7
BUITENLAND.
BINNENLAND.
4e Jaargang,
No. 963,
e CekAóeJre Sou/temt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
#1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
December
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen nandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD*
V St. Nicolaas en Kerstmis
De schrijver der rubriek „Godsdienstig
leven in Nederland" van 't H b 1 d. uit
ten aanzien van het ook door hem zeer
op prijs gestelde St. Nicolaasfeest vol
genden wensch:
„Moge in lengte van tijd de oude
"Sint geëerd worden op dezen dag en
moge hij nimmer schuilgaan in den
Kerstdag. Hij blijve onze goede oude
-Sint geen Kerstmannetje, geen San
ta Claus met hulst in zijn grijze haar.
Er wordt in de laatste jaren levendi
ger dan vroeger Kerstmis gevierdde
ernst van Kerstmis dreigt daardoor
niet zelden te verbasteren. Daartegen
zij de strooi-avond en de pakjes-dag
en 't surprise-feest van onzen Neder-
landschen Sinterklaas ons tot een be
scherming.
Kerstmis zij feestgetij voor de Chris
tenwereld die zich Christen weet.
Kerstmis, doe de klokken klinken, de
lichtjes fonkelen, 't wintergroen glan
zen. Kerstmis make ons blij èn vroom
en door vroomheidsbesef blijde: Sin
terklaas brenge de blijdschap der
vriendelijkheid, 't jolijt der verrassin
gen, zij 't feest van de humaniteit on
zer samenleving, de eeuwen doorge
dragen tot onzen tijd en tot lang na
dezen
Met dezen wensch gaan we gaarne
accoord. 't Zou toch jammer wezen, als
de devote stemming, waarin ,het Kerst
feest ons brengi,gaandeweg verstoord
ging worden door een gejaagde drukte,
welke het St. Nicolaasfeest goedmoedig
verdraagt. Een vriendelijke Kerstboom
in den huiselijken kring, dat gaat nog,
maar breide zich verder liefst niet uit.
V; De handeldrijvende midden
stand.
Zou er iemand wezen, die met St. Ni
colaas niets gekocht heeft?
Stellig neen.
Welnu, dan hebben we dezer dagen
allemaal het nut van den handeldrijven-
den middenstand weer eens ondervon
den.
Stel u eens voor, dat er nu geen win
keliers waren geweest. Hoe hadden we
dan klaar moeten komen met onze inkoo-
pen
O, zal misschien de een of ander lucht
hartig zeggenwe hadden ons direct
wel tot de fabrikanten enzoovoort kun
nen wenden.
Prachtige theorie! Zeker, er zijn prijs
couranten genoeg te bekomen, doch be
gin er maar eens aan om op grond daar
van een keus te doen. Dat zou schrijven
en nog eens schrijven geven terugzen
den en nog eens terugzenden, waarvan
in vele gevallen het eind zou wezen de
verzuchtingLaten we dit dan maar
houden....
Dank zij de winkeliers konden we nu
overal op ons gemak wat uitzoeken.
O, zegt nu wellicht dezelfde luchthar
tige snaak, de fabrikanten enzoovoort
zouden wel filialen vestigen.
't Is mogelijk, maar dat zijn dan toch
ook weer winkels. En zouden die filia
len even veelvuldig verrijzen als thans
overal de winkels? En zouden die filia
len ook zoo uitgebreid gesprteerd zijn als
de winkels.En zouden de fabrikanten
heelemaal geen vergoeding moeten be-
rekenen voor de te maken kosten Zou
het dus voor onze portemonnaie wel
faeusch goedkooper uitkomen want
daar gaat het toch per slot van reke
ning om.
Deze en dergelijke vragen zullen we
in ue practijk nooit beantwoord zien»
.want zooals de handeldrijvende midden
stand georganiseerd is, vormt hij een
onmisbare tusschenschakel in onze sa
menleving. Dat hebben we nog pas alle
maal .tot ons gerief ondervonden.
KAMEROVERZICHT.
T\\ LEDE KAMER.
De algenieene beschouwingen.
De balans over het kabinet wordt op
gemaakt.
Maar het is geen zakenbalans, waar
bij nuchtëre voor zichzelf sprekende
cijfers tegenover eikaar worden geplaatst
JÖet is een politieke balans, die de
politieke gevoelens en omstandigheden
meeweegt, naar uiteenloopende inzichten
gewaardeerd.
Gisteren waren de heeren Rink en
Drucker politieke taxateurs van den boe
del van 't Rechtsche kabinet.
