23
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
4e Jaargang,
No. 925,
e Seictaelie 6ouAa/nt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
October
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent niet gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangebodei
betrekkingen 1—5 regels 50 cent iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
V Administratieve rechtspraak.
De Haagsche belastingquaestie toont
(Weer eens aan, hoe noodzakelijk het todi
is, dat eindelijk de rechtspraak ook be
voegd worde in geschillen tusschen bur
ger en. overheid vonnis te vellen.
Men kent de quaestie? In 't kort komt
Hij hierop neer: Beslissend op ingekomen
reclames hjadden Ged. Staten uitgemaakt,
idat eenige firma's ten onrechte in de g)e>-
meentebelasting waren aangeslagen, zoo-
dat zij óf niet behoefden1 te betalen óf
jhun geld terug moesten hebben:. Desa
lniettemin ginig de Haagsche) fiscus
voort, ander firma's, die verzuimden1 te
reclameer en, toch aan te slaan, terwijl
de Raad in zijn voorlaatste vergadering
met één stem meerderheid die vani
iden Wethouder van financiën be
sloot, de ten onrechte betaalde gelden
niet terug te geven, o. a. wijl te laat (was
gereclameerd.
Willekeuriger kan het al niet. Waren
er een paar Raadsleden minder of meer
gewleest, wellicht hadden de menschen
hun geld dan wel terug ontvangen.
In den Raad wordt zulks ook wel ge
voeld en zoo werd gisteren, toen nog
leen staartje der netelige zaak moest
behandeld worden, door een der leden,
die terstond bijval vond, voorgesteld een
onpartijdige commissie van onderzoek te
benoemen.
't Is te hopen, dat dit voorstel wordt
aangenomen, waardoor de weg naar een
billijke oplossing zal geopend wezen.
Beter ware het intusschen, indien dus
danig buitengewoon onderzoek niet noo-
dig ware, wat het geval zou zijd indien
de administratieve rechtspraak bestond.
De partij, welke zich verongelijkt acht
te, kon zich dan eenvoudig wenden tot
den ^dministratieven rechter, die een
bindende uitspraak zou doen.
Moge het al zoo lang aanihangige
wetsontwerp tot invoering van admi
nistratieve rechtspraak spoedig wet wor
den. Dit is ook een sociaal 'belang,, "zoo-
als de ondervinding nu weer aantoont.
ALGE.MEEN OVERZICHT.
Bijzonder weinig nieuws is er van de
IMontenegrijnsche en Servische grenzen".
iWel wordt gemeld dat het Servische le
ger over de geheele linie voortrukt en
voor Pristina en Koemanowa staat; een
gedeelte moet zelfs tot Kotsjana nog be
kend uit vroegere moordpartijen, zijn
doorgedrongen. Boven in het Sandsjak
rukt men op de richting Bjalopolje aan,
waar men zich met de Montenegrijnen
zal trachten te vereenigen.
Van de Bulgaarsche grens
komen schaars de berichten. iDe inna
me van Kirk-Kilisse wordt nog niet amb
telijk bevestigd. De bladen in Sofia mel
den dat de Bulgaren zich ook meester
gemaakt hebben van Tsjermen (Cirmen)
iten zuiden van Moestafa-pasja, een' ver
sterkte plaats vanwaar men Adrianopel
zal kunnen bombardeeren. Volgens een
j;telegram uit Konstantinopel aan het Ber
liner Tageblatt beginnen daar de opti-
mistische geruchten, die de eerste dagen
yde ronde hebben gedaan, te verstommen
jiln de plaats daarvoor zijn nu geruchten
in omloop, van Turksche nederlagen en
overwinningen der Bulgaren. Men is in
Konstantinopel verbaasd, dat de Bulga
ren al reeds Adrianopel bedreigen. De
stemming is gedrukt, maar toch krijgt
men volstrekt geen bijzonderheden te
hooren. Ook over de Turksche verliezen
is niets bekend. Men weet slechts dat
de eerste gewonden aangekomen zijn.
Over de bedoelingen der Bulgaren in
het. land van Adrianopel wordt verschil
lend geoordeeld. Een bijzonder gezïchts
punt opent de militaire medewerker
van de Matin, die er een
opmarsch naar Konstantinopel
in ziet. Hij oppert de verondersteling
dat het Bulgaarsche leger slechts .bij
Moestapha-pasja en Kirk-kilisje zou ge
opereerd hebben, om zijn ware bedoe
ling een opmarsch naar de Turksche
ihoofdstad te verbergen, onderwijl de
IBulgaarsche troepen rondom Adrianopel
bijeengetrokken werden. Een beleg van
tieze laatste plaats toch zou het Bul
gaarsche leger te zeer ophouden, terwijl
idoor overhaast op Konstantinopel aan
te rukken, de Bulgaren de kans krijgen
het Turksche leger wiens effectief nog
niet compleet is, te verrassen, en het
onder de muren der Turksche hoofd
stad een nederlaag toe te brengen. Zulk
een nederlaag zou niet alleen op den
vijand, doch ook wellicht op geheel
Europa een schitterend moreel effect
uitoefenen.
