DE TWEE_VRlEiNDEN.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
4e Jaargang.
No. 1011.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
dit blad verschijnt elken dag, uitgezonderd zon- en feestdagen
de abonnementsprijs bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2VS cent, met Geïllustreerd Zondagsb'ad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent,
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Vierkante politiek.
De Regeering laat het waarlijk aan ar
beid niet ontbreken.
Immers: daar verscheen het ontwerp
Grondwetsherziening ook al.
Natuurlijk kan deze Tweede Kamer
er niets meer mede beginnen, maar des
niettemin valt de indiening te loven wjjl
het land nu immers precies weet wat van
deze Regeering 'te wachten is.
Inzonderheid de kiesrechtregeling is
hierbij punt van algemeene belangstel
ling en zoo weten we nu dat ons toebe
dacht wordt: gezinshoofdenkiesrecht.
't Is vierkante politiek, welke de Re
geering op deze wijze voert, en kwalijk
zal men haar kunnen verwijten, dat zij
louter het oog gericht houdt op de stern-
sus.
Deed jjij dit laatste, zij ware gekomen
mét algemeen kiesrecht voor jnannen en
vrouwen, waarvoor immers zoo'n ver
schrikkelijke aandrang heet te bestaan.
Den Haag is er een paar middagen voor
2 in rep en roer geweest en links zwenken
- steeds meerderen in die richting.
De Regeering laat zich echter door
dergelijke agitaties niet afleiden Van haar
Dad. Rustig en doelbewust gaat zij voort,
!Q met Vertrouwen den kiezers het oordeel
latend.
Zoo handelt zij ook ten aanzien van
iet onderwijs. Wordt 't regeeringsvoor-
ifel goedgekeurd, dan zal voortaan de
jijzondere school regel, de openbare!
chool aanvulling zijn, terwijl beide door
Ie overheid op voet Van ^gelijkheid zul-
en worden behandeld.
Dit is mede een kloek trotseeren van
[en 'inker storm, welke uit dien hoek
zoo lang loeit
Dat de Regeering zoo kalm en waar-
lig voortschrijdt langs haar weg, moet
lelfs de tegenstander sympathiek achten.
KAMEROVERZICHT.
TV\ eEDE KAMER.
Risico-overdracht. Weerzinwekkend
bedrijf.
In een meesterlijk uren-lang betoog
eeft minister Talma stuk voor stuk <ie
ezvvaren ontwikkeld, die hij heeft tegen
e risico-overdracht, zooals 'die door den
eer Treub wordt voorgesteld. Alleen, wil
ij aan de bestaande fondsen ide ri-
ico overdragen, terwijl in het voorstel-
'reub de risico wordt overgedragen 'zoo
vel aan nu 'bestaande als nog niet ;b|e*
id taande fondsen, mits deze aan zekere,
oor hem ^genoemde, voorwaarden vol-
oen. De onvoldoendheid 'dier voorwaar
jde rompslomp en de ambtenarij, die
'het gevolg van zouden zijn, toonde
e minister aan met een klemmende .en
vertuigende betoogtrant.
De Vergadering van gisteren heeft zich
chter gekenmerkt door iets zoo weer-
- nwekkendsj als er zelden in de politiek
aanschouwen is.
De heer Roodh'uijzen /was Ihiet !natuiu>rlij(k
Zooverre eens met den heer Treub,
FEUILLETON.
Ondanks haar draconische wetten, haar
istrengheid, haar bedreigingen en bet
joed, dat zij deed vloeien; in weerwil
m haar almacht, werd zij openlijk aan
ballen, werden haar grondslagen on-
werd zij van alle kanten be-
agd, waren geheime agenten, tegen haar
s( in "het werk, zonder dat zij er achter
>n komen, wie hun lastgevers waren.
De samenzwering, waarin Jean'de Tré-
azan en Pierre Lasson om zoo te zeg-
22 in bij toeval waren opgenomen, om-
it zij door een der eedgenooten in het
rtrouwen waren genomen, had een aam-
er >erder, dien zij 'niet kenden, evenmin
de hulpbronnen, waaruit hij putte,
r die aanvoerder 'bestond.
De markies de 'Chalay had 7|t verze
gd zonder zijn 'naam te noemen., maar
[es bleef in 'het verborgene.
