BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
4e Jaargang,
No. 966.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCH1INT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
tn het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,.
*1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
der post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2Va cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels t 0.75, elke regel meer 15 een
-ingezonden mededeelingen van 1—5 regels t 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratia
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur eri verhuur koop en verkoop
(geenhandels-aövertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
De pot en de ketei.
Om te beginnen een teekenend mo
ment uit de gisteren door den heer Rood-
jhuyzen in de Kamer ten beste gegeven
"repetitie zijner kiesvereenigingsspeech
De heer RoodhuizenBij de verkie
zingen hebben wij met de sociaal-de
mocraten niet te rekenen. Zii willen
de verantwoordelijkheid voor de regee-
ring niet aanvaarden.
De heer Hugenholtz (S. D. A. P.)
Toch zult gij met ons rekening moeten
houden
De heer RoodhuizenDaarom is het
juist zoo dwaas dat gij niet wilt mede
werken tot de regeering.
(Dat is zeer juist opgemerkt van den
[altijd slagvaardigen afgevaardigde voor
iBrielle.
Maar.... voor zichzelf bepleitte de heer
jRoodhuizen het rechteven dwaas te
ïijn.
Hij en hiermede trad hij zelfs inliet
voetspoor der andere linksche sprekers
hij deed nadrukkelijk uitkomen, dat
jnet het conceijtratieprogram geen re
geer i n gs program was bedoeld, dat
|me:: niet "belust was op ministerzetels
;en dat de vrijzinnigen alleen dan de ver
antwoordelijkheid voor een kabinetsfor
matie zouden hebben te dragen wanneer
zij een meerderheid zouden krijgen, on
afhankelijk van de socialisten.
M. a. w. de vrijzinnigheid legt het
er alleen op aan, deze regeering weg te
(jagen, zonder daarbij de verantwoorde
lijkheid voor "wat verder moet geschieden
op zich te nemen evenals de socialis
ten. Het staat immers vast, ja de lieer
iRoodhuizeu heeft het in zijn Vader
land e r, meeneii wij, al eens gezegd,
.idat er van geen louter vrijzinnige meer
derheid- sprake zal zijn in de nieuwe ka
mer evenmin als van een socialistische
meerderheid.
F.n zoo hebben alle partijen links zich
zelf in de benijdenswaardige positie ge-
"plaatst,alles te kunnen beloven maar
voor de uitvoering der beloften aan
niets gebonden te zijn.
Zeg, lezers, laten wij ons dan houden
aan de rechter partijen, die ten volle de
verantwoordelijkheid voor hun beloften
aanvaarden.
algemeen overzicht.
Het eenige onderwerp waarover in
verband met de Balkanoorlog iets ver
luidt is de spanning tusschen
Oosterijk en Servië
die, naar het schijnt weer grooter ge
worden is.
Terwijl uit officieuse Oostenrijksche
bron bericht -wojdt dat de toestand tus
schen Rusland en Oostenrijk beter is
dan ooit te voren, en dat er over sn
weer het grootste vertrouwen heerscht,
wordt de verhouding me't Servië statio
nair, dus minder bevredigend, genoemd.
(Derhalve gaat de Oostenrijksch-Hon-
Jgaarsche regeering voort met het nemen
van militaire maatregelen. Zoo werd uit
(Boedapest aan de „Voss. Ztg." geseind,
dat bij keizerlijke verordening verboden
as passen uit te reiken aan dienstplich
tigen in Oostenrijk-Hongarije en dat het
voor het geheele volgende jaar dienst
plichtigen verboden is Oostenrijksch
grondgebied te verlaten.
