II
Een ernstig Woord.
4e Jaargang.
No. 989.
Bureau OBJ E SfNOEL 54, LEIÜËM.
inter:. Telefoon O.VS. --stbj- A.
IT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS ROLIS Ongevallen-verzekering
n het GE!LLU3TREHRD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kw.irtcidl bij onze agenten 10 cent per week 1.30 per kwirtaai. Franco
r post 11.50 per kw irt.i il.
Aizonderlijke nummers 2' cent mei Geiliusircerd ZondagsDlad o cent.
Zaterdag
Januari
[Ui 3
De A'JVERTEMTIËP JII5 ».-lr.,r rs« tl.-.:
ingezonden mededee in .jen van 1 regels 1.5 elke rege meer 30 cent, me ran
bewijsnummer. 3j c>iri: iin-Ji: je i r tg 1 euirs n i ;r phttsrumte
Kleine Adverfentiëngevraagde betrekkin en. iluur en vernuur koop tn v'erki o
i geer. handels rveren'if n 1 r rcg- is 5 een, «erf ore rtvp' nrer eni h v
betrekkingen 1 o regt-is a cent. >e ierc rege moer i en
Dit nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEILLUS-
TKEERD ZONDAGSBLAD.
Nu eens 'niet dit „ernstig" woord" on-
elezen ter zijde gelegd, omdat het wel
eer gaan zal over de verkiezingen. Ja,
et gaat weer over de verkiezingen!
laar de omstandigheden dringen en
wingen ons er toe. Wij kunnen en wij
ïogen niet zwijgen.
De lade Februari is het de laatste
ag, dat men op de kiezerslijst kan ge-
laatst worden. Wie er dan niet op staat,
an in Juni thuis blijven zitten, heeft
an niets te zeggen.
En toch zijn er nog velen, die dutten
n suffen, die zich er niet van bewust
i/n, dat op dien 15en Februari voor een
root deel beslist is, in welke richting
land in de volgende vier jaren zal
eleid en bestuurd worden, of die er niet
an denken, dat die 13ie zoo dicht bi}
i genaderd.
En daarom ons ernstig woord. Aller-
jerst *tot de propagandisten. Spant in
en voor de kiezerskweek nog restenden
jdal uwe krachten in, laat oplaaien uw
)ngen en frlsschen moed. Doordringt u
iep van hebge wie itge,het ver-strekkende,
iet heilrijke van uwen arbeid, bezielt
levendig met de gedachte, dat het gaat
m een groote zaak. «Men moge het wi:-
:n ontkennen of bemantelen, men moge
a'.s belachelijk en bespottelijk wiÜen
oovste'.len, het gaat bij den stembusstrijd
1 de aanstaande Juni-maand voor en
egen de Christelijke beginselen! Het
aat voor en tegen de Christelijke be
ginselen van rechtvaardigheid en naas-
eniiefde, voor en tegen de Christelijke
>eginselen omtrent de taak van dei] staal,
le maatschappij en het individu.
En als gij komt bij hen, die tegen
le sociale wetten zijtn, omdat deze het geld
ouden kloppen uit de zakken van midden-
tanders o: arbeiders, of omdat deze een
mrechtmatigen dwang zouden op - ggen,
lie tegen de tarief wet zijn, omdat deze de
eheele welvaart van onsjand zou ver-
ïietigen, bij hen dus, die niets moeten
lebben van deze Christelijke regeering,
)rengt hun dan aan het verstand, dat
lit alles nog geen reden voor hen kan
:ijn om zich niet als kiezer aan te mei-
ien, om zich niet te bekommeren over
len afloop 'der verkiezingen.
Wie nog slechts een flauw besef heeft
,'an de verantwoordelijke plaais, die hij
ils enke'ing inneemt in de samenleving,
ils burger in den staat, wie ft.: slot:.,
log slechts eenig respect heeft voor zich
:elven, zal -zorgen, voor zoover dit in
lijn vermogen ligt, dat de Staat, waarin
lij leeft, geleid en bestuurd wordt door
ïersonen, wier beginselen hij huldigt,
ils waar en goed erkent. En dat kan hij
loor middel van het kiesbiliet!