Hij roemde zijln werkzaamheid, zijin
U acht, zijn verstand, zijn betrekkingen
6i 1 allerlei invloedrijke personen, tot vu-
in ie Jacobijnen, die gereed waren om hun
aai rtij te verraden, hetzij uit eigenbelang,
eerzucht of uit haat tegen de dicta-
dat er voorwaarden moeten gesteld wor
den aan fondsen, maar zoo zeide hij
de door den heer Treub gestelde voor
waarden zijn geen waarborg, dat de fond
sen van de LandbouwOniderlinge en de
Tuinbouw-Onderlinge onder de wet val
len. En daarom stelde hij een motie
voor om deze vereenigingen op te nemen.
Wat zou het gevolg zijn geweest van
de aanneming dezer motie? Dat, waf
de heeren vurig wenschten en nastreef
den, en wat ieder doorzageen langdurig
uitstel van de beraadslagingen om de
motie te onderzoeken.
De heer Nolens verklaarde dan ook
zich. te ergeren over zulk een optreden
en zich te schamen voor zijn medeleden.
En den sociaal-democraten was het ook
te bar, wat door den heer Troelstra
in duidelijke woorden werdi verklaard/,
't WiaS volgens dien spreker al te mal,
dat de Liberale Unie zich nu als redder
van den boerenstand kwam opwerpen.
Hij wist wel zoo zei hij! dat men
te idoen had met „geïncarneerde oude
politieke rotten", maar, verklaarde hij:
„Ik laat me niet verlakken".
Door al hetgeen de heer Borgesius
en ook de heer Roodhuyzen ter toelich
ting en verdediging verder nog spraken,
werd de afschuwelijke streek dien Troel
stra naar verdienste gegeeseld had, nog
stootenden
De motie leed dan ook een smadelijke
nederlaag. Met 38 de geheele Rechter
zijde en de socialisten tegen 22 stem
men werd zij verworpen.
Weer eens een bewijs, op welk laag
peil van moraliteit de politiek kan af
dalen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het eenige wat uit de berichten over
den
hervatten strijd
op den Balkan valt op te merken is dat
men zich met kracht tegen Adrianopel
gericht heeft en met verwaarloozing vrij
wel der linie van Tsjataldsja, den weg
naar Adrianopel tracht vrij te maken
door een strijd bij Gallipoli.
Bij Adrianopel dringen de Bulgaren
met kracht op en moeten zelfs een suc
ces behaald hebben, als ten minste waar
is het bericht, dat 1000 man Turksche
infanterie zich overgegeven hebben. Ook
hebben zij een vliegtuig bovtén de stad
uitgestuurd, waaruit proclamatiën wen
den geworpen om de bevolking aan te
manen zich over te geVen.
över het succes van hun bombarde
ment luidt een officieel Turksch be^
richt, dat de zaken wel wat zal verklei
nen. dat de commandant Van Adrianopel
heeft geseind, dat de vijand de stad
opnieuw bombardeert Er zijn 138 houi-
witserbommen en 11 granaat-kartetsen
in de stad gevallen.
Acht inwoners zijn gedood, tien ge
kwetst en drieënvijftig huizen zijn in
brand geschoten.
tuur, die zij moede waren langer te
verdragen.
Jean de Trémazan 'begreep, dat die
invloed voor hem en zijn metgezel zeer
voordeelig zou kunnen zijn; dat in dit
Parijs, waar hij geen steun had, hij zich
gelukkig moest rekenen te kunnen staat
maken op de hulp van den markies en
zijn bondgenooten en dat het een goed
gesternte was geweest dat hem en zijn
vriend Pierre Lasson dien man had doen
ontmoeten.
De bereidwilligheid van den muscadïm
en zijn openhartigheid 'hadden Jean de
Trémazan terstond voor 'hem ingenomen.
Zij voelden geestverwantschap met
elkaar en dat had de aanvankelijke sym
pathie in niet geringe mate aangewak
kerd.
In den loop van dien avond had hun
gastheer trouwens met zooveel belang
stelling gevraagd naar zijn plannen, naar
zijn hulpmiddelen en naar de maatrege
len, die hij voor zijn veiligheid daöht te
nemen, dat het onmogelijk was geweest
hem te weerstaan.
.Wianneer de twee vrienden te Parijs
wilden blijven wonen, dan hadden zij'
een bewijs van burgerschap noodig1.
iHet was moeilijk genoeg zich dit te
verschaffen, ondanks1'de papieren, die zij
te Vitré zoo gemakkelijk hadden verkre
gen.
