23
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
de Jaargang,
No. 901.
S)e £cictaehc Sou/temt
Bureau OUDE SINGEL. 54, L.EIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, t L30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 27i cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
September
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1 -5 regels t 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels t 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Adverientiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regelmeer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Wat is neutraal?
Neutraal is een apotheek, van. alles
ivoorzien zoowel van versterkende en
genezende medicijnen als flaconpén met
Eet zwaarste vergif, 't Gevaar van apo
theek „Neutraal'" is echter, dat geen
lenkel fleschje van een etiket voorzien
is en men dus niet weet, wat men nu
eigenlijk inneemt.
Zoo'n gevaarlijke apotheek is ook het
„neutrale"Dagblad." Heel zoetsappig
worden daar bijvoorbeeld verslagen op
genomen van gehuldigde jubileerende
priesters, van eene eerste steenlegging
van eene R. K. Kerk enz., maar in li e t-
zelfde blad van denzelfden da
tum kan men ook: vinden een uitvoerig
verslag van een tooneelstuk' „Mevrouw
Warren's Bedrijf" welk bedrijf volgens
den verslaggever „minder eervol" bleek
Lte zijn en „niet te noemen", terwijl olm
datzelfde mooie stuk nog verteld wordt
,aaii eene jonge dochter „hoe ze (dé
houdster van dat niet te noemen bedrijf
[Red.) tot haar leven gekomen is" en
i,,weer een rotte plek in de samenleving
blootgelegd" wordt Die uitdrukkingen
Vindt men allemaal in het uitvoerig ver-
Slag van dat blad. 't Blijkt dus wel een
„fijn" stuk geweest te zijn, maar toch
Schrijft de verslaggever „een heer
lijke a v o n d"
En 't mooiste is nog, dat de afwezigen
van dit spel een standje krijgen met de
woorden„De schouwburg had voller
kunnen zijn, voller moeten zijn."
't Is fraai
In de rubriek „Agenda van de week",
ook nog steeds in hetzelfde nummer
vinden we tenslotte nog de volgende
gratis reclame, gegeven door
dc redactie:,, Dinsdag: Nutsgebouw.
Ppenb. Lezing Dr. J. Rutgers".
En dan willen we duidelijkheidshalve
nog mededeelen, dat die Dr. Rutgers in
dat Nutsgebouw kwam om propaganda
te maken voor het verdervelijke stelsel
van 't Nfeuw-Malthusianisme, welke pro
paganda onze regeering zelfs zoo ver
foeilijk en verdervelijik vond, dat zij ze
idoor de wetgeving heeft trachten te bréi-
delen
Eu nu vragen wij een blad, dat onder
het motto „neutraal" zoetsappige versla
gen geeft van Katholieke gebeurtenissen,
[uitvoerige recencies maakt van vuile too-
neelwerken, de menschen standjes geeft,
dat ze er niet naar zijn gaan zien cq. gra
tis reclame maakt voor het kerk en maat
schappij ondermijnende N.-Malthusianis
me, is zoó'n blad niet te vergelijken
imet de gevaarlijke apotheek voorzien van
opwekkende en vergiftige dranken?
En is het niet gevaarlijk om zulke bla
den te lezen?
Ouders! overdenkt dit wel!
V Ze kunnen hem niet missen.
Nauwelijks heeft dr. Kuyper in De
Standaard gedriestard, dat zijn ver
trek uit Ommen en zijn doofheid in '13
(winste zullen geven vioor rechts, wijl
•men 'van links nu niet meer kan dreigen
met een tweede ministerie-Kuyper, of
het 'Hbjd. werpt het over een anderen
bioeg, van den ex-afgevaardigde en ex-
inrnister 'o. m. zeggende:
„Hij blijft meer dan ooit de menner
en beweegkracht der coalitie, die ons
regeert. ,En daarom moeten de woor
den van hem, die, niet langer gecon
troleerd, aan de touwtjes trekt, welke
de coalitie in beweging brengen, steeds
aandacht blijven trekken. De mededee-
ling, dat hij geen tweede veld met de
ministerieele weitasch gaat afjagen,
zou ons blijder stemmen, indien ons
jagertje niet zulk een geduchte stroo-
per was."-
En dan wordt dit stroopersbeeld wat
bader uitgewerkt.
