BUITENLAND. BINNENLAND. Uit Stad en Omgeving. 4e Jaargang; No. 1038. I ureuu O LJ L> L2 81 iM GEL d 4 Interc. Telefoon 935. Postbus 6. T bLAD VEKSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DB ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week JU per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, J 1.30 per kwartaal. Franco «r post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. De AOVER TEM HEPRiJS bedraagt vu 1 5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. Zeer juist. Na een rede van den rector-magnificus >r Leidsche Hoogeschool, prof. dr., erdmans, die heel het land doorreist B politieke redevoeringen te houden we hopen nog altijd, dat hij op diei icht eens dén geestelijke tegen het lijf iopt, die als getuige moest optreden i de Tilburgsche moordzaak en toen, ilgens een onbewezen beschuidi- van prof. Eerdmans, plotseling ver- Venen was na .een rede over „De rijzinnige concentratie en hare tegen- anders" kwam een S. D. SA. P-'er *n »bat. Deze wees er op, dat het een iut is geweest van de concentratie, dat is gaan vechten tegen de soc. dem.J Int.... al hetgeen op het concentratie- rogram staat, willen de soc. dem. en veel consequenter en nog veel meer. at laatste is ateer''juist gezegd. Staats- ensioneering en afgemeen kiesrecht, vee punten van het concentratiepro- i, willen de soc. dem. ook, maar... _D veel consequenter, en ze willen nog eel meer. De vrijzinnigen hebben nu vrijwillig" toenadering getoond, als* 'zij ens onverhoopt, met de soc. dem. sar len rege.eren moeten, zal het consequen- en het overige nog wel afgedwon- en worden Nooit goed. Toen er nog kans scheen te bestaan, de Tarief wet vóór de verkiezingen ion worden afgewerkt, riep men links «ministerie in koor toe: „Dat moogt je niet doen, want daarover is het Hand j de vorige stembus ijiet gehoord." Of nu van rechts al met klem van edenen werd betoogd, dat zulks wèl iet geval was, wijl men immers ook loor het voorbeeld-Harte geleerd ge veten had, dat op een rechtséh regeer- irogram tariefsverhooging zou voorko- nen, men bleef lliinks in koor voortidreui- len: „Dat moogt ge niet doen." Door den loop van zaken is thans de Tariefwet achter de Ziekteverzekering jeschoven, zoodat minister Kolkman vóór de verkiezingen niet aan het woord :al komen en alzoo het land uitspraak iver zijn wet zal kunnen doen. Maar wie nu hierover van het linker koor eenige tonen van bevredigingmocit Verwachten, rekent mis. Thans moet het inancieel beleid der regeering het .ge ducht ontgelden, terwijl men zelfs over liet hoofd ziet, dat rechts het dan toch maar aandurf met zijn Tariefwet voor de vierschaar der stembus 'te komen. De Nederlander schrijft nu „In verschillende bladen wordt dat uitstel der Tariefwet betreurd. Wij voegen ons daarbij. Wel is het ze ker. dat, ten gevolge van de obstruc- tionistische handelwijze van links, de afdoening ider Tariefwet zellFs. met de grootste inspanning onmogelijk is ge worden. Maar ook wjj zouden het hoogst wenschelijk hebben geacht, dat van regeeringszijde nog eens duide lijk en beknopt in het licht ware ge steld, waarom eene tariefverhooging als nu is voorgesteld, behalve aan 's lands financiën, ook aan onze arbei dende bevolking ten goede zou zijn gekomen, zonder onzen handel te be- nadeelen. Voor onze kiezers ware dat een weldaad geweest." Alles goed en wel, maar wat hebben we aan zoo'n financieel debat', hetwelk De Ned. zegt het zelf toch hal verwege zou blijven steken en dus zon der practisch resultaat zou blijven. Het ware een louter theoretische „weldaad", terwijl de afdoening der Ziektewet ten minste een tastbaar resultaat zal wezen. Bovendien: over de Tariefwet zijn en worden piapieren genoeg gewisseld, zoo- da'; wiie zich een eigen oordeel will vor ken studiemateriaal te over kan vinden. Al.'