De oorlogscorrespondenten
zijn nu eindelijk ook naar het hoofd
kwartier vertrokken, waar zij, onder veel
vertraging, na een reis van tien uur,
zijn aangekomen. De correspondent van
de „New-York (Herald" te Sofia, be
schrijft den uittocht van de oorlogscor
respondenten naar het front, als een zon
derling schouwspel. Men zag er enkelen
die vreemdsoortig uitgedoscht waren, zij
leken meer reizigers naar de Noordpool,
dan naar gewesten met een gematigd
klimaat. De pakjes van de Duitsche cor
respondenten waren het vreemdst en za
gen •er uit, of zij zoo juct den kleeren-
voorraad van een schouwburg kwamen.
Ervaren correspondenten als Bennet
Burleigh en markies de Segonzac waren
hoogst eenvoudig gekleed. Bennet Bur
leigh voorspelde dat de oorlog niet lan
ger dan zes weken zou duren en dat de
algeheele nederlaag van de Turken hem
misschien nog spoediger zou doen ein
digen.
Nog wordt uit Sofia aan de Times
gemeld dat een oost Bulgaarsche kolon-
ne, onder generaal Kowatsjef, sterk
1500 man, met een dozijn kanonnen
eenige ernstige gevechten gehad heeft
met Muzelinansche Pomaken, woeste
bergbewoners, ten zuiden van Tanirasj,
dat door Bulgaren bezet is. Het aantal
Pomaken, die de Turksche artillerie ge
steund werden, bedroeg 2000. Zij vielen
de Bulgaren aan, maar werden door de
zen teruggeworpen en verslagen. Aan
beide zijden werden zware verliezen ge
leden, zelfs is er een afdeeling Bulga
ren vrijwel vernietigd. De Bulgaren
maakten vele Turksche en Pomaksche
krijgsgevangenen, maar de Pomaken die
slaagden er in het meereiideel der ge
vangenen weer te bevrijden. In deze
woeste bergstreek wordt de strijd zon
der inededoogen gevoerd; dorpen van
Christenen en dorpen van Mohammeda
nen worden verbrand.
De stemming der soldaten
wordt aardig gekarakteriseerd door ,de
volgende mededeeling van de Temps-
correspondent te Sofia, over de toestan
den die in het Servische leger heerschen.
Er heerscht onder de soldaten een zoo
danig enthousiasme, dat de officieren
meer moeite moeten doen om hen van
een onbesuisd aanvallen af te houden,
dan om hen aan te zetten tot een gere-
regeld gevecht. De bevelhebbers van de
beide legers waren genoodzaakt een
ieder met den dood te bedreigen, die
het wagen mocht vóór het geven van een
teeken aan te vullen.
De doodstraf is eveneens gesteld op
het zich toeëigenen van levensmiddelen.
Een arme hongerige Serviër kon aan de
verleiding niet weerstaan en verorberde
'een busje met vleesch rdat voor nood
rantsoen dient. De krijgsraad veroordeel
de hem onverbiddelijk ter dood. Er werd'
ee graf gedolven en |de veroordeelde
wachtte op den rand van dit graf kalm
de kogels af ide ihem zouden dooden.
Op het laatste oogenblik werd hemech-
ter gratie gegeven. De soldaat wierp
zich we en eind voor de voeten van den
bevelhebber en «verzocht bij het eerstko
mend gevecht met de Turken, in de vuur
linie te mogen worden geplaatst.
De vlootactie
in de Egeische zee schijnt meer te be-
teekenen te hebben dan oppervlakkig
lijkt De bevelhebber van het Griek-
sche eskader in de Egeische zee meldt,
dat hij ter bezetting van Lemnos in de
haven van Moedros troepen aan wal
gezet heeft. Hij heeft de blokkade van
de kust en de havens van het eiland
afgekondigd. Na een kort gevecht met
het garnizoen, te Kastro, werd 'teiland
genomen.
Lemnos zal als steunpunt moeten die
nen voor de verdere krijgsbedrijven ter
zee.