Geestig, nietwaar? En wat 'n smake
lijk onderwerp voor de linksche teeke-
inaars. Kuyper met jachtgeweer en licht-
jbak in 'td'uister blikkende op verdoold
Ewüd de 'menschen zullen er voor de
jsiga ren winkels w,eer van kunnen smullen,
fevenals zij dit nu doen van de ,We rel d-
preiii, waarop. de gevreesde kiekeboe
jspeelt achter zijn leegen leidersstoel. En
1de bewuste kijkers denken danlaten
fwe voor dien Kuyper blijven oppassen,
i Zoo bedoelen het ook juist de linker
(aan voerders, want bij hun gebrek aan
(Verkiezingsmateriaal kunnen ze den boe-
jtjian uit de Kanaalstraat niet mlssj&n.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Bij de ontvangst van de deligaties heeft
Keizer Frans Jozef een
belangrijke rede
uitgesproken, hoofdzakelijk handelend
over den toestand op den Balkan.
De gebeurtenissen op den Balkan, zei-
de de Keizer, nemen in de hoogste mate
de aandacht van onze diplomatie in be
slag. Het gevaar, waarin het conflict
tusschen de Turksche regeering en de
Albaneezen den vrede in Turkije, naar
binnen en naar buiten', en daardoor ook
den vrede in Europa bracht, konden wij
ons niet ontveinzen. Toed daarna te Kon-
stantinopel een verandering in de re
geering plaats greep, waarvan hgt eer
ste gevolg het toonen van meer inschik
kelijkheid tegenover de Albaneezen was,
en toen in verschillende opzichten eea
staat van zaken ontstond, die dreigde
het verzoeningswerk moeilijker ,zoo niet
onmogelijk te maken, hebben wij het
initiatief genomen tot een gedachten-
wisseling tusschen de mogendheden no
pens den toestand op den Balkan.
Het doel, dat wij voor oogen hadden,
was in de eerste plaats der Pofte den
tijd te geven, en, indien het haar goed-
dacht, vriendschappelijlken raad, om de
ingeslagen politiek' tot herstel van de
orde te kunnen verwezenlijken.
Dit resultaat kon worden bereikt door
een overeenkomst van alle mogendheden,
om tot eiken prijs het status quo op den
Balkan te handhaven.
Tot onze groote voldoening keurden
alle kabinetten het voorstel tot een ge
dachtewisseling onder de mogendheden
goed. Hierdoor is een kostelijke waar
borg geschapen, om zooveel mogelijk een
gewelddadige oplossing van de crisis
te voorkomen. Vooral het Russische ka
binet spant zich evenals wij in, om den
vrede te handhaven. Toch zou het een
gevaarlijke illusie zijn om te meenen,
dat de gevaren, voortvloeiende uit den
tegenwoordigen toestand op den Balkan
daardoor uit den weg zouden zijn ge
ruimd.
In de Turksche provincies is de toe
stand weinig bevredigend. Europa ge
voelt in de naburige landen een gevaar
lijken terugslag daarvan,' waardoor de
leidende persoonlijkheden voor een moei
lijke taak komen te staan. Wij willen
hopen, dat de leidende persoonlijk
heden, door het bewustzijn van hun groo
te verantwoordelijkheid gedreven, zich
ervan zullen onthouden aan onverant
woordelijke elementen het oor te lee-
nen.
Wij drukken de hoop uit, dat Turkije
de ernst van den toestand niet over
het hoofd zal zien en een middel zal
vinden om de gevaren van verwikke
lingen te voorkomen. Inlichtingen, die
wij op het punt hebben gekregen, wet
tigen de ineening, dat de tegenwoordige
regeering zich er op toelegt, om de
waarborgen te scheppen, noodzakelijk
om de verschillende nationaliteiten bil
lijke levensomstandigheden te verschaf
fen.
Vervolgens wees de Keizer er op, hoe
er bij de mogendheden overeenstemming
bestaat betreffende de oplossing van de
Balkankwestie.
Doch zoo ging hij verder, niettegen
staande de overeenkomst in de pogin
gen der groote mogendheden, getuigt
het telkens weerlichten op dpn Balkan
hoezeer de politieke atmospheer met
electriciteit geladen is.
Onze diplomatie waakt ervoor con
flicten te voorkomen en de gevaren tot
het ontstaan van een brand op debi Bal
kan uit den weg te ruimen.
Groote belangen van de monarchie
staan op het spel. Alleen als wij zoowel
ter zee als te land zijn voorbereid, kun
nen wij de toekomst met kalmte tege
moet zien.
GEMENGD.
Italiaansche bladen weten te mel
den, dat op 1 Oct. aan de Via Angelica
een groote Pauselijke School zal
worden 'geopend, die de Paus heeft doen
bouwen, en waarvan hij het toeziqht
aan Kardinaal Respigi heeft toever
trouwd. De Paus zal zelf zorg dragen
voor het onderhoud van de school. Acht
honderd jongens en evenveel meisjés
zullen er onderwijs kunnen olntvangen.
