DE TWEE VRIENDEN.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
4e Jaargang,
No. 906.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
$)ÏT BLAD VERSCHI|NT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
,£n het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
•er post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2V, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regelmeer 10 cent.
Misplaatst.
Mei belangstelling lezen we steeds het
^Tijdschrift voor Armenzorg en Kinder
bescherming", dat met loffelijke onpar
tijdigheid vermeldt en bespreekt al het-
fjgeen in ons land geschiedt met betrek-
fking tot de liefdewerken, waarvan zijn
ytitel gewaagt. Zoo kwam b.v. ook de
jarbeid, van Katholieke zijde op dat ter-
yrein verricht, er meermalen tot zijn recht.
Natuurlijk kan zulk een orgaan niet
apnvermeld laten de oprichting en lot
gevallen der Haagsche vereeniging „Ze
delijke Opvoeding", welke haar bekend-
jheid voornamelijk dankt aan de wijze,
ÏRvaarop mr. S, van Houten haar tegen
over den Minister van Justitie in be
scherming meende te moeten nemen.
[We gaan nog verder: indien deze ver
ben iging gastvrijheid vraagt om haar be
hangen te verdedigen en steun te vragen,
fdan kan bovengenoemd tijdschrift zulks
foiiet weigeren, wijl het immers de spreek-
fjbuis wil zijn van allen en voor allen,
pdie aan armenzorg en kinderbescherming
fjhun krachten wijden.
Ook de gastvrijheid echter heeft haar
grenzen, en deze werden door den voor
zitter van „Zedelijke Opvoeding'-, dr. W.
'Meijer, bedenkelijk overschreden in het
stuk, dat hij het weekblad ter plaat
sing toezond. Schr. had moeten beden
ken, dat hij een huis betrad, waar ook
Ipvelkom zijn wie met hem van meening
[verschillen, zoodat hij zich moest ont-
'ihouden van het krenken der overige
gasten. Hij moge voor zichzelven „het
'kerkelijke drijven verfoeien", het „Tijd
schrift voor Armenzorg en Kinderbescher
ming" is niet de plaats, om de vrij
zinnigen te wapen te roepen tegen „het
'flheerschend jegeeringsbeleid", dat z. i.
^Zedelijke Opvoeding" belaagd heeft met
„een poging tot wederinvoeren van ge
wetensdwang".
Met dergelijke dingen onze korte
[citaten typeeren het stuk voldoende
ga dr. Meijer tot de politieke organen,
waar ze welkom zullen wezen. In een
'blad, gewijd aan zakelijke besprekingen,
Welke natuurlijk zakelijke critiek niet be
ihoeven uit te sluiten, zijn ze misplaatst.
V Altijd Duys
Het beroemde Kamerlid Duys polemi
seert met den Hoefijzer-correspondent
van het Handelsblad over de uitge
breidheid van het recht van den voorzit
ster der Tweede Kamer om wjjziging te
jeischen in de vragen, welke Kamerleden
krachtens het vragenrecht den ministers
mogen stellen.
Praeses van Nispen had den he>er Duys
verzocht, een paar wijzigingen in een
Idoor dezen te stellen vraag aan te bren-
ijgen, wat de afgevaardigde wel had ge-
;jdaan, maar in Hiet Volk kwam hij
'Baarbij dadelijk' vertellen, dat z. i. dit op
treden van den voorzitter „onwettig"
iwas.
De Hoefijzer-man sprak dit tegen, de
(Roem van Zaandam houdt het per in
gezonden stuk in het H b 1 d. vol. de
[correspondent van dit blad geeft zich niet
gewonnen.
Nu kan men in de eerste plaats vragen
FEUILLETON.
3)
Ledoux was een machtige, want hij
behoorde tor de Jacobijnenclub van Ren-
jnes, 'waaraan hij zijn benoeming tot ka
pitein der nationale garde te Lamballe
'had te danken.
Durfden de omstanders hem evenwel
niet tegenspreken, geheel met hem in
stemmen wilden zij evenmin en zoo ont
stond er een pijnlijke stilte in het ge
selschap totdat er een zeer welkome af
leiding kwam.
De deur der gelagkamer werd ge
opend en een nieuwe bezoeker vertoonde
Zich op den drempel.
Hij was een man van iiooge gestalte
en zijn lang verward haar was gedekt
idoor een muts van dierenvel.
Droeg de kruidenier een muts van
vossenvel, -de nieuw aangekomene had
•er een die van een wolf afkomstig was.
Elk dezer mutsen pasten bijzonder wel
bij dep drager.
