BUITENLAND.
BINNENLAND.
e Jaargang.
No. 1022.
lilil-e.-iu OUDE SIINUËL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
)E ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
iet GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco
lost 1.50 per kwartaal.
Afzonaerlijke nummers 2VS cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
19
Februari
1013.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
hl nummer bestaat uit
TWEE bladen.
.lo i
li'ejQ. up pig.
jzonder vermakelijk is het sjot van
"j^an Houtens jongs|ten Staatkundigen
f. Schrijver zingt daar een lijkzang
e baar der rijz nnigKLmo.faten, jltc.
organen en hun leiders gaandeweg1
verdwijnen. Dit laatste slaat op het
gaan der heeren Treub en Drucker,
:r beide genoeg van hebben, terwijl
artij op geen enkel groot blad meer
wijzen. Niet ten onrechte zegt dan
de heer Samuel
„Ik geloof daarom, dat de vragg
ag en moet gedaan worden, of haar
n .g invloed toekomt op de candidatur
'e:n. En in elk geval, welken zin het
sch heeft, wanneer iemand .zich nu
vrijzinnig-democraat noemt en als
odanig bevporrechte aanspraken
aakt op kiesdistricten als Gronin-
i, Assen, Veendam en misschien la-
nog op "Winschoten."
et antwoord op die yraag kan ons
laten, want per slot van rekening
ïen de linker heeren maar zelf dat
hl je uitvechten.
:n andere vraag is echter deze: Ge-
heer van Houten, hoe is hiet iui
nlijk met uw eigen partij gesteld
eel organen en leiders en.... leden
die
ij vragen zulks, omdat mr. van Hou-
zoo luid pleegt te critiseeren, zooals.
in dienzelfden Brief ten aanzien
ingediende Grondwets'vporsitellen.
de „zieltogende vrijzinnig-democrati-
partij" we citeeren hier de heer
mei geen invloed mag hebben, nu,
mag de bloeiende sic! partij'
den heer van Houten ook wel thuis
en.
'at de vader dpr Staatkundige Brie-
zulks niet gevoelt maakt zijn .lijk-
zoo bijzonder grappig.
Niets bijzonders.
Het Volk" drukt eenige briefjes af
moeders, die haar kinderen van de
i nbare school naar de bijzondere over-
itsten, óf omdat zii ondersteuning
vingen 't zij van den pastoor, 't zij
Vincentius, óf omdat zij een zaakje
den, waarin zij des pastoors klandizie
wilden verliezen,
d iet blad is deswege nog meer ver
waardigd dan het in den regel er uit-
wijl dat weer s,taaltjes zijn van
Jmsche pressie etc. enz.
laar laten we nu de'ze aangelegenheid
practis-ch bekijken.
p, tel er komt bij een of andere socialis/-
he organis.atie een man, 'die zegt
jullie reglement wil jjc niets, weten,
it dan ben ik te yeel gebonden naar
n zin maar wel wil ik jullie bent
ïners zulke menschen-vrienden een
Irage uit de kas ontvangen.
5 V-at zal het bestuur dier organisatie
":n? Natuurlijk den man de .deur wij>-
want menschenvriend zijn is. een'
oi ding, doch in het gegeven geval
nt in de eerste plaats, het reglement
landhaafd. Laat zoo'n geldbegeerige
aan de bepalingen onderwerpen,,
twaar, dan is, alles in orde.
Celnu, net eender is het met de
rijfs.ters van bovenbedoelde briefjes,
trent welke epistels; we nu eens Wil-
aannemen dat alles, zuivere koffie ish
dames gevoelen, dat zij, terwijl ze
hand ophouden om een gift, niet te^-
lijkertijd kunnen zeggenmaar ik heb
ling aan uw verlangen, dat de kinide-
bijzonder onderwijs zullen génier-
een verlangen, dat o. i. van hoo-
waarde is dan het handhaven van
flem entsbepalingen.
Zoodat we maar zeggen willen„Het
Ik" kan zijn kattebelletjes van „onder
totnschen druk" of zoo iets levend'e
ima's gerust bij zich houden, want ze
nnen op onbevooroordeelde lezers
•h geen indruk maken.
ALGEViEKN OVE-'/JCMT.
Er is eindelijk weer een succesje gev
eken voor de
Bulgaren in Thracië
tor de inname van twee forten. Deze
twee der voornaamste forten van
verdedigingslinie bij Boelair, die het
schiereiland van Gallipoli aan de lancft-
zijde verdedigt. Het bericht heeft veel
kans waar te zijn daar ook van Turksche
zijde reeds bevestigd, wordt dat twee
Turksche divisies bii Boelair zijn terug-
geslagen met een verlies van 380 doo-
den en talrijke gewonden.
