BUITENLAND.
BINNENLAND.
3e Jaarga ng,
No. 896.
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCH1INT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
j 1.10 per kwartaal bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2l/i cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
SI
September
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertenti6ngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regelmeer 10 cent.
JDit nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
Naar 1913.
De opening der Siaten-Generaal heeft
Jiet laatste jaar der loopende parlemen
taire periode ingeluid.
.\JAet rassche Schreden naderen wij de zo
jmeirmaapden van 1913 en een huivering
ibevangt ons als wij denken aan den
Jew ar en strijd, die ons wacht
Wij hebben nu niet allereerst het oog
gevestigd op de vele districten in den lan
dde, waar de rechterzijde zich slechts met
[inspanning vain alle krachten kan hand
haven j in onze eigen omgeving, in Lei
den, zien wij den komenden drieledigen
gtrijd voor Kaan er, Staten en Gemeente
raad met vreeze tegemoet.
Daarvoor bestaat alle reden.
In 1913 'moeten wij het district Leiden
jjchonden voor een rechtschen afgevaar
digde in de Tweede Kamer. Drie der on
zen treden af als leden van de Provin
ciale Staten en van vijf leden der Christe
lijke groepen in den Raad moet het
piandaat worden vernieuwd.
Er is dus overvloed van werk, maar
twaar zijn de arbeiders, zonder wier hulp
[het werk niet is uit te voeren?
Er zijn schoone triumphen te behalen,
jnaar waar is het enthousiasme, dat in
'den strijd moeilijkheden en gevaren doet
trotseer en Bij verschillenden der onzen
4s er niets van te bespeuren.
Waarom zouden wij dit verzwijgen?
De ontnuchtering door de niet-herkie-
zing van den Katholieken wethouder Ker-
stens was men nog niet te boven, toen
ieen nieuw en gevoeliger fiasco werd ge
leden door 'den val van cl en Katholieken
Kandidaat Engels tegenover een liberalen
geneesheer.
En alsof dat nog niet genoeg ware,
boekten de anti-revolutionairen het ver
lies van twee der hunnen, zoodat de
rechtsche meerderheid van vier stemmen
veranderde in een even groote minder
heid.
Links voelt zich baas en oefent zjjn
macht uit, gelijk in de laatste zitting van
den gemeenteraad ten duidelijkste bleek.
Dit baasschap moedigt het vrijzinnige
schendblaadje „De 'Balans" aan voort
fte gaan met allerlei onhebbelijke uitvallen
(en ongemotiveerde verdachtmakingen te
gen de Christelijke partijen.
De invloed der vrijmetselarij breidt
Zich meer en meer uit.
Velen blijven helaas blind voor deze
feiten, en zien het gevaar niet in, dat de
Christelijke partijen'in het algemeen en
ide Katholieke in het bijzonder bedreigt
Zij zien te veel op naar de persoonlij
ke hoedanigheden van de tegenstanders
en weigeren te geiooven, dat de beginse
len van liberalen en socialisten in voort-
Idurenden strijd zijn met de Katholieke
'ideeën en opvattingen en dat nooit npcli
;op staatkundig, noch op maatschappe
lijk irebied. een verzoening tusschen de
ze tegenstrijdige denkbeelden mogelijk
is.
Zij beminnen den vrede en worden niet
gaarne uit hun zoeten dommei opge
schrikt door wapengekletter en klaroen
geschal. Als zij het groepje getrouwen
hooren naderen, die de wapens omgor
dden om 'het kostbare erfdeel der vaderen,
het Katholiek geloof, te verdedigen en
^[daarvoor plaats op'te eis Chen, ook in het
openbare leven, wrijven zij zich wrevelig
ide oogen uit, en vragen zich af, waarvoor
'ai die drukte noodig is.
Wanneer zal die trage, onverschillige
geest, die bij een deel onzer geloofsge-
mooten wordt aangetroffen zoodra het
»?i Katholieke openbare leven geldt, ver
dwijnen? Moet eerst de vijand ons heb-
tiben overmeesterd en moeten wij weer
jzuchten onder den druk der linkerzijde
•jaan wier macht wij ons thans» voor zoo
iver het 'de landsregeering betreft, hebben
ontworsteld
Hetzij de tegenpartij zich doopt met
jden naam liberaal, of dat zij zich aan
dient als 'socialistisch of anarchistisch, 't
'is voor ons precies hetzelfde, 't Zijn alle
vruchten van denzelfden boom.
