BUITENLAND.
BINNENLAND.
4e Jaargang.
No. 1032.
Ilureau üLIüÜ S1I\GDL 54, L,121 i> «5rsi.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
T BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
JU per kwartaal bij onze agenten 10 cent per week, J 1.30 per kwartaal. Franco
post ƒ1.50 per kwartaal.'
Afzonderlijke nummers 2'/a cent, met Geïllustreerd Zondagsb'ad 5 cent.
M ndag
Maart
Dl 3
Dit nummer bestaat uit
TWhE bladen.
Drie ergadcr.ngen.
Op een andere plaats in dit nummer
iden de iezers drie betrekkelijk uitge-
eide verslagen van gi ster en te Leiden
louden vergaderingen van-Katholieke
'-vereenigingen.
ituii elk dezer verslagen klinkt een
>n van opgewekt leven Er komt
is zeker langzamerhand meer bez
iging, meer actie, meer enthousiasme
der de onzen. Men gaat klaarder bez
ien, dieper gevoelen de noodzakelijk-
id van het Katholieke vakvereenigings-
ai.
!n dat dit verschijnsel van buitenge
re belangrijkheid is, dat het .bijzon-
r verblijdend is, behoeven we toch
tmeer te zeggen. Met den bloei van
KathiolLke vakvereenigingsleven gaat
nen een betere behartiging van de
i dsdienstige -en maatschappelijke bo
res igen van de individuen, gaat samen
»op i dieper doordringen van de ware be-
ïselen van rechtvaardigheid erj naas-
lïeüd-e -in liet maatschappelijk fjeven,
Eu daarom hebben wij gisteren gaar-
een gedeelte van onze Zondagsrust
llen opofferen om aan Katholiek Lei-
a te kunnen mededeelen dat het Ka-
)liek vereenigiiigsleven ofschoon
in de versie verte nog niet
#8 ar is, waar het komen moet in Lei-
i i vooruitgaat.
Dat die bloei door een krachtige p'ro-
ganda onzer onvermoeide propagan-
ten steeds mogei toenemen dat we
h«|otdig nog mooiere resultaten zien.
N. R. K. V.
Welbekende initialen, thans met zilver
igloord.
Morgen toch is het 25 jaar geled'en,
de ,,Nederland,sche Roomsch Katho-
ke Volksbond" te Amsterdam werd
gericht een feit, dat terecht blij-
en dankbaar wordt herdqcht.
De Bond immers was onmiddellijk en
gebleven de levenskrachtige organi
se van het Katholieke volk. Hij werd
dank zij het initiatief van burge-
i&'jer Pass too rsalsdan nog een
•cheiden Amst-c-rdammer gesticht
:r. de tijd ervoor rijp was. Er werd
:langd naar eien degelijke vereeniging,
erin de onzen een tegenwicht en toe-
jchtsoord zouden vinden tegenover
Aakl Eden verbond" en Socialist en par-
Reeds waren te Amsterdam Room
ie werklieden bij gebrek aan wat be-
tot deze corporat'ën toegetreden,
lar toen daar de „N! R. K. V." ont-
)nd schaarden zij zich welhaast in zijn
ei groeiende gelederen.
En spoedig ontstonden meerdere af--
elingen, wier aantal thans ruim 40
draagt imet gezamenlijk 16000 "eden.
Voorwaar een -strijd'ersschare, „die er
:zen mag, vooral ookk wijl ze op so
lal gebied nooit heeft stil gezeten
last vakorganisatie en vo!ksontwikke«
g in eig'en kring 'behartigde de Bond
k naar buiten .de belangen der arbei-
klasse, daarbij steed(s fier de
►omsche banier hoog houdend.
Dat de Biond een kracht is toont hfet
st de laatdunkendheid, waarmede de
cialisten graag yan hem spreken,
ood'zwijgen kunnen zij hem. nietdaar-
•or staat hij te pal, daarvoor heeft hij
v,eel invloed onder liet volk en in de
Jerige kringen der samenleving. Welnu,
n het wapen der verdachtmaking en
eineering gehanteerd, waarbij speciaal
igeestelijke adviseurs het moeten ont-
Iden.
