De Erfgenaam van hertog Jean. BUITENLAND. 3e Jaargang, No. 884. Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN. latere. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Donderdag 3 September 1912. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere r.egelmeer 10 cent. De kiesrechtoptocht. In den Haagschen Gemeenteraad gin'g (Dinsdag eenig nieuw1 licht op over de burgemeesteflijke weigering om op den 'pranjem-Diinsdag een roodeln optocht te houden. De heer v. Karnebeek zeide toch, (ha zijn bekend standpunt te hebben toe gelicht: „Verleden jaar heb ik reeds aan de heeren Vliegen en Van Kuijkhof doen blijken, dat ik: in geval men een ander jaar wederom op den onderwerp el ijken dag zou willen betoogen, anders tegen over de zaak zou komen te staan. In het ■hoffelijk onderhoud, dat ik den 22stdn Augustus j.l. niet de heeren Vliegen en Van Kuijkhof mocht hebben, heeift de heer Vliegen dat dan ook erkend. „Ter vermijding van misverstand idn jmet het oog op de commentaren, waar toe mijne houiding heeft aanleiding ge- geven, voeg ik hieraan nog toe, dat dit jaar evenmin als verleden jaar iemand, ',Wie ook, eenigen invloed heeft geoefend jof heeft trachten te oefenen op mijne! zienswijze, en dat ik dit jaar evenmin als /verleden jaar bij de beoordeeling van deze aangelegenheid mijn opvatting van Andere consideratiën höb afhankelijk' ge maakt." Alzoo de burgemeester heeft eenvou dig zijn eigen weg bewandeld, terwijl de socialisten mef hun gewonen eigen waan het conflict hebben gezocht, de (te verwachten weigering beschouwend als een politiek fortuintje. .Wij hebben te dezer plaatse reeds een maal betoogd, dat de burgemeester ster ker zou hebben gestaan, indien hiji, zoo wel verleden jaar als nUj den op tocht eenvoudig verboden had, omdat tnaar thans zelf des heeren Roodhuizen's Vaderlander gevoelt twee optoch ten op één dag te veel zijn voor de taak 'der politie. Alle politieke bijmengiselen waren dan vermeden behoudens na tuurlijk de socialistische verdachtmakin gen, welke men echter kan laten voor wat ze zijn. Op een en ander gaan we thans niet iwedcr in, nog slechts constateerend, dat de Haagsche burgervader in ieder geval zijn eigen standpunt consequent heeft gehandhaafd. Natuurlijk heeft de Haagsche Raad, pp initiatief van Ter Laan, die zijn mond iniet mocht houden, lustig over het ge val gedebatteerd, eindigend met d<? ver werping van twee moties, waarvan de /eene het beleid van den burg.eime|ester afkeurde, de ande're het goedkeurde, zoo dat per slot van rekening de Vroedschap (feitelijk geen uitspraak deed. Dit merkwaardig stemmenverloop ging resp. met 21 tegen 10 en met (19 tegen' 11 stemmen sproot voor een deel hieruit voort, dat meerdere le den de eene motie al evein onaannemelijk achtten als de andere, omdat de burge meester in politiezaken den Raad geen verantwoording schuldig is, maar een maal de zaak aan de orde gebracht zijn de, ware wat duidelijker uitspraak toch wel gewenscht geweest. FEUILLETON. Wat belangrijk is. In Munohen is dezer dagen een con gres 'gehouden van vrijdenkers. In dezen tijd van congressen niets bijzonders. Ook het daar gesprokene is niet van verras sende 'nieuwheid of frappante actualiteit, tenzij men het als jets bijzonders be schouwt, dat officieel is vastgesteld, dat een vrijdenker, die denkt, dat de op dogma's berustende godsdienst eenige waarde 'heeft, den naam van vrijdenker niet meer verdient. Men mag „vrij" „denken", d.w.z. schots en scheef, maar moet als dogma aannemen, dat een dog matisch geloof een dwaasheid is. Voor menschen die denken, en geen „vrijden ker"' zijn is de logica van zulk een besluit niet fce achterhalen. De vrijzinnige pers vond dat congres zoo merkwaardig, dat ze er vrijwel uit voerige verslagen van gaf, met name de „Nieuwe Rotterd. Courant". Dat viel ons te meer op, daar ,het deftige orgaan de Katholieke Sociale Week te JBreda.»