Het gelaat van den nieuw aangeko-
jjtnené was wel geschikt om indruk te
maken: zijn trekken duidden wilskracht
of het wel aangaat, dat gelijk de heer
Duys doet een Kamerlid het tusschen
hem en den voorzitter gerezen geschil
in extenso in de krant gaat zettenof dit
is: 'een huishoudelijke quaes tie geweld
aandoen.
Te meer is er reden voor deze vraag,
wijl, naar Zaandam's Glorie mededeelt,
reeds meermalen door de voorzitters der
Tweede Kamer censuur op te stellen
vragen is uitgeoefend, zonder dat zulks
ooit in het openbaar bleek. De heer Duys
is de eerste, die van dien regel afwijkt.
Vandaar ons opschrift: Altijd Duys.
De handelwijze van dat Kamerlid geeft
ons 'echter nog een tweede vraag in de
pen en wel deze: is deze nieuwe Duyse-
ligheid misschien de voorbode een er te
gen praeses Van Nispen te voeren cam
pagne?
Wij vragen maar ook wijl de Room-
schen niet ongewoon zijn, dat men hen
gaarne bestookt. f
ALGEMEEN OVERZICHT.
De angstwekkende berichten die den
laatsten tijd ons bereikten over den meer
dan gespannen toestand op den Bal
kan, hebben plotseling een meer vasten
vorm aangenomen.
De mobilisaties
schijnen werk'elij!k|heid te zijn geworden.
Het Bulgaarsche telegraafagentschap
deelt mede dat de Bulgaarsche regee-
*ring naar aanleiding van de verontrus
tende berichten nopens |het samentrekken
van groote Turksche troepenmachten in
den omtrek van Adrianopei en bij de
Bulgaarsche grens, zich genoopt heeft
gezien, vandaag het bericht is geda
teerd van gisteren de mobiiiseering
der Bulgaarsche troepen te gelasten, om
aan alle mogelijkheden het hoofd te
kunnen bieden.
Ook tot mobilisatie der Servische troe
pen is besloten. Een ambtelijke nota
rechtvaardigt deze algemeen mobilisatie
met de gedeeltelijke mobilisatie van het
Turksche leger en het samentrekken van
Turkscffe troepen in het wilajet Kosso-
wo, nabij de Turksche grens. De vijan
delijke bedoelingen van Turkije tegen
Servië bleken uit den maatregel van de
Turksche regeering, waarbij zij met vijan
dige bedoeling en zonder dat Servië iets
gedaan had dat tot dien maatregel aan
leiding gaf, Servische» schietvoorraad
opgehouden had, waarvan zij eerst den
doorvoer had toegestaan.
De politie heeft verboden berichten
over de troepenbewegingen openbaar te
maken. Met koortsachtigen ijver wor
den de oorlogstoebereidselen voortgezet.
Naar de „Köln. Zcitg." verneemt zijn
reeds twee regimenten uit Belgrado ver
trokken met verzegelde orders.
Ook Griekenland, dat zooals men weet
door verdragen gebonden is, zich bij
Servië en Bulgarije aan te sluiten, moet
tot mobilisatie zijner troepen besloten
hebben. Alle Grieksche koopvaardijsche
pen zijn uit de Turksche wateren, naar
Griekenland teruggeroepen.
aan, zijn oogen stonden vurig en zijn
onderkaak was sterk ontwikkeld, het
geen als een kenteeken van moed en
vastberadenheid geldt.
Een diepe basstem klonk door de ge
lagkamer
Goedenavond samen. Mag ik bin
nenkomen?
De kastelein kwam hem met uitgesto
ken hand tegemoet en riep:
Zoo, Jean, zijt gij daar?
Waarop hij zich tot zijn gasten wend
de met de woorden
Daar is Jean Cotterau, bijgenaamd
de Boschkat, algemeen bekend onder de
boeren van Le Main en Neder-Norman-
dië, een vriend, burgers, een goede, wa
re en oprechte patriot, waarvoor ik insta
als voor mijzelf.
De man, die nu de herberg binnentrad
na de deur achter zich gesloten te heb
ben, heette inderdaad Jean Cotterau,
en zijn bijnaam dankte hij in zijn be
drevenheid in het nabootsen van het ge
luid' van een Boschkat, waarmee hij zijn
komst bij zijn klanten aankondigde, want
hij was een smokkelaar.
Toen liij de gelagkamer binnentrad,
wisselde hij met Gouray een veelbetee-
kenenden blilc.