Te Rome zijn voorts berichten ontvan
gen volgens welke Bulgarije en Grie
kenland een groote militaire actie op
den Aziatischen oever der Dardanelles
voorbereiden en reeds begonnen zijn
een Grieksch-Bulgaarsche strijdmacht,
V>p veertig transportschepen aangevoerd,
aan land te zetten ter plaatse waar eens
Troje 1 ag.
Het doel daarvan moet zijn, een aan
val op de forten der Diardianellen te doen
'deze te vermeesteren en zoo de Griek-
sche vloot in de gelegenheid te stel
len tot den Bosporus door te dringen.
De „Daily Telegraph" heeft van een
kapitein van een stoomschip gehoord,
dat hij op 't oogenblik dat hij d;e Dar-
danellen binnenvoer, een vloot van! veer
tig Grieksche transportschepen in de
Besikabaai heeft zien liggen, die toebe
reidselen maakte om troepen aan land te
zetten.
Te Konstantinopel wist men niets van
'deze ontscheping.
Het Roemeensch-Bulgaarsche geschil
blijft kans op goede oplossing toonen.
Zoo meldt de „Köln. Ztg.", d,at de
kansen op een minnelijke regeling van!
het conflict verbeterd zijn. De verwach
tingen, dat het niet tot .een breuk zal
komen, gronden zich vooral hierop, dat
de groote mogendheden van de zijde
van een groote mogendheid reed® een
bemiddelingsvoorstel hebben ontvangen,
dat een uitweg uit de nog bestaande
moeilijkheden aangeeft.
Ook wordt uit Boekarest geseind d)at
de vertegenwoordigers djer groote mo
gendheden op last van hunne regeeringen
de Roemeensche regeering dringend
hebben aangeraden om, alvorens over
\te gaan tot de uiterste maatregelen, een
beroep te doen op de medewerking van
de groote mogendheden ter regeling van
de Bulgaarsch-Roemeensche quaestie.
In Mexico
is gisternacht en den geheelen jnorgen
dooi weer hevig gevochten. Over het
algemeen moeten de opstandelingen in
het voordeel zijn.
Gedurende d,en nacht trokken de re-
geeringstrocpen van alle bedreigdle pun
ten terug en kort voor den mid'd,ag trok
een afdeeling regeeringstroepen uit de
stad in de richting van Cuernavaca. 'Men
.maakt daaruit op, dat d.e positie der
regeering .aanmerkelijk verzwakt is en
een vergelijk op de een of andere wjjze
vandaag nog zal worden verkregen.
Volgens een verklaring van den .mi
nister van buitenlandsche zaken heeft
Madero in beginsel goedgevonden een
president ,ad interim in plaats aan
te wijzen.
Een ander bericht echter doet .Ma
dero zulks pertinent tegenspreken.
De presidentswisseling
heeft gister onder het gebruikelijke ce
remonieel in Frankrijk plaats gehad.
Om twee uur begaf zich minister-pre
sident Briand zich, vergezeld^ van den
directeur van het protocol Mollard, naar
de woning van den heer Poincaré in
de rue du Commandvant-Marchand, om
den aanstaanden President naar het Ely-
sée te geleiden. Die heeren namen met
hun gevolg plaats in rijtuigen van de;n
'Staat. Een escadron kurassiers begeleid
de den stoet als eere-escorfce. Langs
den weg stonden muziekkorpsen opge
steld.
In het cour d'honneur van h^et Elysée-
paleis stond een bataljon infanterie met
het regimentsvaandel en bewees de hon
neurs, onder het inzetten van .de Mar
seillaise door de kapel en het gebul
der van 21 kanonschoten.
Bij het verlaten van het rijtuig werd
jde heer Poincaré begroet door d,ën pa-
lei scommandant en zijn officieren van
dienst. Daaroptrad president Fallières
hem tegemoet "en begeleidde Jiem naar
'het vertrek, waar de plechtigheid plaats
greep van het overgeven van het jjfesi-
dentschap, in tegenwoordigheid, van de
voorzitters van Senaat en Kamer, en de
/ministers.
