acant^
ontki
ng
Biiji
-rston
leeri Tweede Blad, behoorende
eteS bij De Leidsche Courant van
m"di Zaterdag 15 Maart no. 1043.
'e t ljre rteeli
i. vol tn ïïcï tsmiein.cjntj.
verv! Er wil n°g maar steeds eeen scll0t
vast! (Omen in de Balkankwestie die nu al
linn? [oovele maanden hangende is en die
den indruk van den. roemruchtigen, we-
Jf reldverbluffenden veldjtocht van een paar
Op weken met een vagen sluier begint te
'-erdoezelen.
Het zal voor velen reeds niet meer
mogelijk zijn zich die dagen, waarop ver
bijsterende heldenfeiten d,ag na dag door
1 de telegraaf naar alle wereldstreken
werden kenbaar gemaakt, goed in het ge-
teugen terug te roepen. Rust heerscht
'Uj er op het slagveld, dat door duizenden
Jl>Z< lelden met hun bloed gedrenkt is, saaie
sS rust met eindeloos diploinatengekonkel
over het land waarvan iedere cluim
rronds met een heldenleven gekocht is,
Bijna dagelijks hebben die diploma
tieke besprekingen plaats maar we kp-
men geen zier verder; integendeel gaan
je zaken, dunkt ons, .achteruit. Op het
oogenblik acht men' weder het vooruit-
zicht op een spoedigen vréde niet gun-
0016tig, want Turkije is weer aan het terug
krabbelen gegaan en het zal den mo
gendheden waarschijnlijk heel wat"kosten
eer zij het wederom wat nader tot d|C
eischen der Balkanstaten zullen hebben
rebracht. Want heette het eerst dat Tur-
'ije zijn lot geheel in handen der Euro-
'noe peesclie grootmogendheden hadi gesteld^
r{ hoe langer het antwoord der B-alkan-
S^fstaten uitbleef, des te critieker werd d£
toestand der Turks.che regeering, dje nu
wel, om de openbare meening eenigzins
tevreden te stellen, wat meer gereser-
Jonjlveerdlieid moest toonen. Misschien ook
wel is de Turk nimmer van plan geweest
zich aan dat eens gegeven woord te hou
den, wétend d(at 4e grioote mogendheden
met de Balkankwestie toch te 1 eel ijk
hun m'aag zitten, om den Turk te zeer
,_jtig te durven vallen. Vooral op het
punt van oorlogsvergoeding schijnt de
Turk van toegeven niet te willen weten.
Dzjavid bei, de minister van Financiën
zeide nog dezer dagen: „Wij zullen .den
Balkanstaten geen cent betalen. Zij zul
len onzen schuld moeten overnemen zon
der eenige geldelijke vérgo-eding."
1 Ook de 'bonagenooten maken huin
eischen steeds grooter, zoodat het nog
hc heel wat hoofdbrekens zal kosten eer
beide partijen geheel tot elkaar zijn ge
bracht.
Veel fiducie hebben de verbondenen
trouwens niet in die bemidd^lingspogin-
gen en althans Griekenland en Servië
meenen niets beter te kunnen; doen dan
de staat van zakön in heit vijandelijke
gebied zoodanig te jnaken d,at de mo
gendheden voor een fait accompli komen
te staan, waaraan zij niet veel zullen
kunnen veranderen. We bedoelen dfe Al
banees che kwestie, waarover de gezan
tenconferentie te Londen lang en breed
zit te beraadslagen en dip naar die dh-
gelijksche berichten luiden, nu niet zoo
geheel naar den zin van Griekenland
en Servië zou opgelost worden. Het
langdurig talmen ook daar zal de zaken
(erniét veel op verbeterd hebben en voor
al nu weer de capitulatie van Janina
zal de moeilijkheden d,er conferentie
piet weinig vergroot hebben. Wel was
er verklaard dat cjeze stad bij Albanië
zou komen, doch, waar de .mogendhe
den goedgevondten hebben d.atAdria-
nopel, een nog niet ingenomen stad aan
Bulgarije komt, kunnen zij slecht Grie
kenland Saloniki en Janima ontnemen.
