ONA Cacao VAN HOUTEN 'S Uit de Pers. DE TWEE VRIENDEN. BINNENLAND. Ingezonden Mededeelingen. Tweede Blad, behoorende bij D" Leidsche Courant van Woensdag 2 April no. 1057. U Af, De kantonrechter en staking, prof. mr. A. A. H. St'ruycken schrijft a Van On zen „Tijd een artikel over De Typografenstaking. voor den Rech- een,|'er». draj JWillen, vraagt de schrijver, de hee- slag ren kantonrechters te Amsterdam elkan- Ha (]er de loef afsteken van verrassendfel inissen? In 1911 ontzegde mr. Hö- :elt bindende kradit aan de verordening winkelsluitingf; verleden jaar weiger- le hij, den gebrekklgen straatmuzikant e straffen'en thans verklaart mr. Hil- [ermann, d,at in ,de Typografenstaking 't redit was aan de zijde der «takc;f,s, led' jaarom de patroons hun niet op glromdi, heJïfer staking den dienst hadden1 anoglen jpzegg-cn. En dan verwijt men nog pnze 'echterlijke macht hare JWeltfrmdheit" ilsof zij zon staan buiten het sorialó 1 ph leven! Even goed, als de raa'4, even gloed orda als de politie, even goed als de werkgé- enjj Ver vraagt d,e kantonrechter zich af hjoe voa aan „de behoefte van het sociale 'leven" oet wordyen voldaan''. De schrijver ^cht het vonnis in d.ej lypografenstakiiig verkeerd,, „eene iu- nenging van gfam red»ter ir» sociale nachts verhoudingen, hem door de wet liet toevertrouwd, en .ook in.zijne han- si niet veilig." Wat 4e rechtsvraag aangaat, treft ons, it de rechter niet heeft onderscheiden .«e vraag of een dringende reden totj£>p- zegging" der dienstbetrekking bestond; en d,ie, of de arbeider tot schadevergbe- Jjng' was gehouden. 'Het .een toch kan| het geval zijn zonder het andere. 'Di 'on verplichting tot schadevergoeding be staat volgens art 1639 alleen, indien 1^< Je arbeider door opzet of schuld aan! den werkgever de dringende reden tot ipzegging heeft gegeven. Hier moet is steeds ook al is er eene drinigenf-' (je reden, nog worden gevraagd, of deze kre jen arbeider is te Wijten, zoodat,i als/ djpze ten gevolge van overmacht of (om andere reden verschoonbaar is, de plicht tot schadevergoeding niet bestaat. Zoo zullen waarschijnlijk arbeid.ers, lie door ernstige intimidatie van hun'ne medearbeiders men denke aan de sta- itaking der hav'enwerkers tot staking! overgaan, niet tot schadevergoeding zijn -gehouden, li ene geheel andere vraag evejnwel is die, of er, eene -dringjejnkte» reden tot opzegging bestaat. Dje beslis sing hierover is geenszins geheel aanj ngr> edit rechter overgelatende wet heeft hier ecu zqer scherp duidelijk crite-, fnm als dringende reden worden be schouwd' „zoodanige daden, eigenschap pen of gedragingen van, dejn arbeide'r, die ten gevolge hebben, vd'at van den "werk gever redelijkerwijze niet 'kan gevergd jvordea de dienstbetrekking! te laten' voortduren." Hier wordt dus niet geëischtschuldl opzet van den arbeider, zijne dfaden,i jeuschappen of gedragingen Joinneni feheel verschootnbaar, ja onvermijdelijk,, nisschieïi zelfs het gevolg eener wet telijke of zedelijke verplichting zijn;Zoo dikwijls zij ten gevolge hebben, dat van den werkgever redelijkerwijze niet Jéan jevergd worden, de dienstbetrekking te aten voortduren, zijn ze voor deze een ingende reden, die onverwijld te doen Gei De be+eekenis van de daa'dr, eigferr-l schap of gedragingen van den werkman, voor den werkgever alleen is beslissend. Nu is zeker aan den rechter overgelaten, N feoordeelen, wanneer die beéeekenis van dien aard is, dat ,van een werkgever re delijkere ijze niet k!an gevergd worden, de dienstbetrekking te laten voortduren,, maar de rechter moet dan ook alle en f van die zijde d'e zaak sbezien. En 4oet( men zulks, dan k'an er toch moeil'ijlk| twijfel bestaan, dat van den werkgever, dj wien rechtens niets is te verwijten, omn en! dat hij al zijne verplichtingen jegens) ■ijn'e arbeiders nakomt, qjet kan1 word'en i:|i! FEUILLETON. 