Zij konden lastig gevallen worden met
Bij Gallipoli moet volgens den cor
respondent van de „Frankfurter Ztg."
een hevige slag aan den gang zijn. Het
gevecht begon met een aanv&l van twee
Bulgaarsche regimenten .op de plaatsen
Mereste en Kadikeui. Dié Bulgaren wer
den met groote verliezen teruggeslagen.
Verdere bizonderheden ontbreken.
Een ander bericht uit Sofia echter
meldt dat de Bulgaren de Turksche troe
pen, die slechts weinig weerstand bo
den, tien kilometer ver teruggedrongen
hebben.
Bij Tsjataldsja lijken de gevechten
meer op schermutselingen om den schijn
van strijd te behoudennaar gemeld
wordt is echter uit Tsjorloe een ..geheele
afdeeling naar Adrianopel gederigeerd.
Dit een en ander versterkt wel dei'"mee
ning dat de Bulgaren langs een anderen!
kant Konstantinopel willen bespringen
en trachten door hun aanval op Gallipoli
de Dardanellen vrij te krijgen voor de
Grieksche vloot
Dat het plan inderdaad is een aanval
op Konstantinopel te doen, heeft ook
een hooggeplaatst Bulgaarsch diplomaat
aan de „Daily Telegraph" verklaard.
Als Turkije niet onmiddellijk toegeeft,
zeide hij, zullen wij de vraag doen rij
zen of de Sultan ook voortaan als on
afhankelijk souverein te Konstantinopel
zal verblijven. En de „Reichspost heeft
uit Sofia betrouwbaré mededeelingen ont
vangen, inhoudende dat de Bulgaren
voornemens zijn Konstantinopel te ver
overen en daarna met de mogendheden
de quaestie van de zeeëngten te regelen.
Wat den toestand te Konstantinopel
aangaat tracht de re. ering de gezanten
te overtuigen, dat de vreemdelingen
geen gevaar loopen, en dat zij daarom
liever geen toestemming geeft aan
vreemde oorlogsschepen, om door de
Dardanellen te varen.
Negen groote oorlogsschepen van Vier
groote mogendheden liggen thans in de
Besika .baai.
De opwinding in het Turksche leger is
sedert de benoeming van Izzet pasja tot
opperbevelhebber wat geluwd. Izzet is
met zijn general en staf in het Turksche
hoofdkwartier aangekomen.
Men gelooft dat een soort van gewa
pende vrede voor den Verderen duur van
den oorlog is gesloten tusschen de par
tijen in het officierskorps.
Voor Dzjanina schijnt het den Grie
ken ook voor den wind te gaan en voor
bereidingen voor den aanval zijn daar
gereed. Over de geheele linie wordt
den Turk dus het vuur weer na aarï
de schenen .gelegd, wat noodig is; In
tien dagen immers, aldus hebben dé
Bulgaren verklaard, moet deze nieuwe
oorlog beëindigd zijn 1 We zien het nog
niet!
GEMENGD.
Naar men in Belgische socialistische
kringen verzekert, zal de algemeene
staking, 'ter verkrijging van algemeen
kiesrecht, op 31 Maart worden afgekon
vragen en het zou zeer gevaarlijk zijin,
wanneer daarbij geen bevredigende ant
woorden werden gegeven.
Toch was zulk een bewijs van burger
schap onmisbaar.
De markies gaf bun reeds den vol
genden dag, toen zij hem bij Véry ont
moetten, een eerste bewijs van zijin uit
gebreide betrekkingen.
Gij woont in de buurt van het paleis
Egalité? vroeg hij hun.
Ja.
Dat is de 5e sectie. Wjend u namens
mij tot den burger Delaunay, een der
hoofdambtenaren in die sectie. Hij zal
u geven wat gij hebben moet.
De markies schreef eenige woorden
op een stuk papier, waaraan hij nog een
bijzonder herkenningsteeken gaf en ter
wijl hij het aan Jean de Trémazan ter
hand stelde, zegde hij met een glimlach:
1Dit is een talisman. Delaunay is een
der invloedrijkste leden van de club der
Jacobijnen. Zoodra gij hem dit papier
zult hebben laten zien, staat gij onder
zijn bescherming. ,Hij zal u raad geven,
dien gij getrouw moet opvolgen. Ga
morgenvroeg bijtijds naar zijln woning,
rue Thérèse n. 6.
Hij wees de beide vrienden op een
'bijna onmerkbaar kruisje, dat hij in het
midden van het papier had aangebracht.