En zooals te verwachten was, kreeg
het Ministerie 't noodlottige „gewogen
en te licht bevonden" te hooien en werd
tot faillissement en liquidatie geconclu
deerd.
't Is nogal kras hoor
Daarvoor hebben de ministers nu vijf
jaar achter de groene tafel gezeten
daarvoor hebben zij de vuile wasch
van het liberale ministerie-de Meester
opgeknaptdaarvoor hebben zij de Ka
mer met werk overladen.
Het rapport was bovendien allesbehal
ve malsch.
Geen consideratie werd gebruiktgeen
verontschuldiging mogelijk geacht. Er
deugt van het heele rechtsche zaakje
geen sikkepit meer.
Je zoudt zoo zeggen: vroeger heb
ben de liberalen meermalen anders ge
sproken en kregen de Minister, ieder
op hun beurt, vriendelijke woorden. Ja,
zelfs gisteren nog had de befaamde an-
ti-clericale hoefijzer-correspondent van
het „Hbld." een pluimpje voor Minister
de Waal Malefijt over en vanmorgen stak
d e„N. Rott. Crt." de loftrompet uit over
Minister Talma.
Dat de rechtsche ministers slecht zijn,
meenen de liberalen dan ook niet serieus.
Dat de Regeering niet genoeg tot stand
bracht, gelooven zij zelf niet.
Maar op onze ministers rust nu een
maal het odium, dat zij Christelijk zjjn
en hun bewindsdaden naar hun beginse
len richten.
Dat is voor de geheele linker saam
scholing het groote motief om ons te
bestrijden.
De heer Rink, de eerste spreker van
gisteren, erkende dit door de leuze van
te heffen: vóór een liberale grond
wet.
De liberalen zijn ontzettend benauwd,
dat het Christelijk tintje van onze grond
wet wat sterker gekleurd wordt. De cle-
ricalen zijn immers dompers, betoogde
de heer Drucker ongeveer. Eu als zulke
clericalen een grondwetsherziening moes
ten voorbereiden, wat zou het er dan
beroerd uitzien! De grondwet zou zoo
waar het christelijk karakter der natie
iets meer naar voren brengen.
't Is de oude antithese, door de li
beralen gesteld.
En wanneer de liberalen ons tevergeefs
van 't politiek tooneel hebben willen af
dringen door hun leuze vóór een liberale
grondwet, vóór liberale wetgeving, vóór
liberale siaatsbaantjes, dan gaan zij kro
kodillentranen huilen omdat de rechter
zijde het volk heet te verdeelen, wijl
rechts, in zelfbewuste kracht ontwaakt,
geen liberale, maar een christelijke grond
wet wilgeen liberale wetgeving be
geert, maar een, doordrongen van den
Christelijken geest en ook voor menschen
die aan den Christus gelooven, het recht
opcischt om door het bckleeden van
staatsbetrekkingen invloed op 's lauds za
ken uit te oefenen.
Het is het oude liedje, door de heeren
Rink, Drucker en Roessingh in verschil
lende toonaarden gezongenwij verdee
len liet volk.
Het is de oude liberale waan, die de
eigen meening aan anderen wil opdrin
gen met uitsluiting van het goed recht
van tegenovergestelde beginselen.
En als die anderen zich niet meer laten
overbluffen door de liberalen, gelijk vroe
ger, als die anderen gaan inzien, dat de
liberalen een even verderfelijke politiek
voorstaan als de socialisten en zich niet
meer g'eneeren met de laatsten gemeene
zaak te maken; als zij de consequenties
hunner eigen beginselen op politiek ge
bied gaan toepassen en na een bangen
strijd, begonnen om de vrije school, zich
aan het liberale juk ontworstelen, ja,
dan heet het van die anderen: zij verdee
len het volk; zij zijn onmachtig tot regee-
ren; ziet maar eens naar de vruchten
van hun beleid.
Mr. Rink is nagegaan, wat er de laatste
jaren tot stand kwam en wat er niet tot
stand kwam. Het resultaat is volgens
hem wie had anders verwacht?
pover, vooral als men nagaat, dat sinds
1S48 geen kabinet ouder zulke gunstige
omstandigheden heeft gearbeid als het
tegenwoordige.
Ei, ei, nir. Rink. Heeft een liberaal
Kabinet ooit met zóóveel obstructie te
kampen gehad als het ministerie Heems
kerk? Obstructie in allerlei vorm, die
de meerderheid lam slaat en tot on
macht doemt?
Zijn dit gunstige omstandigheden?