Na een redevoering yan den heer Fal
lières en van president Poincaré, ver
gierde de kanselier van het Legioen van
Eer dezen met het grootkruis .yan .de
orde. Hierop namen de afgetreden, en
de nieuwe president plaats in een gala
rijtuig, om in het .Stadhuis receptie te
houden. Op de binnenplaats van het
raadhuis, die in een wintertuin was her
schapen, stonden de oud-president Lou-
bet, de ministers, de presidenten en de
bureaux v.an Kamer en Senaat, de raads
leden en hooggeplaatste ambtenaren ger
.schaard om den nieuwen president op
te wachten.
Daverende toejuichingen kondigden
zijn aankomst aan.
De muziekcorpsen speelden de „Mar
seillaise" en de „Marche Lorraine". Er
werden eenige toespraken gehouden,
waarna men zich in optocht naar de
salons begaf, waar aan Poincaré, Fal
lières en Loubet de eerewijn werd aan
geboden. Zij ontvingen .tevens een her-
innerings.medaille en zetten hun handÉ-
teekening in het Gulden Boek.
Te 4 uur 50 vertrok de president
weder onder levendige toejuichingen en
de kreten„Leve Poincaré".
Poincaré verklaarde, dat hij d,e ont
vangst op het Raadhuis besoh.ouwt als
een hoog te waardeeren bewijs, van h.et
vertrouwen, in hem gesteld.
De president beloofde zijn plicht te
zullen doen door het republikeinsche»
Frankrijk met geheel zijn ziel te dienen.
De stoet verliet daarop het .raadhui,si
en begaf zich naar de rue Francois, I,,
waar de woning Van Fallières is1 gelegen.
Nadat hij hier afscheid had, genomen
van Fallières, ging Poincaré naar het
Elysée, waar hem door de menigte ova
ties werden gebracht.
Gisteravond vergaderde de ministers
onder voorzitterschap van Poincaré.
Briand diend(e het ontslag vian het mi
nisterie in. Poincaré verzocht de minis
ters echter in functie te blijven en teeL
kende een besluit tot herbenoeming, dat
morgen in de Staatscourant zal verschij
nen.
GEMENGD.
De verkiezing van den Pruisi
sch e n L a n d d a g is op 16 Mei bepaald.
De prins-regent van Beie
ren heeft, ter gelegenheid van de aan
vaarding van het regentschap, 865 men-
schen begenadigd. Aan het meerend.eel
is alle verdere straf kwijtgescholden. 137
gevangenen zijn in vrijheid gesteld. On
der hen was er een, die als jong man
een moord had gepleegd,, daarvoor ter
dood veroord.eeld was, maar wiens' straf
in levenslange tuchthuisstraf was ver
anderd.
In het begin van de vergadering
van de begrotingscommissie uit den
Rijksdag, is, de m otie van het cen
trum, voorstellende om den officieren
van de vloot alleen tafelgeld toe te
staan bij dienst op volle zee, ingetrok
ken. Tirpitz, de staatssecretaris yan ma
rine, had, zooals bekend is, zijn aftre
den aangekondigd,, indien die motie tot
wet werd verheven.
In plaats van de eers.te motie heeft
het centrum nu een yoorstel ingediend^,
dat in den volgenden gewijzigden vorm
is aangenomenAlleen de officieren en
ambtenaren die aan boord d,ienst doen,
hebben recht op toelagen voor den kost.
Zoogenaamd „blind" tafelgeld, mag niet
meer betaald worden.
Door den brand te Stamboel zijn
driehonderd, huizen in de asdh, gelegd
waaronder ongeveer honderd, huizen en
een veertigtal winkels in de avenue te-
genov.er de Hagia Sofia.
Tal van ambtenaarsgezinnen, die hun
ne woningen hebben verloren, zijn on
der dak gebracht in de moskee .Van Sul
tan Ahmed en de Hagia Sophia.
Begin Maart zal aan het rijksdepar
tement van binnenlandsche' zaken) een
vergadering worden gehouden, die maat
regelen zal beramen tot vergrooting van
de voortbrenging van veevoeder in
Duitschland en invoer daarvan uit
de koloniën. Ruime beschikking over
goed veevoeder moet d,en veestapel ten
goede en aan het gebrek aan vleesch te
gemoet komen, meent de regeering. Ver-
,der zal men zoeken naar veevoer pit de
Duitsche koloniën, dat de plaats,"van d,e
Russjsche gerst in kón nemen. Men heeft
daarvoor het oog laten vallen op de Sor-
goen-gierst, die in Duitsch Oost-Afrika
'veel verbouwd en aan het vee gevoerd!
wordt.