ïPMH' OVERZICHT. .Er wordt druk beraadslaagd in de mi nisterraden der ^Bal'kanstaten en haar verluidt is men gister te Sofia met het antwoord op het bemiddelingsvoorstel d gekomen. De besluiten worden achter geheim gehouden. Wat echter be kend is geworden, aldus de „Voss. Ztg." mag tot de conclusie ^voeren, dat het antwoord gelijk zal staan met een wei gering van de bemiddeling, en dat de goede diensten van de mogendheden al leen aangenomen zullen worden tot het verkrijgen van de minimum-eischen der bondgenooten. Deze minimum-eischen, welke nauwkeurig geformuleerd zullen worden, bepalen zich niet tot de grens lijn Midia-Rodosto, doch eischen zoo'n Oostgrens, dat de porlogstooneelen van de groote slagen van Boenar Hissar en Loele Boergas in elk, geval aan Bul garije komen. De voornaamste eisch moet echter bestaan in de principieele toestemming van Turkije tot het betalen van een oorlogsschadevergoeding, waar van het bedrag door de groote mogend heden vastgesteld kan worden. De Londensche correspondent van de „Echo de Paris" is-over de strekkiiig van het antwoord ook Iets te weten gekomen. Volgens zijn inlichtingen zullen de Bal- kanstaten de goede diensten der mo gendheden niet afslaan, maar in geen geval een scheidsrechterlijke beslissing aanvaarden. Diaarvan kon sprake zijn in het geschil tusschen Roemenië en Bul- 'garije, wijl dat niet tot vijandelijkhe den heeft geleid, maar in den oorlog te gen Turkije zijn de wapenen scheids rechters geweest, en kunnen de mo gendheden alleen optreden als bemidde laars, indien Turkije enkele hoofdvoor waarden aanvaardt. Zoo zullen de .Balkanstaten den vrede Afwijzen, indien niet tevoren vaststaat dat Turkije een oorlogsschatting zal be stalen. Wiel zijn zij bereid Turkije die betaling gemakkelijk te maken, om te verhoeden cfat andere schuldeischers schade zouden lijden. Verder zullen de Balkanstaten piet weer toestemmen in een wapenstilstand zoolang de onderhandelingen duren. De wapenstilstand, indertijd gesloten met het kabinet-Kiamil, heeft hun na den Staatsgreep van 24 Januari zoo onaan gename verrassingen bereid, dat zij niet nogmaals de kwade kansen daarvan wil len loopen. Iedere dag dat de vijandelijk heden voortduren bewijst, dat'Turkije fien oorlog niet met kans o.p succes kan voortzetten, doch deze indruk wordt te spoedig vergeten, wanneer het kanon zwijgt. Dit zal nu eerst geschieden, als Turkije de vredespreliminairen heeft ge- teekend en met de demobilisatie van zijn lege begronnen is. De correspondent gelooft, dat het vasthouden aan den eisch-eener oorlogs vergoeding de grootste /moeilijkheden met zich zal brengen, ook omdat de mo gendheden bezwaren hebben en hij stelt dit alternatief: spoedig vrede zonder oorlogsvergoeding, óf voortzetting vaiV den kostbaren veldtocht. Intusschen schijnen de „Bulgaren be grepen te hebben dat. .«waar de 'Turk er nu in toestemt Adrianopel af 'te staan, de mogendheden te vinden zullen zijn voor verdere grensverschuivting die zij •als vergoeding voor het hèrvatten der vijandelijkheden zouden willen eischen. Geen wonder is het dus dat de Bulgaren dit willen voorkomen door de inname van de stad waarover de Turk dan niets meer weg te geven heeft. De „Matin" ontvangt nu ecln teilegram uit Philippopel waarin gemeld wordt, dat men weder om begonnen is Adrianopel hevig te bombardeeren. De ,stad werd met pro jectielen overdekt. De Bulgaren namen bet fort Cheitantara en maakten 400 Tur ken krijgsgevangen. Men verwacht binnen korten tijd de overgave der stad. De ontvolking van Frankrijk treedt nogal eens wat op den voorgrond. Nogonlangs was dit 'een reden voor den minister van Marine om een nood kreet aan te jheffen. Interessante feiiten heeft de „Croix" nog dienaangaande (bij eengegaard uit' de versahililende vasten brieven der Fransdhe bisschoppen. In enkele brieven worden eenige cijfers ge geven, die zeker niet zonder 'belang zijn voor een overzicht van den omvang die de ontvolking in Frankrijk genomen heeft. Wij kunnen geen troost vinden, zoo verklaart (bijv. de bisschop van Viviers, door onze blikken, na de algemeene sta tistieken doorloopen te hebben, naar het kleine landje Ardèdhe te slaan. 