^kameroverzicht.
staten-generaalT"
Tweede Blad, behoorende
bij De Leidsche Courant van
Zaterdag "26 April no. 1078.
TVt EEDE KAMER.
Eindstemming, Ziektewet.
K us'tverdediging.
De belangrijke gebeurtenis uit de Ka
merzitting van gisteren is de sindstem-
ming' over de Ziektewet. Zooals te voor
den3 was, is die wet aangenomen, en
wel met 58 tegen 22 stemmen. Dii,c
stemming heeft ons edhter eenige ver
rassingen gebracht. En wel ten eerste,
flat de sociaai-democraten, ondanks al
hun söhelden, toch ten slotte voor de
wet hebben gestemd; en ten tweede,
dat de Chr.-historisdh afgevaardigde, de
heer De Savornin Lohman, tegen de
wet heeft gestemd Dezie afgevaardigde
achtte den dwang, diien het ontwerp
brengt, met het oog op den feiitelijlken
toestand, niet gerechtvaardigd. Ofschoon
wij de meeniing van dezen grijzen staats
man diien en te eerbiedigen, daar zij'be
rust op goede princiepen, kunnen wij'
ons toch veel beter aansluiten bij' wat
de heer Nolens namens zijn politieke
Vrienden zeide. De Katholieken, aldus de
heer Nolens, zullen „met vólle over
tuiging" voor stemmen, daar door het
woot geheel, waarvan deze wet een
onderdeel uitmaakt^ aan den arbeidenden
stand steun en hulp gegeven wordt, zon
der de zedelijke waarde van dien stand
te verminderen. Deze wetten toch doen
wel degelijk een beroep op het particulier
initiatief, op 'de zelfwerkzaamheid der
verzekerden.
i Minister Talma had, zooals van zelf
tpreekt, de gelukwenschen in ontvangst te
nemen van de geheele rechterzijde, ook
van den heer De Savornin Lohman. De
heer Nolens, dre als voorzitter van de
commissie van voorbereiding een groot
'aandeel heeft aan de totstandkoming van
deze wet, werd ook door vélen^gecom-
plimenteerd. Reeds tijdens de behande
ling der wet is den scherpzinnigen af
gevaardigde meermalen, ook van links^
hulde gebracht.
Het verdere gedeelte van den dag was
gewijd aan het kustverdedigingsontwerp.
De lieer Troelstra hield ten tweeden
male een rede om de aanneming van dat
ontwerp te ontraden. 'Hij verklaarde te
tijm voor landsverdediging, maar niet voor
bewapening, waarbij fle minister de op1-
merking maakte, of de spreker 'in tijd
fan oorlog de landsverdedigers methooi-
forken naar de grenzen wil sturen! In-
tusschen beloofde de minister, Maandag
tf de bezwaren van dezen en andere
(prekers te zullen ingaan.
Weekpraatje.
't Was geen grootsche betooging de
Centrale Raadsvergadering van den
Bond van R. K. Middenstandtevereeniginb
jèn in het Bisdom Haarlem,-Dinsdag te!
leiden gehouden, maar daarom niet min-
Ber een feit van beteekenis. Op die ver
gadering toch zijn tot stand gekomen
ie nieuwe statuten van den b'on-d, met
ie grootste zorg en bewonderenswaar-
éigc accuratesse samengesteld, 'n Nieuw
tn krachtig leven zij dien bond nu ge
legeven V/ij zijn 't er immers allen
iVer eens, dat het hoog tijd is, dat dg
lidd en Standers zich .met alle energie loe-
feggen op het v.ereenigjingsleven. Dan
illeen zal de tegenwoordige midfden-
(tand gehouden blijven En dat ave dit al
len wenschen, daar behoeven we toch
geen kolommen over vol te praten? 't
Zou, reeds alleen van maatschappelijk
ÜOgpunt gezien, een dwaasheid zijn, als.
het anders ware. En, yan godsdienstig
itandpulit bekeken, zou het nog meer
Ban dwaas zijn.
