BUITENLAND. BINNENLAND. Jaargang No. 1040. 3 rij- nureau OUDC SiNGoL 54, GËiDiEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week ƒ1.10 per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, f 1.3^ per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2V8 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Woensdag 13 Maart 1913. De ADVERTED TiEPRIiS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Ad verten tiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-ad vertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. Merkwaardige uiting. Dr. J. R. Slotemaker de Bruine, Her vormd predikant te Utrecht, voert in de „Nederlan.ds.che Kerkbode" in verband met de komende Grondwetsherziening een .pleidooi voor de positie der Her vormde kerk tegenover die der Geïnfor meerde kericen.. In den strijidi tusschen de verschillende godsdienstige richtingen onder onze coa- ïtiegenooten zullen we ons natuurlijk' niet begeven. In bedoeld artikel komt echter eene uiting voor, welke we merk waardig genoeg .achten om er de aanr- dacht op te vestigen. De heer Slotemaker de Bruine vraagt: jangs welken weg het gansche vafkj het beste godsdienstig Wordt bearbeid", en gaat dan voort: v „Het antwoord is niet twijfelachtig. Door volkskerken als de Hervormde en de Roomsdhe. Daarnaast door kleinere kerken, die zuiverder zijn in zooverre, dat zij niet „de massa" be vatten. Beide zijn noodig. Maar juist van wege die massa is de taak- der eersten zwaarder. Dands er niets tegen, dat alle kerken rijkssubsidie krijgen kunnen, mits. de hervormde en de Roomsche kerk baar voorsprong be houden." Is het niet merkwaardig, door een Hervormd schrijver in een Hiervormd orgaan de Roomsche kerk aldus geplaatst te zien naart de Hervormde? i. 'Bronsveld zal er wet van schrik ken, -als hij het leest, ien het prachtige stof vinden voor een 'kraChtigen uitval jn zijn „kroniek". De uiting van den 'heer Slotemaker de Bruine bewijst échter, dat biji meer onbevangen geesten de Katholieke kerk steeds terréin wint wat trouwens -nie mand 'kan verbazen, dfie 'de actie onzer Kerk 'met onpartijdiigen blik gadeslaat. V Een vrijzinnig adresboek. Een 'aantal vrijzinnige neringdoendien in de ge'meente JTeldier heeft -een lijst opgesteld, waarin hun na'meni en adres sen opgenomen zijn. „Op rich zelf is dit misschien niets bijzonders", oordeelt de „N. 'R. Crt."4 welk orgaan van ge tótverwan ten alles velen kan en dan ook verklarend wijs.: op de voorrede van het boekje, waaruit blijkt hoe men gekomen 'is. tot deze samenwerking. Die voorrede behelst na melijk de volgende opwekking aan alle vrijzinnigen, onderteekend' door het co mité van de adreslijst: „Zoo vaak worden in onze "kringen leveranciers gesteund, die door middel van kerk en .politiek trachten af te breken datgene wat -door de vrijzin nigen wordt opgebouwd. Die leveran ciers maken krachtige propaganda voor bun zaak en ondervinden, daarbij een sterken steun van hun partijgenooten, die er niet aan denken ook de vrij zinnigen ite begunstigen. |Hét gevolg is, dat door vele vrij zinnigen wordt geklaagd, dat hun.zaken Zwak staan. Dit behoefde niet zoo te wezen, als er wat meer organisatie- zin onder ons was en als alle vrij zinnigen wat meer ook hun .partijge nooten walden steunen." IDeze adreslijst wil daartoe een op wekking en een hulpmiddel zijn. Vooral .nieuwe ingezetenen- zijn dik wijls niet bekend met de adressen en komen aldus terecht bij menschen, die gaarne hun steun ontvangen, doch die hen overigens, in vele dingen tegen werken. Wij hopen 'daarom, dat ieder, al vorens een keuze te deren, deze lijst zal willen inzien en dat die Inzage «r toe lelde, dat men de vrijzinnigen niet vooibijgaat, maar dat men helpen zal hen, die om der wille van hun beginsel toah al vaak hebben te lijden en door andersdenkenden wooiden ge passeerd." Er zijn natuurlijk overal wel menschen, die