3)e fozicbelre Qou/ta/nt
Woensdag
37
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
4e Jaargang,
No. 954;
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
Dit blad verschiint elken dag, uitgezonderd zon- en feestdagen.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
ƒ1.10 per kwartaal bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
November
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 cei
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met grat
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoo
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangebode
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
V Man van rechts
Te Ommen is de heer Bichon van
[IJsselmonde gekozen, wat zeggen wil,
tiat al wat links staat zich gehaast heeft
hem te steunen, anders was hij er nooit
gekomen.
Voor de Christelijk-Historische partij
is deze uitslag wel het onaangenaamst.
IHaar hoofdbestuur en haar orgaan heb
ben beide den heer v. d. Vegte aanbevo
len en toch krijgt zij den heer Bichon
jthuis. De districts-organisatie heeft een
jnooie gelegenheid verzuimd om haar
fout goed te maken. Bij de eerste stem-
ining bleek overtuigend de groote min
derheid harer volgelingen en toch ging
izij weer op buit uit, instede van ridder
lijk opzij te gaan voor den moreelen
overwinnaar, i. c. het kiezerscorps, dat
zich achter den heer v. d. Vegte schaar
de
£r zijn gevallen denkbaar, dat men
bij een eerlijke krachtmeting van par
tijen in een of ander district de conse
quenties eener herstemming moet aan
vaarden, maar hier is willens en wetens
op een valschen uitslag gespeculeerd.
iEen minderheid heeft met behulp onzer
vijanden getriomfeerd.
De vraag mag dan ook gesteld, of
met den heer Bichon van IJsselmonde
wel een man van rechts de Kamer bin
nentreedt? En speciaal de Christelijk-
Historische Kamerclub staat voor de
moeilijkheid, of zij hem wel in haar ge
lederen zal toelaten.
Neen, de Ommer strijd is ook met deze
itweede sluiting üer siembus nog niet
uit. In den boezem dier club valt de
gewichtigste beslissing. Laat zij den heer
IBichon binnentreden, dan hecht zii als
nog haar zegel aan de Ommer roofpoli-
tiek, wat voor 1913 onberekenbare ge
volgen kan geven. Laat zij hem, wat
eigenlijk zijn verdiende loon is, buiten de
'deur, dan eerst zal een grenslijn zijn ge
trokken, welke de Christelijk-Historische
kiezers hebben in acht te nemen dan
eerst z#l paalden perk zijn gesteld aan
het voortwoekeren van den splijtzwam
in de coalitie.
Dat 's gauw.
In zijn idem-zooveelste reclame-mee
ting te Zaandam zeide gisteravond de
heer Duys
Een socialistisch wethouder'in Zaan
dam kan natuurlijk nog geen socialisti
sche dingen doen dat zal zelfs nog
niet mogelijk zijn al was de meerder
heid soc.-democratisch, dat komt, om
dat men nog midden in het kapitalisti
sche stélsel zit.
Die waarschuwing komt al heel gauw.
Wethouder Duys is ternauwernood aan
Zijn taak begonnen en nu reeds bereidt
hij zijn volgelingen voor op tegenvallers.
Intusschen werpt hij de schuld al op
een ander: op het kapitalisme met zijn
breeden weg.
Ja, dat 's makkeljjk.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het is nog maar zeer weinig en alles
behalve hoopgevend op een goeden uit
slag, wat er tot op heden vernomen
wordt over
de onderhandelingen
tusschen de Bulgaarsche en Turksche ge
volmachtigden.
Gister kwamen ze voor het eerst bij
een in het dorpje Bagtsjekeui buiten de
'linie van Tsjataldsja.
In officieele kringen heeft men niet
Zeer veel vertrouwen in het resultaat der
'besprekingen. EenTurksch hoogwaardig
heidsbekleder verklaarde, dat hij twijfel
de of er wel meer dan vijf procent kans
Was op een oplossing, tenzij Bulgarije,
.wat zeer onwaarschijnlijk is, zijn eischen
belangrijk wijzigt. De wapenstilstand zal,
Indien hij noodig is, 24 uren duren. De
jquaestie van Adrianopel schijnt de hin
derpaal te zijn.
Bij de eerste samenkomst moeten dan
ook, naar de „Ikdam" meldt, de Turken
fde eisch van ovérgave van Adrianopel be
slist hebben afgewezen.
Naast de verbetering van den militai
ren toestand van het oostelijke leger en
«ie jongste successen in de Tsjataldja-
lniie, vindt de Porte blijkbaar ook aan
moediging door de houding van Oosten
rijk jegens Servië.