... doodzwijgt Een vr.ijzinnige en breede op vatting, die de meeste vrijzinnige organen schijnen te deelen. Wij zien hieruit, wat ze 'belangrijk vinden en wat niet. Wat 'legen den godsdienst is moet bekend gemaakt worden, is belangrijk, wat een pleidooi is voor den godsdienst moet verzwegen worden, is niet belangrijk voor de vrijzinnigheid. NAAR HET FRANSCfcl. 36) En nóch zette ik mijn tocht voort, nu (bezeten door de waanzinnige vasthou dendheid om het doel te bereiken, welke toeneemt met de moeilijkheden; met te grooter woede naar het succes strevend, naar gelang het mij meer moeite kostte, zoozeer door de hitte van den strijd ver voerd, dat ik al lang begrip van tijd, van vermoeienis, van lijden, verloren had. Eerst halverwege mij neerzettend om :adem te scheppen, werd ik den erbarme- lijken toestand van mijn persoon en van mïjn toilet gewaar, en tegelijkertijd merk- iite ik op, dat het plotseling buiitenge- 'woon koud werd, dat de dag afnam met i,verbazingwekkende snelheid en dat mijn |ihorloge half vijf aanwees. Zoo laat! Was ihet niet dwaas van me, dat ik aldus den lijd had iaten voorbijgaan, zonder er pp te letten? Ik zou nu eerst te Somme- rive terug kunnen zijn als het donker .was. Waarom had ik daaraan niet vroe ger gedacht? Onmiddellijk sprong ik op ï>m den terugweg aan te nenien. Het ,kon ALGEMEEN OVERZICHT. Na den Katholiekendag te Aken is onder de-JCatholielt»»jon h«e1 rViwrcoL- land een beweging gaande ,om de zoo gehate Jezuieten-wet opgeheven ite 'krijgen. Dit nu heeft weer verzet uitgelokt van socialistische, liberale en liberaal-prot-estantsohe zijde. Naar aanleiding van hetgeen ,de laatste weken in de liberale en socialistische pers over de Jezuieten geschreven is, heeft pater Herman Nix S. J. aan de redac ties der niet-katholieke bladen een stuk doen toekomen, waarin hij vraagt om bewijzen voor de voortdurend uitge sproken en herhaalde bewering, dat het toelaten der Jezuieten in Jiet Duitsche Rijk den „godsdienstvrede" zou versto ren. Hij wijst er op, dat de Evangelische Bond die dezen vrede werkelijk en op zettelijk' stoort, gerust mag voortwerken, terwijl er geen enkele reden is om aan te nemen dat de Jezuieten als rust verstoorders zouden optreden. Doen ze dat in Engeland, in Nederland in Denemarken, in Amerika? Hebben ze het voor 1S72 te Aken, Keu len, Koblenz, enz. gedaan? En waarin, vraagt de jnzender ten slotte met alle recht, bestaat het ver schil in werkzaamheid tusschen de So ciëteit en' datgene wat liet Episcopaat, wat de andere Orden, wat alle priesters doen? De vragen zijn zeer rechtmatig, maar me nu maar weinig schelen of ik mijn onderneming onvoleind moest laten. Evenwel, voordat ik mij verwijderde, hief ik 'thoofd op om nog eens den af stand He meten naar den top, welken ik niet had kunnen bereiken. Tot injjn groote verbazing zag ik niets meer. De rots, die zooeven nog tegen den helde ren hemel haar zonderlingen vorm scherp had afgeteekend was verdwenen in 'n dichte wolk, een soort van witten roölc, en die mist zakte af, zweefde maar wef- nige nieters boven mijn hoofd, wikkelde alles om mij heen in 'een ondoorzichtigen sluier, terwijl een plotseling opstekende rukwind mijn hoed medevoerde. 