De „Pesti Hirlap" deelt mede, dat de
beslissingen op dit oogenblik zoowel di
plomatiek als militair volkomen voorbe
reid zijn en dat de laatste maatregelen,
waarvoor enkele dagen, wanneer het
noodig is zelfs enkele uren, voldoende
2ijn, zonder eenige geheimzinnigheid ge
troffen zullen worden. Wat er geschie
den zal en hoe zal afhangen van het
verloop der ambassadeursconf,r jij tie. De
(regeering zal echter niet wachten tot
!de ambassadeursconferentie geëindigd is,
|docli zal om spoediger aan de ernstige
crisis en aan de algemeene onzekerheid
'een einde te maken, zoo spoedig moge
lijk ernstige stappen doen om Servië te
noodzaken zijn uitdagende houding op te
geven: Van dit voornemen zijn alle re
geeringen reeds in kennis gesteld.
Uit Weenen werd heden aan de„Tagl.
[Rundschau" geseind „Met beslistheid
aoet hier het gerucht de ronde, dat Oos
tenrijk-Hongarije aan Servië reeds een
Ultimatum gesteld heeft."
Intusschen wordt bekend de ontslag
aanvrage van de
hoogste militaire autoriteiten
in Oostenrijk, de minister van oorlog
Auffenburg en de chef van den gene-
ralen staf von Schemua. Als opvolgers
worden genoemd Von Krobaten en von
Hötzendorf.
Aan de „Köln. Ztg." wordt aangaande
deze mutaties gemeld, dat men in Ween-
sche diplomatieke kringen reeds e eniger
mate hierop was voorbereid. In die krin
gen deelt men de opvatting, die onder
het volk is verbreid, dat deze mutaties
een bewijs daarvoor zijn, dat de laatste
maatregelen voor het geval van oorlog
getroffen zijn.
Het „Grazer Volksblatt", dat militaire
betrekkingen heeft, beweert: de muta
ties hebben geenszins een plotseling op
gedoken oorzaak. Reeds verscheiden we
ken geleden had men er toe besloten
en wel wegens bestuurskwesties die op
het binnenland betrekking hebben.
In verband met het naderen van de mo
gelijkheid van. een militaire interventie
zijn ze echter uitgesteld en nu, daar
de aard der gebeurtenissen het raad
zaam deed schijnen de allerbeste krach
ten aan het hoofd van het leger te plaat
sen, uitgevoerd.
Deze mutaties staan in logischen samen
hang met de vernieuwing van het drie
voudig verbond en zijn een betooging,
die niet kan worden misverstaan, en
waarmede Oostenrijk-Hongarije wil te
kennen geven dat het zijn rechten en zijn
positie van groote mogendheid onder
alle omstandigheden zal handhaven.
De Weensche bladen waren door de
gebeurtenissen geheel overrompeld en
vermelden ze bijna alle zonder eenig
commentaar. Alleen het „Neue Wiener
Tageblatt" spreekt van meeningsver-
schillen tusschen den minister van oorlog
en „de hoogste persoonlijkheden in het
leger" (aartshertog Frans Ferdinand is
daar bedoeld).
De Weensche correspondent van de
„Lokal Anzeiger" betoogt met allen na
druk, dat deze gebeurtenissen volstrekt
geen ongunstigen invloed zullen hebben
op' de oplossing van de hangende quaes-
ties.
Von Krobaten, de nieuwe minister van
oorlog, was reeds sedert geruimen tijd
de feitelijke organisator van het depar
tement van oorlog, terwijl von Hötzen
dorf reeds lang het eigenlijke hoofd van
den generalen staf zou geweest zijn.
Deze correspondent zegt, dat de veran
dering, waaraan anderen pessimistische
beschouwingen vastknoopeii, juist een
gunstig teeken is, daar men ze in een
kritieken tijd niet zou hebben laten plaats
vinden. In de laatste drie dagen zou er
dan ook" een ontspanning tusschen Oos
tenrijk en Servië hebben plaats gehad.