En wat betreft de gezindheid tegen
deze regeering, het ongunstig oordeel
aver hare wetten, raadt die personen
aan zich eens te laten voorlichten op de
vergaderingen van de jonge Garde
en door de Katholieke pers. Zij1
zullen dan waarschijnlijk tot de erkenning
tomen, dat zij niet onbevooroordeeld,
maar door een liberale of socialistische,
nisschien wel door een neutrale bril
de toestanden hebben bekeken!
Doch de kiezerskweek is niet alleen
iet werk der propagandisten! Ieder den-
ke er over en onderzoeke, of er onder
zijn huisgenooten, zijn familieleden, zijn
rienden, zijn kennissen, zijn buren niet
iemand is, die het kiesrecht f e i t e 1 ijk
niet heeft, terwijl hij het hebben kan.
En hij ruste niet voordat hij een nieuwer,
strijder heeft gewonnen. Wat baten wer
kers in de verkiezingsdagen, wat baten
ergaderingenwat baat de pers, als
Pr niet voldoende kiezers op de kiezers-
lijst staan. En daarom nogmaals
met a'.le kracht, met allen moed. met
■alle enthousiasme gewerkt vóór den 15en
Februari.
Als wij zien, hoe er gearbeid wordt
aan de overzijde, door de socialisten en
de vrijzinnigen, hoe de verschillende scha
keeringen van de vrijzinnigen hun begin
selen laten verdoezelen en vervagen en
vertrappen, om te zamen te kunnen .op
trekken tegen het C h r i s t e 1 ij k begin
sel, dan moet dat ons prikkelen tot den
strijd! De strijd voor de eer van het
beginsel, dat wij als wij het zoo mogen
uitdrukken -— liefhebben rnet iedere vezel
van onze ziel! Laten wij die liefde, die
overtuiging in deze dagen toonen door
de daad!
Dcch nu .komt de practische vraag:
Wie is kiezer. Deze vraag vindt u op
een andere plaats in ons blad in den
breede beantwoord. Knipt dat antwoord
uit en bewaari hei.
iNog een oordeel
Gisteren legden we even vast, dat de
heeleir.aal niet clericale overzichter van
het JHbld. een lams brak vcor het zoo
scherp becritiseerde beleid van deze re
geering. Die aJ evenmin kerkeüjk-gezinde
Kamer-overzachtsahrióver van de N. Rott
Crt komt nu ook aan met een derge
lijke getuigenis. Hij zegt met den heer
van Karnebeek van meening te zijn,
„dat de tegenwoordige mLnister van
oorlog zich door een prijzenswaardige
mate van doortastendheid onderscheidt.
En vraagt dan verder:
„Paart hij daaraan nu gelijk de heer
Van Karnebeek tevens constateerde
een open oog voor onze finanrieele
draagkracht? Ziehier een zeer moei
lijke vraag, die wij echter niet zoo
aanstonds ontkennend zouden willen
beantwoorden."
't Is wel zeer voorzichtig uitgedrukt.
Doch een niet - ontkennend antwoord
klinkt uit die mond ais een bevestiging.
Men moet niet zulk een groote loya'iteit
en openhartigheid eischen.
Dit zijn nu twee getuigenissen van
vrijzinnige zij Je. Maar let er Y«s op
bij de verkiezingen zal toch de duurte
van het ministerie van oorlog opgeld
doen
er op ingaan, ofschoon het wel zeer
waarschijnlijk was, dat "Turkije den af
stand van Adrianopel aan de bondge-
nooten ook nu nog niet zou voorstellen.
Maar toch zou üiit dat voorstel den goe
den wil van Turkije blijken en daarom
moet er acht op worden geslagen- Af
stand van Adrianopel zal Turkije niet
voorsteden, maar op dit punt kon beter
te Konstautinopel als te Londen invloed
vorden uitgeoefend; in deze zouden dt
bemoeiingen der groote mogendheden
natuurlijk welko-m zijn.