De ,,N .R. K. V." lacht echter wat
d dat roode gedoe en gaat rustig zijn
mg, zich immer uitbreidend eh nooit
iSagend.
Inderdaad het zilvereln jubileum van
'zén Bond is vierenswaard. En zulks
it het ininst, wijl de zoo wijd ver-
ite v.ereeniging nog steeds in kracht
werklust toeneemt, zoodat we blij-
nd op haar kunnen rekenen „voor God
1 Kerk, Vorstin en Land."
Volksbond'ers, we feliciteeren u met
it mooie feest, dat teyens. een belofte
zich houdt yan een vruchtbare toe
tst.
Vrees voor den- clerus.
Professor Eerdmans te Tilburg
t&ekend is 'in zijn loyaal hart
i een speciale 'reden vreeselijk bang
voor vrouwenkiesrecht, maar doet des
niettemin dapper met de mode mee dpor
er voor te redeneeren.
Zoo sprak hij in ecne vergadering der
afdeeling Rotterdam der Vereeniging
voor Vrouwenkiesrecht over de vraag,
of het vrouwenkiesrecht een gevaar zou
zijn. Het bleek, dat de hoogleeraar een
voorstander van vrouwenkiesrecht was
het verjeenen daarvan achtte hij in de Uijin
van den ontwikkelingsgang der maat
schappij te liggen, die geleid heeft tot
het streven van haar economische zelf
standigheid. Het gevaar zag spreker al
leen in het zuiver abstracte. Vrouwen
kiesrecht is gevaarlijk, evenals alle kies
recht gevaarlijk is. Maar in de huidige
maatschappij is het gevaar van bijzon-
deren aard: het risico namelijk, dac dfoor
den engen band tussclien c'.èrus en vrouw
de uitkomsten van de uitoefening van
het vrouwenkiesrecht wel eens verras
singen zouden kunnen brengen, waarop
de tegenwoordige voorstanders niet heb
ben gerekend. In dezen gedachtengang
was dus het gevaar uitsluitend voor de
politieke tegenstanders der coalitie.
Aldus een verslag in 't H b 1 d.
O, wat moet die professor een be
wonderaar zijn v,an de1 Diuitsche Je-
suietenwet, welke hij vtoor ons land waar
schijnlijk wel gaarne zou zien uitbreiden
om te beginnen tot hieel dleln clerus.
En in afwachting daaryan ware hem
ongetwijfeld welkom een dusdanige "be
paling in de kieswet, dat v,rouwen, die
o Eerdmans Schrikbeeld onder
inv.lo.ed van den clerus staan, geen kies
recht krijgen. Men zou dat natuurlijk
fiiet Zoo Vierkant in de Welt kunnen s'chrij-
yen, doch er ware wel een handige for
mule yoor te vinden.
iHet vrijzinnige hart van dezen voor
stander van vrouwenkiesrecht ware dan
gerust.
We wagen het intussöhjen, beschei-
denlijk in overweging te geven pm dan
eventueel ook van het kies«reah;t uit te
sluiten mannen, 'die den moed missen,
onwaar gebleken beschuldigingen in te
trekken. Zulke laffe mannen verdienen
waarlijk geen medezeggenschap! al
hebben ze wel eens een groot woord.
V Waar moet dat heers?
Ziehier een klein stukje Engelsche
suffragette-leciuur
Miss Lenton, een der dames, die
.wegens de brandstichting in het thee
paviljoen van Kevv Gardens terecht heeft
gestaan en bij weigering van borgstel
ling in hechtenis bleef, is al op vrije
voeten gesteld. Zij weigerde in de
gevangenis voedsel, waarop Zaterdag
beproefd ward haar gedwongen te
voeden. Hierbij verzette zij zich zeer
hevig en vermoedelijk uit vrees voor
de gevolgen van een voortzetting van
deze proefneming is zij daarop vrijge
laten. Het succes van de hongerstaking
is dus weer eens opnieuw bewezen.
