaardigden
-te kiezen voor rechtstreeksiche onderhan
delingen. Het initiatief voor de nieuw©
gedragslijn is. genomen door Rusland en'
een andere mogendheid. De bespreking
gen daarover duren nog voort. 1
1 Aldus werd tenmin'sfe in het laatst tietf
vorige maand uit Ween en bericht, echter'
was tevens bekend geworden dat de ver
bondenen de nota der mogendheden zou
den afwijzen zoo het bleek dat de bemid
deling op interventie zou uitloopen.
D|e Oostenrijksche ambassadeur over
handigde nu gisterochtend op de Porte
een collectieve nota, geteekend door alle
ambassadeurs, waarin worden geëischti
onmiddellijke staking, van de vijandelijk*
heden, benoeming van gedelegeerden en
koning der jeunes „amoureux had dat
niet [mooier kunnen zeggen. Gij hebt
uw roeping gemist. Welk een geteur isI
er aan u verloren gegaan 1
Zij voegde erbij, terwijl zij hem weer
spottend aanzag
Zoudt ge mij dan tevens uw voorn
genomen huwelijk hebben meegedeeld
Hij antwoordde snel:
Diaar is geen spraak vap.
Met goed gespeelde treurigheid liet
hij er op volgen:
Ik zie wel dat yoltaire gelijk had),
toen hij zegdeLaster maar, er blijft iets!
van achter. Ik verlaat u met leedwezen.
Gij zijt ontevreden, Lydie. Ik hoop dat
uw slecht humeur wel zal overgaan en
dat, als ge beter .jjjt ingelicht, ge me
recht zult laten wedervaren.
Zij haalde haar schouders op, 'waarover
de kleedster juist haar costuum voor het
vjolgende bedrijf geworpen had en zeg-,
de:
Ik verlang nietst liever. Gij weef,
dat ik niet kwiaad ben'. Nu wafdt hef
knijn tijd'. Tot ziens.
Hij greep haar hancj^- drukte er een/
kus op en zegde zacht:
Ik bemin u.
Toen ging hij heen, maar jierv\\ijl hij die
kleedkamer verliet, hoorde hij nog hoé
Lydie hem nariep
Leugenaar 1 i
aanwijzing van de plaats, waar de pre*
liminairen van den Vrede op de reeds be*
kende grondslagen zullen worden getee
kend.
Een gelijke nota is tot de bondgenoot
ten gericht. Het onderteekenen der vre-
despreliminairen zal nu te Londen plaats
vinden. Het blijft echter de vraag of de
bondgenooiten een opgedrongen vredes
ontwerp zullen teekenen. De Bulgaajr-
s'che minister Gesjof heeft ten minste
in zijn antwoord op de nota reeds ver-i
klaard dat er in Londden over de vredes
voorwaarden zal onderhandeld worden.
Montenegro
heeft na de Paaschviering ook op de
nota der mogendheden geantwoord. De
regeering betuigt in dat antwoord haar
eerbied voor het Europeesch co neen
maar verklaart, dat de inneming van
Skoetari een miskenning der besluiten
Van de mogendheden Is. Zij spreekt jeft
voorts haar leedwezen over uit, dat zijl
thans nog niet in kennis js gesteld inet
de ontworpen grenzen van Albanië.
De Montenegrij'nsche regeering refe
reert zich verder aan de mededeeling der
Balkanstaten van '24 April en behoudt
zich voor, de kwestie te berde te^bren-
gen, als de Balkanstaten met de mogend
heden onderhandelen over de definitie
ve grensregeling van Albanië.
Uit .andere berichten blijkt echter dat
koning Nikolaas wel voor loven en bie
den te vinden is en.mits een goede prijs
betaald wordt Skoetari wel zal willen
ontruimen. Men gelooft dat den Monte
negrins dhen afgevaardigde Plopowits in
dien_zin instructies zijn gegeven.
Echter kunnen, waar Montenegro
weet, dat zijn bondgenooten achter hem
staan, dit wel smoesjes zijn om uitstel1
te winnen. Een gewapend
optreden der mogendheden
zou dan toch nog noodig Zijn, wil Euro
pa geen al te Bwaas (figuur slaan. Oosten
rijk althans zal er op blijven aandringen.
JPe correspondent -van de „Temjps"
te Rome verneemt uit de zekerste bron,
dat indien Oostenrijk gewapenderhand
tegen Montenegro optreedt, Italië het
daarbij zal steunen. Minister Di San Giu-
liano is daartoe vast besloten. „ondanks'
den hevigen tegenstand yan de open
bare meening.
Uit Berlijn verneemt de „Temps",dat
de Duitsche staatssecretaris van buiten-'
landsche zaken in een onderhoud met'
leden van het diplomatieke corps heeft
verklaard, dat de omstandigheden, waar
in Diuitschland komt bij een .conflict^
zoo duidelijk mogelijk Zijnle. Indien'
het conflict uitbreekt tuss'chen Oosten
rijk en de Balkanstaten, zal puitschland
niet tuss'chenbeide komen 2e. Indien
Rusland de Blalkanstaten ondersteunt,
zou dat voor het Drievoudig Verbond een
casus foederis zijn en Zal Diuitschland
handelend dienen op te treden.
Uit Belgrado aan de „Temps"Offi
cieel e kringen herhalen. £oo beslist mo
gelijk, dat indien Oostenrijk tegen Mon-(
En terwijl zij zich naar het tooneel'
begaf, dacht zij aan de bijeenkomst van
den volgenden avond in de rue .de S,u-
resnes bij haar vriendin Annette Lange.
Zij mompelde:
Morgen zal ik alles weten en dan:.-
i II.