't Is opmerkelijk, hoe de minste uit wendige omstandigheid op onze zenuwen werkt, onze visie omschept, in één se conde den ganschen loop van onze ge dachten verandert. Die wandeling, een oogenblikje als een aardig uitstapje be schouwd, kwam me eensklaps als een vreeselijke onderneming voor, en slechts één gedachte beheerschte me: heengaan, zoo snel mogelijk' afdalen. Maar in strijd met hetgeen mijn ervaring me tot nu toe had geleerd, bleek de daling Veel lastiger nog dan de beklimming. Ik kende de gevaren van den weg. Ik dacht aan den afgrond, zooeven aan mijn voeten ge zien. En de mist werd voortdurend erger de winter en de nacht daalden van de liberale pers zal er zich wel weer af maken met een zeer diepzinnig zwijgen. De stemming in. Bulgarije ten opzichte van Turkije wordt er geens zins beter op. Het Kabinet en zijn onmiddellijke aan hangers ,en verder -een paar sociaail-de- mocraten uitgezonderd, eiischt het gan- sche volk' den onmiddellijken oorlqg met Turkije. Wanneer het ,£en mogendheden niet mooht gelukken, aldus de correspondent, van de „Daily Mail", te bewerken, dat Macedonië zelfregeeringonder welken vorm ook, Verwerft, dan zal de Bulgaar- sche legeering tot de overtuiging moeten komen, dat een oorlog met Turkije onvermijdelijk is. Een eigen regeering voor Macedonië és de eenige oplossing der kwestie. Of de gToote mogendheden moeten daartoe besluiten, of Bulgarije zal zich genoodzaakt zien het zelf te doen. Turkije schijnt zich in deze moeilijke omstandigheden zooveel mogelijlk vrien den te willen maken. De regeering heeft nl. aan de Albaneesche hoofden laten weten, dat, behoudens enkele wij zigingen, hun eischen zijn ingewilligd. Men herinnert zich dat het Turksch- Montenegrijnsche conflict in en rondom Berana afgespeeld is. Ook ten opzichte van de bewoners van Berana heeft Turkije zich zeer welwillend betoond. De christen-rebellen, die op het aan- stoken van Montenegrin en tot den op- "Siïmu w a11iiv_i" hébbeiï Djavid Pasha om vergiffenis gevraagd en hem tevens orn verlof verzocht hun wapens te mogen behouden, daar ook de Alba- neezen geweren in hun bezit mogen heb ben. De opstandeliingejn hebben ook' ge vraagd, dat hun kerk, die reeds '6 eeu wen oud was, en de huizen, die bij de jongste operaties werden vernield, wéér zullen worden opgebouwd. De Porte, die zich, met het oog op de omstandigheid, dat de rebellen op het aanstoken van Montenegrijnen had den gehanc'eld, clement wilde betoenen, besloot'h et bovengenoemde verzoek in te willigen. Zoodat cus de kerk en de vernielde huizen op ftaatskosten zullen worden her bouwd, terwijl de bevolking zoo lang haar wapens zal magen behouden als de Albaneteen de hunne, maar zoodra deze laatst; worden opgeroepen om hun hun geween in te leveren, zullen ook de inwon a's van Berana dit moeten doen. Onder dezelfde voorwaarde is ook' aan de clristelijke bevolking van alle Europeescle provincies het verzoek om hun wapeien te behouden ingewilligd. Op het Jong-Turksche congres is de wensch uigesproken, dat de regeering bij de vrdesonderhandelingen zal blijven vasthouden aan de handhaving den berg leer om mij te grijpen, te om hullen methun ijskoude schaduw. Ik kon er bijna net meer doorheen zien, bijge volg ook <e afstanden niet meer bereke- rekenen. )e angst knelde mijn hart als in een sc.roef, verlamde mijn bewegin gen, deedne bij eiken stap ophouden, en ik hield iie staande met een duizeling wekkend jevoel van vallen, van neertui- ling en vrplettering. Dat durde zoo twee of drie uren, waarna i' me eindelijk weer aan "den voet van de rots bevond en mij gered achtte. Invergelijking bij hetgeen ik daar had verriht, leek me het 'doorloopen van het boscl kinderspel. Mijn ilisie was van korten duur. De duisternkwas volkomen, toen ik de eer ste boomn van het bosch had bereikt, en de do-rtocht, betrekkelijk licht eenige uren gelden, werd nu nagenoeg on- mogelijk.Ik liep langzaam vooruit, het terrein btastend met mijn stok, alvorens een stap te wagen, desniettemin elk oogenblilstruikelend over een boofnwor- tel, gescra'md door een doornstruik, stappendin diepe plassen, genoodzaakt, onophorielijk te kli'mmen [en te dalen. Den wee des morgens dpor "w herkende ik hëeWmaaTmet meei, dai maakte nij ongerust. Maar -rs £">oter bezorgdAeid wekte in nu' het seizoen