BUITENLAND. BINNENLAND. 4e Jaargang. No. IQIQ. 3)e Eeicbelxe Sou/tomt Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. )IT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering in het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week fl.lU per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco Sper Post /-1-50 per kwartaal. de Afzonderlijke nummers 2VS cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. nen, Woensdag 3 Februari 1013. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel nseer 15 cent, ingezonden mededeel ingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen h.-ndels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. De concentratie in Leiden. De Balans, het om de veertien j dagen verschijnend vrijzinnig-democratisch orgaan, geeft ons een aardigen kijk achter de schermen der vrijzinnige concentratie Leiden. Het blad speelt in de vrij- rinnige familie de rol van het „enfant errible". Die vergadering der Leidsche ifdeeling van den Vrijzinnig-Democrati- rtchen Bond heeft zich neergelegd bij het besluit, dat voor Leiden een unie- liberaal zal worden gecandideerd', ^.zonder ioofdelijke stemming, zonder eenig ver- gjzet,... maar ook zonder enthousiasme, als harde noodzakelijkheid." Als harde noodzakelijkheid.... .eve de concentratie! ;Wiij lezen verder, dat de Leidsche af- g^ldeeling van den Vrijzinnig-Democrati- A schtn Bond tot voor de hoogste concen- tratie-rechtbank, het comité te 's Graven- hare afwijkende zienswijze heeft ,5 verdedigd, doch nul op het rekest kreeg, want „we hoorden uit den mond der a'* hoofdleiders, dat wij, door te volharden 'm~ bij ons verzet, het géheele plan de cam- -- pagne in Tie war zouden sturen". Toen heeft de afdeeling besloten, zich er maar bij neer te leggen ter wille van eenheid, die hoog-geroemde "éénheid der vrijzinnige concentratie. Die eenheid is zeer hecht. Die partijen zijln niet bijl eengesmeteno, neen, luistert maar welk een broederlijke toon, welk een .eenstemmigheid, welk een (eensgezindheid spreekt uit het volgende citaat: Nadat wij de overtuiging hadden alles te hebben gedaan wat onder die gegeven omstandigheden voor de zaak der democratie in Leiden kon worden gedaan h,ebben wij, ter wille der groote volksbelangen, die op het spel stonden, toegegeven, maar met den eed in 't harte, dat avond of morgen de rekening zal worden vereffend en de wissel zal worden gepresenteerdi ten kantore der kliek van 't geniepig conservatisme, welks vrijzinnigheid zich evenmin kan ontdoen van 't dienen van Mammon als de politieke christelijkheid, liefelijk, niet waar? Nogmaals: leve de concentratie I •Wij moeten ten slotte de redactie van „De Balans" van harte danken, dat zij op zoo'n waarlijk loyale manier heeft laten zien, wat er achter de scher men voorvalt. Voor de schermen zien wij anders niet dan de drie vrij.zin.nige partijen als zusters van eenzelfde familie, waarin alles pais en vreê is en roerende eenstemmigheid. V Merkwaardige uiting. De Handelsblad-schrijver over „Gods dienstig leven, in Nederland" brengt ons thans„bij de zendelingen der Mor monen". Hij moet natuurlijk zelf weten, wat hij als „godsdienstig leven" beschouwt, zoodat wij ons niet zullen verdiepen in beschouwingen omtrent zijn o.i. zonder linge keuze. Merkwaardig is intusschen de groote voorzichtigheid, welke scihr. in zijn oor deel aan den dag legt. Wat zegt u b.v. van deze passage: „Het schijnt me zoo maar ten halve een aanbeveling, wanneer op de ti telbladzijde van het lijvige werk van Stenhouse (1879) over „The Rocky Mountain Saints" afgedrukt staat, dat de schrijver vijf-endwintig jaar lang Mormoonsch ouderling en zendeling was en uitgever-eigenaar van de „Salt- Lake Daily Telegraph". Zéker geeft deze positie waarborg voor zijn gron dige bekendheid met leer en praktij ken van het 'Mormonisme; maar kun nen wij rekenen op onbevangenheid