RONA
Van houten's
Cacao
Uit de Pers.
DE TWEE VRIENDEN.
Gemengd Nieuws.
Ingezonden Medeaeelingen.
Derde Blad, behoorende
bij DeLeidsche Courant van
Zaterdag 23 Nov. no. 951.
Een interview.
De Maasbode bevat een interview
Jnet Dr. Kuyper. Wij ontleenen daaraan
.dat gedeelte, waarin o.a. wordt weerge
geven, hoe Dr. Kuyper denkt over den
stand der Chr.-üist. partij.
„Eerst hebben we de Lohmanianen of
jde vrij-anti-revolutionairen, de menschen,
jdie ïïch van de anti-revolutionaire partij
hebben afgescheiden; een niet groote
groep, maar een, die ten minste nog een
politiek wezen had. Joen hebben zich
'daarbij aangesloten de volgelingen van
iDr. de Visser, oorspronkelijk Bronsvel-
tiianen, die zich echter van Bronsveld
hebben afgescheiden.
De partij was ook zoo nog niet bij
zonder groot.
Maar toen zijn daarbij gekomen de
[zoogenaamde Friesch Christelijk-Histori-
schen, die als partij een uitsluitend ker-
ikelijk karakter droegen; en nu nog pas
jde Nationaal-fjistorischen, die uitsluitend
het oude conservatisme nabij stonden.
Jot heden zelfs gist er onder hen nog
^liets, waaruit bij mogelijkheid een ge
meenschappelijk politiek bedoelen zou
Zijn op te maken.
De groote fout van de christelijk-histo-
rische fractie is, dat zij geen positieve
gemeenschappelijke idee hebben, die deze
.verschillende groepen samenbindt
Dr. Kuyper meende, dat er een nieuw
overleg moest gepleegd worden. Wilde
ieder der drie verbonden coalitiepartijen
weder geheel op zich zelf gaan staan,
iDr. Kuyper zag daar geen bezwaar in.
ÏJVüden de Katholieken met hem samen
gaan, 'tzou hem aangenaam zijn. Maar
aan het beginsel mocht niet worden
getornd.
Want juist dat vasthouden aan het be
ginsel had de anti-revolutionaire partij
sterk gemaakt. Hij had er nooit van ge
houden om zijn menschen aangelengden
jwijn voor te zetten.
Wilde men voor de toekomst de coa
litie bestendigen, dan moest men komen
tot een vast accoord. .Tot dusver had
men steeds gewerkt in wederzijdsch goed
vertrouwen, maar de jongste gebeurte
nissen hadden bewezen, dat de coalitie
op den bestaanden voet niet meer kon
worden voortgezet. Er moet een garantie
gesteld worden, dat deze gebeurtenissen
zich in de toekomst niet meer herhalen.
Wij merkten op, dat de coalitie op zoo
menig ander gebied zegenrijk heeft ge
werkt, zoo bijvoorbeeld, dat de verhou
ding tusschen anti-revolutionairen en
roomschen zooveel gemoedelijker was
geworden.
Juist, zeide Dr. Kuyper, en dat komt
omdat wij beiden op zulk een principiee-
len grondslag staan. Ook tusschen ons,
anti-revolutionairen en katholieken, be
staat een antithese, maar wij weten pre
cies waar wij elkaar de hand kunnen
reiken.
En opgewekt vertelde hij, dat hij dezen
winter ook waarschijnlijk voor een ver
gadering van Katholieken zou optreden.
'Misschien te Maastricht, en dan gaat 't
natuurlijk over Rome en Dordt."
(jeen regeeringsprogram.
Het program der concentratie is een
partijprogram, geen regeeringsprogram,
met andere woorden: het is één groot
kiezersbedrog, zegt de Gelderlander.
Dat wordt nu al openlijk van liberale
zijde erkend.
De groote bladen als „Handelsblad"
en „Nieuw Rotterdammer" gaven het
al voorzichtigjes te kennen, door beden
kelijk te vragen wat er gebeuren moest,
als de strijd door links werd gewonnen.
(Maar de „Arnhemsche Courant" flapt
liet er rond uit.