Het is toch voor de bondgetiooten'
van het grootste belang de hegemonie
in de Aegeïsche Z-ee te behouden, zooa
dat zij het transport vau Turksche troe
pen uit Klein-Azië naar Dedeagjatsj e*n
Sakwiiki kunnen beletten.
Reeds moeteti enkele Grieksche oor
logsschepen de,n spoorlijn SalonikiDe-
•deagatsj beschoten ,en een landing be
proefd hebben.
In verband hiermede zou de Turksche
vlootvoogd last hebben gekregen een ge
deelte van zijn macht, die zich in zijn
geheel in ide Zwarte zee bevindt ter blok
keering van de Bulgaarsche kust, naar
d,e Aegeïsche Zee te zenden,: wellicht
oojk om te voorkomen, dat het naar Salo
niki oprukkende Grieksche leger daar
bij gesteund wordt door de marine-ar
tillerie.
De berichten over plaats gehad heb
bende botsingen en gevechten zal ook
in de maritieme actie wel spoedig de
noodige teekening brengen.
Weer duiken berichtten op over
interventie der mogendheden
Een telegram uit Lqmjden aan de Pa-
rijsche editie van de Fin. News meldt,)/
dat de «mogendh. 'ter oVer eens zijn ge
worden om in 't Oosten op dat gunstige
oogenblik tusschenbeide te' komen. Men
weet nog, niet juist, wanneer deze actie|
zal kunnen plaats hebben. Zekere mo
gendheden zijn van meening, dat ze n,a
den eersten grooten veldslag moeten
plaats hebbenandere oordeelen het be
ter te .wachten, tot die oorlogvoerende
partijen haar krachten hebben uitgeput.
Volgens de Fransche „Pressezai de
interyéntie waarschijnlijk plaats hebben
na den te verwathten slag van Adriano
pel. In diplomatieke kringen te Parijs
igelooft men, dat de slachtoffers aan!
beide zijden daarbij zoo talrijk zullen zijn
dat het moment dan zou gekomen zijn
voor de mogendheden om in te grijpen.
De verplegingsdienst
wordt steeds meer aangevuld eh beter
georganiseerd.
De koningin van Bulgarije werkt met
onverdroten ijver voor de menschlieven-
de doeleinden van het Roode Kruis. Ze
heeft zelf de leiding op zich genomen
van de werkzaamheden voor het onder
brengen der gewonden en bezoekt de
hospitalen en wakkert de Vrouwen van
Spfia door haar voorbeeld aan. Aan haar
initiatief is het te danken dat het impo
sante gebouw der militaire school in
een lazaret is omgeschapen, waar 2000
bedden geplaatst zijn.
Een afdeeling van het Oostenrijksche
Roode Kruis, bestaande uit verscheidene
geneeshet'ren en ziekenverplegers is
Maandag te Gettinje aangekomen. Een
deel van deze zending zal er blijven, het
overige gedeelte zal zich naa'r Podgoritsa
begeven.
De Russische zending van het Roode
Kruis wordt binnenkort te Antivari ver
wacht.
Het Zweedlsche Roode Kruis zendt
een volledig toegeruste ambulance met
twee dokters en vijf verpleegsters naar
het Grieksche leger.
GEMENGD.
De heer A. J. 'Bogaerts, gebreve-
teerd Nederlandsch aviateur,
heeft, naar de „Tel." meldt, zijn diensten
aangeboden aaii de Servische regeering,
die dit aanbod aanvaard heeft. De heer
Bogaerts zal binnenkort naar Servië
vertrekken.
De „Acta Apostolicae Sedis" bevat
het besluit van de «Congregatie voor
kerkelijke aangelegenheden, waarin de
Portugieeschescheidingswet en
het decreet betreffende de staatspen
sioenen, aan priesters uit te keeren,
worden veroordeeld.
De Berl. Börsen-Courier verneemt
van „bevoegde zijde"- uit (We&nen, dat
sedert eenigen tijd onderhandeld wordt
over een verlenging en uitbreiding
van liet Drievo u dig Ve rb o nd. Graaf
Berchtold, die gisteren te Pisa aange
komen is, zou tijdens ^ijn bezoek aan
Italië hierover beraadslagen met den
Italiaanschen minister van buitenlandsche
zaken, die in den loop van de volgende
maand naar Berlijn zou komen om het
bezoek van den Rijkskanselier te be
antwoorden.
