3©
September
1912.
BUITENLAND.
DE TWEE VRIENDEN.
BINNENLAND.
3e Jaargang:,
No. 905.
Bureau OUDE SINGEL. 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCH1INT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
fn het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
11.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
tier post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/* cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Maandag
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Ontkerstening.
ViVolgens een mededeeling in de „ju-
jiristen-Zeitung" is het aantal echtschei
dingen in Duitschland in tien jaar juist
(verdubbeld, en gestegen van 7296 tot
>14599. Op deze mededeeling laat men de
(verzuchting volgen„Men kan bij dit van
{zedelijk standpunt beschouwd zoo treurig
(feit slechts met vrees de toekomst in-
trien, daar een vermindering van echt
scheidingen niet kan verwacht worden.-'
i Men houde hierbij in het oog: De
tDuitsche Juristen-Zeitung" is geen spe
cifiek Christelijk tijdschrift!
Ons „Weekblad v. h. Recht'? neemt
jbovenstaande statistiek en ook de daarop
ivolgende verzuchting dit laatste blijk
baar met instemming over, en voegt
iter aan toe: In 1900 bedroeg het aantal
per echtscheidingen in ons land 556,
|jn 1910 ,922. Ook hier dus een zeer be
langrijke stijging.
Het „Weekblad v. h. Recht" is voor
iyvie het niet weten mocht ook' geen
'specifiek' Christel ij k tijdschrift
ft En nu willen wij er eens op wijzen,
pat toen Minister Regout eenige weken
geleden een wetsontwerp indiende, waar-
jivan de strekking was de echtscheiding
iminder gemakkelijk te maken4 geen enkel
Isniet-Christelijk blad dit ontwerp toe
juichte.
Door groote en kleine bladen ook
;idoor het neutrale dagblad hier ter stede
werd er met een beroep op de zede
lijkheid op het volstrekt noodzake
lijke, op de wetgeving elders, op aange
drongen om de deuren wijder open te
wetten voor hen, die echtscheiding
Ontbinding van het huwelijk, niet
slechts scheiding van tafel en bed
'ïwenschen.
'tWas een schandelijk staaltje van het
Wrijven van niet-Christelijke bladen naar
'ontkerstening der maatschappij. Zij waren
{{blind voor wat gelukkig nog door niet-
positief-Ch ri stel ijk e- wetenschappelijke
(tijdschriften wordt ingezien, de steeds
jgrooter wordende zedeloosheid tenge
volge van het lichtvaardig ontbinden van
jhethuwelijk. Maar 'twas ook een ontwerp
van een Katholiek' minister, waarbij deze,
(zooveel hethem mogelijk is, streeft naar de
verwerkelijking der Christelijke begin
selen! Dus moest het worden afgekeurd
jen bestreden
ALGEMEEN OVERZICHT.
De waarschijnlijke ontwikkeling van
'den toestand op den
Balkan
'aldus meldt de Weensche correspondent
i.van de „Voss. Ztg.", beschouwt men in
(diplomatieke kringen te Weenen zeer op
timistisch, i n Russische daarentegen zeer
(pessimistisch. De correspondent verneemt
jdat dit pessimisme op inlichtingen be-
Erust van de hoven der Balkanstaten, die
(.Verbindingen onderhouden met het hof te
|{5t. Petersburg. Ook houdt de Russische
'diplomatie voeling met alle kringen der
FEUILLETON.
Hij droeg een rood wollen hemd en
rteen phrygische muts, die destijds gold
[als een kenteeken van patriotisme.
jiv Zijn gasten waren nagenoeg op de-
jjeelfde wijze als hij gekleed, met liit-
Lzoïidering van een man van rijperen leef-
Htijd, die een rok -van groen laken droeg
Hmet metalen knoopen en wiens hoofd
hwas gedekt door een driekanten steek,
iversierd met een lint in de nationale
fjkleuren.
Het was de notaris Sénécan, een vrede-
Uievend man, die in dit gezelschap optrad
[jals de woordvoerder, bestemd om de
(Eensgezindheid te herstellen, wanneer de
fWeningen tegen elkaar opbotsten.
Een was er onder het gezelschap, die
Héén zeer terugstuitend voorkomen had,
Rroor wien men, als men hem goed aan
lag, al dadelijk op zijn hoede was als
j.voor een adder, wier gift men vreest
ff" Ook hij droeg een rood wollen hemd
Pen een muts van geel bont, die, djej) in
Rde oogen gedrukt, er niet toe meewerkte
pm zijn voorkomen aangenamer ,te
bevolking van den alBkan en kan daar
door de gevaarlijke hevigheid van be
paalde volksstemmingen beter dan eenige
andere diplomatie beoordeelen.