Wat zullen we nu weer voor bokke-
sprongen in het ongelukkige land te zien
krijgen?
GEMENGD.
Naar het „Journal" uit (Wieenen
verneemt, zal keizer Willem in het
begin van de lente een bezoek aan k e i-
v.er Frans Jozef brengen.
De correspondent van de „New
York Herald" heeft bij het Kerstfeest
voor de kozakken van de keizerlijke lijf
garde, den zoon des Tsaren gezien.
Daneff was niet bevoegd om over de j een kreupel, maar .zag
bemiddeling der mogendheden te spre- er sjLu** en was opgewekt,
ken, wel kon hij verklaren, dat de ino- J5,ren ^elfi3sc),e out*"
genidneden, wanneer zij eensgezind har.- r,nnisler Woeste, na het ongeluk hem
delden, een goed werk zouden doen en j -overkomen voor net eerst weer zijn be-
in de achting der bondgenooten stijlgen." J zlS'ieclen aan het hof van cassatie her
Nog wordt uit Londen aan den „Fi- i
garo" geseind, dat de gezantenbij een
komst een vorm zou hebben gevonden,
die de vredesconferentie in staat zou
stellen haar werk weldra te hervatten.
We vreezen echter voor de goeden
loop der zaken, vooral ook met het oog
op de houding van
Roemenië
die den Turk in zijn koppigheid stijft, j
De „Times" meldt dienaangaande:
Volgens inlichtingen uit Boekarest,
heeft de Roemeensche regeering, daar
zij vond dat de onderhandelingen met
Bulgarije geen voortgang, maakten, be
sloten, het gebied dal z«j van Bulgarije j
eischt als vergoeding voor haar onzij- i
digheid in den Balkanoorlog, onverwijld
vat, waarbij hij nog steunde op een
stok. Zijn gezonde gelaatskleur getuig
de echter dat hij spoedig weer geheei
zal hersteld zijn van het .orgjevai, hem
overkomen.
Het Amerikaansche oorlag-
schip Panther, waaromtrent het ge
rucht had geloopen, dat het met man
en muis was vergaan, is voor Guantana-
mo aangekomen.
Aanstaande Dinsdag rullen, naar
'/de „Daily Telegraoh" meldt, de eischen
van schadevergoeding, tezamen beloo-
pende 1 0 000 p.St., worden behandeld,
naar aanleiding van het vergaan van
de Titanic.
Verscheidene rijke overlevenden van
de ramp, waarbij ook de families Astor,
Widener en Strauss, moeten te kennen
BUITEN 1. A ND.
ALGE E OvE.-A.UTJ.
De toestand in zake de Balkankwestie
wordt met den dag meer gespannen en
baart in diplomatieke kringen
toenemend*- ongerustheid
'Du is niet te wijten aan eer beslissende
wending in den loop» der raken, maar
Ln de eerste p.aats aas de voortdurende
onbuigzame houding van Turkije, a's-
mede aan de tijdingen uit. Boekarest,
die de vrees doen rijzen voor gevaar
van verwikkeling door de verhouding tus-
schen Roemenie en Bulgarije.
Men heeft besloten de nota, di.e de
gezanten te Korts tan tincpei voorbereiden,
ie laten volgen door veel krachtiger en
beslister verroogen der mogendheden.
Maar ook voor de
actie der mogendheden
toont -it Turk absoluut geen ontzag. De
Turksche gevolmachtigden uiten zich
daarover op hcogen toon.
„Wat kan ons eer. vlootbetooging sche
ien? zoo oetoo-gde-i zij tegenover o.odtr-
s.h'.'.dene journalisten. Er liggen nu al
twee maanden lang oorlogsschepen Yan
bijna a'le mogendheden ter reede van
Konstautinopel en de bevolking van de
hoofdstad ls er aan gewend geraakt ze
daar te zier. liggen.
