£eicbelve Soivtamt
VERBAZEND
RONA Cacao
5
BUITENLAND.
DE TWEE VRIENDEN.
Ingezonden Medeüeelingen.
Van Houten's
4e Jaargang,
No. 935
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 93S. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCH1|NT ELKEN DAG. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD .voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Dinsdag
November
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regelmeer 10 cent.
Qeen beslist optreden.
De heer AE. Mackay geeft in een ook
ons toegezonden breedvoerig schrijven
Ide feiten aan, die hem er toe hebben ge
bracht de bekende houding wat betreft
zijn candidatuur voor het lidmaatschap
'der Tweede Kamer in het kiesdistrict
Ommen aan te nemen. Hij verklaart
daarbij uitdrukkelijk, dat hij „achteraf''- 't
Aannemen van zulk een houding afkeurt
en betreurt.
Doch er wordt meer gezegd in dit
Schrijven ook hier zelfs weer een
zekere vaagheid en geheimzinnigheid.
iWe lezen toch:
De innerlijke strijd, door mij in de
afgeloopen week gestreden, heeft er
toe geleid mijne staatkundige inzich
ten nader te overwegen. Na dien strijd
ben ik wel overtuigd aanhanger van de
Christ.-Hist. richting gebleven, maar
het is mij duidelijk geworden, dat
met de coalitie moet worden
ig eb rok en. (Spatieering van ons).
[En verder:
Het openbare leven zal zich nu
wellicht voor mij sluiten. M ij n e
mandaten voor Staten en voor
Raad zal ik ter beschikking
stellen van de Chris t.-H i s t.
Kiesvereeniging: (Spatieering
van ons.)
Als men nu in aanmerking neemt, dat
Se heer Mackay in een schrijven aan liet
Centraal Comité van de Chr.-Hist. Unie
in het kiesdistrict Ommen zelf onder
streept en tot tweemaal toe herhaalt, dat
hij de benoeming niet kan aanvaarden
jalslidvan deChris t.-H i s t Unie,
ia a n ges 1 o t en b ij de Coalitie, als
men dit in aanmerking neemt, dringt
zich van zelf de vraag op: zou de heer
'Mackay -eventueel zoodanige benoeming
.w e 1 willen aanvaarden als zijnde een
Christelijk-Historisch man, maar niet
aangesloten bij de Unie, niet aange
sloten dus bij de Coalitie, als een
jBronsveldiaan? De woorden, dat 't
openbaar leven zich nu wellicht (dus
niet zeker) v.oor hem sluit, schijnen die
vraag in bevestigenden zin te beantwoor
den.
Zekerheid hebben we echter ook nu
weer niet. Een beslist optreden kunnen
we het ook nu weer niet noemen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De zaak is er te treurig voor, maar
'anders zou men niet anders kunnen doen
dan eens hartelijk lachen om de blaas
kakerij van Turkije, dat tot het laatste
mement beweerde, dat
de oorlog met de Balkanstaten
ër voor hen goed voorstond. De over
win ningsbe richten, we hebben het gezien,
zijn gerege onwaar geweest. En nu nog
pas zegt tv. officieele mededeeling:
„Het lot is ons gunstig; maar het is
niet mogelijk over en onder alle om
standigheden te pverwinnen. Een volk,
Idat oorlog voert, moet het einde met
FEUILLETON.
32 J
Ofschoon elke minuut die verliep het
gevaar deed toenemen, waarvoor hij ge
waarschuwd was door een vriend
jpouray misschien of den notaris Séné-
f!can kon hij niet nalaten een blik van
Ontsteltenis te werpen op de hoofden
jyan zijn vrouw en zijn kind, die hem
'fcoo dierbaar waren en inderdaad ge
voelde hij e enige zwakheid.
Zij duurde slechts kort.
De toestand, waarin hij zich bevond,
Was hachelijk.
Wanneer het lijk van den voortvluch
tige in zijn huis werd gevonden, dan
Avas dat de dood voor zijn vrouw, zijn
Idochter en voor hem.
iWanneer men de sporen vond van den
voortvluchtige, de bewijzen dat de graaf
ide Trémazan een schuilplaats had ver
leend aan den baron de Guern, die be
kend was als het hoofd van den op-
lëtand, welke wérd voorbereid en als zoo-
jdanig buiten de wet gesteld, dan zouden
'alle bewoners van het kasteel gevangen
genomen en voor de levolutionnaire
geduld en moed afwachten; dat is een
dringende plicht.
Daarom moet men zich niet boven
male verheugen over de overwinningen,
noch zich laten terneerslaan door de
nederlagen.