Vooral dit laatste niet, dat d|e kweek
plaats is geweest van Griekenilandis gnoote
mannen en zijn beste dichters, dat. met
dp landstreek waarin het ligt, Epirus-,
door het verdrag van herlijn ind|ertijd'
aan Griekenland was toegekend, dpch
nooit aan Griekenland gekomen, en naar
welks bezit Griekenland immer gehun
kerd heeft. En nu eindelijk is die lang
had
;en en ander uit de gescliiecienis
van Zoeterwoude
door
C. P. PAARDEKOOPER.
De predikant woonde op de hofstede,
waar vroeger de pastoor zijn verblijf had
gehouden en die misschien in de eerste
jaren gebruikt is gewonden voor de gods
dienstige bijeenkomsten dér Hervormden.
Het pastoorshuis met de daarbij1 behoo
rende gronden (ruim 18 morgen) bleef
aan de Commanderij' te Haarlem. Maar
't bracht niet vee! voordeel meer aan.
Wel werd de orde aangemaand om de
helft te betalen van een rekening voor
het repareeren van de predikantswoning,
welke rekening 577 gulden bedroeg. Dit
staaltje, evena.s het doen opbouwen van
een deel der kerk op kosten der Katho
lieken, zijn teekenend voor de wijze,
waarop de Protestanten met de Room-
schen durfden handelen. Later werd! bc-
>aald, dat de St. Jansheeren van de op-
>rengst der goederen, welke de ördef
bezat, mochten leven tot de laatste ge
storven zou zij'n. Zij moesten daartegen
over afstand doen van de rechten, diie
z'l in sommige parochies - hadden uit
geoefend. Voor het onderhoud dier goe
deren waaronder ook de predikants
woning alhier zou de stad Haarlem
z°rgen. Zoo is de toestand gebleven tot
gekoesterde wensch der Grieken ver
vuld: Nu kon koning. George verklaren,
dat hem de gelukkigste d)ag zijns, levens
was geschonken, dat zijn levensideaal
vervuld was.
Het is nietigoed in te zien, wat dan
ook Italië tegen Griekeplands' bezit van
janina moge hebben, dat hct^gcrr.akkelijk
er toe te brengen zal zijn het op te ge
ven. Te minder waar het voortgaat Al
banië nog verder te bezetten, een zaak
waarmede Servië tpt groot on genoegen
van Oostenrijk eveneens dapper bezig
is. Zoodat bij lang talmen der mogend,
heden de Albaneesche kwestie df£ Teger.
hun zin zal zijn opgelost.
Voor Turkije is de val van Janina weer
een groote slag geweest, zoo zelfs dat
men door het bekend worden van ,.d;it
nieuwe het ergste vreesde en derhalve
de publicatie verbood. En toen men ein
delijk tot publicatie wel moest overgaan,
kon men bet niet anèe.s d jen dpn met
verdachtmaking van Essadi pasja, c e
zich zoolang liadi staande gehouden. Zoo
bedorven is daar dte maatschappij d^t
men zelfs goede trouw bij hen die lan
gen tijd het leven veil hadden voor het
vaderland niet kan aannamen.
Is bet wonder dat het zulk een landt
slecht vergaat?
IntusiS,chen blijft het met de afwikke
ling der Balkankwestie misère en waar
de mogendhedien nu weer een nieuwe
zaak ter rtddering op zich genomen heb
ben, het geschil tus.schen Bulgarije en
iRoemenië, zal dit slechts tot eenij re
sultaat hebben dat .het een door het
andere al verder op d|e lange baan ge
schoven wordt, hetgeen niet bevorder
lijk is voor de rust van Eurcpa. Want al
zijn nu Rusland en Oostenrijk het over
de mobilisatie eens geworden, overal
is men in de w.eer zij'n troepenmacht te
vergrooten, zich beroepend op den toe
stand door de Balkankwestie geschapen.
V.
V e e 4ï r» a*£5 a ti e
De 'Roomsche Vrouwenbeweging in
ons landje heeft deze week veel van
zich laten hooren. 'n Groote propagan-
davergadering te Amsterdam, 'n oprich
tingsvergadering te Rotterdam, en '11 di
to te... Leiden. En nu willen ze me nog
zeggen, dat Leiden zoo reactionair is,
dat er geen beweging in de meinschen
is te krijgen, dat er... ja nog heel veel
•kwaads. Zoo'n feit als de oprichting
van een afdeeling van den Ned. R. k.