jMaar als wij onZe blikken verder-
jichten dan binnen onze Leidsche veste,
fekke onze aandacht het eerst de drie
jfergad erin gen, Donderdag te Utrecht en
te Amsterdam gehouden. Op die verga-
Een en ander uit de geschiedenis
van Zoeterwoude
door
C. P. PAARDEKOOPER.
Er is ook een en ander beken(d van,
«e geschiedenis van Gelderswomde, maar
ie beteekenis van den naam weten we
liet De bodem bestond uit een vrij
goede veensoort cn al vroeg 'kwamen ei
veenderijen die ook slagturven ge
noemd werden evenals in tal van an
dere plaatsen in Holland. Voor het ver
venen was evenwel vergunning noodig
van den landsheer, voor welke vergun-
'ing een zekere vergoeding werd be
taald. Later werd deze geldsom be-
khouwd als schadeloosstelling aan de
Verheid, want van uitgeveende gron
den plassen dus woifden geen
grondlasten meer betaald. We zien een
Kn voortdurenden strijd tegen het op
groote schaal vervenen, waardoor de be
bouwbare oppervlakte voortdurend
Meiner werd, maar toch is in 1600 eerf
groot deel van Gelderswoude water ge-
korden. Deze plaslsen lokten tal van
Iveemdelingen, die er kwamen visschen.
Zie heeren kwamen echter ook wel iets
jnders doen, ten minste de bewoners
Van Gelderswoude kwamen zich in 1638
deringen 't is de lozers reeds genoegp
zaam (bekend is de samenwerking dtl
drie rechtsche partijen bekrachtigd. Merf
weet, dat na langdurig onderhandelingen,
een overeenkomst was tot stand geko
men tusschen de drie hoofdbesturen.
Tenslotte was men het eens geworden en
had men de noodige maatregelen weten
'te treffen om in de /eerstvpKgJende pe
riode nieuwen strijd om het bezetten van
mogelijk qpenkomende zetels te voorko
men. De drie christelijke partijen liebZ-
'ben zich nu verbonden om Zich in zulk
een geval te houden aan-de 'bKsstiist
Sing, die door de cfrie hoofdbesturen
genomen wordt.
Wie mogen hier wel met eenigen trots
gewag maken van den geest, die de katho
lieken op de Vergadering van flen algge-
/meenen bond van R. K. Ki es vereen i gin
gen te Utrecht bezielde. Wanneer er
één partij is, die zich tegen de voorgeL
Stelde regeling wat betreft de verdiecv
ling van de zetels had kunnen verzetten1
dan is het de katholieke partij. Zij jzo,u|
'naar evenredigheid recht h/dbben op meer
zetels dan haar nu zijn -aangewezen.
Maar de katholieken hebben ook weer
op die vergadering getoond; het algemeen'
'belang in het oog te houden en een juist
inzicht en politieke gematigdheid te b'e-'
zitten. Maar na ons zeiven deze pluim
op den hoed 'te hebben gestoken, zullen
we even een trapje lager dalen en laten
hooren, wat het liberale orgaan, de „TL
R. Ct.", over ons en speciaal over onH
,ze geestelijkheid weet te vertellen.
,.lDe ijver van de R. K. geestelijk'efo:
voor de katholieke pers moet niet zoo
zeer worden toegeschreven aan diepe
overtuiging omtrent de noodzakelijkheid
van een goede Roomsche pers. dan wel'
aan naijver, eerzucht £n vrees voor gfe.-
jcere Juni-geschiedenis I"
En verder:
„De geestelijkheid heeft -onjbewim*
peid partij gekozen in de politiek, daar
toe genoodzaakt door haar bisschop
pelijke overheden. D|cn Roomsclien pries
ter werd immers opgedragen, iederen
*dag in de H. Mis te biddien voor het be
houd der Christelijke regeering en daar
mede heeft de hoogste geestelijkheid een»
strijd, welke louter politiek moest blij
ven, geheven i,n de sfeer van den gdds-
cfienst. Tot zelfs de kinderen wenden
in dezen stembusstrijd betrokken, „want!
de onschuldigen van harte moeten ook
al in de school bidden voor het behoud
der rechtsche meerderheid! Diwazer be
sluit kon er niet genomen worden."
