BUITENLAND.
BINNENLAND.
Jaargang
No. 1063.
5)e £eicbehc SouAamt
bureau OUOE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
dit blad verschijnt elken dag, uitgezonderd zon- en feestdagen
de abonnementsprijs bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwarthal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2V3 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
9
April
1013.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.7% elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Waarom rechts stemmen
Omdat deze rechtsche regee
ring door de obstructie van
links in haren wetgevendeji
arbeid is belemmerd geworden.
We zeiden gisteren, vandaag te zullen
verklaren, hoe de linkerzijde de totstand
koming van de Invaliditeits- en Ouder-
domsverzekening heeft trachten te ver
hinderen.
Ze heeft dat gedaan door de beruthte
Pensio en m oti e van mr. Troelstra.
Deze motie had ten doel om aan alle
70-jarigen een pensioen te geven. In
schijn erg mooi, maar in werkelijk
heid? Wat toch zou het gevolg van
deze motie zijn geweest? Dat de aan
neming van het wetsontwerp-Talma,
waarbij niet alleen de 70-jari-
gen, maar ook de invalide ar
beiders ge'baat zijn, voor langen
tijd zou worden uitgesteld. Dat is in
dertijd duidelijk gezegd in een manifest
van de Federatie der Diocesane R. K.
Volksbonden en Werkliedenorganisati-es
in Nederland. Over de motie-Troelstra
wordt in dat manifest gezegd: „Wierd zij
aangenomen, dan zou een nieuw wets
ontwerp moeten worden klaargemaakt,
dat nog alle stadia van wetgeving moet
doorloop en. Neemt men hierbij! in aan
merking, dat ft ontwerp van minister
Talma bijna voor openbare behandeling
gereed is, dan zal een ieder toegeven,
dat de uitvoering der motie-Troelstra
veel meer tijd kost dan Ge aanneming
van ft wetsontwerp van minister Talma."
En de Liberale Unie ging met de
motie van mr. Troelstra mee.,.
De heer Troelstra heeft herhaaldelijk
gepoogd Zijn motie in behandeling 'te
krijgen, en als de rechterzijde zich daar
tegen verzette, ontstond er herrie in
ons parlement. Eén keer den 13den
April 1912 was het rumoer zoo over-
stipend, dat de vergadering moest wor
den gesloten,
0,p zulk een wijze heeft de oppositie
zich gedragen, en'dat, terwijl de rechten
zijde, toen zij' minderheid en oppositie
was, altijd o.p zeer loyale w^jze met de
liberale regeerin.gen heeft meegewerkt.
Past daartegenover niet een krachtig pro
test van de rechtsche, en zelfs van alle
weldenkende kiezers
We zullen morgen echter nog meer
vertellen van de obstructie.
V Feestviering te Warmond.
Nietr natuurlijker, dan dat wij die
hocge en zuivere uiting van den mensche-
lijken geest en het menschelijk hart r
de kunst dienstbaar maken aan den
godsdienst En het is daarom zulk een
in hooge mate verblijdend verschijnsel,
als de Katholieken met de daad toonen
dat te begrijpen, doordat zij Katho
lieke vereenigingen oprichten voor "de
beoefening yan cle muziek-, zang- en too-
neelkunst Neen,'tis niet een zucht naar
afscheiding, die hen daartoe beweegt
zooals soms hatelijk wordt opgemerkt
- maar het is het dringend verlangen en
de innige drang hunner Roomsche over
tuiging om /de kunst te doen strekken
tot verlevendiging van hun Roomsch ge-
looven, tot verdieping van hun Roomsch
bewust-zijn. W|ijl, Katholiek ené willen niet
slechts^ naar den wensch van Paus en
Bisschoppen, ons streven naar verbete
ring onzer maatschappelijke positie laten
leiden "door de Katholieke beginselen in
Katholieke vereenigingen, maar wij willen
°ok onze hoogere ontspanning, ons hoo»
ger genieten dienstbaar maken aan ons
ideaal, de steeds breedere beleving van
onze Katholieke beginselen, de wezenlijke
beschaving van geest en hart.