bij voorkeur bij geestverwanten koo- Pen,behalve wanneer ze daar .een Paar centen duurder uit zijn.' In 't alge meen echter loop-en koooèrs. en veükloo- 'Pers ongemerkt door elkander over de noïïtieke scheidingslijn, zoodat we een beweging als van die Heldersche vrij zinnigen alles behalve.... helder kunnen vinden. We zullen er maar niet veel. van zeg gen, maar wilden toch het onze ertoe bijdragen, om dat adresboek aan de ver getelheid te ontrukken, wijd de herinne ring eraan van pas. kan komen als men van vrijzinnige zijde óns. verwijt onver draagzaam en baatzuchtig en scheur- makerachtig en politieke vertoebelaars te zijn. Haal eerst dat ;H elders che adresboek uit uw eigen oog, kunnen, we dan met een kleine variatie antwoorden. De Zwitsersche vrouwen. „Vrouwenbeweging en maatschappe lijk werk in Zwitserland" is het opschrift van een artikel van de hand van mevr. A. Treub-Cornaz in de Vragen des Tijds. De lezing van dit artikel doet ons heel wat weldadiger aan, dan die van couran ten-berichten over het „heldhaftig" op treden, het brandstichten enz. cfer Tin gel sche kiesrecht-furies. De vrouwen in Zwitserland schijnen zich een geheel an dere emancipatie voor te stellen,, dan hunne Engelsche zusters. Niet sfl echts is het bij de eersten uitgesloten, dat zij in een soort razernij losstormen op de buitmaking van het kiesrecht, doch voor 't grootste g-edeelte denken zij er zeLfs niet -ernstig aan om heit kiesrecht langs ordelijken -en vreedzamen weg te verkrij gen. Toen in 1 908 onder de Zwitsersche vrouwen een enquête werd gehouden be treffende de vraag of de vrouwen het kiesrecht verlangen, nam slechts 2 o/o van de vrouwelijke bevolking daaraan deel. i Maar is dan bij de Zwitsersche vrou wen het bewustzijn, dat zij ook maat schappelijk en arbeid hebben te verrichten zoo Slap? Geven zij zich niet aan ar beid, Idle ligt b'uiten 't gebied van 't huis gezin? 'Integendeel De bovengenoemde schrijfster zegt van de werkzaamheid der Zwitsersche vrouwen„Het is sjchier on mogelijk >een opgave te doen van alle middelen, waardoor de Zwitsersche vrou wen door zelfwerkzaamheid trachten in de maatschappelijke noodèn en behoef ten te voorzien. Waaraan deze buitengewone ontplooi ing van activiteit, deze krachtdadige en •zegenrijke arbeid moet worden toege schreven Aan het feit, dat de Zwitser sche vrouw allereerst er naar streeft haar vrouwelijke plichten te vervullen, voordat zjj er aan dgnkt rechten te ver overen. Aan het feit, dat de Zwitsersche fcrouw zich bewust is,, dat haar taak ook in het maatschappelijke leven is een specifi'ek Vrouwelijke. Mevr. A. Tneulb-Corn^az geeft) het stre ven van de Zwitsersche vrouw in de volgende woorden weer „Zij eischt haar deel in de maatschap pelijk en arbeid en juist het deet, dat zij zich volkomen bewust is krachtens haar natuurlijken aanleg, hare specifieke vrouwelijke gaven, beter te kunnen vol brengen dan welke man ook. Haar spe- cialen werkkring zoekt zij op het gebied van kinderzorg, opvoeding, ziekenverple ging, zorg voor armen, misdeelden en hulpbehoevenden, en andere werken van algemeen nut." Diezelfde Iwoorden mogen ook in volle waarheid gezegd kunnen .worden van rde Nederlandsche Katholieke VrouwenEn dat zal geschieden, als deze helder in zien 'en krachtig medewerken aan het doel van den Katholieken Vrouwenbond. ALGEMEEN OVERZ.CHT. Veel ós er reeds geschreven -en aan beschouwingen ten beste gegeven overliet verzoek om bemiddeling der :Porte, zonder dat iemand 'feitelijk iets afwist van de termen, waarin dit' verzoek gesteld was. De Konstantinopel- sclie berichtgever van de „Matin" weet er iets van te vertellen. De POrte steilt als voorwaarde voor de bemiddeling 1. Volledige waarborg voor de veiligheid der hoofdstad van het Turksche rijk. 2. Waarborg voor de absolute onschend baarheid en veiligheid van Aziatisch Turkije. Deze voorwaarden worden