152) Zooals hij bij de paraaf van den on to ^koopbare had gedaan, wees hij nu wet zijn y/nger een klein, Nschijnb'aaif onbeduidend woord aan, dat als een werk geplaatst was op de acte van be- Khukhgiagf1 Dit is de h,and van den openbaren] >e(. aanklager, zeide hij. Gij zult idit woord overal vindfen. wie wil zegden een bepaalde plaats, het punt waarop hij voornamelijk wijzen wil, "et argument, dat een hoofd moét 'doen •vallen. Laten wij verder gaan, zeide Jean Trémazan. Dit zijn vijanden, maar on getwijfeld zal ik h,et niet zijn die Jaeii woet treffen. Ik zoek er een die érger, dan al de anderen. Wie? Den lafaafd, die h,en verraden heeft Sicard? Jean de Trémazan schudde helt toofd en zeide: gevergd, arbeiders in dienst te boud en,i d'ie hunnerzijds geen enkele verplichtin gen te zijnen opzichte willen nako men, ten einde hem zóó te dwingen tot arbeidsvoorwaarden, die hij niet kan of öiet wil aanvaarden. 'Daargelaten dus, of niet somtijds eene Werkstaking zoude kunnen ontstaan, die haar reden vindt in .eene gedjragjmg Van dén werkgever, zóó, dat van d'eze rede lijkerwijze zoude kunnen worden' ge vergd, dat hij d'ie gedraging naliet of herstelde en zóó aam .de staking"eenj einde maakte, moet als vaststaande wor den aangenomen, dat d]e wet in vart„ 1639p den rechter niet tot arbiter in arbeidsgeschillen heeft willen verheffen, als hoedanig zich de Amsterdiam schel kantonrechter heeft opgeworpen. Als zoodanig is ook onze rechter niet op zijne plaats. En daarvoor behoeft men hem geen verwijt te maken. Ziét men, hoe in bijna geen, enkele werk staking het kan gelukken, partijen, te bewegen, de beslissing van het geschil aan' een arbiter, wie dat ook zijn moge,, op te dragen; hoe 'Zelfs bemiddjelingis- commjssiën, autoriteiten of particulieren 'maar hoogst zeide» iets tejn goede bij brengen hoe dé publieke opinie yeelajj tusschen beide partijen is verdeeld hoe Uiteenloopend de meeningen zijn over 4e arbeidsvoorwaarden, die een arbeider bil lijkerwijze kan stellenhoe de stakin gen bijna geregeld als een machtsstrijd tot het einde toe .worden doorgevoerd, dan behoeft het niet 'te verbazen, dat onze kantonrechter niet het aangewezen orgaan wordt geacht, over arbeiders geschillen te beslissenin déze vragen! ikan hij voor fijne uitspraken geen ge zag, geen vertrouwen venvachten. De uitspraak van den kantonrechter te Amsterdam heeft dan ook noch het een, noch het ander gevonden. Men be schouwt ze in 't algemeen als eene min of meer lichtvaardig genomen beslissing, Waarbij zoowel over het bewijs der fei ten, als over oe waardeering van de houj- ding der partijen in het arbeidfsgfeschil niet gronojg is geoordeeld. Men mist in het vonnis een werkelijk ernstig door dringen in den aard van het geschil 'met wat „algemeene bekendheid" en eene „niet behoorlijk gemotiveerde ont- kentenis" ter terechtzitting heeft die kan tonrechter zich moe'ten tevreden stellen; een persoonlijk verhoor van partijen heeft niet plaats gehadj; over de vraag) »aar het al of niet loonen(d(e van het bedrijf van den betrokken werkgever, Vinldjt men niet gesprokenmet de door d|e stakers bUiten de loonsverhooginjgl gestelde arbeidsvoorwaarden is geen jrekeming gehouden, enz. enz. Het vonnis, dus besluit de sjchrij'ver,, is in