Daarenboven gaat er van zulke Room
sche vereenigingen een kracht uit, die
verbindt en te zamen houdt de Katho
lieken, die te zamen 'ihooren, en die
^ders misschien, gedreven door klein-
fflenschelijke beweegredentjes, van elkan-
"er gescheiden zouden zijn.
Om deze redenen maken wij steeds
flet ingenomenheid gewag van den groei
den bloei van zulke vereenigingen, iin
Leiden en in onze omgeving.
En om 'deze redenen ook wijzen we
"u met vreugde op het gièteren te War
mond gevierde eerste Lustrum van de
st. Caecilia-vereeniging.
Aan de feestviering aldaar werd een
hooge beteekenis en een ernstig karakter
gegeven door de tegenwoordigheid en
het vaderlijk woord van Mgr. Smeulders
en de bezielende rede van prof, Seysenen
Maar daar klaterde en schaterde ook 'de
vreugde en vroolijkheid door de zaal,
opgewekt doorgezonde en pittige humor
en echt-geestige scherts. Daar heerschte
een stemming, 'die alle scheiding verbrak,
en allen te zamen verbond in eenzelfde
f eest-viering, 't Wjerd ons zoo tastbaar
begrijpelijk, de waarheid van het diep
zinnige woord van Alberdingh Th'ijm,
dat feestvieren is een Roomsche
deugd.
Aan de St Caeailia-Vereeniging te
Warmond, die in ide afgeloopen
jaren zoo bijzonder veel goeds en
schoons heeft gepraesteerd, onze ge-
lukwenschen, waaraan wij tevens ver
binden den wensch, dat ook op gebied
van muziek, zang en tooneel het Katho
lieke vereenigingsleven in onze geheefie
omgeving steeds in bloei moge toenemen,
V Hartelijke belangstelling.
De socialisten mogen zich bij voort
during verheugen in de belangstelling van
oud-minister Van Houten. Zoo dient hij
hen in z!ijn jongsten Staatkundigen Brief
welgemeend van goeden raad, zeggende:
yJWjaarom zouden zij niet van harte
deelnemen aan de aanstaande feest
viering, die in het vredespaleis den
zichtbaren vooruitgang der vredes-ildee
(huldigt? Waarom zouden zij niet ge
lijke gedragslijin kunnen volgen als de
Roomschen, die aan hun verschil van
inzicht omtrent het einddoel het zwij
gen opleggen? Waarom zouden ze
hierbij' niet met de Ehgelsche labour-
Jpartij' en menigen anderen buitenland-
sCheri geestverwant, vooral uit België,
samen gaan en niet uit hun afzonde
ring te voorschijn komen, waardoor
zij1 ook gunstig op andere geestverwan
ten in het buitenland zouden werken?"
O, wat zou men links gaarne zien, dat
de vierde bondgenoot zich tot wat „bur
gerlijker" manieren bekeerde. Zijn gezel
schap ware dan minder geneereriid. En
daarom begint de 'heer Van Houten vast
met de vredesfeesten en passant blijk
gevend, dat hij de medewerking der
RoomsChen niet vertrouwt. Die „leggen
aan hun verschil van inzicht omtrent het
einddoel" (welk verschil eigenlijk en
welk einddoel) „het zwijgen op".
't Is intussehen gevaarlijk spel, dat de
heer Van Houten hier met zijn roode
vrienden speelt De vredesfeesten hangen
bij ons immers onwillekeurig samen met
de OT"ftia"ikehflcheidsfeePten't een zal
onwillekeurig mot het atriere ineenvloei
en Nu moeien do socialisten van deze
.vaderlandsche herdenking niets hebben;
't laat hun "koud, ja zij zijn er in hun
republikeinsch internationalisme zelfs af-
keerig van, terwijl bovendien het Haag-
sche relletje om de roode raadsleden*,
die zoo stout waren geweest om tyi) den
burgemeester op visite te gaan, levendig
toonde, hoe teergevoelig de „kameraden"
op dit punt zijn.