IN BRETAGNE.
De naamlooze brief, dien dokter Nol
lan ontvjangen had, gaf slechts een zwak
ke vertolking van 'pe gevoelens, diie ïn
de bewoners van Lamballe ^varen,opge
wekt bij het vernemen, dat de goederen
der familie de Trémazan en die der an-i
$ere veroordeelden wegens de ^Breton-"
sche samenzwering in handen waren ge
vallen van den zoon van den ouden NoP
lan, hun intendant.
Ondanks zijn hulpvaardigheid die hij
meermalen aan de „bewoners van Lam
balle en omstreken had .getoond en ,<id
vriendelijke wijze waarop hij' hen be*
handelde, wanneer hij overkwam, was Idle
dokter toch maar weinig gezien in zijn
geboorteplaats en deze vermetele spe
culatie werd nu geheel beschouwd als
,een onthulling van zijn ware karakter.
Hoe hij ook zijn best.deed om min
zaam en goedhatrig te schijnen, kwam
toch zijn hooghartige en valsche aard
soms van onder zijn bedrieglijke voor
komendheid te voorschijn en zijn be-
tenegro te velde trekt, Servië zijn bondt
genoot onmiddellijk te hulp zal komen..
Men verklaart tp kunnen rekenen opl
steun van Bulgarije. I
iDe „Secoio" zegt echter van een ItaJ
liaansch diplomaat „vernomen te hebbea
dat hulp van Italië tegen Montenegrd
zoo heel zeker niet i9.
Daarentegen worden een divisie lan-v
dingstroepen, een transport- en een oor
logsvloot gereed gehouden om elk1
oogenblik naar
Albanië
te kunnen gaan als de toestand door den-
dreigenden burgeroorlog daar onhoud-.
baar wordt.
Dje toestand daar is door de inmen
ging van Essad pasja nog verwikkelder
geworden.
Niet minder onrust verwekt het vol
gende geval„Die vrijheidsheld Niazi feey,
die voor een Turkschen troonpretendent
voor Albanië propaganda heeft gemaakt/
wilde gister te Brindisi aan boord gaan/
om naar Valona te vertrekken, maar werd
op de loopplank met zijn adjudant dgod-i
feschoten. Lieden uit Sorgowo zijn de
aders."
Het „Glornale d' Italia" zegt dat dq
bevfolking van Valona in de grootstei
angst verkeert voor weerwraak van Dzja-*
wid pasja, wiens vriend Ni,azi-bei gister-i
avond vermoord is. Dizjawid pasja be*
vindt zich met 25,-000 Turken in het dis
trict Sdieri tusschen de rivieren Semani.
en Tioessa. M;en vreest voor een aanval
op Walona.
De Italiaansche consul heeft zijn re
geering verzocht oorlogschepen te zen
den om de belangen der Jtalianen te be
schermen.
GEMENGD.
De Senaat van Californië heeft
het wetsontwerp aangenomen, waar
bij -bepaald wordt, dat geen buiten
lander, die niet tot het burgersöhaps-
redht kan worden toegelaten, onroerend
goed kan bezitten»
De Echo de Plaris verneemt uit M e-
x i c o, d»d. 30 AprilHiet gerucht over
tweedracht tusschen de leden van de
voorloopige regeering is geheel onge
grond. Er heersdht tusschen de generaals
Hüerta en Diaz de beste verstandhou
ding. Hier in de stad is het volmaakt
kalm.
Uit Peking wordt bericht, dat J o e-
a n S j i K a i naar aanleiding van de on-
geldigverklaring van de leeningsovereen-
komst, besloten fceeft af te treden
als president der Chineesche republiek.
Eergisteren tegen middernacht is een
hevige a a r d tol e v i n g waargenomen
te Patras, Cyrges, Zante, Lekataina, Ai-
gios en Missolonglhi. Er is geen schade
aangericht.
De bakkersknechts te Pa
rijs hebben gisterochtend besloten op
10 Mei den arlbeid neer te leggen.
In Wiales zijn rivieren over
stroomd. Duizenden* morgen aan de
oevers van de Dee, Severn, Wye en
Clvvyd staan onder water.
Ieefdheid was te in het oog loopend om
PDjecht te zijn. f
Daarbij kwam, Eat er allerlei geruch
ten omtrent hem liepen, die lang niet 4n'
zijln voordeel waren»
Plancoël was niet ver wan Lamb'aUe
gelegen en de oom van Jeanne Legner,
die in eerstgenoemde plaats de herberg
De Moriaan hield, had drukken om
gang met Francis Gouraj, den k.aste-
JHn uit Die Gouden Le.euw te Lam
balle.
Legner en Gouray waren één van ge
dachten.
De kastelein uit De Moriaan, of
schoon hij zijn gevoelens voor zich hield
uit een zeer verklaarbare voorzichtigheid,
betreurde den ouden tijd, niet omdat'
hij een diep gewortelde overtuiging had',
want hij behoorde evenmin tot de ko-'
ningsgezinden als tot de republikeinen,
maar omdat hij boven alles' een vriend'
van den vrede was en omdat de terecht
stellingen en de yerwoede strijd, waar-
van hij getuige moest zijn, hem stoorden
in zijn rust en benadeelden in zijln zaken»
Sicard had, toen hij als j*egeerinjgs-
commissaris in Bretagne kwam, eenige
'dagen gelogeerd in de herberg De Mo-t
riaan te Plancoët en daar meermalen*
bezoek gehad van Hubert Nollan, mei
wien hij dan onder vier pogen sprak.
Dat was voor niemand een geheim meer.
(Wordt vervolgd).