Het .Turksche Rijk, in oorlog met de
vier Balkanstaten, heeft overwinningen
behaald in de streek van Skoetari en bij
Janina; maar het oosterleger, dat in de
nabijheid van Loele Boergas en Wisa
stond, is teruggetrokken, om met te meer
succes weerstand te kunnen bieden in
de linie van Tatsjaldja.
Om het vaderland te verdedigen moe
ten wij tot het laatste oogenblik strijden."
En aanstonds daarop hooren we de
laatste
noodkreet van den Turk
tot de groote mogendheden om hulp.
Uit Parijs wordt omtrent het tot stand
komen van het besluit van Turkije om
de hulp der mogendheden in te roepen,
aan de „Lok. Anz." gemeld, dat tot eer
gisteren de prinsen van de keizerlijke fa
milie, de grootvizier en de leden van de
regeering door de optimistische telegram
men van den generalen staf volkomen
misleid waren. Een ommekeer in de stem
ming van de voornaamste kringen kwam
eerst, toen de Engelsche kruisers voor de
Dardanellen verschenen. Door een ge
sprek van den Engelschen gezant met
den grootvizier en den minister van buii-
tenlandsche zaken, dat daarop volgde,
kreeg de Porte een duidelijker voorstel
ling van den algemeenen toestand op
het oorlogsterrein en van het nuttelooze
van een allerlaatste krachtsinspanning bij
Jsjakaldzja.
De grootvizier verklaarde zich, naar het
heet, onder tranen bereid, Rodosto te
laten ontruimen, en zijn toestemmiag te
geven tot het terugtrekken van het leger,
en de zorg voor de veiligheid van Kon-
stantinopel toe te vertrouwen aan de
gendarmerie van de hoofdstad en aan de
politie van Stamboel en Pera. Degezan-
ten moeten machtiging gekregen hebben,
naar goeddunken troepen aan fand te
laten komen om hun huizen te be
schermen.
Voor de veiligheid van de hoofdstad
heeft de regeering voorts besloten het
Turksche leger Konstantinoepl niet weer
te laten binnenkomen, maar het te San
Stefano op te houden, waar het ontbon
den zal worden.
De Balkanstaten willen niet
in onderhandeling treden door bemidde
ling der mogendheden. Wel acht rnen
de Turksche geneigdheid om vrede te
sluiien bevredigend in zooverre er het
verlangen uit spreekt verder bloedver
gieten te voorkomen, maar onderhande
lingen wenschen zij direct met de Porte
te beginnen. De heele campagne was
tot nu geheel voorbereid en uitgewerkt
volgens een program, opgesteld door de
Balkanstaten, welke thans nauwer dan
voorheen verbonden zijn. Niet het minste
gevaar bestaat, dat er oneenigheid zal
ontstaan over de verdeeling van liet
grondgebiedwaardoor die band zou
rechtbank gebracht worden, die zoo goed
als zeker hun doodvonnis zou vellen.
Op genade behoefde men niet te
liO'epn.
De graaf de Trémazan voelde zich
verantwoordelijk voor allen, die in zijn
huis waren en tegenover deze verant
woordelijkheid herwon hij weer al zijn
kalmte.
Er moest gehandeld worden.
Elk uitstel kon noodlottig zijn.
Hij riep:
Gagnard! Bonnet
Dat waren zijn getrouwen, zoo ge
loofde hij althans.
Reeds menigmaal toch hadden zij hem
de bewijzen van him gehechtheid gege
ven.
Daarbij kwam, dat zij thans geheel
dezelfde belangen hadden als hij.
Zij behoorden tot de huisgenooten, ook
hun hoofd was in gevaar, dus zouden
zij voor hun -eigen veiligheid werken
tegelijk met voor die van hun meesters.
In dien onrustigen tijd vormden
meesters en bedienden één gezin.
La Brèche, de knecht van den doode,
bevond zich in de keuken bij de be
dienden van het kasteel.
Op -een wenk van den graaf de Tré
mazan volgde hij Gagnard en Bonnet,
die door hem geroepen werden.
In de ee(^aal deeltje, de gra^aj hup
kunnen worden verbroken. Maar men
mag er zeker van zijn, dat evenzeer als
alle bijzonderheden van den strijd gere
geld zijn met de gr-ootste -zorg, er na
tuurlijk eveneens rekening is gehouden
met een te volgen gedragslijn wat betreft
een staking der vijandelijkheden en daar
op volgende politieke beraadgslagingen.