Hetliooger door ons vermeldde lijkt
daar echter allesbehalve op. De „Zeit."
waarschuwt dan ook Servië tegen de
illusie, dat dit een gunstig verschijnsel
zou zijn ten opzichte van de wenschen
van Servië. Het is van beteekenis er op
te wijzen, dat de leger-inspecteur, gene
raal Conrad Hötzendorf, onlangs een reis
naar Boekarest gedaan heeft, waar hij
eea lang on e i oud I ad met de m'nisie s
en den Roemeenschen staf.
Over de
Over de gezantenconferentie
zal in de eerstvolgende dagen wel meer
licht verspreid worden. Gister vroeg in
het Engelsche Lagerhuis de afgevaardig
de King, of er plannen bestonden, dat
de gezanten der groote mogendheden
een conferentie zouden houden in een
der Europeesche hoofdsteden om de ge
meenschappelijke politiek vast te stellen,
die gevolgd zou worden bij de vraagstuk
ken uit den Balkan-oorlog ontstaan. Mi
nister Grey antwoordde, dat alle betrok
ken groote mogendheden ten zeerste wa
ren ingenomen met het plan, dat de
afgevaardigden in een der Europeesche
hoofdsteden tot vrije beraadslaging zou
den samenkomen om de gedachtenwisse-
ling onder de mogendheden te vergemak
kelijken. Het zal overigens geen confe
rentie zijn. Op het oogenblik kan ik
geen bijzonderheden mededeelen, doch
ik stel mij voor om 12 Dec. over '{leze
kwestie zoo volledig mogelijke inlichtin-
tingen te verstrekken.
GEMENGD
Waarschijnlijk Zondagnacht heeft
een ergerlijke grafschennis plaats
gehad in de grafkelders van het Italïaan-
sche Koningshuis. De lijkkist van de
grootmoeder des konings is opengebro
ken en het lijk van zijn sieraden be
roofd. Men vermoedt dat de daders anar
chisten zijn. Een uitgebreid onderzoek is
ingesteld.
Uit Brussel werd aan de „Deut
sche Tagesztg." geseind: „De minister
president eischt een spoedige behande
ling van de nieuwe Iegerwet en afdoe
ning van Jiet ontwerp nog vóór Kerstmis.
Nadat de militaire hervormingen tot
stand zullen zijn gekomen, zal België de
groote mogendheden verzoeken ,om op
heffing van het neutraliteitsverdrag, ten
einde een bondgenootschap met
Nederla nd te kunnen sluiten.
Naar de Matin" meldt, zal de
Fransche cavalerie met een bij
zonder soort kanon worden uitgerust.
Dit kanon moet met affuit slechts 1350
K.ü. wegen. Het ministerie van oorlog
heeft reeds 20 batterijen van 4 zulke
stukken geschut elk besteld. Men denkt
dat het nieuwe kanon reeds het volgende
jaar bij de herfstmanoeuvres zal wor
den gebruikt.
Een draadloos telegram, ontvan
gen van De ven port meldt, dat het E n-
gelsche oorlogsschip „Centuri
on", dat gisteren een proeftocht deed, in
a a n va r i ngis gekomen met een stoom
schip. Laatstgenoemd schip zou gezon
ken zijn; de „Centurion" is met bescha
digden boeg naar Devonport terugge
keerd.
De naam van het stoomschip is niet
'bekend.
Een afschrikwekkend voorbeeld,
schrijft de „Msb.", is door een Duitschen
rechter ges-iel d aan die laffe sujetten,
welke het tfen „aardigheid" vinden om
geestelijken zoogenaamd aan het sterf
bed van een zieke te roepen en hem
dikwijls de grootste moeilijkheden daar
door te bezorgenzooais dit nogal eens
voorkomt.
Een dergelijk geval werd nu eergis
teren voor het gerecht te Castrop behan
deld. Het betrof een feit, dat in Augus
tus van dit jaar had plaats gehad. Tij
dens een stormachtigen en regenachtigen
nacht in die maand werd een kapelaan
te Mengede door een mijnwerker uit
Westerfilde gewekt en naar een zooge
naamd zwaren zieke in dit plaatsje ont
boden om de H.H. Sacramenten toe te
dienen.