Vrouwenbond is toch niet om uit te
vlakken, getuigt toch wel van het te-
deel van al die kwade eigenschappen,
welke men aan de bewoners van onze
goede sleutelstad wil toeschrijven
Vindt u pok niet? Pas op, draaf niet met
me, mee, wees niet te voorbarig in uw
oordeel. Een zaak aanpakken is moeie-
1 ijk, doch er is noig iets, wat veel, veel
m-oeielijker is, en dat is: een zaak door
zetten. En n[U geloof ik wel niet, dat
men deze zaak in Leiden niet zal door
zetten, als ik 'ns naga welke personen
zich er voor geïnteresseerd hebben
ofschoon zelfs de kracht van de krach
tigste personen versplinteren kan op den
onwil of op de tegenwerking van de
menigte, van dat akelig „men". Maar
toch, we hebben meer zoo iets beleefd.
Hoe staat het bijv. met onze Roomsche
vereeniging voor veredeling van denVolks--
zang? Ik hoor of zie er tot mijn aller
grootste spijt niets meer van tot mijn
allergrootste spijt, want het streven van
die vereeniging is me bijzonder sympa-
tiek. We zullen intusschen het beste ho
pen van beide Leidsche Roomsche veree-
nigin'gen, die we even de revue hebben
laten passeeren, oftewel waarover we
wat hebben gebabeld. Hoop doet im
mers leven? En daarom is het vanzelf
sprekend, dat de hoop de regeerings-
burCht dn Juni a,s„ te bemachtigen, of,
liever gezegd, te behouden, een opge
wekt politiek leven onder de onzen
brengt. En die hoop is zoo gegrond, als
de drie christelijke partijen te zamen ten
strijde zullen optrekken. Dat dit gebeu
ren zal, dat de coalitie den 24en April
1756, in- welk jaar Haarlem afstand deed
van deze woning, die nu aan de Pro-
testantsche kerkmeesters alhier kwam.
Het schjjnt, dat de kerkgewaden, toen
de oude parochie van Zoeterwoude in
druk kwam, zijn overgeleverd aan de
kerkelijke overheid van Leiden, althans, er
is een stukje perkament, dat er van spreekt.
Zoo zien we, dat de eens zoo bloeiende
parochie door de Hervorming in ver
drukking is gekomen. De kerk in vreemde
handen, de vrije uitoefening van den Ka
tholieken Godsdienst in Holland verbo
den door den Prins van Oranje. Zware
straffen zouden hem treffen, die de TL
Mis of andere godsdienstplechtigheden
in zijn huis toeliet of bijwoonde. Vooral
waren die dagen gevaarlijk voor de
priesters. Zii lieten zich echter noch door
vrees voor kerkerstraf, noch voor zware
geldboeten weerhouden om de -geloovi-
gente bezoeken, hun woorden van troost
en opbeuring Itoe te spreken, het H-
Doopsel toe te dienen, in zolderkamer of
pakhuis de H. Mis te lezen of biecht
te hooren.
Deze toestand heeft jaren bestaan. Om
streeks 1650 en later mochten weer kerk
jes gebouwd worden, maar ten koste
van groote sommen en onder beperkende
voorschriften. En ook later nog worden
om luttele redenen kerken gesloten,
priesters verbannen, geloovigen vervolgd.
In de eerste 30 jaren der 17e eeuw
den dag, waarop dë drie Christelijke
I partijen hare a'lgemeene vergaderingen
houden zal hernieuwd worden, daar
I ben ik zoo zeker van, dat ik er wel een
1 hee'. lief di\g onder zou willen verwed
den. Daar ben dk even zeker van, als
van het succes, dat de Kath. Soc. Actie
j ten slotte zal hebben, wanneer er meer
zulke vergaderingen worden gehouden,
als van de week te Amsterdam. Daar
I- traden na de redevoeringen van Mr.
j Aalberse, pater Borromeus de Greeve
I en rector Stroomer 400 donateurs toe.