Zoowel liberalisme ais socialisme lei
den tot volkomen anarchie op gods
dienstig gebied 'en zullen het volk in al
Stijn geledingen ontkerstenen, het huis
gezin ontwrichten en een moraal propa
geren die ons met afschuw vervult
Deze evolutie voltrekt zich natuurlijk
niet direct Daarvoor is tijd noodig, maar
bij een -overheersching van het liberalis
me en 'socialisme zal zij komen, omdat zjj
in het 'wezen dezer systemen ligt
Hiertegen kunnen wij niet genoeg
waarsohuwen.
Er is 'een onoverbrugbare klove tus
schen rechts 'en links op het gebied der
zedelijkheid, op bet gebied van het on
derwijs, wat betreft de verhouding tus
schen Kerk 'en Staat, het huwelijk en de
rechten van bet huisgezin en zoovele an
dere onderwerpen, die in een volgende
wetgevende periode bij de grondwetsher
ziening ter 'sprake komen.
En het 'is dus van het hoogste belang,
dat de 'Christelijke beginselen bij de
komende stembus zegevieren om den
geest van bet Christendom te doen door
dringen in 'de wetgeving des lands.
Onze invloed 'in de vertegenwoordigen
de lichamen 'hangt af van ons kiezers
korps. In den tijd, die ons van de aan
staande campagne scheidt, worde daarom
gearbeid om "dit kiezerskorps te vergroo-
ten en te versterken en om bij alle Katho
lieken het 'besef levendig te maken, dat
deelname aan het openbare leven een on
afwijsbare plicht is.
Er moet 'meer belangstelling voor Ka
mer en 'gemeenteraad komen.
De onverschilligheid Voor den arbeid
onzer voormannen 'moet plaats maken
voor medeleven met hen. Dit zal hun
moeilijke en ondankbare taak verlichten.
Het vuur 'onzer geestdrift moet hoog
oplaaien en bet geloof aan de zegepraal
onzer beginselen 'nooit verflauwen.
De wintertijd worde benut om in de
Sleutelstad een actie te voeren, welke de
geestdrift bij 'de^ onzen zal opwekken,
zjobdat wij ons in de Juni-dagen met
liefde, vertrouwen 'en moed in het strijd
perk ziillen 'begeven, teneinde de Chris
telijke partijen in Kamer, Provinciale Sta
ten en Gemeenteraad te bevestigen en
te versterken.
Reclasseering.
't Is een feit, dat in ons land de Ka
tholieken als zoodanig zich tot dusverre
nog weinig of niet met de reclasseering
van ontslagen gevangenqn hebben in
gelaten. Natuurlijk werd deze of gene
ontslagene wel eens door een Katholieke
vereeniging gesteund als hij bij haar aan
klopte, doch stelselmatig werd dergelijke
steun niet verleend. Zoo weinig bekend
was zelfs het reclassecringsWerk onder
ons, dat eenigt maanden geleden iet dit
blad £en polemiek over 't al of niet
wenschelijke ervan kon worden gevoerd
tusschen den voorzitter van onzen „N.
R. K. V." en zekeren H. U. L. P. Wij
hielden ons toen buiten het debat, maar
willen nu gaarne verklaren aan de zijde
te staan van laatstgenoemden inzeh'der,
die de reclasseering bepleitte en wiens
standpunt wij ook verdedigd vonden in
het Katholiek Sociaal 'Week
blad.
Dat de Katholieken ten achter zijn ge
bleven bij 't liefdewerk der reclasseering
kan zijn verklaring hierin vinden, dat er
voor ons zooveel werk aan den winkel
was. Om van één ding te gewagenwiat
hebben onze scholen al een zorg ver-
eischt een zorg, welke onze vrijzin
nige landgenooten niet kenden, zoodat
zij hun krachten op ander gebied konden
ontplooien. Nu die zorg wat vermindert
en ook in 't algemeen onze organisatie
al rijper en rijper wordt, 'kunnen we zon
der schade men moet immers nooit te
veel hooi op zijn vork nemen ook,1
de reclasseering meer systematisch gaan
beoefenen.
't Is de „St. Vincentiusvereeniging";
welke dit ter hand heeft genomen en
daarbij samenwerking heeft gezocht met
het al sinds jaren vruchtbaar arbeiden
de „Nederlandsch Genootschap tot Ze-
del ijke verbetering van gevangenen."