Al voor drie weken, zegt ze, er op
gewezen te hebben, dat het concentratie
program een partij-program, geen re-
ge e r i n g s-program was.
Want het was duidelijk, dat in de
FEUILLETON.
48)
Wanneer men wist...,
Men zal het niet weten. Breng mij
'dit offer. Gij loopt een zeker gevaar,
jdoch trotseer het voor uw vriend en gij
izult over het verdere deel van mijn leven
kunnen beschikken. Als ik eenmaal daar
ginds ben, zal ik het rechtsgeding bij
■wonen en dan terugkeeren. Het zullen
Voor u drie angstige dagen, maar voor
mij een onschatbare dienst zijn. Waar
Is uw vader?
Je Parijs.
- Zeg, dat ge hem wilt gaan opzoe
ken. Te Vitré kan men u niets weigeren.
jGij vertrekt met uw papieren. Bij de
tweede pleisterplaats kom ik in uw
plaats en gij keert door het veld naar
hier terug, waar ge u gedurende drie da
gen verborgen houdt. Wat is eenvou
diger
Het is waar.
Ziet ge' wel Niets gemakkelijker,
jmaar haast u. Heden moeten zij voor de
revolutionaire rechtbank verschijnen en
ik wil er bij zijn.
gemeenschappelijke politieke wenschen-
lijst de stof werd geboden voor elke
liberale regeering, doch dat zij niet
bedoelde, een scherp omlijnd program
aan te geven, dat, zoo en niet anders,
moest worden uitgevoerd door een
eventueel liberaal Ministerie.
Dat concentratie-program, waarbij
elk van de drie partijen min of meer
iets van haar persoonlijke wenschen op
offerde, bevatte de gedachten-kern van
het liberalisme in zijn verschillende
schakeeringen. Daarom werd Zaterdag,
niettegenstaande die opofferingen, met
groot enthousiasme de vereeniging ten
uitvoer gebracht om wat allen gemeen
schappelijk hebben.
Alzoo, de concentratie bedoelde niet
een scherp omlijnd program aan te ge
ven; maar ondertusschen staat in dat
gram toch scherp omlijnd het allemans-
en allevrouwen-kiesrecht zonder correc
tieven, alsmede de staatspensioneering, zij
het al niet scherp omlijnd, dan toch in
beginsel. Met andere woorden de twee
groote eischen van de socialisten. En dat
heet nu de gedachtenkern van het libe
ralisme in zijn verschillende schakee
ringen. Dat heet nu wat die schakee
ringen alle gemeen hebben, en wat zij
zich met geestdrift verbonden gemeen
schappelijk ten uitvoer te brengen!
Maar onmiddellijk vojgt er oplet
wel, het is geen regeeringsprogram. Met
andere woordenniemand denkt er aan
het ten uitvoer te brengen, tenzij de
Als wij geconcentreerden maar eenmaal
de meerderheid hebben, doen we wat
we verkiezen en laten de kiezers, die
ons om onze mooi beloften aan het roer
geholpen hebben, eenvoudig fluitenZoo
wordt het kiezersvolk met open oogen
bedrogen
Grove leugens.
't Kan zijn nut hebben eens aan te
toonen, met welke grove leugens men
van liberale zijde het volk opzet tegen
de sociale wetgeving van ons ministerie.
De aandacht zij daarom gevestigd op
de volgende woorden van het vrijz.-dem.
weekblad de Vooruitgang:
„Duizenden werklieden staan eiken dag
aan ernstige gevaren bloot; zware arbeid
mat hen af en ze zijn oud, vóór de dag
des ouderdoms is gekomen. En dan ein
delijk op het sterfbed te moeten liggen
met de beangstigende gedachte, dat hun
trouwe 'gezellinnen straks niet alleen in
rouw, -maar ook in armoede worden ge
dompeld, dat is inderdaad voor die
zwoegende tobbers, die toch óók een hart
in de borst dragen, iets pijnlijks en iets
vreeselijks.