I En daar ben ik even zeker van, als van
den wei langzaam, maar toch merkbaar
j stijgenden bloei van onze Haarl. Hanze,
die van de week te Gouda haar jaarver
gadering hield, waaruit een krachtig le
ven en bewust streven bleek. En daar
ben ik even zeker van, als van het feit,
dat we in Leiden over een rijf of tiental
jaren verwonderd zullen staan als we
den omvang, diien onze Roomsche vakver-
eenigingen dan verkregen zullen hebben-,
vergelijken met deh tegenwoordigen. Zoo
zouden we nog een tijdje door kunnen
praten, merkt u wel. Nog een ding wil
ik zeggen. Ik ben er n.l. even zek'er van
als van de verbazing, waarmede het vol
gend geslacht zal zien melding gemaakt
van de tegenwerking, die in onze Stre
ken het collectief arbeidscontract on
dervonden heeft. Zij zullen wel beter
inzien dan velen onzer de groote voor
deden aan zoo'n contract verbonden.
En alsvorens te besluiten, mag ik mis
schien nog even herinneren aan ons Hol-
landsch spreekwoord „Eind goed, alies
goed". Ik doe het met het oog op de
laatste week van de Vasten. Nu begrijpt
u me wel, zonder dat ik een soort pre
dicate ga houden. Dat vind ik trouwens
even vervelend als prof. Eerdmans het
prettig Vindt redevoeringen te houden
tegen de Roomschen. Minister Heems
kerk maakte er eergisteren in de Eerste
Kamer nog zoo fijntjes gewag van. Maar
als ze allemaal met zulk geschut ons
gaan bestrijden, als de rector magnifi
cus der Leidsche Hoogeschool, dan be
hoeven we werkelijk niet in een hoekje
te kruipen. In Gouda heeft zijn, hoog
geleerde deze week verklaard, dat de
Roomschen in de geestelijkheid een
stukje van de godheid zien. Als de man
zoo weinig kennis toonde te bezitten
van den godsdienst der kannibalen, als
hij daar over spreken ging, zou hij te
recht de verontwaardiging van ieder we
tenschappelijk en weldenkend mensch op
zich trekken. Maar nu? ,,'t Kan verkee-
ren", zei Bredenode. JAN.
6 l'A 1'BN-üBNBKAAL.
EERSTE KAMER.
Vergadering van Vrijdag 14 Maart.
Gp voorstel ivzan den Voorzitter
wordt, omdat eenige leden ernstig be
zwaar hiadidien !in de, week na Pasdhen
bijeen te komen, nader besloten om niet
op 26 Maart des avonds bijeen te 'komen,
dodh den 31 en Maart, 's avonds, teneinde
dan 1 April aan te vangen met het af-
deelingsonderzoek van de landweer- en
landstormwetten, dp Radenwet en jde in-
vatöidrfteits- en oudprdomsverzekering.
Voortgezet wordt de behandeling (van
de Ooriogs- en Vestingbegrooting. i.
De heer Staal (Lib.) getuigt, na eeni
ge critiek te hebben uitgeoefend, dat in
groote trekken de reoirganisatiep'lan-
n'en van den Mi-nis ter ooik die van
hem zijn en 'hij zonder eenige aarze
ling er mee accoord gaat. Hij heeft al
leen enkele technische bezwaren. Spre
ker constateert dat ,er 9p geen enkel
partijprogram plaats is voor het mili
taire vraagstuk omdat dit -een vraagstuk
is dat buiten alle partijpolitiek om al
leen naar zijn technischen aard moet
worden beoordeeld.
De heer Van Voorst tot Voorst
(R.K.) bespreekt in de eerste plaats de
cavalerie, waarvan hij de beteekenis- zeer
hoog stelt, in tegenstelling met enkele
anderen, die meenen, dat de beteekenis
van de cavalerie is afgenomen sedert er
vliegmachines zijn. Welnu, de sterkte van
(dus van 16001630) wordt hier van
geen enkelen priester zeli's gesproken.
De geloovigen zullen dus wellicht in het
naburige Leiden gekerkt hebben of in
't geheim bezocht zijn geworden door een
of anderen priester, ten-einde allzoo de
H. 'Geheimen te vieren of de H. Sacra
menten te ontvangen).
De ouders moesten, toen zelif zorgen
voor het noodige godsdienstonderricht. Er
is nog een boekje, uitgegeven ini 1621,
waarin verschillende gebeden en geJoo.fs-
waarheden voorkomen in een. vorm, die
zeer geschikt was om aan de kinderen
te leeren.