jverfelj* pn^rde ^de. van de Ottomaansche souvereiniteit over Tripolis en Barka. Het blijft in Marokko maar een geharrewar tussdien de mo gendheden. Een telegram aan verschil lende bladen meldt, 'dat een Fransch beschermeling, de sjeik Lartoer, toen hij een dief in hechtenis wilde nemen, door de partijgangers van den Spaanschen be schermeling Erroeigi, wien de Spaansch- Marokkaansche politie hulp verleende, aangevallen is. De Spanjaarden overschre den de grens van de betwiste en verbo den zone. Lartoer were! gewond, een van zijn neven werd gedood, zijn have geroofd ,en zijn huis in brand gestoken. Aan 'de „Kölnische Zeltung" wordt uit Parijs gemeld: Hier verluidt, dat deFran- sche regeering af heeft r?zïen van de in voering van een tol-controle in het bin nenland van Marokko tusschen de Fran- sche en Spaansche machtssfeer, waarte gen .Duiitschland verzet hadaangeteekend. Volgens een ambtelijke mededeeling heeft de commissie, aan welke minister Miillerand 'had opgedragen de kwestie van de soldij der Fransche troepen in Marokko te overwegen, besloten, dat van 1 September af alle in Marokko dienen de soldaten dubbele soldij zullen ont vangen. De kosten voor het bezettingsleger zul len door deze maatregelen met 6 milli- oen ifrs. per jaar stijgen. 'Het socialistische weekblad „La Guer re Sociale" weet een heele geschiede nis te vertellen van politie-corruptie in Frankrijk. Een detective moet de be kentenis hebben gedaan, dat hij op be vel van hooge polrtie-autoriteiten wa pens heeft verkocht aan "Fransche roya listen. Daar het genoemde blad nu juist niet tot de gezaghebbende bladen behoeft ge rekend te worden, zal aan het bericht richt wel niet veel waarde zijn te hech ten. De Fransche pers slaat over het bezoek van den Duitschen Keizer in Zwtitserland ten naastebij denzelfden toon aan als de Duitschepers ten tijde van het bezoek van onze Koningin en haar gemaal te Parijs en Versailles; zuurzoet. Zij waarschuwt Zwitserland vooral te gen een oeconomische overheersching door Duitschland. De president van Zwitserland heeft echter aan een correspondent van de „Matin" een verklaring afgelegd, waar van het slot luidde: „Ik herhaal u, dat de Keizer ons een persoonlijk bezoek brengt Onze oecono mische ontwikkeling is onafhankelijk van onze vriendschappelijke betrekkingen met onze Duitsche, Fransche of Italiaansche buren." GEMENGD. Dezer dagen heeft het voor het eerst sinds jaren weer eens in dien „•zomer" gesneeuwd op de bergen van Schwarzwald en Vogesen. Er is heel .Weinig vertrouwd met die plotselinge temperatuurswisselingen der bergstre ken, kon ik niet gelooven, dat zulk een donkere, ijskoude avond gevolgd was op dien zonnigen dag. Tusschen dat schitte rend vertrek en mijn armzaligen terug keer scheen me toe een eeuwigheid te liggen. Bovendien, wijl de aandoeningen die anderen den eetlust benemen, altijd den mijnen hadden verdubbeld, voelde mijn maag, door het uur van het diner geprikkeld, geweldigen honger. Ik voelde mij overmeesterd door een domme ge voeligheid bij de gedachte, dat, behalve ik, allen te Soinmerive aan de familietafel waren gezeten, en dat moeder Crustaud zich ongerust maakte over mijn uitblijven. O, wat zou moeder Crustaud welge zegd hebben als ze wist, dat ik buiten was, zonder hoed, in de duisternis en in zulk weer": Tot nu toe had ik, met de streelende illusie van onafhankelijkheid, altijd een onzichtbare bescherming om mij gevoeld, een steun, welken ik, zoo noodig, kon in roepen, evenals kleine kin-deren, die men laat loop en al an een leiband. Voor de eerste maal vart mijn leven ondervond"ik, dat ik werkelijk alleen was overgeleverd aan mijn eigen slechts in het beziL ""T, "Tt?" persoonlij ke hulpmiddelen on} mU uiL«de verlegen heid tf en ik gevoelde me noch wat gevallen en de temperatuur