en onpartijdigheid bij; 'n „afvallige"?" Dtit is inderdaad geen onjuiste redenee- ring, maar daarom achten wij ons dam ook gerechtigd tot de vraag, waarom men dan wèl zooveel gewicht pleegt te hechten aan de beweringen van afvallige Katholieken? Wat dezulken verkondigen, vindt altijd gretig onthaal bij onze tegen standers en eereplaatsen'in hun pers. We zeggen hiermede intusschen geens zins, dat de schrijver over godsdienst in 'itjjHbld." dionovereenkomstig zou handelen. Dit kunnen we pas beoor- deelen, als hij ook het Katholicisme gaat bestudeeren, dat wel eens aan de beurt zal komen na het Mormonisme, hetwelk d.d. Febr. 1911 te Amsterdam niet min der dan 674, te Rotterdam zelfs 831 volgelingen telde. Een zoo krachtige „godsdienstige" be weging mocht niet worden voorbij gegaan ALGEMEEN OVERZICHT. Daar van beide kanten geen journalis ten bij het krijgsbedrijf worden toegela ten is het niet mogelijk goede berichteh over de hervatting der vijandelijkheden te krijgen. Echter is men in Sofia over tuigd dat Ad.rianopel binnen een week veroverd zal zijn. Volgens uit Sofia ont vangen telegrammen is Maandagavond tot elf uur Adrianopel zeer heftig gebom bardeerd. Daarna verminderde het bom bardement gedurende den nacht, doch gistermorgen-is het krachtig hervat. Het' geheele Bulgaarsche leger trok vandaag op onder dekking van het geschut, ten einde de veste te bestormen. Volgens berichten uit niet-ambtelijken bron zouden sommige wijken in brand staan. Uit Konstantinooel wordt gemeld dat de Bulgaren de forten ten ooncten enl bosten aanvielen, maar werden terugge slagen. Het garnizoen is vol moed en geestdrift. Een ander officieel telegram maakt melding van gevechten te Malatepe na bij Gallipoli. Bij Tsjataldzja zijn geen ernstige ge vechten geleverd, maar de Bulgaren zit ten ook daar niet stil, daar het 'dprjpl Tsjataldzja, dat aan het eindt van de Bulgaarsche linies ligt, in brand is ge stoken, blijkbaar om redenen van faktiek. Dat het den bondgenooten wel ernst is, zou men nog willen opmaken uit het bericht in de „Giornale d' Italia", vol gens hetwelk de bulgaarsche regeering de mogendheden gevraagd heeft, of zij Konstantinopel mag bezetten, om daar den Turken de vredesvponvaarden vbor te schriiven. en zouden de mogendheden reeds hun toestemming hebben gegeven. Echter wordt pok weef gesproken over hernieuwing der Vredesonderhandelingen Diplomatieke kringen te Sjofia zijn ge neigd te gelooven dat officieus de vre desonderhandelingen binnenkort .zullen worden hervat door bemidjdeling der mo gendheden, die in dien zin werkzaam blijven door het geven van vriendschap- pelijken raad aan de belanghebbenden. Volgens de „Times" neemt ook het gerucht vasteren vorm aan dat reeds telegrammen naar Sofia gezonden zijn, waarin Turkije den afstand van Adria nopel aanbiedt en wel onder de voorJ waarden, welke door de Bulgaren aan nemelijk jijn verklaard. Over de opstelling der verschillende legermachten zijn geen betrouwbare inlichtingen te ver krijgen. Wel heet het jiat het Bulgaar sche hoofdkwartier naar Tsjerkeskeui is verplaatst, doch over de jjlannen ver- Luidt nog niets. De legerkrachten der Turken schat de .„Times" 9p 250,000 waarvan 200,000 man achter de Tsja- taldzjalinie liggen en 50,000 op1 het schiereiland Gallipoli. Het Bulgaarsche leger in Thracijj, on der bevel van Sawof, „den Bulgaarschen Moltke" telt 280,000 man met inbe grip van 30.000 man van het Servi sche leger, dat Macedonië heeft ver overd. Een gedeelte dier troepen ten getale van 125,0001 Bulgaren en Ser viërs onder bevel van generaal Dimi- trief. staat gereed om de Tsjataidialinie aan te vallen. Adrianopel, dat door 50,000 Turken opder Sjoekri-piasja wordt verdedigd, wordt belegerd -door' 100,000 Bulgaren en Serviërs onder generaal ïwanof, ter wijl nog 60,000 Bulgaren verspreid lig gen langs een lijn, van de ,Zee van Mar mora