ieder geval een "duidelijk: 'bewijs, dat, zal het ooit komen tot de instel ling van organen, belast met .de beslis sing over arbeidsgeschillen, aan een gie- jheel anderen rechter en een geheel an dere procedure zal moeten worden gé- dacht dan die, welke >vij in burgerlijke Jtwistgedjngen kennen. Haarlemmermeer. Wij lezen in d,e G o o i s.ch e Post: In het district Haar-lemmermeer blijkt wederom meeningsverschil te bestaan omtrent het bezetten van den Kamer zetel van hei aftredend Katholiek licL den heer Van Wiichen. Een groep kiezers schuift een ander Katholiek, den heer Bjalvers te Hillegom, naar voren. Nu is 't al reeds een onverkwikkelijk schouwspel, als in een opengekomen district openlijk tusschen leden van een' en dezelfde partij om de buit wordt gevochten. Maar 't wordt erger, als het aftredend' lid zich herkiesbaar steit en er dan partij- genooten zijn, die hem de hiel willen; lichten» Dat mag slechts in het ui tersite geval gebeuren en alvorens'men tot een actie' voor een tegen can dadaat van dezelfde' kleur overgaat, behoort men terdege re kenschap te geven, waaromi m,en den af-' tredende 'niet meer wil. De foirmeele vrijheid om een ander té kiezen 'bestaat, ma,ar moreel is een küesr vereeniging >en haar leden verplicht aan Hem ken1 ilk, hij" heeft zijn plicht gedaan tegenover fijn lastgeefster, de (Nationale Conventie ön hij heeft openi- lijk gewqrkt, maar er is een andet,' dief in het geheim géwroet heeft.., Ti ij aarzelde. Het was vyeer La Bussièrp, die dpn naam uitsprak: Nollan? Gij h,ebt het gezegd. ,De oud-tooneelspeler keek hem' recht in het gelaat met zijn eerlijke pogjen en! Verklaarde: Gij behoort tot de onzen, „jk majgl la uieis wedgjeren. Hij bladerde .in het dossier en naünl er twee brieven uit. De eerste was van Sicarid. Hij schreef aan den procureurJg|end- raal om te voldoen aan een belofte, die h.ij zijn handlangers had gegeven: Verzoeke den naam van dokter Hu- bert Nollan uit de* processen-verbaal' te stólirappen, teneinde hem in staat te «tellen aan de fegeering! mieuwe dienH sten te bewijzen, hetgjeen hemi onmolgeu lijk zou zijn, wanneer _4<e rol, di'e hij speelt, in Bretague bekend werd. Dte tweede was van dokter Nollan zelf. Hij schreef aan Fouquier-Tinvill'e „Als overtuigld aanhangier van de N_g- den eens benoemde trouw te blijven, tenzij hij op schromelijke wijze in de vervulling van zijn taak is tekort gescho ten en dit duidelijk is gebleken, of dat zjjn inzichten in strijd komen met die' van de groote meerderheid der kiezers. Tot dusverre is deze regel vrij' alge meen onder de onzen opgevolgd. Wij' vinden het daarom jammer, dat, evenals vier jaar terug, in die Haarlem mermeer een tamelijk sterke actie tegen den aftredende as opgewekt en dat langs kronkelpaden op het beoogde doel wordt afgegaan. Die Weelde van meeningsverschil kunnen wij ons niet veroorloven. Of heeft de O mm er geschiedenis niet geleerd, Idat het in troebel water goed visschen is; en heeft de liberale partij" daar niet geprofiteerd van de verdeeld heid der rechtschen? Al gaf ,1909 ons in Haarlemmermeer een mooi Stemmen cijfer, b|ij broedertwist kan men nooit gerust zlijn. Vooral hu de strijd met buitengewone bitteriieid zal worden gevoerd. Oe voorstanders van een candidatuur- Balvers handelen inversfcahidig, Indien Zij metfinn agitatie voortgaan. Laïten Zij niét af, dan zijn zij aan hun eer als nobele mannen Verplicht publiek te maken, waar om zij' den aftredende willen wippen. Het zullen echter kraéhitjge argumenten moeten zijn, waarmede zij hun verzet moeten