De Amerikaansche oosterspoor
wegmaatschappijen hebben zioh
bereid verklaart de eischen d,èr stakers te
onderwerpen aan de uitspraak yan een
arbeidsgerecht van drie personen, zooals
door de arbeiders was; geëischt.
De dokwerkers te Grimsby en het
personeel der locomotieven hebben be
sloten het werk te hervatten op de voor
waarden aangeboden ,dpor de „Great
Central Railway Company."
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is aan V. J. H. J. M.
Schoffelen eervol ontslag verleend als
burgemeester van Jabeek;
is benoemd tot kantonrechter te Zalt-
bommel mr. J. J. Bergsmae Thzn., thans
substituut-griffier bij de arrondisse
mentsrechtbank te Dordrecht;
is benoemd tot griffier bij de arron
dissementsrechtbank te Winschoten mr.
dr. C. H. Baale, thans substituut-griffier
bij de arrondissementsrechtbank te Am
sterdam
is benoemd tot raadsheer in het ge
rechtshof te Amsterdam mr. L. Ph. J.
Hoeffelman, thans vice-president der ar
rondissementsrechtbank aldaar
is benoemd tot notaris te Uden M. W.
van Kemenade, cand.-notaris te Apel
doorn
is benoemd tot notaris te Nieuwe Pe-
kela J. W. Bolt, thans notaris te Ezinge.
De Tweede Kamerverkiezingen.
De Clir. Historische kiesvereniging te
Leiden deelt aan de „N. R. Crt." mede,
dat er, in tegenstelling met het bericht
in de „Tel.", gegronde redenen bestaan
om aan te nemen, dat dr. Die Visser zich
ook ditmaal weer een camfi-datuur voor
Leiden zal laten welgevallen.
De R.K. Kerk en het Sociale vraagstuk
Over bovengenoemd onderwerp heeft
Dr. J. Th. de Visser, afgevaardigde voor
Leiden, te Groningen de eerste zijner '3
voorlezingen gehouden.
Spr. zette uiteen, hoe de Kath. Kerk
in den loop der eeuwen idle Sociale kwes
tie heeft geleid, hoe zij sanctie heeft ge
geven aan het werk van een Franciscus
van Assisië en Dominicus. Spr. herin
nerde vervolgens aan het werk van Wil
helm Emanuel vrijheer von Ketteler,
Manning, Gibbons, Ireland, Albert de
Mun. Daarna besprak spr. het standpunt
van den paus tegenover het sociale
vraagstuk. In dit verband besprak hij
de encycliek Rerum Novarum van Paus
Leo XIII, welke een nieuwe episode in
het maatschappelijk en staatkundig le
ven der R. K. JVeeft ingeleid. Deze en
cycliek is een nieuw welsprekend be-
wijs van Rome's practische wijsheid in
de 9e eeuw, gelijK spr. nader aantoonde
door in bizonderheden over deze ency
cliek uit te weiden.
l ome, aldus besloot spr. heeft de tee-
kei en des tijds verstaan, zich met haar
wonderbaar aanpassingsvermogen aan
gesloten aan de tegenwoordige sociale
beweging en op het juiste oogenblik het
red.te middel gevonden om dien stroom
macntig te worden en te leiden naar
haren wil.
In de volgende lezing zal id'r. de Vis
ser het standpunt der Protestanten te
genover het sociale vraagstuk uiteenzet
ten om 'In de derde en laatste rede zijn
eigen standpunt te ontwikkelen.
De Tweede Kamer.
De Tweede Kamer zal, naar de hoef
ijzer-correspondent van het „Hb'.d." weet
mede te deelen, indien het eenigermate
mogelijk blijkt, zoo dra mogelijk vóór
Paschen op recès gaan. Het voornemen
beslaat, om in elk geval na de behande
ling van de invaliditeitswet geen anderen
arbeid meer te beginnen tenzij na
Paschen.
Kardinaal van Rossum en de
Apologetische Vereeniging.
Ons .wordt medegedeeld, dat bij den
heer J. C. E. Kellermann Slotemaker,
penningmeester der A. P. „Petrus Ca-
nisius" te VGravenhage, het volgende
schrijven is ingekomen vanwege Zijne
Eminentie kardinaal Wi. M.. van Rossum
te Rome:
J M. J. A. T.
Sant' Alfonso
Via Merulano
Roma.
Rome, den 11 en Febr. 1913.
HoogEdelGestrenge Heer!