Over de houding der Bulgaren bij de
onderhandelingen verneemt Reuter het
volgende: Bulgarije is volkomen bereid
gematigd te zijn. Het wenscht Europa
van zijn redelijkheid en zijn verlangen
naar vrede te overtuigen. Wanneer het
verzekerd was, dat Turkije werkelijk den
vrede wenschte, zou Bulgarije gereed zijn
belangrijke wijzigingen in de voorwaar
den aan te brengen. Bulgarije, dat meer
op het wezenlijke dan op den vorm let,
is volkomen bereid de Turksche gevoe
lens zooveel mogelijk te sparen. Op en
kele voorwaarden, als het terugtrekken
der Turksche troepen uit de Tsjaltaldzja-
linie, zou misschien niet langer aange
drongen worden. Ook zou de eisch om
Adrianopel met het geheele garnizoen en
de bewapening gewijzigd kunnen wor
den. Van meening zijnde, dat de mo
gendheden oprechtelijk verlangen, dat de
vrede hersteld en gehandhaafd worden,
willen Bulgarije en de Balkangenooten
alles doen om daartoe mee te werken.
Nog weinig ontspanning schijnt er te
zijn gekomen in de
Oostersch-Servische kwestie
hoewel het „Berl. Tagebl." uit kringen
der entente-diplomatie verneemt dat tus
schen de mogendheden overeenstemming
verkregen is.
Toch is Oostenrijk er niet voor te vin
den dat Servië een haven zal krijgen op
eigen grondgebied in Albanië. Wel kan
het toestemmen in een handelshaven die
door een Servischen spoorweg met Ser
visch grondgebied zal verbonden zijn.
Voorts verneemt het blad, dat Oosten-
rijk-Hongariie-geneigd is de Al»- -cesche
kwestie en de havenkwestie i band
met de andere Balkan-kwcr. te
lossen. Men heeft te Weentn ..ui ook
steeds verklaard, dat men den vrede met
Turkije moest afwachten, omdat Servië
geen gebied van Oostenrijk-Hongarije,
maar van Turkije verlangt. Daarentegen
staat Oostenrijk op het standpunt, dat
het zich niet met een conferentie in wil
laten, voordat de groote mogendheden
het Oostenrijksch-Hongaarsche stand
punt betreffende de kwestie van de Ser
vische haven en Albanië aangenomen
hebben, zal de regeering te Weehen aan
een conferentie willen deelnemen, die,
zooals reeds eenmaal gezegd, het karak
ter van een registreerende bijeenkomst
dragen zal.
Zoo heel veel verder is men echter
blijkbaar toch niet gekomen.
Het eiland Chios
is naar nu officieel uit Athene bevestigd
wordt, ook door de Grieken bezet. Het
vierde eskader van de Grieksche vloot
is Zondagochtend te 8 uur voor Kastron,
de hoofdstad van het eiland Chios, ver
schenen. Het eskader begeleidde de
transportschepen Patris en Sappho, die
te zamen drie bataljons infanterie en
een batterij berggeschut vervoerden.
Het eskader vroeg de overgave van
het eiland door bemiddeling van dc con
suls. Nadat de onderhandelingen over
een vreedzame overgave mislukt waren,
begon des middags de ontscheping van
troepen bij Koentari, gelegen in het Zui
den van het eiland.
Het Turksche leger trachtte de ont
scheping te beletten, die met groote rap
heid ten uitvoer werd gelegd, onder dek
king van het scheepsgeschut. De Turken
trokken geleidelijk terug. Het bezettings
leger bereikte Maandagochtend tegen 8
uur den berg Prowatos en trok vervol
gens zonder op verzet te stuiten de stad
Kastron binnen. Daarna wierp het de
Turken, die intusschen stellingen in den
omtrek der stad hadden ingenomen, te
rug en vervolgde hen landinwaarts. De
verliezen waren aan Grieksche zijde: één
officier gewond en 5 soldaten gedood.
Er werden 25 Turken gevangen geno
men.
Tengevolge van het overlijden van
de Gravin van Vlaanderen
juist op den naamdag van haar zoon,
waarvoor reeds de vlaggen wapperden,
werd gister alle feestbetoon plotseling
gestaakt en verschenen de Belgische bla
den in rouwrand, miet lange artikelen
aan de 'beminde ontslapene gewijd.
Zoo schrijft het „Handelsblad van Ant
werpen" o.m.