De geheele inhoud van het papier be
stond uit voor een oningewijde niet te
digd. Een ander bericht noemt als da
tum 22 April.
De werklieden der wijnbouwers te
Epernay, Dizy, Ay, Cumières en iHput-
villiers hébben den arbeid gestaakt. Zij
eischen meer loon. Er is groote kans
dat de staking zich over 't geheele
champagne-district zal uitbreiden.
Te Foetschoe (China) is een bom
aanslag gepleegd op den civielen gou
verneur Tschang. Dertig personen wer
den gewond of gedood, maar de gouver
neur zelf bleef ongedeerd.
Te Livorno is in tegenwoordigheid
der burgerlijke overheid en van vele hoo-
ge personen, waaronder vele anticlerica-
len, den kloo ster zusters, zieken
verpleegsters, van Cottolengo een kunst
vol marmerstuk aangeboden. Hjerop staat
gegraveerd, dat de zusters zich gedurende
decholera-epüdemie van 1911 en den veld
tocht in Tripolis bijzonder onderscheiden
hebben door „wonderen van barm-
hartigh eid en opoffering voor den
naaste".
De prëfect deelde nog mede, dat alle
zusters aan de regeering voorgesteld wa
ren voor een onderscheiding.
Het nieuwe Engelsche kies
wetvoorst el zal door den eersten mi
nister waarschijnlijk in April weer wor
den ingediend. Men hoopt dan met be
hulp van de parliament act het voorstel
nog tijdig tot wet te verheffen voor de
volgende verkiezingen.
Het Oostenrijksche marinebestuur
heeft bij de werf Germania te Kiel vijf
onderzeesche booten besteld.
De France «Militaire "bericht, dat de
president der Republiek China heeft
besloten tot vorming een er luchtvloot
De leiding zal worden opgedragen aan
een Fransch officier.
Die vliegtuigen zullen in vredestijd wor
den gebruikt voor politiediensten te land
en ter zee.
Geheimraad baron v. Hammerstein
heeft, als vertegenwoordiger van bet {Pjrui-
sische ministerie van landbouw, in het
openbaar medegedeeld, dat alle kamers
van landbouw, op vier na, zich bereid
hadden verklaard, de groote steden met
behulp van de coöperatieve fokvereeni-
gingen geregeld van varkens te voorzien.
De vereenigingen dragen zelf het risico
van de prijsstijging.
De minister heeft deze pogingen met
alle kracht ondersteund en hoopt zoo
doende mede te werken aan een prij s-
verlaging van het vleesch.
De sneltrein, waarmede prins
Eitel Friedrich uit Roemenië naar
Berlijn terugkeerde, is in botsing ge
komen met een goederentrein. De stoker
en een reiziger zijn gedood, verscheiden
reizigers zijn gewond en een aantal
wagons beschadigd. De salonwagen van
den prins is niet beschadigd. De prints!
en zijn gevolg hielpen ijverig mede bij
de zorg voor de gewonden. De reis ïs
voortgezet, nadat de reizigers in andere
wagons waren overgebracht
ontcijferen woorden en teekens.
Dien avond, toen zij zich ter ruste be
gaven in hun gerieflijk ingerichte woning
de een in het ledikant, de andere op een
veldbed daarnaast, zegde Pierre tegen
zijn vriend:
Ziet ge wel dat het ons meeloopt
Wiij beginnen ons hier zelfs vrij rustig
te gevoelen, niet, mijn waarde Jean?
Zoo was het ooik.
De markies de Chalay had hun zeer
duidelijk den weg beschreven, dien zij
te volgen hadden en bovendien had hij
hun de middelen verschaft om hun vei
ligheid te verzekeren.
Het verstandigste wat men in dien tijd
te Parijs kon doen, was zoo min mogelijk
de aandacht te trekken en niemands ijver
zucht gaande te maken.
Dat had de markies de Chalay aan zijn
nieuwe bondgenooten gezegd, toen hij
hun raadde, als kleine burgers te leven,
die over bescheiden middelen te beschik
ken hadden.
Verder moesten er eenige maatregelen
genomen worden om te voorkomen dat,
voor het geval van een ontmoeting met
dokter Nollan, deze Jean de Trémazan
toch niet zou herkennen.
Dat was niet zoo moeilijk.
Er was destijds een groote verschei
denheid van kleederdrachten en het cos-
tuum der muscadins, waarbij de onder
kant van het gelaat achter een das ver-
Grondwetsherziening.