Dat geschrijf vind ik ^n ti^ a 11 err
met mjj ergerlijk, omdat aan ai ie kan
ten de valschheid er uit druppelt. Maar
wat ik nog ergerlijk vind, is, dat er inogj
Katholieken worden gevonden, die zich
dagelij.ksch in Jiunne heiligste gevoelensi
laten krenken door bladen, die zoo web
nig achting toonen vp,or hunne Roomschve«
a(bonné;s als de „N. R. Ct."
Wat betreft dat bidden op de scholen,
een steen des aanstoots voor al wal
zich vrijzinnig of sociaal-democraat of
niet- of anti-christelijk noemt ^een.pit-l
tig stukje uit de „Volksbanier" wil ik ii
hier even voorzetten
„Als een Roomsch kind 'bidt'yoor den.
goeden uitslag der verkiezingen, betrekt
ge 't in de politiek... da's misdddSg, zegf»
gen de socialisten, en erger.
Als dc Belgische kinderen, r.aar het
Volk bericht, te Dordrecht 't Belgisch^
ikiesrechtlied en de internationale ten
'gehoore fcrengcï: Wat is dat dan?
Een antwoord van „"Het Volk" wordt!
♦egemoet gezien."
Ik ben geen profeet. m?ar ik b:-i toch
koo (brutaal te profeteuren dat het „Volk"1
zal zwijgen. JAN.
BINNENLAND.
Hoe ze ons bestrijden.]
Blij den ingang van het gebouw „Sal-
vatori" te Amsterdam, waarin de Chr.-
Historische Unie veigaderde, werd ge
colporteerd met een geschrift, dat ten
doel bleek te hebben op te hitsen tegen
Rome. Het obscuur pamflet droeg geen
andere onderfceekening of-aanduiding van
beklagen bij Rijnland over den. last, dien:
zij van de visschers te lijden hadden.,
Het hoogheemraadschap greep krachtig
in, het vernieuwde en verscherpte d!e(
o,ude keur op 't visfschen. Niemand'mocht
schade toebrengen aan wei- of hooilan
den, land, waar turf op lag of dat be*
zaaid of beplant was. Afdoend schijnt)
dc bepaling, dat de betrokken eigenaars
zelf de bekeuring "mochten doen cn, als
er geen getuigen waren, op hun woord*
geloofd zouden worden, 't Zouden daar
echter geen plassen blijven. In 1759 ver-
verzochten Hazerswoude, Benthuizen,
Noord-Waddingsveen, Hoogeveen, Zoe
terwoude en Ben thora aan dc Staten
van Holland en West-Friesland' verlof
tot het droogmaken cfer plassen in hun
gebied. Zulks werd niet alleen toege
staan, maar bovendien werden aan de
ondernemers van dit groote werk met
het oog op de zware kosten eenige voor
rechten en vrijdommen toegestaan. Ze
ker was 't een groot werk: de droog
legging van 42S0 morgen, waarvan 360
in Zoeterwoude. De droog te leggen
landen zouden van de meeste belastin
gen zijn vrijgesteld, te beginnen nadat
de bedijking zou zijn voltooid, eerst voor
40 jaar, daarna nog voor 20 jaar. Za
zouden 40 jaar vrij zijn van tienden.
Voor het vervoer van, de noocfige ma-
herkomst dan dit onderschrift: T. (over
genomen uit het Bi. W.) Zeer waarschijn
lijk: fideman en Bloemendaalsch Week
blad. De redactie van de „Tijd" heeft
het ingezien en zegt tr van:
Dit vunzig geschriftje was een en al
hatelijkheid tegen Rome, een en al be
schuldiging zonder een zweem van be
wijzen. Louter een geschriftje van op
hitsende verdachtmaking. Men oordeele:
„De roomsche kerk, dat is de gezamen
lijke geestelijkheid met den Paus als spits-
afbijter, althans mondstuk, „eischt", al
thans in theorie, „alle terrein des levens
voor zicli op", zcoals Kuypcr dat doet
voor den (liefdeloozeu)1 Christus van zijn
voorstelling" enz. enz. j„De R. IC. Kerk
is uiterlijk groot, maar Inwendig voos en
vol bederf." Toch is de schrijver van
al dit mooie voer die innerlijk sot ze
kerlk, die volgens hem dus eigenlijk van
zelf moet ineenvallen, zeer beducht. „Aan
alle zijden schrijdt de roomsche idee Voort
naar het einddeel", klaagt hij!. „Als een
ijsberg schuift het verkillend roomsche
stelsel over gansch het land." „Vele
'katholieken van Nederland zouden zelve
blozen, indien Zij de innig 'bedorven
zedenleer van den heiligverklaarden Li-
guori kenden." Wij behoeven niet te
zeggen, dat het doei van dit pamflet
was om de gemoederen tegen Rome en
dus tegen de Katholieken op te'hitsen en
zoo'in de kaart te spelen van de vrij
zinnigen, de „N. Rott. Crt." enz.