Nu willen we toch gevraagd hebben
■.vaar komt dat vandaan en waar moet
Jat heen?
Vooreerst: waar komt dat vandaan?
Zoo oud als Engeland is, zijn er mis-
Jadigers opgesloten geweest, maar die
hongeruitbrekerij is pas van den laatsten'
.tijd. Waren tot dusverre de misdadigers
niet voldoende bedeeld met energie voor
het hongeren of wist de overheid hen
per slot van rekening nog wel tot eten
te dwingen? Zoo ja, waarom kan zij
het dan de suffragettes niet doen?
't Is een feiL dat zoo'n hongerstaking
een eigenaardige kracht heeft, want in
het boek van George Kennan over he
Siberische gevangeniswezen lezen we, dat
ook daarbij vrouwen meermalen succes
hadden met gemeenschappelijk hongeren.
Ze kwamen er wel niet door vrij, maar
verwierven toch verzachtingen in haar
lot. Nu, als de Siberische hooge en lage
gevangenbewaarders tot op zekere hoogte
voor een hongerstaking weken, dan va'.
deFgeliJke zvvakh.id in het /humaner Enge
land niet te verwonderen.
Maar een zwakheid blijft het toch,
waarvan de suffragettes Ieelijk misbruik
maken, vooral nu zij blijkbaar zelfs dc
gedwongen voeding-onmogelijk weten te
maken.
Waar moet dat heen?
Straks gaan ginds alle gevangenen hon
geren, ook de mannen, die tot dusverre
merkwaardigerwijze tot dat hulpmiddel
hun toevlucht nog niet hebben genomen.
En wat dan? Laat men hen dan alle
maal loopen uit vrees voor hun kostbare
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0,75, elke regel meer 15 ccn
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, eike regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
gezondheid? Alleen del souteneurs kun
nen dan ten minste 'nog wat geesel-
slagen krijgen, maar dë rest lacht onge
deerd, gaat gauw wai bikken en...„.
begint opnieuw met euveldaden.
Hè, men zou er haa^t toe komen, om
de geeselstraf uitgebreider toepassing te
wenschen. B.v. aldusJpiilit u niet eten
Best. U kunt in plaats *an uw boterham
ook vijf, in plaats vanxjuw middagpotje
ook tien zweepslagen krijgen." Wat zou
den de lui gauw een razenden honger
hebben.
Dergelijk systeem ware echter hoogst
onmenschelijk. Foei! En hee'emaal niet
modern. Behandel de veroordeelden met
zachtheid, spaar de verdachten.
Maar van den anderen kant mag de
overheid oo kniet met zich laten spotten
en daarom zijn we er zeer benieuwd
naar ,wat men er in Engeland op ver
zinnen zal om de suffragettes te temmen.
Want zóó kan het niet blijven doorgaan.
ALUEuE is OVERZICHT.
De belichten der laatste dagen blijven
slechts over mogelijken vrede handejen.
in de laatste dagen hebben de Turksdh'e
gezanten bij de mogendheden nieuwe
voorsteilen ingediend, die evenals de
vorige echter geen deugdelijken grond
slag voor vredesonderhandelingen, 'ble
ken op te 'leveren.
Men vermoedde echter, dat de Porte
nog wel een paar stappen verder zou
gaan. Dlit nu 'schijnt reeds te zijn, geschied.