billijken. Een omwenteling in het bakkers bedrijf? Zelden zal op een congres een streng wetenschappelijke vinding van zóó ac tueel practisch belang zijn uiteengezet als op het Deüftsche Natuur- en Genees kundig Congres het gevondene door den heer J. R. Katz met betrekking tot het oudbakken worden van brood, merkt de „Tijd" op. Want hier opent zich een sociaal ver gezicht .afschaffing van den nachtar beid in het bakkersbedrijf doordat het brood op vernuftige wijze heel den nacht uiterst versch kan bewaard bljjven. jZooals men uitvoerig reeds heeft kun- hen lezen, heeft de heer Katz, dé oorza ken van het oudbakken .worden van brood nagaande, bevonden, dat bij" ver hitting of afkoeling ver benéden nul, het brood eenigen tijd vers'ch blijft. "Déze bevinding heeft hij reeds v.óór 9 maan den openbaar gemaakt, Sindsdien bleef hij proeven nemen en is tot dg! nieuwe bevinding gekomen, dat ook nog op' an dere wijze het brood eenigen tijd versch1 kan worden gehouden b.v. door toevoe ging. gisting. Hiermede ïs de heer K- nog niet gereed en kon ier dus geen' na dere mededeelingen over doen. Intusschen is 't hem1 gelukt brood in een waterstoof .van 50 gr. Cels., terwijl de deur ietwat open bleef, 3 a 5 uur langer versch te houden, 3 k 5 uur dus het oudbakklenwordingsproces tegen te gaan. Er zijn nog groote moeilijkheden te overwinnen. Bij het verhittings-proces b.v. heeft bij verdere doorvoering, door bacteriën-werking waarschijnlijk', een on- ongunstige verandering in den smaak plaats. Hetgeen niet het geval is bij het afkoelingsproces, waardoor dit laatste oppervlakkig het best aanwendbaar lijkt Elk der processen op zich zelf (verhit ting, afkoeling, toevoeging of gisting) is niet voldoende alsnog om1 de ge- wenschte resultaten te bereiken, maar van een samenvoeging dezer processen verwacht de heer Katz veel, In zijn uit eenzetting, die \yij mochten .bijwonen, 'ging hij zelfs zóó ver te beweren, dat, indien de Bakk'erswet-Talma ware aan genomen, misschien wel binnen een jaar tijds het middel ware gevonden om het brood heel den nacht versch te .houden. Hetgeen hem een protest bezorgde van iémand, die 'dat alles veel te optimis tisch vond. iHet is natuurlijk hier zeer Zeker zaak niet al te optimistisch* gezSpd te zijn. Wiant eerstens is het wetenschappelijke éjjrfdresultaat nog niet bereikt en twee den» komen indien dit resultaat be- tionale Conventie en van het Qomité Van Openbaar .Wlelzijn heb 'ik niet gjeJ laarzeld de wetten "der xriendsichaj} te overtreden, teneinde mij jegfens 'dre Natie Verdienstelijk te maken, maar dat ge schiedde onder de "belofte, dat m'ijnl Haam er buiten zou gehouden worden. De gronden voor een veroordeeling Zijn zoo talrijk en zoo yerplettjefrenjd, d&t mijn getuigenis d,aar niets aan zou kun nen toevoegfen. Er ,is dps .overeengeko men, dat ik niet voor de rechtbank gajf verschijnen en niet 'in Ideze zaak Zal wor den gemengd. Ik zou zelfs gaarne Zien',] dat mijn naam in het geheel niet werd. genoemd qn ik verzoek u met .dien* wensch rekening "te houden, terwijl ild teeken Uw zeer bereidwillige Hubert NOLLAN." La Bussière vroeg: Is het duidelijk? Jean de Trémazan kon zijn oogen niet gjelooven. Hij zeide: Ik zou alles wat ikf bejzit wille»» gjeven om dit stuk te bezitten, maar ik! heb slechts enkele louis, die uit deil onjdergang zijn gered.