Heeft een liberaal Kabinet ooit be
leefd, dat de rechtsche leden van een
commissie staakten, on. Jat de heeren li. i.
een week te vroeg moesten vergaderen?
Het ministerie-Heemskerk wel!
Heeft een liberaal Kabinet de vergade
ring der Kamer zien opheffen wegens
verregaande wanordelijkheid der leden'?
Het ministerie-Heemskerk wel!
Zijn dit gunstige omstandigheden?
Maar dat tellen de liberalen niet mede
daaraan zijn zij zelf schuldig.
Ook op andere door de heeren Rink
en Drucker besproken punten klopt de
balans niet. 't Zal dezer dagen wel nader
blijken.
Avondvergadering.
De Landbouw en de politiek.
Nu wordt waarachtig alles verpolitiekt!
Zelfs bij landbouw
Bureaucratie en achterstand heeft de
heer Teenstra ontdekt bij de actief wer
kende landbouwafdeeling van Talma's
departement. Ge hebt voor de landarbei
ders niets gedaan, verweet de vrijziunig-
democratische spreker aan den Minister.
Men wacht op de ongevallenwet voor den
landbouw. Waar blijft de jachtwet en het
pachtcontract? En de toegezegde land-
bouw-arbeidsvvet is er evenmin!
Bescherm toch de mollen, had de heer
Smeenge gevraagd, en de zeehonden had
den op hun beurt m den heer Schaper
een verdediger hunter belangen gevon
den, terwijl er ten siotte de kikvorschen
ook oog aan te pay^vrnen.
'Wat wifmen Toch in godsnaam
Is men zoo naïef te meenen, dat de
Kamer al deze wetsontwerpen, gesteld ze
waren ingediend, had kunnen afdoen?
En hacl de linkerzijde in de dagver-
gadering verschillende wetsontwerpen
niet als „paradepaarden" gekenschetst?
Het standpunt van den heer Fleskens
was vrjj wat rationeeler. Hij drong aan
na de sociale wetgeving de agrarische
ter hand te nemen en speciaal de kleine
boeren te helpen.
Trouwens, het viel Minister Talma niet
zwaar de critici af te slaap. Hij kon eens
deels wijzen, dat de critiek onjuist was.
Voor de landarbeiders zorgde hij b.v.
door hen op te nemen in de ziekte-,
ouderdoms- en invaliditeitsverzekering.
Het wetsontwerp om hun grond te ver
schaffen, diende hij maanden terug reeds
in, maar de Kamer onderzocht het nog
niet in de afdeelingen. Zij liet het een
voudig liggen. De andere agrarische wet
ten wachten op het rapport der Staats
commissie of wel zijn in voorbereiding,
zelfs voor mollen en kikvorschen.
Werkelijk, Minister Talma mag geen
werkkracht of werklust ontzegd worden.
Hij werkt als geen ander.
Tegen middernacht hield de heer de
Wijkerslooth een lang betoog om de sub
sidie in de oprichtingskosten van boeren
leenbanken niet af te schaffen. Deze
quaestie werd verder tot Maandag ver
schoven.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Er is nog geen bevestiging ingekomen
van het gerucht dat ook Griekenland
zich bij den
wapenstilstand
zou aangesloten hebben en in Turksche
militaire kringen, zegt de Koln. Ztg.,
vraagt men zich af, hoe het., mogelijk
zal zijn den wapenstilstand daar in toe
passing te brengen, waar de Grieksche
troepen en de troepen van hun bond-
genooten naast elkaar strijden, zooals
bijvoorbeeld in Macedonië het geval is.
Dit geldt ook voor het schiereiland Gal-
lipoli. Door deze omstandigheid wordt
de toestand nog ingewikkelder en het
is niet onmogelijk dat gedurende de* vre
desonderhandelingen zal worden ver
klaard, dat, indien Griekenland niet aan
den wapenstilstand deelneemt, de vre
desonderhandelingen niet doelmatig kun
nen worden voortgezet.
Die onderhandelingen te Londen zul
len zegt men te Sofia, over de volgen
de punten loopen en in deze volgorde:
Afstand van gebied, Albanië, oorlogs
vergoeding.
Betreffende de kwestie van Adriano-
pel willen de Bulgaren niet toegeven.
Zij maken op deze stad aanspraak. Zou
den lupine vvciischeu in de^e niet ver
vuld worden, dan dreigen zij de vre
desonderhandelingen te verbreken.
Voorts verluidt daar dat de vredeson
derhandelingen niet langer dan 25 dagen
zullen mogen duren, na dien tijd zal
de oorlog hervat worden.