Zooals zijn plicht was begaf de gees
telijke zich naar het ver gelegen Wester
filde om zijn ambt te vervullen, doch bij
zijn aankomst bleek hem, dat hij het
slachtoffer was geworden van een laffe
„aardigheid."
De zaak kwam bij het gerecht in be
handeling en het gerecht te Castrop ver
oordeelde den schuldige tot negen maan
den gevangenisstraf.
Koninklijke Besluiten.
Bij kon besluit zijn benoemd tot
subst.-officier van justitie bij de arr.-
rechtbank te Breda mr. P. Oosting, thans
ambtenaar van het O. M. bij de kanton
gerechten in het arrondissement Assen.
tot ambtenaar van hat O. M. bij de
kantongerechten in het arrondissement
Assen, mr. J. A. de Visser, thans griffier
bij het kantongeecht te Schoonhoven
bij de kantongerechten in het arron
dissement Zwolle mr. A. C. Leendertz,
thans ambtenaar van het O. M. bii de
kantongerechten in het arrondissement
Winschoten
bij de kantongerechten in het arron
dissement Winschoten mr. D. Reilingh
Zz., advocaat en procureur te Wagenin-
gen.
Tegemoetkomingen aan onderwijzers
Ingediend is een wetsontwerp voor
tegemoetkomingen aan onderwijzers bij
het lager onderwijs.
Nieuwe moeilijkheden in de
Sigaren-industrie
Maandag is de nieuwe loonregeling-
van de Amsterdamsche sigarenindustrie
in werking getreden. Deze is gebaseerd
op den verkoopprijs van sigaren tot een
bedrag van 5 cent. Het is nu gebleken
dat in de loonregeling de prijs van de
sigaren niet wordt gemeld.
Dit kan, naar wordt verzekerd, aan
leiding zijn tot nieuwe moeilijkheden,
welke nader door de besturen der ar
beidersorganisaties besproken zullen wor
den. Van de onvereenigde patroons zijn
verschillende loonlijsten bjnoëngelsqmen,
waarin deze prijzen wel worden vermeld
Gisteren is omtrent de invoering van
de nieuwe loonregeling met Utrechische
patroons en Donderdag met Rotterdam-
sche patroons geconfereerd.
Rapporteurs Tweede Kamer.
De af deelingen der Tweede Kamer
hebben benoemd tot rapporteurs:
lo. de heeren Van Vliet, Van Lennep,
Schimmélpenninck, De Monté verLorcn
en Heemskerk, over de wetsontwerpen
betreffende: regeling van de ontvang
sten en uitgaven van het weduwen- en
weezenfonds voor burgerlijke ambtena
ren voor 1913; verhooging der bedragen
van de pensioenen ten laste van het
fonds ingesteld bij de Weduwenwet voor
de ambtenaren 1890; regeling van de
ontvangsten en uitgaven van het wedu
wen en weezenfonds voor militairen en
gepensionneerde militairen der land- en
zeemacht voor 1913. 2o. de heeren Bi-
chon van IJsselnionde, van Vuuren, Rut
gers, Van Wijnbergen en Van Veen, over
de wijziging der Loterijwet enz.
„Allerzielen" te Apeldoorn.
Gisteravond zou te Apeldoorn „Aller-
ielen" worden opgevoerd. De burgemees
ter had echter Zaterdag de opvoering ver
boden, ofschoon zijn voorganger die vroe-
ger had toegestaan. Daar de Naaml.
Venn. „Tooneelvereeniging" zich bij dit
verbod niet vvenscht neer te leggen, heeft
zij gistermiddag den burgemeester van
Apeldoorn laten soimneeren de voorstel
ling te doen doorgaan.