als volgt toegelicht De garantie van de veiligheid van Konstantinopeli 'sluit het behoed in zich van een belangrijk deel van ThracLë \ve!lo> grenzen bij de vredesonderhande lingen vastgesteld zouden moeten worden en eveneens het behoud van een gedeelte van Adrianopel, daar Turkije van mee ning is, dat dit voor den Turkscben Islam van hoog belang is, terwijl ook de veiligheid van Konstantinopei daarmede in nauw verband staat Anderzijds kunnen de absolute on schendbaarheid en de veiligheid van Aziatisch Turkije niet verzekerd worden, zonder waarborg, dat de eilanden niet behoeven te worden, afgestaan, speciaal Rhodes, Chios en Lemnos, die een na tuurlijk verlengstuk van AziatischTurkijé vormen, en die, lcwameijt zij in het bezit van een buitenlandsche mogendheid, da delijk een haard van. voortdurende agi tatie en tweedracht zouden worden. De andere eilanden, in het noorden van de Egeïsche Zee, zijn weliswaar ook van groot belang voor Turkije, maar even eens voor Europa, omdat zij in direct verband staan met die Europeesche .quaes- tie der zeeëngten. Turkije zou echter te vinden srijki voor onderhandelingen over de instelling van een bijzonder régime op deze eilanden, zonder dat zij echter aan een'Europeesdhe mogendheid werden toegewezen. Waar tot nog toe steeds beweerd werd, dat de Porte hare belangen geheel aan de mogendheden toevertrouwde, maken deze (voorwaarden wel een leigenaardigen indruk en men zou iets kunnen begrijpen van het bericht van den Londenschen correspondent van «de „Echo de Paris", dat de mogendheden het nuttelooze van de bemiddelingspoging hebben ingezien en nu de zaken maar op hun beloop zullen daten. Het antwoord der bondgenooten zal, naar verluidt, heden worden aange boden. De Bulgaarsdhe „Mir" verklaart dienaangaande, dat idle geallieerden beslo ten hebben de bémiddeling der mogend heden te aanvaarden. De onderhandelin gen worden derhalve thans voortgezet door tusschenkomst tvan de mogend heden op grondslag van de voorwaarden, reeds vroeger te Londen gesteld, onder bijvoeging echter van den eisch tot be taling van een oorlogsschatting. De vijandelijkheden zullen echter niet eiestaakt worden en hare verdere ontwik keling zal natuurlijk van invloed zijn op den loop der onderhandelingen, daar nieuwe opofferingen weder nieuwe com pensaties noodig zullen maken. Nog loopt het gerucht te Sofia, dat de verbondenen in hun antwoord op het beniiddelingsaanbod der mogendheden een aantal voorwaarden zullen opnemen. Zoo zou ^Bulgarije vasthouden aan. de eisclien ten aanzien van de grens regeling langs de lijn Midia-Rodosto en zou het eveneens :dë betaling van een oorlogsschatting en de- ontruiming van Adrianopel door de Turken verlangen. Griekenland zou den afstand der eilan den, Montenegro ,de ontruiming vain Sko'etari eischen. De zaken tusschen Roemenië en Bulgarije volgen haar goeden loop^ Naar Reuter verneemt, hebben. ,d'e Russische minister van l^iitenlandsche zaken Sasonof «n de ambassadeurs te Petersburg van de ge zanten van Roemenië en Bulgarije een memorandum ontvangen, waarin de op vattingen van genoemde landen omtrent de hangende (quaesties worden mede gedeeld. Daar Roemenië toegestemd heeft in een bemiddeling, terwiji Bulgarije zich. voor een scheidsrechterlijk'e uitspraak had' Verklaard, heeft laatstgenoemd land, ten einde te bevorderen, dat het geschil uit den weg wordit geruimd, eveneens ~de be middeling der mogendheden aanvaard. Het onderzoek van 'de /juaestie gaat dus uit handen van üe ambassadeurs te Londen over in die van de ambassadeurs te Petersburg. Rusland en Oostenrijk zijn eindelijk klaar gekomen met hun nota over de wederzijdsche demobilisatie. Het Petersburgsahe telegraafagentschap deelt het volgende gelijkluidende com muniqué van beide regeeringen m:ede: „Uit de briefwisseling, onlangs ge- vo'erd tusschen. keizer Franz Joseph en Tsaar Ni colaas, is