naar de Egeïsche Zee, die hfeti schiereiland Gallipoli afsnijdt. DeTurk- sche troepien in .dit 'schiereiland zullen eventueel de forten aan den ingang dier Dardanellen te verdedigen hebben. GEMENGD. De prins-regent van Beie renen zijn gemalin zullen op! 6 Maart een bezoek aan keizër Wlilhelm te Berlijn brengen. De minister-ptresident I von Hertling zal hen vergezellen. Naar de „Lokal-Anzeiger" uit Ko- penhagen verneemt, verluidt daar in hof- j kringen dat in den loop1 van <en! zomer j de keizer Van Rusland en de ko- j ning van Engeland elkaar te Ko- I penhagen zullen ontmoeten. Uit Ween en wordt gemeld, dat de j Oostenrijksche consul te Prizrend, Prochaska. ^teruggeroepen en njiar Zuid-Amerika verplaatst is. Dat de man, die zooveel „herrie" veroorzaakte, spoe dig een andere post zou krijgen, waari zijn naam weer in vergetelheid kon ra ken, was te voorzien. Maar dat men hem zoo wegzendt, geeft Vefl te denken. De „Zeit" meent te weten, dat tegen 12 Februari Rusland zoowel als Oostenrijk de genomen militaire maatregelen zullen kunnen intrek ken. Eeü nieuw p'olfifjtetferbod is te Berlijn tegen de prikkelliteratuur, uitgevaardigd en treedt 1 Maart a. s. in werking. In 't vervolg zal het verbo- boden zijn aan kinderen cnlder de 16 jaar de beruchte detectieVenromannetjes te verkoopen of uit te leenen. In de hoofdkerk te Esschen (België) hebben dieven .gen kastjej opengebroken, waarin de gelden der schoolcollecten bewaard worden, en den geheelen inhoud geroofd,. Gelukkig was deze niet groot .en zal de buit dèr heiligschenners niet meer dan 80 frs. bedragen. Het „Journal -/. Commerce" ver neemt, dat de regeering met atlanti- sche stoomvaartmaatschappijen onder handelt over deelneming in die kosten van uitzending van een stoomschip met een zeer sterke insiallatie voor draadloo- ze telegrafie naar het noorden Van den Atlantischen Oceaan, om de aanwe zigheid van ijsbergen en derge lijke gevaren aan .de scheepvaart mede te deelen. Maandagavond om half negen is het Nederlandsche stoomschip! ITiian, van Amsterdam naar Stettin, met een lading stukgoed (ijzeren staven) bij Dierhagen gestrand. De bemanning oestand uit 15 man. De reddingsboot Wustrow was spoedig ter plaatse; verder zijn tie Rü- gen, van de bergingsmaatSch(appij uit Wiarnemiinde en de S. V. A. uit Gjedser ontboden om hulp te verleenen. De dek lading is overboord gezet. Die beman ning is aan boord. Koninklijke besluiten. Bij Kon. besluit zijn benoemd tot ver tegenwoordigers van de Nederlandsche regeering bij het in 1913 te Brussel te houden Internationaal Congres voor Kin derbescherming: jhr. mr. D. O. Engelen, president der arr.-^echtbank te Zutphen, en mr. J. P. de Mijere, administrateur van het departement van Justitie; is aan .A C. van Meeteren op zijn verzoek eervol pntslag verleend als lee- raar aan de Rijks H. Bu S,. te Zwolle; is bij het reserve-personeel der land macht, bij het wapen der genie, bij! het reg. genietroepen, benoemd tot reserve- kapitein de reserve-le-luitenant J. H E, Rückert, van het korps; zijn benoemd tot burgemeester: te Maashees G. H. J. Rieter; te Haastrecht en Vlist G. V. W(. baroii van Hemert tot Dingshof; te Ransdorp J. Kastelein, secretaris dier gemeente; te Zuid- en Noord-Schermer C. de Boer, secretaris dier gemeente; te Sneek P. J. de Hoep; te Ohe en Laak J. H, J. Galiart, secre taris dier gemeente; is aan dr. F. X. Smits op zijn verzoek eervol ontslag verleend als commies bij het rijksarchief in Noord-Brabant; is benoemd tot districtsveearts dr. Dl G. Ubbels te Haarlem. H. M. de Koningin. H. M. de Koningin heeft het voorne men, zich op den avohcl van Donderdag 6 Februari andermaal voor eenige dagen in streng incognito en onder den titel van gravin van Buren naar den Taunus te begeven, teneinde den 7en Februari, den trouwdag van Hare Majesteit en Z. K, H., met Zijne Koninklijke Hoog heid den Prins door te brengen. Eerste Kamer. De leden van de Eerste Kamer zijn ter vergadering bijeengeroepen tegen Dinsdag 11 dezer ;s avonds half 9 uur. Een minister-geheelonthouder. 