Het schoolgebouw ,dat drie verdiepin
gen telt is voorzien, van alle lnodgrpe
hygiënische inrichtingen. Het behoeft
niet gezegd dat het oprichten en ope
nen van deze school een feit van zeer
groot belang is voor de Italiaansche
Katholieken.
Koning Oscar van Zweden de
vader van den tegenwoordigen vorst*
heeft gedenkschriften nagelaten. Hij
heeft echter bepaald, dat zij eerst vijftig
jaar na zijn dood uitgegeven mogen wor
den. Dat is dus op zijn vroegst in 1957,
Stockholm heeft Zaterdag zijn kin
derhulpdag gehad, een dag waarop
geld wordt ingezameld om kinderen zo
mers van de buitenlucht te laten genie
ten. Men heeft ruim 100.000 kronen op
gehaald.
Twee feesten in het stadion hebben
er 50.000 kronen toe bijgedragen. Over
dag hielden kunstenaars van opera en
schouwburgen athletische spelen onder
elkaar; 's avonds was er muziek en zang.
Beide malen \yas het stadion uitver
kocht. 's Middags reikte prinses Marie
de prijzen uit.
De bekende cigarettenfa-
b r i e k Laferme te Dresden, die de ci-
garettenfabricage in Duitschland ge
grondvest heeft, viert Vrijdag haar vijf
tigjarig bestaan. In 1852 is zij als fili
aal van de gelijknamige fabriek te St.
Petersburg, in een klein vertrek met zes
arbeiderstee en één tabaksnijder op
gericht.
Te New-York staken ca. 30.000
arbeiders van de pianofabrieken. Zij wil
len een loonsverhooging van 15 pet.
Een tweedekker van het Bel
gische leger is op het vliegveld te Brae-
schaet gevallen. Luitenant van Loo heeft
zijn beide beenen gebroken, luitenaqt
Demonet is ongedeerd gebleven.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit zijn bevorderd tot
hoofdcommies der posterijen A. P. de
Vey Mestdagh, M. Pott en H. J. J. L.
Gout;
is benoemd tot schoolopziener in het
arrondissement Hilversum P. j. v. Rave-
steijn te Haarlem;
zijn benoemd tot directeur van het
post- en telegraafkantoor te Enkhuizen
H. van der Meulen, thans commies der
telegrafie le kl., en te Breda J. D. Kelder,
thans hoofdcommies der telegrafie;
is de directeur van het postkantoor te
Scheemda, K. E. A. Vries, eervol van
het beheer van gemeld kantoor ontheven
en benoemd tot commies der posterijen
en telegrafie 2e kl.
Commissie van advies in sociale
aangelegenheden.
In een adres aan den Rotterdainschen
gemeenteraad verzoeken de besturen van
de afd. Rotterdam van den Ned. R. K.
Q em-Werklied enbond St. Andreas, van
het R. K. Vakverbond, van den Ned.
R. K. Volksbond, afd. Rotterdam, en van
den Ned. R. K. Volksbond, afd. Feijen-
oord, den Raad een commissie in te
stellen, wier taak het zal zijn, B. en W.
van advies te dienen bij alle sociale
aangelegenheden.
Ouderdoms- en invaliditeitswet.
Door vijf leden der Liberale-Unie-Club
zijn, naar het „Vad." meldt, bij de Com
missie van voorbereiding voor de Inva-
liditeits- en Ouderdomswet een negental
amendementen ingediend. De belangrijk
ste daarvan hebben de navolgende
strekking.
Volgens het ontwerp zal de verzeke
ring eerst aanvangen met het zestiende
levensjaar. De voorstellers der amende
menten wenschen tn de verzekering te
betrekken allen, die in loondienst zijn,
ook al hebben zij den zestienjarigen
leeftijd nog niet bereikt.
Het wetsontwerp doet de ouderdoms
rente eerst op 70-jarigen leeftijd jngaan.
Een der amendementen strekt om daar
voor den 65-jarigen leeftijd in de plaats
te stellen.
In tegenstelling tot wat de wetsont
werpen <van de Ministers Kuyper en
Veegens bepaalden, zal de weduwe van
den verzekerden arbeider bij ongewij
zigde aanneming van het ontwerp- falma
geenerlei recht op rente ter zake van
ouderdom of invaliditeit kunnen doen
gelden. Door de voorstellers der amen
dementen wordt een weduwerente een
eisch der billijkheid geacht.
Een der andere amendementen strekt
o.m de oyderdornsrgnte naar een iets
hoogeren maatstaf te doen berekenen
dan de invaliditeitsrente.