In den boezem van dit genootschap
wekte het streven van „Sint Vincentius"
aanvankelijk eenigen tegenstand; men
vroeg of er ook wantrouwen jegens het
genootschap achter school. Met de on
partijdigheid, waarnaar „Zedelijke Ver
betering" altijd ihjeeft gestreefd» wees
het hoofdbestuur-van deze corporatie die
verdenking van de hand esn ijverde va[n|
stonde af aan voor samenwerking, ten
einde versnippering !van krachten te voor
komen. Het bleef in die richting arbei
den, hoewel bleek, dat de samenwerking
met de Ver. van den H. V. a Paulo niet
te verkriigen was in den .door bedoeld
bestuur meest" gewenschten vorm, dat
n.l. de krachten, welke de Vincentiusver
eeniging ter barer beschikking had of
kreeg, individueel zouden toetreden tot
het Genootschap. De hoofdraad van de
Vincentius-Vereeniging was niet te vtak
den voor eenige regeling, waarbij iedere
zelfstandige werkzaamheid dier vereeni
ging was buitengesloten. Toen had het
Genootschapsbestuur te kiezenmoest
er van verdere onderhandeling worden
afgezien en daardoor de weg opengezet
voor een optreden van het Genootschap
en de Vncentiins-Vereeniging maast en
geheel los van elkander, of moest ge
tracht worden op andere wijze een re
geling te treffen, waarbij de nadeelen
van afzonderlijk bestaan naast elkaar
zooveel mogelijk' worden gereduceerd?
Het bestuur heeft na rijp beraad tot
het laatste besloten en gisteren heeft del
algemeene vergadering van het Genoot
schap aan dit besluit zijn zegel gehecht
met 38 tegen 4 stemmen en 12 blanco.
De tegenstemmers waren de afdeelin-
gen Amsterdam, Veenhuizen, Deventer
en Zutfen.
De tegenstand is alzoo beduidend ge
slonken, al is de aarzeling, sprekende uit
de blanco stemmen, nog vrij groot. Zoo
wel aarzeling als tegenstand zullen ech
ter wel geheel verdwijnen, zoo dra de
dragers daarvan kennis mak'en met den
arbeid onzer Vincentianen.
Het terrein is nu geeffend, de weg af
gebakend. Thans frisch het schoone lief
dewerk aangevat, wat gemakkelijk' is in
alle plaatsen, waar naast een „Vincen
tiusvereeniging" een afdeeling van „Ze
delijke Verbetering" bestaat. En hiertoe
behoort ook Leuio?.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Hongarije beleeft thans weer een
nieuwe sensatie, daar een der oppositie-
afgevaardigden, de vroegere staatssecre
taris Soltan Desi, den minister-president
Lukacs beschuldigd heeft, dat hij vier
millioen uit de staatskas voor
verkiezingsdoeleinden
zou gebruikt hebben.
Reeds in Mei had dezelfde afgevaar
digde nog gepoogd om deze opzienba
rende onthullingen in het jjarlemeht te
doen, maar welke middelen hij ook aan
wendde, de zitting werd gesloten zon
der dat Desi liet woord kreeg. Boven
dien had graaf Julius Andrassy, hem
persoonlijk gevraagd te zwijgen om dit
schandaal voor het buitenland te be
waren.
Desi kon nu echter niet langer zwij
gen. Op een banket Donderdagavond
te Boedapest gehouden, klaagde hij den
minister-president openlijk aan. Het is,
zoc zeide hij, een openlijk geheim, dat
de premier staatsgelden voor andere
doeleinden gebruikt had en de afgevaar
digde was bereid om in de eerstvolgen
de dagen met de bewijsstukken in han
den, aan te toonen, dat de minister-pre
sident tijdens de verkiezingen vier mil
lioen 'kronen gestolen en Verduisterd
had.
Desi was er van overtuigd, dat vele
regeeringsafgevaardigden na deze ont
hullingen gehoord te hebben, de verkie-
zingsgelden aan de staatskas zouden te
ruggeven of hun mandaat zouden neer
leggen. „Reeds nu", zoo besloot Desi,
„is onder de regeeringspartij een stem
ming te merken, die tot veler afschei
ding van deze partij leiden zal."
Wij kunnen moeilijk! aannemeri', dat de
ze onthullingen waar zijn. Is het echter
zoo, dan heeft hier de Hongaarsche op
positie in haar strijd tegen de regee-
ring een machtig wapen in de hand
gekregen.