De bedoeling van Bulgarije spreekt de
officieuse „Mir" uit in een artikel „Het
doel bereikt." Daarin uit liet zijn mee-
ning dat de verbondenen nu bereikt heb
ben, wat zij wenschten, n.l. hunne land-
genooten bevrijden en dat er dus geen
aanleiding meer is om de vijandelijk
heden voort te zetten.
„De voorwaarden van den wapenstil
stand wijzigen in geen enkel opzicht
de verschillende posities der oorlogvoe
renden", zoo vervolgt het blad. „Of
schoon wij bereid zijn eventueel de vij
andelijkheden te hervatten, hopen wij
toch, dat de Turken zullen inzien, dat zij
hun heil niet moeten zoeken in voortzet
ting van den oorlog, maar in een toe
nadering tot ons. Nu de fouten, begaan
door het "Congres van Berlijn, her
steld zijn en de rassenstrijd is afgewend
zullen wij in het vervolg als goede buren
kunnen leven."
En het artikel eindigt aldus: „De vre
desonderhandelingen zullen door de ge
delegeerden van de vier bondgenooten
gezamenlijk gevoerd worden en het feit
dat Griekenland niet toegetreden is tot
den wapenstilstand, verandert niets in
den toestand. De bondgenooten weten
dat hun kracht ligt in hun eensgezind
heid en z ijzulien alles vermijden, wat
deze in gevaar kan brengen."
Zooals reeds zoovele malen wordt ook
nu weer gesproken van achtcrbaksche
onderhandelingen tussen en
Griekenland en Turkije.
Het Konsianunopeische blad „Ame-
roliptou" deelt mede dat de minister
van buitenïandsche zaken Noradoengian
den ministerraad mededeeling heeft ge
daan van een bericht, hem door den
V/eenschen gezant Hiimi pasja gezon
den, over een onderhoud, hetwelk hij
met den Griekschen gezant Streit tc
Weenen over eventueel e afzonderlijke
vredesvoorwaarden tusschen Turkije en
Griekenland heeft gevoerd. Op de Porte
verzekert men dat nil mi pasja met den
Griekschen gezant gesproken heeft over
een Grieksch voorstel tot liet siuiien van
een afzonderlijke vrede. Nadere berich
ten en bijzonderheden ontbreken echter
hieromtrent
intusschen blijven de Grieken met het
oorlogsbedrijf voortgaan en moeten zij
nu ook Koritsa bezet hebben. Nog meldt
de „Skrip" dat de bewoners van 't door
de itaiianen bezette eiland Symi (ten N.
van Rnodos) hun vereeniging met Grie
kenland hebben uitgeroepen. Duizend ge
wapende eilanders houden zich voor alle
gebeurtelijkheden gereed.
Aibanië
schijnt nu ook een Kwestie van conflict
te zullen worden tusschen Griekenland
en Oostenrijk en Italië. Naar aanleiding
van het bombardecren van Valona, de
plaats waar zich de zetel van de voor-
loopige Albaneesche regeering hebben
Oostenrijk en Italië verhoogen geëischt
tot de Grieksche regeering en verklaard
dat de bezetting van die stad en het
beneerschende eiland Saseno niet van
blijvendeii aard kan zijn.
De hardnekkigheid, zegt de Italiaan-
sche „Tribuna" waarmee Griekenland te
gen Valona opereert, heeft een ongun-
sligen indruk gemaakt op de openbare
rneeuing van Italië, daar ze het groote
gewicht v an de zaak kent en in de
Albaneesche kwestie het volkomen eens
is met de regeering. Bovendien weten
wij,'dat de Italiaansché en Oostenrijk-
Hongaarsche gezant nooit en onder
geen enkele omstandigheid zullen duij
den, dat Valona en het schiereiland van
kaap Lingueiia eii het eiland Sascnq
door een mogendheid, bezet worden en
in ceil vlootstation of een militair steun
punt veranderd worden. Deze vermaning
zal op vriendschappelijke en beleefde
wijze gegeven worden maar tevens met
groote beslistheid. Wij betwijfelen niet,
dat Griekenland cr naar zal luisteren
en dit te meer daar het de vriendschap
pelijke gevoelens kent, die Oostenrijk cn
Italië tegenover Griekenland koesteren
Deze gevoelens zullen Griekenland in
zijn andere wettige en redelijke eischen
steunen. Wij winden ons over voorvallen
als die van Valona niet op, wijl zij de
vrijheid van h:mdëTe". der oorlogvoerende
partijen volkomen erkennen. Het schijnt
ons iniusschen bij den tegenwoordigen
toestand en de besluiten, zooals ze door
Italië en Oostenrijk-Hongarije genomen
zijn toe dat zekere handelingen, die opj
de openbare raeening een weinig gun-
stigen indruk maken bater nagelaten had-»
den kunnen worden.