Is het rouw in den lande want 's
konings moeder was in België het voor
werp der algemeene vcreering en waar
deering jiet is vooral rouw aan het
Hof, want ,de koning verliest in de af
gestorvene doorluchtige vrouw niet alleen
eene voorbeeldige moeder, doch ook eene
hoogbegaafde raadgeefster, ,naar wier wij
ze wenken hij gaarne luisterde.
Mevrouw de gravin van Vlaanderen
heeft van het leven niet alleen de schoo-
ne zijden gekend, doch ook rampvolle
dagen beleefd en haar moederhart heeft
gebloed bij het verlies van eenen zoon,
die tot de hoogste lotsbestemmingen was
geroepen en die haar ontrukt werd in
den bloei der jaren.
In de deugden, die immer haren voor
beeldige» huiskring sierden, putte zij
toen de kracht, om de beproevingen te
dragen, zooals zij steeds, in eene diep
christene overtuiging, in alle levensom
standigheden moed en sterkte had geput.
Het is voor Zijne Majesteit, die zijne
moeder verafgoodde, een zware slag,
voor de koninklijke familie een rouw,
voor de natie eene oorzaak van innige
deelneming in het onherstelbare verlies
door den koning ondergaan.
Maria Louisa Alexandrina Carolina,
prinses van Hohenzollern, zag het levens
licht te Intzigholen bij Sigmaringen, op
17 November 1845, dochter van prins
Karei Antoon van Hohenzollern, de prins
wiens candidatuur voor den Spaanschen
troon mede aanleiding gaf tot den
Fransch-Duitschen oorlog.
Haar oudste broeder is het hoofd van
dqn niet regeerenden (katholieken) tak
van het huis van Hovenzollern, terwijl
de protestantsche tak van hetzelfde huis
de koninklijke macht in Pruisen en de
keizerlijke macht in het Duitsche Rijk
bezat.
Een der broeders van Mevr. de gravin
van Vlaanderen is koning Karei van "Ru-
menië.
Op 25 April 1867 trouwde prinses Ma
ria met prins Filips van België, graaf
van Vlaanderen, tweeden en jongsten
zoonvan Leopold I, uit welk huwelijk
5 kinderen geboren werden, waarvan de
jongste de nu regeerende koning Al-
bert is.
De graaf van Vlaanderen stierf in 1905.
Mevr. de gravin van Vlaanderen was
eene voorbeeldige, christene vrouw, zeer
geloovig, zeer godsdienstig, die in het
beoefenen harer godsdienstplichten im
mer sterkte en troost vond.
Ook als kunstenaresse en als k'unst-
minnaresse stond zij hoog aangeschre
ven; men kent van haar verdienstelijke
aquarellen, die zij kosteloos aan liefda
dige tombola's schonk.
Het lijk van de afgestorvene is gisteren
gebalsemd. In de acte van overlijden
van de gravin van Vlaanderen wordt
vastgesteld, dat de gravin is gestorven
aan een beroerte. Alle souvereinen van
Europa zullen zich bij de begrafenis la
ten vertegenwoordigen.
GEMENGD
Garcia Prieto heeft meegedeeld dat
hij Frankrijk verzocht heeft Zaterdag het
Spaanseh-Fransche verdrag aan
de pers mee te deelen. De datum waarop
'»et verdrag aan het parlement wor
den voorgelegd, is nog onbekv.
In de Fransche Ka m e r be
toogde de radicaal Delouche bij de be
handeling van de begrooting van bin-
nenlandsche zaken, dat men ook zonder
terug te komen op de Schei dings-
wet, toch wel kon trachten de verhou
ding tusschen kerk en staat te verbeteren.
De rapporteur antwoordde, dat de be
sprekingen met Rome voortduren en dat,
als men over iets te klagen had den aan
zien van de Scheidingswet, het dit zou
zijn, dat zij niet volledig genoeg is.
Het Duitsche fonds tot bevor
dering der zeevisscherij zal het
volgend jaar op een half millioen mark
worden gebracht. Men is voornemens in
de eerste plaats der Duitsche haring-
visscherij meer ondersteuning te verlee-
nen.
Ten gevolge van een ongeluk met
een machine in de werkplaatsen van den
spoorweg te Nice werden een groot
aantal arbeiders geëlectrocu-
teerd. Drie hunner zijn overleden.
Telegrammen uit Pittsburg meld
den, dat de werklieden van de Steel
Corporation 70 dollarcents loons-
verhooging per dag eischen.
«Indien de maatschappij weigert de
eischen in te willigen, dreigen de werk
lieden met een massa-staking, waar
aan alle werklieden in dien tak van in
dustrie zullen deelnemen.