'De „N. Tilb. Grt." heeft hooren ver tellen, dat op het zilveren bruiloftsfeest vaa minister Talma, bekend geheel onthouder, aan het feestmaal alleen alco holvrije dranken werd aangeboden. 'Dat men zich daarom verveelde of niet vroolijk was, zeide men er niet bij, zegt het blad. Misschien wel historisch zet „Het Centrum" boven het volgend grapje uit „Het Volk": „Twee echte politici bespreken de kansen. 't Helpt tóch niet, zegt de een, jde Roomschen en de Katholieken helpen mekaar vast weer..»»" i Koddig inderdaad. Maar 't geval is toch niet zóó onwaar schijnlijk, als men denken zou. De „grap" kan best „historisch" zijn! Of maakt men in verkiezingstijd niet geregeld onderscheid tusschen Katholie ken en ultramontanen en heeft ook in liberale, socialistische en anti-papistisdhe ooren het woord „Roomsch" niet een bdzonderen klank? is het dan wonder, dat zelfs „echte politici" de kluts kwijt raken? Temeer, daar men van Roomsch-Ka- tholieke aangelegenheden in on-roomsche kringen te naastenbij niets weet, al pleegt men er wel op hoogen toon over te spre ken De Nederlandsche bevolking. W;ij lezen in „'Die Beukelaar": Over ruim twintig jaar telt Nederland naar alle waarschijnlijkheid een bevolking van ongeveer acht millioen. Eert volks- groei van wel buitengewone bcteekenis. in 1830 bezat ons land een volkstal van ruim 21/5} millioen, terwijl de bevolking van Frankrijk toen ongeveer 32 millioen ibedroeg, idus het (twaalfvoud van (het toen malige zielental in Nederland. Terwijl ditzelfde Frankrijk, welks bevolking stil staat, over een twintig jaar wel niet bo ven de veertig millioen zal zijn gestegen, Dan zal Nederland dus in stee van Vu, 5 van de Fransche bevolking tellen. De geëindigde typografenstaking. De „N. Rott Crt" bevat de volgende nabeschouwing over de afgeloopen ty pografenstaking. Bij een onderhoud, dat wij heden heb ben gehad met den heer Diamant, voor zitter van het stakingscomité, deelde deze ons mee, dat de 131 typografen, die gisteren tegen opheffing van de staking hebben gestemd, dit hebben gedaan, om dat zij geen slachtoffers wenschten. Zij verlangden, dat allen, die met veel op offering voor verbetering in de vaktoe standen hebben gestreden, daarvan nu ook de vruchten zouden plukken. Hun tegenstemmen moet niet worden opge vat als ontevredenheid met het behaalde resultaat, dat vooral belangrijk is met het oog op de verhooging van de mini- mum-loonen. De organisaties verwachten van dezen met succes gevoerden strijd ook, dat zij de nu niet ingewilligde eischen doorgevoerd kunnen krijgen in het contract met den Bond van Boek drukkerijen, te sluiten met ingang van 1 Februari 1914. Voorts heeft deze staking de aandacht gevestigd op de kwestie van de mede zeggingschap van de werklieden in de regeling van inwendige aangelegenheden. De werklieden verwachten, dat in het contract met den Ned. Bond van Boek drukkerijen deze zaak zóó geregeld zal worden, dat $r commissies uit de pa troons en de werklieden voor zullen wor den ingesteld. Voor drukkers, die werken op twee- toer-machines en op persen met inleg- apparaat, is het loon nogal belangrijk beneden het geëischte gebleven. Voor deze categorieën was een uurloon van 32 ets. gevraagd, omdat zulke werklie den eigenlijk ieder 2 machines bedie nen; het uurloon staat nu echter op 24 ets. Ook deze zaak hopen de werklieden in 1914 gunstiger geregeld te krijgen. Nog werd er op gewezen, dat er, in verband met de aanstaande onafhanke lijkheidsfeesten, groote drukte in het be drijf verwacht wordt, zoodat de door de staking werkloos geworden typografen weer spoedig aangenomen zullen kunnen worden. Bij een zestal firma's, onder welke Ellerman en Harms, wordt thans nog ge