In antwoord op Uw hoogstgeëerd
schrijven van 3 Februari jl. gelast mijl
Zijne Eminentie Kardinaal Van Rossum
^HoogEdelGestrenge mede te deelen,
dat Zijne Eminentie volgaarne Uw plan
goedkeurt en dus toetreedt tot de ver
eeniging als beschermend lid.
Zijne Eminentie bedoelt tevens hier
mede aan uwe vereeniging en aan haar
streven zijne opwekking tot gestadigen
vooruitgang en zijne volle instemming
met haar werken en streven te doen
kennen.
Met ware hoogachting heb ik de eer
te zijn
van UwHoogEdelGestrenge ide
onderd. dienaar in Chr.to,
JOS. DREHMANNS, C.ss.R.,
Secretaris.
Dit hoogstvereerend schrijven ging ver
gezeld van eene gift tot steun der kas.
Zooals bekend is, mag de vereeniging
reeds van af hare oprichting het Door
luchtig Episcopaat van Nederland onder
hare beschermende leden tellen.
De Katholieke Pers.
Zooals wij reeds vroeger hebben me
degedeeld, heeft zich een propaganda-
comité gevormd voor de „Maasbode", dat
giften inzamelt om gratis-abonnementen
te verspreiden. Diit comité heeft thans
brieven van instemming ontvangen van
Z. D. H. den Aartsbisschop en Z. Di. ,H,
den Bisschop van Haarlem.
In dit verband, aldus het „Hsgz.", mag
wel gewezen worden op het door de
„N. JR. Crt." medegedeelde feit, dat aan
de .aandeelhouders van de N. V. „N. R..
Crt." .over het boekjaar 1912 wederom
een dividend van 331/a pCt. kan worden
uitgekeerd-.
Daar .zal menig Roomsch percent on
der zijn.
Oproep aan de Nederlandsche
Katholieke Vrouwen.
De .Heilige Vader verwacht, dat de
Katholieke .vrouwen der geheele wereld
zich vereenigen zullen om de oprichting
mogelijk tte maken van eene Kapel, aan
de ,H. Helena gewijd in de nieuwe Basi
liek .van het Heilig Kruis, die in aan
bouw is in de nabijheid van den Milvius-
brug als gedenkkerk voor de bij deze
brug door Constantijn op Maxeniius be
haalde overwinning, waardoor de vrede
en vrijheid der Kerk gewaarborgd werd
(28 ,Oct. 312).
Het Bestuur van den Bond der Ka
tholieke .vrouwen van Italië heeft daar
om een comité opgericht van dames van
verschillende nationaliteit, opdat deze 't
plan ter kennisse harer landgenooten zou
den brengen en het geld in ontvangst
nemen, dat van overal gezonden zal
worden.
Tot deze dames wordt door het Be
stuur het verzoek gericht: lo. opgave
te bezorgen der Katholieke bladen, der
vereenigingen en der personen, genéiga
een nationaal of provinciaal comité op te
richten, die zich met het werken voor
dit doel willen belasten; 2o. de gelden
in ontvangst te nemen, die door iedere
natie aan de deze in Rome rëpresentee-
rende dame zullen toegezonden worden;
3o. deze gelden in de kas van het Cen
traal Comité te storten.
Toestemmend geantwoord hebbende
op het verzoek, Nederland in het Co
mité te Rome te rep res enteeren, richt
ondergeteekende tot hare Katholieke land
genooten het verzoek haar in den bo
ven aangegeven geest behulpzaam te wil
len zijn en in de eerste plaats haar mede-
deeling te willen doen, zoodra zich een
plaatselijk comité gevormd heeft voor
dit doel, waarvoor zeker Holland niet
zal willen achterblijven. Zij acht het ver
der raadzaam, alvorens gelden op te zen
tien, deze in de resp. bladen te verant
woorden. Harerzijds zal zij de ontvangst
van gelden in de Ho 11. couranten mede-
deelen.
Rome Corso d'Italia 39, Febr. 1913.
B. T. P. WASZKLEWICZ
VAN SCH1LFGAARDE.
Ned. R. K. Timmerliedenbond
„St. Joseph"
Zaterdag 15 en Zondag 16 Februari
hield bovengenoemden bond te Utrecht
zijn le jaarvergadering. De heer Smul
ders, voorzitter commemoreerde in zijn
openingswoord den vooruitgang van den
bond en drong aan op steeds krachtiger
organisatie. Als voorzitter werd met op
3 na algemeene stemmen herkozen de
heer A. H. Smulders, uit Haarlemeven
eens werden als bestuursleden herkozen