,De kastelein zeide daarop luid tot hem
f— Ik had u spoedjger hier verwacht.
Koning George die in Kopenhagen ver
toefde, is vandaar plotseling naar Grie
kenland vertrokken.
Het besluit, werd op het allerlaatste
oogenbiik genomen, nadat er tusschen
den Koning en minister-president Veni-
zelos een uiterst drukke wisseling van
telegrammen had plaats gevonden. De
familie van den Koning kon juist nog
op het laatste oogenbiik het station
afscheid van hem nemen. De Koning
heeft Ihier te Berlijn zijn reis 12 uur
lang onderbroken en besprekingen ge
houden met den Griëkschen gezant. Met
andere politici fis' hij ni'et in aanraking
geweest.
Wat Montenegro aangaat hebben^ vol
gens een ambtelijke mededeeling de Ko
ning en de regeering aan de groote mo
gendheden geantwoord, dat Montenegro
niets zou ondernemen tegen den zin van
de greote mogendheden, maar dat .Mon
tenegro's vredelievende houding afhangt
van den goeden wil, dien de Turksche
regeering bij de handhaving van de orde
aan de grens aan den dag zal leggen.
Was er in de laatste dagen sprake
van een mobilisatie van Russische troe
pen, hetgeen aanstonds tegengesproken
werd, nu meldt het Petersburgsche te
legraafagentschap dat gister een oekase
des Tsaren, gedagteekend 8 September,
is openbaar gemaakt, waarbij tot een
proefmobilisafie de reservisten van twee
en twintig districten in de gouvernemen
ten Warschau, Wolhyniëë, Grodno, Ka-
lisj, Lomoza, Moskou, Piotrkof, Plozk en
Radorn onder de wapenen worden geroe
pen.
De toestand in Albanië
blijft eveneens voor de Turken hoogst
critiek.
Berichten uit Korfu melden dat de'
toestand in Albanië hoogst critiek is.
De Christen soldaten van de garnizoens
van Prevesu, Tauzzi en Skoetari willen
blijkbaar niet tegen de Malissoren strij
den. Over Antivari zijn er 160 naar
Korfu gedeserteerd. Een tiental Turken
hebben hun voorbeeld gevolgd. Tauzzi
is door de Malissoren ingenomen, 57
Turken, welke krijgsvoorraad naar Skoe
tari wilden vervoeren, werden gevangen
genomen en een zevental onthoofd.
Op de Noordgrens van Albaniëë wor
den de dorpsbewoners door de Montene-
grijnen van wapens voorzien.
Naar Skoetari dat in het centrum
van het opstandsgebied ligt heeft de
Turksche regeering versterkingen gezon
den.
De Christen inwoners van Valona, in
het noorden van Ejjirus, hebben zich van
wapens voorzien. Benden roovers door
trekken het land en plunderen de dor-
pen.
De Malissoren hebben aan de overheid
te kennen gegeven, dat ze, bij onderzoek
van wat de regeering den Noor del ijken
Albaneezen had toegestaan, hadden be
vonden, dat dit niet aan hun verwachtin
gen voldeed. Alle stammen, ook de Mir-
dieten en de Albaneezen .van Ipek en
Dzjakowa waren nu overeengekomen,
om der regeering eischen van verdere
strekking te stellen.
Van waar komt gij?
Van Arranc'nes.
Dat is toch de weg niet die van
Le Maine voert.
Neen, maar ik ben dikwijls gedwon
gen omwegen te maken. De gendarmen
dien hebben zij toch al hun moeite ver
maken jacht op mij als op 'n wild dier,
twintig mijlen in den omtrek.
Hij wierp een blik naar de twaalf
burgers van Lamballe en zeide meteeni-
ge stemverheffing
Mijns inziens zouden zij beter doen
zich met de ontevredenen bezig te hou
den, die hun republiek den hals wel zou
den willen omdraaien, dan een armen
drommel van een smokkelaar, zooals ik
zoo achter de vodden te zitten. Boven
dien hebebn zij toch al hun moeite ver
geefs ge&aan, want ik ben toch hier ge
komen, al ging het niet gemakkelijk.
Waar hebt gij uw muilezels ge
laten
In het monnikenbosch, nabij Tré-
gomar. Ik "heb daar een vriend, die er
wel voor zorgen zal, dat het hun aan
piets ontbreekt.