Men beweert, dat Bulgarije nog steeds
het plan heeft op Konstantinopel aan te
rukken, wanneer hei eerst een paar dagen
is" uitgerust en intusschen Adrianopel
heeft kunnen nemen, waardoor het be
legeringsgeschut, dat misschien gebruikt
zal moeten worden tegen de Tsjataldsja-
linie, vrij komt.
Over de verliezen lekt zoo zoetjes aan
ook iets uit. In den jongsten slag bij
Loele Boergas moeten aan dooden en
gewonden gevallen zijn 20.000 Bulgaren
en 40.000 Turken.
De mogendheden
schijnen het verzoek om bemiddielinlgl
niet direct te willen toestaan.
De Fransche regeering heeft geant
woord dat zij zulk een verzoek niet?
kon aanvaarden, zonder inbreuk op het
volkenrecht te maken en zonder d;en
schijn te wekken, dat zij partij tegejn
de Balkan-staten zou kiezen.
Zij zou slechts, in overleg met de<
andere groote mogendheden, een ver
zoek' tot bemiddeling zonder meer in
overweigng kunnen nemen.
Duitschland heeft het niejt zoo aan
stonds afgewezen maar gezegd dat het
met de groote mogendheden daarover
beesprekingen zal openen. Ook Enge
land wil eerst beraadslagen. Rusland
heeft echter, naar de Roeskojo Plowo
meldt zijn diplomatieke vertegenwoor
digers Zaterdag opgedragen, den mo
gendheden en de regeeringen der Bal
kan-staten mede te deelen, da)t het oo
genblik voor een interventie in den Bal-
kanoorloog, volgens Rusland gekomen
is, daar de dreigende inneming van 'Kon
stantinopel door de Bulgaren bloedige
Europeanen-moorden veroorzaken kan.
Rusland stelt hierbij de volgende voor
waarden voorRegeling van de Roe-
meensch-Bulgaarsche grens, het toestaan
van een toegang tot de zee aan Ser
vië, autonomie voor Albanië, uitbreiding)
van grondgebied- aan Bulgarije en Mon
tenegro, overeenkomst tusschen Oos
tenrijk en Servië over vrijen doorvoer
van Oostenrijksche goederen door aan
staand Servisch" gebied.
Dit schijnt echter weer een zeer voor
barige stap van Rusland te zijn.
Het jongste voorstel van Poincaré aan
de mogendheden, die de status-quo-k\ves
tie geheel geëlimineerd hebben heeft,i
volgens een Reuter-nota ten doel, ten
eerste het erkennen door den moglend-
gendheden van politieke en administra
tieve veranderingen in d'e door de ven-
bonden troepen bezette dtreken. Ten
tweede het behoud1 van de souvereinitei't
van den sulian te Konstantinopel en
de streek rondom de hoofdstad. Ten der
de de samenroeping van den Europee-
isohe conferentie, waaraan d'e. Balkan
staten deel zouden nemen.
met weinige woorden mede wat er gaan
de was.
maakte hun duidelijk, welk gevaar
hun allen boven het hoofd hing.
De hoofdzaak was, dat men het stof
felijk overschot van den baron deed ver
dwijnen, benevens alles wat zijn aan
wezigheid op La Guyonnière had kunnen
verraden.
Er zou huiszoeking plaats hebben.
Wat te doen?
Het lijk naar het familiegraf brengen
op het kerkhof der parochie was on
mogelijk.
De vijand want het was inderdaad
de vijand, die naderde zou wéinig
moeite hebben het daar te ontdekken.
Een graf delven in den tuin of .in
het bosch, dat zich in de onmiddellijke
nabijheid van het kasteel bevond?
Ook dat kon niet, want men zou dade
lijk zien dat er was gegraven en het lijk
dus spoedig weer opgegraven hebben.
De tijd drong.
Met .angstigen blik keek de graaf naar
de klok, die in een hoek van de eetzaal
stond.
Het was hem alsof die wijzers met
een .onheilspellende snelheid zich voort
bewogen.
Gagnard, die als jager een groote
scherpzinnigheid had in het uitdenken
vap IjsteA ivparmee hij he;t .\yild ver
zoo voordeelig
in het gebruik is.
Ge maakt er meer koppen cacao van dan van
dezelfde hoeveelheid van welke andere soort ook.
Daarbij is de smaak zoo heerlijk.