Ondanks het verbodj kwam, naar het
„Hbld." meldt, het gezelschap der „Too
neelvereeniging,, om 7 uur toch te Apel
doorn aan, en begaf zich per rijtuig naar
„Tivoli", waar het zich door de politie
den toegang geweigerd zag. Reeds om
6 uur waren op last van den burgemees
ter, mr. Roosmale Nepveu, alle toegangen
tot het gebouw gesloten, nadat de zich
in het gebouw bevindende personen, niet
behoorende tot het gezin van den eige
naar, den heer Oosthout, daaruit waren
verwijderd.
Na de aankomst van het gezelschap
vroeg de heer Heyennans toegang tot het
gebouw, wat hem door den adjunct-in
specteur van politie namens den burge
meester geweigerd werd. Ook tot de wo
ning van den heer Oosthout werd geen
toegang verleend, waardoor genoemde
heer genoodzaakt was op straat met den
heer Heyermans te confereeren. Dit on
derhoud werd voortgezet in hotel Van
der Burg, in tegenwoordigheid van een
der Raadsleden, die toezegde over de
kwestie in den Raad een interpellatie
te zullen houden.
De heer Heyermans verklaarde de zaak
voor de rechtbank te zullen brengen, en
zoo noodig in hoogste instantie door te
zetten.
Na de conferentie in hotel Van den
Burg keerde de heer Heyermans met
eenige leden van het gezelschap naar Ti-
volit erug, van waar zij zich per rijtuig
naar het station begaven.
Bedrijfsongevallen en Katholieke
feestdagen.
De vraag, of na het bekende Pauselijk
Decreet van 2 Juli 1911 de tweede
Paasch-, Pinkster- en Kerstdagen al dan
niet nog als algemeen erkende Christe
lijke feestdagen zijn te beschouwen, is
weliswaar aan den Hoogen Raad onder
worpen geweest, doch kon door dit col
lege niet worden beslist.
Thans is de kwestie beslist door het
hoogste rechtscollege voor administratie
ve geschillen, den Centralen Raad van
Beroep te Utrecht.
Het bestuur der Rijksverzekeringsbank
had geweigerd de schadeloosstelling, toe
gekend aan eenen door een bedrijfsonge
val g etroffen werkman, langer uit te kee-
ren dan tot en met den Zaterdag vóór
Paschen, wijl hij daarna weder geheel
valide werd geacht.
De getroffene, zich nog niet als her
steld beschouwende, vroeg verdere scha
deloosstelling aan den Raad van Beroep
te Rotterdam, die van oordeel was, dat
hij |daarop recht had, hem deze toe
kende met ingang van 8 April 1912, den
tweeden Paaschdag, zulks uit overwe
ging, dat deze niet meer is een alge
meen erkende Christelijke feestdag en
dus over dien dag krachtens art. 21 der
Ongevallenwet schadeloosstelling behoort
uitgekeerd te worden. Het bestuur der
R. V. B. ging van deze uitspraak in hoo-
ger beroep bij den Centralen Raad.
Door den pleiter voor dat bestuur,
mr. A. Schavier, werden ter openbare
terechtzitting eenige punten van twijfel
fmtrent de uitlegging van het Pauselijk
Decreet en de toepassing daarvan aan
gevoerd, weshalve hij den Centralen
Raad in overweging gaf, alsnog een des
kundige te hooren.
De Raad, aan dit verzoek voldoende*
gelastte daarop tegen eene volgende zit
ting het verhoor van dr. A. C. M. Schaep-*
man, president van het Aartsbisschoppe
lijk Seminarie te Rijsenburg, met be
trekking tot deze twee vragen
le. Is door het besluit van Paus Pius X;
van 2 Juli 1911, genaamd „Suipremi Dis-
ciplinae" de 2e Paaschdag als feestdag
voor de Roomsch-Katholieke Kerk af
geschaft?