opnieuw gebleken, dat de gebeurtenissen op het Balkan-schier eiland aan de vriendschappelijke gevoe lens tusschen de beide vorsten geen af breuk hebben gedaan en dat het behoud van den vrede nog steeds hat doel van beider streven is. Derhalve zijn de beide regeeringen jjot de overtuiging gekomen, dat eenige maatregelen van zuiver diefen- sieven aard, die in de grensprovincies van beide staten genomen waren, thans niet meer noodig schijnen. Er is dus beslotep de sterkte der Oostenrijikisdh- Hongaarsche troepen in Gaihcië weder op normale hoogte te brengen en er zal last worden gegeven, dat de Russische reservisten van de lichtingen, die in den herfst van het vorige jaar naar huis ge zonden hadden moeten worden, ontslagen worden." ,Het telegraafagentschap is gemachtigd om, ter aanvulling van dit identiek com muniqué, nog mede te -dcelen, dat Oosten- rijk-Hongarije, Zoo ais gebleken is uit de besprekingen met het kabinet teWjeemen, geen plan heeft tot een aanval op zijn zuidelijke na huren. GEMENGD. Volgens een bericht uit Rome aan de „Köln. Volksztg." neemt de ziekte van den Paus een bevredigend, ge woon beloop. Angelo, de broeder des Pausen, die deze verlangde te zien, is dadelijk naar Rome gegaan. Het „Petit Journal? 'deelt mede, dat de koning van Spanje binnenkort Parijs zal bezoeken om Poincaré per soonlijk de orde van het Guldenvlies te overhandigen. De „Neue Ereie Presse" verneemt uit Berlijn, dat keizer Wiilhelm heeft afgezien van zijn reis naar Konfoe, uit sluitend wegens het voortduren der vijandelijkheden in den Bialkan. Om dezelfde reder, jzou het tradition e.ele vriendschaps'oezoek aan keizer Franz Joseph dit jaar niet plaats hebben. Vol gens een Weener madedeeling aan het genoemde blad echter zou alleen in dit laatste 'bezoek wijziging zijn gebracht: het' zou waarschijnlijk te Ischl plaats hebben. Volgens .de „Köln. Ztg." zal) de vermogensbelasting in verband piet de plannen tot legeruitbreiding in Duitschland bqginnen bij vermogens van 10.000 mark. -Op den 3en Maart waren te Astra- kan 55 visscliers op een losgeraakte ijsschots zeewaarts gedreven. De „Frarikf. Ztg." verneemt thans, dat 22 hunner zijn 'gered. Het Brussels che parket heeft bericht ontvangen, dat Nestor Wilmart, de vroegere directeur van den spoorweg Gent—Terneizen, die door den verkoop van valsche aandeelen dier maatschappij zich groote geldsommen wederrechtelijk heeft toegeëigend, te Reims is aangek- houden. Koninklijke besluiten. Bij kon. besluit is benoemd tot secre taris van den armenraad te Rotterdam mr. L. W. M. Overes, substituut-griffieir bij het kantongerecht te Rotterdam is benoemd tot leeraar aan de R. H. B. S. te Middelburg J. Pot, thans lee raar aan de R. H. B. S. te Zierikzee zijn opnieuw benoemd tot schoolopzie ner in het arrondissement Oldenzaal J. Pas, te Enschede, in het arrondissement Raalte mr. C. H. Thiebout te Zwolle is beno.e^nd tot onderwijzer bij de rijks kweekschool voor onderwijzers te Maas tricht A. P. M. van Rijen te Is-Gravein- hage is aan J. Biubberman, eervol ontslag verleend als leeraar aan de R. H. ,B. S. te Leeuwarden. Internationaal Katoencongres. Naar het „Ctr." verneemt, zal van 9 'tot 11 Juni a.s. in het Xurhaus te ScheE veningen het negende Internationaal Ka- foencongres gehouden worden, uitgaan de van „The International Federation of'Master Cotton Spinners and Manufac turers Associations", tot welke Federa tie, benevens Engelsch Indië en Japan, 14 landen van Europa zijn toegetreden.V ,Het aantal deelnemers aan dit Con gres wordt geschat op 500. De Haarlemsche Hanze. Gisteren werd te Gouda de zeventien de vergadering gehouden van den Gen- tralen Raad der jrlianze in het Bisdom Haarlem. Omstreeks half twaalf opende de voor zitter, de heer J. A. A. Verbeek te Rot terdam, dé vergadering met den chris- telijken groet, waarna de voorzitter der Goudsche Hanze, de heer