Stakers en stakkers.
De „Nederlander" schrijft:
Vanmorgen vericheen op ons Bureau
een jongedochter uit den werkmansstand.
Op de vraag, wat zij wenschte, kregen
we te hooren
„Pch, mijnheer, wij h.ebben Idrie kin
deren van Belgische stakers ip, huis ge
nomen, ziet 4, maar nu hebben we niets
voor ze te eten,- en #ls u mis&bhiyri
zoo vriendelijk zoudt wjllen wezen, een
kleinigheid voor /g ie geven..
Het is onnoodig te publiceren,
er yerder besproken is, maar wij vra
gen ons toch afJs dit ,nu de wijze;
waarop de met Qvervloed van humbug
aangediende Belgische-kinderen-ondter-
dak-brenging, ten uitvoer gelegd wordit?
En is deze bedelpartij zoo weinigdoel-
imatig geoigfaniseerd, dat men meent, op
de publieke weldadigheid] een beroep te
Imojgjen doen voor stakkers, „die het'
slachtoffer zijn van roekelooze handelin
gen, het publiek belang ten zeersteschaJ
dende
TWEEDE KAME«.
Verg. tföjn Vj\ijda\g\ 25 April, (verv
Aan de orde is het Kustverdedigings
ontwerp,
De heer Tr o eIs tr a (S.D.) hervat zijn
eergisteren afgebroken rede en bespreekt
daarbij' rif verandering'in houding, die hij
ziet bij hen, die voor ntilitaire uitgaven
zijn van kleine landen. Terwijl men
vroeger het standpunt innam „we moeten
onze onafhankelijkheid zelf kunnen ver
dedigen tegen een aanval", legt men
thans den nadruk op de handhaving van
neutialitcit Doch dii -is geheel en al
immoreel. L-t berustop ud begi..s-el,
dat alle verdragen zullen worden ga-
schonden, het huldigt.het beginsel, dat
alleen recht is, wat op het Zwaard -t^unt,
De heer R o o d h u y z e n (U.L.j s,
naar aanleiding van de bewering van
den heer van Karnebeek, dat politieke
ovcrwe^iu.gen van iinloed zija op tie
wijze, waarop deze zaak wordt behandeld.
Hij betuigt ook mijnerzijds dc grootste
achting te hebb.it voor den uit de Ka;ocr
schelde :den lieer vun Karnebeek, ïiiuar
het doet hem leed, dat het scheen alsof
het verwijt tegen liberalen was gericht.
Geheel en al politiek is wat de rechter
zijde ten aanzien van dit ontwerp heeft
gedaan. De rechterzijde geeft nu Wed
hoog op van haar liefde voor het vader
land, maar zonder liberaal minister was
men nooit gekomen tot den persoon
lijken dienstplicht. Hij begrijpt ook niet
de ernst van het eerst aanvragen van
40 millioen en later tevreden zijn met
14 millioen. Om zuiver politieke redenen
ook heeft men dit ontwerp ook nu nog
terialen zou vrijdom van tollen wordeni
Verleend. Er mocht f240420 worden op
genomen, waarvan door Zoeterwoude
pl.m. f20.000. Te beginnen met het jaar
waarin de eerste Vruchten van de be
dijkte landen zouden worden genoten,
moest jaarlijks 1 veertigste der opge
nomen som worden afgelost. Een uit
voerig reglement werd vastgesteld, waar
in be handle ld werden de regeling van:
de drooglegging, het bestuur, de lasten
enz. Daarna komen voqi elk ambacht
nog eenige afzonderlijke artikelen. Voor
Zoeterwoude gcld't:
1. De Gelderwoudsche- of Broekweg
zullen ten koste van de Droogmakerij
worden aangerold tot op Je breedte van
24 voeten en door een sloot in de landen
nevens deze wegen gelegen van dezelve
worden afgesloten, doch hetzelve gedaan
zijnde, zullen die wegen komen tot batq
en schade van diegeen, die denzelvem
tegenwoordig onderhoudt.