Wat moet dit al nu geven als de so
cialisten aan de fuiven gaan meedoen?
Zullen zij telkens een scherpe grens trek
ken tusschen vrede en onafhankelijkheid.
Maar dan komen de linker verkiezings-
bondgenooten in een leelijlk parket, wijl
aldus immers al te duidelijk blijkt, piet
hoe zonderlinge vaderlanders rij' samen
werken.
O ja, dat 's waar ookde onafhanke
lijkheidsfeesten komen pas na de ver
kiezingen, zoodat vooreerst de hartelijke
belangstelling nog zoo geen kwaad kan
doen aan de reputatie der concentratie.
Ga uw gang, mr. Van Houten.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Berichten uit Rome meLden dat
Z.H. de Paus wederom ongesteld
is geworden. Men verzekert, dat de
audiëntie van 4 April,- toegestaan aan 'de
pelgrims van Lombardije, en die van
7 April, id en Paus» die nochtans den VQor-
ziongsmaatregel genomen had, gjeen rede
te houden, zeer vermoeid hebben. De
geneesheeren hadden Z. H. aangeraden
zich nog langeren tijd bijzonder in acht
te nemenmaar (je Paus wilde de aan
gekondigde! audiënties niet afzegden, -en
stond er ook op de Constantijnsche fees-
ten tel openen met een rejde, welke 'Hij
dan ook verleden Vrijdag hield. Die gang!
door de zaal der zaligverklaringen, waar
de temperatuur altijd laag is, droeg er
het zijne toe bij om den toestand te ver
ergeren. I
Na -de audiëntie van eergisteren werd
Z. H. wederom door de koorts aange
grepen. 's Avonds om half tien werd dr.
Marchdafava qp het Vaticaan ontboden,
waar hij een langdurige consultatie had
met dr. Amici, 'die hem wachtte. Marchia-
fava verliet dén LPaus om kwart over tien.
Amici bleef den geheel en n§cht bij
Zijne Heiligheid,.
Gistermorgen om half acht bezocht
dr. Marchdafava wederom den Paus' die
het bed, houdt Het bezoek duufd'e .een
uur. I r
De zusters van den Paus werden in
kennis gesteld, met de ziekte en bezoch
ten Hem ;s morgens.
Gistermorgen zou een audiëntie plaats
hebben van tweeduizend pelgrims. Niet
tegenstaande den stortregen-wachtte een
menigte pelgrims voor de bronzen poort.
Tegen half tien werden de pelgrims 'ver
wittigd, dat de audiënties geschorst wa
ren. 1 f f
Tusschen 7 en 8 uur in den va vond
brachten dr. Marchiafava en dr. Ainici
een nieuw bezoek aan den Paus tin 'con
stateerden daarbij dat de toestand) van
•den Paus' verbeterd is. Die temperatuur
blijft even boven 3*7 graden.
Uit het antwoord van Montenegro is
redds kunnen blijken hoe weinig men
zich daar aantrekt van de
vlootbetorging
Nu woildt weel gemeld dat koning!
Nikolaas in een auto naar Antivari is ge
gaan, om dat schouwspel eens gade te
slaan en bijzonder leedvermaak toonde
om ide moeite die de storm de internatio
nale vloot veroorzaakte. Wat er na het
aptwoord van Montenegro nu gebeuren
gaat is nog niet bekend. Wel weet de
„Echo de Paris" uit officieele bron mede
te d.eelen, dat de Fransche en'Engelsche
regeeringen d,e volgende jgelijkluideincye
voorschriften hebben gegeven:
1. De Montenegrijnsche kust zal van
Antiwari tot den mond van de Drin wor
den geblokkeerd.