In ingelichte Oostenrijksch-Hongaar-
sche diplomatieke kringen deelt men niet
tegenstaande dat het Russische pessimis
me niet geheel. Men hoopt nog steeds
een oorlog tusschen Bulgarije en Turkije
te kunnen verhoeden. Alle verstandelijke
beweegredenen pleiten voor een instand
houden van den vrede. Slechts dan zou
het gevaar voor oorlog dreigend worden,
als eenig onvoorzien voorval plaatsvond
waardoor een uitbarsting van de volks
stemming in Bulgarije aan de gebeurte
nissen een algemeen niet gewenschte
richting zou geven.
Op het oogenblik is men op de Ball-
hausplatz van meening, dat de kans op
het behoud van den vrede op den Balkan
tot die op het uitbreken van een oorlog,
voor zoover men zulk n' verhouding in
getallen kan uitdrukken, ongeveer staat
als 4 tot 1, wat al ernstig genoeg is.
In Engelsche diplomatieke kringen te
Weenen deelt men de Oostenrijksch-Hon-
gaarsche opvatting.
De berichten over de volksstemming
in Bulgarije, Griekenland, Servië en Mon
tenegro doen steeds de kans op oorlog
grooter schijnen, hoe men van sommige
zijden poogt die berichten als niet zoo
ernstig voor te stellen.
De Weensche „Reichspost" publiceert
een belangrijken brief uit Skoetari, waar
in mededeeling wordt gedaan, van allerlei
gruwelen, die door de Turken gepleegd
zouden zijn op de Katholieke Mallisso-
ren in Noord-Albanië, een ware
Katholieken vervolging
welke gruwelen natuurlijk door de groote
pers verzwegen zijn.
Volgens dit schrijven zoiiden de Mo-
hammedaansche Arnauten, bang gemaakt
met het schrikbeeld van een Oostenrijk-
sche interventie, zich met de regeering
verzoend hebben en hun bondgenooten
de Christen-Albaneezen, smadelijk in den
steek hebben gelaten, daar deze hun af
geschilderd waren als landverraders, in
dienst staande van Oostenrijk en "Monte
negro.
De vali van Skoetari zou zelfs publiek
verklaard hebben, dat de Katholieken
het niet moesten wagen zich te verzetten
want dat de Albanees Issa Boletinaz be
reid was met 15.000 man de Turksche
troepen te hulp te snellen en de Chris
tenen uit te roeien, om het door dezen
bewoonde bergland te bevolken met Mo-
hammedaansche Bosniërs die uit hun ge
boorteland sinds het door Oostenrijk ge
annexeerd is, zijn uitgeweken.
Sedert den overval van den Turkschen
post op 19 September, bevinden zich een
honderdtal Christenen Til de gevangenis
van Skoetari. Zij hebben dagen lang wei
nig of niets te eten gehad en worden
iederen dag gegeeseld. In de dorpen
worden de mannen verjaagd, vrouwen en
meisjes onleerd.
De schrijver doet ten slotte een be
roep op Oostenrijk, dat gelijk men weet,
de bescherming van de Katholieken in
maken. Zijn gluiperige oogen zagen
iemand nooit recht in het gelaat. Hij was
klein, mager en ineengedrongen, met
dunne lippen, een puntigen neus, vaal-
bleeke gelaatstint en ingevallen wangen.
Als kruidenier had hij een klein ver
mogen verdiend, dat hem begeerig en
wantrouwig had gemaakt, en sedert de
revolutie was hij een der vurigste sans
culottes. Nu was hij bevelhebber der
nationale garde van Lamballe. Hij heette
Ledoux en woonde op het plein, in een
huis met een duiventil, niet ver van
den Gouden Leeuw.
Het is zonderling, zei liij; reeds
heeft het tien uur geslagen en de post
is nog niet aangekomen.
De kastelein merkte kalm op
Zij zal vertraging hebben, wat niet
te verwonderen is bij zulk een weer.
Het waait zoo sterk, dat zelfs geen os
er tegen op kan komen.
De kruidenier bromde:
Jammer.
Waarom?
Omdat wij 'dan de dagbladen niet
zullen krijgen en ik zou gaarne weten
wat er daarginds voorviel.
Te Parijs?
Natuurlijk, en wat inen er doen zal
met de weduwe Capet.
Een der omstanders riep onvoorzichtig:
r—- Met de Koningin"?4
het Ottomaansche rijk op zch heeft geno
men, om tusschenbeide te komen.
