30 BINNENLAND. Uit Stad en Omgeving. 'e Jaargang No. 1081. 3)e ^eidódoe (2ou/ïcmt J IEL 54, LEIDEN lui. rc. Peletoon 035 Postbus 6. )1T BI M) VERSCMIjNi ELKF.N DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco jer post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2V, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent Woensdag April 1013. 'geei bcin 7 1 'r ngt /an 15 regels 0.75, elke regei meer 15 cent ie i ue.-i i-5 regels elke regel 30 cent. met gratis i n ii-r. Bij eoniiaci onzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte, jiie Xdvertentiën^evnagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop wmdels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden uigen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit TWEE 'ulaüea. Waarom rechts stemmen Omdat„detoekomstderma a> chappij afhangt var» den geest nzer scholen", en die scholen Heen door rechts in Christe- ijke richting zullen worden e 1 e i d. Wij plaatsen in dit „antwoord eenige 'oorden tusschen haakjes, omdat deze ntleend zijn aan een door de Bonifa- ius Korresponenz van Praag gepubli- eerd geheim document van de centrale lanselarij der Hongaarsche loges. Het ocument bevat het volgende program: JDe Br:, moeten zjch niet tevreden teilen hun beginselen en denkbeelden ontwikkelen in de teiqpels der orde* laar zij moeten ze in het openbare leVen irengen. De toekomst der maat- c h a p p ij h a n g tafvan d e n g e e ftt in.zer scholen. De strijd om het be- it der school zal de vraag beslissen, aan ie de ziel, de geest, 'de gevoelens^ Idle 'il en de krachten der toekomstige |ge- lachten zullen toebehooren." IDeze woorden wijzen er op, dat de. Dge alom werkt om het onderwijs in landen te krijgen, en zoo de „ziel, (derf 'eest, de gevoelens., den wil en de krach- en der toekomstige ges,lachten". Dat die ijver ons bewqge met a t Ifié o ge 1 ij k e k r.a c h t e n te (strijden vootf inze bijzondere,, confessioneels "scholen. En in de 'huidige omstandigheden ijs inze stem voor candidaten der recht-J che partijen het beste strijdmiddel. BUllENLAlNÜ. ALCiE.VlEEN OVERZICHT. In Weenen wordt men hoe Janger hoe ïeer ontstemd door het feit dat de Ige^ antenconferentie te Londen geen voort-J ;ang maakt met de Montenegrijnsche kwestie Men acht zich overtuigd datde con* eren tie de taktiék volgt om de zaken pp Ie lange baan te slchuiven. Dc Oostene ijksche bladen geven hun ontevreden- eid luide lucht. Zoo schrijft de „Neue l/iener Abendztg."„Oostenrijk-Honga-. ije heeft zich bij een dergel ijken Ipop' tin zaken voorbehouden zelfstandig de ioodige maatregelen te treffen om de fcitruiming van Skoetari af te dwingen. U voorbehoud heeft men naar 't schijnt iet overal ernstig opgenomen. Daar het )ostenrijk inderdaad ernst is, zal het Inu ot de aangekondgide maatregelen over [aan en wel zoo spoedig mogelijk, aan- [czien ieder tijdverlies schadelijk moet ijn. Officieus wordt hieraan toegevfciegid iat tusschen Rome en'Wieenen een levenis Ijge gedachtenwiaseling plaats heeft, die laar van zelf spreekt, het deelnemen vart Italië aan de plannen van Oostenrijk ten loei heeft. Het is echter niet aan te nemen d,fW Italië zich in deze kwestie door Oosten- tijk zal op sleeptouw laten nemen1.f Vooreerst toch is het Vorstenhuis van' Italië met Montenegro verwant en ver,-* :ns is de openbare meening in Itai- ië zeer op de hand van Montenegro het- [een gister „nog1 te Milaan tot uiting wam door een studentenbetooging te len Oostenrijk. Overigens is Montenegro ernstig be- fzich tot tegenweer tegen 'Oostenrijk internationale troepen gereed te ma len. Aanzienlijke strijdkrachten Zijn vol- [esn hun mededeelingen gelegerd langs ïen weg van Cattaro naar Cettinje, in ie passen van de nabijgelegen bergenl op de hellingen yan den berg Lowt- |en. Onder de troepen is. ook een afdee- Serviërs opgemerkt, uit wier aanwe zigheid men besluit dat ingeval Montene- fro wordt aangevallen, Servië het zal 'elpen. Onder de bondgenooten •chijnt, ten spijt van berichten die hefi irachten te verbloemen, de verhouding tteeds minder goed te worden. Door 'de legeeringen toch, schrijft de correspon dent der „Daily Mail" te Boekarest!, S'ordt de waarheid achtergehouden. Die torige week, zijn er minstens. (Jrie zeer terbitterde gevechten tusschen de bond- ienooten geleverd, zonder dat daarover naar buiten iets is uitgelekt. De correspondent is overtuigd!, dat zpodra de yrede met Turkije getee- Ikend zai zijn, een oorlog van Bulgarije met Servië en Griekenland zal m'tbrei ken. De Bulgaren hebben 150,000 man in de streken van Serres en Kawalla samen getrokken, de Grieken oijgeveer evenveef tusschen Saloniki en Serres. Griekenland heeft reeds eenjgjen tijd geleden in Frank rijk een groote hoeveelheid wapenen bei isteld, die thans op weg zijn naar Salo-» niki. I Servië heeft 200,000 man ten noord- toosten en oosten van Monastir om het eerste Bulgaarsche legercorps dat op weg is naar |Mona$1ir, kjaatf af te wachten. De meeding van de weinigen die van den toeöjand op de hoogte ?ijn, is da# een porlog onvermijdelijk is, en .dat die zonder oorlogsverklaring plotseling zal' beginnen. Griekenland en Servië moeten in on-> deihandeling zijn over een verdrag te gen Bulgarije. In China bestaat eveneens; weer eens kans op troe belen. Zooals men weet was de minister vafi financiën, die de touitenlandsche lee ning zou sluiten plotseling op de vlucht igegaan. Joeansjikai heeft hem echter aan stonds) een extra-trein achterna gezon den en hem weten te bewegen terug te (komen. |D|aarna hebben zij samen het con tract der leening wezen teekenen onder [oproerige tegenbetoogingen van de op positie in het parlement. Nu seint de Be- kingsche correspondent van de „Diaily Telegraph" dat hqt Chineesche parle ment er de voorloppige regeering van heeft verwittigd, .dat het het - con tract voor de internationale leening zal' wraken. Namens de volksleiders van Zuid-Chi- na heeft generaal Hoeang-sjing een ulti matum gericht tot de regeering te PeJ 'king. l De „Daily Telegraph" voorspelt, dat Joeansjikai het nog zoo kort tevorenjge- ppende Chineesche parlement zal ont binden, waarmee een plotseling einde zal Worden gemaakt aan he£ z^g. parlemen taire regime in China^ en d^t niettegen staande de regeering zelf aan 'de chrisJ ten-gemeenten verzocht had, Gods Ize- gen af te smeeken over het Chinees|chè perlement, dat Joeansjikai thans bezig is) dmver te werpen, door gébruik te ma ken van gewelddadige middelen. De staking in België (die, zooals men weet, verre van alge-j meen is geweest, heeft dezer dagen de Socialistische leiders nog een bittere pi? ,te slikken gegeven in den vorm van een motie door de christelijke werklieden ver-» leenlgiügen te Antwerpen aangenomen. Zij verklaren daarin dat de staking geen freden van bestaan had omdat de socialis tische Kamerleden o^ 22 April een voor stel hadden goedgekeurd, dat minister de IBroqueville reeds op 12 Maart had ge daan „(schandvlekken /dan) de gedragslijn IJetr socialistische leiders,- doen een be- Iroep op het gezond oordeel der ,verJ ^dwaalde weirkbroeders Om zich van de IvOogdij der roode leiders los te jukken* welke slechts hun politiek belang be- oogen, zelfs ten koste van den welstand der werkende klas en van landlsiwel- vlaiart „zetten de nog onvereen igde arbei ders aan de tangen der jfchristene Vak- tvlereenigingen te komen versterken, de eenige instellingen die op rechtzinnige wijze de stoffelijke en zedelijke verhef fing van het volk behartigen. ■r verzoeken dringend de werkgevers en de openbare besturen meer dan ooit de vrijheid van vereeniging en de vrij heid van arbeid tegen broodroof en' dwingelandij der socialistische dweepers te vrijwaren „stellen betrouwen in hunne volksver- 'tegenwoordigers om op politiek gebied te bekomen, hetgeen hun rechtvaardig! ttoekomt „en gaat over tot de dagorde". Die leiders van de „algemeene staking!" kunnen het er vooreerst mee doen. GEMENGD. De