In Parijs verkeert men weer in span
ning over een verschrikkelijk en moord,
die zich 1.1. Zaterdag te Aubrais heeft
afgespeeld en die sterk herinnert aan de
misdaden' van de
auto-bandieten
Op het kleine station van dit plaatsje
stapten Zaterdag vier personen uit den
Parijschen trein, drie uiit een derde klas
se-coupé en één uit de tweede. De boé-
ventronies Vaïi del 4 reizigers en de wijze,
waarop zij met elkaar spraken, trok de
aandacht van een controleur» die op hen
toestapfe en naar de kaartjes vroeg. De
heeren hadden geen kaartjesalleen de
netgekleede reiziger, die uit een tweede
klasse jyas gegtapt, wag in het bgzit van
een biljet» doch voor een station dich
ter bij Parijs. Hij zeide dat hij zich ver
slapen had en wilde gaarne een supple
ment halen. Juist had hij dit gedaan, en
men wilde den netgekleede al lateia pas-
seeren, toen een derde-klasse reiziger er
van door ging.
De drie overblijvende werden dadelijk
aangehouden en 3e vluchteling achter
na gezet. Een der achtervolgers was de
conrtoleur Tarry. Hij sprong op een
fiets en had den vluchteling spoedig in
gehaald. Juist wilde hij van zijn fiets
springen om den man te grijpen, toeln!
deze zich omkeerde en enkele schoten
op den controleur loste. Een kogel trof
Tarry in het hart en de arme control-
leur viel dood neer. i
De moordenaar trok dé fiets van onder
zijln slachtoffer, sprong er op en ver
dween zoo uit het oog van zijn vervol
gers. Sindsdien heeft men niets meer
van den bandiet gezien, die volgens de
Parijsche bladen ook tot de auto-bandie
ten-bende moet behoord hebben.
Bij de drie andere reizigers vond de
politie enkele revolvers met de stempel
van een Luikschen wapenhandelaar, klei
ne bommen, waarmee geroutineerde die
ven brandkasten laten springen, ander
inbrekerswerktuig, enz. De netgekleede
van het quartet beweerde „dat hij ren
tenier was en niets met de andere, die
metaalarbeiders zouden zijn, te maken
had. Het onderzoek heeft echter uitge
maakt, dat de arrestanten gevaarlijke
apachen zijn, en de netgekleede, Simo-
pin geheeten, hun aanvoerder was.
Hoe ver de unionisten met hun fana
tieke actie tegen Home Rule (zelfbei-
stuur) gaan moge nog eens blijken ,uit
onderstaande eed, die door den leider,
sir Carson, is opgesteld en qp de unio-
nistenbijeenkomst werd voorgelezen én
geestdriftig goedgekeurd.
De eed luidt aldus:
„Wij, unionisten van Ulster, trouwe on
derdanen des konings, overtuigd dat
Home Rule noodlottig zal zijn voor Ul
ster en voor heel Ierland en gevaarfijk
voor de eenheid van het rijk, verbinden
ons in dezen ongelukkigen gevaarvollen!
tijd, elkaar onderling te steunen voor de
verovering onzer burgerrechten van het
vereenigd koninkrijk en met alle midde-
len de samenzwering te bestrijden die
het Home Rule aan Ierland tracht op
te dringen en zoo Home Rule ons toch
opgedrongen wordt, verbinden wij ons
het niet te erkennen".
Dat er een oorlog zal1 uitbreken pp
den Balkan, wordt steeds waarschijnlij
ker, maar een
oorlog in de lucht
schijnt te zijn buitengesloten. De inter
parlementaire conferentie te Genèvd
heeft met een groote meerderheid een
voorstel van Beernaert aangenomen, be
treffende de vvenschelijkheid om de oor
logvoering met vliegtuigen te verbieden,
én de voorstellen van de Fransche groep,
verklarende dat elk volk vrij was om
de middelen tot verzekering van zijne
veiligheid en onafhankelijkheid te tóe
zen verworpen.
Wij willen hier gaarne melding maken
van het
goed voorbeeld
dat de werkvrouwen en fabrieksmeisjes
van een fabriek' te Brooklijn hebben ge
geven.
In een fabriek, waar 400 vrouwen en
meisjes werken, hadden de mannen er
een handje van, om zich woorden en
gebaren te veroorloven, in strijd met
de waardigheid en het geweten. De
mannen en vrouwen besloten' eenparig
dat niet langer te verdragen en weiger
den den arbeid te hervatten, als niet op
afdoende wijze gezorgd werd, dat zulke
dingen niet meer voorkwamen. En .er
werd in voorzien.
Ziedaar nu nog eens eene werkstaking
met goed gevolg! Men moet zijn tanden
wel eens laten zien en van zich afbijten,
vooral waar het om zulk een groot goed
als eer en deugd gaat.
Van nog een ander voorbeeld, dat
navolging verdient, wiillen we hier mel
ding maken.
Do politie van Londen heeft aan de
genen die
de toekomst voorspellen
verboden nog reclame te maken.