'In 1886 feilde dit landje 385.000 in woners; nu nog slechts 331.000; hetgeen dus een vermindering beteeken'. van 54.000 zielen. Weliswaar moeten «wij er rekening me de houden, dat tallloozen 'het land uittrek ken len deze landverhuizing draagt voor een groot gedeelte de schuld Van heit dalende bevolkiijgscijfer; maar laten \vij ons niet vielen,ontsnapt te zijn aan het aigemieene zedelijk verval, waardoor Frankrijk ontvolkt wordt. Het geboorte cijfer is bij ons in jaren met "10 pCt. verminderd; het verhoudt zich tot het sterftecijfer alis 85 tegen 100: honderd graven ien daartegenover nauwelijks 85 wieglen! l| Ons departement, zoo klaagt de bis- sahop van- Verdun, telde een 60 jaar geleden 328.000 inwoners in 1911 nog slechts 277.000, Indien wij nog bovendien dit cijfer Verminderen met het aantal) man schappen van fie groote garnizoenen, die in 1851 nog onbekend waren en die nu de forten en de karzernes van onze ste den bevolken, te zamen ongeveer 35.000 man, dan moeten wij het cijfer vermin* deren tot 242.000 inwoners. - Dus hiëeft ons diocees in 60 jaar tijds leien verlies geileden van 328.000 tolt 242.000 inwonersdiw.z. een Verlies van 86.000. Een 1500 tal 'TnensChen, 3 dor pen van 500 inwoners ieder, worden op deze wijze ieder jaar verzwolgen door den stroom der ontvolking. Er zullen geen drie 60-jarige tijdperken meer noodig zijn om deze streek tot 'een woestijn te maken. Onze velden liggen verlaten, me.er en meeraan den anderen 'kant van de grens daarentegen zijn de landen overbevolkt; de grens-dijken zijn niet bestand om dien geweldigen stroom van vreemdelingen te keerenvandaar vinden wij h'djl de Laatste telling 7000 vreemdelingen aangegeven tegen 5000 bij de vorig:Terwijl! dus ons departement van 1906 tot 1911' het geltal zijner kinderen met 5525 zag verminderen, groeide het aantal vreemdelingen met 2000 aan. Hoe zou de oude dichter van Lotharingen bij het aanschouwen van zijn vruchtbare valleien, met droefheid er over mifmeren, dat weild'ra misschien de vij and, Zoo al) niet door een vijandelijken overval, dan toch door den stortvloed van landverhuizers, .zijn landen zou 'be bouwen en zijn oogsten zou binnenhalen. In 1851, zegt ten slotte de bisschop van Cahors in zijn vastenbrief, telde Lot 296.224 inwoners 50 .jaar later in 1.901 (niet meer dan £26.720. In 5,0 jaar tijds jtius een vermindering van 69.504. Is de toestand in de laatste tien jaar verbe terd? Helaas, neen! immer? de statis tieken van 1911 wijzen uit dat het be volkingscijfer van ons diocees tot op dit jaar gedaald was tot 205.769, Nog maals een verlies van 20.951 inwoners én wel in 10 jaar tijds: met andere woorden meer dan 2000 zielen minder per jaar. De cijfers spreken inderdaad wel'luide. GEMENGD. De „Osservatore Romano" deelt mede, dat d!e Paus aan een bronchir aal-katarrh lijdt, maar dlat zijn onge steldheid weinig te beteek enen heeft. Aan de „Matin" wordt uit Dehdibat geseind, dat Tripoli it a a ns che op standelingen AdjiTet aanvielen, eri tot .onder de muren der stad doordrongen, 'n Groot aantal) Italianen, werd gedood en gewond. Vari de opstandelingen werden 20 man gedood en 30 gewond. De „Echo. de Paris" meldt, dat de regeering er over denkt, het vraagstuk van de kosten der nieuwe Frans che leg er wet te dekken door een belas ting op het inkomen, die vooral de groote fortuinen zou treffen, maar onder voor waarden, die voor niemand bezwaar zudein opleveren. De New-York Herald" ontvangt een telegram uit Puerto Plata, volgens 'twelk Nouel, president van San Do mingo, is afgetreden en zich naar Europa heeft begeven. De bevolking vreest voor een omwenteling. De Koning en de Koningin van Engeland zullen einde 'Mei een bezoek aan Weenen 'brengen. 