is ge daald tot het vriespunt. j Het mond1- en klauw!Zele'p breidt zich in Engeland en Ierland voort durend uit. De Ieren zijn verstoord, om* dat Engeland en Schotland voor hutf vee gesloten is. Niet als iets buitengewoons, maar als herinnering hoe 'zwaar 'de tol is, die d e z e e van het zeevarende volk eischt, vermelden jwij hier, dat in Augustus ken* nis is gegeven van het vergaan van 64 Britsche schepen, 50 zeil- en 14 stoom* schepen. Bij het vergaan van de zeil schepen zijn 20 menschen omgekomen^ en van de stoomschepen 32, dus 52 in het geheel. --c Maandag was het in het Australi sche Gemeenebest een feestdag, waar op ook op straat bloemen voor een liefdadig doel werden verkocht. Tq Melbourne bracht die verkoop 800 pst op, een kleine f 10.000. Een oud lid van het Parlement van Victoria iheeft 100.000 p. st voor lief dadige [instellingen nagelaten. Roosevelt heeft nu toegegeven dat hij voor zijn verkiezingsfonds in 1904 een bedrag van 10.000 pst. had ge- noten van wijlen H. H. Rogers, den' bekenden groot-financier en trustmag naat. Men weet, dat enkele groote sche pen, die tusschen Europa en Amerika varen, een drukkerij meevoeren, die da gelijks een nieuwsblad voor de pa»- sagiers uitgeven. Maar wij wisten niet, zegt de N. Rott. Crt., dat het soms bla den zijn, die tegen een blad van den vas ten wal op kunnen. Op de laatste reis van de Lusitania van New-York naar Engeland verscheen eiken ochtend de Cunard Daily Bulletin in een nummer van 16 bladzijden folio. Daarin vindt men een hoofdartikel, een geïllustreerde feuilleton, tooneelrecensiën en dan na tuurlijk draadlooze telegrammen over al wat er in de wereld voorvalt, beurs en marktberichten uit Europa en Amerika, en een menigte advertenties. Menschen die althans een tijd in het jaar van de krant verlost willen zijn, moeten bepaald niet met de Cunard reizén. Uit New-York wordt aan de „Lo- kal Anzeiger" gemeld, dat, daar er geen overeenkomst getroffen kan worden in de loongeschillen en de voortdu rende twisten tusschen de blanke en de negerarbeiders, gisteren 2000 dokwerkers te Galveston (Texas) het werk hebben neergelegd. Uit Posen wordt gemeld, dat in de nabjjheid van Lissa dertien personen overleden zouden zijn tengevolge van het gebruik van vergiftige !i a m- p i g n o n s. De „Ki.eler Neueste Nachrichten"' meldt, dat thans reeds do regeeringen van zes bondstaten, waaronder een Zuid- Duitsche, den Bondsraad hebben ver zocht de wet tot bescherming van arbeidswilligen te verscherpen. In het kamp van Oerkeny (Hon garije) werden drie artilleristen, die een militairen vlieger oplieten, door de zoo sterk, noch zoo behendig, als ik meende te zijn. Het denkbeeld, dat ik hoegenaamd geen hulp onder mijn be reik had, geen spoor van menschen, eli zelfs niet van dierenleven om mij heen had, maakte op mij een ontmoedigenden indruk. Geen vogeltje tjilpte in de boo- men, geen 'insect gonsde, geen geit of schaap blaatte in de verte. die.groote stilte van de vlakte in den nacht, dat zwijgen, hetwelk de duis ternis en de eenzaamheid nog intenser schijnt te maken, dat majestueus, plechtig grafachtig zweeft over de slapende aarde, de schier onzichtbare schaduwbeelden der voorwerpen en waardoor men meent te hooren vage geluiden, zonderlinge geruch ten, nooit bij dag vernomen. ik gaf me over aan mijn lot, zooals Lie den die in het water vallen en niet zwem men kunnen, en sidderend tot in mijn gebeente, wachtte ik af, wat met mij ge beuren zou. Ik' sloot mijn oogen vast dicht, uit Vrees van iets verschrikkelijks te zullen zien een wel overbodige voor zorg, want geen sterrelicht, geen enkel straaltje van de maan drong door de dichte duisternis, welke mij omgaf. Sliep ik? Was ik bezwijmd? Ik weet het niet (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1912 | | pagina 1