Ónze goedfefrert zijn verkocht, onze .meubelen verdeeld. Wie zijt gij dan? ;;oi reikt is legio bezwaren der praktijk1, die beslis&en zullen over de al dan niet aanwendbaarheid. Volgens grove bereke ning bijvoorbeeld zou de benood'igfde behandeling het brood 1/3 cent duurder maken, waarbij eventueel misschien nqg zouden komen de kósten der afschaffing vaii nachtarbeid. Verder geldt de vraag; hoe al is de smaak nóg zoo gfoefc? de vorm1, de dichtheid enz. van het brood zal zijn? Zal het voor de hui si- moeders te veel boter verslinden 'Zal het, bij het bevriezingsproces, de bo ter te hard maken bij het smeren?! enz. Al die bezwaren voorziet echter de heer Katz, ja, hij voorziet er nog veel meer. Misschien .zullen „er vele kunnen weggenomen wordeq,, hetzij door 't brood iets anders te bakken, hetzij op andere wijze. Maar iuist omdat hij al die bezwaren volstrekt niet onderschat, was hij" naar het congres gekomen. Ne gen maanden zijn reeds verloope» na zijn eerste publicatie en sinds is uit h:et bedrijf weinig medewerking gekomen om de zaak verder te krijgen. H,em ontbreekt d.e mogelijkheid om proeyen te nemen in hét groot, want ieder gevoelt, datf laboratoriaproeven hier volstrekt onvol doende zijn. De technisdhe uitwerking zijner genomen proeven is noodig. Het verkoelingsproces heeft hij in de prak tijk niet verder kunnen doorvoeren 'd'an 10 graden beneden nul: te weinig dus. En met 't verhittingjsproces is hij ook 'nog niet naar wensch geslaagd. Er is een zekere beduchtheid voor de even- tueele nieuwe bakkersnachtarbeidswet, meende de heer Katz. Zijn optreden té Delft had nu ten doel een beroep ttej doen op de mannen der praCtijk om hert lbij deugdelijke proefnemingen in het groot te helpen !en Zijn wetenschappelijke vindingen technisch verder te brengén. Een noodkreet dus, als man wil, was zijn Delftsche redevoering. Wij hopen 'van harte, dat den jongen geleerde jid tech nische hulpmiddelen niet onthouden blij ven, om zijn wetenschappelijke vinding verder te brengen. Dat de jnannenl der praktijk hem helpen. 1 De tijd, de praktijk! Zelf zal dan jjaoe- ten uitwijzen, in hoeverre de groote En- gelsche scheikundige Sir William Ram- s|ay gelijk had, toen hij van dr. Kat^ poging gewaagde als van eene, die een revolutie zal brengjen in het bakkersbe drijf. 1 STATEN-GENERAAL. EERSTE KAMER. Vergpd.erirtg van 'Maandag 31 'Maar Installatie kke Qijselaar. De heer Franss en (A. R.) brengt; órapport uit pver dp geloofsbrieven van het nieuwbenoemde lid, jhr. mr. dr. N. G. 'id,e Oijselaar. iDe Commissie adviseert tot toelating. Conform1 besloten. De heer de Gijseiaair d,oor den griffier D*11 nen,g(eileicf, Ueemt na eédsafleggiing, 'zitting. Overlijden baron v. Pa Handt. Ingekomen is h^t bericht van overlij- Vertrouwen voor yertrouwenjk ben Jean de Trémazan. ,Dje zoon Van hen, die dood zijn en zelf ga ik ook!,yoor gestorven dooft; want de Idagbladen hebben vermeld, lioe ,ik op dte Bretonsche kust ben verdronklén. Nu heet ik Jean Rocher, volgens mijn pa^ pieren en mijn certificaat van burgen- schap. Hét is een voordeel Voor Tnlij; dat men mij niet meer in het Tand 'dtéd levend,en waant 1Zeker. iDtie brieven, mag ik zé hebben Wacht nog een paar dagen. Goed Er bereiden zich"* gebeurtenissen voor, vreeselijke gebeurtenissen. Gedu rende eenigen tijd zullen wij een! \vareft zondvloed bijwonen, -£en verwoeden en (beslissenden strijd .Wie kan vooruit zeg gen, aan welke zijde de overwinning zal zijn? Gij zijt vogelvrij verklaard, begft dus gêen onvoorzichtigheden en tracht Izooveel mogelijk onopgemerict te b|ijven, dat is het beste midxilel om de stormeii die op het losbarsten staan te overleP, ven. Hij wees op het dossier. Die brieven zijn onder mijn berus ting en zoolang ik leef zal ik ze ter d,en van