In de Engelsche hoofdstad zijn het
niet alleen de arme menschen, die licht-
geloovig zijn, want in de rijke kwar
tieren der stad maken de waarzegsters.
kaartlegsters en andere kwakzalvers ook
goede zaken. Te Londen kent de politiq
700 van die bedriegers.
In de „N. Tilb. Crt." vonden wij het
volgende aardige staaltje van een ty
pisch en
politieken eisch
Er is in het Fransche stadje AI berin
ville verleden Zondag een vergadering
van kiezers gehouden, waarin 1500 kie
zers een dagorde stemden met denl
eisch„scheiding van vrijmetselarij en
staat."
Dat waren natuurlijk geen vrijmetse
laren die kiezers. Integendeel, zij willen
in den politieken strijd de vrijmetsela
rij uit het Fransche staatsbestuur jagen,
den staat van de vrijmetselarij losmaken.
Het eigenaardige van de leuze is wel'
hierin gelegen, dat de vrijmetselarij om
den invloed der kerk te "breken de theorie
heeft gepropageerd van 'de ^scheiding
van Kerk en Staat".
Thans draait men de rollen om en be
gint het volk te vragen om scheiding van
Loge en Staat.
Deze vereeniging is inderdaad een al-
lemoodlottigste. Want de vrijmetselarij
fs anti-christelijk, wil den ondergang van
het Katholicisme als godsdienst. Zij be^
strijdt om dit doel te bereiken, de orde,
zedelijkheid, den onverbreekbaren samen
hang van 't familieleven en zorgt er on-
dertusschen voor, dat haar leden de vette
baantjes deel en en dat de Katholieken
daarvan gespeend blijven. Zij laat zieken
verpleegsters over de grenzen jagen, wijl
zij kloosterzusters zijn en houdt schur
ken als flachon in eere.
Dat het volk, jiu het de werking der
vrijmetselarij begint te doorzien in ver
zet komt is een gunstig teeken. En wel
merkwaardig is, dat het nu een door de
loge gepropageerde leuze zelf gaat toen
passen: scheiding Van vrijmetselarij en
staat.
Deze leuze heeft zin nog in andere
landen dan Frankrijk.
GEMENGD.
Volgens een verklaring van den
Albaneeschen hoofdman Nedzjib Draga
is de toestand in Skoetari zeer hache
lijk. De Malissoren zijn in vollen op
stand. Bairam Soer en Riza bei, twee
andere hoofdlieden van de Albaneezen,
zijn van plan, om naar Skoetari te gaan
ten einde de regeering te steunen bij het
dempen van den opstand.
In diplomatieke kringen te Weenen
bevestigt men, volgens een telegram van
daar aan de „Köln. Ztg.," het totstand
komen van een verdedigend verbond'
tusschen Servië en Bulgarije.
In tegenspraak met allerlei berich
ten over mobilisatie enz. verklaart de
Servische regeering andermaal, dat
er behalve de voorzorgsmaatregelen, die
de algemeene ernstige toestand op den
Balkan noodig maakt, geen maatrege
len genomen zullen worden, die onge
rustheid behoeven te wekken.
Er waren geruchten in omloop, dat
de gezanten van Jurkije te Wee
nen, Petersburg en Londen zoudéni wor
den teruggeroepen.
Naar de „Polit Gorrespondenz" nu
uit Konstantinopel verneemt, moet een
der Turksche ministers hebben verklaard,
dat de bewuste geruchten onjuist zijn.
De Amerikaansche en Engelsche
consul te Douglas (Arizona) hebben
aan de regeering van Mexico een ver
zoekschrift gezonden, waarin dringend
gevraagd wordt, zoo spoedig mogelijk
troepen naar de Noordelijke steden van
Mexico te zenden,, wijl de vreemdelin
gen en hunne bezittingen' daar in gevaar
zijn .Volgens berichten uit Washington'
zijn in de laatste week weer twee onder
danen van de Vereenigde Staten door
opstandelingen vermoord. Hun lijken
werden op de verschrikkelijkste wijze
verminkt. Het getal Noord-Amerikanen,
dit sinds de revolutie door de rebellen
vermoord werd, moet verschrikkelijk"
groot zijn.
Twee kinderen, die in het zieken
huis te Saarbrücken verpleegd werden,
zijn aan paddenstoel envergiftin
gi n g bezweken. Hun moeder verkeert
in levensgevaar.
Koninklijke besluiten.
Bij koninklijk besluit is aan den luit
ter zee 2e kl. P. C. CaUenfels eervol ont
slag verleend.