begrootingscommissie uit den Duits chen Rijksdag heeft gisteren de begrooting voor de uitbreiding yan het aantal manschappen der infan terie, kavallerie, veldartillerie, artilerfe -te voet, genie, verkeerstroepen en trein- «oldaten onveranderd goedgekeurd. Voor stemden de commissieleden be- hoorende tot het centrum, de nationaal' liberalen en de vporuitatCevende volks- tpartij. De twee commissarissen van po litie te Nancy zijn, in verband met tieffi FrajnschDuitsche incident, herplaatst. In de Canadeesche provinciën Otta wa en Quebec heeft men een h e vi i g e aar.dbeving waargenomen. Onder de kolenlossers tePi- raeus is een staking uitgebroken. In verband met een gisteren gehoudjen bijeenkomst van 22 werklieden-vereeni- gingen, vreest men voor een algemeene (Staking. De lichting van 1912 is .onder de wa penen geroepen. De Tweede Kamerverkiezingen. Door de centrale anti-rev. kiesvereeni- ging Nederland en Oranje in het kies district Tietjeiiksteradeel is de heer Van der Voort van Zijb, het aftredend lid, candidaat gesteld. 'Door de R. K. centrale kiesvereeniging in het district Ommen is, naar het „Centr,"" meldt ,in beginsel toesloten, de candidatuur van dr. J. Th. de Visser krachtig te steunen. Ned. R. K. Slagersgezellenbond. Zondag heeft de Nh R. K. Slagers- gezellentoond „St Joris" zijn jaarverga tier ing gehouden tej Rotlerdaini onder yoom zitterschap van den heer J.Maarsseveen, 'bondsvoorzitter. Dc gc cjtcüj'ke adviseur, de WjeleerWb heer Hack, kapelaan te Breda, woonde de vergadering bij. Einde September 1911 is de bond op gericht, en nu telt hij, die aanving met 3 afdeelingen, te zamen 105 leden, er 9 met een ledental van 252. Eene mooie vooruitgang is er dus te constateeren. De heer Mooyman werd bij acclamatie herkozen als redacteur van 't orgaan. De uitslag van de verkiezing van 5 nieuwe bestuursleden bracht het volgende resul taat: J. Verhaar (H,aag) voorz„ J. v. Wieert (Haag) le secr., J. Maarsseveen (Utrecht) 2e secretaris, A. G. Lindeman (Rotterdam) le penningm., J. L. v. d. Vooren (Haag) 2e penningmeester en ad ministrateur van het orgaan. De buitengewone warmte. Men meldt uit De Bilt: Vanwege het Kon. Ned. Meteor. Insti tuut is het volgende meegedeeld over de abnormale warmte der laatste dagen: Ofschoon de hoogste temperatuur gis termiddag, 28 April, te Groningen, 'De Bilt en Maastricht toereikt (ongeveer 26, 25,9 en ongeveer *27 gr. C.), omstreeks een halven graad bleef beneden de hoog ste tot 4usver in April waargenomen (26,6, 26,4 en 27,8 gr., op 15 April 1904), vormt de opeenvolging van zeer warme dagen in April, Zondag aangevangen, toch een nog nooit in Neder land opgeteelkend verschij'nseL Slechts éénmaal in 1865 is in April op twee .opeenvolgende dagen te Utrecht en Maastricht een temperatuur tooven 25 gr. opgeteekend en wel op 22 en 23 April te Utrecht 25,1 en 25,9) en 23 en 24 April te Maastricht (26,5 en 25,7). Ditmaal werd te Maastricht Zondag ongeveer 26 gr., gisteren ongeveer 27 gj-. toereikt, terwijl hoogstwaarschijnlijk ook heden de .25 gr. zal worden ovrschreden. 'De abnormale jvarmte doet zich ook over geheel JDiuitsöhland gevoelen en staat in verband met de voor den tijd van het jaar ongewone luchtdrukverdeeling, die op het geheele vasteland Zdijlke tot O.- lijke winden met krachtigen zonneschijln teweegbrengt De uitsluiting in de sigarenindustrie. Men schrijft aan de „N. R. Crt." Op Vrijdag 25 dezer voldeed de loon- commissie uit bet Veitoond van Sigaren fabrikanten aan het verzoek der werk liedenorganisaties tot het houden van een spoedconferentie. Na de opening werd bij monde van den yoorzitter der werk- liedenafgevaardigiden verklaard, dat zij een beslissing wenschen, hetzij en zulks het liefst een die tot oplossing van het conflict modht leiden, of als het moest tot de zekerheid, dat de strijd voortgezet zou moeten worden. De conferentie begon 's middags 3 uur; om 9 uur 's avonds waren partijen mondeling tot overeenstemming gekomen. Voor het