Gezaghebbende personen verklaarden,
dat de toestand inderdaad ernstig is.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is aan T. M. Hoo-
gendoorn, eervol ontslag verleend als
commies bij de directie van den Land
bouw bij genoemde directie overge
plaatst als adjunct-commies W. M. Eb-
bink, adjunct-commies bij het dep. van
Landbouw, Nijverheid en Handel te 's-
Gravenhage.
De verkiezing in Ommen.
Bij de gisteren in het district Ommen
gehouden stemming, ter verkiezing van
een lid van de Tweede Kamer (vaca-
ture-Kuyper), heeft de heer Bichon van
IJsselmonde 4181 stemmen behaald, en
de lieer Van der Vegte, de candidaat der
anti-revolutionairen, die gesteund werd
door de Roomsch-katholieken en door
het hoofdbestuur der Christelijk-histori-
sche Unie, 3541.
Gekozen is dus de heer Bichon van
IJsselmonde.
Het Nederl. Roode Kruis.
Het vertrek van de zending naar Mon
tenegro is bepaald op Vrijdagnamiddag
4 u. 55 min. van het station Weesper-
poort te Amsterdam.
Van de regeering in Montenegro is
bericht ontvangen, dat er nog groote
behoefte bestaat aan verbandmiddelen,
heelkundige instrumenten en medicamen
ten, echter niet aan geneeskundige hulp.
Mocht den leider van de zending even
wel blijken, dat heelkundige hulp alsnog
gewenscht is, dan zal op zijn telegra
fische aanvrage het Nederl. Roode Kruis
Nederlandsche geneesheeren en ver
pleegsters uitzenden.
De actie van de sigarenmakers.
Zooals wij reeds mededeelden hebben
de sigarenmakers te 's Hertogenbosch
besloten het werk te hervatten. De werk
lieden-organisaties hebben zich bereid
verklaard het geschil aan een scheids
rechterlijke besiissing te onderwerpen.
Voor den R. K. Zuidelijken Patroonsbond
treden als arbiters op de lieerenAlph.
Houtman Sr., Den BoschM. Retera,
Beek (L.); J. W. L. v. d Putt, Eind
hoven W. Huijsmans, Eindhoven.
Staatscommissiën.
Omtrent den stand der aan Staats
commissiën opgedragen werkzaamheden
wordt door de regeering het volgende
medegedeeld.
Het verslag der Staatscommissie tot
herziening der Strafvordering wordt be
gin 1913 verwacht. De commissie tot vast
stelling van een ontwerp betreffende
ouderlijke macht en voogdij hoopt nog
in dit jaar met haren arbeid gereed te
komen, evenals in 1913 de Commissie
voor de wetgeving op de registratie en
de hypotheekrechten.
De sub-commissie der Staatscommis
sie betreffende de geldelijke en per
soonlijke lasten der landsverdediging,
stelde op meerdere plaatsen een onder
zoek in. De aanbieding van een partieel
rapport zal worden gevraagd.
Het verslag der S.-C. inzake de reor
ganisatie van het militair onderwijs bij
de landmacht, wordt in den loop vain
1913 tegemoet gezien.
Overeenkomstig de adviezen der Com
missie voor het waterstaatsbestuur
wordt met de bewerking eener wettelijke
regeling omtrent de wegen verdere voort
gang gemaakt, terwijl voorts wordt gear
beid aan eene herziening der wettelijke
bepalingen omtrent het waterstaatsbe
stuur.
De S.-C. voor den handeldrijvende»
en industrieel en middenstand heeft haar
werkzaamheden opgeschort tot de ver
schijning van het rapport der Commis
sie voor de Middenstandsenquête. De
ze heeft met dc opstelling van het eind
verslag een aanvang gemaakt.
De S.-C. voor den Landbouw hoopt
nog in dit jaar met haren arbeid gereed
te komen. De voorbereidende arbeid der
S.-C. betreffende de werkeloosheid inge
steld 30 Juli 1909, om een beeld te
jgeven van de werkeloosheid in de ver
schillende vakken en naar onderschei
dene streken des land, is thanf afgeloo-
pen.
Vijf andere sub-commissiën zijn reeds
i vrij ver gevorderd met hare taak om
over de werkloosheidstatistiek en over de
middelen tot bestrijding der werkloos
heid en tot leniging der gevolgen een
oordeel uit te brengen.
De Commissie omtrent de verdediging
van Nederl. Indië zal waarschijnlijk voo
het einde van het jaar met haren ar
beid gereed zijn.
Een door de Staatscommissie ii
zake electriciteitsvoorziening opgemaak
ontwerpdat naar hare meeninj
voor de regeling van dat vraagstuk doei
treffend zou zijn, maakt bij den Minis
ter van Landbouw, Nijverheid en Han
del nog een punt van overweging uit.