Verondersteld cr heeft een vlootbe
tooging plaats. Wat gebeurt er dan Niet
anders dan dat de oorlogsschepen wat
gaan spelevaren op den Bosporus. En
denkt gij' dat dat op ons veel indruk
zal makenBombardec-ren kan men Kon-
stantinopel toch niet men zou het niet
•durven.
Die vlootbetooging, zal men zeggen, is
een onvriendschappelijke daad en een
bewijs, .dat de mogendheden eensgezind
en beslist.van meening zijn, dat Adria
nopel aan de bondgenooten moet worden
afgestaan.
Welnu, laat het een onvriendschappe
lijke daad z'jn, bat het een bewijs zijn
van dc eensgezindheid der mogendheden,
dat is ons geheel onverschillig; wij zul
len Adrianooel niet afstaan.
De drang van de mogendheden met
of zonder vlootbetooging zal in het
minst geen uitwerking hebben."
Gezien deze houding is er weinig hoop
op dat de i irrken, zt>oa:s eerst in uit
zicht was rest Nd. stappen zullen doen tot
hervatting der ooderhair,delingen
die de Balkansiaten wel schijnen te wil
len. Danef zeide daarover o.m. tot een
vertegenwoordiger v®n dc „Neue Freie
Presse"
„Tot nu toe is Jit (aanvrage tot her
vatting) niet geschied, maar gebeurde
het, dan zouden de Balkan-gedelegeerden
ln sommige kringen gelooft men, dat j
t besluit van Roemenie enkel ten doel
te bezetten. j Lebben gegeven, dat zij tegen de'eige-
De Oosten rijks en Je Russische ge- naars van het schip geen eischen zullen
zant hebben JaafdirrH daie ijk kraclvtigeytrl'urengm.
vertoogen gehouden. Men gvloo.t, dat zij j
er in geslaagd zijn, te bewerken, dat UI U j t j
Roemenië deii stap twee dagen zal uit- 1
steden. Katho!ickendagen in het bisdom
Haarlem.
Donderdag werd te 's-Gravenhage in
'het Zuid-Hoilandsch Koffiehuis de jaar-
vergadering gehouden van het Alg. Co
j mite voor de K.atho.iekendagen in het
j Bisdom Haarlem, ond;r voorzitterschap
van Mr. j. N. J. E. iieerkens Thijssen.
lot ie-en a.i het hoofdbestuur, ter
vervanging van de heeren W. B. O,
Moikenboer en pastoor F. J. M. Lu-
cassen, den Haag, die aan de beurt van
.Treding en niet terstond herkiesbaar
het
heeft Bu.garije vrees aan te jagen en tot
toegeven te bewegen.
'De Times voegt er bij', dat «er alle
reden Ls, om aan te nemen, dat de mo
gendheden zulk een goeukoope poging
om hen onJerkrig te verdeel en en de te
genwoordige onderhandelingen te laten
mislukken, niet zullen duiden.
Uit Boekarest wordt nog gemeld, dat
j men in militaire kringen een groote gls-
ling merkt tengevolge van dei geringer,
j voortgang van de onderhandelingen met j waren, werden gekozen de heeren P.
j Roemenië. Men verwacht mobilisatie, als D~" /l_I 1 1 u
i er binnen twetmaal uur geen bevre-
digend antwoord van Soda is gekomen. het hoofdbestuur.
En in So«eia is men bang dat Bulgarije 5 De voorzitter beklaagde er zich ovt?,
als het Roemeensche leger de grenzen óat de leden van het Algemeen Comité,
j overschrijdt, geen voldoende macht te- j hoezcei door het hoofdbestuur in staat
1 genover de vijandelijke troepen zal kun- gesreid om een duidelijk overzicht te
i nen stellen. I krijgen van de namen der vaste leden van
Zu.len de mogendheden spoedig ge- de Katholiekendagen, en door dit be
i noeg dez*1 oorlogsdreiging kunnen te met stuur aangemaand om ieder in eigen
j doen Rusland moet reeds op a'ies voer- J kring voor de uitbreiding van het ieden-
bereid zijn en zijn T.warte Zee/loot ge- werkzaam ie zijn, aan die aanmaning
nagenoeg geen gevolg hebben gegeven.