werkt onder de oude voorwaarden door gezamenlijk 186 werklieden. Reeds heden stelden de organdsatiebesturen zich in verbinding niet deze firma's, om de nieu we arbeidsvoorwaarden doorgevoerd te krijgen. De 'firma's Coesel en Van Soest, voor wie de staking nog voortduurde, hebben toegegeven. Het geld dat stom is... In een artikel van het Batavia: -die Handelsblad leest men de volgende krasse mededeeling: „Toch hebben de aanstaande verkie zingen (voor de Tweede Kamer) in In- dië meer die aandacht getrokken dan vroegere 4-jaariijksche verkiezingen in het moederland- Aanleiding tot die meer dere aandacht gaf het streven van regee ring en zending, om langs den v/eg vani het onderwijs aan de mohamedanen hier te lande een godsdienst te bréngen waar om zij niet gevraagd hebben en dien zij ook niet wenschen. Vele Europeanen^ hebben gemeend, dat door zulk een stre ven volstrekt onnoodig de godsdienst vrede zou worden verstoord, en zij heb ben die meening gedemonsteerd, o.m. door het schrijven van een circulaire waarin men werd ppgewekt, om door geldelijke bijdragen de .vrijzinnige con centratie in Nederland bij de aanstaan de algemeene verkiezingen te steunen. Aan dien oproep hebben velen voldaan. Dezer dagen zal de eerste f 10.000 naar Nederland geremitteerd, worden. Het is ons bekend, dat dit wel jiiet de Jaat- ste f 10.000 zullën zijn, welke gezon den worden. Ook sommige gegoede Chi- neezen teekenden voor eiene bijdrage, en1 in dat feit vonden enkele zich „ppsir tieve christenen" noemende menschenf aanleiding om te zeggen, dat hun ver bittering wel beschouwd eigenljjk ^ver ontwaardiging was". Er is dus reeds een aardjg bedrag op, komst en die eerste tien duizeaild gulden zullen niet de laatste zijn. De zilvervloot voert haar schatten aaij, terwijl de verkiezingen nog be trekkelijk ver .verwijderd zijn. Men is daar wei ijverig' in IndiëP En wij beleven nu het 4,noch nie da gewesen" verschijnsel, dat straks die li berale verkiezings-campagne o. a. zal worden gevoerd met... Chineesch gelïtf De concentratie in een meuw licht! zegt het Centrum. ,,'t Is niet genoeg, dat Vrij-liberalen, Unie-liberalen en Vrijzinnig-democraten, zich in één hoop scharen-; niet genoeg, dat men straks de hul pi der socialisten zal aanvaarden en wederkeerig aan hen steun verleenenniet genoeg, dat de Indische vrijzinnigheid een handje helpt, neen met volle handen helpt, nu wordt de samenwerking ook nog uitge breid tot het buitenland, tot de Chinee- zen. Welk een nationaal bedriif 1 En ,00k,, v/elk een christelijk bedrijf 11 Men is bang voor de verspreiding van het Christendom onder d.e Mohammeda nen en onder voorwendsel, idiat de.go<ls- dienstvrede daardoor zou worden be dreigd steunen Nederlandsche liberalen, Nederlandsche socialisten en Indische Chineezen de vrijzinnige concehtratle/" Die aard dier concentratie wond|t door dit buitengewone bondgenootschap) een keer te meer geteekencL KORTE KRONIEK. Besloten is, dat op de op den 2en Pinksterdag te Heerlen te houden Ka tholiekendag het algemeene onderwerp zal zijn: Het Familieleven. De regelings- commassie zal bestaan uit de heeren Schroeder, lid van den gemeenteraad!, voorz. dr. Meuieman, viice-voorz.den gemeente-secretaris Grootjaus, secr. Lemmer.s, penningm. en v. cl Kamp, 2e secretaris. De spoorwegen hebben het plan om voortaan slechts eens per jaar eene dienstregeling te maken^zoowel voor den zomer als voor den winter. In de spoor boekjes zal dan duidelijk worden aange geven, welke treinen in de wintermaan den niet zullen loopen. Die vereenigïng „Plaatselijk Belang?' te Medemblik heeft naar aanleiding van de plannen om een nieuw Rijkskrank- zinnigengesticht te Wpensel te bouwen, tot den Minister van Binnenl. Zaken en tot de leden van de Tweede Kamer een adres gericht, waarin zij er op aandringt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1913 | | pagina 1