Hier volgen de Twaalf artikelen des
geloofs.
O mensch, o edel 'creatuur
Van God, na Godes beelid geschapen,
Gij zijt van Hem een schoon figuur,
Wilt toch uw kroone niet verslapen.
Wilt gij dan wezen \vel- bedacht
En eeuwig -u met God verblijden,
Zoo neemt op uw geloof wel acht
En alle s-ecten wilt vermijden.
De heilige Drievuldigheid
(Dat is een God en drie Personen)
Te dien-en weest altijd 'bereid,
Op-dat iHij u hierna mag loon en.
De Vader, Zoon eri Heil'gen Geest
Zijn even oud, w.ijs 'ende machtig.
Niemand en is hier minst of meest,
Dewijl Zij één God zijn waarachtig.
Nochtans de Zoon is neergedaald
de cavalerie acht hij onvoldoende, maar
hij erkent, dat de Minister niet alies
tegelijk kan doen, en de uitbreiding Van
de bereden artillerie moet voorgaan. Ten
aanzien van de bewapening meent hij,
dat de invoering van de lans moet wor
den overwogen. Cavaleristen met sabels
gewapend hebben een gevoel van minder
heid tegenover lanciers, waartegen, zij
moeten inrijden. Ten aanzien van de ge
oefendheid acht hij drie jaar oefentijd
noodig en aanstelling van vaste remonte-
rijders. iH;ij constateert, dat de belang
stelling voor het leger in ons land lang
zaam vooruitgaat. Men moet en da'
kan, meent hij den indringer zoo spoe
dig uit ons land werpen als hij er in
komt. Hij vraagt zich dus af, of ons
leger in orde is, of er voldoende snel
heid is van mobilisatie en er voldoende
reserve is. Welnu, zijn antwoord is van
dien aard, dat hij gafirne zal meegaan
met de plannen, die de Minister thans
koestert.
De Minister van Oorlog, de heer
Col ijn, antwoordt op een vraag van den
heer v. Lanschot, dat hij, indien mogelijk,
voor de kazemeeriug te 's Bosch het voln
gend jaar een post op de begrooting
zal brengen. Groote voorraden heeft men
noodig op verschillende plaatsen met het
oog op de onmiddellijke behoeften bij
mobilisatie vóórdat de andere oorlogs-
voorraden kunnen worden saamgetrok
ken. Dat de intendance-dienst niet aan
trekkelijk zou zijn, bestrijdt hij den heer
Staal; hij leest lijsten voor, waaruit blij kt,
dat de promotie zoowel als de salariee-
riug in vergelijking met de andere dien
sten volstrekt niet slecht is. Ten aanzien
van den geneeskundigen dienst is hij van
plan, weer studenten in de medicijnen
daaraan te verbinden. Het gymnastiek-
examen van de 6-maanders heeft niets
anders ten doet dan- te bewijzen, dat id-e
man eenige oefening heeft gehad.
De lans heeft in ons land voor de
cavalerie niet zooveel beteekenis als in
andere landen, waar de cavalerie meer
„Schlagscavalerie" is, terwijl zijl bijl ons
meer verkenningsorgaan is.
'De kaderkwestie bestaat in ander-i
landen evengoed als hier. Nodh in het
beginsel van de encadreering, no-ch in
het aantal is door de nieuwe organisatie
eenige verandering gebracht De oude
encadreering zal buitendien blijven be
staan, totdat gebleken zal zijn, dat het
nieuwe stelsel voldoende kader zal op
leveren. Van de verlofsofficieren heeft
ce Minister g ed: verwaditingen, ali moe
ten er meer komen, voordat men over
voldoende keuze beschikt voor de'hoogere
commando's. Hij vreest, dat het maat
schappelijk leven zidh. hier te lande nog
niet naar het instituut heeft gevoegd. De
particuliere zaken nemen de menschen
te veel da
Dat onder de onderofficieren zich ook
de vakacti-e openbaart, betreurt de Mi
nister, omdat hij vreest, dat elke vak
actie onder sodaal-democratischen in
vloed moet komen, doch ook daarom
is het gunstig, dat er meer militie-
onderofficieren komen.