De verdeeling
van den Turkschen koek zal, meent de
„Voss. Ztg." nog heel wat voeten in
de aarde hebben. Italiej, aldus de Pa-
rijsclie correspondent van djat blad, ver
klaart reeds, d|at het aanspraak maaklt
op, een gedeelte van Albanië, wanneer,
Oostenrijk-Hongarije Albaneesch gebied
mocht eischen. De onhandig ontkende
mobilisatie van de Engelsohe vloot wijst
erop, dat Engeland de bedoeling heeft
zioh in het bezit te stellen van wa,ai^
borgen, waarvan het eerste waarschijn
lijk de Soeda-baai is. Doch ook Frank
rijk! zal niet meer vasthouden aan het
principe van belangloosheid en heeft
plannen op Syrië. Wanneer ieder toe
grijpt, dan is de vrees gerechtvaar
digd, dat het niet meer te doen is om
de Turken uit Europa te verdrijven,
doöti' dat ook het verval van het Turk
sche rijk in Azië gaat beginlnen en dat
Rusland de schadeloosstelling, die het
op het Balkanschiereiland moeilijk ka'n
krijgen, in Ihet aan den Kaukasus gren
zende gebied van Aziatisch-Turkije
schalkte, had ook nu een denkbeeld, dat
de kwestie oploste:
De vijver!
En terwijl hij dit uitriep, wees hij
naar buiten, waar langs de oprijlaan van
het kasteel zich een groote waterplas
uitstrekte. De graaf de Trémazan loosde
een ,zucht van verlichting.
De vijver, die een omtrek van een half
uur gaans had, en omzoomd was met
hoogstaand riet, overschaduwd door
grooté boomen, bood een veilige berg
plaats voor het lijk aan.
Men ging terstond aan het werk.
Gagnard en La Brèche timmerden een
kist in elkaar van eiken planken, die
men altijd op het kasteel in voorraad
had voor herstellingen op de hoeven
of op het kasteel zelf en Bonnet ging
den priester halen, die zich in het bosch
schuil hield op een plek, die alleen aan
de bewoners van het kasteel bekend was.
Te middernacht werd de kist door
Gagnard, La Brèche, Bonnet en nog een
bediende van het kasteel naar den vijver
gedragen, gevolgd door den graaf de
Trémazan en den priester, die de gebeden
der stervenden opzei.
Met het lijk' had men eenige steeneji
in de 'kist gedaan en nu. liet men deze
zacht in het water glijden.
La Brèche, die herkend kon worden
gn jviens afwezigheid op La Guyonnière
zoekt."
Dan ziet het er leelijk1 voor den Turk
uit. i
GEMENGD
Naar de „Koln. Volksz." meldt, heeft
Z. H. de Paus aan deii Luxemburg-
schen bisschop Koppes een schrijven
gericht, waarin hij den bisschop zonder,
voorbehoud prijst om de houding door
hem ten opzichte van de nieuwe
schoolwet ingenomen. De Paus ver
werpt de beginselen, waarop die school
wet steunt en betreurt de daaruit voort
vloeiende gevolgen voor de Christelijke
opvoeding. Hij hoopt op een spoedige
verandering in de nieuwe wet.
De Belgis che m ij n werkers
Vrijdag in hun congres vereenigd in het
Maison du Peuple, te Brussel, zoo-meldt
het Brusselsch „N. v. d. D." hebben'
nopens de algemeene werkstaking de
volgende dagorde gestemd: De Belgi
sche mijnwerkers sluiten zich bij de alge
meene werkstaking aan, doch om deze
uit te roepen zullen zij enkel gehoorza
men aan het ordewoord van het comité
dan een verzwarende omstandigheid zon
zijn, verliet terstond het Kasteel en ginjg)
de paarden halen, die hij eenige dlagejnj
vroeger reeds naar een boerderij, die
op een mijl afstands lag, had gebracht
Alvorens hij wegging, wierp hij oog
een weemoedigen blik op den vijverj
die nu het voorloopige graf .van zijn,
geëerbiedigden meester was en wisch'te
zich de tranen uit de oogen, waanpa hjj
het teeken des kruises maakte.
,Om half twee keerde de graaf de Tré
mazan in huis terug, waar hij zijn vrouwi
en zijn dochter vond, dieainlgstig op hem
zaten te wachten.
De gravin trad haar echtgenoot tegev
moet en vroeg'
Welnu?
Het is geschied.
Die ongelukkige
Hij ligt 20 voeten diep onder water,
bedekt door het riet. Onmojgk^iijk hem te
vinden, wanrieer men de plek niet kën,t.
Ik heb die plek goed onthouden en als er
betere dagen komen, zullen wij hem op
halen en hem een passender begrafenis!
geven.
Waar is de priester?
Teruggekeerd naar zijn hut in heft
bosch, waar hij zich verbergt.
En de knecht van den baron,?
Hij is dadelijk weer op weg gd*
giaan. (Wprdt vervolgd.)