2. Die blokkade is bestemd» om de ont
scheping van troepen en oorlogscontra
bande te beletten. Zij zal niet gepaard
gaan met eenigen maatregel van gfeweld,
als vernieling of in beslagneming yan
schepen die mochten beproeven door de
blokkade heen te komen.
3. Een termijn van drie dagen zal Ver-
l.oopen tusschen de aankondiging der
blokkade aan de [Montenegrijnsche reglde-
'geering -en het begjn er van.
H,et is ons niet recht duidelijk' hoe,
zonder eenige maatregel van geweld de
blokkade effectief kan worden gemaakt.
Voorts wordt nog aan de „Temps"
uit Cettinje medegedeeld dat Koning Ni
kolaas aan de genanten der mogendheden
heeft meegedeeld, dat, indien gewield)
wordt gebruikt om Montenegro te be
letten het beleg van Skoetari door te zJert'-
ten, hij besloten i,s af te trefclen. Hij
liet 'doorschemeren dat ,het Montenet
grijnsche volk in dat geVal zich bij Ser
vië zou aansluiten.
Griekenland daarentegen schijnt \yel
wat beducht te rijn voor 4e mogendhe
den. Aan de „Temps" wordt uit Athene
gemeld: |>e Grieksche regeering heeft
aan Ide Servische regeering do,en weten,
dat rij tengevolge van de vloötbetooging
voor |d,e toekomst niet meer 'i&n in
staan voor het transport van Servische
troepen die voor Skoetari bestemd Zijn.
Het laatste transport dateert trouwens
wens van 1 April. f
De eer van de
i
gevangenneming Sjukri pasja
betwisten 'de Bulgaren en Serviërs el
kaar. Nog pas heeft Sjukri pasja zelf ver
klaard dat hij zich aan den B ul gaars chein
bevjelhebber heeft overgegeven. In de
Servische Skoqptsjina deelde echter de
minister van oorlog mede dat hij door
het 20ste regiment Servische infanterie
is gevangen genomen. Over den rol door
de Serviërs bij de bestorming van /Adria-
nopel gespeeld deelde de minister voorts
nog mede dat 47,868 man, onder gene
raal Stephanowits, waren belast met het
beleg van het sterkste deel dear forten ien
tot taak hadden bij den algemeenen aan
val [deze forten door bestorming te ne
men, om de taak der J3|ulgaren op hefl
Oosterfront te vergemakkelijken. Die
verliezen ider Serviërs gedurende hetjge-
Weele beleg waren: 778 gedood,- 608
aan riekte gestorven, 1917 gewond.
Bovendien zijn er 19^320 -Servische
soldaten ziek.
GEMENGD.
De „Osservatore "Romano" deelde
gisteravond medeGisteravond gevoelde
de Paus rich ongesteld tengevolge van
een hernieuwden aanval van influenza.
Zijn toestand geeft geenerlei reden ,tot
bezorgdheid, maar eischt eenige dagen
yolkomen rust.
De christelijke werfdiedenVereeïii-
gingen uit Antwerpen en omstreken heb
ben besloten jde al.gemeen e staking
zoo krachtig mogelijk tegen te wer
ken, op 14 April overal aan het w^ik)
te gaan en aan te pioedigen dat voor
beeld te volgen.
Het eerste Chineestihe repu-
blïtfkeinsche .parlement is van-
idaag onder groote geestdrift geopend).
Van de 596 leden van het Huis van afge
vaardigden waren 500 aanwezig, van <je
274 senatoren 177.
Nadat het oudste lid de afgevaardig
den had verwelkomd, .werd de vergade
ring van beide Huizen tot Saterdag ver
daagd. f 1 1
Tengevolge van gen aardver
schuiving is een heuvel ingestort en
heeft de dorpen Sklibena, Triolos en
Kalawryta in id.èn Peloponnesus bedol
ven. ,Die bewoners waren op het oogen-
blik van de ramp niet in hun hulzen. Er
zijn drie vrouwen gedood.