Men vraagt zich dan ook af, hoe een
christelijk ministerie er toe komen kon,
wetten voor te stellen, die zulke onchris
telijke toestanden in het leven kunnen
roepen
Hoe kunnen zulke wetten worden voor
gesteld door een minister Talma, als pre
dikant eens de verkondiger van het evan
gelie, „dat barmhartigheid wil en geen
offerande"
Van dit fraaie stukje zegt de Nieuwe
Prov. Groninger Courant:
„Ons ministerie zou dien toestand in
het leven roepen?.
Kan het erger?
Het is juist 'ons ministerie, dat door
zijn wetten in den nood der arbeiders,
hier geschetst, en die altijd heeft be
staan, zonder dat de liberalen er iets
aan deden, voor een deel wil voor
zien. Als een arbeider sterft „voor de dag
des ouderdoms daar is", en zjjn vrouw
blijft achter met een gezin, dan ont
vangt zij weezenrente. Heeft zij geen
kinderen en gaat zij aan den arbeid, als
nu ook het geval is, dan valt zij onder
de verzekering, die zorgt voor invalidi
teitspensioen en ouderdomspensioen.
Maar als gebeurt wat dit vrijzinnig
blad wils taatspensioen op 65- of 70-
jarigen leeftijd, dan juist blijft de ellende,
wanneer de arbeider sterft, ten volle be
staan. Stel, hij komt te vallen op 40-
of 50-jarigen 'leeftijd, waar is dan de
hulp voor de vrouw, die met haar kin
deren onverzorgd achterblijft?
Is het dan een troost, als men tot
haar zegt: wacht maar tot ge 65 jaar
zijt en ge krijgt 2 of 3 gld. pensioen?
Een leugenachtige voorstelling, als wij
aanwezen, wordt nog het best verklaard
door aan te nemen, dat de schrijver te
dom is om de zaak, waar het om gaat,
te begrijpen.
Maar men staat tegenwoordig voor
niets."
Branden. Gisteravond brak te
Nijmegen een hevige brand uit op de
tweede verdieping van perceel 30 aan
de .Grootestraat. Spoedig sloegen de
vlammen naar buiten. Het dak en de bo
venste verdieping van het perceel zijn
uitgebrand. De bewoner, de heer Schaef-
fer, was verzekerd tegen brandschade.
Oorzaak van den brand moet gezocht
worden in het onhandig omgaan met
petroleum.
Gisterennacht geraakte een groote
hooimijt van den landbouwer H. Waaijer
te Havelte _(Dr.) in brand. De bevolking
was den geheelen nacht in de weer om
de belendende woning te behouden, het
geen eindelijk gelukte. Een enorme hoe
veelheid hooi is verbrand. Het was niet
verzekerd.
Gisteren brak te Borne een uitslaan
de brand uit in een blok woningen, be
woond door den eigenaar v. d. Vegte en
den huurder Vredeveld. Huis en inboedel
van eerstgenoemde was verzekerd, van
laatstgenoemde niet, maar van hem werd
alles gered.
Gezonken. In den nacht van
Maandag op Dinsdag is op het Hol-
landsch Diep, onder Numansdorp, een
scheepje gezonken, vermoedelijk geladen
met zand. Maandagavond had men het
van den wal af voor anker zien liggen en
Dinsdagmorgen zag men alleen den mast
boven water steken. Tot heden is van
de opvarenden niets bekend. (Telegr.)
Verdronken. Van het logger-
schip VL 166, van de reederij C. van
Toor te Vlaardingen, is, naar de „Rot-
terd." meldt, bericht ontvangen, dat de
35-jarige matroos D. Dujardin, van Per
nis, door een stortzee is overboord ge
slagen en verdronken. De man laat een
vrouw en kind achter.
Verbrand. In de Van Ostade-
straat te 's Gravenhage had gisteroch
tend omstreeks half tien een vrouw haar
drie jonge kinderen, terwijl zij even een
boodschap ging doen, eenige oogen-
blikken alleen thuis gelaten. In haar af
wezigheid zijn de kleertjes van een 4-
jarig meisje met de gloeiende kachel in
aanraking gekomen en hebben vlam ge
vat, zoodat de kleine jammerlijk is ver
brand.