vaststellen van de redactie van een schriftelijke overeenkomst vereenig- den zich voorzitter en secretarissen der looncommissie met 4 leden der werklie denorganisaties (van elk een). Over de redactie werd men het eens, na heropening van de vergadering werd daarin nog iets gewijzigd. Die een gunstige bepaling opgenomen. Die schriftelijke overeenkomst was er nu, welke aan het vefbondstoestuur kon wor den ingediend en op grond waarvain wel licht de arbeid hervat had kunnen wor den, i ,i i i De voorzitter der organisaties vroeg daarop nogmaals een oogenblikje schor sing van de conferentie om,'gezien de belangrijkheid van het stuk, nog even en bloc met zijne mede-afjgevaardigden de redactie daarvan te bespreken, want van een woord kon zooveel afhangen. Dit verzoek werd ingewilligd. Om balf-twaalf bleek bij' de voorlezing van de zoogenaamde „eenigszins gewij zigde" redactie, dat jnen nu als „vast accoord" had opgenomen al datgene, wat als belofte in de origineele stond, en de werklieden bovendien totaal nieuwe eischen stelden. LEIDEN, 30 April. R.K. Vrouwenbond. Gisteravond Jhield de afd. Leiden van bovengenoemden bond een propagamda- veigadering in de foyer van de Stads- gehoorzaaL Na het openingswoord van de voorloo- pige presidente, mevr. v. d,. Velde, riep ook de adviseur, de Wjeleerw. pater C. ll Zuidgeest, aan de aanwezigen het wel kom toe. Spr. wees er op, dat de vrou wenbeweging iets nieuws is en vermar de daaruit, dat de opkomst, ofschoon bevredigend, niet zoo talrijk was, als men zou wenschen. „Spr. hoopte echter, dat de aanwezigen, hetgeen zij dezen avond zouden hooren, verder zouden versprei den, opdat in Leiden de afdeeling van den Vrouwenbond spoedig krachtig moge zijn. Dat het gehoorde van groote be langrijkheid zal zijn, daarvoor staat ons, aldus de adviseur, borg de naam van den spreker, rector Möller. Rector Möller, hierop Jiet woord ver krijgend, begint m.et te verklaren, dat {lij deze spreekbeurt met genoegen heeft aangenomen, omdat hij gaarne het pio nierswerk wil doen voor de R. K. Vrou wenbeweging. Na te hebben aangetoond, hoe paus Leo XIII door zijn encyclieken de maat schappij', die dood en dor was, doordat men haar had verontchristelijkt, leven en groei had ingestort, hoe deze paus m. a. w. de oplossing had aangewezen voor de sociale kwestie, kwam spr. aan het onderdeel dier kwestie, hetwelk hij wil de bespreken, het vrouwen-vraagstuikL, Die vrouwen-kwestie, aldus spr., be staat uit een vijftal vragen, die echter dezen avond niet alle uitvoerig kunhen worden behandeld. De eerste vraag js dezeIs de vrouw de absoluut-gelijke van den man? Wlat hebben wij te denken van hare waardig heid? In het heidendom werd de vrouw miskend, als edhtgenoote en als moeder. Het Oude Testament geeft ons voor beelden van den eerbiet^, aan vrouwen bewezen en de erkenning haar geschon ken. Maar toen Christus gekomen was, de waarachtige Wereldhervormer, is de vrouw in nog hoogere eer gestegen. Christus heeft gepredikt, dat man en vrouw, gelet op de eindbestemming, de zelfde waarde hebben. In het huwelijk is de vrouw door haar vrijen wil de onderdanige van den man, gelijk de Kerk de onderdanige is van Christus, maar de vrijheid van den man is niet absoluut, is niet tyrannidk, doch moet bestaan in waakzamen zorg en verantwoordelijke liefde. Hoe vat de wereld dat alles op? Telkens als er een stuk heidendom in de maatschappij kwam, werd de vrouw er de dupe van. Zoo ook nu. Zij wordt gezocht in het laagste en miskend in het hoogste. Jn "dit verband wijst spr. ook op de tegenwoordige kleeding, waar mede ook Ttoomsche vrouwen willen pronken. Toch schettert de wereld van vrijheid voor 4e vrouwen en wil haar maken, niet de gelijlk-waardige, maar de absoluut-gelijke van den man. Kan een Vrouwenbond, aldus spr., niet veel goeds doen door op te komen voor de waar digheid van het meisje en van de vrouw als edhtgenoote en moeder. Dat de vrouw de atosoluuUgelijke is van den man, dat de vrouw