J. A. Donker, de afgevaardigden en verdere belang*- stellenden hartelijk welkom1 boette bin nen .Gouda. De voorzitten dankte nfifflens allen deü heer Donker voor diens w eikjams woord en voor 'de waardige wijze, waarop deaf- deeling Gouda den Centralen Raad heeft ontvangen. Door den secretaris, den heer J. Bü- ters te Vlaardingen, werden vervolgens de notulen der vorige Centrale Raads vergadering gelezendeize werden met een geringe wijziging goedgfekeurd. De voorzitter installeerde daarna den heer C. Struijckers te Den Haag met eertige hartelijke woorden tot lid van het hoofdbestuur. Medegedeeld werd, dlat mr. Aalberse bericht van verhindering om deze verga dering bij t e wonen had,gezonden. Vertegenwoordigd waren 21 afdeelin gen Sinds de vorige Centrale Raadsverga dering zijn negen nieuwe afdeelingfenj opgericht, te weten't Zand, iMedemblik, Texel, Castricum, Beverwijk, Beemster, 'Wijk aan Zee, Uitgeest en IJmuiden, ter wijl in voorbereiding zijn de afdeelingen Lutjebroek, Enkhuizen, Ddemerbrug, Overschóe en'Ouddorp. Bovendien hebben Zo et er me er, Zegwaard en H|(iil- legom de hulp van het hoofdbestuur ingeroepen, om' in die plaatsen tot op richting van §en afdeeling te komen. De voorzitter merkte naar aanleiding van dezen vooruitgang op, dat het ook wenschel.ijk is, dat in alle afdeelin'gein ?oo spoedlig mogelijk worde overgegaan tot het oprichten van V k-vereenigingen, opdat deze dan kunnen worden veree- nigd in diocesane organisaties, nl. in „diocesane vakgildem." Bij de behandeling van de ingediendjé supplementoire begrooting, die nu aan de orde kwam, meende de heer Rerquón (Amsterdam), dat daarbij de contributie- verhooging had moeten worden opge nomen. Thans sluit de begrooting met een tekort Van 700 gulden. De heer Keizer (Rijswijk), meende, dat bij het vaststellen van een contributio- verhooging, deze zóó zal moeten wor den geregeld, dat de^grootere afcfeelin- gen naar evenredigheid méér betalen dan de kleinere afdeelingen. De heer Van der Ven (Zierikzee)„ sloot zich bij den vorigen spreker aan. De voorzitter antwoordde den heer Perquin, dat het niet aangaat een con ti ibutieverhooging op de bpgrootingte plaatsen, die nog niet door de Centrale Raadsvergadering is aangenomen. Overi gens heeft het tekort op de ^egrooting nóets te .maken, met het tekort op het orgaan. De geldmiddelen van het or gaan zijn geheel afgescheiden van die van de bondskas Na toelichting van de suppletoire be grooting door den penningmeester, den heer J. C. L. Wiijdeünan te Alkmaar, werd deze met algemeene stemmen aangeno men. nadat de voorzitter d.e vergadering er nog uitdrukkelijk op had gewezen, dat met aanneming van deze begrooting) de afgevaardigden óók aannemen de con- tributieverhooging van 25 cents op 50 cents. 4 Om half één werd de Vergadering ge schorst tot twee uur, om den leden gele genheid te geven aan te zitten aan een gemeenschappelijken lunch, na alfoop waarvan onder leiding van de gasthee- ren de beroemde gebrandschilderd^ gla zen in de St. Janskerk werden bezichtigd. De vergadering werd te half drie her opend. Aan de orde kwam alsnu de behande ling van de door het hoofdbestuur voor gestelde wijzigingen in de statuten van den Bond met de daarop ingekomen amendementen der verschillende afdee lingen. Bij art. 3, waarin gesproken wordt over de middelen, door welke die Bond zijn doel tracht te bereiken, deelde de voorzitter nog mede," dat op speciaal verlangen van Z. D. H. den JBisschop in alinea vier van dit artikel isicherper zal worden omschreven, hoever de sa menwerking van den Bond met anders denkende vereenigingen kan gaans. Het hoofdbestuur stelde 'daarom1 voor deze alinea aldus te lezen: „Samenwerking met R.-K. vereenigingen, welke de mid- denstandsbelangen behartigen. Tijdelij ke samenwerking met vereenigingen van

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1913 | | pagina 1