De dokter van den te hulp geroepen
eerste-hulpdienst kon niet anders dan
den dood constateeren.
Een naïef echtpaar. Het vol
gende naïeve, historische incident deed
zich voor op het bureau van den ambte
naar van den Burgerlijken Stand van
een dorpje, in de omgeving van Box>-
meer, vertelt de „B. Ct."
Een verliefd paartje, van eene goede
zestig ieder, verscheen voor den amb
tenaar, om zich voor de nog resteerende
jaren door den echtelijken band aan el
kander te verbinden.
Zoowel man- als vrouwlief had zich
voor deze gewichtige gelegenheid de
weelde verschaft van een paar extra
mooie klompen, van echt-Brabantsch mo
del de traditioneele stroohalmen zag
men echter voor ditmaal niet uit de ka
rakteristieke voetbedekkingen steken.
Toen het gewichtige moment plaats
greep, om door de handteekening het
zooeven ten overstaan van den ambte
naar uitgesproken „ja woord" te be
krachtigen, en ons bruidje de pen daar
toe opneemt, klinkt heel naïef en ge
wichtig uit den mond van den goedigen
bruidegom, „as ge nou niet gèrn doet,
dan kun-de nog terug." Briuidje-lief, die
van terugtrekken geen gedachte had, gaf
het zeer logische antwoord„ik kan 't
nie beroerder kriegen, as ik 't gehad
hèb." Zeer begrijpelijk gaf dit tooneel-
tje de aanwezigen aanleiding, hun hoofd
ietwat om te draaien, teneinde wat min
der opvallend te kunnen... uitproesten
Zakkenrollers Zakkerollers
hebben op de St. Maarten-paarden- en
Hebt gij geld noodig?
Neen, dat heb ik.
Om 9 uur, halverwege Vitré en Laval,
had de verwisseling plaats.
Jean de Trémazan nam het postpaard
van zijn vriend en gaf hem zijn brave
paard, dat nog flink liep en er goed
uitzag, ondanks den vermoeienden rit
dien het gemaakt had.
Pierre Lassan keerde in het verbor
gene naar huis terug langs paden die
omzoomd waren door doornhagen of door
groote eiken, geplant op de dijken die
de velden omringden en te midden waar
van Vitré lag als in een bed van groen
Jean de Trémazan, nu van alle vrees
ontheven, omdat hij om zoo te zeggen
van huid verwisseld had en omdat alle
wegen nu voor hem open lagen, begaf
zich regelrecht naar Parijs, reed met
groote snelheid, nam aan elke postplaats
het beste paard, dank zij ruimen fooien,
en om 3-uur na middernacht, in een
helderen maar kouden nacht, naderde hij
Parijs, waarbij hij denzelfden weg volg
de als het convooi, dat eenige dagen
vroeger zijn dierbare gevangenen had
overgebracht: Meudon, Vaugirard en
l'Abbave.
Om 4 uur, ontdaan van het stof der
reis, dwaalde hij door de duisternis in
Moeders geeft uUs kinderen
dagelijks
tc drinken, dat is gezonder voor hen en voor
hunne zenuwen dan welke andere drank ook;
maar let er op dat ge van deze krachtige
pittige cacao niet veel noodig hebt voor de
bereiding, dan zult ge ondervinden dat ge
hun voor uiterst weinig geld het gezondste
te drinken geeft dat maar te bedenken is.
veemarkt te Gorinchem. een boer een
portefeuille met f 260 ontrold.
Bulgaarsche landverhuizers.
Eergisterennacht arriveerde te Rotterdam
het s.s. „Campanello" der Uranium
Steamship .Company uit Amerika.
Aan boord bevonden zich 900 terug-
keerende landverhuizers, als Oostenrij
kers, Russen en Bulgaren.
De laatsten, een 350 in getal, waren
door hun regeering teruggeroepen. On
der hen heerschte een zeer enthousiaste
stemming. Enkelen hadden hun vrouwen
medegebracht, doch het meerendeel had
vrouwen en kinderen achtergelaten.