Om te voorzien in den
vleeschnood
heeft de Pruisische Staatsregeering be
sloten tot toelating van den1 invoer van!
versch rundvleescn uit Europeescli-Rus-
land en versch rund- en varkensvleesch
uit Servië, Roemenië en Bulgarije voor
een aantal groote steden. Het vleescft
wordt tot zoo laag mogelijke, onder
medewerking der overheid vastgestelde
prijzen aan de verbruikers verkocht.
Eveneens wordt de invoer van versch'
varkensvleesch uit Rusland voor de
Oostelijke steden, alsmede invoer van
slachtvee (runderen) uit Nederland
naar de daartoe geschikte slachtplaat
sen toegestaan.
Het met 1 Januari afloopende uit
zonderingstarief op de spoorwegen, voor
vervoer van versch vleesch, wordt met
één jaar verlengd en nog verlaagd. Ge
meenten en organisaties, die vleesch'
laten komen tot verkoop in het algemeen
belang, genieten nog 20 pet. reductie
op dit verlaagde tarief. Ook' voor het
bevroren vleesch geldt het nieuwe ta
rief.
Een wetsontwerp tot vermindering
van de invoerrechten van 35 of 27 mark
tot 18 mark per 100 K.G. op versch.
en bevroren vleesch van buitenlandsch
vee, zal bij den Bondsraad ingediend
worden door de gemeenten, die dit
vleesch voor eigen rekening invoeren en'
tegen matige prijzen aan den verbrui
ker verkoqpen.
De Pruisische regeering heeft dus het
bekende ait.! 12 van de vleeschkeurings-
wet, dat "aiieen den invoer van bevro
ren vleesch toelaat in den vorm van hal
ve dieren, niet buiten werking willen
stellen, in het belang, naar zij zegt,
van de volksgezondheid.
GEMENGD.
Uit Beyrouth in Syrië wordt ge
meld, dat 500 schismatieke Grieken te
gelijk in den schoot der Kerk zijn op
genomen door Mgr. Doumani, bisschop
van Tripoli in Syrië, welk bisdom nu
meer dan 2000 bekeerlingen uit
de Griëksche Kerk' telt.
Te Bordeaux zijn gisterochtend,
ongeveer 40 matrozen van het stoom
schip Burdegala, van de onlangs op
gerichte Compagnie Transatlantique, aan
boord tgaan protesteeren tegen den slech
ten kost en de onvoldoende slaapgele
genheid. Vijf-en-twintig man van een an
der stoomschip van dezelfde maatschap
pij, dat morgen naar La Plata zou ver
trekken, hebben zich inet hen solidair
verklaard.
Op het Vredescongres teGe-
nève heeft een onstuimige stem-
ming geheerscht. Het ging er ill. over het
al of niet behandelen vap politieke
vraagstukken. De Amerikaansche, N e-
derlandsche en Engelsche gedele
geerde hebben een afzonderlijke ver
gadering gehouden ter overweging van
de vraag, of zij aan volgende vredescon
gressen nog zouden deelnemen.
Ledoux wendde zich tot hem als om
hem een bitse terechtwijzing te geven.
Met de Oostenrijksche, hernam hij.
Men spint kwaad garen en ik zou geen
sou voor haar huid geven. De brave
Fouquier Tinville zit liaar op de hielen
en hij zal haar niet loslaten. Hij is
een geduchte speurhond, de voormalige
procureur.
De herbergier scheen hem te willen
tegenspreken, maar hij bedwong zich
nog intijds.
Zijn half gesloten oogen fonkelden.
De kruidenier besloot:
Ja, zij zal haar hoofd wel door
het venster van Sanson moeten steken.
(Sanson was de beul van Parijs en met
zijn „venster"' werd het gat in de guil
lotine bedoeld, waardooT de veroordeelde
het hoofd moest steken.)
„Le Père Duchesne" (het dagblad van
Hébert, een der leden van de Nationale
Conventie) eischt haar hoofd en hij zal
het hebben ook.
Sénécan, die links van den kleinen
man tzat, legde hem de hand op den
schouder en zeide:
Komaan, wat zijt gij kwaadaardig
vanavond, Ledoux. jWat scheelt u toch?
Iedereen weet, dat gij geen vlieg leed
zoudt kunnen doen.
Dat zou nog te bezien staan, wan
neer ligt yoQT ftet jhdl <Jer patje ^vas. ,Wij
Koninklijke besluiten.