„In Russische diplomatieke kringen
wordt, naar het „Berl Tageblatt" meldt,
verzekerd, dat de 'bemiddeling der groote
mogendheden tengevolge van een itieuw
verzoek van Turkije vastere vormen be
gint aan te nemen. De groote mogend
heden ,hebben Turkije voor een bemidde
ling de aanneming van dc collectieve nota
als voorwaarde gesteld. Uit de laatste
bespreking van Hakiki pasja en de di
plomatieke vertegenwoordigers der Porte
in de kabinetten der grooie mogendheden
is, naar hier verzekerd wordt, gebleken,
dat de Por.te de in d,e npia genoemde
voorwaarden ,o.a. de afstand van Adria-
nopel, aanvaarden wik De kwestie van
de oorlogsschatting zal overgelaten wor
den aan de ambassadeursconrerentie te
j-onden."
Een ?nder bericht uit Londen meldl,
dat de Porte aan de Engelsche regeering
heeft doen weten, d'at zij zich voor het
sluiten «van den vrede zonder voorbehouo
geheel verlaat op de mogendheden.
Met Turkije schijnt dus de zaak in hel
reine, het blijft nu de zaak der Europee-
sche diplomatie om gelijkluidende ver
klaringen ook van de veroonden regee
vingen te verkrijgen.
Deze zulilen, naar berichten uit Sofia
-ui-den, van Bulgarije wel te verkrijgen
zijn, doch alileen op die voorwaarden,
ueeft Dianef verklaard, dat ditmaail ai'Jl'e
mogelijke waarborgen zullen worden ge
geven, opdat nu niet .weer de zaken' op
,niets -uitlioopen.
Zooals reeds zoovele malen, wordt er
nu weer gesproken over een
apar e vrede met Griekenland
Van Jong-TurksChe zijde verluidt, da.
het Comité door bemiddeling van den
oecumeensdhen patriarch afzonderlijk vre
de met Griekenland op' den volgenden
grondslag tracht tot stand te brengen,
i'urkije staat alle door de Grieksche
.roepen bezette gebieden af met inbegrip
van Dzjanina en ondersteunt de Griek
sche aanspraken tegenover de andere BiaT
kanstaten. Daarvoor zou Griekenland
door zijn Nationale Bank voor rekening
/an Turkije een leening sluiten.
Het is echter te verwachten, dat deze
pogingen ook «ditmaal weer schipbreuk
vullen leiden op den trouw aan «het Bal-
kanverbond, welke Griekenland reeds
zoovele malen bewezen heeft.
We maakten dezer dagen melding van
een bericht, als zou de Russischje p'ansla-
.istische oorlogspartij aangedrongen heb-
oen op een hernieuwd bestormen van
Skoetari
waarvoor Servië een groote 'troepen
macht zou moeten aanvoeren. De Frankf.
Ztg. deelt mede, dat deze berichten blijk
baar pure verzinsels of grove overdrij
vingen zijn. Als het overbrengen van
een zoo groote troepenmacht al mogelijk
is, dan zouden Viaar toch eenige weken
mee gemoeid zijn. 'De verhalen over het
drijven van den -grootvorst en de oor
logspartij, om door de verovering van
Skoetari de beginnende ontspanning tus-
schen «Oostenrijk en Rusland te versto
ren, zijn op 'het huidig oogenbldk zeer
ongepast.
Volgens een bericht uit Saloniki aan
de vertrouwbare "Politische Correspon-
denz zijn den 24s«ten dezer daar in 120
^poorwegvvagigons drie Servische batte
rijen belegeringsgeschut met. schietvoor
raad, paarden en manschappen aangeko
men, om te Worden ingescheept naar
Durazzo of San 'Giovanni di Medua en
aan het beleg van Skoetari deel tc nemen.
Misschien is daaruit 'het bericht over
de inscheping van 30.000 man Serviërs
ontstaan.
Uit Mexico
komt niet zooveel nieuws. Wel verneemt
het "Central News"-agentschap, 'dat op
ongeveer 250 K.M. van de Mexicaansch-
Amerikaansche grens een verwoed treffen
heeft plaats gevonden tusschen aanham
gers van de nieuwe regeering en Made-
risten, onder aanvoering van generaal
Garranza, den president van Coahuiia.
Het is echter nog niet bekend, welken
afloop dit treffen heeft gehad.