'Zij btifven er een dag of drie. De Unie van spcorwegmannen heeft met het antwoord van den MidIIand- spoorweg genoegen genomen. De sta king is dus. afgewend. In Noorwegen is buitengewoon veel1 sneeuw gevallen. De spoorweg van Bergen naar Kristiania ligt 25 voet onder de sneeuw, 't Verkeer is geheeD gestremd, twee treinen zijn ingesneeuwd. Op tal 1 j'.i plaatsen zijn telegraaf- eni telefoon lijnen bezweken. Koninklijke besluiten. Bij Kon. besluit is benoemd tot leeraar aan de R. H), 'B. S. te Zwolle dr. W^ P. A. Jonker, thans leeraar aan de R. 'H;. Bi.Su te Goes; is bij de zeemacht bevorderd tot diri- geerend officier van gezondheid 2e kil. de officier van gezondheid le klasse dr. E. J. Borgesius is benoemd bij het departement van Oorlog: tot administrateur de referen daris jhn mr, Bj. C. de Jonge; tot com mies mr. Wu C. Wandelaar, thans tijde lijk bij dat departement werkzaam; is benoemd in den Kolonialen "Raad van Curasao tot voorzitter M. S. L. Mad'uro en tot ondervoorzitter A. G. Sta- tius Muller, thans onderscheidenlijk die functiën bekleedende. De Tweede Kamerverkiezingen. In de Zaterdag te Utrecht gehouden vergadering van de RoomsCh-Katholieke Kiesvereniging in het kiesdistrict Wijk bij-Duurstede is het 'aftredend lid' "der Tweede Kamer itnr. *J- Bi. L. C. O. baron De Wiykersliooth de Weerdesteyn (R.K.) opnieuw gecandideerd. Vanwaar de millioenen? Ook de „Tijd".beantwoordt de vraag, vanwaar de millioenen moeten komen voor het Staatspensioen, dat de vrijzin nigen en sodalis ten, zoo zij aan het be wind mochten komen, willen invoeren. Tariefverhooging kan daarbjj verder niet in aanmerking komen, zegt het blad. H!et doctrinaire Vrijhandelsbeginsel der libe ralen gedoogt het niet. Derhalve vefhoo- ging van directe belastingenen dat niet met een kleinigheid, maar met minstens tien of twaalf milliioen 's jaars. Zij, diie zonder tot de principieele tegenstanders der Christelijke Regeering Je behooren, toch, als de kwestie van Tariefverhooging ter sprake komt, bedenkelijk het hoofd schudden, vrezende, dat deze voor hen in de toekomst eenig geldelijk nadeel) zal mede brengen, mogen alvast eens nare kenen, wat zij meer te 'betalen krijgen, ais een Staatspensioen geheel uit de ver hooging der directe belastingen (de suc cessiebelasting daarbij medegerekend) moet voldaan worden. Het zal hun niet meevallen I Hulde aan Minister Talma, De afdeeling Rotterdam van den Ned. R. K. GrafisClien Bond heeft gisteren de volgende huldebetuiging aan Minister "Talma gezonden: „De afdeeling Rotterdam van den Ned. R. IÉ Urafisdien Bond wensdht Uwe Excellentie geluk met de aanneming dier Invalid.teiis- en' Ouderdomsverze'kerings- 'wet en Ibrengt Uwe E,xcd!Jentie 'hu.de voor de indiening en1 schitterende verdediging, waardoor 'het mogelijk was de wet, on danks de tegenwerking der linkerzijde, nog in deze zittingsperiode af te han delen." Jubileum-postzegels. Ter aanvulling <van ons bericht; waariin wij mededeelden dat binnenkort door de posterijen jubileumpostzegels zullen wor den uitgegeven ter herdenking van het 103-jarig bestaan van Neerlands onafhan kelijkheid, melldt menonsnoguit"'s-Gra- venhage, dat deze zegels waarschijnlijk niet vóór November verkrijgbaar zullen worden gesteld en "niet langer dan twee maanden geldig zuillen zijn. Ook zullen ze in a'Jle thans bestaande Nederlands Che postzegelWaarden uitgegeven worden. Msbd'. Kermissen op Zondag. In een aan de burgemeesters gerichte circulaire herinnert de Commissaris der Koningin in Gelderland er aan, dat tal van piersonen moeten terecht staan we gens op een in het verloopen najaar in deze provincie gehouden kiermis gepleeg de vechtpartijen, gevolg van het aan het kermisvieren al te vaak verbonden mis bruik van sterken drank. „Indien noodig, aldus de circulaire, „is daaruit wederom gebleken, hoe verderfe lijke gevolgen de kermis met zich pleegt te brengen. Het schijnt, en laat zich al leszins verklaren, dat dergelijke uitspat tingen zeldzamer plaats vonden, waar de kermis niet op een rustdag wordt gehouden." In verband hiermede spreekt de com missaris der Koningin den wensch ui+. dat de burgemeesters zooveel