Hij trok zijn .wijde oliefrak uit, die
druipnat was 'en waaraan nog kluiten
modder kleefden 'en vertoonde nu een
gestatte zoo mager als van een wolf, die
in de sneeuw verhongert
De Malissoren houden den oever van
de Mati bezet en willen slechts aan een
beperkt aantal officieren toestaan zich
naar Skoetari te begevep, om te onder
handelen. Deze officieren moeten eerst
hun wapenen afgeven.
In verband met deze berichten mag
niet onvermeld blijven het.geruoht dat
in Turkije
de ronde doet, volgens hetwelk Turkije
zou hebben besloten met de mobilisatie
voort te gaan op aanraden van Enget-
land. Echter is, waar dit grooten inr
vloed op de internationale verwikkelin
gen zou kunnen uitoefenen', de noodige
reserve hierbij in acht te nemen.
Over den inwendigen toestand wordt
aan de „National Zeitg." gemeld, dat de
Konstantinopel met groote hardnekkig
heid het gerucht loopt, dat het kabinet
Moektar-pasja dezer dagen zal aftreden.
Kiamil-pasja wordt als opvolger van
Moektar genoemd. Volgens een ander
bericht zou men in politieke kringen te
Konstantinopel venvachten, dat Kiamil
dictator zal worden. Dit zou noodig zijn
om het gezag' in l\et land te Herstellen'.
Ten aanzien van het
Luxemburgsch schoolvraagstuk
is Zondag j.l. in alle kerken van Luxem
burg een herderlijk schrijven voorgele
zen, waarin de kerkelijke autoriteiten
haar standpunt ten opzichte van de nieu
we schoolwet uiteenzetten. Na er eerst
op gewezen te hebben, dat de Staat
zich het recht heeft toegeëigend beslis
singen te nemen, welke alleen door de
kerkelijke autoriteiten mogen genomen
worden, zegt het schrijven dat reeds de
schoolwetten van 1881 en 1898 van ker
kelijke zijde tot ernstige bezwaren aan
leiding gaf. Deze bevatten echter nog
enkele bepalingen, die een waarborg
vormden voor de godsdienstige-zedelijike
opvoeding van de kinderen.
Maar van deze bepalingen is, ondanks
de tegenovergestelde bewering van (Je
regeering, in de nieuwe schoolwet geen
enkele gehandhaafd. Het Roomsche
Luxemburg krijgt dus godsdienstlooze
scholen. Daartegen komen de kerkelijke
autoriteiten terecht op.
Het herderlijk schrijven deelt dan ver
der mede dat op de laatste zitting van
het kapittel besloten is, dat de priesters
niet aan de uitvoering van de nieuwe wet
mogen meewerken. Het godsdienston
derwijs zal niet in de school gegeven
worden, zoolang de godsdienst uit de
school gebannen is, zoolang de school
wet den bisschop niet de rechten waar
borgt, welke hem toekomen.
Tenslotte wordt in het herderlijk
schrijven gezegd41.000 Katholieke
mannen hebben een krachtig protest aan
de regeering gezonden, maar onder den
druk der vrijmetselaars, is aan dpt pro
test geen waarde gehecht. Zonder eeni-
gen reden heeft men .onrust en twee
dracht in fni et land gezaaid .en het ge
weten van de groote meerderheid der
Luxemb. bevolking gekwetst. Het her
derlijk schrijven eindigt met een beroep
op de huisvaders, om den godsdienst en
het heil van hunne kinderen te verdedi-
Zijn lange beenen werden beschermd
door lederen slopkousen, die ook geheel
beslijkt waren.
Het gelaat van den man was minstens
in geen drie weken geschoren en ver
toonde daardoor een stoppelbaard, die
de woeste uitdrukking er van nog ver
hoogde en elk die den man maar even
aanzag, moest tot zichzelf zeggen
Dat is er een, die voor niets terug
deinst.
En zoo was het ook.
Nog meer dan het voordeel, trok het
gevaar, dat aan het smokkelen was ver
bonden, Jean Cottereau tot dit beroep aan.
Toch was de smokkelhandel zeer voor-
deelig en vooral die in zout, waarmee
Cottereau zich in hoofdzaak bezighield.
In Bretagne, een vrijhandelsland, kostte
liet zout nog geen stuiver per pond.
Jean Cottereau bracht het naar La
Mayenne en Neder-Normandië, waar de
boeren er 13 stuivers voor betalen
moesten aan de agenten der regeering.
Alleen de Staat verloor er bij.