Zooals gisteren medegedeeld, is bij
de Tweede Kamer ingediend een wets
ontwerp, waarbij worden v\porgesteld{
verschillende wijzigingen in de grondwet
W|ij laten hier de voornaamste volgen.
Het Kiesrecht.
Kiesgerechtigd zijn die mannelijke Ne
derlanders, die £en leeftijd van 25 u-
ren bereikt hebben en aan het hc jfd
Van een gezin staan, of /onder aau het
hoofd van een gezin te §taan als zelf-»
standige personen in de maatschappij
optreden, een en ander nader te regelen
bij de wet
De wet bepaalt, in hoeverre de uit
oefening van het kiesrecht wordt gé-
schorst Voor de militairen geneden den
rang van officier bij de zee- en de land
macht voor den tijd, gedurende welken
zij Zich onder de wapenen bevinden.
Van de uitoefening van het kiesrecht
zijn uitgesloten, zij wien dat recht bij
rechterlijke uitspraak is ontze_gdzij die
krachtens rechterlijke beschikking Van
hunne vrijheid zijn beroofd; zij die bij
rechterlijke uitspraak, wegens krankzin
nigheid of zwakheid Van vermogens, de
beschikking of het beheer ovjer hunne
goederen hebben v)erloren, en zij die in
het burgerlijk jaar, voorafgaande aan de
vaststelling der kiezerslijsten, geduren
de ten minste drie maanden, van een
gemeentebestuur of andere niet kerke
lijke instelling geldelijken .onderstand
hebben genoten.
Aan de toelichting van de regeering
ontleenen wij net violgende:
Vermits het gezin is de kern der.
maatschappij moet in de eerste plaats
aan de hoofden van gezinnen het kies
recht worden toegekend. De leden Van
het gezin verkeeren als regel in zooda
nige afhankelijke positie, dat zij de maat
schappelijke zelfstandigheid missen, wel
ke voor de toekenning van het kiesrecht
"Noodzakelijk is. Wie echter, ofschoon
lid van een gezin, of geheel staande»
buiten elk gezinsverband, in de maat
schappij eene zelfstandige plaats in
neemt, behoort in denzelfden gedachten-
gang ook tot het kiesrecht te worden
geroepen. Bij een en ander heeft de re
geering alléén mannen, geen vrouwen!
op het oog.
Ook in de Staatscommissie was geene
meerderheid voor vrouwenkiesrecht te
vinden.
De Eerste Kamer.
De kring der verkiesbaren van de Eer
ste Kamer is aanmerkelijk uitgebreid.
Voor de Eerste Kamer zullen daarom
Verkiesbaar zijn te verklaren dezelfde
personen als voor het lidmaatschap der
TWeede Kamer in aanmerking kunnen
komen.
Men behoeft dan niet meer te behoo-
ren tot de hoogstaangeslagenen in de
Rijks directe belastingen of eene .of
meerdere bij de wet aangewezen hooge
borgen werd en men ook een pruik kom,
dragen, was bij uitstek geschikt om ie
mand, die zich vroeger heel anders had
gekleed, onherkenbaar te maken.
Pierre Lasson was door zijn vader
voldoende van geld voorzien en den graaf
de Trémazan, nu Jean Rocher gewor
den door de medewerking van vader
Canteleu te Vitré, ontbrak het evenmin
aan „de ziel van den oorlog".
Hij had in zijn lederen gordel, dien
hij steeds onder zijn kleederen droeg,
nog een groot deel van de aanzienlijke
som gelds, die zijn vader hem bij zijn
vertrek naar Engeland had meegegeven.
Die som bestond uit solide goudstuk
ken, die niet |£an- waardevermindering
onderhevig waren, zooals de assignaten.
Toen zij 's morgens na hun tweede
ontmoeting bij Véry met den markies de
Chalay ontwaakten en zij op hun kamer
hun eerste ontbijt gebruikt hadden, was
hun eerste werk van kleeding te ver
wisselen en .Voor de vermomming van
Jean de Trémazan te zorgen.
Pierre Lasson ging alleen uit om de
noodige in'koo.pen te doen en binnen een.
uur kwam hij terug met alles wat noodig
was om de twee Bretagners van den
vorigen dag in volslagen muscadins te
veranderen, waarbij het zwarte haar van
den graaf de Trémazan verborgen werd
onder een blonde pruik.
(Wordt vervolgdt)