Zorgt voor uw kiesrecht!
Wjij brengen in herinnering art, 29 der
Kieswet, luidende:
„Tot en met den 15en April is een
ieder bevoegd bij het gemeentebestuur
verbetering van de door dat bestuur
vastgestelde kiezerslijst te vragen, op
grond, dat hij zelf of een ander, in strijd
met de wet, daarop voorkomt, niet voor
komt, of niet behoorlijk voorkomt"
voorkomt".
Eenieder, die meent voor kiezer in
aanmerking te kunnen komen, overtuige
zich dus vóór 16 April acs. ter secretarie
zijner gemeente, of zijn naam ook inder
daad op de kiezerslijst is geplaatst
Mocht zulks niet zijn geschied, dan
moet hij zoo spoedig mogelijk en beslist
vóór 16 April auS. een ongezegeld schrij
ven riohten tot het college van B. en Wi.
zijner gemeente, waarin hij er over re
clameert, dat zijin naam ten onrechte niet
op de kiezerslijst is geplaatst. Daarbij
moeten dan worden ingesloten de stuk
ken, b.v. het voldaan belastingbiljet enz.
enz., waarmede hij' bewijzen kan, dat hij
voor kiezer in aanmefking komt
De ambulance in Servie
In aansluiting aan vroegere berichten
wordt' gemeld:
Dr. Van Hamel, te Bielgrado aange
komen, stelde zich telegrafisch in ver
binding met dr. Sikemeier te Tsjorloe
en ontving vain dezen het bericht, dat
de Nederlamldsdhe ,ambulance op ft punt
stond van daar te Vertrekken en de in
strumenten reeds grootendeels verzonden
waren, Tegelijkertijd verzocht de chef
van den geneeskundigen dienst van het
Servische Roode Kruis hem zeer drin
gend te Belgrado te willen bl'ijVen, daar
chirurgische hulp daar ter plaatse hoog
noodig was; de vreemde ambulances
waren bijna alle vertrokken en elk oogen-
blik werden ruim 1500 gewonde Serviërs
.uit Adriainopel verwacht. In overleg met
het comité van het Roode Kruis te 's-
Gravenhage, heeft dr. Van Hamel aan
dat verzoek voldaan.
Het Servische Roode Kruis heeft hem
en dr. Van Tienhoven toen een naar de
omstandigheden goed ingericht hospitaar
in de nabijheid van Belgrado ter be
schikking gesteld, waarin 200 gewonden
kunnen worden opgenomen en dat reeds
voor twee derde gedeelte bezet is.
Bioscoop-gevaar.
Een der ZeerEerw. heeren pastoors
te Breda .kwam van een ingesteld on
derzoek tot de treurige uitkómst, dat van
de 123 elfjarige kinderen, die dit jaar
in zijne parochie hunne eerste plechtige
Hi. Communie deden, er slechts 3 waren,
die nog nooit een bioscoop bezochten,
Tot zoover de „Msbd." Terecht wordt
dit een „treurige" ervaring genoemd,
want men kan er wel zeker van rijn,
dat dat bioscoop-bezoek op verre na niet
altijd goede bioscopen betrof.
Positieverbetering bij de zeemacht.
Thans is bij de Tweede Kamer inge
komen een suppietoire marinebegrooting,
strekkende tot regeling van de tra ele
menten der officieren, onderofficieren en
minderen van de zeemacht
De uitsluiting in de sigarenindustrie.