Met genoegen constateert hij overigens,
dat in het leger zelf meer vertrouwen
in ce toekomst gaat heerschen. Hij meent,
dat de Minister van Oorlog zich- buiten
de politiek moet houden, maar wanneer
er een politieke aanval wordt gedaan op
een homogeen kabinet, dan moeten, z. L,
alle Ministers hetzelfde doen, wanneer
het kabinet ten vall komt.
Corlogs- en vestingbegrooting worden
goedgekeurd, waarna de Kamer over-
gaa:tot de behandeling van de Ma rine-
b e g r o o t i n g.
E'e heer Van Wass enaer Van Ro-
sau de (Chr.iH.) brengt hulde aan dezen
Minister, omdat -deze zich zoo spoedig Li
marine-zaken "heeft .weten in te werk-en,
hij vreest echter, dat biji volgende .minis
ters een dergelijke geschiktheid niet zal
worden gevonden, waarom hij niet onver-
dee d instemt met -de vorming van een
Ministerie van Defensie. Zeer betreurt
hij het streven van den 'bond van minder
marine-personeel. Hij hoopt, dat er
En uit een Maged 'mensch- geboren.
>Hij heeft door 't kruis voor ons betaald,
Anders wij waren al Verloren.
Ten derden dag, Hij van der doodl
Ver: eesv en bracht de zielkens mede
Uit 's hellen mont, in 'Abrams schoot,
En zijn apostels bracht Hij vrede.
Ten hemel is Hij weergekeerd;
Hij zit aan 's Vaders rechterhande,
Alwaar Hij alle ding regeert
En zendt ons gaven 'hier te lande.
Ten jongsten dag Hij komen zal!
De dooden roepen uit der eerden,
Ei geven oordeel over al,
Nadit ons werken zijn 'van weerden.
Gelooft en hoort Zijn 'Kerke dan,
Die daar genoemd wordt Katholijke,
Want buiten deze niemand kan
Venverven namaals 't Hemelrijke.
\Vant hier alleen de klaar fontein
Van Christus' bloed en roode wonden,
Door Zijne Sacramenten rei-n
Wascht Zijn lidmaten van 'haar zonden.
Dir heiligen gemeenschap mee
Is hier a's in ééns lichaams leden,
Daar d' een d' ander in liefd' en vreê
Helpt, door verdiensten en gebeden.
In dit ge!ooc blijft vast geprent
En wilt het ook te werke stellen;
Zoo zult gij mogen 'na uw end
Ontgaan de zware pijn der helle.
Zoo vond men ook !iederen over'bijna
alle voornaamste leers'ukken des geDoL,
als: de tien geboden, i" vij.' geb >-len der
krachtig tegen zal wórden opgetreden,
hoewel vooral personen buiten de zee
macht er de oorzaak van zijn.
De Minister van Marine a. L,
de heer CoJ^ijn, antwoordt, dat een ver
bod van 'het lidmaatschap niet veel zal
baten, omdat men toch geheime vereeni-
gingen kan oprichten; iets- anders is, of
men het lidmaatschap .kan binden aan
toes lemming van de militaire autoriteit.
Het op'reden tegen- opruiende personen
buiten de 'marine i9 meer de zaakl van
oen Minister van Justitie. Hjjl deelt niet
ue vrees van den heer Van Wassenaer
.en aanzien van het Departement van
Defensie, hoewel hij gelooft, dat het denk
beeld van een Raad van Admiraliteit wel
overweging verdient.
De Marinebegrooting is aangenomen.
Tal van andere wetsontwerpen worden
goedgekeurd zonder beraadslaging.
Bij dat omtrent de personeele 'belasting
van logementhouders verklaart de heer
Van Deventer (V.D.), dat hem de
klacht -van de koffiehuishouders, dat zij
anders worden behandeld, billijk voor
komt.
De Minister van Financiën, de
heer Kolkman, verwijst naar zijn ant
woord op de bezwaren, in- de Tweede
Kamer ingebracht. ^Wanneer de heele per
soneele belasting wordt herzien, dam kan
aan de klachten 'van de koffiehuishouders
worden gehoor gegeven.
De Kamer scheidt.
Geloofsnrieven Jr. Mr. N. C. de
Olj»eJaar.