En eindelijk wordt voorgesteld, in de
wet te bepalen, dat in de laagste loon-
klassen een deel van de premie uit 's Rijks
kas aan de arbeiders zal worden vergoed.
Dr. Kuyper's vacature.
Naar het „Centrum" verneemt, heeft
ten aanzien van het bezetten van den
vacature-Kamerzetel in het district Ommen
een gedachtenwisseling plaats gehad
tusschen de besturen rechtsche partijen,
waarbij men het spoedig erover eens werd,
dal de zetel van dr. Kuyper opnieuw
door een anti-revolutionnair dient te wor
den bezet.
Het meest zouden, naar het blad voorts
verneemt, voor een candidatuur in aan
merking komen prof. mr. Diepenhorst te
Amsterdam en prof. dr.Visscher te Utrecht.
Patronaten in het aartsbisdom Utrecht
Deze week staat wel in het teelten
der patronaten! Vergaderden te Haar
lem de verschillende patronaatscommis-
siëii en besturen van R. K. Jongelimgs-
Vereenigingen in het bisdom Haarlem,
te Zwolle hebben die uit het aartsbis
dom Utrecht vergaderd. Ook daar werd
van gedachten gewisseld over de weider-
uitgave van een Weekblad voor de pa-
tronaatsjongenc.
De Zeereerw. neer reet. van den Hen
gel stelde een motie voor, die z. i. het
resultaat der gehouden besprekingen ten
vólle weergaf. In deze motie werd de
wensch uitgesproken, dat de Centrale
Commissie voor Patronaatsbelangen in
Nederland het besluit zal nemen weder
over te gaan tot de uitgave van een
Weekblad voor de patronaatsbelangen.
Deze motie werd zonder discussie met
algemeene stemmen aangenomen.
Vervolgens deelde de secretaris het
een en ander mede over de onderhan
delingen gevoerd tusschen het Centraal-
Comité en het Bureau van R. K. Vakorga
nisatie in verband met de oprichting
van adspirantenafdeelingen in de gilden
voor jeugdige arbeiders en arbeidsters.
Het Centraal-Comité heeft zich n.I.
gewend tot het Bureau der R.-K. Vak
organisatie om afdeelingen te stichten
voor jeugdige arbeiders, die nog niet
lang in een of ander vak werkzaam zijn.
Vooral is dit geschied met het oog op
de omstandigheid, dat de neutrale ver-
eenigingen reeds dergelijke afdeelingen
bezitten, met het gevolg, dat sommige
ouders, die alleen oog hebben voor de
stoffelijke belangen hunner jongens, hun
jongens bij die neutrale vereenigingen.
doen aansluiten, wa,ardoor zij gewoon
lijk voor de R.-K. Vakorganisatie en
niet zelden ook voor de R. K. Kerk ver
loren gaan,
Tusschen het Gentraal-Comité en het
Bureau voor R.-K. Vakorganisatie is
thans een voorloopige overeenkomst
vastgesteld, die eerstdaags difinitief zal
\ftorden aangenomen. Spreker beval deze
overeenkomst warm aan.
Spreker bestreed voorts hetgeen ka
pelaan Lucassen en kapelaan Jansen te
Haarlem omtrent deze kwestie hebben
gezegd, alsook de meening van kapelaan
Beysens.
Door den voorzitter werd de inge
diende couceptovereenkomst voorgelezen
waarvan al de elf artikelen afzonderlijk
en ten slotte de overeenkomst in zijn
geheel met algemeene stanmen werden
goedgekeurd.
Aan de orde was toen de bespreking-
der diocesane secretariaten voor leeken-
onderwijs.
De voorzitter deelde mede, dat het
de bedoeling was, in ieder diocees een
dergelijk' secretariaat op te richten, op
denzelfden voet, als het reeds in Lim
burg bestaande secretariaat, welk plan
de goedkeuring der vergadering ver
wierf. I
Tenslotte kwam in bespreking het hel
pen van den R. K. Voetbalbond bij de
oprichting van katholieke-clubs. De
voorzitter merkte op, dat hij, hoewel
geen groot voorstander van het voet
balspel, toch was vóór een betere or
ganisatie van de R. K. voetbalspelers.
Men moet evenals bij de neutrale veree
nigingen komen tot het spelen va:i ge
westelijke wedstrijden, enz. hetgejn juist
bij de neutrale clubs de grootste attrac
tie vormt. Het doel van dit punt op de
agenda is verder niet, dat de patronaten
zullen gaan werken, om nieuwe voetbal
clubs op te richten, doch om de patro-
naatscommissies op te wekken, aan den
Ned. R. K. ^ogtbalLend haren hit!d te
verleenen, wanneer die het wil d^t?n,
en ook overigens hare medewerking ta
verleenen opdat reeds bestaande R.K.
voetbalclubs zich bij den R.K. VoeN
balbond aansluiten.