2. Op gelijke kosten zal de vaart, te
genwoordig loopende langs den Gel-
derswoudschen weg van het huis van
Jannetje Hcijdra zuid op tot in de vaart
in de kade-kamp behoorlijk moeten wor
den opgemaakt ter wijdte van 20 en
diepte van 4 voeten beneden het zo-
merpeil, en de kade aldaar verzwaard.,
3. Op generale gecombineerde kosten
aan de orde gesteld, terwijl de Kamer
vermoeid is. Hij1 meent overigens, dat
dit wetsontwerp had moeten zijn vei^
dedigd alleen uit het oogpunt van ver-
hooging van de weerbaarheid van ons
land. (De Minister van "Oorlog ro'ej:t, 'dat
"hij dit ook zal doen.)
De heer T h o m s o n (U.L.) is verheugd
over de wijzigingen, welke het ontwerp
heeft ondergaan. Toen het onlwerp nog
in den ouden vorm aanhangig was, heeft
deze afgevaardigde in courantenartikelen
al aangedrongen op veel van wat nu is
geschied, wat niet wegneemt, dat zeer
ernstige bezwaren zij'n overgebleven.
De heer Duymaer van Twist
(A.R.) is voor het ontwerp; ook andere
kleine natiën, als Zwitserland en België,
geven veel geld uit voor de doode weer-
middelen en vroeger hebben cok linksche
Kamerleden 'daarvoor gelden toegestaan,
Ten aanzien van de politieke kwestie
houdt hij' zidli liever aan hetgeen de
Minister van Binnenlandsche Zaken
meent, dan aan de opvatting Jvan llcn
heer De Beaufort Strategisch vraagt hij
zich af, of de kustverdediging verstefking
behoeft, of daartoe vaste verdedigings
werken noodig zij'n, en of dit ontwerp
het daartoe noodige geeft. Al die vragen
beantwoordt hij bevestigend in de mee
rling ook, dat het oorspronkelijk yoor-
gestelde niet voor goed werd prijsgege
ven. Alleen hoopt hij', dat de .minister
noo" eens zal willen overwegen, .of hii geen
zwaarder kaliber geschut kan voorstellen.
De heer De Savornin Lohman
(C.H.y betoogt, in antwoord op de op
merking van den heer Roodhuyzen; dat
niet aan links, maar aan rechts de eer
toekomt, de plaatsvervanging te hebben
afgeschaft, al kwam zij ten slotte onder
een liberaal minister tot stand; doch de
minister Bergansius offerde zich voor
den persoonlijken dienstplicht op.
De mooie redevoeringen van de socia
listen over den vrede achtte luj geheel
en al overbodig in een gezélschap, waar
niemand den oorlog wil.
De geschiedenis nagaande, ziet hij„dat
bij elke verandering in het staatsbestuur
de afschaffing van den oorlog is beloofd
en dat die nooit kwam; dat verder da
kapitalisten juist altijd bereid zijn ge
weest, om veel geld te geven voor handel
en dergelijke zaken, maar nooit voor
den oorlog, en een gevolg van onze
machteloosheid in den Franschen tijd is
geweest, dat vooral de niet-bezittende
klasse heeft geleden.
Met „militarisme" heeft dat niets te
maken. „Militarisme" beteekent de be-
voordeeling yan een bepaalde kaste, nL
die der militairen. Doch dat wil hiiier
niemand,
Die handhaving van de neutraliteit, het
geschiedt niet ter wille van anderen, maar
eenvoudig omdat we zeiven niet willen
worden meegesleept in een oorlog tus
schen andere staten.
'Wie moesten ons meer vasthouden aan
het recht en minder aan de mach\, zegt
de heer Troelstra, maar door ons te
hoeden tegen macht, erkennen wij',niet,
dat het redelijk is, macht tegen ons te
misbruiken! Anders zou men ook zijn
particuliere bezittingen niet mogen af
sluiten.