Gisterenmorgen halftien zetten zij met
een extratrein van het Maasstation de
reis voort.
Gevecht met een tijger. De
vrouw van den gouverneur van Kinali
(Sumatra) werd onlangs door een tijger
aangevallen in de veranda van haar bun
galow. Na meer dan een uur vechtens
tegen liet dier, doodde zij het met een
Maleische kris.
Een lijk aan het stuur van een
u t oEen zonderling voorval, dat
op zichzelf reeds tragisch was, maar nog
ernstiger gevolgen had kunnen hebben,
deed zich te Bilbao voor.
Met groote vaart kwam een automo
biel, waarin 3 personen gezeten waren,
aanrijden over den weg van Algosta.
Naast den chauffeur zat een chauffeurs-
leerling, die gemerkt had, dat de be
stuurder reeds eenigen tijd geheel be
wusteloos aan het stuurwiel zat. Toen de
wagen een ravijn genaderd was, had de
leerling nog juist tijd het stuur te grijpen
om den val in de diepte te voorkomen.
Toen hij daarop den chauffeur wilde
aanspreken, kreeg hij geen antwoord en
zag, dat diens oogen gesloten waren.
Tot zijn groote ontsteltenis bemerkte
hij toen, dat hij naast een lijk zat, dat
reeds eenigen tijd het stuur in de handen
geklemd hield.
Verspeculeerde mil li oen en.
Een nieuwe kracht bedreigt de Parijsdie
beurs, die juist omhoog ging nu de be-
zorgheid voor oorlog weer voorloopig
voorbij is. Augustin Max, 50 jaar oud,
ridder van het Legioen van Eer, wonen
de aan de rue Lafitte, heeft zich ter be
schikking van de justitie gesteld en be
kend dat hij de depóts van zijn klanten,
minstens 10 millioen francs (volgens een
later bericht zou het zelfs 15 millioen be
dragen) met eigen speculatiën heeft ver-
de omgeving van het paleis, waar de
revolutionnaire rechtbank zetelde.
Hij had alleen zijn mantel afgedaan,
een bruin laken rok en broek van dezelf
de kleur aangetrokken, die hij gekocht
had bij een uitdrager tc Houdan en een
roode muts, die hem het voorkomen gaf
van een trouwen bezoeker der Jacobij-
nenclub.
Met een breede das, die zijn kin ver
borg en zijn muts diep in de oogen ge
trokken, was hij nagenoeg onherken
baar.
Trouwens, toen hij Parijs, dat des
tijds een ware draaikolk was, binnen
trad, het hart aangedaan door een ont
roering, die men nooit vergeet, al leeft
men ook nog zoo lang daarna, had hij
zijn offer gebracht
Wel 20 maal had hij zijn leven willen
geven om dat te redden van hen, die hij
zou weerzien.
Hij naderde het paleis zonder een pa
trouille ontmoet te hebben.
Slhperige wachten bewaakten slecht
de omgeving van het paleis.
Waarom zouden zij hem liever hebben
aangehouden dan een der anderen, die
naar het paleis gingen?
Zonder moeite bereikte hij de ruime
galerij, waar de Girondijnen den nacht
van 30 op 31 October laatstleden had
Ioren. De bankier, die 15 bedienden had
en op de beurs goed stond aangeschre
ven, gaf de „Tablettes Financières" uit,
die hem uit de provincie en in het bui
tenland veel opdrachten verschaften. Max
zeide aan den rechter van instructie dat
hij het kapitaal niet voor eigen behoeften
had verbruikt, maar om er zwak staande
Caledonische kopermijnen mee te steu
nen. De laatste daling bracht hem ten
val. De kantoren der bank zijn gesloten:
en Max is in voorloopige hechtenis ge
nomen. Zoowel groot industrieele als
kleine renteniers zijn in dit faillissement
betrokken.
Eene familie uitgemoord.
Een verschrikkelijk drama werd afge
speeld ,te Corono-Ausonia, een dorpje
in de provincie Caserte. Een jongen,
Guiseppe Palzanella, beminde een meisje
van het dorp, doch de ouders der juffer
verzetten zich tegen het huwelijk. Zij
gelukten er zelfs in Guiseppe te verwij
deren en uit het land te doen trekken.