De Voorzitter deed voor de pauze
mededeeling, dat ingekomen zijn de ge-
'oofsbrieven van het voor Zuid-Holland
nieuwgekozen lid, jlir. mr. N. C. de Gijse-
,aar. Zij worden gesteld in handen van
een commissie, bestaande uit de heeren
hranssen, De Boer en Van. Basten Ba-
.enburg.
Rechtzaken.
Eilers en dr. Olivier Verhaar.
Voor het kantongerecht te Scha'gen
werd Donderd|a-g dje behandeling voort
gezet der zaak tegen den arts Olivier
Verhaar, wien ten laste was gelegd „dat
hij, geneeskundige te Leiden zijnd.'e
de geneeskunst uitoefenende.door als
bedrijf geneeskundigen raad', te verlee-
nen -door patiënten te onderzoeken -en
hetzij recepten te geven, hetzij op: ande
re wijze te bepalen, welke geneesmidde
len zij moesten gebruiken, geneesmidde
len h.eeft doen afleveren door H.
JEilers, die noch geneeskundige, noch
apoth.eker was, en die in opdracht ^of
op aanwijzing van bekl. 'geneesmiddelen
toezond en deed' bezorgen te Harencar-
spel en te Winkel."
Een maand geleden vverd! d/'e behanden
ling dezer zaak gesch.orst wijl een paar
getuigen niet waren verschenen. Toen
werden gehoord een inwoner van Ha-
rencarsp-el, -die verklaarde van O-li/vier
Verhaar, -die te Hoorn zitting hield, een
recept te hebben ontvangen waaropl hij
'geneesmiddelen uit een apotheek moest
h.alen. Later heeft hij meermalen medicij1-
nen van Eilers ontvangen.
Eilers Zelf verklaarde te „werken" vol
gens art. 3 van de geneeskundige wet
en zijn iambt uit ,te oefenen onder toe
zicht van O. Verhaar. Deze genoot van
hem een vast salaris waardoor er tusc
sch.en hen dienstbetrekking „ontstond, O.
Verhaar verklaarde alleen in welk stadium
van tering de patiënten warenEilers
bepaalde daarna welke medicijnen de
patiënten jnoesten hebben en zond ze
hun toe.
Dioor den apotheker-scheikundige
Wanna uit Alkmaar was mede in de ho
rige zitting -een rappbrt pitgebracht,-'
omtrent de dour Eilers in- en aitwendjig
voorgeschrevien middelen. Hieruit bleek,
dat h-et eerste middel hoofdzakelijk teer
,en petroleum bevatte met eene geringG
hoeveelheid phenol of cresol, het twee
de olie m-et petroleum, h.et derd;e een af
treksel van bittere kruiden op alcohol
en het vierde een aftreksel van planten
en looizuur.
H. Kerk, de zeven H. Sacramenten, dc
zeven hoofdzonden, over de geestelijke
en lichamelijke werken van barmhartig
heid, de acht zaligheden, enz.
Zonder op historL-riie zekerheid aan 'te
dringen, vermeldt kapelaan nu -pas
toor Van der Loos het bestaan van
een altaar, dat sinds onheugelijke tijden
in de boerenwoning van Jan van der Salm
is bewaard en in den laatsten tijdi ver
huisde naar een zolder bij .C Dolle in
Geiderswoude. iHeti altaar draagt .tee
kenen een-er betrekkelijke oudheid -en is
grootendeelts van dun latwerk vervaar
digd. De zes kandelaren, ieder 351/2 cM.
hoog, zijn, evenals het altaar, van vuren
hout. Bovendien heeft men nog canon-
borden, altaarbei, lezenaar en één ampul.
Op het altaar staan twee houten beeldjes,
een van de H. Maagd met het goddelijk
Kind te rechter-, en een van Sint Joseph
ter linkerzijde. !De altaarsteen is aan den
Zeereerw. Deken in bewaring gegeven.
Zou in die droefenisvolle dagen aan dij
altaar het H. Misoffer zijn opgedragen?
En heeft het wellicht in nog iateren- tijd,
als de pastoors dagen achtereen o-p reis
gingen om de verspreide geloovigen tc
bezoeken, geen goede diensten kunnen
bewijzen? Zeker is het, dat het vervoier
geen moeilijkheden opleverde, want altaar
en kandelaars kunnen iin verschillende
stukken worden meegenomen.
(Wordt verolgd