Een blijkbaar oiffiaieus bericht uit
Parijs deelt mede, dat ide Spaansch-
Franschle overeenkomst in zake
Marokko zoo goed als .verkregen is, ook
ten opTÜchte van het jtolvraagstukSpanje
zal jaarlijks 500.000 pesetas aan het
Maghzen uitbetalen 300.000 voor die ha
vens aan den Atlantischen ,Oceaan en
200.000 voor clie aan ide M,i;ddellandsche
Zee
Ten bewijze hoeveel .spoed er in
Engeland met den aanbouw van oor
logsschepen wordt gemaakt, maakt
de pers beikend, dat op de 'marinewerf
te Portsmouth gisteren de perste kiel
plaat gelegd is van een nieuwe opper-
dreadnought, slechts negén dagen nadat
de Iron Duke, een dergelijk linieschip!,
er van stapel is geloopen. En reeds vier
maanden nadat de kiel is gelegd, hoopt
men het nieuwe schip ,te water te laten.
- De Korrespondenz Wilhelm meldt,
dat den 23sten en ,24sten dezer aan de
stations van de Oostenrijksche
staatsspoorwegen manoeuvres zullen
gehouden worden voor het troepenver
voer met het spoor.
De Neue Frede Presse (meldt, dat de
lichting 1912 tegen 23 dezer wordt op
geroepen, in plaats van tegen half Janu-
- In België heeft ,zich een vereeni-
gling gevormd onder de familieleden van
500 Belgische Missionarissen. Zij heeft
ten doel de zwarten van den Congo te
beschermen tegen de losbandigheid der
blanken, de missionarissen te helpen in
hun missiewerk en hen te verdedigen te
gen de aanvallen en lasteringen der vrij
metselaars.
Volgens een telegram udt Smirna
is een trein, die 800 reservisten naar
die stad overbracht te Ephese op een
goederentrein geloopen. Er wer
den 250 Turken gekwetst.
voorgesteld een nieuwe tractementsre-
geling der brievengaarders vast te stel
len waar,voor f49.000 extra is uitgetrok
ken. Belanghebbenden zijn echter hier
mede nog niet volkomen tevreden ge^
steld.
Het Bestuur van het Limbuigschi
Kruisverbond heeft een adres gericht
tot den minister van financiën, waar
in de aandacht wordt gjevestigd op het;
feit, dat de zitdagen yan ontvangers der.
directe belastingen in verschillende doi>-.
pen van Limburg gehouden worden iq[
herbergen. i j
In de nieuwe instructie van het
Amsterdamsche polrtiecoTps wordt ben
paald, dat het mindere personeel eiepsl
in de tien dagen een vrijen dag zal
Rebben. i 1
De Servische tabaksregie heeft hletl
Uitsluitend recht tot de levering van si
garen enz. voot den tijd van vijf jaren!
gegund aan de fabriek iTrio te Wijk-bij-
Duurstede. i,
-De gewone audiënties van den minis
ter van landbouw, nijverheid en handel,
den minister van koloniën en den, mi
nister van waterstaat, zullen deze weet)
niet plaats hebben.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit zijn benoemd: tot bur
gemeester te Boxtel A. J. Gijsen; te
Veghel, M. A. Völker te Standaardbui
ten, A. J. van Hoof; te Oudenbosch H..
L. P. A. Berends te Udenhout, H. Wl
A. van Hees wijkte Moordrecht J. J.
Snelte Nieuwenhoorn en Rockanje, mr.
F. J. D. C. Egter van Wissekerke; te
Voorburg D. baron Mackayte M.enaldu-
madeel C. Pais
is A. A. C. J. van Klaarenbeek een-
vol ontslag verleend als burgemeester
der gemeente Ravenstein
is aan C. A. -Cikot eervol ontslag ver
leend als leeraar aan de Rijks H. B. S.
te 's Hertogenbosch.
Het Ned. Roode Kruis.
Naar aanleiding; van den Balkanoorlog
is dezer dagen de vraag gerezen, of het
Nederl. Roode Kruis een ambulance
naar het oorlogstooneel zou zenden ter
verpleging van zieke en gewonde sol
daten. Naar echter uit goede bron ver
nomen wordt, bestaat tot dergelijke uit
zending het voornemen niet.
Tariefwet en industrie.
Naar de „Grondwet"- uit goede bron
kan mededeelen, zullen, wanneer de ta
riefwet mochtl aangenomen worden, de
reeds zoo vele jaren leegstaande fa
brieksgebouwen der voorm. suikerraffi
naderij „Java" te Roosendaal (Nbr.) door
een Belgischen grootindustriëel weder
om in exploitatie worden gebracht. Op
•die mogelijkheid moeten de verkoops-
condlifiies reeds overeengekomen zijn.
Verplichte winkelsluiting.