Bij kon. besluit is aan den tweeden lui
tenant E. Frenkel van het 3e reg. ves
ting-artillerie eervol ontslag verleend;
zijn benoemd bij hetj^ersoneel van den
geneesknudigen dienst der landmacht, tot
officier van gezondheid le kl. de off. van
gezondheid 2e klas 'dr. H,. Aldershoff,
van dat personeel; bij den plaatselijken
staf, tot le luit., de 2e luit. C. H. Rins-
ma, van dien staf, plaatselijk adjudant te
Bergen op Zoom
is in zijn rang overgeplaatst bij het
reg. grenadiers en jagers de le luit-
kwartierm. ,H. van de Erve, van het 2e
reg. veld-art.;
is benoemd tot gewoon hoogleeraar
in <3e faculteit der rechtsgeleerdheid aan
de rijksuniversiteit te Utrecht, om on
derwijs te geven iïi de wijsbegeerte van
het recht, het staatsrecht en het admini
stratief recht jhr. mr. B. C. de Savornin
Lohman te 's Gravenhage;
is bij het personeel van den geneesk.
dienst van het leger in Ned.-nldië be
noemd tot militair paardenarts 2e kl. de
veearts J. Ch. Witjens;
zijn bevorderd tot commies der tele
grafie le kl. F. Cornelis en J. Over-
strijd en J. J. C. van der Maas
is benoemd tot directeur van het post
en telegraafkantoor te Stadskanaal C. jW-
G. van der Voort Maarschalk, thans com
mies der post. en tel. le kl.;
is benoemd tot hoofd der Ille afd.
van het dep. van Oorlog de referendaris
bij dat departement A. van Sliedrecht;
is bevorderd tot officier in de orde van
Oranje-Nassau A. Knottenbelt, oudnota--
ris te Vlaardingen;
is bij de afdeeling hydrografie bij het
departement van Marine met ingang van
den len October 1912 benoemd tot hy
drografisch teekenaar P. C. Callenfels,
met evengenoemden datum eervol ont
slag als luit ter zee 2e klasse.
De Tariefwet.
Als tegenspraak van het bericht uit
de „Limb. Koerier" dat mr. dr. J. van
Best hoofdzakelijk' namens de Katho
lieke Kamerfractie het woord zou, voeren
bij de behandeling der Tariefwet in de
Tweede Kamer, deelt „De Maasbode"
mede, dat ten aanzien der verdediging
of behandeling der Tariefwet in de Ka-
door de R. K. fractie nog geenerlei be
slissing is genomen.
Een voorbeeld.
Men schrijft onder bovenstaanden ti
tel aan de „Haarl. Hanze":
Het bakkersgilde, onderafdeeling der
„Hanze" te Leidschendam, heeft met al-
gemeene stemmen besloten, dat bij ziek
te of noodzakelijke uitstedigheid, de le
den elkaar in het bedrijf zullen helpen',
Zoo kan men het zeldzame feit zien
geschieden, dat het brood van den eenen
bakker gebakken wordt in den oven van
zijn concurrent.
Dat is een heerlijke vrucht der Chris
telijke beginselen van de confessioneele
zullen niet veilig zijn zoolang de trawan
ten van de tyrannic nog een aanknoo-
pingspunt hebben en zoolang er 'nog 'een
weip in nex worts nest van a en Temple is.
De omstandigheden zijn ernstig, meester
Sénécan. Ik ben maar een kruidenier,
maar toch heb ik begrip van den toestand
en dan, ik stel mij op de hoogte. De En-
gelschen zenden wapenen aan de vijan
den der natie. Men heeft ze ontscheept te
Saint-Malo en op nog verscheidene an
dere plaatsen aan de kust, zoowaar als ik
een patriot ben. De royalisten organisee-
ren zich.
Welke royalisten?
Ledoux knipoogde.
Wij kennen hen wel, zegde hij en
gij kent hen ook, misschien nog beter dan
wij, want uw beste klanten behooren
tot het complot. Ik zou u er nog heel wat
meer van kunnen vertellen. Alle kasteelen
der ci-devants (ci-devant, voormalige, al
dus noemde men tijdens de groote revo
lutie de aanhangers van den ouden re-
geeringsvorm) en der aristocraten zijn
broeinesten van samenzweeerders. Die
hier bleven zijn niet beter dan zij die
vertrokken zijn. Zij roeren zich en de dui
vel bestuurt hen. De duivel, dat is in
ons district de gewezen baron De Guern.
Daarmee vertel ik u niets nieuws, niet
waar? Men kent den naam van zijn vrien
den en de schuilhoc.ken waar nij zich ver-
vakvereeniging, een voorbeeld voor an-<
deren.