het lid der Kamer, R, The barorf van Pallandt van Eerde, De Voorzitter zegt dat de Kamer zeker met leedwezen Zal vernomen heb ben het Zoo overwachts.overlijden van een harer jongste ledenjong in1 jaren en jong voor zoover den duur van zijn; lidmaatschap aangaat. De heer v. Pallandt was slechts kort lid der Kamer; van 20 September 1910. dus 21/2 jaar. .Hij was dus njief in da gelegenheid veel in het openbaar te spre ken, maar in verschillende besturen in de provincie Zijner inwoning Avas h'iji werkzaam, overal op administratief ge bied. Zijn gemakkelijke en vriendschappe lijke omgang werd door allen gewaar deerd. Namens de Kamer is reeds aan de familie een brief van rouwbeklag gezon den. Regeling van werkzaamheden. IDe Voorzitter herinnert aan'het vroeger genomen besluit om morgen in de afdeeling te onderzoeken de Rade»V 4vet, de Invaliditeitswet, deLandweer- wet, de Landstormwet en de wet tojt Hvij- kiging van de bevoegdheden van de tand heelkundigen. Naar aanleiding van deze mededeeling, stelde de heer Staal (U. L.) voor dd behandeling van de Radenwet .uit te stelle» totdat de Ziektewet in de Tweede Kamer is afgehandeld om dan déze wet- 'ten beide tegelijk in behandelinig, te nfefJ men. Hlet Voorstel-Sitaal wordt ver worpen m'et 21 tegen 13 stemmen. Rechts tegen links. De Voorzitter deelt mede, dat het zijn voornemen is Donderdag a.s. te 4 uur een openbare vergadering te houden ter behandeling van de wetsontwerperf betreffende de deelneming van Neder land en Iiylië aan de Tentoonstelling te San Franciscobetreffende de Groot boeken van de Nationale Schuld en be treffende de verbouwing van de depar tementale gebouwen op het Binnenhof. Die vergadering wordt .verdaagd tot Don'derdag 11 uur. TvVEEDE KAMER. 1Vergadering van Dinsdag 1 April. De Voorzitter djhr. mr. O. van N-ispen tot Sevenaer) stelt voor, Dinsdag 8 April te 11 uur in openbare behandeling te nemen verschillende wetsontwerpen, o.a. dat tot oprichting van een nieuw Rijkskrankzinnigengesticht te Wpensel en de wijziging van de Surinaamscbe be grooting voor de oprichting van een Cul- tuurbank. Conform besloten. 'De Voorzitter herinnert er ven volgens aan, dat krachtens eeni vroeger genomen besluit morgenochtend te 11 uur in openbare behandeling zal komen het ontwerp-Ziektewet De Kamer gaat daarna over tot het trekken van de afdeelingen, waarna de leden zich naar de afdeelingen1 begeven tot het kiezen van de voorzitters en ondervoorzitters en de vergadering ga stoten wordt. beschikking houden. Komt er een ver andering; breken er kalmer dagfen aan^ dan zijn ze voor u, daar/gfeef ik ul mijn' woord op. Die Nollan is een .monsteir van 'trouweloosheid! en de verradjerd worden in alle partijen geschuwd. La Bpssière bracht -bet dossier weer op zijn plaats en vroeg verder Waar kan ik u vincfen Rue Neuve-des-Petits-Champs, op den hoek van den ing'angf van het paleis Egalité, het huis links als gïj naar dei rue Vivienne gaat Ooetü. Denkt er aan, Jean .Rocher. La Bussière ha<f dien naam reeds met potlood' geschreven op den hoek van het papier, d'at de jonge graaf hem gegeven had! Zij wisseldón nog* eenige vriendschap pelijke woord'en, een krachtigen hand druk en verlieten elkaar. De oud-tooneelsoeler zeide voor zich: Ik zou niet gaarne in de huid va» dokter Nollan steken. Die Trémazan ziet er wel naar uit, dat met hem niet vallt te geksch.eeren. Hij bekeek het papier dlat afkomstig was van dén onbekende uit het jacht huis van Bagnolet (Wordt vervolgd:).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1913 | | pagina 3