vrij blijft in haar liefde, vrjj is in de keuze van haar kinderntal, tegen deze ideeën moet een Vrouwenbond ten strijde treiklken. Als tweede vraag stelde spr.: Wat moeten wij denken over de vrouw in het oeconomisohe, in het bedrijfsleven? Sommigen willen zich van deze kwestie af maken met te zeggenlaat de vrouwen thuis. Dat is echter niet het antwoord van de Katholieke sociologen. JJet maat schappelijk leven is zoo geworden, dat sommige meisjes uit nood» anderen om bezigheid te hebben^ zich moeten wijden aan het bedrijfsleven! De maatschappij ontvangt deze meisjes zeer vriendelijk, omdat zij haar arbeid kan ontvangen te gen een veelj lager loon,dan hetwelk z| pan de piannelijike arbeiders moet uitkeeren. Dat strijdt echter tegen de Katholieke beginselen. Voor gelijken arbeid moet men ook gelijk loon ontvangen. Op zich zelf staande vermogen 3ie meisjes echter niets daartegen; zij! moeien zich vereeni gen in een vakorganisatie. H,oe moeielijk het ook zal gaan, dat moet gebeuren,. In een vakorganisatie zullen zij kunnen streven naar een beter loon en naar de beveiliging harer vrouwelijke eer, die soms op fabrieken en werkplaatsen wordt aangerand. In de vakorganisatie zullen zij trachten te verkrijgen een collectief aibeidscontract Nuttig noemde spr. het werk van de dames, die de gevallen meisjes bezoeken en de armen bijstaan, maar nog nuttiger schijnt hem toe het werk van de dames, die rondgaan huis aan huis, om de meisjes te brengen in de vakorganisatie. Daardoor toch zal veel zedelijke en stoffelijke ellende wor den voorkomen. Spr. ziet hierin een mooi werk voor den Vrouwenbond. Op de derde plaats behandelde spr. de opvoeding der vrouw, waarbij „hij tot de conclusie kwam, dat er veel te weinig wordt gedaan voor de godsdienstige en karakterontwikkeling van het meisje. Er is geen samenhang en soliditeit in de ontwikkeling. Bij de opvoeding der jon gens is dat ook wel niet volmaakt, doch er wordt tenminste meer voor gedaan dan voor de meisjes. In alle kringen zon der onderscheid moet de godsdienst- kennis solide en systematisch worden bij gebracht Dat zal arbeid kosten. Maar ook op dit gebied kan de Vrouwenbond nuttig weiikzaa mzijn. De gezamenlijke verdediging van de Christelijke waardigheid der vrouw, van de Roomsche vakorganisatie der vrouwe lijke arbeidsters, van de Christelijke op voeding der meisjes, ziehier een drie ledige taak van den Vrouwenbond, al dus besloot spr. het eerste deel zijner Na de pauze behandelde spr. eerstens de vraag: hoe de Vrouwenbond staat tegenover de bestaande vrouwen-veree- nigingen. Wij hebben vele vereenigingen, waarin de vrouw werkzaam is, aldus spr., en hij noemde op de eerste plaats de ook buiten Leiden zoo gunstig be kende Zita-vereenigingi. Maar tusschen die vereenigingen moet meer samenwerking bestaan. En dat doel moet de Vrouwen bond nastreven. Vanuit den Vrouwen bond kunnen ook de bestaande vrouwen verenigingen er met bescheidenheid op gewezen worden, boe hare leden moeten werken, nl niet met hooghartigheid, niet „uit de boogie". Spr. wees er vervolgens op, hoe de vrouwen en meisjes, door zich in een Roomschen bond te vereenigen, een voor beeld geven aan hunne edhtgenooten en vaders. In dit verband wees spr. er op, dat de patroons zulk een groote erger nis geven aan de arbeiders, als zij zich vereenigen in een neutrale vereeniging. Ten slotte constateerde spr. met vol doening, dat de Bond zich niet mag bezighouden met politiek. Politiek toch is geëigend om verdeeldheid te brengen. In een heerlijke peroratie werkte spr. uit, hoe de Vrouwenbond zeker veel nut zal stichten, als hij zich, evenals onze geheele katholieke sociale actie, vast houdt aan Jiet gezag der bisschoppen. 'Pater Zuidgeest dankte vervolgens rector Möller, den wensch en de overtui ging uitsprekend, dat het woord van den spreker den aanwezigen moed en 'kracht heeft gegeven om den aibeid voor den

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1913 | | pagina 1