Hulde!
Burgemeesters en Secretarissen
in Zuid-Holland.
(Te Rotterdam vergaderde Zaterdag de
Prov. Vereeniging van Burgemeesters en
Secretarissen in Zuid-Holland onder
voorzitterschap van den burgemeester
van Rotterdam, mr. A. R. Zimmerman*
Tot bestuursleden werden herkozen
de heeren mr. A. R. Zimmerman en Jac.
van Waning.
Daarna werd door den heer Jac. van
Waning, burgemeester van 'Ouderkerk
a. d. IJsel ingeleid het onderwerp: „De!
verhouding tusschen de gemeentebestu
ren en de Gezondheidscommissiën, waar
na een levendig debat volgde.
Na d& pauze vroeg de heer jhr. van
Panhuys, burgemeester van Pijnakker het
woord, om de wenschelijkheid uit te spre
ken, dat vanwege de gemeentebesturen
stappen zouden worden gedaan om de
administratie van d-e militiewetten van
de schouders der gemeentebesturen af te
nemen en op te dragen aan de ambtena
ren van het Ministerie van Oorlog.
Daarna verkreeg het woord de heer
D. 'A. te IWechel, inspecteur van politie
te Rotterdam, die zich op verzoek van het
bestuur welwillend bereid had verklaard
een causerie te houden over de hulpmid
delen der politie bij de opsporing van
misdadigers (dactyloscopie en fotografie)
Kamerverkiezing Ommen.
De Centrale Anti-Revolutionaire Kies-
vereeniging in het dlistrict Ommen 'heeft
tot candidaat gesteld voor de Tweede
Kamer (vacaiure-dr. A. Kuyper) mr. H.
van der Vegte, lid van Ged. Staten van
Overijsel.
De Centrale Vrijzinnige Kiesvereenï-
ging in het district Ommen, te Almelo
vergaderd, stelde tot candidaat mr. D.
Fock, oud-minister van Koloniën, oud
gouverneur van Suriname en oud-lid der
Tweede Kamer.
Naar de „Ned." verneemt, heeft het
hoofdbestuur der Christ.-Hist. Unie een
stemmig geadviseerd, bij de tussclx .i-
tijdsche verkiezing in het district Ommen
den zetel te laten aan de anti-revolutio
nairen; schoon het recht om hem te be
twisten werd erkend, achtte men het niet
wenschelijk van dat recht thans gebruik
te maken.
Indische vlootcommissie.
Naar verluidt zal de technische sub
commissie inzake de vlootverdediging
van Ned.- Oost-Indië reeds in de ko
mende maand met haar arbeid gereed
komen. Men weet, dat de Minister van
Oorlog, ad int van Marine voorzitter is
dezer subcommissie.
Chineezen in Indië.
De correspondent te Batavia van het
„Handelsblad" seint d.d. 28 Sept.:
De resident van de Preanger-Regent-
schappen requireerde militaire hulp voor
de politie te Bandoeng wegens de ge
spannen verhouding onder de daar aan
wezige Atacaoers, welke tot een groote
vechtpartij dreigt aanleiding te geven.
borgen houdt. Weldra zal hij achter slot
zijn en dan...
De kruidenier maakte een veelbeteeke-
nende beweging om zijn hals, terwijl de
notaris hem tot kalmte zocht te brengen.
Komaan, wind u niet zoo op, mijn
vriend. Gij luistert te veel naar Le Père
Duchesne. "Den ganschen dag hebt gij
den neus in dit afschuwelijk blad, dat
niets dan plundering en moord predikt.
Wanneer gij mijn meening wilt hooren,
dan geloot ik niet aan de oprechtheid van
al die uitgebazuinde vaderlandsliefde.
Zoo?
Ik heb hem gekend, den man die
Le Père Duchesne schrijft en de men-
schen met zijn schrijven vergiftigt. Ik!
ontmoette hem te Alencon, waar ik eeni-
gen tijd geweest ben, nog niet lang ge
leden. Hij was een jongmensch zonder
een sou op zak, afgunstig op hen die be
ter bedeeld waren. Wanneer hij nu zoo
hard schreeuwt, dan is het alleen om
zijn zak te spekken.
Best mogelijk, een ieder leeft van
zijn beroep, maar dat neemt toch niet
weg, dat Le Père Duchesne een echte
patriot is, een ware volksvriend.
Niemand durfde den kruidenier tegen
spreken.
In deze dagen hadden de Jacobijnen
de macht in handen en het was niet voor
zichtig Jien te tarten. (Wprdt verv.)