2e. Is dit besluit voor alle Roomsch-
Katholieken geldend?
Naar aanleiding der door dr. Schaep-
man gegeven uitvoerige historische en
dogmatische toelichting, die hem leidde
tot onvoorwaardelijk bevestigende beant
woording der beide gestelde vragen, heeft
de Centrale Raad, bij uitspraak van gis
teren, de uitspraak van den Rotterdam-
schen Beroepsraad gehandhaafd. Door
dit college is dus thans uitgemaakt, dat
de 2e Paaschdag (en derhalve ook de
2e Pinksterdag en de 2e Kerstdag) niet
meer is een algemeen erkende Christe
lijke feestdag.
Het belangrijke gevolg dezer uitspraak
is, dat alle krachtens de bepalingen der
Ongevallenwet schadeloos gestelden hun
uitkeering voortaan ook over genoemde
drie dagen zullen behooren te ontvan
gen, althans tot tijd en wijle, dat de in
uitzicht gestelde wet de gelijkstelling dier
dagen met de Zondagen en algemeen
erkende Christelijke feestdagen zal heb
ben uitgesproken.
KORTE KRONIEK.
Dr. C. A. L. Rademaker te Amsterdam,
voorzitter van het hoofdbestuur van het
liefdewerk Oud-Papier is door Z. H.
de Paus benoemd tot Ridder in de ordel
van den H, Qregorius den Grooten, ter
gelegenheid van zijn zilveren jubileum
als geneesheer.
Tot opvolger van wijlen den heer
Planter als consul-generaal van Nederl
te Nèw-York is benoemd de heer mr.
A. van de Sande Bakhuyzen, sedert 1911
consul te New.-York.
Met het gisterochtend om halfzes
van Montreal binnengekomen stoom
schip Pallanza heeft de gezamenlijke ton-
nenmaat van de sedert 1 Januari den
Nieuwen Waterweg binnengeloopen vaar
tuigen het cijfer 12,000,000 bereikt en
overschreden.
Het vierde Qroot-Nederlandsch'
Sludenten-Congre; zal worden gehou 'en
te Amsterdam op 1, 2 en 8 Februari.
De gewone audiëntie van den mi
nister van waterstaat zal op Vrijdag 13
dezer, die van den minister van binnen-
landsche zaken op Zaterdag 14 dezer
met plaats hebben.
LEIDEN, 11 December.
Liefdadigheids-voorstelling.
Het comité ter regeling van de lief
dadigheids-voorstelling ten bate van de
Zieken en gewonden in den Balkanoor
log maakt bekend dat degenen, die op|
de inteekenlijsten uitsluitend voor.
een zeker bedrag teekenden, zonder den
wensch te kennen te geven, voor dit be
drag over een of meer kaarten le of 2e
rang te willen beschikken, op den avond
der uitvoering (Donderdag 12 Decern-1
ber 1912 half acht) zeer gaarne onder de
bezoekers der voorstelling zullen wor
den gezien. Plaatsen zullen voor hen
worden gereserveerd.
Waar het comité in hooge mate waar
deert, dat de bijdragen ruim hebben ge
vloeid, daar zullen de medewerkers liet
zeer op prijs stellen, voor een goed be
zette zaal te mogen optreden.
- Met Staatscourant iio. 290 zijn ver
zonden de statuten der Naaml. Venn Leid
sche Trust en Safen maatschappij alhier.
Doelle. het exploiteeren van gebou
wen, inbraakvrije kelders en kluizen,2e.
het vertegenwoordigen en behartigen van
belangen van derden3e. het als admi
nistratiekantoor werkzaam zijn. Duur:
tot 31 December 1949. Kapitaal:
f250.000, verdeeld in 550 aandeden van
f1000, waarvan 70 geplaatst. Het be
stuur is opgedragen aan een directeuf
onder toezicht van een raad van ten min
ste 3 en ten hoogste 7 commissarissen.