Besloten werd in den door den voor-»
zitter aangegeven geest werkzaam te
zijn
Bij de rondvraag, hierna aan de orde
gesteld, werd op voorstel van den voor
zitter 3e wenschelijkheid uitgesproken,
om ook in dit bisdom een federatie van
meisjespatronaten tot stand te brengen.
Voor de tariefwet.
Men seint d.d. gisteren uit Waalwijk
aan de „Maasbode":
Heden heeft hier de stemming plaats
gehad v,oor twee leden van de Kamer,
van Koophandel. Hetgeen deze verkie-
zing des te interessanter maakte, is, dat
er een geduchte strijd werd gevoerd
door voor- en tegenstanders van de Ta
riefwet. De uitslag zou dan weergeven de
meening der middenstanders van Waal
wijk in dit opzicht
Gekozen warden de heeren E. Wi
Klijöerg Pernot met 124 en M. A. van
Looy met 97 van de 170 stemmen. De
tegencandidaat, de heer J. Qiiirijns, haal
de 57 stemmen.
Beide gekozenen staan bekend als
voorstanders der tariefwet en hadden
ook niet nagelaten de kiezers hiermede
bekend te maken.
Waarom zooveel wetsvoorstellen.
Dr. Nolens, in de „N. Venl. Crt." de
Troonrede besprekend, maakt een juiste
opmerking naar aanleiding van de veel-
maals gehouden voorstelling, dat de aan
gekondigde wetten louter paradepaarden
zouden zijn.
Het gaat niet% aan, zegt de .schrijver,
de aankondiging dezer nieuwe wets
voorstellen ,als enkel parade voor te stel
len.
In de wetgeving moet continuïteit zijn.
En de ervaring leert, dat goede ont
werpen niet te vroeg, maar veeleer te
laat, bij de Kamer kunnen worden, inge
diend.
Weliswaar kunnen ontwerpen worden
ingediend ook wanneer ze niet in een
troonrede vermeld zijn maar dat geldt
in gelijke mate van alle troonreden.
In ieder geval weten belangstellen
den wat te wachten is.
Blijft het Kabinet, zooals te hopen is,
na de algemeene verkiezingen aan, dan
vindt de Kamer onmiddellijk werk. En
mocht het door -een ander vervangen
worden, dan heeft dat de keuze tus
schen het intrekken of aanhangig laten
van de onder zijn ganger ingedien
de voorstellen."
KORTE KRONIEK.
Dc gewone audiëntie van den mi
nister van financiën en van den minis
ter van oorlog zal morgen, die van den
minister van oorlog ad interim minister
van marine, van den minister va'n kolo
niën en van den minister van waterstaat
zal Vrijdag niet plaats hebben.
LEIDEN, 25 September.
Onderzoek Landweer.
Het onderzoek van de verlofgangers
der landweer, door de districtscomman
danten jaarlijks in de maand November
te houden, zal geschieden op de dagen
als hierna vermeld
Leiden (Wittepoorfkazerne) 28ste
batalojn inf.: lichting 1912, le en 2e
compagnie Maandag 25 Nov., 3e -en 4e
compagnie Dinsdag 26 Nov.voor ver
lofgangers uit Leiderdorp en Zoeter-
woude, lichting 1912, Dinsdag 26 Nov.;
voor de lichtingen 1906, 1907, 1908 alle
compagniën en voor de verlofgangers
uit Leiderdorp en Zoeterwoude Woens
dag 27 Nov.; lichtingen 1909, 1910, 1911,
le, 2e en 3e comp. en voor de verlof
gangers uit Zoeterwoude Donderdag 28
Nov.; als voren 4e comp. en voor de
verlofgangers uit Leiderdorp Vrijdag 29
Nov.voor de verlofgangers uit Leiden,
Leiderdorp en Zoeterwoude, behoorende
tot de landw. vest.-arf., genietroepen,
pouionniers en hosp.-sold. lichtingen 1906
tot en met 1911 Vrijdag 29 Nov.; als
voren lichting 1912 Zaterdag 30 Nov.
Roelofarendsveen (Pancraiius-
zaal). Voor de verlofgangers van alle
wapens uit Alkemade, Rijrisaterwoude
en Leimuiden, lichting 1912, Zaterdag
2 Nov.; als voren lichtingen 1906 tot en
met 1911 Maandag 4 Nov.