In den gemeenteraad van Arnhem is
met 18 tegen 8 stemmen een verorde
ning op de verplichte winkelsluiting aan
genomen. Deze luidt:
Het is verboden een winkel (inbegre
pen barbierswinkels en kapperssalons)
voor het publiek geopend te hebben le.
vóór 's morgens 5 uur en na 's avonds
11 uur: a. op Zaterdag, b. op den dag,
voorafgaande aan Hemelvaartsdag, c. van
29 Nov. tot en met 6 Dec. en van 17 tot
en met 24 Dec.; 2e. op andere dagen
vóór 's morgens 5 uur en na 's avonds
,9 uur. Op dagen, wanneer krachtens de
verordening op het houden van de mark
ten in de gemeente Arnhem, weekmarkt
wofdt gehouden, mogen de winkels met
zonsondergang geopend zijn.
Beslot-en wordt mede, dat deze bepa
lingen niet toepasselijk zijn op a. apothe
ken, b inrichtingen, waarvoor bij veror
dening een sluitingsuur is bepaald, c. alle
locailiteaten, niet vallende onder b, doch
die blijkens haar inrichting bestemd zijn
voor het gebruik ter plaatse van de aldaar
verkochte eet- en drinkwaren, d. win
kels in het spoorwegstation.
KORTE KRONIEK.
—Door den Minister van Waterstaat is
LEIDEN, 23 October.
Apologetische Cursus.
Gisteravond had 4e tweede «apologe
tische conferentie plaats in de St. Lo-
dewijkskerk. De W.Eerw. heer Th. M. PJ
Bekkers behandelde ditmaal de Sa
cramenten, na vooraf nog -eens het
verhandelde in de vorige conferentie
over de Genade Gods te hebben geren
sumeerd.
Daar wij het leven Gods moeten le
ven, doet zich van zelf de vraag voor,
op welke wijze God zijn genade mede
deelt. Dit staat God volkomen vrij, om
dat c« genade een, geneele vrijwillige
gunst is. God geeft zijn genade dikwt-rf
onmiddellijk. Hij heeft zich zelf ver
bonden, zooals uit de H. Schrift blijkt,
in sommige gevallen onmiddellijk Zijin
genade mede te deelen, nl. voor de daad'
van volmaakte liefde en van volmaakt
berouw. Doch hoe moeilijk is het, ge
heel ons zeiven te vergeten en alleenj
in Gods liefde te Jeven. En wie geeft
ons de zekerheid, dat wij die liefdd
behouden? Diie zekerheid hebben wij
nooit. In Zijn oneindige goedheid en
barmhartigheid komt God aan die om
zekerheid te hulp en geeft Hij den
schepselen zekerheid door uitwendige
teekenen, d. z. de Sacramenten, men-
ischelijke handelingen, die Goddelijke
genaden geven, Zijn genade te. ontvangen,
en Zijn liefde te bezitten. Het ongeloof
van onzen tijd valt het oude heiden
dom direct bij in (Cie bestrijding der sa
cramenten als onwaardig aan God en
onwaardig aan de menscnen. God bleef
echter, betoogt spr. door aan uilwendig-q
teekenen de kracht te geven inwendige
genade te verleenen, geheel in de lijn
van het werk der schepping ea der Vem
lossing; 1 Geest en stof is bij de schcpp
pirng in ons één geworden en het ligt
geheel in de lijn van het scheppingswerk
als hij onze heiliging bewerkt door een
geestelijk-stoffelijk middel. Het Sacra
ment geeft als 't ware een stoffelijke ze-
kerheid, dat wij de geestelijke gunst
ontvangen.
God blijft ,door de sacramenten ook!
in de lijn van het Verlossingswerk. Om
ons te verlossen wrochtte God het groot
ste wonderde Godheid en de mensch-
heid vereenigde «Hij in één persoon: de
vergoddelijkte mensch Christus maak
te van zijn Kerk een god-menschel ijke
instelling; Hij gaf het bestuur aan
menschen onder de bescherming en de;
bezieling van den H. Geest. Is het nu
niet redelijk, dat God aan die Kerk
God-menschelijke middelen geeft en is
dit voor de Kerk niet van het grootste*
gewicht, omdat wij daardoor ontvangen!
een uiterlijk teeken van de band met
God en van onze band onderling, dat
wij aan elkander verbonden zijn als
broeders en zusters? Wij mogen dus
gerust zeggen, dat wij de 7 HH. Sa
cramenten moeten behandelen als werk
tuigen Gods, waardoor God geeft do
genade der verlossing op dezelfde wijze,
als waarop ,Hij die genade heeft ver-
diiend.
De Sacramenten, p.ntleepen ha&r ktêfiWi