L>e aanwezigen betoonden hunr.
Bos (Hoorn) en rector L. J. J. Hage-
raats (den Haag), beiden oud-leden van
mobiliseerd hebben.
Portugal
dat weer een nieuw ministerie heeft, is
door dit nieuwe kabinet ook gelukkig
gemaak: rnet een ministerie Ne verklaring,
gister in het parlement voorgelezen.
Daarin heet net, dat de regcering zal
trachten het vertrouwen van het land
te winnen en gi<-n onvruchtbaar getwist
uit te lokken. Zij zaI de openbare dien
sten verzekeren er. de kopende zaken
afdoen. Zij zal een buitenlands die poli
tiek voeren, die als van ouds voeling
houdt en in overeenstemming is met het
verbond met Engeland. Zij zal de handen
van vriendschap met Brazilië nauwer aan
halen en trachten het financieel evenwicht
te herstellen door finandeele voorstellen,
die bijdragen van de gegoeden zullen
vragen op billijken grondslag. De ver
klaring kondigt het vormen van een mi
nisterie van openbaar onderwijs aan, het
scheppen van een administratief wetboek,
een nieuwe kieswet en hervorming van
de politie van Lissabon. De regeering
zal een wet over de ministerieele verant
woordelijkheid aanhangig maken en de
plannen van landsverdediging aanvullen.
Zij zal de militaire rechtbanken afschaffen
en het wegennet uitbreiden. Zij zal voorts aan H. M. de koningin zou zijn of zou
de duurte van_levensmiddelen tegengaan worden aangeboden, verneemt het
stemming met dii vermanend woord en
uil hun midden werd de toezegging ge
daan, dat alsnog aan den gegeven wenk
gevolg gegeven zou worden.
(„N. Haarl. Ct.")
Minister h. Regont.
Minister Regout is, naar wordt ge
meld, gisteravond uit Nizza vertrokken.
Zijn toestand is zeer ernstig. Een dokter
vergezeld hem.
De minister wordt morgenochtend cm
9 uur in Den Haag verwacht.
R K. Kiesvereenigingen N.-Holland.
Maandag 20 dezer zal, aldus meldt het
„Hsgez.", de jaarlijksche vergadering
(plaats hebben van den Provincialen Bond
yan R. K. Kiesvereenigingen in Noord-
Holland, in welke deze bond zijn hou
ding zal bepalen bjj de Kamer- en Sta
tenverkiezingen.
Legerconimiscie
Naar aanleiding van de mededeeling,
gisteren coor den heer Duymacr van
Twist in dc Tweede Kamer gedaan, dat
de Legercommissie met haar taak gereed,
zou zijn en haar rapport dezer dagen
en de koloniën financicclc en admini
stratieve autonomie verleenen. Ten s!ot*e
za! zij ach nauwgezet aan -le uitvoering
van de wet op den eeredienst gelegen
laten liggen, over welks uitlegging eer
lang het Parlement zal hebben te beraavi-
slagen.
„Vad.", dat r-ezer dagen een raplport
over de voeding aan H. M is of zal
worden ingezonden. Dit rap^oH 7a! dorr
andere speciale rapporten worden ge-
i volgd. De commissie meende, dat het
goed wis, niet met een publicatie te
wachten, totdat het geheele zeëx tij'd-
roovende en omvangrijke onderzoek
zou zijn afgeloopen.
Gymnasiaal -*n middelbaar onierw ijs.
Met goedkeuring van het Neder-
L-mdsch Episcopaat hebben de Katholie-
lieke Colleges, waaraan óf een „aange
wezen" gymnasium, óf een door het
Rijk gesubsidieerde H. B. S, verbonden
is. een schoolraad opgericht tpt bevor
dering der gemeenschappelijke belan
gen van het R. K. gymnasiaal en middel-
baar onderwijs.