De nieuwe Mexicaansche regeering
heeft officieel meegedeeld, dat er in de
gevechten in Mexico (stad), welke tien
dagen hebben geduurd, ten minste 4000
menschen zijn omgekomen.
Er is een co«mmissie uit hooggeplaat
ste officieren benoemd, die 'naar Parijs
zal gaan om den oud-president Porfirio
Diaz vandaar te halen en met eerbewijzen
naar zijn vaderland terug te brengen.
In Boedapest
zou dezer dagen een algemeene staking
«door de socialisten ter propaganda van
verruiming van het kiesrecht uitgeschre
ven, uitbreken. De prefect van politie
heeft nu een oproeping aan de bevolking
gericht, waarin gezegd wordt dat d«e
staking, waardoor de socialisten pressie
zullen uito«elienen ,op het parlement, als
een daad van opstand moet wordien be
schouwd, De politie kan niemand dwin
gen om door te werken; maar zal niet
dulden, dat zij, die willen werken, aange
vallen worden. De bevolking wordt ver
zocht de deuren der huizen te sluiten.
Het draden van vuurwapenen is verbo
den. Indien uit de vensters met 'voor
werpen op de troepen geworpen wordt,
of indien deze aangevallen worden., zullen
zij onmiddellijk .van hun wapens- gebruik
maken.
kan daar een lieflijke vertooning
worden.
GEMENGD
Uit Rome wordt aan de „Matin"
g.emeld, dat gisteren aan boord van den
ï'tialiaans ch en kruiser „Amallfi"
,e Tarente, een muiterij uitbrak. De
matrozen wierpen de munitie over boord
en weigerden den officieren te gehoorza
men. De autoriteiten traden dadelijk
A'rachtig op en lieten de belhamels ar-
resteeren, die (voor den krijgsraad zul-
.en terecht staan.
De „New-York American" melidii;
Jat een in va L in Venezuela wordt
voorbereid door generaal Hernandez
Castro, een broeder van den beruchten
oud-president. Het blad voegt er bij,
dat troepen en voorraden te Mobile, in
exas, zijn ingescheept, om op de kust
van de republiek te landen, waar de man
schappen de komst van hun aanvoerders
moeten afwachten. Een later vastgesteld
plan spreekt van een landing te La Guaj-
ra en ^Barcelona. Onder het optrekken
naar Caracas heeft men nog reoruten
te werven.
In den nacht van den 28sten Februa
ri werden de Italianen in Tripolis
aangevallen op den post Bouadgila. De
stammen werden teruggeslagen. De Ita
lianen verloren 2 gesneuvelden en 1 ge
wonde. De opstandelingen lieten 35 ge
sneuvelden en 2 gewonden achter.
De staking der confectie
werk e rs(sters) te New-York, die in
het begin van Januari was begonnen en
waaraan 150.000 werklieden deelnamen,
is geëindigd. De^ stakers hebben ge
noegen genomen mef de loonsverhooging
die de patroons hun wilden toestaan.
Een stoomlocomotief is bij Newcastle
in botsing gekomen met een electri-
schen trein, komende uitTynemouilh. Een
wagen werd verbrijzeld, een tweede in
gedrukt. Er zijn ca. 35 gekwetsten.
In de golf 'van Riga zitten dertig
stoombooten in hetijsbeklemid.
De ijsbrekers zijn uitgegaan om hulp te
bieden.
Het Koninklijke echtpaar in den
Taunus.
Men kan er leyendig in komen, dat Z.
K. H. ten slotte genoog kreeg van de
heerlijke rust yan den Taunus, van Hoh;e-
mark zelf, «de Heilianstalt incluis. Voor
een zich volkomen gezond gevoelende
persoonlijkheid is drie maanden van die
zoo weinig afleiding biedende ijzigeTau-
nus-kalmte te veel. Reeds korten tijd, na
dat de Prins, op aanbeveling van een
vorstelijke patiente, die er eveneens
duurzame genezing vond, het sanato
rium was gaan bewonen, had Z. K. H.
direct baat en blijvende, yerlichting g&-
Monden, zoodat er voor Z. K. H. geen
rede bestond het yerblijf nog langer te
rekken.