KORTE KRONIEK.
De „Alkm. Ct." meldt, dat 20 si
garenmakers in dienst van de firma Jan
Helling en Zn. aldaar, Zaterdagavond hel
werk gestaakt hebben. Enkele werklie
den zijn aan het werk gebleven.
Te Sn eek is opgericht een afdee-
ling van den N. R. K. Bond van Handels-,
Kantoor- en Winkelbedienden met een
aanvankelijk ledental van 20.
LEIDEN, 27 November.
De kapitein-intendant C. Wals i9
alhier gedetacheerd voor toezicht bij de
aanmaak van verduurzaamde levensmid
delen voor het leger aan de Ned. fabriek,
voorheen firma Hoogstraten Co.
Men verzoekt ons de lezers attent
te maken, dat de opvoering van het
historisch treurspel «Zriny, hedenavond in
de St. Jozefsgezellen-vereeniging, beslist
de laatste voorstelling zal zijn, zoodat
zij, die dit boeiend en aangrijpend too-
neelspel willen zien of nog eens zien,
heden voor het laatst daartoe gelegen
heid hebben.
Voor het examen vrije- en orde-
oefeqinegn üer gymnastiek zijn te Am
sterdam geslaafd de dames J. W. Koo
renhof, E. M. Valk, J. G. van Waveren,-
allen van Leiden. D, N. M. Taverne
van N o o r d w ij k e r h o u t en J. W. van
den Ameele van Oegstgeest.
ROOMSCHE AGENDA.
Woensdag 71/2 uur 's avonds St.
Jozefszaal, Rapenburg 52. Opvoering
van het historisch treurspel Zriny.
Woensdag 8 uur 'savonds. Bonds»
gebouw, Rapenburg 10. Bioscope-voor
stelling.
Donderdag 81/9 uur 's avonds.
Bondsgebouw, Rapenburg 10. R. K.
Propagandaclub De Jonge Qarde. Bui
tengewone vergadering, toegankelijk
voor alle Katholieken. Spreker de Wi.
Eerw. heer H. W. J. Hoosemans, kape
laan te Rotterdam.
V r ij d a g 5 uur 's avonds. Bondsge
bouw, Rapenburg 10. Bijbelsche Ge
schiedenis met lichtbeelden. Spreker de
W.Eerw. pater J. Hendriks O. F.. M.
Maandag 8V2 uur 's avonds. Bonds
gebouw, Rapenburg 10. Openb. verga
dering, R. K. Orafischen Bond. Spre
kers de heeren W. Mooijman van Rot
terdam en J. van Eyndthoven, voorzit
ter Ned. R. K. Grafischen Bond.
Dinsdag 8 uur 's avonds. St. Lo-
dewïjkskerk, Steeiischuur. Apologetische
cursus. Spreker de Z.Eerw. H.Gel. Hecfl
P. G. Groenen, hoogleeraar aan het
groot-seminarie te Warmond. Onderwerp
De Kerk en de Charitas.
ALPHEN. Zondag 1.1. hield de Zeer.
Eerw. Heer Jansen, die hedenavond te
Aarlanderveen een lezing over de missie
op Borneo houden zal, alhier een predi
katie in de R. K. Kerk onder beide H.H.
Missen. Zijn Eerw. is aan genoemde mis
sie werkzaam en wordt in zijn moei
lijk werk ter zijde gestaan, door den
Zeereerw. heer L. van den Bergh,
een oud-dorpsgenoot. ZijnEerw. zet
te in 't kort de moeilijkheden verbonden
aan het missiewerk, uiteen en vroeg
den geloovigen om een bijdrage tot
steun. E11 het behoeft niet gezegd dat
de parochianen, opgewekt door het
woord van Zijn Eerw. zorgden, dat een
groote som werd gecollecteerd.
BOSKOOP. De raad heeft met alge
meene stemmen aan B. en W. een cre-
diet van f 3000 verleend voor aanschaf
fing van automatische lantaarnaanstekers.
HAZERSWOUDE. In de gisteravond
gehouden vergadering van de R. K. kies-
vereeniging werd door den voorzitter
medegedeeld, dat er in Januari 1913 te
Alphen een districtsdag zal gehouden
worden. Als leider van het uitvoerend
comité zal optreden de Z.Eerw. heer
Deken van Alphen. Hierna verkreeg het
woord de heer Engels, ambtenaar aan
het Centraal Bureau der K. S. A. te Lei
den,