De M i n 1 s t e r v a n "Oo ,r l o g, de heer
C o 1 ij n, merkt op, dat er thans ver
schillende redevoeringen zijn uitgespro
ken, die met het ontwerp niet te maken
hebben en die dus piet behoeven te
worden beantwoord.
De beantwoording zelve wenscht hij
uit te stellen, met het oog ptp "het ver
gevorderd uur, tot Maandag.
Kerknieuws.
Uitvaart Pastoor Schouten.
Nadat Maandag- en Dinsdagavond^tal
rijke parochianen uit de parochie van'
de H. H. Nicolaaö en Barbara te Am
sterdam zich reeds in een gemeenschap
pelijk gebed hadden vereenigd8 voor de
zielerust van hunnen overleden herder,
den ZeerEerwaarden Heer A. Schouten,
werden Woensdagavond in het tot in
de uiterste hoeken met'geloovigen gievul-
de kerkgebouw de Metten gezongen,
,als voren zal in den Geld!erwoiu!d,!scheni
weg een ophaalbrug, hoog uit het zoJ
merpeil 4i/2 voet, wijd 10 voeten, over
de nieuw te maken vaart moeten wor
den gemaakt en altoos onderhouden.
4. Alsmede op gelijke kosten te maken
en door de generale Droogmaking al
toos te onderhouden, een verlaat bij den
Elleboogsichen molen om uit de nieuw
te maken vaart in óf langs! de krf,de-
kamp te komen in de Elleboogsche vaar-
sloot refereerende zich Zoeterwoude ten
opzichte der schouwen en directie over
die vaart langs den slootweg en de ka-
kamp, het verlaat en de brug en al het
geen daar van en aan depenseert, na
hetgeen'in de partikuliere artikelen Van
Benthuizen art. 14 daarover is geaccor
deerd. (Zoeterwoucfe en Benthuizen had
den n.l. om het jaar het bestuur en het
onderhoud daarvan te verzorgen).
5. Indien bevonden werd, dat ten Oos
ten van den Gelderwoudschen weg eeni
ge huizen en gebouwen door het af
tappen van het water merkelijk werden
geprejudicieerd, zal daarin door bet leg
gen van duikers worden voorzien, mits
dat daardoor niemand wordit geprejudi
cieerd (benadeeld).
Het wordt nu tijd, de kerkelijke ge-
waarbij de ZeerEerw. Heer pastoor, N.
Nieuwenhuizen, als agens fungeerde, ge
assisteerd door de oud-kapelaans der
parochie, de Zeereerw. Heeren P. Meijer,
en 'H. Vertegaal, resp. pastoor te Ze*-
venhoven en Brielle als diaken. Als can-
tores fungeerden voorts de Wieleenw.
Heeren P. J. M. J. van de Pavoordt
en C. A. J. Meijsing, en als ceremos-
niarius de Weleerw. Heer J. van Bla/-
ricum.
Bij de Metten waren o.a. in het pries.-
terkoor aanwezig prof. J. V. de Groot,,
kanunnikH. J. Zondag, pastoor te Vor
gelenzang en mgr. L. C. L. Eigen raam.
Donderdagmorgen werden te 9 uur de
Lauden gezongen. Agens was de Z-Eerw,
Heer A. J. Holiërhoek.
Ve/rvol&ens werd 'e half tien door
ffijgr. l. Jansen, deken van Arrsteiv
dam, aan liet rouwaitaar, door een gul
den gloed van rijken kaarsenbrand over
goten, de plechtige uitvaartdienst igfecep
lebreerd, waarbij als diaken en sub-diar
ken resp. fungeerden de Weleerw. Hee
ren A. H. M. J. Homulle, leeraar te Ha-
geveld E. J. Heliner, kapelaan, te Ben-
nebroek, oud-parochianen.
Na den H. Dienst werd het stoffelijk;
overschot onder het luiden der klokken
naar de Oude Begraafplaats, ,,De Lief
de", gedragen.
De beaarding werd hier verricht door
den Hoog-Eerw. Heer W. G. F. Snic
kers, regent van het Seminarie'te Ha-
geVeld.
Aan de groeve werd het Libera" ge
zongen door den Hoogeerw. heer H. F.