Toch ging de verloofde steeds voort met
het meisje briefwisseling te voeren. Ten
slotte kwam hij terug naar het geboorte
dorp en vroeg met meer klem dan ooit
de hand van het meisje. De ouders stem
den eindelijk toe, doch weigerden den
bruidschat.
Daags voor het huwelijk ontstond een
nieuwe .twist. Al de bloedverwanten van
de juffer beleedigden Palzanella. Deze
vol woede, greep zijn revolver en schoot
op al zijne t egenstrevers. De vader werd
op slag gedood, de moeder zwaar ge
kwetst, de twee zusters van den ver
loofde van Guiseppe bekwamen ook ern
stige wonden, die haar leven in gevaar
brengen. (H. v. A.)
Een oplichter in het groot
Een gevaarlijk oplichter, de 32-jarige
Pierre Olige uit den Elzas, is door de
politie te Lonqueville gearresteerd. In
den t ijd van 5 jaar heeft hij in Frankrijk,
Duitschland, België, Engeland, Honga
rije en de Ver. Staten 'n ontelbaar aantal
„maatschappijen" opgericht met „aandee-
1 en-kapitaal" van 25.000 of 2millioen
gulden. .Hij hield zich ook bezig met
waardelooze stukken tegen de nominale
waarde aan goedgeloovigen te verkoo-
pen. .Te Parijs werd hij in 't begin van dit
jaar tot zes maanden veroordeeld en
na verloop van zijn straftijd over de gren
zen gezet. Hij vestigde zich toen in zijn
geboorteland te Lonqueville, waar zoo
veel klachten tegen hem inkwamen, dat
de justitie een onderzoek instelde.
den doorgebracht, die op hun veroor
deeling volgde.
De deuren van de rechtzaal waren
open.
Dat was het doel van zijn reis.
Hij trad binnen.
IX.
VOOR DE REVOLUTIONNAIRE
RECHTBANK.
Achter den zetel van den voorzitter
stak de wit marmeren buste eener vrouw,
het hoofd gedekt met een phrygische
muts, scherp af tegen het groene kleed,
dat den achterwand bedekte en waarte
gen links en rechts van het Marianne-
beeld, de borstbeelden stonden van Bru
tus en Marat.
Boven hen waren de wetstafelen ge
beiteld in een marmeren plaat.
Deze zaal werd wat als een be
spotting klonk de Vrijheid genoemd.
Een beschuldigde die hier gebracht
werd, kon bijna altijd tot zichzelf de
woorden spreken, die Dante boven zijn
Hel geschreven had:
Gij die hier binnentreedt
Geef alle hoop verloren.
iDe aanblik van de zaal was somber.
Eenige olielampen verlichtten haar
slechts ten deele.
Gendarmen, met woest uiterlijk, ston
den achter de banken der gezworenen.
Beschuldigden waren er nog niet.
In het voor de toeschouwers afge
schoten gedeelte bevond zich een naac
ontroeringen hakende menigte, die tee
kenen van ongeduld gaf.
Die menigte zag er onheilspellend
uit: mannen in roode carmagnoles en
met Jacobijnen-mutsen opvrouwen, fu
ries voor het meerendeel, aanblafsters
van de guillotine, steeds tot betoogingen
gereed en die bij de geringste aanleiding
de heftigste scheldwoorden uitbraak
ten alsomgekochten, landverraders, uit
hongeraars van het volk, aristocraten.
Soms ging uit die menigte een dof
gebrul op, als uit een menagerie.
Jean De Trémazan stond dicht bij
een jonge vrouw of meisje, met een
schoon lieftallig voorkomen, eenigszins
behaagziek gekleed in tegenstelling met
de andere vrouwen die lompen droegen.
Het was alsof zij in deze omgeving
verdwaald was.
Hij vroeg haar:
Waar wacht men op, burgeres?
Weet gij dat niet?
Neen.
Waar komt gij dan vandaan
Uit mijn bed.
(Wordt vervolgd.)