H. M. de Koningin dacht er echter
anders over en was van meOning, dat helt
advies van p«rof. Friedlander volkomen
moest worden gevjolgd e:n wist Z. K.
H. te bewegen te blijven. Opgemerkt
di'ient hierbij, dat wat Z. KI. H. per
soonlijk aangaat, onze Prins de1 doktoren
liefst zoo spoedig mogelijk ziet ver
trekken of lieyer zoo min mogelijk ziet
komen. Toen reisde de Koningin naar
-pberursel, ging eens met den burge
meester praten en verzocht hem e?.ns
naar een geschikte villa uit te ^zien. Die
burgemeester, die 3e eer en het buiten
kansje zijn gemeente niet w:'de laten
ontgaan, p'akte de gelegenheid krach-tig
aan en zoo verraste H. M. onzen Prins
met het vooruitzicht van een langdurig
verblijf van de kleine Prinses.
Eenige malen bezocht H. M. de villa,
gaf hare aanwijzingen teneinde «het land
huisje zoo geschikt mogelijk te doen
worden voor kinderverblijfplaats, zette
zich over h,et bezwaar der .betrekkelijk
geringe ruimte heen en ljet daartegenop
wegen het heerlijk ruime park. Zoo werd,'
de eentonigheid van 's Prinsen kuur ge
broken en wordt de gezellige ontbijt>-
kamer in de koninklijke vijla prompt te
8 uur 's morgeas Vervuld door het ge
snap van de kleine Prinses.
H,et hotel Hoh,emark pirofiteert Van het
wijs bel eid van den burgemeester en
heeft geen kamer onbezet, terwijl de
kellner den geheelen dag zijn handen
en beenen noodig 'heeft om alle hoingeri-
gen en dorstigen ^an spijs en drank te
helpen. Behalve de heeren van het ge
volg, eenige hooge dignitarissen, welke
laatsten de pijpenhv-achtige gelagkamer
nimmer bezoeken en op' hun kamers wor
den bediend en het stalpersoneel, eenige
lakeien, de chauffeurs en voorts, eenige
der acht Ho Handsome rechercheurs, die
met de veilgheidsdienst zijn belast. De
'heeren maken 't hier zich zeer gezellig
en verschijnen en verdwijnen opi gezette
tijden. Gedempt, ietwat gedwongen is
hun gësp'rek. „Hbld."
De Prinses
In aansluiting aan het bericht in ons
blad van Zaterdagavond di'eelt men aan
het „Hbld." mede, dat de toestand van
Prinses Juliana geen aanleiding geeft
tot bezorgdheid. H. M. maakte gister
morgen, na den nacht in de villa van
het Prinsesje te hebben doorgebracht,
een langdurige wandeling met den P'rims
in de omstreken van Hohemark. Gister
morgen ondernam de Prins een auto
tocht.
Een nader telegram luidt:
Sedert Vrijdag voelde de Prinses zich
niet al te wel. Men schreef dit aan
vankelijk toe aan de luchtverandering,
welker invloed zich ook in de onmid-.
dellijke omgeving doet gevoelen.
D etoestand gaf dan ook geen en
kelen rede .tot bezorgdheid, zoodat er
ook geen plaatselijken .geneesheer werd
ontboden. Toen echter verhooging van
temperatuur werd £econstateercl. werd
dr. Haverschmidt uit Utreakt telegra-
ohisch ontboden.
Deze bezocht gistermorgen het pa
tientje en constateerde een lichten griep
aanval. Dr. Haverschmidt vond den toe
stand absoluut niet ernstig en Zal waar
schijnlijk hedenochtend weder vertrekken.
De Prinses zal eenige dagen het bed
moeten houden, doch is zeer opgewekt.