J. Rikmenspoel, kapelaan te Haarlem.
Onder de aanwezigen bevonden zich
ook de leden van het kerkbestuur van
•"Edam met hun pastoor, den Zeereerw.
heer B. J. Bruning.
O.L. Vrouw ter Nood.
Men schrijft ons;
Het za! ongetwijfeld den vereerders
der .H. Maagd genoegen doen te verne
men, dat het aan de Kerkelijke overr
beid behaagd heeft, het besluit der Btsr
"^choppelijke Commissie Van O, L. V„
ter Nood, tot he,t stichten eener voor-
loopige Bedevaartkerk te Heiloo volgens
de planneji Van den bekenden architect
Jan Stuit, 'goed te keuren.
Met dc 'werkzaamheden van den bouw
is men reeds begonnen en men hoopt
ongeveer einde Juni gereed te zijn,
Z,E.E,H.H,. Diirecte.ur,en van Bedevaar
ten naar 'O, .'L. V. ter Nood worden
verzocht met het houden der, Biedevaarts-
reis, vooral voor groote processies, met
deze omstandigheid rekening te houden,
Hoe de 'devotie tot X L. V. ter Nood
de harten 'der kinderen van Maria trekt,
is weer eigenaardig- door het navolgende
bewegen, 'li
Die Zeer Eerw» Dom. Peter Conway*
een Benedictijner monnik uit de Abdij
van Farnbor,ough (Engeland)verbleef
voor eenigen 'tijd in de St, Paulus Abdij
der Bienedictijuen van Oosterhout. Daar
leerde hij de geschiedenis der devotie tot
O, i-. V. ter Nood kennen en dirt deedj
bij hem het verlangen ontwaken, om
deze devotie te bevorderen, ook .buiten
dp grenzen Van ons vaderland
Hij heeft aan da+ verlangen Voldaan
en jn het Februari-nummer van „The
Ave Maria", het belangrijkste Ameri-
kaansch-Engelsche .Maria-tijdschrift, uit
gegeven te Notre Dome, Indiana U.S.A.,
en ook in Eijgeland zeer verspreid, ver
scheen een belangrijk artikel over O, L.
Vrouw ter 'Nood.
Uitvoerig verhaalt 'de Eer-.v. schrijver
de geschiedenis van O. IV. ter Noo<L
vanaf de reformatie tot oo heden en hij
eindigt zijn artikel aldus:
„Ddt is in het kort de geschiedenis
van O. L. V. ter Nood. Het aantal pel
grims groeit gestadig en wij mogen ver
wachten, dat bunnen korten tijd het ge
heel e Katholieke Holland jaarlijks een
bedevaart Zal maken naar zijn eens be
roemd heiligdom. W-ij hopen zelfs meer,
dat namelijk ook uiit andere .landen 'de
vrome dienaars van Maria daarheen hun
weg zullen vinden. Met de bedoeling,
de aandacht te trékken van de talrijke
Engelsch sprekende Katholieken, die in
den zomer Holland bezoeken, is dit ar-
s'chiedends na de Hervorming te behan
delen.
Die eerste pastoor, van wien we lezen*
is Martinus van der Velden
(1627—1639).
Hij werd den 30en April 1603 te Leiden
uit aanzienlijke ouders geboren. Op jeug
digen leeftijd gaf hij blijk van innige
godsvrucht en liefde voor de wetenschap.
God riep 'den jongeling tot den geeste
lijken stand. In 1627 te'Antwerpen tot
priester gewijd, behaalde hjj in datzelfde
jaar den graad van volkomen bacelier
in de godgeleerdheid en werd' terzHfrW
tijd ingeschreven als Oratoriaan te Me-
chelen. Dan werd hij' door zijn kerke
lijke overheid als pastoor gezonden naar
Sluipwijk, Wilsveen, Stompwijk, Seg-
waart*Soetermeer, Soeter.voude, Wieyde-
poort, Randenburg en Middelburg (bij
Gouda). Dat was een zware taak, want
al was de storm der vervolging bedaard,
de haat tegen de Katholieken bleef nog
in veler harten leven.
Metterwoon vestigde hij zich te
Stompwijk.
(Wordt Vervolgd)B