mogelijk zul len zorgen de kermis niet qpi een Zon dag te doen plaats hebben. LElDfcN, 10 Maart. Ned. R. K. Volksbond. De verplichte vergadering van de afd. Leiden van- 'den Ned. R. K. Volksbond werd Zondag door den voorzitter, den heer De la Rivaère, roet het gebruikelijke In zijn openingswoord wees de voor zitter or op, dat dezer dagen door 'onze regeeringsmeerderheid de wat op de iin- validiteits- en ouderdomsverzekering is aangenomen. Spr. |noemt het opmerke lijk, dat idie wet is aangenomen juist 'op het oogenbllik, dat de Volksbond zijn zilveren bestaans jubileum viert. De Vote- bond (heeft steeds voor die verzekering gestreden en daarom is het een feit, dat reden geeft voor onze bondsmannen tot verheugen, dat ze nu eindelijk is aangenomen. Hulde brengt spr. aan den stoeren, ijverigen werker, minister Talima, en aan allen, die dezen bewindsman, bij Zijn werk hebben gesteund. Die aanne ming stemt niet alleen tot voldoening, maar ze boezemt ons^ Katholieke arbei ders, pok (het volste vertrouwen in te genover het zittend ministerie. Spr. con stateert, dat deze regeering ingoed vaar water zeilt. [Het is dan ook de (plicht van alle Katholieke arbeiders de regee ring te steunen in den komenden strijd) en te maken, dat ze na Juni weer aan het bewind blijve. 'Spr. uit nog een woord van teleur stelling over de deelname aan sociale en apologetische cursussen en spoort aan tot drukker bezoek. De notulen der vorige verplichte ver plichte vergadering worden ongewijizigd Daarna heeft de installatie plaats* van 18 nieuwe Leden. De voorzitter wenscht dezen geluk en, vermaant hen tot troiuw aan de banier van den Volksbond. Spr. hoopt ook, dat Zij zich zullen vereenigen in die vakorganisatie, waar zij thuis be hooren en deelt verder mede, dat zich nog twee nieuwe leden hebben aanga- meld en dat Zijn uitgeloot de volgende rentetooze aanideelen van f 2.50nos„ 50, 57, 80, 105, 109, 119, 129 en '150. Nog doet de voorzitter de mededee- ling, dat de overeenkomst tusschen Vote- bond en St. Jozefsgezelllen met ingang van 1 April a.s. definitief zal gesloten Zijn. Vroeger was de overeenkomst van kracht, dat door 'den Volksbond twee cents per '.iel aan den vaWvereeniging werd teruggegeven. Dat zal met het van kracht worden der fusie ophouden; maar voor de Volksbonders, die in een vakbond behooren, zal de contributie twee cents minder bedragen. Voor zoodanige ledeu zal dus de contributie slechts vijf cents bedragen. De vergaderingen van de vak bonden zullen gehouden worden beur telings in de zalen van Volksbond en St JozefsgezeHenvereeniging. Nadat over deze bepalingen eenigen tijd gediscussieerd was, werd behandeld een schrjjven van de tabaksbewerkers, die vragen om steun, omdat er 17 lieden van onzen .Volksbond onder de uitge stotenen zijn. Het bestuur heeft gemeend, dat 'het de bedoeling is uit de steunpen- ning, die daarvoor is, een zeker bedrag toe te kennen en stelt nu voor, om voor die 17 uitgestotenen voorloopig Her we ken lang een gulden per persoon en per week te geven. De mededeeling van dit voorstel werd' met applaus begroet. Er ontstond echter nog eenige discussie over dit voorstel, naaraanleiding van de op merking van den heer Lombert, of die steun wel in dien vorm mo cht gege ven worden. Het bestuur en meerdere leden waren van meening, dat het voib komen in den haak was. Na eenige ver dere besprekingen werd het voorstel aan genomen. De heer Mets drong er o,m. nog op aan, dat het krantengeschrijf om trent de „staking" der sigarenmakers op hield. Het is geen staking, maar een „uit sluiting". De voorzitter zei vervolgens, dat het volgend jaar het twintigste jaarfeest van de afdeeling Leiden wordt gevierd. Het bes-tuur zou voor dat feest gaarne een v a k t e n t o o n s t e 11 i n g o.p touw zet ten. Het spreekt vanzelf, dat klaarvoor medewerking uoodiig is van vakvereni gingen en vakmannen. Om zu'Jk een reu-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1913 | | pagina 1