Deze was woedend over de verliezen,
welke hem werden toegebracht, en maakte
hiet de smokkelaars kort proces, maar
aTleen natuurlijk' met die, welke in zijn
handen vielen, 'en nu was het den gen
darmen nog nooit gelukt, de hand op
Jean Cottereau te leggen.
gen, om afgevaardigden te kiezen, die
niet alieen voor de tijdelijlkie belangen'
opkomen, maar ook de réchten der kerk
beslist verdedigen en aan ons Katholiek
volk1 zijn Katholieke school ejn zijn Ka
tholieke leeraars teruggeven.
GEMENGD.
Er dreigt in Japan een kabinets
crisis over Korea. De minister van
oorlog dreigt te zullen aftreden, indien
zijn voorstel om in Korea een perma
nente japansche krijgsmacht, sterk tweel
divisies, te plaatsen, mocht worden ver
worpen.
De minister dririgt zeer ernstig aan'
op aanneming van zijn voorstel, ook
wegens den gestadigen voortgang der
krijgstoerustingen van Rusland in liet
Verre Oosten.
De stakingsbeweging op de
Spaansche sporen breidt zidh meer en
meer uit. Het referendum heeft een bui
tengewoon groote meerderheid voor de
staking opgeleverd, vooral in Irun^ Sa
lamanca, Alicante, Logrona, Murcia, Tor-
tosa en Sevilla.
Den 19en dezer is het k r u i t m a-
gazijn te Foetsjeng in de lucht ge
vlogen. Het was een vreeselijke ont
ploffing de omringende huizen werden
vernield en er zijn over de honderd
dooden.
Onbekende schurken hebben te
Wasquehal, naar uit Rijssel gemeld
wordt, getracht een kerk' in brand
te steken. De kerk was pas gebouwd en
zou Zondag ingewijd worden. De kerk
schenders stapelden rond den preekstoel
een groot aantal stoelen en banken op en
staken die in brand. Hun opzet mislukte
echteir en (Het vuur werd tijdig gebluscht
Telegrammen uit Tokio melden, dat
daar uit S h a n' glh a i de cholera over
gebracht is, e.n zidh over gansch Japan'
uitbreidt. Tot nu toe zijn 500 ziekte
gevallen geconstateerd, waarvan een der
de met doodelijken afloop. In Tokio al
leen zijn tot nu toe 40 gevallen voorge
komen.
Paris-Journal ontvangt een telegram
uit Nantes, volgens hetwelk een hevige
wervelstorm de kust van den A t-
lantischen Oceaan en vooral St,
Nazaire geteisterd heeft. De schade is
reusachtig. Kaden en werven zjjn ver
woest en de helling, waarop het pantser
schip France gebouwd wordt, is gedeel
telijk vernietigd. Men vreest, dat er on
gelukken op zee gebeurd zijn.
Door toedoen van den commandant
van den Franschen kruiser Bruix is een
wapenstilstand van vijf dagen tus
schen de Turken en de opstandelingen!
op het eiland Sam os gesloten. Het
bestand is Vrijdag ingegaan. Een vroe
ger bericht meldde: Een Fransche en
een Engelsche kruiser hebben elk' op Sa-
mos vijftig man gntscheept. De Turk
sche troepen hebben de opstandelingen
verstrooid.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is P. H. Kemper te 's
Kemper, hoofdinspecteur-gen. van den
Ofschoon hij een geheele kudde van
muilezels voerde, was hij onbereikbaar
en wist aan alle vervólgingen te ont
komen, allen vervolgers zijn spoor bijster
te maken.
Geen Bretagner uit de omstreken van
Rennes of Guingamp, geen Normandiër
uit die van A ranch es, geen Main er uit
Ernée of Evron kende zoo goed als hij
de holle wegen, de verborgen paden, de
ondoordringbare bossChen en de holen
in de rotsen, waar de gendarmen der
drie provinciën zich niet in durfden
wagen, uit vrees in een hinderlaag tc
vallen, waaruit de smokkelaars hen zou
den overrompelen.
Zijn muilezels waren schrandere dieren,
gehard tegen alle vermoeienissen en ont
beringen en die Jiem op zijn wenken
gehoorzaamden.
Wanneer zij met hun zakken zout op
den rug voorzichtig over de moeilijk
begaanbare wegen voortliepen, was één
teeken van him meester voldoende om
hen zich te doen verspreiden in het
kreupelhout of een schuilplaats te doen
zoeken in de rotskloven, en wanneer
dan, nadat het gevaar geweken was, het
geschreeuw der boschkat weerklonk, dat
de dieren zoo goed kenden, kwamen zij
van alle kanten toegeloopen en verzamel
den zich weer. (Wordt vervolgd.)