Gisteren werd te Utrecht een confe
rentie gehouden tusschen de Looncom-
missie uit het Patroonsverbond en de
gedelegeerden der arbeidersbonden, die
volle zes uur duurde. Het resultaat der
besprekingen was, dat de looncommissde
aan de arbeidersorganisaties voorstellen
heeft gedaan, waarover Wpensdag.jdoor
de hoofdbesturen zal worden beraad
slaagd, Worden deze voorstellen aange
nomen, dan zal het Patroonsverbond bij
eenkomen om eene eindbeslissing te pie
men.
Het dag, bestuur van het Verbond van
Vereenigingen van Sigarenfabrikanten ip
Nederland 'heeft ;een „Open Briefgericht
aan prof. mr. R. A. Diepenhorst, naar
aanleiding van de oprichting van ft steun
comité voor 'de uitgesloten sigarenmakers.
Het dag. bestuur meent, dat |die steun
aan de 'actie der sigarenmakers niet hald
verleend mogen worden, vóór de tegen
partij was gehoord en zet dan uitvoerig
nogmaals de 'geschiedenis van het con
flict uiteen.
De stellers van den Open Brief hopen
daarmede de overtuiging te vestigen, dat
de leden Van hun Verbond niet dan door
nood gedrongen er toe overgegaan zijn
de werkstakingen 'met een uitsluiting te
beantwoorden.
Zeer begrijpelijk.
De „Nieuwe Courant" juicht het ten
zeerste toe, dat een sociaal-democr. can-
didaat, de heer Sarnies, op de hem ergens
op een vergadering gestelde vragen niet
antwoordde, „daar al die antwoorden
naast elkaar maar verwarring zouden
stichten". Hij' verwees de vragers naar
het program der S. D. A. Pu
Dit is, zoo zegt het blad, zeer juist
gehandeld en verdient navolging van de
zijde der vrijzinnige candidaten. Zelfs,
als ft noodig mocht zijn, tegenover de
partij van den heer Sannes zélve.
7W,e kunnen er ons volkomen indenken,
dat de „N. Crt." zulk een optreden den
vrijzinnigen candidaten ten zeerste aan
prijst Want wat zou het een prachtige
kleurschakeerlng yan meeningen worden
als ieder vrijzinnige eens zet niet ,wat
het concentratie-program zegt, maar wat
hij zelf meent,
De nieuwe Dir.-Gen. der Post en Tel.
Jhr. Altinig von Geus-a/u, de tot direo-
teur-generaai der posterijen en telegrafie
benoemde overste van den Generalen
Staf, werd in 1879 benoemd tot cadet
bij de Koninklijke Militaire Academie én
werd in '1883 benoemd tot 2e luit. der
infanterie^ in welken rang hij diende bij
het 4e, het le. en het 2e regt inf. Nai
,in 1888 te zij'n benoemd tot le luit,
werd hij' in 1890 gedetacheerd bij de lie
arfdeeling aan de Krij'gsschool, en drie
jaar Later overgeplaatst bij! het regt, £ire>-
•nadiers en Jagers.
In 1900 werd hij' benoemd tot kapitein
bij het 6e regt. inf., hetzelfde jaar volgde
zijn ovenplaatsing bij! den generalen staf
en Vijf jaar later bij het regt Grenadiers
en Jagers. 'Den hoofdofficiersrang bereik
te hij in 1909 door zijn promotie tot
majoor bij het 4e regt inf. In juli van
het volgend jaar werd jhr. Alting von
Geusau wederom ..geplaatst bij den Ge
neralen Staf en benoemd tot hoofd der
Ilde afdeeling aan het Departement van
Oorlog. Den 21 en September van het
vorige jaar volgde 'zijn promotie tot luit**
kolonel
Zooals men weet, is zijn ambtsvoor
ganger, de heer Pop, eveneens uit het
leger voortgekomen, waarbij hij als ma
joor 'bij' den Generalen Staf diende.
Feestelijkheden in 1913.
Aan het overzicht van de plaatselijke
plannen, hetwelk „Vreemdelingenver
keer" geeft, ontleenen we het volgende:
L e i d e n. Tentoonstelling van nationale