De meening der Serviërs over de jj
toekomst van Aibanië
is, zegt de „Matin" aldus:
Albanië moet voor Servië en Grie
kenland evenzeer worden afgegrenst als
Dalinaiië voor Herzegowina. Alle rivie
ren en bijrivieren, die in de Adriatische
zee uitmonden, zullen aan Albanië ko
men. Alle rivieren, die in het Ochrida-
meer uitmonden zullen aan Servië of
Griekenland komen. Dientengevolge zal
de Noordgrens van Albanië gevormd
worden door een lijn getrokken van
Kaap Rondoni naar Dibria, terwijl net
meer zelf aan Bulgarije of Servië zal
komen. De meening van Griekenland
over de Zuidelijke en Zuid-Oostelijke
grenzen is nog niet bekend. Tocli zal
ook die grens naar den loop der rivieren
bepaald worden.
Wij spraken boven over de voorloopi-
ge Albaneesche regeering die zich te
Velona gecontitueerd heeft. Het „Ste-
fanibureau" geeft er de volgende sa
menstelling van op: voorzitter en minis
ter van buitenïandsche zaken Ismail Ke-
mal BeyOorlog Mehmed Pacha Der-
hallaiBinnenlandsche Zaken Musicli
Bey; financiën Abdi Bey Toptanijus
titie Rierto Poga onderwijs Guracuechi
openbare werken Midhad Bey Drafheri
post en telegrafie Lefnoslandbouw en
handel Pandelitzali.
Er is verder een senaat samengesteld,
die thans uit 18 leden bestaat. Tot
voorzitter werd Zeynel Bey uit Ipek bö
noemd.
Tot commandant van de nationale mi
litie werden benoemd: Issa Boljetinas
en Riza Bey. Het kabinet bestaat uit
twee Katholieken, drie orthodoxen en
vijf Muzelmannen. Zoodat geheel Alba
nië hierdoor vertegenwoordigd is.
GEMENGD
De Z w e e d s c li e v 1 o o t is bij de
wintermanoeuvres door ongelukken ge
troffen. Het pantserschip Yhule is bij
het uitloopen van de Stockholmer Skaer-
gaard tegen de Soederham opgeloopen
waarvan eenïge platen geblutst werden.
De Thule zette zijn reis naar Kalmar-
sund voort.
Bij een hevigen storm zijn voorts twee
torpedobooten tegen elkaar geslingerd.
Zij liepen eenige averij op.
Ter reede van Karskrona is het pant
serschip iigketen aan den grond ge
raakt. Het is thans weer vlot.
Op de Par ij sc he w e i n t u u r-
ba a n heeft gisteren een spoo rw eg-
ongel uk plaats gehad tusschen liet
station St. Lazare en het Gare du Nord.
Door het misstellen van een wissel,
reed een personentrein bestaande uit 7
wagons nabij Argentetii!, op een trein
bestemd voor Nantes.
Tengevolge van de botsing liepen 12
passagiers verwondingen op, die voor
het meerendeel echter niet van ernstigen
aard waren. Het drukke verkeer op Quze
lijn, vooral het goederenvervoer, onder
vond vee'i vertraging, voordat uc weg
weer geheel was vrijgemaakt.
De directeur van de Foerenings-
bank is wegens wisselverval-
sching en verduistering in hech
tenis genomen.
Het verlies der Foereningsbank be
draagt 2.4ÜÜ.U00 de verliezen van par
ticuliere personen en ondernemingen
niet meegerekend.
Koninklijke Besluiten.
Bij kon. besluit is dr. J. W. jenny
Weyerman lid en secretaris van den Cen-
tralen Gezondheidsraad, eervol onthe
ven van het secretariaat van dat col
lege is benoemd tot lid en secretaris
van dien raad, jhr. mr. H. A. M. van
Asch van Wyrk, adjunct-commies bij het
derpartemeni van Binnenlandsche Zaken.
Kamerverkiezingen IV13.
Naar „De Fakkel" verneemt, -stilt mr.
W. H. de Beaufort, afgevaardigde voor
Amsterdam VI zich voor de Kamerverkie
zingen van 1913 weer beschikbaar om
voor dit district een candidatuur te aan
vaarden.