Leden van den Raad zijn de heeren
A. Bergé, rector van het Canisius-col-
icge te Nijmegendr. P. C. de Brouwer,
rector van het R, K. gymnasium te Til
burg; M. A. van Everdingen, rector van
net Ignatius-college te Amsterdam dr.
R. van Opipenraay, rector studiorum van
het gymnasium te Katwijk a. R.I.
W. Peeters. directeur van het Bisschop
pelijk college te Roermond L. J. A. H.
Schrijnen, directeur der scholen te Rol-
duc; mr. A. baron van Wijnbergen, lid
van de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal.
De heeren ar. R. v. Oj^penraav en ld
Schrijnen werden resp. tot voorzitter en
secretaris gekozen.
Bakkersstaking in zicht te
's-Gravenhage.
Den laatsten tijd doken zoo nu en dan
■n de b aden berichtjes op over de ac
tie der bakkersgezellen te 1s Gravenhage.
Zt waren alle nog zoo vaag, dat men
er niets wijzer door werd. Inlichtingen
aan „De Avondp." nu verstrekt, bewij
zen, volgens dat blad, dat de situatie
'"P '<ifc oóger.b'.ik i ér verschtr.ot iy zoo
zelfs, dat het conflict heel spoedig is
te verwachten. Over luttele dagen waar
schijnlijk reeds.
Het (groote comité van actie alle
oartijen werken door hacr organisaties
rnede komt hedenavond bijeen ojn
de houding der gezellen tegenover de
patroons vast te stellen. Het voornemen
moet, naar het b'ad verneemt, bestaan,
dat dit comité Maandag tot 4 uur 's mid
dags permanent vergadert.
De staking zal waarschijnF'k partieel
zijn. Maandagochtend zou men dus geen
versch brood op tafel hebben, indien
Zondag de actie begint.
't Is ook mogelijk, dat staking een
dag later uitbreekt. Daar zou go wijzen
het uur, daf het comité Maandag uiteen
gaat. De vroegste bakkerijen beginnen
te 's-Gravenhage n.L 's Maandags te 4
uur 's middags. Dat bet comit*' tot dat
uur b'jeer bl.jft, zou er dus op kunnen
wijzen, aar men tot dan pogingen tct
overeenstemming wil aanwenden.
Maar hoe hei zij. of de eene of de
andere aanwijzing de rechte is, dat de
staking voor de deur staat, schijnt zoo
goed als zeker.
De TypograF i.itaLing.
De Amsterdamsche bladen melden, dat
in de Donderdag gehouden vergadering
van den Nederlandschen Bond van Boek-
drukkerspatroons is besloten zich met
de Amsterdamsche Dnikkersvireeniging
solidair te verklaren en dus de loopen-
de contracten van de werklieden ook
legen vandaag op te zeggen.
De Nederlandsche Bond van Boek-
drukkerspatroons heeft 25 leden, die,
bij elkaar geteld, werken met een hon
derd jnan.
De bond verklaarde zich, evenals de
Drukkersvereeniging, tegen verschillen
de wenschen van de stakers.
Het Volk verneemt, dat d£ patroons
ook de binders, die tot nog toe geheel
buiten de strijd staan, zullen uitsluiten.
Het stakings-comité heeft gisteren aan
de Drukkers-Vereenlging de goede ont
vangst an het in (de patroon: vergadering
van Donderdag genomen besluit bericht.
Zonder meer.
De verschillende stakende werklieden
ontvingen allen een formulier van den
volgenden inhoud: „Aangezien gij niet
op den gestelden tijd zijt verschenen om
uwe werkzaamheden te verrichten, wordt
u hierbij meegedeeld, dat gij onmiddel
lijk tut uwe betrekking rijt ontslagen,
zoo gij niet Zaterdagochtend 11 dezer
op den gewonen tijd uw werk hebt her
vat. Uw gereedschap ligt dan ter uwer
beschikking". (Volgt ondürteekenirg)
De gecombineerd? besturen van dc ar
beidersorganisaties hebben gisteravond
vergaderd, ter bespreking van het uit-
sluitingcbesluit der Amsterdamsche
Drukkersvereeniging. Algemeen werd
